PLAJ VOLEYBOLU OYUN KURALLARI FIVB Kongresince Onaylanmış

Transkript

1 PLAJ VOLEYBOLU OYUN KURALLARI FIVB Kongresince Onaylanmış 1

2 İÇİNDEKİLER OYUNUN ÖZELLİKLERİ Bölüm 1 : TESİSLER VE DONATIM 1. Oyun Sahası 1.1 Ölçüler 1.2 Oyun sahasının yüzeyi 1.3 Oyun alanındaki çizgiler 1.4 Bölgeler ve sahalar 1.5 Isı 1.6 Aydınlatma 2. File ve Direkler 2.1 Filenin yüksekliği 2.2 Filenin Yapısı 2.3 Yan bantlar 2.4 Antenler 2.5 Direkler 2.6 İlave malzemeler 3. Toplar 3.1 Standartları 3.2 Topların benzerliği 3.3 Üç top sistemi Bölüm 2 : KATILANLAR 4. Takımlar 4.1 Takımın oluşumu 4.2 Takımın yerleşimi 4.3 Malzemeler 4.4 Malzemenin değiştirilmesi 4.5 Yasaklanmış eşyalar 5. Takım Liderleri 5.1 Kaptan FASIL I KURALLARIN FELSEFESİ VE HAKEMLİK FASIL II KISIM I OYUN Bölüm 3 : OYUN DÜZENİ 6. Bir sayı almak, bir set ve maç kazanmak 6.1 Bir sayı almak 6.2 Bir set kazanmak 6.3 Maçı kazanmak 6.4 Maçta hazır bulunmama ve eksik takım 2

3 7. Oyunun Yapısı 7.1 Kura atışı 7.2 Resmi ısınma devresi 7.3 Takımın başlangıç dizilişi 7.4 Pozisyonlar 7.5 Pozisyon hatası 7.6 Servis sırası 7.7 Servis sırası ihlali Bölüm 4 : OYUN HAREKETLERİ 8. Oyunun Seyri 8.1 Oyundaki top 8.2 Oyun dışı top 8.3 DAHİL top 8.4 HARİÇ top 9. Topla Oynama 9.1 Takım vuruşları 9.2 Vuruşun özellikleri 9.3 Topla oynama hataları 10. Filedeki Top 10.1 Fileyi geçen top 10.2 Fileye temas eden top 10.3 Filenin içindeki top 11. Filedeki Oyuncu 11.1 Filenin diğer tarafına uzanma 11.2 Filenin altından rakibin oyun alanına, boşluğuna ve/veya serbest bölgesine geçme 11.3 File ile temas 11.4 Oyuncuların filedeki hataları 12. Servis 12.1 Bir setteki ilk servis 12.2 Servis sırası 12.3 Servis atma izni 12.4 Servisin atılması 12.5 Perdeleme 12.6 Servis atışı esnasında yapılan hatalar 13. Hücum Vuruşu 13.1 Hücum vuruşunun özellikleri 13.2 Hücum vuruşundaki kısıtlamalar 14. Blok 14.1 Blok yapma 14.2 Blok teması 14.3 Rakibin oyun boşluğundaki topa blok yapma 14.4 Blok ve takım vuruşları 14.5 Servise blok yapma 14.6 Blok yapma hataları 3

4 Bölüm 5 : DURAKLAMALAR, GECİKTİRMELER VE FASILALAR 15. Duraklamalar 15.1 Kurallara uygun oyun duraklamalarının sayısı 15.2 Kurallara uygun oyun duraklamalarının birbirini takip etmesi 15.3 Kurallara uygun oyun duraklaması talepleri 15.4 Molalar ve teknik molalar Kurallara uygun olmayan oyun duraklaması talepleri 16. Oyunu Geciktirmeler 16.1 Oyunu geciktirme türleri 16.2 Oyunu geciktirme cezaları 17. İstisnai Oyun Duraklamaları 17.1 Sakatlanma / Hastalanma 17.2 Oyuna harici müdahale 17.3 Uzatılmış duraklamalar 18. Fasılalar ve Oyun Alanlarının Değişimi 18.1 Fasılalar 18.2 Oyun alanlarının değişimi Bölüm 6 : OYUNA KATILANLARIN DAVRANIŞLARI 19. Davranış Koşulları 19.1 Sportmence davranış 19.2 Dürüst sporculuk anlayışı 20. Hatalı Davranış ve Yaptırımları 20.1 Küçük hatalı davranışlar 20.2 Yaptırımlara yol açan hatalı davranışlar 20.3 Ceza tablosu 20.4 Set öncesi ve setler arasındaki hatalı davranışlar 20.5 Hatalı davranışların özeti ve kullanılan kartlar Bölüm 8 : HAKEMLER FASIL II KISIM II HAKEMLER, SORUMLULUKLARI VE RESMİ EL İŞARETLERİ 21. Hakem Grubu ve Yönetim Usulleri 21.1 Oluşum 21.2 Yönetim Usulleri 22. Baş Hakem 22.1 Duruş yeri 22.2 Yetkileri 22.3 Sorumlulukları 23. Yardımcı Hakem 23.1 Duruş yeri 23.2 Yetkileri 23.3 Sorumlulukları 4

5 24. Yazı Hakemi 24.1 Duruş yeri 24.2 Sorumlulukları 25. Skor Hakemi 25.1 Duruş yeri 25.2 Sorumlulukları 26. Çizgi Hakemleri 26.1 Duruş yeri 26.2 Sorumlulukları 27. Resmi İşaretler 27.1 Hakemlerin el işaretleri 27.2 Çizgi hakemlerinin bayrak işaretleri FASIL II KISIM III ŞEKİLLER Ş1 Oyun sahası Ş2 Oyun alanı Ş3 Filenin yapısı Ş4a File dikey düzleminden rakibin oyun alanına geçen top Ş4b File dikey düzleminden rakibin serbest bölgesine geçen top Ş5 Perdeleme Ş6 Tamamlanmış blok Ş7 Yaptırım seviyesine ulaşılmasını önleyici durumlar ve yaptırımlar Ş7a Hatalı davranış yaptırım tablosu Ş7b Geciktirme uyarı işaretleri ve yaptırımları Ş8 Hakem grubu ve yardımcılarının duruş yerleri Ş9 Hakemlerin resmi el işaretleri Ş10 Çizgi hakemlerinin resmi bayrak işaretleri TANIMLAR İÇERİK FASIL III 5

6 OYUNUN ÖZELLİKLERİ Plaj Voleybolu, file ile ikiye bölünmüş kum bir oyun alanı üzerinde iki takım tarafından oynanan bir spordur. Takımların rakip alana gönderirken (blok teması dahil) topa üç kez vurma hakkı vardır. Voleybolda bir ralli kazanan takım bir sayı alır (Ralli Sayı Sistemi). Servisi karşılayan takım ralliyi kazandığında bir sayı ve servis kullanma hakkı kazanır. Bu durumda servis atan oyuncu değişmelidir. 6

7 FASIL I KURALLARIN FELSEFESİ VE HAKEMLİK GİRİŞ Plaj Voleybolu dünyadaki en başarılı, en popüler ve en eğlenceli spor dallarından biridir. Hızlıdır, heyecanlıdır ve hareketleri aniden coşturucu ve heyecan vericidir. Bununla beraber plaj voleybolu birbirine bağlı çok önemli birçok unsurdan oluşur ve bunların mükemmel etkileşimi plaj voleybolunu ralli oyunları arasında çok özel bir yere getirmektedir. PASLAŞMA Servis Dönme Sıçrama gücü Coşturucu hareket Hücum Savunma TAKIM OYUNU İKİYE BÖLÜNMÜŞ OYUN ALANI FIVB son yıllarda bu oyunu daha izlenebilir bir hale getirmek için oldukça önemli bir yol kat etmiştir. Bu metin genel voleybol kitlesi olan oyuncular, koçlar, hakemler, seyirciler ve yorumcular için aşağıdaki sebeplerden dolayı yazılmıştır. - Kuralların bilinmesi, oyunun kalitesini arttırır. Koçlar daha iyi takım çalışmaları ve taktikler üretir, oyuncuların da yeteneklerini tam olarak göstermelerine olanak sağlar. - Kurallar arasındaki ilişkileri bilmek, hakemlerin daha doğru karar vermesini sağlar. Bu giriş yazısı, başarılı bir hakemlik için gereken temel özellikleri tanımlamayı açıklamadan önce, plaj voleybolunun bir rekabet sporu olması üzerine odaklanmıştır. FIVB PLAJ VOLEYBOLU BİR REKABET SPORUDUR Yarışma, ortaya çıkmamış potansiyel güçlerle bağlantı kurar. En iyi yetenek, gayret, yaratıcılık ve estetiğin gösterilmesini sağlar. Kurallar tüm bu özelliklerin ortaya konmasına olanak sağlayacak biçimde oluşturulmuştur. Birkaç istisnayla, plaj voleybolu, tüm oyunculara hem file önünde (hücum) ve hem de oyun alanının gerisinde (savunma veya servis) oynama hakkı verir. Bu oyunun Kaliforniya kumlarındaki ilk oyuncuları, yıllar geçse de plaj voleybolunun kendine özgü önemli unsurlarını kaybetmediğini kabul etmektedir. Bunlardan bazıları diğer file/top/raket oyunlarıyla aynıdır ; - servis - dönüş (servis atma hakkı kazanılınca) - hücum - savunma Plaj Voleybolu fileli oyunlar arasında eşsiz bir yere sahiptir. Bunda topun sürekli havada kalması ve topu geri göndermeden önce, takım oyuncularının kendi aralarında paslaşmasına izin vermesi etkilidir. 7

8 Servis kuralında yapılan değişiklikler, servis atışını, topu basit anlamda oyuna sokma kavramından çıkarmış ve bir hücum silahı haline getirmiştir. Dönüş kavramı; bütün oyuncuların yer değiştirmelerine izin vermek amacıyla konulmuştur. Oyuncu pozisyonları hakkındaki kurallar takımlara esneklik sağlama ve taktiklerde farklı gelişmeler yaratmaya izin vermelidir. Yarışmacılar bu temel bilgileri tekniklerini, taktiklerini ve güçlerini yarıştırmak için kullanırlar. Bunlar aynı zamanda oyunculara izleyici ve taraftarları etkilemeleri için hareket serbestliği sağlar. Plaj Voleybolunun imajı gün geçtikçe artmaktadır. BU ÇERÇEVEDE HAKEM İyi yönetimin özünde yatan kavram, tarafsızlık ve tutarlılıktır. - Tüm katılanlara tarafsız davranmalı, Seyirciler tarafından da tarafsız görünmeli, Bu istekler güvenilirliğin en büyük unsurudur. Hakemin güvenilirliği oyuncuların oyundan zevk almasını sağlar: - Kararlarında doğru olmalı, - Kuralın neden yazıldığını anlamalı, - Etkili bir organizatör olmalıdır, - Oyunun akışı içinde rekabete izin vermeli ve kararlı bir yönetim göstermeli, - Eğitimci olarak, kuralları uygulayarak haksızlığı cezalandırmalı veya kaba davranışı uyarmalı, - Oyunu geliştirmek amacıyla, oyun içinde yapılan görülmeğe değer hareketlerin ön plana çıkmasına ve en iyi oyuncuların da yapabildikleri en iyi hareketleri yapmasına izin vererek seyircilerin iyi vakit geçirmelerine katkıda bulunmalı, Sonuç olarak söyleyebiliriz ki; iyi bir hakem, kuralları, oyunu tüm ilgili taraflar için tatmin edici bir rekabet haline getirmek için kullanacaktır. Buraya kadar okuyanlar, bundan sonra gelen oyun kurallarına büyük bir oyunun gelişmesinin bugünkü durumu olarak bakabilir. Aynı zamanda daha önce gelen birkaç paragrafın spor içindeki konumunuzda sizin için aynı ölçüde öneme sahip olabileceğini aklınızdan çıkarmayınız. Sizde katkı yapın! Top havada kalsın! 8

9 FASIL II KISIM I OYUN BÖLÜM 1 TESİSLER VE DONATIM Bkz. 1. OYUN SAHASI Oyun sahası, oyun alanı ve serbest bölgeyi kapsar. Bu saha dikdörtgen ve simetrik olmalıdır. 1.1, Ş ÖLÇÜLER Ş.2 Oyun alanı, 16x8 m ölçülerinde bir dikdörtgendir ve her yönde en az 3 m genişliğinde olan bir serbest bölge ile çevrilmiştir. Oyun sahasının üzerinde bulunan serbest oyun boşluğu, her türlü engelden arındırılmış olmalıdır. Serbest oyun boşluğu, oyun sahası yüzeyinden ölçüldüğünde en az 7 m yüksekliğinde olmalıdır. FIVB, Dünya ve Resmi Müsabakalarında serbest bölge yan çizgilerden ölçüldüğünde en az 5 m ve dip çizgilerden ölçüldüğünde en az 6 m genişliğinde olmalıdır. Serbest oyun boşluğu ise oyun sahası yüzeyinden ölçüldüğünde en az 12.5 m yüksekliğinde olmalıdır. 1.2 OYUN SAHASININ YÜZEYİ Sahanın yüzeyi düzeltilmiş kumdan oluşmalı, mümkün olduğunca düz ve yeknesak olmalı taşlar, deniz kabukları ve oyuncuların yaralanmasına ve sakatlanmasına neden olabilecek her türlü maddeden arındırılmış olmalıdır FIVB Dünya Müsabakalarında, kum en az 40 cm. derinliğinde olmalı ve düzgün yumuşak taneciklerden oluşmalıdır Oyun sahasının yüzeyi oyuncuların sakatlanmasına yol açabilecek her hangi bir tehlike teşkil etmemelidir FIVB Dünya Müsabakalarında, kum ayrıca dikkatli bir şekilde elenmiş olmalı, çok ince olmamalı, taşlardan ve tehlikeli partiküllerden arındırılmış olmalıdır. Deriye yapışacak, tozlanmaya yol açacak kadar ince olmamalıdır FIVB Dünya Müsabakalarında, yağmurlu havalarda Merkez kortu örtmek için bir muşamba bulundurulması tavsiye edilir. 1.3 OYUN ALANININ ÜZERİNDEKİ ÇİZGİLER Ş Bütün çizgiler 5 cm genişliğindedir. Çizgiler, kumun rengine bütünüyle kontrast oluşturacak bir renkte olmalıdır Sınır çizgileri İki yan ve iki dip çizgi oyun alanını belirler. Orta çizgi yoktur. Yan ve dip çizgilerin her ikisi de oyun alanının boyutlarına dahil olarak çizilir. Saha çizgileri dayanıklı malzemeden yapılmış bantlar olmalı ve açıkta kalan kancalar yumuşak, esnek maddeden yapılmış olmalıdır. 9

10 1.4 BÖLGELER VE SAHALAR Sadece oyun alanı, servis bölgesi ve oyun alanını çevreleyen serbest bölge vardır Servis bölgesi, dip çizginin gerisinde 8 m genişliğindeki alan olup derinliği serbest bölgenin sonuna kadar devam eder. 1.5 ISI Hava durumu oyuncuların sakatlanmasına yol açabilecek herhangi bir tehlike teşkil etmemelidir. 1.6 AYDINLATMA FIVB, gece oynanan Dünya Müsabakalarında aydınlatma, oyun sahası yüzeyinden 1 m yükseklikte ölçülmek şartıyla, 1000 ile 1500 lux arasında olmalıdır. 2. FİLE VE DİREKLER Ş FİLENİN YÜKSEKLİĞİ File, düşey olarak orta çizginin üstünde yer alır ve erkekler için 2.43 m, bayanlar için 2.24 m yüksekliğindedir Not: Filenin yüksekliği aşağıda belirtilen yaş gruplarına göre farklılık gösterebilir. Yaş Grupları Kadınlar Erkekler 16 yaş ve altı yaş ve altı yaş ve altı Filenin yüksekliği oyun alanının ortasından bir ölçme çubuğuyla ölçülür. Filenin iki kenar yüksekliği de tam olarak aynı olmalı ve buradaki yükseklik, kuralda belirtilen yüksekliği 2 cm den fazla geçmemelidir. 1.1, 1.3.2, FİLENİN YAPISI File sahanın ortasındaki dar eksen üzerine düşey bir şekilde yerleştirilip, gergin olarak asıldığında 8.5 metre uzunluğunda ve 1 m (+/- 3 cm) genişliğindedir. Ş cm lik karelerden oluşan beyaz ipliklerden yapılmıştır. Filenin üst ve alt kısmında 7-10 cm genişliğinde, iki kat beyaz çadır bezinden yapılmış tercihen koyu mavi ya da parlak renklerde yatay bir bant file boyunca dikilmiştir. Üst bandın her iki ucunda onu direklere bağlayan ve gergin durmasını sağlayan bir ipin geçtiği bir delik bulunur. Bandın içinden geçen elastiki kablo fileyi direklere bağlar ve üst kısmının gergin durmasını sağlar. FIVB Dünya Müsabakalarında, oyuncuların ve hakemlerin görüş netliğinin muhafaza edilmesi koşuluyla filenin ve direklerin arasında, üzerinde markası görünen, daha küçük gözlü bir file kullanılabilir. FIVB Talimatlarına uygun olarak malzemelerin üzerine reklam alınabilir. 2.3 YAN BANTLAR 5 cm genişliğinde(kort çizgileri ile aynı genişlikte) ve 1 m uzunluğunda iki adet renkli bant fileye, her biri kenar çizgilerinden birinin üzerine gelecek şekilde düşey olarak bağlanır. Bantlar filenin bir parçası olarak kabul edilirler , Ş3 Bantlar üzerine reklam alınabilir. 10

11 2.4 ANTENLER Anten, 1.80 m uzunluğunda ve 10 mm çapında, fiberglas veya benzeri bir maddeden yapılmış esnek bir çubuktur. Her yan bandın dış tarafına bir anten bağlanır. Antenler karşılıklı olarak filenin ters yönlerine yerleştirilirler. Antenlerin her birinin 80 cm lik üst kısımları filenin üzerinde devam eder ve bu kısımlar zıt renklerle, tercihen kırmızı ve beyaz renkte 10 cm lik şeritler halinde işaretlenir. Antenler filenin bir parçası sayılır ve geçiş boşluğunun yan sınırlarını belirler. 2.5 DİREKLER Ş2, Ş Filenin bağlandığı direkler, yan çizgilerden dışarıya doğru 0.70 m ile 1.00 m uzaklığa yerleştirilirler. Direkler 2.55 m yüksekliğinde ve tercihen ayarlanabilir olmalıdır. FIVB ve Dünya Müsabakalarında fileyi taşıyan direkler, yan çizgilerden dışarıya doğru 1 m uzaklığa yerleştirilirler Direkler pürüzsüz ve yuvarlak olup, zemine tel kullanılmadan tutturulurlar. Tehlikeli ve engelleyici unsurlar taşımamalıdırlar. Direkler yumuşak bir maddeyle kaplanmış olmalıdır. 2.6 İLAVE MALZEMELER Bütün ilave malzemeler FIVB yönetmelikleriyle belirlenir. 3. TOPLAR 3.1 STANDARTLAR 3.2 Top, müsabakalar yağmurlu havalarda da oynanabileceği için, açık hava koşullarına uygun nem tutmayan esnek bir maddeden (deri, sentetik deri ya da benzeri) yapılmış olmalıdır. Topun içinde lastik yada benzeri maddeden yapılmış bir iç lastik bulunur. Sentetik deri malzemenin uygunluğu FIVB yönetmelikleriyle belirlenir. Renk: Tek bir açık renk ya da renk kombinasyonu kullanılabilir Çevresi: cm. Ağırlığı: gr. İç basıncı: kg/cm² (171 ila 221 mbar veya hpa). 3.2 TOPLARIN BENZERLİĞİ Bir müsabakada kullanılan tüm toplar çevre uzunluğu, ağırlık, basınç, cins ve renk olarak aynı özellikte olmalıdır. FIVB ve Dünya Müsabakalarında, FIVB tarafından aksi kabul edilmedikçe, FIVB onaylı toplarla oynanması gerekir. 3.1, ÜÇ TOP SİSTEMİ FIVB Dünya Müsabakalarında üç top kullanılmalıdır. Bu durumda birer tane serbest bölgenin her bir köşesinde, birer tane de baş ve yardımcı hakemlerin arkasında olmak üzere altı top toplayıcı bulunur Ş.8 11

12 BÖLÜM 2 KATILANLAR 4. TAKIMLAR 4.1 TAKIMIN OLUŞUMU Bir takım yalnızca iki oyuncudan oluşur Sadece müsabaka cetveline kayıtlı iki oyuncunun müsabakada yer alma hakkı vardır Oyunculardan biri müsabaka cetvelinde kaptan olarak belirtilmelidir FIVB ve Dünya Müsabakalarında, müsabaka esnasında oyuncuların dışarıdan yardım almalarına veya maç esnasında koçluğa izin verilmez 4.2 TAKIMIN YERLEŞİMİ Takımların oturma alanları ( her birinde iki adet sandalye bulunan) yan çizgilere 5 m ve yazı masasına en az 3 m uzaklıkta olmalıdır. 4.3 MALZEMELER Bir oyuncunun malzemeleri şort veya mayodan oluşur. Turnuva yönetmeliğinde belirtilmediği durumlarda isteğe bağlı olarak bir forma ya da bikini üstü kullanılabilir. Oyuncular şapka veya bandana gibi başlarını örten bir malzeme kullanabilirler FIVB ve Dünya Müsabakalarında, oyuncular takıma verilen Turnuva Yönetmeliğine göre yapılmış aynı renk ve stildeki formalarını giymek zorundadır. Oyuncuların üniformaları temiz olmalıdır Oyuncular başhakem tarafından izin verilmedikçe çıplak ayakla oynamalıdır Oyuncuların formaları (eğer üstsüz oynamalarına izin verildiyse şortları) 1 ve 2 olarak numaralandırılmış olmalıdır Numara göğüste(ya da şortun ön kısmında) olmalıdır Numaralar formalara zıt renkte ve en az 10 cm yüksekliğinde olmalıdır. Numara bandının genişliği en az 1,5 cm olmalıdır. 4.4 MALZEMENİN DEĞİŞTİRİLMESİ Eğer her iki takım da sahaya aynı renkte forma giymiş olarak gelirlerse hangi takımın forma değiştireceğini belirlemek üzere kura atışı yapılır. Başhakem bir ya da daha fazla oyuncuya şu konularda izin verebilir: Çorap ve/veya ayakkabıyla oynanması Yenisinin de turnuva ve FIVB yönetmeliklerine uygun olması kaydıyla, set aralarında ıslak formaları değiştirilmesi Bir oyuncu tarafından talep edilmesi durumunda, baş hakem içlik ve taytla oynamasına izin verebilir. 12

13 4.5 YASAKLANMIŞ EŞYALAR Oyuncuların sakatlanmasına sebep olabilecek veya onlara suni bir avantaj sağlayacak şeylerin kullanılması yasaklanmıştır Oyuncular riski kendisine ait olmak kaydıyla gözlük ve lens takabilirler. 5. TAKIM LİDERLERİ Takım kaptanı takımın davranış ve disiplininden sorumludur. 5.1 KAPTAN MÜSABAKA ÖNCESİ takım kaptanı: a) Müsabaka cetvelini imzalar. b) Kura atışında takımını temsil eder Müsabaka esnasında sadece takım kaptanı top oyun dışı olduğu zaman aşağıdaki üç durumda hakemlerle konuşmaya yetkilidir: Kuralların uygulanması ve yorumu ile ilgili açıklama istemek. Açıklama kaptanı tatmin etmezse, kaptan derhal başhakeme bir itiraz protokolü başlatmak isteğini belirtmelidir; Aşağıdaki konularda izin istemek : a) formaların yada malzemenin değiştirilmesi, b) servis atan oyuncunun numarasının doğrulanması, c) zemin, file ve top, vs. kontrolü, d) bir saha çizgisinin düzeltilmesi Mola talebinde bulunmak. Not: Oyuncular oyun alanından çıkmak için hakemlerden izin istemelidirler , MAÇ SONUNDA: Hakemlere ve rakibe teşekkür eder. Kaptan sonucu tasdik etmek için müsabaka cetvelini imzalar; Eğer kaptan daha önce başhakem aracılığıyla bir itiraz protokolü başlatmayı talep etmiş ve bu talep oluş anında başarılı bir şekilde çözümlenmemişse, maç sonunda resmi yazılı itirazını müsabaka cetveline kaydetme hakkına sahiptir

14 BÖLÜM 3 OYUN DÜZENİ 6. BİR SAYI ALMAK, BİR SET VE MAÇ KAZANMAK 6.1 BİR SAYI ALMAK Sayı Bir takım aşağıdaki durumlarda sayı alır: topu başarıyla rakibin oyun alanında zemine temas ettirdiğinde; Ş9 (14) rakip takım bir hata yaptığında; rakip takım bir ihtar ile cezalandırıldığında, Hata Bir takım, kurallara aykırı bir oyun hareketi yaparak (veya bu kuralları başka bir şekilde ihlal ederek) hata yapar. Hakemler hataları değerlendirir ve kurallara uygun olarak sonuçlarını belirlerler; Eğer art arda iki veya daha fazla hata yapılırsa, sadece ilk yapılan hata esas alınır; Eğer iki ya da daha fazla hata rakipler tarafından aynı anda yapılırsa, bu bir çift hata olarak değerlendirilir ve ralli tekrarlattırılır. Ş9 (23) Ralli ve tamamlanmış ralli Servis atan oyuncunun servis vuruşundan başlayarak, topun oyun dışı olduğu ana kadar oluşan oyun hareketleri dizisi, bir ralli dir. Tamamlanmış ralli, bir sayı kazanılmasıyla sonuçlanan oyun hareketleri dizisidir Eğer servis atan takım bir ralliyi kazanırsa, bir sayı alır ve servis atmaya devam eder, Eğer servis karşılayan takım bir ralliyi kazanırsa, bir sayı alır ve servis atma hakkını da kullanmalıdır. 6.2 BİR SETİ KAZANMAK Ş.11 (9) Bir set (netice, 3 üncü set hariç) en az 2 sayı farkla ilk önce 21 sayıya ulaşan takım tarafından kazanılır. Sayılarda lik eşitlik olması halinde oyun iki sayılık farka ulaşılana kadar (22-20; vb.) devam eder. 6.3 MAÇI KAZANMAK Maç, iki seti alan takım tarafından kazanılır. Ş9 (9) Setlerde 1-1 lik eşitlik olması halinde, 3. set en az 2 sayı farka ulaşmak şartıyla 15 sayı üzerinden oynanır. 6.4 MAÇTA HAZIR BULUNMAMA VE EKSİK TAKIM Eğer bir takım sahaya davet edildikten sonra oynamayı reddederse, maçta hazır bulunmadığı ilan edilir ve maçı 0-21, 0-21 ve maçı 0-2 kaybeder Zamanında oyun alanında bulunmayan bir takımın maçta hazır bulunmadığı ilan edilir

15 6.4.3 Set veya maç için EKSİK ilan edilen takım, seti veya maçı kaybeder. Rakip takıma seti ya da maçı kazanması için gerekli olan sayılar, ya da sayılar ve setler verilir. Eksik takım sayılarını ve setlerini korur. 6.2, 6.3, FIVB Dünya Müsabakaları nda havuz sistemi uygulandığında, FIVB tarafından yayınlanan Özel Yarışma Talimatnamesinde belirtildiği üzere yukarıda belirtilen Kural 6.4 te maçta hazır bulunmayan ve eksik ilan edilen takımların durumlarını açıklığa kavuşturmak amacıyla uygulanacak yöntemi belirlemek üzere değişiklik yapılabilir. 7. OYUNUN YAPISI 7.1 KURA ATIŞI Resmi ısınmadan önce Baş Hakem ilk servisi atacak takımı ve ilk sette takımların oynayacağı tarafları belirlemek üzere kura atışı yapar Kura atışı, iki takım kaptanının huzurunda atılır Kura atışını kazananın seçenekleri: YA servis atma veya karşılama hakkı, VEYA oyun alanının seçimi. Kurayı kaybeden kalan seçeneği alır İkinci sette ilk set kurayı kaybeden takım ya da seçeneklerinden birini seçecektir. Netice seti için yeni bir kura atışı yapılır. 7.2 RESMİ ISINMA DEVRESİ Maç öncesi takımların kendi kullanımlarında başka bir oyun alanı olmuşsa 3 dakika, olmamışsa 5 dakika filede resmi ısınma süresi verilir. 7.3 TAKIMIN DİZİLİŞİ Her takımın iki oyuncusu da daima oyunda olmalıdır POZİSYONLAR Servis atan oyuncunun topa vurma anında her bir takım oyun alanında olmalıdır Oyuncular istedikleri pozisyonu almakta özgürdürler. Oyun alanında belirlenmiş herhangi bir pozisyon yoktur 7.5 POZİSYON HATASI Pozisyon hatası yoktur. 7.6 SERVİS SIRASI Servis sırası set boyunca korunmalıdır (takım kaptanının kuranın hemen ardından belirttiği şekilde) Servisi karşılayan takım servis atma hakkını kazandığı zaman bu takımın oyuncuları saat yelkovanı yönünde bir pozisyon dönerler. 15

16 7.7 SERVİS SIRASI HATASI Servis sırası hatası servisi doğru oyuncu atmadığında yapılmış olur. Takım bir sayı kaybeder ve rakip takım servis hakkı kazanır. Ş9 (13) Yazı hakem(ler)i servis sırasını doğru göstermeli ve yanlış servis atacak oyuncuyu düzeltmelidir. BÖLÜM 4 OYUN HAREKETLERİ 8. OYUNUN SEYRİ 8.1 OYUNDAKİ TOP Başhakemin servis atışına izin veren düdüğü çalmasından sonra servis için topa vurulduğu andan itibaren top oyundadır. 12, OYUN DIŞI TOP Top, hakemlerden biri tarafından belirlenen bir hata için düdük çalındığı anda; hata olmadığı zaman ise, düdük çalındığı anda oyun dışıdır. 8.3 DAHİL TOP Top, sınır çizgileri de dahil olmak üzere, oyun alanı içinde yere değdiği zaman dahildir. Ş.9 (14) Ş.10 (1) 8.4 HARİÇ TOP Top şu koşullarda hariçtir : topun zemine temas eden kısmı oyun alanının sınırlarını belirleyen çizgilerin tamamen dışındaysa (çizgilere değmeden); 1.3.2, Ş.9 (15) Ş.10 (2) top oyun alanı dışında bir cisme veya oyun dışındaki bir kişiye değerse; Ş.9(15), Ş.10 (4) top antenlere, kablolara ve direklere veya filenin yan bantlar dışındaki kısmına değerse; 2.3, Ş.3, Ş.4a Ş.9 (15) Ş.10 (4) kural de belirtilen durum hariç, servis atışı veya takımın üçüncü vuruşunda file dikey düzlemini geçiş boşluğunun kısmen veya tamamen dışından geçerse; 2.3, Ş.4a, Ş.9 (15) Ş.10 (4) topun tamamı filenin altından rakip oyun boşluğuna geçerse. Ş.4a, Ş.9 (22) 9. TOPLA OYNAMA Her takım kendi oyun sahası ve oyun boşluğunda oynamalıdır (Kural hariç). Bununla beraber top serbest bölgenin dışından da geri çevrilebilir TAKIM VURUŞLARI Oyundaki bir oyuncunun top ile yaptığı her temas, bir vuruştur. Bir takım topu filenin üzerinden geri göndermek için üç vuruş yapma hakkına sahiptir. Eğer daha fazla vuruş yapılırsa, takım DÖRT VURUŞ hatası yapmış olur. Takım vuruşları oyuncuların sadece isteyerek yaptıkları vuruşları değil aynı zamanda istemeden yaptıkları temasları da kapsar. 16

17 9.1.1 BİRBİRİNİ TAKİP EDEN TEMASLAR Bir oyuncu art arda iki defa topa vuramaz (Kural 9.2.3, 14.2 ve hariç) 9.2.3, 14.2, , Ş.9 (17) AYNI ANDA YAPILAN TEMASLAR İki oyuncu topa aynı anda dokunabilir İki takım arkadaşı topa aynı anda dokunduğu zaman, bu iki vuruş olarak değerlendirilir (blok hariç) İki takım arkadaşı topa uzanır, fakat sadece içlerinden biri topa temas ederse, bu bir vuruş olarak sayılır. Oyuncuların çarpışması, bir hata teşkil etmez İki rakip oyuncu, file üzerindeki topa aynı anda temas etmişler ve top oyunda kalmışsa, top oyun sahasında kalan takımın tekrar üç vuruş yapma hakkı vardır. Böyle bir top hariç top olursa bu karşı taraftaki takım için bir hatadır Rakip oyuncuların, file üzerindeki bir topa, aynı anda yaptıkları vuruşlarda, oyuncuların top ile temas süresinin uzaması durumunda oyun devam eder YARDIMLI VURUŞLAR Oyun sahası içinde bir oyuncunun topa vurmak için takım arkadaşından, herhangi bir yapıdan veya cisimden destek almasına izin verilmez. Bununla beraber hata yapmak üzere olan bir oyuncu (fileye dokunmak veya rakibin oyununa müdahale gibi) takım arkadaşı tarafından durdurulabilir veya geri çekilebilir. 9.2 VURUŞUN ÖZELLİKLERİ Top vücudun herhangi bir kısmına temas edebilir Top tutulmamalı ve/veya fırlatılmamalıdır. Top herhangi bir doğrultuda gidebilir İstisnalar: ani sert topa yapılan bir savunma hareketinde topun parmaklarla temas süresi bir an için uzayabilir; iki rakip oyuncunun file üzerindeki bir topa aynı anda yaptıkları vuruş, top ile temas süresinin uzamasına yol açarsa; Temasların aynı anda olması şartıyla, top vücudun çeşitli yerlerine dokunabilir.. İstisnalar: tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, bir veya daha fazla blok oyuncusu blokta topa art arda dokunabilir; takımın birinci vuruşunda, parmak pasla oynanmadığı sürece (K hariç) temasların tek bir hareket esnasında olması kaydıyla, top vücudun çeşitli yerlerine art arda dokunabilir TOPLA OYNAMA HATALARI DÖRT VURUŞ: bir takımın geri göndermeden önce topa dört defa vurmasıdır. 9.1, Ş.9 (18) YARDIMLI VURUŞ: bir oyuncunun topa vurmak için oyun sahası içinde takım arkadaşından, herhangi bir yapıdan veya cisimden destek almasıdır TUTULMUŞ TOP: top, vuruştan sonra sekmezse, tutulmuş ve/veya fırlatılmıştır , 17

18 , Ş.9 (16) ÇİFT VURUŞ: bir oyuncunun topa art arda iki defa vurması veya topun vücudunun çeşitli yerlerine art arda temas etmesidir , 9.2.3, Ş.9 (17) 10. FİLEDEKİ TOP 10.1 FİLEYİ GEÇEN TOP Rakip sahaya gönderilen top filenin üzerinden, geçiş boşluğu içinden gitmelidir. Geçiş boşluğu file dikey düzleminin bir parçasıdır ve aşağıdakilerle sınırlıdır: Ş.4a aşağıda, filenin üst kısmıyla; kenarlarda, antenler ve antenlerin varsayılan uzantılarıyla; yukarıda, tavanla veya herhangi başka bir yapıyla (varsa) Top, file dikey düzlemini, tamamen ya da kısmen geçiş boşluğu dışından geçerek rakibin serbest bölgesine girdiğinde, takımın vuruş limiti dâhilinde kalmak koşuluyla, geri oynanabilir. Ancak bu esnada topu geri çeviren oyuncu: Top file dikey düzleminin aynı tarafından ve yine tamamen yada kısmen geçiş boşluğu dışından geçerek geri çevrilmelidir. 9.1, Ş.4b Ş.4b Rakip takım böyle bir hareketi engelleyemez Filenin altından bütünüyle geçen top hariçtir Bununla beraber bir oyuncu top filenin altından bütünüyle rakibin oyun alanına geçmeden veya geçiş boşluğu dışına çıkmadan önce topla oynamak için rakibin oyun alanına girebilir FİLEYE TEMAS EDEN TOP Top fileyi geçerken ona değebilir FİLENİN İÇİNDEKİ TOP Filenin içine gelen top, takımın üç vuruş limiti içinde geri alınabilir Top filenin iplerini yırtar veya filenin kopmasına neden olursa, ralli iptal edilir ve tekrarlattırılır. 11. FİLEDEKİ OYUNCU 11.1 FİLENİN DİĞER TARAFINA UZANMA Blok esnasında bir blokçu, rakibinin hücum vuruşu öncesi veya anındaki oyununu engellememek koşuluyla, rakibin hücum vuruşunu takiben filenin diğer tarafındaki topa dokunabilir. 14.1, Hücum vuruşunun kendi oyun boşluğunda yapılmış olması şartıyla, bir oyuncunun, hücum vuruşunu yaptıktan sonra elinin, filenin diğer tarafına geçmesine izin verilir FİLENİN ALTINDAN RAKİBİN OYUN BOŞLUĞUNA OYUN ALANINA VE SERBEST BÖLGESİNE GEÇME Bir oyuncu rakibin oyununa müdahale etmemek şartıyla, filenin altından rakibin oyun alanına, oyun boşluğuna ve/veya serbest bölgesine girebilir. 18

19 11.3 FİLE İLE TEMAS Bir oyuncunun fileye teması, eğer oyunu etkilemediyse hata değildir Oyuncular, oyunu etkilememek şartıyla direklere, iplere veya filenin antenler dışında kalan kısmı da dahil olmak üzere herhangi bir cisme temas edebilirler Top, filenin içine takılır ve bu nedenle file rakibe temas ederse, bu hata olarak kabul edilmez OYUNCULARIN FİLEDEKİ HATALARI Bir oyuncu rakibinin hücum vuruşunun öncesinde veya esnasında rakibinin oyun boşluğundaki topa veya rakibine dokunursa, Ş.9 (20) Bir oyuncu, filenin altından rakibin oyun boşluğuna girerken, rakibin oyununu etkilerse, Bir oyuncu daha birçok hatalarının yanında aşağıdaki hareketlerden herhangi birini yaparsa, rakibin oyununu etkilemiş olur ; - topla oynama hareketi sürecinde, filenin üst bandına veya antenin file üstündeki 80 m lik kısmına temas ederse; - topla oynama anında fileden destek alırsa; - fileye temas ederek rakibe karşı, kendine bir avantaj yaratırsa; - rakip oyuncunun kurallara uygun topla oynama teşebbüsünü engelleyici hareketler yaparsa. 12. SERVİS Servis, topun doğru oyuncu tarafından, servis bölgesinde oyuna sokulması hareketidir BİR SETTEKİ İLK SERVİS Bir setteki ilk servis kura atışı tarafından belirlenen takım tarafından atılır , SERVİS SIRASI Oyuncular diziliş kâğıdına kaydedilen servis sırasını takip etmek zorundadır Bir setteki ilk servisten sonra servis kullanacak oyuncu şu şekilde belirlenir: servis kullanan takım ralliyi kazandığında daha önce servis kullanan oyuncu (veya yerine geçen oyuncu) tekrar servis kullanır; servis karşılayan takım ralliyi kazandığında servis kullanma hakkını da kazanır ve en son servisi atmayan oyuncu servis atar SERVİS ATMA İZNİ Başhakem her iki takımında oynamaya hazır olduğunu ve servis kullanacak oyuncunun topa sahip bulunduğunu kontrol ettikten sonra servisin kullanılmasına müsaade eder. Ş.9(1) 12.4 SERVİSİN ATILMASI Ş.9 (10) Topa, havaya atıldıktan ya da el (ler) den bırakıldıktan sonra tek el veya kolun herhangi bir kısmıyla vurulmalıdır Topun sadece bir kez havaya atılmasına veya elden bırakılmasına izin verilir. Topun elde hareket ettirilmesine izin verilir. 19

20 Servis kullanan oyuncu, servis vuruşu anında veya sıçrayarak kullanılan bir servis için sıçradığında, ne oyun alanına (dip çizgi dahil) ne de servis bölgesi dışındaki zemine temas etmelidir. Ayakları dip çizginin altına girmemelidir , Ş.12 (4) Ş.12 (22) Vuruştan sonra servis bölgesi dışına ya da oyun alanının içine basabilir. Eğer servis atan oyuncunun ittiği kum nedeniyle çizgi hareket ederse bu bir hata olarak kabul edilmez Servis kullanacak oyuncu, başhakemin servis için çaldığı düdüğü takip eden 5 saniye içinde topa vurmalıdır. Ş.9 (11) Başhakemin düdüğünden önce kullanılan servis iptal edilir ve tekrarlattırılır. Ş.9 (23) Eğer top servisçi tarafından havaya fırlatıldıktan veya elden bırakıldıktan sonra servisçi tarafından dokunulmadan veya tutulmadan yere düşerse, servis atışı olarak değerlendirilir Bundan başka servis teşebbüsüne izin verilmez PERDELEME Ş.9 (12) Servis atan takımın bir oyuncusu, bireysel perdeleme yaparak, rakibin servis atan oyuncuyu ya da topun geliş yönünü görmesini engellememelidir Servis atan takımın oyuncusu, servis kullanıldığı sırada, servisçiyi ve topun geliş yönünü saklamak için kollarını sallar, zıplar veya her iki yöne doğru hareket ederse perdeleme yapmış olur. Ş.5 Ş SERVİS ATIŞI ESNASINDA YAPILAN HATALAR Servis atışı hataları: Aşağıdaki hatalar servis değişikliğine yol açar. Servis atan oyuncu: servis sırasını ihlal ederse, 12.2, Ş.9 (13) servis atışını kurallara uygun şekilde yapmazsa Servis vuruşundan sonra yapılan hatalar: Topa kurallara uygun şekilde vurulduktan sonra aşağıda gösterilen hallerde servis hatalı kabul edilir. Eğer top : servis kullanan takımın oyuncularından birine değer veya file dikey düzlemini geçiş boşluğunun tamamen içinden geçmezse, Ş.9 (19) oyun alanının dışına giderse; 8.4, ş.9(15) bir perdelemenin üzerinden geçerse. Ş5 13. HÜCUM VURUŞU 13.1 HÜCUM VURUŞUNUN ÖZELLİKLERİ Servis ve blok hariç olmak üzere, topu rakip takıma yönelten bütün vuruşlar hücum vuruşu olarak değerlendirilir Top bütünüyle file dikey düzlemini geçtiği veya rakip oyuncuya temas ettiği anda hücum vuruşu tamamlanmış olur. 20

21 Temasın kendi oyun boşluğu içinde olmak şartıyla herhangi bir oyuncu herhangi bir yükseklikten hücum vuruşu yapabilir. (Kural , ve hariç) , HÜCUM VURUŞU HATALARI Bir oyuncunun topa rakip takımın oyun boşluğunda vurursa ,Ş.9(20) Bir oyuncu topu harice vurursa, 8.4, Ş9 (15) Bir oyuncu açık elle veya bitişik ve dik olmayan parmak uçlarıyla hücum vuruşu tamamlarsa, Ş9 (21) Bir oyuncu top file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeyken rakibin servisine bir hücum vuruşunu tamamlarsa Bir oyuncu omuzlarının hizası dışında parmak pasla hücum vuruşu tamamlarsa, Hata yapmış olur. Bu durumun istisnası oyuncunun takım arkadaşına pas atma teşebbüsüdür. Ş.9 (21) Ş.9 (21) 14. BLOK 14.1 BLOK YAPMA Blok, fileye yakın olan oyuncuların rakipten gelen topu durdurmak için file üst kenar seviyesinden daha yükseğe uzanarak yaptıkları hareket olup, blokçunun topla temas ettiği yüksekliğin önemi yoktur. Topla temas edildiği anda, vücudun herhangi bir kısmının file üst kenar seviyesinin üzerinde olması gerekir Blok Teşebbüsü Blok teşebbüsü, topa dokunmadan yapılan blok hareketidir Tamamlanmış Blok Blokçu topa değdiği anda blok tamamlanır. Ş Kollektif Blok Kollektif blok birbirine yakın iki oyuncu tarafından yapılır ve bu oyunculardan biri topa değdiğinde blok tamamlanır BLOK TEMASI Top temaslarının bir hareket esnasında yapılmış olması kaydıyla, bir veya daha fazla blokçu topa birbiri ardına (çabuk ve devamlı) temas edebilir. Bu temaslar sadece bir takım vuruşu sayılır ve vücudun herhangi bir kısmıyla yapılabilir , RAKİBİN OYUN BOŞLUĞUNDAKİ TOPA BLOK YAPMA Blok esnasında, rakip oyuncunun oyununa müdahale etmemek kaydıyla, bir oyuncu ellerini ve kollarını filenin ötesine geçirebilir. Ancak rakip bir hücum vuruşu yapıncaya kadar filenin ötesinde topa dokunulmasına izin edilmez BLOK VE TAKIM VURUŞLARI Blok teması bir takım vuruşu olarak sayılır. Bloğu yapan takımın sadece 2 vuruş hakkı kalır Bloktan sonraki ilk vuruş, blok esnasında topa dokunan da dahil olmak üzere, herhangi bir oyuncu tarafından yapılabilir. 21

22 14.5 SERVİSE BLOK YAPMA Ş.9 (12) Rakibin servisine blok yapmak yasaktır BLOK YAPMA HATALARI Blokçu rakibinin hücum vuruşundan önce veya aynı anda rakibin oyun boşluğundaki topa değerse, 14.3, Ş.9 (29) Anten dışından rakibin oyun boşluğundaki topa blok yapılırsa, Rakibin servisine blok yapılırsa, Ş.9 (12) Top bloktan harice gönderilirse, Ş.9 (24) BÖLÜM 5 DURAKLAMALAR, GECİKTİRME VE FASILALAR 15. KURALLARA UYGUN OYUN DURAKLAMALARI Duraklama tamamlanmış bir ralli ile başhakemin bir sonraki servis düdüğü arasındaki zamandır. Kurallara uygun oyun duraklamaları yalnızca molalardır. Ş.9 (4) 15.1 KURALLARA UYGUN DURAKLAMALARIN SAYISI Her takımın her sette en fazla bir mola alma hakkı vardır DURAKLAMALARIN BİRBİRİNİ TAKİP ETMESİ Her iki takımın talep ettiği molalar aynı duraklama içerisinde birbirini takip edebilir Oyuncu değişikliği yoktur KURALLARA UYGUN OYUN DURAKLAMASI TALEPLERİ Kurallara uygun oyun duraklamaları sadece kaptan tarafından talep edilir MOLALAR VE TEKNİK MOLALAR Mola talebi, top oyun dışı olduğunda ve servis düdüğünden önce; ilgili el işareti gösterilerek yapılır. Talep edilen tüm molalar 30 saniye sürer. Ş.9 (4) FIVB ve Dünya müsabakalarında 1. ve 2. setlerde takımların aldığı sayıların toplamı 21 e ulaştığı zaman 30 saniyelik bir Teknik Mola uygulanır Netice setinde (3 üncü set) Teknik Mola yoktur, her takım sadece 30 saniye süreli bir mola talebinde bulunabilir Normal duraklamalar ve set aralarında oyuncular kendi oturma sıralarına gitmek zorundadır. 22

23 15..5 KURALLARA UYGUN OLMAYAN OYUN DURAKLAMASI TALEPLERİ Kurallara uygun olmayan mola talepleri şunlardır: top oyundayken veya servis düdüğü anında veya sonrasında yapılan talep, yetkili olmayan bir takım mensubu tarafından yapılan talep, müsaade edilen mola sayısı bittikten sonra yapılan talep Bir müsabakada oyunu etkilemeyen veya geciktirmeyen herhangi bir kurallara uygun olmayan talep, aynı maçta tekrar edilmediği sürece yaptırım uygulanmaksızın reddedilecektir. 15.5, Müsabakada, aynı takımın, müteakiben yapacağı kurallara uygun olmayan her bir duraklama talebi geciktirme olarak değerlendirilir. 16. OYUNU GECİKTİRMELER 16.1 OYUNU GECİKTİRME TÜRLERİ Bir takımın oyunun yeniden başlamasını engelleyen kurallara uygun olmayan bir hareketi geciktirmedir ve daha birçoklarının yanında aşağıdaki hareketleri kapsar: oyuna devam etmesi bildirildikten sonra molayı uzatmak; kurallara uygun olmayan duraklama talebini tekrarlamak; oyunu geciktirmek (normal koşullarda ralli bitimindeki düdük ile servis düdüğü arasındaki maksimum süre 12 saniyedir); bir takım mensubunun oyunu geciktirmesi OYUNU GECİKTİRME CEZALARI Geciktirme uyarısı ve geciktirme ihtarı takımı cezalandıran yaptırımlardır Geciktirme yaptırımları tüm maç için geçerlidir Bütün geciktirme yaptırımları müsabaka cetveline kaydedilir Bir takım mensubunun maçtaki ilk geciktirmesine GECİKTİRME UYARISI yaptırımı uygulanır Aynı takımın herhangi bir mensubunun aynı maçtaki her türlü ikinci ve sonraki geciktirmeleri hata teşkil eder ve bunlara GECİKTİRME İHTARI uygulanır. Bu durumda rakip takım bir sayı ve servis hakkı kazanır. Ş.9 (25), Ş.7b Ş.9 (25), Ş.7b Set öncesindeki veya iki set arasındaki geciktirme yaptırımları bir sonraki sette uygulanır. 17. İSTİSNAİ OYUN DURAKLAMALARI 17.1 SAKATLANMA / HASTALANMA Top oyundayken ciddi bir sakatlanma meydana geldiğinde, hakem derhal oyunu durdurmalı ve sağlık ekibinin oyun alanına girmesine izin vermelidir. Daha sonra ralli tekrarlattırılır. 23

24 Sakatlanmış/hastalanmış oyuncuya bir maçta, bir defa en fazla 5 dakika iyileşme süresi tanınır. Hakem oyuncuyla ilgilenmesi için uygun onaylı tıbbi ekibin oyun alanına girmesine izin vermelidir. Sadece Baş Hakem bir oyuncunun ihtar almadan oyun alanını terk etmesine izin verebilir. Tedavi tamamlandığında veya hiçbir tedavi yapılamıyorsa oyun devam etmelidir. Yardımcı Hakem düdük çalacak ve oyuncudan oyuna devam etmesini isteyecektir. Bu anda sadece oyuncunun kendisi oyuna devam edecek kadar iyi olup olmadığına karar verebilir. İyileşme süresinin bitiminde, oyuncu iyileşemiyor ve oyun alanına geri dönemiyorsa, takımı eksik ilan edilir , Olağandışı durumlarda, yarışmanın doktoru sakatlanan oyuncunun oyuna dönmesine karşı çıkabilir. Not: İyileşme süresi, uygun onaylı sağlık ekibinin oyuncuyla ilgilenmek üzere sahaya girdiği an başlayacaktır. Hiçbir onaylı sağlık ekibinin bulunmadığı veya oyuncunun kendi sağlık ekibi tarafından tedavi edilmek istediği durumlarda, iyileşme süresi hakemin izin verdiği anda başlar OYUNA HARİCİ MÜDAHALE Oyun esnasında herhangi bir harici müdahale olursa, oyun durdurulur ve ralli tekrarlattırılır UZATILMIŞ DURAKLAMALAR Eğer beklenmeyen koşullar nedeniyle maç kesilirse, bu takdirde başhakem, organizatör ve varsa Kontrol Komitesi normal koşulların yeniden tesisi için alınacak tedbirleri kararlaştırırlar Toplam 4 saati aşmamak kaydıyla, oyunda bir veya daha fazla duraklama olduğunda, maça aynı sahada veya başka sahada olmasına bakılmaksızın aynı set ve sayılarla devam edilir Toplam 4 saati aşan bir veya daha fazla duraklama olduğunda tüm maç yeniden oynatılır. 18. FASILALAR VE OYUN ALANLARININ DEĞİŞİMİ 18.1 FASILALAR Fasıla, iki set arasındaki süredir. Tüm fasılalar bir dakikadır. Bu süre zarfında oyun alanları(eğer talep edildiyse) değiştirilir ve takımların servis sırası müsabaka cetveline kaydedilir. Ş.9 (3) Netice setinden önceki fasılada, kural 7.1 de ifade edildiği şekilde kura atışı yaparlar OYUN ALANLARI DEĞİŞİMİ Takımlar 1. ve 2. setlerde her 7 sayıda bir ve 3. sette her 5 sayıda bir oyun alanlarını değiştirirler. Ş9 (3) Oyun alanları değişimleri esnasında takımlar herhangi bir gecikme olmaksızın derhal değişmelidirler. Oyun alanları değişimi gerektiği zamanda yapılmamışsa, değişim hata fark edildiği anda yapılacaktır. Saha değişiminin yapıldığı andaki skor aynen kalır. 24

25 BÖLÜM 6 KATILANLARIN DAVRANIŞLARI 19. DAVRANIŞ KOŞULLARI 19.1 SPORTMENCE DAVRANIŞ Oyuna katılanlar Resmi Plaj Voleybolu Oyun Kurallarını bilmek ve onlara uymak zorundadırlar Oyuna katılanlar, sportmenliğe yakışır bir şekilde, hakemlerin kararlarını tartışmaksızın kabul etmek zorundadırlar. Herhangi bir şüpheli durumda yalnız oyundaki kaptan vasıtasıyla açıklama isteğinde bulunulabilir Oyuna katılanlar hakemlerin kararlarını etkilemek veya kendi takımlarının yaptığı hataları gizlemek amacına yönelik tutum veya hareketlerden sakınmalıdırlar DÜRÜST SPORCULUK ANLAYIŞI Oyuna katılanlar dürüst sporculuk (FAIR-PLAY) anlayışı içerisinde sadece hakemlere karşı değil; aynı zamanda diğer görevlilere, rakiplerine, takım arkadaşlarına ve seyircilere karşı da nazik ve saygılı davranmalıdırlar Maç esnasında takım mensuplarının kendi aralarında konuşmalarına izin verilir HATALI DAVRANIŞ VE YAPTIRIMLARI 20.1 KÜÇÜK HATALI DAVRANIŞLAR Küçük hatalı davranışlar için ceza verilmez. Takımların ceza uygulanacak seviyeye yaklaşmalarını önlemek başhakemin görevidir , 21.3 Uygulama iki aşamada yapılır. 1. Aşama: oyundaki kaptan vasıtasıyla sözlü uyarı yaparak; 2. Aşama: ilgili takım üyesine sarı kart göstermek. Bu resmi uyarı bir cezalandırma değildir ancak takım mensubunun (ve tüm takımın) maç için artık ceza seviyesine ulaştığını bildiren bir sembol (bildirim) niteliğindedir. Müsabaka cetveline kayıt edilir ve derhal uygulanacak sonucu yoktur. Ş.9 (5) 20.2 YAPTIRIMLARA YOL AÇAN HATALI DAVRANIŞLAR Takım mensuplarından birinin resmi görevlilere, rakiplerine, takım arkadaşlarına veya seyircilere yönelik hatalı davranışı, hatanın ciddiyetine göre üç ayrı kategoride sınıflandırılır Kaba davranış: Terbiye ve ahlak prensiplerine aykırı hareketler, Saldırgan davranış: İtibar düşürücü veya hakaret edici sözler veya hareketler, Tecavüzkâr davranış: Fiili fiziksel saldırı veya saldırgan ya da tehditkâr davranışlar. 25

26 20.3 CEZA TABLOSU Baş hakemin kararına göre ve hatanın ciddiyetine bağlı olarak, uygulanacak ve müsabaka cetveline kaydedilecek yaptırımlar: İhtar, Oyundan çıkarma ve Diskalifiyedir. Ş.7a İhtar Bir kaba davranış veya aynı oyuncu tarafından aynı sette yapılan kaba davranışın tekrarı içindir. Bu iki durumun her birinde takım sayı kaybıyla cezalandırılır ve rakibe servis atma hakkı verilir. Aynı sette bir oyuncunun yaptığı üçüncü kaba davranış oyundan çıkarma ile cezalandırılır. Bununla beraber, kaba davranış yaptırımı aynı oyuncuya sonraki setlerde uygulanabilir. Ş.9 (6) Oyundan çıkarma İlk saldırgan davranış oyundan çıkarma ile cezalandırılır. Oyundan çıkarma ile cezalandırılan oyuncu oyun alanını terk etmelidir ve takımı set için eksik ilan edilir. İlk saldırgan davranış oyundan çıkarma ile cezalandırılır. Oyundan çıkarma ile cezalandırılan oyuncu oyun alanını terk etmelidir ve takımı set için eksik ilan edilir , 7.3.1, Ş.9 (8) Diskalifiye İlk fiziksel saldırı veya saldırgan ya da tehditkar davranış diskalifiye ile cezalandırılır. Oyuncu oyun alanını terk etmelidir ve takımı maç için eksik ilan edilir. Hatalı davranışlar yaptırım tablosunda gösterildiği şekilde cezalandırılır SET ÖNCESİ VE SETLER ARASINDAKİ HATALI DAVRANIŞLAR Setlerden önce veya setler arasında meydana gelen herhangi bir hatalı davranış yaptırım tablosuna göre cezalandırılır ve cezalar bir sonraki sette uygulanır , 7.3.1, Ş.9 (8) Ş.7a Ş7a 20.5 HATALI DAVRANIŞLARIN ÖZETİ VE KULLANILAN KARTLAR UYARI : Ceza yoktur 1.Aşama: Sözlü uyarı 2.Aşama: Sarı kart Ş.9 (5,6,7,8) 20.1 İHTAR : Cezadır. Kırmızı kart gösterilir , Ş.7a OYUNDAN ÇIKARMA : Cezadır. Sarı ve kırmızı kart birlikte aynı elde gösterilir , Ş.7a DİSKALİFİYE : Cezadır. Sarı ve kırmızı kart ayrı ayrı iki elde gösterilir , Ş.7a 26

27 KISIM II HAKEMLER SORUMLULUKLARI VE RESMİ EL İŞARETLERİ BÖLÜM 8 HAKEMLER 21. HAKEM GRUBU VE YÖNETİM USÜLLERİ 21.1 OLUŞUM Bir maçtaki hakem grubu aşağıdaki görevlilerden oluşur: - baş hakem - yardımcı hakem - yazı hakemi - dört (iki) çizgi hakemi Duruş yerleri Şekil 8 de verilmiştir. FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında bir skor hakemi bulunması zorunludur YÖNETİM USÜLLERİ Maç esnasında sadece baş ve yardımcı hakemler düdük çalabilir: ralliyi başlatan servis atışı için işareti başhakem verir, Ş.9 (1) baş ve yardımcı hakemler bir hata yapıldığından ve hatanın nevini belirlemekten emin olduklarında düdük çalarak rallinin sona erdiğini ilan ederler Top oyun dışındayken, baş ve yardımcı hakemler bir takımın talebini kabul ya da reddettiklerini belirtmek için düdük çalarlar Bir hakem rallinin sona erdiğini işaret eden düdüğünü çaldıktan hemen sonra, hakemler resmi el işaretleriyle aşağıdaki hususları belirtmek zorundadır , Eğer hata için düdüğü başhakem çalarsa, sırasıyla şunları belirtecektir: a) servis atacak takım, Ş.9 (2) b) hatanın nevi, c) hatalı oyuncu(lar) (eğer gerekirse) Yardımcı hakem başhakemin el işaretlerini tekrarlayarak onu takip eder Eğer hata için düdüğü yardımcı hakem çalmışsa, şunları gösterecektir: a) hatanın nevi, b) hatalı oyuncu (eğer gerekirse), c) başhakemin el işaretini takip ederek, servis atacak takım. Ş.9 (2) Bu durumda başhakem ne hatanın nev ini ne de hatalı oyuncuyu gösterir, sadece servis kullanacak takımı gösterir. 27

28 , Çift hata olması halinde, iki hakem de sırasıyla şunları gösterirler: Ş.9 (23) a) hatanın nevi, b) hatalı oyuncular (eğer gerekirse), c) başhakemin yönlendirmesi ile servis kullanacak takım. Ş.9 (2) 22. BAŞHAKEM 22.1 DURUŞ YERİ Başhakem filenin dış tarafında ve yazı hakeminin karşısında konuşlandırılan bir hakem sandalyesinde ayakta durarak görevlerini yerine getirir. Bakış hizası, file üst kenar seviyesinin yaklaşık 50 cm yukarısında olmalıdır. Ş.1, Ş YETKİLERİ Başhakem maçı başından sonuna kadar yönetir. Maç esnasında hakem grubunun ve takımların tüm mensupları üzerinde otorite sahibidir. Maç esnasında başhakemin kararları kesindir. Başhakem, hataya düştüklerini fark ettiği takdirde hakem grubunun diğer mensuplarının kararlarını geçersiz saymaya yetkilidir. Başhakem görevini doğru yapmayan hakem grubu mensubunu değiştirebilir Başhakem aynı zamanda top toplayıcıların çalışmalarını da kontrol eder Başhakem, kurallarda belirtilmemiş olan konular da dâhil olmak üzere oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir Başhakem, kararları hakkında herhangi bir tartışmaya izin vermemelidir. Ancak, kaptanın talep etmesi halinde, kararlarına esas teşkil eden kuralların uygulanması veya yorumu hakkında açıklama yapacaktır. Eğer kaptan başhakemin açıklamasını kabullenmez ve resmi itiraz talebinde bulunursa, başhakem itiraz protokolü uygulamasını başlatmalıdır Başhakem maç öncesinde ve esnasında oyun sahasının ve koşullarının oyun gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını belirlemekten sorumludur SORUMLULUKLARI Maçtan önce başhakem : oyun sahasının koşullarını, topları ve diğer malzemeleri denetler; takım kaptanlarıyla birlikte kura atışı yapar; takımların ısınmalarını kontrol eder Başhakem maç esnasında, aşağıdaki konularda yetkilidir: takımlara uyarıda bulunmak; hatalı davranış ve geciktirmelere yaptırım uygulamak; 28

29 aşağıdaki hususlarda karar vermek: a) servis atan oyuncunun hatalarına ve servis atan takımın perdeleme hatasına; Ş.5 b) topla oynama hatalarına; c) file üst kenar seviyesi üzerindeki hatalara, öncelikle hücum yapan takımın tarafındaki oyuncunun fileye hatalı temasına; d) filenin altından tamamıyla rakip oyun boşluğuna geçen topa. Ş.9 (22) Maçın sonunda müsabaka cetvelini kontrol eder ve imzalar. 23. YARDIMCI HAKEM 23.1 DURUŞ YERİ Yardımcı hakem, başhakemin karşı tarafındaki direğin yakınında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde, oyun alanının dışında, ayakta görevlerini yerine getirir. Ş.1, Ş YETKİLERİ Yardımcı hakem başhakemin yardımcısıdır. Ancak kendi görev sahasına giren yetkileri de vardır Başhakemin görevine devam etmesi imkânsız hale gelirse, yardımcı hakem onun yerini alır Yardımcı hakem yetki çerçevesi dışındaki hataları düdük çalmadan işaret edebilir, ancak bunlar için başhakeme ısrar edemez, Yardımcı hakem yazı hakeminin çalışmasını kontrol eder, Yardımcı hakem her hatalı davranışı başhakeme bildirir Yardımcı hakem mola ve oyun alanları değişikliğine izin verir, bunların sürelerini kontrol eder ve kurallara uygun olmayan talepleri reddeder. Ş.9 (3,4) Yardımcı hakem her iki takım tarafından kullanılan molaları takip eder ve molaların tamamlandığında başhakeme ve ilgili oyunculara bildirir Bir oyuncunun sakatlanması durumunda, yardımcı hakem iyileşme süresini başlatır ve takip eder Yardımcı hakem maç boyunca topların yönetmeliklerin gerektirdiği niteliklere uygun olup olmadığını kontrol eder Yardımcı hakem gerektiği durumlarda 2. ve 3. set arasındaki kurayı yönetir. Yardımcı hakem daha sonra kura atışı ile ilgili bilgileri yazı hakemine bildirir SORUMLULUKLARI Her setin başlangıcında ve her gerekli olduğunda, yardımcı hakem yazı hakeminin çalışmasını ve servisi doğru oyuncunun atıp atmadığını kontrol eder. 29

30 Maç esnasında yardımcı hakem aşağıdaki hallerde karar verir, düdük çalar ve işaret eder: rakibin oyun alanına ve filenin altındaki boşluğa girilmesine; 11.2, Ş.9 (22) blok yapan takım tarafından fileye ve antene temas hatalarına; topun yabancı bir cisme temasına; 8.4.2, Ş.9 (15), Ş.10 (4) top, servis atışı da dahil olmak üzere, fileyi, geçiş boşluğunun kısmen veya bütünüyle dışından geçerek rakip oyun alanına giderse veya oyun alanının kendi tarafındaki antene değerse; 8.4.3, Ş.3, Ş.4a Ş.9 (15) başhakemin teması görebilecek pozisyonda olmadığı zamanlarda, topun kuma temasına; top, filenin altından tamamıyla rakip oyun boşluğundan geri çevrildiğinde. Ş.9 (22) Maçın sonunda müsabaka cetvelini kontrol eder ve imzalar. 24. YAZI HAKEMİ 24.1 DURUŞ YERİ Yazı hakemi, başhakemin karşısında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde, yazı masasında oturarak görevlerini yerine getirir. Ş.1, Ş SORUMLULUKLARI Yazı hakemi, yardımcı hakem ile işbirliği yaparak, kurallara uygun şekilde müsabaka cetvelini tutar. Yazı hakemi kendi sorumlulukları içindeki kurallara aykırı bir durumu hakemlere bildirmek ve işaret vermek için zil veya başka bir ses aleti kullanır Maçtan ve setten önce yazı hakemi: Takımlara ilişkin verileri kaydeder ve takım kaptanlarının imzalarını alır, Her takımın servis sırasını kaydeder Maç boyunca yazı hakemi; kazanılan sayıları kaydeder; her takımın servis kullanma sırasını kontrol eder ve herhangi bir yanlışlığı servis atışından önce belirtir; molaları kaydeder, mola sayılarını kontrol eder ve yardımcı hakemi bilgilendirir; bir mola talebinin kurallara uygun olmaması halinde durumu hakemlere bildirir; oyun alanı değişikliklerini ve setlerin bitimini hakemlere bildirir; cezaları ve kurallara uygun olmayan talepleri kaydeder; 30

31 yardımcı hakemin bildirmesiyle diğer tüm olayları kaydeder, örn; iyileşme süresi, uzatılmış duraklamalar, dışarıdan müdahale vb; setler arasındaki fasılayı kontrol eder Maçın sonunda yazı hakemi; maçın sonucunu kaydeder; bir itiraz olması halinde, başhakemin izniyle müsabaka cetveline itiraz edilen olay hakkında bir beyan yazar veya takım kaptanının yazmasına izin verir; müsabaka cetvelini imzaladıktan sonra, takım kaptanlarının ve daha sonra da hakemlerin imzalarını alır , SKOR HAKEMİ 25.1 DURUŞ YERİ Ş.1, Ş.8 Skor hakemi masada yazı hakeminin yanında oturarak görevlerini yerine getirir SORUMLULUKLARI Yazı hakeminin çalışmasına yardım eder, Yazı hakeminin görevine devam etmesi imkânsız hale gelirse, skor hakemi onun yerine geçer, Skor hakemi maçtan ve setten önce; skorbordda görünen tüm bilgilerin doğruluğu kontrol eder Skor hakemi maç boyunca; üzerinde 1 ya da 2 yazan tabelalarla servis atacak oyuncuların sırasını gösterir ve, herhangi bir servis sırası hatasını zili kullanarak hakemlere derhal bildirir; yazı masasındaki manuel skorbordu kullanır; skorbordların uyumunu sağlar; teknik molaların sürelerini başlatır ve bitirir; eğer gerekirse, bilgileri yedek maç kağıdına geçirir ve yazı hakemine verir; Maçın sonunda skor hakemi; müsabaka cetvelini imzalar. 31

32 26. ÇİZGİ HAKEMLERİ 26.1 DURUŞ YERİ Resmi uluslararası müsabakalarda 2 çizgi hakemi bulunması zorunludur. Çizgi hakemleri, oyun alanının, baş ve yardımcı hakemlerin sağ elleri tarafındaki köşelerinde ve bu köşelerden 1 ila 2 metre uzaklıkta, ayakta dururlar. Ş1, Ş8 Her biri kendi tarafındaki hem dip, hem yan çizgiyi kontrol eder. FIVB Dünya ve Resmi Müsabakalarında yarı final ve final müsabakalarında dört çizgi hakemi bulunması zorunludur. Bu çizgi hakemleri, serbest bölgede, oyun alanının her köşesinden 1 ila 3 metre uzaklıkta, kontrol ettikleri çizginin varsayılan uzantısı üzerinde, ayakta dururlar SORUMLULUKLARI Çizgi hakemleri (40x40 cm) bayraklarını kullanarak aşağıda belirtilen hususları işaret etmek suretiyle görevlerini yerine getirirler: kendi çizgilerine yakın düşen topun dâhil veya hariç olduğunu. (Not: öncelikle topun izlediği yola en yakın çizgi hakemi topun dahil ya da hariç olduğunu işaret etmekle sorumludur); Ş10 8.3, 8.4 Ş.10 (1, 2) harice düşen toplarda topu karşılayan takımın topa temaslarını; 8.4, Ş.10 (3) topun antene temasını, servis atışından ve takımların üçüncü vuruşlarından sonra geçiş boşluğunun dışından fileyi geçen topu vs; servis atışı esnasında ayağı kendi oyun alanının dışına basan herhangi bir oyuncuyu (servis kullanan hariç) ; 8.4.3, , Ş.4a Ş.10 (4) 7.4, Ş.10 (4) servis kullanan oyuncunun servis bölgesini ihlali ile ilgili ayak hatalarını; , Ş10 (4) herhangi bir oyuncunun topla oynama hareketi esnasında veya oyuna müdahale ederek, oyun alanının kendi tarafındaki antenin 80 cm lik üst kısmına temasını; rakip oyun alanına doğru geçiş boşluğu dışından fileyi geçen veya oyun alanının kendi tarafındaki antene temas eden topu; , Ş3, Ş.12 (4) , Ş.4a Ş.10 (4) ralli boyunca blok temaslarını Başhakemin talebi halinde, çizgi hakemi işaretini tekrarlamalıdır. 27. RESMİ İŞARETLER 27.1 HAKEMLERİN EL İŞARETLERİ Ş. 9 Hakemler çaldıkları düdüğün nedenini (hatanın nevi veya kabul edilen duraklamanın nedeni) resmi el işaretiyle belirtmelidirler. Yapılmış olan işaretin bir süre havada tutulması ve eğer tek elle işaret ediliyorsa hatayı yapan veya talepte bulunan takımın tarafındaki elin kullanılması gerekir ÇİZGİ HAKEMLERİNİN BAYRAK İŞARETLERİ Ş. 10 Çizgi hakemleri belirlenen hatanın nev ini resmi bayrak işaretiyle belirtmeli ve bu işareti bir süre havada tutmalıdırlar 32

33 Şekil 1: Oyun Alanı 33

34 Şekil 2: Oyun Sahası 34

35 11.31m 11.31m 35

36 Şekil 3: Filenin Dizaynı 36

37 Şekil 4a: 37

38 Şekil 4b 38

39 Şekil 5: Perdeleme Şekil 6: Tamamlanmış Blok 39

40 Şekil 7: Şekil 7a: Şekil 7b: 40

41 Şekil 8: 41

42 Şekil 9: Resmi Hakem El İşaretleri 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 Şekil 10: Çizgi Hakemi Resmi Bayrak İşaretleri 49