TG 12 ÖABT TARİH KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TARİH ÖĞRETMENLİĞİ

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG 12 ÖABT TARİH Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 2015 ÖABT / TAR TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG Soruda özellikleri verilen bilim insanı Fuat Köprülü dür. Fuat Köprülü ordinaryüs unvanını almış bir tarihçidir. Arapça, Fransızca ve Farsçayı bilen tarihçi, çalışmalarını rahatlıkla yapma imkânı bulmuştur. Hem edebiyat hem de tarih alanında kıymetli eserler meydana getirmiştir. 4. Parçada bahsedilen çağ Yeni Taş Çağı dır. Yeni Taş Çağı nda havaların ısınmasıyla beraber insanlar ovalara ve su kenarlarına inmeye başlamış ve toprağı işleyerek tarımsal üretime geçmiştir. 7. Ülkenin doğu ve batı olarak idari birimlere ayrılması; ülkenin doğusunun kağan, batısının da kağanın kardeşi tarafından yönetildiği bu teşkilatlanma modeli Asya Hunları hariç, seçeneklerde verilen diğer Türk devletlerinin tümü tarafından uygulanmıştır. 2. Osmanlıda Timar Sistemi çalışmanın konuya, Yakın Çağ Tarihi zamana (uzunluğuna), XIX. Yüzyıl Islahatları hem zaman hem de konuya göre sınıflandırmaların temel alındığının kanıtlarıdır. Eserlerin hiçbirinde mekân vurgusu yapılmadığı için eserlerde coğrafi taksimin (mekânı) esas alındığı söylenemez. 5. Soruda özelliklerinden bazıları verilen uygarlık Fenikelilerdir. Lübnan dağları ve Doğu Akdeniz kıyıları arasındaki bölgede yaşayan Fenikeliler, modern alfabenin temellerini atmışlardır. Ayrıca cam ve boyayı bulmuşlardır. 8. MÖ 3000 lere kadar uzanan tarihe sahip, avcı ve savaşçı özellikleri belirlenen Afanesyovo Türklerin Orta Asya daki en eski kültür merkezi olarak kabul edilmektedir. 3. Tarih geçmişten günümüze binlerce yılı, bir o kadar da olayı içeren karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte yaşanan olayları tarihlendirmek karmaşıklığı giderirken olayların doğru kronolojik dizininin yapılmasını da sağlar. Bu da olaylar arasındaki neden - sonuç ilişkisinin kurulmasını kolaylaştırır. Ayrıca bir olayın ne zaman yaşandığını bilmek o olayı yaşandığı dönemin koşullarında değerlendirebilme olanağını da sağlar ki bu yapılan çalışmanın objektif olmasının temel kriterlerinden biridir. Tarih yaşanmış olayları araştıran bir bilimdir. Yasaları yoktur. Bu nedenlerle olayların ne zaman yaşandıklarını bilmek geleceğe ilişkin çıkarımlarda bulunmamızı sağlamaz ta Uygurların topraklarına yerleşen Kırgızlar, Karahanlıların etkisiyle İslamiyet i benimsemişlerdir. Manas adlı kahramanlarının hayatının konu edildiği Manas Destanı edebiyata en büyük katkılarından biridir. Moğol hâkimiyetine girmişlerdir. 9. İslam Öncesi Türk devletlerinde vergi memuruna tudun denilmiştir. Tarkan, ordu komutanıdır. Şad, hükümdarın büyük oğludur. Tutuk, askerî validir. Agıcı, hazine görevlisidir. 3

4 10. II. Göktürk Devleti Karluk (II), Basmil ve Uygurların (I) isyanı neticesinde yıkılmıştır. 13. Hz. Ebu Bekir Dönemi nde yalancı Peygamberlerle mücadele edilmiş, Arap Yarımadası dışında fetihler yapılmış, dinden dönenlerle mücadele edilmiş, halife ve devlet memurlarına maaş bağlanmıştır. Ancak Kur an-ı Kerim in çoğaltılması, Hz. Osman Dönemi gelişmesidir. 16. Külliye; cami başta olmak üzere birçok yapıdan oluşan mimari yapıdır. Medrese; temel eğitim kurumudur. Tersane; gemilerin yapım ve onarımının yapıldığı askerî mimari niteliğindeki yapıdır. Kümbet; siyasî ve dinî alanlarda saygınlığı hak eden kişiler için yapılan anıt mezardır. Açıklamaları yapılan mimari eserler dinî ve askerî niteliktedir. Bedesten; üstü kapalı çarşıdır ve sivil mimari niteliğindedir. 11. Kudüs şehri 638 yılında Patrik Sophronios tarafından anlaşma ile bizzat Hz. Ömer e teslim edilmiştir. 14. İç karışıklıklar sonucunda zayıflayan Samanoğullarına, Gazneliler Horasan ı, Karahanlılar da Maveraünnehir i alarak son vermişlerdir. 17. I. Murat Dönemi nde Rumeli Beylerbeyliği kurulmuş, kazaskerlik makamı oluşturulmuştur. Vezirlik teşkilatı Orhan Bey Dönemi nde oluşturulmuştur. 12. Hendek Savaşı (627), Mute Seferi (629), Taif Seferi (630), Tebük Seferi (631). Dolayısıyla kronolojik sıralama IV, I, III ve II şeklindedir. 15. Melik Kavurt; Hürmüz Emiri Bedir İsa Çavuş un yardımlarıyla Büveyhoğullarının elinde bulunan Umman a deniz aşırı sefer düzenlemiştir yılında yapılan Turnadağ Savaşı yla Dulkadiroğlu Beyliği ne son verilmiştir. 4

5 Osmanlı-Rus Savaşı ndan sonra imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti Rusya ya üç sene içerisinde 4,5 milyon ruble savaş tazminatı ödemeyi kabul etmiştir. 22. Doğal sınırlara ulaşılması, Reform ve Rönesans hareketleri, Coğrafi Keşifler ve Kutsal ittifakların oluşması duraklamanın dış nedenlerindendir. Ancak ekonominin bozulması iç nedendir. 25. Kara Fatma; ordu hizmetine alındıktan sonra Kocaeli ne gönderilmiştir. Gösterdiği başarılardan dolayı rütbesi subaylığa kadar yükseltilmiştir. Binbaşı Ayşe; Sakarya ve Büyük Taarruz sırasında yaralanmıştır. İzmir e giren ilk Türk birlikleri arasında Binbaşı Ayşe de vardır. Fatma Seher; İzmir yöresinde bir birliği komuta etmiştir. Nene Hatun; 93 Harbi diye bilinen Osmanlı Rus Savaşı sırasında Erzurum daki Aziziye Tabyası nın Rusların eline geçmesi üzerine Erzurum halkı tabyaları ele geçirmek üzere Ruslara saldırmıştır. Nene Hatun da bu insanlardan biridir. Halide Edip; Er olarak Millî Mücadele Dönemi nde girdiği savaştan onbaşı rütbesiyle ayrılmıştır. 20. Klasik Dönem Osmanlı mimarisinde Mimar Hayrettin tarafından inşa edilen ilk yapı Bayezit Camisi dir. 21. I. Mahmut Dönemi nde Rusya - Avusturya ittifakıyla yapılan savaşlarında Osmanlı Devleti iki devleti de mağlup etti. Fransa nın ara bulucuğuyla iki devletle XVIII. yüzyılın en başarılı antlaşmaları olan 1739 Belgrat Antlaşmalarını imzaladı. Rusya yla imzalanan Belgrat Antlaşması yla Rusya nın Karadeniz de ticaret ve savaş gemisi bulundurması yasaklanarak Karadeniz yeniden ve son kez Türk denizine dönüştürüldü. 23. Nevakar ve Tuti-i Mucize-i Guyem adlı eserler Itri ye aittir. 24. ABD tarafından 8 Ocak 1918 yılında yayımlanan Wilson İlkeleri ne ters olan gizli antlaşmalara ilk tepki ABD den gelmiştir. 26. Ortak değerlere sahip bir toplum oluşturmanın temel aracı eğitimdir. Millet de ortak siyasi, kültürel değerlere sahip topluluk olarak tanımlanabilir. Bu nedenle eğitim ve öğretim kurumlarını merkezileştiren bu alanlardaki tüm kurumları Millî Eğitim Bakanlığına bağlayan ve bu alandaki bölünmüşlüğe son veren Tevhid-i Tedrisat Kanunu milliyetçilik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen bir inkılaptır. Kendi sularımızdaki taşımacılık hakkının yabancı şirketlerden Türk denizcilere geçmesini sağlayan Kabotaj Yasası da, ülkemizde ekonomiyle ve ulaşımla ilgili alanlarda faaliyet gösteren yabancı şirketlerin satın alınması, aynı ilke doğrultusunda gerçekleştirilen ve millî bir ekonominin oluşturulması amacına yönelik inkılaplardır. Medeni Kanun ise hukuk sistemini aklın ve bilimin esaslarına göre yeniden yapılandırmaya; kadınları hukuk, ekonomi ve sosyal alanlarda erkeklerle eşit haklara sahip kılmaya yönelik bir inkılaptır. Medeni Kanun un metni de İsviçre Medeni Kanunu nun Türkçeye çevrilmesiyle oluşturulan bir metindir. Laiklik ve halkçılık ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirilen bir inkılaptır. Milliyetçilik ilkesiyle ilişkilendirilemez. 27. II. İnönü Savaşı ndan sonra İtalyanlar Anadolu dan çekilmeye başlamışlardır. 5

6 28. Batı Cephesi Komutanlığı yaptığı sırada I. ve II. İnönü savaşlarında Yunanistan ı yenmiştir. Mudanya ve Lozan da TBMM yi temsil eden İnönü aynı zamanda da Türkiye Cumhuriyeti nin ikinci cumhurbaşkanıdır. 31. J.J. Rousseau Toplum Sözleşmesi adlı eserinde doğrudan demokrasiyi savunmuştur. 34. Merkantilizm Coğrafi Keşifler in sonucunda XVII. yüzyılda Avrupa da gündeme gelen bir ekonomik anlayıştır. Bu anlayışa göre zengin devlet statüsüne sahip olmak isteyen Avrupalı devletler iç ve dış ticarete daha fazla önem verdiler. Sanayi İnkılabı ile artan ucuz ham madde ve açık pazar ihtiyacının temelinde de merkantilist anlayış vardı. Haçlı Seferleri Akdeniz ticaretinin önemini artırmakla birlikte merkantilist politika henüz gündeme gelmemişti. 29. İradey-i Milliye Sivas Kongresi nde Temsil Heyetinin önerisiyle çıkarılması kararlaştırılan Millî Mücadele yanlısı gazetedir. Anadolu Ajansı da Temsil Heyetinin Ankara ya taşınmasından hemen sonra Yunus Nadi ile Halide Edip Adıvar ın Mustafa Kemal in onayını alarak kurdukları haber ajansıdır. Hakimiyet-i Milliye de Temsil Heyetinin Ankara ya taşındıktan sonra çıkarılmasını kararlaştırdığı gazetedir. Zafer Gazetesi ise İstanbul Hükûmeti yanlısı olup Millî Mücadele karşıtı yayın politikası izleyen bir gazetedir Mart 1926 tarihinde çıkarılan Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun ile okulların açılması için Millî Eğitim Bakanlığından izin alınması şartı getirilmiştir yılları arasında, İngiltere ve Fransa arasında yapılan Yüzyıl Savaşları nın içinde 1346 yılında gerçekleşen Crecy Savaşı nda dünyada ilk defa İngiltere tarafından top kullanılmıştır Haziran 1815 te Fransa, Waterloo da yapılan savaşta, Wellington komutasındaki İngiliz ordusu ile Prusya ordusu karşısında bozguna uğramış ve yenilgiyi kabul etmiştir Viyana Kongresi nde Restorasyon Sürecine ilişkin alınan kararlardan biri de milliyetçilik akımının etkisi ile çıkacak ayaklanmaların Rusya, İngiltere, Avusturya ve Prusya nın güç birliğiyle bastırılmasına ilişkindir. Osmanlı Devleti milliyetçilik akımının etkisi ile 1821 de Mora da ikinci kez ayaklanan Yunanların isyanını bastırınca İngiltere ve Rusya güç birliği yaparak 1827 de Navarin Baskını ile Osmanlı donanmasını imha ederek Yunan Ayaklanmasını doğrudan desteklediler. İngiltere ve Rusya nın bu baskında yer almaları 1815 Viyana Kongresi kararlarıyla çelişmişti. Bu nedenle Navarin Baskını 1815 Viyana Kongresi yle başladığı kabul edilen Restorasyon Sürecinin de sonu oldu. 36. Haçlı Seferlerinin en önemli sonuçlarından biri Akdeniz ticaretinin öneminin artmasıdır. Buna bağlı olarak Akdeniz de kıyısı bulunan Venedik, Cenova ve İskenderiye limanlarının önemi de arttı. Bordeaux ise Fransa nın Atlas Okyanusu kıyısında bulunan bir liman kentidir. Bordeaux Haçlı Seferlerinin sonucunda değil, Coğrafi Keşifler in sonucunda daha da zenginleşen ve önemi artan bir kenttir. 6

7 37. İnönü Dönemi nde, devlet meselesi hâline gelen sağlık sorunu tifüsle mücadeledir. 40. Güney Kore Devleti Batı Bloku içerisinde yer almaktadır. 43. Ahmet Refik Altınay ın kaleme almış olduğu eserler şunlardır: Osmanlılar ve Büyük Frederik Memalik-i Osmaniye de Demirbaş Şarl Türkiye de Mülteciler Meselesi Anadolu da Türk Aşiretleri XVI. Asırda Rafizilik ve Bektaşilik Ancak Harf İnkılabı ve Milliî Şef İsmet İnönü adlı eser Mehmet İhsan Sungu ya aittir. 38. Mavi Kelebeğin İzinde belgeseli 1995 te Sırpların Bosnalı Müslümanlara karşı yaptığı soykırımı konu olarak almıştır. 41. Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin amaçları ile ilgili olarak verilen küreselleşen dünyada, siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik olayların çok boyutluluğunu ve karmaşıklığını, farklı bakış açılarıyla incelemek ifadesi bu dersin amaçlarıyla ilişkilendirilemez. Çünkü bu ifade çağdaş Türk ve dünya tarihi dersinin amaçları arasında yer alır. 44. Öğrencilerinin tarihsel sorun analizi ve karar verme becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmenin geçmiş, bugün ve gelecek arasında ayrım yaptırması beklenemez. Çünkü bu etkinlik kronolojik düşünme becerisini geliştirmeye yönelik olarak yaptırılabilir. 39. Sosyalist ve komünist ülkeler arasında ekonomik iş birliği ve dayanışmayı güçlendirmek için Sovyetler Birliği nin girişimiyle 8 Ocak 1948 tarihinde kurulan konsey COMECON dur. 42. Tarih öğretmenlerinin eğitiminin nasıl olması gerektiğine dair ilk durum Şubat 1943 te toplanan II. Millî Eğitim Şûrası nda görüşülmüştür. Tarih öğretmeni adaylarının tarih âlimlerinden ayrı bir müfredata tabi tutulması gerektiği vurgulanmıştır. Tarih bilmek - tarih öğretmek ayrımının yapılması gerektiği tartışılmıştır. 45. Turizm Haftası her yıl nisan tarihleri arasında kutlanır (II). Dünya Sağlık Günü her yıl 7 nisanda kutlanır (III). Kabotaj ve Deniz Bayramı ise her yıl 1 temmuzda kutlanır. 7

8 46. Selami Bey in öğrencilerine soruda verilen kazanım doğrultusunda Potsdam Konferansı kararlarını içerik analizi yaptırarak inceletmesi beklenemez. Çünkü bu etkinlik II. Dünya Savaşı nın sona ermesi ile ilgili gelişmeleri kavrar. kazanımına yönelik olarak yaptırılabilir. 48. Sınıfa Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi nin Fransa Seyahatnamesi adlı eserini getiren bir öğretmen III. Ahmet Dönemi ıslahatlarını işlemektedir. III. Ahmet Dönemi diğer adıyla Lale Devri, Osmanlı Devleti nin ilk defa geçici olarak Avrupa nın merkezlerine elçiler gönderdiği dönemdir. Bu görev doğrultusunda Fransa ya giden Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi gözlemlerini Fransa Seyahatnamesi adlı eserinde toplamıştır. Bu eser Lale Devri nin özelliklerini yansıtması bakımından önemlidir. 50. Öğretmenin dersinde kullanmış olduğu yaratıcı drama tekniği forum tiyatrodur. Bu teknikte; bir doğaçlama küçük bir küme tarafından oynanırken oyunun herhangi bir noktasında oyuncular ya da izleyiciler oyunu durdurup oyunun gidişine müdahale edebilirler. Bu müdahaleyi yaparken ya rol alırlar ya da rol kişilerini sorgulayabilirler. Doğaçlamanın gerçekleşmesinde yalnızca oyuncular değil, gözlemciler de sorumludur. 47. Bir tarih öğretmeninin Beylikten Devlete ünitesi kapsamında öğrencilerine fetret kavramını öğretmesi beklenir. Protestanlık, kapitülasyon, dogmatizm ve babüssaade kavramlarının Dünya Gücü: Osmanlı Devleti ( ) adlı ünitede öğretilmesi gerekir. 49. Öncüllerde verilen kazanımların hepsi Türklerde Toplum Yapısı ünitesi kapsamında değerlendirilir. Ünitenin diğer kazanımları ise şunlardır: Osmanlı toplumunda sosyal yapının şekillenmesinde etkili olan unsurları kavrar. Tanzimattan sonra Osmanlı toplumunda meydana gelen değişimi analiz eder. 8