.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 57 Nisan 2007; s Uz. Dr.
|
|
- Ceren Balcı
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri PED ATR K AC LLER Sempozyum Dizisi No: 57 Nisan 2007; s Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Uz. Dr. Dolly Yafet Aji Dünyada 5 yafl alt kazalar n %7 sini zehirlenmeler oluflturmaktad r. Geliflmifl ülkelerde çocuk ölümlerinin % 2 si, geliflmekte olan ülkelerde ise %5 inden fazlas zehirlenmelere ba l d r (1). Yurdumuzda çocukluk ça zehirlenmeleriyle ilgili çok say da araflt rma yap lm flt r; ancak, bunlar n hepsi de bölgesel niteliktedir (2-10) y l nda Türkiye genelini kapsayan bir çal flma yap lm fl olup, yurdumuzun her bölgesinden toplam 38 sa l k kurulufluna 1 y l içinde zehirlenme nedeniyle baflvuran 5077 çocuk incelenmifltir (11). Bu çal flmada, zehirlenme nedenleri s ras yla: ilâçlar ( %43.4), besin ve bitkiler (%21.8), insektisit ve pestisitler (%8.5), karbon monoksit (%8), temizlik maddeleri (%7.2), hidrokarbonlar (%5.4), ve nedeni bilinmeyenlerdi (%5.7). lâç zehirlenmeleri aras nda ise en s k a r kesici, atefl düflürücü (%26.89) ve sinir sistemine etki edem ilâçlarla (%23.68) zehirlenmeler görülmüfltür (11). Zehirlenme toksik bir maddenin vücuda zarar verecek miktarda ve de iflik yollardan al nmas sonucu oluflan bir klinik tablodur. Zehirlenmeler: 1. Kaza 2. Anneden geçme 3. ntihar 4. Cinayet 5. Madde ba ml l 6. Doktor hatas 7. Uygun olmayan çevre koflullar sonucunda gerçekleflirler (12) 147
2 Dolly Yafet Aji Tablo I. Az miktarda al nd klar nda toksik etki yapmayan maddeler (12.15) Antasitler Antibiyotikler Baanyo köpü ü Deodoranlar Deterjanlar Difl macunu Gazete ka d Günefl kremi ve ya Kibrit Kil, oyun hamuru Kontraseptif haplar Kortikosteroidler Kozmetikler Kurflun ve tükenmez kalem Laksatifler Mum Mürekkep (sabit olmayan) Nemlenmeyi önleyici paketler Parfüm fiampuan, sabun Tatland r c lar Tebeflir Tütsü Vazelin Vitaminler (demir içermeyen) Zamk Zehirlenmeler akut ya da kronik olabilirler. Kronik zehirlenmeler çevre koflullar na ba l d r. Ör: kurflun, a r metal zehirlenmesi. Uzun süreli aspirin gibi ilâçlar n kullan lmas da kronik zehirlenmeye neden olur. Akut zehirlenmelerin %80-85 i bilinçsiz (kaza sonucu), %10-15 i ise bilinçli (intihar, cinayet, madde ba ml l ) olarak gerçekleflir (12,13). Kaza zehirlenmeleri süt çocu u ve oyun çocu u dönemindeki erkeklerde, bilinçli zehirlenmeler ise adolesan dönemindeki k zlarda daha fazla gözlenir (13,14,15). Zehirlenmifl çocuklar n %25 inde 1 y l içinde ikinci kez zehirlenme gerçekleflir (16). Zehirlenme yeri %90 dan fazla ev içidir ve etken tek bir maddedir (15,17). Zehirlenmelerin %60 ilâç d fl maddelerle gerçekleflir (15). Zehirlenmelerin %75 i t bbi giriflime gerek kalmaks z n iyileflirler, çünkü, al nan madde ya toksik de ildir ya da miktar yetersizdir (15). Tablo I de az miktarda al nd klar nda toksik etki yapmayan maddeler gösterilmifltir (12.15). Toksik maddeler vücuda en çok a z yoluyla (%76) girerler. Bunu solunum, deri, mukoza ve parenteral yollar izler (12,15). 148
3 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Tan Zehirlenmelerde anamnez çok önemlidir. Bilinçli zehirlenmelerde anamnez almak güç hatta bazen olanaks zd r. Bu durumda, tan koyabilmek için önce zehirlenmeden kuflkulanmak gerekir. Afla daki koflullar n varl nda zehirlenme olas l düflünülmelidir (12). 1. Akut bafllang ç 2. Olgunun 1-5 yafl aras nda olmas 3. Eski zehirlenme ya da pika öyküsü 4. Çevresel ya da psikososyal sorunlar 5. Birden fazla organ sistemlerinin etkilenmesi 6. Bilinç de iflikli i 7. Bilmece gibi klinik tablo Zehirlenme anamnezinde afla daki noktalar önem tafl r (12,13,15) 1. Toksinin cinsi 2. Al nan miktar 3. Girifl yolu 4. Al n fl zaman 5. Önceden varolan hastal k veya ilâç kullan m 6. Klinik belirtilerin ortaya ç k fl ve ilerleyifl h z 7. Uygulanm fl olan tedaviler 8. Önceden zehirlenme öyküsü 9. Zehirlenme nedeni (kaza. ntihar) 10. Birlikte zehirlenmifl olabilecek kifliler 11. Zehirlenen kiflinin adres ve telefonu Al nan toksik maddenin kab n n getirilmesi, hasta kusmuflsa kusmu un getirilmesi yararl d r. Zehirlenmelerde klinik Zehirlenen olgular n ço unda klinik belirtiler 2-4 saat içinde ortaya ç kar. Salisilat, parasetamol, Amanita falloides, metil alkol gibi baz zehirlenmeler ise geç klinik belirti verirler Her zehirlenme olgusunda afla daki de erlendirmeler mutlaka yap lmal - 149
4 Dolly Yafet Aji Tablo II. Toksidromlar Sendrom Antikolinerjik Kolinerjik Ekstrapiramidal Hipermetabolik Narkotik Sempatomimetik Çekilme Zehirlenme Belladona Baz mantarlar Anthistaminikler Trisiklik antidepresanlar Skopolamin Organofosfat Karbamat Baz mantarlar Tütün Karadul örümce i Fenotiazin Haloperidol Metoklopramid Salisilat Baz fenoller Herbisitler Bütün narkotikler Propoksifen Eroin Amfetaminler Fensiklidin Kokain Fenilpropanolamin Metilfenidat Teofilin Kafein Alkol Barbitürat Benzodiazepin KES LMES Narkotik d r (12,13). 1. Yaflam belirtileri (solunum, nab z, kan bas nc ) 2. Bilinç durumu 3. Pupilla reaktivitesi 4. Kokular (cilt, nefes, kusmuk) 150
5 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Tablo III. Zehirlenmelerle s k kar flan hastal klar Zehirlenme Etanol Parasetamol Aseton, teofilin Extasy Salisilat Ay r c tan Glikojen depo hastalo diopatik karaci er yetersizli i Diabetik ketoasidoz Febril konvülsiyon Pnömoni 5. Cilt rengi 6. Vücut s s 7. Nörolojik bulgular Zehirlenmelerin ço u kendilerine özgü baz belirti ve bulgular gösterirler. Bunlara toksidrom ad verilir (Tablo II). Baz zehirlenmeler s k görülen hastal klarla kar flabilirler (Tablo III) (18). Zehirlenmelerde laboratuar Laboratuar zehirlenmelerin tan ve tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Afla da belirtilen analizlerin yap lmas yol göstericidir: 1. drar tahlili 2. Kan say m, sedimantasyon, p ht laflma testleri 3. Biyokimyasal testler 4. EKG, EEG, EMG 5. Radyolojik incelemeler a. Kemik grafileri (kurflun) b. Akci er grafisi (hidrokarbon) c. Direkt bat n grafisi (a r metal) 6. Toksik tarama (serum, idrar, d flk, mide s v s, saç, t rnak ve di er organlarda) Toksik tarama için en iyi örnek idrard r (15). Toksik taramalarda %30-50 yalanc negatf, %7 yalanc pozitif sonuç alma olas l vard r. Salisilat, demir, 151
6 Dolly Yafet Aji metanol, etilen glikol zehirlenmelerinde tedavi plan kan düzeylerine göre düzenlenir (15). Laboratuar sonuçlar n n beklenmesi tedaviyi asla geciktirmemelidir (ör: siyanid zehirlenmesi) (15). Zehirlenmelerde tedavi ilkeleri Zehirlenme nedeniyle getirilen bir hastada ilk tedavi vital belirtilere yönelik olmal, yani, solunum, dolafl m ve vücut s s n n normal olmas sa lanmal d r. fiok, disritmi, konvülsiyon tedavisi acilen yap lmal d r. Uyuflturucu alm fl olma olas l varsa, hastaya dekstroz ve nalokson verilmelidir. Zehirlenme tedavisinin aflamalar : 1. Toksik maddenin emiliminin engellenmesi 2. Antidot ile toksik etkinin ortadan kald r lmas 3. Toksik maddenin vücuttan at l m n n h zland r lmas 4. Semptomatik destek tedavisi Toksik maddenin emiliminin engellenmesi Her fleyden önce sa l k personeli toksik maddenin kendisine bulaflmas n engelleyecek önlemler almal d r. Toksik maddenin al n fl yoluna göre (12,15): 1. Transplasental: gebe bu maddelerden uzaklaflt r l r. 2. Anne sütü: anne bu maddelerden uzaklaflt r l r ya da anne sütü kesilir. 3. Göz: göz en az 10 dakika bol l k su ile y kan r. 4. Cilt: bulafl k giysiler ç kart l r, cilt bol su ve sabunla y kan r (organik fosfor, c va) 5. Rektal: ilk 30 dakika içinde lavman yap l r. 6. Parenteral ( s r k, sokma, enjeksiyon):yara temizlenir, a r giderilir, tetanoz afl s, buz, turnike uygulan r. 7. ntratekal: beyin omurilik s v s serum fizyolojik ile de ifltirilir. 8. Solunum: hasta aç k havaya ç kar l r, gerekirse oksijen solutulur. 9. Oral: gastrointestinal dekontaminasyon yöntemleri uygulan r. 152
7 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Gastrointestinal dekontaminasyon yöntemleri Dekontaminasyonda toksinin al n fl zaman önemlidir çünkü ço u maddeler h zla emilirler. Genelde s v ilâçlar n ço u ilk 30 dakika içinde tamamen emilirler. Tablet gibi kat flekiller ise 1-2 saat içinde emilirler. Emilim gerçeklefltikten sonra dekontaminasyon uygulamak sadece hastay riske sokar ve yarar sa lamaz. Toksik olmayan bir madde al nd nda, s rf çocu a cayd r c etki yapmas için dekontaminasyon uygulamak ise çok yanl flt r. Bu yöntemler flunlard r: 1. Dilüsyon 2. Mide boflaltma A. Cerrahi B. Cerrahi d fl a. Kusturma b. Mide y kama 3. Aktif kömür 4. Katartikler 5. Barsak y kama Dilüsyon Sadece asit ve alkalilerle olan zehirlenmelerde uygulan r. Su veya süt, 15 ml/kg, en fazla 250 ml verilir (16). Mide boflaltma A. Cerrahi: Al nan ilâçlar ya da bitkiler kitle, bezoar oluflturmuflsa cerrahi ya da endoskopik giriflimler uygulan r. Disk piller, fazla miktardaki demir sülfat veya potasyum permanganant tabletler, yutulmufl uyuflturucu paketleri bu flekilde uzaklaflt r labilir (15,16) B. Cerrahi d fl : a. Kusturma: Zehirlenmelerin modern tedavisinde art k kusturma önerilmemektedir (19). 153
8 Dolly Yafet Aji Rutin olarak kullan lan tek emetik olan peka n n evlerde bulundurulmas na art k zehir dan flma merkezleri karfl d rlar (16). Son 20 y lda peka kullan m büyük ölçüde azalm flt r (13,15). Kusturucu olarak asla tuzlu su, sabun, apomorfin veya di er kusturucular kullan lmamal d r (16) peka sadece dakika önce toksik maddenin al nm fl oldu u zehirlenmelerde doktor gözetiminde kullan labilir (16). Hasta önceden kusmuflsa asla verilmemelidir (16). peka santral ve periferik etkili bir kusturucudur. Verildikten dakika sonra % oran nda kusma gerçekleflir ve 1-2 saat içinde birkaç kez tekrarlar (15). peka 6 ayl ktan küçük bebeklere verilmez. Doz: 6-12 ay aras nda 10 ml, 1-12 yafl aras nda 15 ml ve 12 yafl ndan büyüklerde 30 ml dir. peka verildikten sonra hastaya ml su verilmelidir. peka ile kusmada mide içeri inin en fazla % 30 u boflal r (16). Kusman n geç bafllamas ve çok etkili olmay fl nedeniyle zehirlenmelerde genel tedavi olarak kullan lmas art k önerilmemektedir. Kusturma asla 6 ayl ktan küçük bebeklerde asit alkali ve hidrokarbon zehirlenmelerinde, h zla nörolojik veya kardiovasküler belirtilere yol açan zehirlenmelerde, bilinç bozuklu u, koagülopati, gastrointestinal kanama, sivri cisimlerin yutulmufl olmas durumunda uygulanmamal d r (13,15,16). Aspirasyon, özofagus y rt lmas, kanama, su ve elektrolit dengesizli i, pnömotoraks, pnömomediasten, kafa içi kanama, ishal, merkezi sinir sistemi depresyonu kusturma komplikasyonlar n olufltururlar (13,16). b. Mide y kama: Y llarca kullan lm fl olmas na karfl n, objektif veriler sadece ince gastrik tüplerle y kama yap labilen küçük çocuklarda etkili olmad - n göstermifltir (15). Mide y kama zaman al r ve mide içeri inin ancak % 30 u uzaklaflt r labilir (16). Büyük çocuklarda özellikle hayat tehdit edecek miktarda ya da güvenilir antidotu olmayan güçlü toksinlerle olan zehirlenmelerde ilk 1 saat içinde yap lmas uygundur (20). 154
9 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Mide y kama s ras nda hasta Trendelenburg pozisyonunda sol yan na yat r l r ve yafla uygun en genifl çapl sonda kullan l r. 3 yafl n alt ndakiler için 28 French, 3-12 yafl için French, adolesanlar için French sondalar uygundur (13). Küçük çocuklarda serum fizyolojik, büyük çocuk ve adolesanlarda musluk suyu kullan labilir. Su so uk olmamal d r. Her seferinde 15 ml/kg, adolesanda 200 ml ye kadar s v verilip geri çekilir. flleme gelen s v berrak olana kadar devam edilir (13). Asit, alkali ve hidrokarbon zehirlenmelerinde, koma, kovülsiyon, kanama riski durumlar nda mide y kanmamal d r. Aktif kömür Lokal antidottur. Son iki dekadda kullan m çok artm flt r. Aktif kömürün adsorbsiyon yüzeyi çok genifltir. Toksinleri adsorbe eder ve onlar n gastrointestinal sistemden emilimi engellenir (15). n vitro 10 g aktif kömür 1 g toksini ba lar. Ancak, bunu bilmek çok önemli de ildir çünkü al nm fl olan toksin miktar ço u zaman bilinmez (15). Doz 1-2 g/kg, maksimum 100 g d r (16). Pratik olarak çocu a g, adolesan ve eriflkine g verilir (15). Dörtte bir oran nda suland rarak verilmelidir (13). Ticari olarak su yada sorbitol ile kar fl k formlar vard r Tad n düzeltmek için tatland r c eklenebilir. Aktif kömür zehirlenmeden sonraki ilk 1 saat içinde verilmelidir. Uzun sal n ml ilâçlar al nm flsa süre 1 saati geçmifl olsa da verilebilir (1). Ciddi, hayat tehdit eden zehirlenmelerde ilk doz aktif kömürle ba lanamam fl toksinleri ya da enterohepatik, enterogastrik veya enteroenteral dolafl - ma u rayan toksinleri ba lamak için tekrar tekrar aktif kömür verilebilir (Tablo IV) (1,15,21). Bu durumda 2-6 saat aral klarla doz tekrarlan r (16). Büyük s - v kay plar ve dehidratasyonu önlemek için sadece ilk aktif kömür dozu ile birlikte katartik verilir. Aktif kömüre ba lanmak için toksinin düflük da l m hacmi ve proteinlere düflük ba lanma kapasitesi göstermesi ideald r. Aktif kömür konstipasyona neden olabilir, barsak obstrüksiyonu ve perforasyonuna yol açabilir (18). Aktif kömür alan hastalar n % 25 inde bir kez kus- 155
10 Dolly Yafet Aji Tablo IV. Tekrarlayan dozlarda aktif kömür verilmesinin yararl oldu u zehirlenmeler (1,2) Amanita falloides Barbitürat Dapson Digoksin Fenil butazon Fenitoin Geç sal nan ilâçlar Karbamazepin Kinin Piroksikam Salisilat Teofilin ma görülür. Aspirasyon normal kusmuk aspirasyonundan daha tehlikeli de- ildir. Nazogastrik tüple verildi inde ise tüpün do ru yerde oldu undan emin olmal d r, zira, do rudan akci erlere verilmesi çok tehlikelidir (15). Baz toksinler aktif kömüre ba lanmazlar (1,15): A r metaller, demir, lityum, hidrokarbonlar, siyanid, metanol, etanol, etilen glikol, asitler, alkaliler, DDT, esansiyel ya lar bunlara örnektirler. Hastada ileus, mekanik obstrüksiyon varsa veya endoskopi uygulanacaksa aktif kömür verilmemelidir (13). Katartikler Toksin ile aktif kömür kompleksinin uzaklaflt r lmas n h zland rmak amac ile verilirler, ancak, bunun yararl oldu unu gösteren herhangi bir kan t yoktur (15). Günümüzde kullan lmalar, özellikle çocuklarda, pek önerilmemektedir (16). En çok kullan lan katartikler (15): 1. Sorbitol: en yüksek doz 1 g/kg 2. Magnezyum sülfat: en yüksek doz 250 mg/kg 3. Magnezyum sitrat: en yüksek doz 250 mg/kg Katartiklerin kontrendikasyonlar paralitik ileus, gastroenterit, abdominal travma, barsak obstrüksiyonu ve böbrek yetersizli idir (13). Komplikasyonlar ise su ve elektrolit dengesizli i, afl r su kayb, hiperozmolarite ve abdominal kramplard r (13). 156
11 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Barsak y kama Mideye büyük miktarda polietilen glikol elektrolit solüsyonu (Colyte, GoLYTELY) verilerek barsaklar n y kanmas d r (15) ml/kg/ saat dozda verilir ve 6-8 saat içinde rektal ak nt berrak hale gelir (13,18). Bu yöntemin yarar tart flmal d r (16). Demir gibi yavafl emilen ya da yavafl sal nan preparatlar n ortadan kald r lmas nda ya da metaller, lityum, afl r yüksek doz toksinlerle zehirlenmelerde veya canl ambalajlarda (yutucular) kullan l r. Uygun olan durumlarda aktif kömürle beraber uygulanmal d r. Küçük çocuklarda su ve elektrolit dengesizli ine neden oldu undan dikkatli uygulanmal d r (15). Paralitik ileus, mekanik obstrüksiyonda uygulanmamal d r. Antidotlar Belirli toksinleri çeflitli biyokimyasal yollarla zarars z hale getiren maddelerdir. Zehirlenmelerde kullan labilecek antidotlar Tablo V de gösterilmifltir. Toksik maddenin vücuttan at l m n n h zland r lmas Giriflimsel ve riskli olan bu yöntemler k s tl say da toksinlerle olan zehirlenmelerde kullan l r. Önkoflulu toksinin proteine s k ba lanmam fl olmas ve da l m hamc n n küçük olmas d r (Vd<1 L/Kg) (15,16,18). a) Diürez: Birçok toksinler için böbrek klirensi idrar hamc ile orant l de ildir. Yani diürez tek bafl na toksin at l m n artt rmaz (15) Ayr ca s v. yüklenmesine neden olur ve tehlikeli olabilir (18). ntravenöz bikarbonat vererek idrar ph n n 8 e yükseltilmesini amaçlayan alkali diürez ise salisilat, fenobarbital gibi zay f asitlerin at l m n h zland r r (15,18). Bu amaçla 3-4 saat içinde 1-2 meq/kg sodyum bikarbonat verilir. Hipopotasemi geliflmemesine dikkat etmelidir. Böbrek yetersizli i, akci er ödemi geliflirse hemodializ, hemoperfüzyon gibi yöntemlerin kullan lmas gerekir (16). Buna karfl l k, zay f bazlar n at l m n artt rmak için idrar asidifiye etmenin klinik yarar yoktur (15). 157
12 Dolly Yafet Aji Tablo V. Antidotlar Antidot N-asetil sistein Atropin BAL Benzotropin Siyanid antidot kiti Desferoksamin Digoksin spesifik Fab (Digibind) DMSA Difenhidramin EDTA, kalsiyum Etanol Fomepizol Glukagon Metilen mavisi Nalokson Fizostigmin Oksijen Penisilin Pralidoksim Piridoksin Propanolol Silibinin Zehirlenme Asetaminofen Karbon tetraklorid Kloroform Organofosfat Karbamat Pestisit Muskarin As, Hg, Di er metaller Akut distonik reaksiyon Siyanid Hidrojen sülfit Fe Dijital Pb, Hg, As Ekstrapiramidal semptomlar Distonik reaksiyo nlar Allerjik reaksiyonlar Pb, Mn, Ni, Zn, Cr Metanol, etilen glikol Etilen glikol Metanol Beta bloker Ca kanal blokeri Hipoglisemikler Methemoglobinemi Narkotikler Antikolinerjikler CO Amanita falloides Organofosfat nsektisitler INH Gyromitra cinsi mantar Etilen glikol Tiroksin Amanita falloides 158
13 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler b) Diyaliz Baz zehirlenmelerde hemodiyaliz ve periton diyalizi baflar ile kullan lm flt r. Diyalizin etkili olabilmesi için toksinin düflük molekül a rl kl ve suda eriyebilirli inin yüksek olmas gerekir (18). Küçük çocuklarda periton diyalizinin uygulanmas daha kolayd r ve yeterli olabilir. Hemodiyaliz ise toksinleri ortadan kald rmada daha etkilidir (15). Diyalizin riskleri ve zorluklar vard r. Metanol, etilen glikol, yüksek dozda al nm fl salisilat, teofilin, ayr ca asetaminofen, arsenik, bromür, kloralhidrat, etanol, lityum zehirlenmelerinde diyaliz yararl d r (15). Alkalinizasyon ve diyaliz uygulanacak hastalar n dehidrate olmamalar gerekir. Dehidrate iseler önce ml/kg serum fizyolojik verilmeli, ard ndan idrar ak m 2-3 ml/kg olacak flekilde s v verilmelidir (16). c) Hemoperfüzyon Bu diyaliz tekni inde kan aktif kömür veya reçine kartuflundan geçirilir. Düflük suda eriyebilirlik özelli i olan toksinlerle daha etkilidir (18). Yüksek doz salisilat, teofilin, karbamazepin, barbitürat, Amanita falloides zehirlenmelerinde baflar ile kullan lm flt r (15,18). Riskli oldu undan küçük çocuklarda ender olarak kullan l r. d) Hemofiltrasyon Aminoglikozit, teofilin, demir, lityum gibi yüksek molekül a rl kl toksinlerin uzaklaflt r lmas nda etkilidir (18). e) Plasmaferez f) Kan de iflimi g) Serum fizyolojik ile beyin omurilik s v s n n de ifltirilmesi kullan lan di er yöntemlerdir (20). Semptomatik destek tedavi 1. Solunum deste i 2. Dolafl m deste i ve flok tedavisi 3. Konvülsiyonlar n önlenmesi ve tedavisi 4. Normal vücut s s n n sa lanmas 159
14 Dolly Yafet Aji 5. Su-elektrolit ve asit baz dengesinin sa lanmas 6. Akut böbrek yetersizli inin tedavisi 7. Karaci er yetersizli inin tedavisi 8. Beyin ödeminin önlenmesi ve tedavisi 9. Beslenmenin düzenlenmesi 10. Enfeksiyonlar n önlenmesi ve tedavisi 11. Analjeziklerin uygulanmas 12. Anaflaksinin önlenmesi ve tedavisi 13. Psikiyatrik konsültasyon 14. Taburcu edilme zaman n n belirlenmesi Zehirlenmelerin önlenmesi ve erken tedavisi iyi bir e itimle sa lanabilir. Her sa lam çocuk muayenesi sonras nda aile ve bak c lar zehirlenmeler konusunda e itilmelidirler. Bu kifliler riskler konusunda bilgilendirilmeli, çocu u zehirlenmeden korumak için çevresinin nas l düzenlenece i anlat lmal ve zehirlenme durumunda morbidite ve mortaliteyi azaltmak için ne yap lmas gerekti i ö retilmelidir (13). Zehirlenmelerin önlenmesine yönelik haz rlanacak bir broflürün ailelere alt nc ay kontrolünde verilmesi büyük yarar sa layacakt r (16). KAYNAKLAR 1. Jepsen F, Ryan M. Poisoning in children. Current Pediatrics 2005:15: Ertekin V, Alt nkaynak, S, Alp H, Yi it H. Çocukluk ça nda zehirlenmeler. So n üç y ldaki vakalar n de erlendirilmesi. Çocuk Dergisi 2001; 1: Orbak Z, Selimo lu MA, Alp H,. Erzurum bölgesinde çocuklarda zehirlenme olgular n n de erlendirilmesi. Çocuk Sa ve Hast Der.1996;39: Ç tak A, Sosyal DM, Y ld r m A ve ark. Çocukluk yafl grubu zehirlenmelerinde tehlikeli de iflim. Çocuk Dergisi 2002; 2: Çam H, K ray E, Tafltan Y, Özhan H. stanbul üniversitesi, Cerrahpafla t p fakültesi, cocuk sa l ve hastal klar anabilim dal acil servisinde izlenen zehirlenme olgular. Türk Pediatri Arflivi 2003; 38: Öner N, nan M, Vatansever Ü ve ark. Trakya bölgesinde çocuklarda görülen zehirlenmeler. Türk Pediatri Arflivi 2004: 39: And ran N, Sar kayalar F. Hacettepe üniversitesi hsan Do ramac çocuk hastanesinde son alt y lda izlenen akut zehirlenme vakalar. Katk Pediatri Dergisi 2001; 22: Hallaç K, Poyrazo lu MH, Ayd n K ve ark. Çocukluk ça zehirlenmeleri: son 10 y l n de erlendirilmesi. st Çocuk Kl Der 1996; 31: Akbay-Öztürk Y, Uçar B. Eskiflehir bölgesinde çocukluk ça zehirlenmelerinin retrospktif de erlendirilmesi. Çocuk Sa ve Hast Der 2003; 46: Aji DY, Keskin S, tler Ö. Ü Cerrahpafla t p fakültesi çocuk sa l ve hastal klar anabilim dal acil biriminde izlenen zehirlenmelerin de erlendirilmesi. Türk Pediatri Arflivi 1998; 33: Aji DY, lter Ö. Türkiye?de çocuk zehirlenmeleri. Türk Pediatri Arflivi 1998; 33:
15 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler 12. Ar soy N, Aji DY. Zehirlenmeler. çinde: Onat T.(ed). Çocuk sa l ve hastal klar. 1 ci bas m. stanbul: Eksen yay nlar 1996: Sachdev A, Khilnani P. Poisoning in children- management. n: Khilnani P (ed). Practical approach to pediatric intensive care. New Delhi: Jaypee Brothers Med Pub 2004: Aji DY. Zehirlenmeler. st Çocuk Kl Der 1993;28: Rodgers Jr GG, Matyunals NJ. Poionings: drugs, chemicals and plants. In:Behrman RE, Kliegman RM, Jenson HB (eds). Nelson textbook of pediatrcs. 17th ed. Philadelphia: Saunders, 2004: Dart RC, Rumack BH. Poisoning. n: Hay WW, Levin MJ, Sondheimer JM, Deterding RR (eds).current pediatric diagnosis and treatment. 18th ed.ny:mc Graw-Hill 2007: Meredith T. Epidemiology of poisoning. Medicine 1999; 27: Riordan M, Rylance G, Berry K. Poisoning in children 1: General management. Arch Dis Child 2002; 87: Krenzelok EP, Mc Guigan M., Lheur P. Position statement: Ipecac syrup. American Academy of Clinical Toxicology; European Association of Poisons Centres and Clinical Toxicologists. Clin Toxicol 1997; 35: Osterhoudt KC, Wiley JF. Zehirlenmeler. çinde:selbst SM, Cronan K (eds) Adal E (çeviri ed) Peditrik acilin s rlar. st: Nobel matbaac l k 2004: Vale JA, Krenzelok EP, Barceloux GD. Position statement and practice guidelines on the use of multidose activated charcoal in the treatment of acute poisoning. American Academy of Clinical Toxicology; European Association of Poisons Centre and Clinical Toxicologists. Clin Toxicol 1997; 35:
Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Paracelsus (1493-1541) Grandfather of Toxicology "All things are poison and
DetaylıÇocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi
Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Pediatrik Aciller Sempozyumu 14-15 Haziran 2001, stanbul, s. 69-78 Sürekli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp
DetaylıİLK YARDIM KURSUNUN KONULARI ZEH RLENMELER
İLK YARDIM KURSUNUN KONULARI ZEH RLENMELER Zehirlenme Nedir? Vücuda toksik bir maddenin girmesi ile normal fonksiyonlar n n bozulmas d r. Vücudun ya amsal fonksiyonlar na zarar verebilece inden vücuda
DetaylıUzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI
Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir
DetaylıZehirlenme Yönetiminde Alışkanlıklar Değişiyor mu?
Zehirlenme Yönetiminde Alışkanlıklar Değişiyor mu? Doç. Dr. Yunsur ÇEVİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Keçiören SUAM Ankara-2018 Giriş Resüsitasyon Uzamış resüsitasyon, kardiyak
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI ZEHİRLENMELERİ. Dr.Nalan METİN AKSU HÜTF Acil Tıp AD
ÇOCUKLUK ÇAĞI ZEHİRLENMELERİ Dr.Nalan METİN AKSU HÜTF Acil Tıp AD ZEHİRLENMELER Ulusal Zehir Merkezine bildirilen beş yıllık 78679 zehirlenme vakasının 44444 (%56) ü çocukluk çağı zehirlenmeleri (2006)
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI AMBREKS PEDİATRİK şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml (1 ölçek) şurup solüsyonu, 15 mg ambroksol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70 solüsyonu, metil paraben, propil paraben,
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıVenöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil
DetaylıBu ünitede; Zehirlenen hastaya genel yaklaşımı ve spesifik zehirlenmelerdeki tanı ve tedavi prensiplerini anlatılmaktadır.
Doç. Dr. Onur POLAT Bu ünitede; Zehirlenen hastaya genel yaklaşımı ve spesifik zehirlenmelerdeki tanı ve tedavi prensiplerini anlatılmaktadır. TANIM Zehir: Vücudun bir parçasına yada bir fonksiyonuna zarar
DetaylıZOR VAKALAR Doç. Dr. Cuma Yıldırım
ZOR VAKALAR Doç.. Dr. Cuma YıldY ldırım SORU: Hangi vaka ZOR vakadır? OLGU-1 17 yaşında erkek hasta, 3 gündür olan göğüs ağrısı tarifliyor. Gece 23. 00 de acil servise kardeşleri tarafından getirildi.
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıİNTOKSİKASYONLARA YAKLAŞIM
GİRİŞ ve EPİDEMİYOLOJİ İNTOKSİKASYONLARA YAKLAŞIM Dr. Metin ATEŞÇELİK FÜ Acil Tıp AD Elazığ Organizmanın kimyasal aktif bir maddeye maruz kalması sonucu fonksiyonlarının geçici veya kalıcı olarak bozulması
DetaylıZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM
ZEHİRLENMEYE YAKLAŞIM Tüm maddeler zehirdir. İlacı zehirden ayıran dozudur. Paraselsus (1493-1541) Zehirlenen Hastaya Acil Yaklaşım İlkeleri Yaşamsal bulguların değerlendirilmesi- TYD Bilinç durumunun
DetaylıT.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ
T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ DOK.NO: TA/122 YAY.TAR.: 24/10/2011 REV.TAR..01/10/2013 REV.NO:41 ZEHİRLENME VAKALARINDA GENEL YAKLAŞIM TALİMATI 1. AMAÇ Acil servise başvuran zehirlenme tanısıyla
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
DetaylıZEHİRLENMİŞ HASTALARIN YÖNETİM SÜRECİ PROSEDÜRÜ
AMAÇ: Bu prosedürün amacı; Kadirli Devlet Hastanesinde acil servise başvuran zehirlenme vakalarının Zehirlenmiş hastaya yaklaşımda izlenmesi gereken yöntemlerin belirlenmesi İlaç ve Zehir Danışma Merkezi
DetaylıHASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.11.2012 Acil Servis Hemşire İzlem Formu ifadesi kaldırıldı. 01 Yerine Acil Servis hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu ndaki hemşire izlem notları
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıKULLANMA TALİMATI FERICOSE
KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit
DetaylıDÖK.KODU: YÖN.TL..16 YAYIN TARİHİ: 01.01.2010 REVİZE NO:18 REVİZE TARİHİ:20/04/2014 SAYFA NO: 1/6
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ ACİL SERVİSTE ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM TALİMATI DÖK.KODU: YÖN.TL..16 YAYIN TARİHİ: 01.01.2010 REVİZE NO:18 REVİZE TARİHİ:20/04/2014 SAYFA NO:
DetaylıFen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1
BOfiALTIM S STEM Besinlerin hücrelerimizde kullan lmas sonucu karbondioksit, amonyak, üre, ürik asit, madensel tuz gibi vücut için zararl maddeler oluflur. Bu zararl maddelerin vücuttan uzaklaflt r lmas
DetaylıGENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıÇOCUKLARDA ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM. Prof.Dr. M.Celal Devecioğlu
ÇOCUKLARDA ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM Prof.Dr. M.Celal Devecioğlu Kaynak : Pediatri (O.Neyzi, T. Ertugrul) N.Uzel,A. Çıtak T.C. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri
DetaylıZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM
ZEHİRLENMELERE YAKLAŞIM Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir fonksiyonuna zarar
DetaylıKimdir? Alkoller. Günlük yaşantımızdaki alkoller HİPOKRAT MÖ. 460-370. Doktor ne demektir? Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD
Kimdir? Alkoller Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD HİPOKRAT MÖ. 460-370 Doktor ne demektir? La. Öğretmen. Doktor, 1000 yıl önce, ilk üniversitelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, akademik bir unvan
DetaylıHasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıŞeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri
ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz
Detaylıİntoksikasyonlarda Dekontaminasyon UZM. DR. ABDULLAH OSMAN KOÇAK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD
İntoksikasyonlarda Dekontaminasyon UZM. DR. ABDULLAH OSMAN KOÇAK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP AD DEKONTAMİNASYON Zehirlenmeye neden olan maddelerin bulunduğu bölgeden uzaklaştırılması http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=verilst&ayn1=bas&kelime1=dekontaminasyon
DetaylıLisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği
Lisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği Dr. Yeşim Tunçok Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Bilim Dalı,
DetaylıTÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU KOZMETİK ÜRÜNLERDE AĞIR METAL SAFSIZLIKLARINA İLİŞKİN KILAVUZ
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU KOZMETİK ÜRÜNLERDE AĞIR METAL SAFSIZLIKLARINA İLİŞKİN KILAVUZ Amaç MADDE 1- (1) Bu Kılavuz, kozmetik ürünlerde bulunması muhtemel ağır metal safsızlıklarına ve bu safsızlıkların
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. çindekiler
DetaylıTOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015
TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı
DetaylıT bbi Makale Yaz m Kurallar
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE
DetaylıSizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler
Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.
KULLANMA TALİMATI ASİST 1200 mg toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. Bu ilacı
DetaylıKent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!
Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.
KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,
DetaylıÇocuk ve Tüberküloz (Verem)
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne
DetaylıDEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018
DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda
DetaylıÇocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu (Nefes Borusuna Yabancı Madde Kaçması) Nedir? Nasıl Korunmalı? Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
DetaylıD VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her
VİTAMİN BİYOKİMYASI D VİTAMİNİ BU BÖLÜMDE ANLATILACAK KONULAR: Tarihsel Bakış D vitamininin kimyasal ve biyolojik fonksiyonları Besin kaynakları Hazırlayan: V. Murat BOSTANCI Toksisite 1 2 TARİHSEL BAKI
DetaylıDEKONTAMİNASYON NASYON YÖNTEMLERİ. Acil Tıp T p AD. Samsun
DEKONTAMİNASYON NASYON YÖNTEMLERİ Yrd.Doç.Dr..Dr. Türker T YARDAN Acil Tıp T p AD. Samsun Alanda Dekontaminasyon Geniş kitlelerin zehirli maddeye maruz kalması sonucu gerekli olabilir Amaç hastaların daha
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıZehirlenmelere Genel Yaklaşım
Kitap Bölümü DERMAN Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Evvah Karakılıç, Gülsüm Kavalcı Vücuda alındığında biyolojik sistemler üzerinde zararlı etki oluşturan maddelere zehir denir. Organizmaya yabancı olan
DetaylıZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit Akdeniz
DetaylıÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM
ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,
DetaylıANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011
ANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011 1. Hemodiyaliz sırasında kan akımının yetersizliğinin nedenleri nelerdir? (en az 4 adet)
DetaylıZehirlenmelere Genel Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Metin ATEŞÇELİK Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Yrd. Doç. Dr. Metin ATEŞÇELİK Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Giriş Zehirlenme, yaşayan bir organizmanın canlılık fonksiyonlarını etkileyen bir kimyasala maruz
DetaylıAktif kömür ne kadar aktif? John Fowler, MD, DABEM
Aktif kömür ne kadar aktif? John Fowler, MD, DABEM Aktif kömür ne kadar aktif? John Fowler, MD, DABEM Eucarbon Aktif Kömür: tarihi ve güncel kullanımı John Fowler, MD, DABEM Olgu Anne 15 aylık, 10 kilo
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4 1) İlkyardımla ilgili yazılanlardan doğru olan hangisidir? a) İlkyardım esnasında ilaç kullanılır. b) İlkyardım eldeki mevcut araç gereçlerle yapılır. c)
DetaylıHASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ
Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde
DetaylıBEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu
DetaylıGirifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu
G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk
DetaylıKONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA. Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji
KONGENİTAL KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMA Doç. Dr. Kemal Nişli İTF Pediatrik Kardiyoloji Doğumsal kalp hastalığının sıklığı % 0.9 Ciddi anomali % 0.3 Her yıl 1.2 milyon kalp hastası bebek dünyaya gelmekte
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıKULLANMA TALİMATI. ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır.
KULLANMA TALİMATI ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ml çözelti 2 mg ondansetron baza eşdeğer miktarda ondansetron hidroklorür dihidrat
DetaylıParasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad
Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örnekleri Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk kriterleri
DetaylıACİL TIP ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ SALI EĞİTİM PROGRAMI. İÇERİK KONU Anlatan
4 24.11.2015 3 17.11.2015 2 10.11.2015 1 3.11.2015 ACİL TIP ANABİLİM DALI 2015-2016 TIPTA UZMANLIK ÖĞRENCİSİ SALI EĞİTİM PROGRAMI KONU 1 Travmalı hastanın değerlendirilmesi,stabilizasyonu ve havayolu yönetimi
DetaylıTablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri
2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim
DetaylıZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM
ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sunumu Hazırlayan Son Güncellenme Tarihi: Şubat 2011 Olgu 1 29 yaşında kadın
DetaylıKULLANMA TALİMATI SOMATOSTATİN EUMEDICA 250 µg i.v. İnfüzyon için Liyofilize Toz içeren Flakon Damardan uygulanır. Etkin madde: Her flakonda etkin madde olarak, 250 µg somatostatine eşdeğer miktarda hidratlanmış
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıAkut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir.
İSHAL Diare; Enterit; Bir gün içinde üç den fazla sulu yumuşak dışkılama ya ishal denir. Vücuttan su ve tuz kaybı olur. İshal; bebekler, çocuklar ve yaşlılar için çok tehlikeli ve ölümcül olabilir. İshaller:
DetaylıKULLANMA TALĐMATI. CALCIUM PICKEN %10 Ampul Damar ve kas içine uygulanır.
KULLANMA TALĐMATI CALCIUM PICKEN %10 Ampul Damar ve kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampul 225 mg kalsiyum glukonat monohidrat ve 572 mg kalsiyum levülinat dihidrat içerir. Yardımcı madde (ler):
DetaylıBEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ
Amaç BEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ Yetki Kanunu: Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Yayımlandığı R.Gazete :04.09.2008-26987 Tebliğ No: 2008/52 Bebek Formülleri Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ Yayımlandığı
DetaylıBuzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210
Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR
DetaylıCerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı
1. AMAÇ Cerrahi alan enfeksiyonlarının (CAE) önlenmesidir. 2. KAPSAM Ameliyat sürecinde hastaya sağlık hizmeti sunan tüm birimleri ve bireyleri kapsar. 3. GENEL ESASLAR Cerrahi alan enfeksiyonları; cerrahi
DetaylıKULLANMA TALİMATI. PRONAT oral süspansiyon Ağız yoluyla alınır.
KULLANMA TALİMATI PRONAT oral süspansiyon Ağız yoluyla alınır. Her bir 5 ml süspansiyon; Etkin madde: 250,00 mg sodyum aljinat ve 133,50 mg sodyum bikarbonat ve 80 mg kalsiyum karbonat içerir. Yardımcı
DetaylıT.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FAKÜLTE YÖNETİM KURULU TOPLANTI TUTANAĞI
T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FAKÜLTE YÖNETİM KURULU TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Sayısı: 2014/134 Toplantı Tarihi: 25.02.2014 Salı Toplantı Saati: 16.00 Toplantı Yeri: Dekanlık Toplantı
DetaylıAyşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.
TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden
DetaylıYOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.
YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. Rehabilitasyonun Tanımı Fizyolojik veya anatomik yetersizliği
DetaylıBu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI LUCENTIS 10 mg/ml enjeksiyonluk çözelti içeren flakon Göz içine uygulanır. Etkin madde: Her flakonun 0,3 ml si 3 mg ranibizumab içerir. Yardımcı maddeler: Alfa,alfa-trehaloz dihidrat,
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
DetaylıSunumu Hazırlayan ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM. Olgu 1. Olgu 2. Kaynaklar. Olgu Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi Sunumu Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Özlem Yiğit ZEHİRLENMİŞ HASTAYA YAKLAŞIM Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Son
DetaylıKONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri
DetaylıİÇİNDEKiLER. Önsöz...,... v BÖLÜM I. TOKSiKOLOJi'YE GiRiŞ
İÇİNDEKiLER Önsöz...,... v BÖLÜM I TOKSiKOLOJi'YE GiRiŞ 1. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 2. 2.1 2.2 2.3 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Toksikoloji de Temel Kavramlar...2 Toksikoloji'nin alt birimleri...2 Zehir ve Toksik
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ LVS22 IV 2 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Ön Lisans Seçmeli
Detaylılaç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Zehirlenmeler Sempozyum Dizisi No: 32 Aral k 2002; s. 147-152 laç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m Uz. Dr. Sibel Yaylac Suisid girişiminde
DetaylıDekontaminasyon Yöntemleri? Günümüzde Aktif Kömür-Lavaj uygulamaları Karşıt Görüşler Doç. Dr. Seda Özkan
Dekontaminasyon Yöntemleri? Günümüzde Aktif Kömür-Lavaj uygulamaları Karşıt Görüşler Doç. Dr. Seda Özkan Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Acil Tıp Kliniği Ankara Dekontaminasyon Toksik Maddenin Uzaklaştırılması
DetaylıDR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com
DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 2 TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 3 DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com Taşiaritmiler: Dar QRS li ( 0.08 sn) taşikardi Sinüzal taşikardi
DetaylıHAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı
HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili
DetaylıGenel Yaklaşım. A - Havayolu B - Solunum C - Dolaşım Hikaye Klinik bulgu ve belirtiler Laboratuar sonuçları Zehir Danışma Merkezleri
1 Zehirlenmeler Zehirlenmelerle karşılaşma ihtimali sık (acil başvurularının % 1 i), ama mortalite aynı sıklıkta değil. 40 yaş altındaki bireylerde kardiyak arreste yol açması nedeniyle önemli Uzun dönem
Detaylı2050 ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim
2050 ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim (TÜSİAD ve UNFPA Ortak Raporunun Değerlendirilmesi) Prof. Dr. Zafer Öztek 27 Kasım 2012 Fütürist Prof. David Passig 2050 adlı eserinde Türkiye nin 2050 yılında Dünyadaki
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıKurşun ile Zehirlenmeler
Kurşun ile Zehirlenmeler Dr. Müge Tecder-Ünal Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Kursu, Nisan 2010, İzmir 15 aylık kız çocuk Şikayet: saçma yutma Öykü: 14.03.2010
DetaylıZEH RLENMELERDE TEMEL TEDAV LKELER
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Acil Hekimlik Sempozyumu 16-17 Ekim 1997, stanbul, s. 167-173 ZEH RLENMELERDE TEMEL TEDAV LKELER Prof. Dr. Hüseyin Öz Gerçekten çok a r olmasalar
DetaylıToksikolojik Tarama Testleri. Doç.Dr. Cemil Kavalcı Başkent ÜTF Acil Tıp AD Ankara
Toksikolojik Tarama Testleri Doç.Dr. Cemil Kavalcı Başkent ÜTF Acil Tıp AD Ankara Sunu planı Giriş Genel bilgiler Testler ne için istenir? Testler nelerdir? Sorunlar? Literatür.. 01.06.2016 2 Giriş Zehir,
DetaylıHepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları
HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
DetaylıAKUT ZEHİRLENMELERİN İLK YARDIM VE TEDAVİ
AKUT ZEHİRLENMELERİN İLK YARDIM VE TEDAVİ 19 Nisan 2017 24 Nisan 2017 Doç. Dr. Sibel Özden İ. Ü. Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Kimyasal maddeler, ilaçlar ve
DetaylıPREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ
PREMATÜRE BEBEKLERİN FİZYOLOJİSİ TANIMLAR Preterm/Prematüre Bebek- 37 gestasyon haftasından önce doğan Gestasyon yaşına göre sınıflandırma Prematüre (erken doğan)
DetaylıEOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA
EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA 1. vaka S.P ERKEK 1982 DOĞUMLU YUTMA GÜÇLÜĞÜ ŞİKAYETİ MEVCUT DIŞ MERKEZDE YAPILAN ÖGD SONUCU SQUAMOZ HÜCRELİ CA TANISI ALMIŞ TEKRARLANAN
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
Detaylı