Anahtar Kelimeler: Fen Öretimi,Bilgisayar Destekli Öretim, Geleneksel Öretim, Hücre Bölünmesi, Kalıtım.

Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 37 Volume: 8 Issue: 37 Nisan 2015 April Issn: BLGSAYAR DESTEKL ÖRETMN FEN BLGS ÖRETMEN ADAYLARININ TUTUM VE AKADEMK BAARILARINA ETKS THE EFFECT OF COMPUTER ASSISTED TEACHING ON ACADEMIC SUCCESS AND ATTITUDES TO THE SCIENCE TEACHERS CANDIDATES Sinan ASLAN* Fikriye KIRBA ZENGN** Gamze KIRILMAZKAYA*** Öz Bu aratırmanın genel amacı; Genel Biyoloji Dersi Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusunda, öretmen adaylarının akademik baarıları arasında Bilgisayar Destekli Öretim (BDÖ) ile Geleneksel Öretime (GÖ) göre anlamlı farklılık olup olmadıını belirlemektir. Ayrıca BDÖ ile örenim gören öretmen adaylarının bilgisayara yönelik tutumlarının belirlenmesi de aratırmanın amaçları arasındadır. Çalıma, Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii 2. Sınıf I. ve II. örenimde okuyan toplam 105 öretmen adayı üzerinde gerçekletirilmitir. Yarı deneysel modelde yürütülen çalımada dersler, Deney Grubunda BDÖ ile ve Kontrol Grubunda ise geleneksel yöntemle ilenmitir. BDÖ uygulamasının gerçekletirilmesi için konuya uygun yazılımlar kullanılmıtır. Bu yazılımlar, öretmen adayları tarafından kullanılmak suretiyle uygulanmıtır. Aratırmada veriler, toplam sekiz hafta süren deneysel ilem sonunda elde edilen akademik baarı puan ortalamaları ile öretmen adaylarının tutum ölçeine yönelik görülerinden elde edilmitir. Bu veriler, betimsel istatistiksel tekniklerle çözümlenmitir.çalımada ilgili verilerin analizinden, BDÖ nin, GÖ göre, öretmen adaylarının akademik baarılarına katkı saladıı ve bilgisayar kullanımına yönelik tutumlarını destekledii belirlenmitir. Kalıtım. Anahtar Kelimeler: Fen Öretimi,Bilgisayar Destekli Öretim, Geleneksel Öretim, Hücre Bölünmesi, Abstract Thisresearchwascarriedout on thetopic of celldivisionandheredity in general biology of Fırat ÜniversityInstitute of EducationSciencesDepartment of PrimaryEducationScienceTeachingclass 2 teachercandidates academic program. Thestudywascarriedoutwiththeparticipation of a total of 105 teachercandidatesstudying at primaryandsecondaryeducation of thescienceeducationsteachingdepartmentclass 2. Inthisstudy, thetraditionalteachingandcomputerassistedteachingmethodshavebeenused. Therelatedsubjectwasexplained in 8 weekswithcomputerassistedteachingmethodtotheteachercandidatesstudying at theprimaryteachingandalsowithtraditionalteachingmethodtotheteachercandidatesstudying at thesecondaryteaching. Theappropriatesoftwarewasusedforrealization of computerassistedteachingpractice. Thissoftware has beenappliedto be usedbyteachercandidates. Inthetraditionalteachingmethod, coursesweretaught in classroomwithclassicalmethods. Theteachingmethodsused in thestudytostudents' academicachievementandattitudestowardscomputersclasseswasinvestigatedwhetheror not theeffect.theexperimentalandscanningmodelshavebeenchosen in researchmodels. Thedependentvariables of thestudyarethebiologyachievementandattitudestowardscomputerscourses. However; selectedteachingmethodsaretheindependentvariables.consequently, theacademicachievements of teachercandidate in computerassistedteachingpracticehavebecomedifferentmeaningfully in comparisonwithtraditionalteachinggroup.computerassistedinstruction has beencarriedoutteachers' attitudetowardscomputerusescientific, emotionalandbehavioraldimensionsdifferedsignificantly in favor of the final application. Keywords:ScienceEducation, ComputerAssistedTeaching, TraditionalTeaching, Cell Division, Heredity. * Doktora örencisi, sinan_9830@hotmail.com ** Prof. Dr., Fırat Üniversitesi, Eitim Fakültesi, lköretim BölümüFen Bilgisi Öretmenlii, fzengin@firat.edu.tr ***Dr., gamzekirilmazkaya@gmail.com

2 Giri kinci Dünya Savaı sonunda hızla artan teknolojik gelimeler biz insanların yaamını ve tüm hayatını etkilemeye ve ekillendirmeye balamıtır. Bu teknolojik gelimeleri yakından takip eden toplumlar sosyal, kültürel ve ekonomik yönden hızla ilerlemeye balamıtır. Gelimi ülkelerdeki toplumsal ve ekonomik sektörlerdeki i alanlarına yayılan bilgi teknolojisi, yaamın da ayrılmaz bir öesi haline gelmitir. Özellikle, günümüzde bu teknoloji yardımıyla sanayilemi toplum modelleri yerine çada anlamda bir Bilgi Toplumu modelinin kurulmasına yönelindii görülmektedir (Tekeli, 1994). Biliim teknolojisine dayalı olarak ekillenmeye balayan bilgi toplumunun itici gücü, bilgiyi ileyen bilgisayar olmaktadır. Nasıl ki, sanayi toplumuna geçiin motoru olma ilevini buharlı makineler üstlenmi ise, bilgi toplumuna geçii de biliim teknolojisinin temelindeki bilgisayarlar gerçekletirmektedir (Erkan, 1993). lk kez 1940 lı yıllarda kullanılmaya balayan bilgisayarlar hemen hemen yalnızca hesap ileri için kullanılmıtır. Ancak 1950 li yılların ortalarında bilgisayarlar bilginin düzenlenmesi ve denetim altına alınması için kullanılmaya balamıtır. Bunun da üretim ve ekonomik seviyeye etkisi yüksek ekilde olmutur. te bu yıllar bilgi çaının ve toplumun balangıç yılları olarak kabul edilmitir. Artık bilgisayarlama ve bilgilendirmenin etkileri gelimi toplumların geneline yayımlanmaya balamıtır (Alaku, 1991). Yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra insan kaynaklarını gelitirmeye yapılan harcamaların en iyi yatırım olduu gerçeinin anlaılmasıyla birlikte, üretim sürecinde i gücünün önemi biraz daha ön plana çıkmıtır. Eitimin ulusal gelir artıı içindeki göreli payının yükselmesi, bilginin nerdeyse baımsız bir üretim öesi olarak ele alınmasına yol açmıtır. Üretim açısından ilevsel bilgiye sahip olanlar artık toplumun en ayrıcalıklıları arasına girmilerdir (imek, 1995). Günümüzde hiçbir toplumun, hiçbir ideolojinin önemini küçümseyemeyecei bilgisayarlar üretimden elenceye, yönetimden salık hizmetlerine, eitime kadar bütün toplumsal süreçlerden ayrılmaz bir parçası durumuna gelmitir (Keser, 1988). Bilim ve teknolojinin etkin olduu günümüzde bilginin, artık geleneksel biçimde aktarımı ve ezberlenmesi söz konusu deildir. Bu balamda Milli Eitim Bakanlıı ilköretim programının deitirilmesini hedeflemi, ezbere dayalı bilgi ile yüklenmi bireyler yetitirmek yerine; öretim kademelerinin tümünde örencideki yaratıcı düünceyi ortaya çıkararak bilimsel ve akılcı düünebilen, olayları sorgulayan, sorunların farkına varıp çözüm bulabilen, karar verme yetisine sahip olan, bilgi üreten, doaya saygılı, bilinçli ve öz güveni yüksek bireyler yetitirmeyi amaçlamıtır. Bu amaçla deitirilen fen bilgisi eitim programı eitim öretim yılında ilköretim okullarında uygulanmaya balanmıtır. Bakanlık bünyesinde bütün derslerle ilgili materyaller gelitirilip okullara gönderilmi, deitirilen yeni fen bilgisi eitim programı kasım 2000 tarih ve 2518 sayılı MEB Tebliler Dergisinde yayınlanmıtır. Buna göre örenci merkezli eitim tercih edilmektedir. Öretmenin, sadece bilgi aktaran deil aynı zamanda örencilere rehberlik eden bir eitim lideri olarak kendisini sürekli yenilemesi, örencilerine özgür bir eitim ortamı hazırlaması, soru sorma, eletirme ve düüncelerini özgürce ifade etme olanaı tanıması esastır. Öretmen, çada eitim anlayıı dorultusunda örencilerle birlikte aktif olan, onlarla birlikte örenen, onları yönlendiren ve örencilerin kendi balarına örenmelerine uygun ortam hazırlayan bir konumda olmalıdır (MEB, 2001). Eitim alanında bilgisayarlardan yararlanabilmek için, her eyden önce öretim elemanlarının ve örencilerin hazırlıı ve deneyim birikimi gerekmektedir. Bilgisayarların eitimde verimli olarak kullanılabilmesi için öncelikle öretim elemanlarının öretme-örenme sürecinin nasıl gerçekletii ve bu süreçte eitim teknolojisinin rolünün ne olduunu kavramı olması gerekir. Bunlar salandıktan sonra öretim elemanlarının eitim sürecinde bilgisayarlarla birlikte çalıma yetenei kazanmaları salanmalıdır (Korkmaz, 2003). Aratırmanın Önemi Bilindii gibi günümüzde toplumlar hızla deimektedir. Toplumların bu deiimi, teknolojiyi ve iletiim alanındaki gelimeleri beraberinde getirmektedir. Öretim alanındaki sorunların çözümünde karılaılan zorlukları amada, geleneksel yaklaımların yetersiz kaldıı düünülürse, günümüzde en iyi yaklaım bilgi teknolojilerinin saladıı olanaklardan yararlanmaktır. Söz konusu yeni teknolojik sistemlerden birisi de etkili iletiim ve bireysel öretim aracı olarak nitelendirilen bilgisayarlardır (Keser, 1988).

3 Eitim alanında örenci sayısının hızla artması, öretmen/örenci oranlamasında ortaya çıkan öretmen yetersizlii ve bireylerin örenmesi gereken bilgi miktarının hızla artması sonucu, içeriin daha karmaık bir hale gelmesi gibi sorunları ortaya çıkarmıtır. Buna karın eitime olan talep sürekli artmı, bireylerin eitim olanaklarından daha fazla yararlanma istekleri bireysel öretimi önemli hale getirmitir. te gerek bilgisayara, gerekse eitime ilikin olarak belirtilen bu gibi nedenlerden dolayı, bilgisayarın eitimde kullanımı zorunlu hale gelmitir. Ayrıca bilgisayarın örenciyi daha fazla güdülemesi, yaam boyu eitimi desteklemesi, öretim programlarındaki esneklii arttırması da, eitimde bilgisayar kullanımının gerekçesi olarak ileri sürülmütür ( Keser, 1988). Öretim tekniklerinin olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Sınıf ortamında kullanılan tekniin konuya uygun olması, konunun örenilmesindeki baarıyı arttıracaktır. Teknolojinin gelimesiyle son yıllarda bilgisayarlar iyi bir eitim-öretim materyalleri olarak kullanılmaktadır. Bilgisayar teknolojisi kullanılarak görsel özellikleri zengin eitim programları yapmak ve bunları gerekli durumlarda örencilerle paylamak mümkün olmutur. Bilgisayarların örenciler tarafından sevilen bir eitim materyali olması Bilgisayar Destekli Öretimi (BDÖ) nin, örenmedeki olumlu etkisini göstermektedir. Bu çalıma için seçilen Hücre Bölünmesi ve Kalıtım konusu da örencinin hayalinde canlandırmakta zorluk çektii pek çok mikroskobik olay içerir. Bu çalıma ile BDÖ uygulamalarından yararlanarak örenmeyi kolaylatırmanın önemi üzerinde durulacaktır. Deneysel olarak gerçekletirilen bu çalıma sonucunda elde edilen bilgilerin eitimcilerin çalımalarına katkı yapacaı düünülmektedir. Aratırmanın Amacı Aratırmanın temel amacı; Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmen Adayları nın, Genel Biyoloji Dersi nde Hücre Bölünmesi ve Kalıtım konularının öretiminde BDÖ yöntemi ile geleneksel yöntemin (GÖ) kullanılması sonucunda, öretmen adaylarının örenme düzeyi arasında anlamlı bir fark olup olmadıını ve BDÖ yönteminin, uygulanan deney grubu üzerinde bilgisayara karı tutumunun nasıl deitireceini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç dorultusunda aaıdaki sorulara cevap aranmıtır: Deney grubunun BDÖ yöntemi uygulandıktan sonraki ve uygulanmadan önceki bilgisayara yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark var mıdır? Deney ve kontrol gruplarının sontest akademik baarı puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? Deney grubunun son test akademik baarı puanları, ön test akademik baarı puanlarından anlamlı bir ekilde yüksek midir? Kontrol grubunun son test akademik baarı puanları, ön test akademik puanlarından anlamlı bir ekilde yüksek midir? Aratırmanın Sınırlılıkları Bu aratırma; Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii 2. Sınıf Öretmen Adayları nı kapsamaktadır bahar dönemi örenim gören Fen Bilgisi Öretmen Adayları ile sınırlıdır. Uygulanan yöntem Genel Biyoloji Dersi nin Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusu ile sınırlıdır. Deney grubuna uygulanan bilgisayar destekli öretim ile ve kontrol grubuna uygulanan geleneksel yöntem ile sınırlıdır. Aratırmanın Yöntemi Model Fen Bilgisi Öretmen Adayları nın, BDÖ yöntemi ile GÖ yönteminin kullanılması sonucunda, örenme düzeyi arasında anlamlı bir fark olup olmadıını ve BDÖ yönteminin, uygulanan deney grubu üzerinde bilgisayara karı tutumunun nasıl deitireceini ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalıma betimsel ve deneysel olmak üzere karma model olarak çalıılmıtır. Deneysel model olarak Öntest - Sontest Kontrol Gruplu akademik baarıya yönelik testler, betimsel model olarak da BDÖ yöntemi uygulanan öretmen adaylarına ise yine BDÖ yönteminden önce ve sonra olmak üzere iki aamalı Bilgisayar Tutum Ölçei testi kullanılmıtır. Geleneksel Öretim grubu bu çalımanın Kontrol Grubudur. Deney grubu ise Bilgisayar Destekli Öretim grubudur. Çalımanın deneysel deseni Tablo 1 de verilmitir.

4 Tablo 1: Çalımanın Deneysel Deseni Sınıf N Öntest Sontest BDÖ* 53 BTÖ ABT BTÖ ABT GÖ** 52 *Deney Grubu --- ABT **Kontrol Grubu Bu aratırmanın baımlı deikenleri, örencilerin hücre bölünmesi ve kalıtım konusundaki akademik baarıları ve bilgisayara yönelik tutumlarıdır. Aratırmanın baımsız deikenleri ise kullanılan öretim yöntemleri olup bunlar Bilgisayar Destekli Öretim ve Geleneksel Öretim dir. Aratırmanın Evreni Aratırmanın evreni öretim yılında Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii Bölümü nde birinci (n=53) ve ikinci ötretimin (n=52) 2.sınıfında örenim gören toplam 105 öretmen adaylarından olumaktadır. Aratırmanın Örneklemi --- ABT Bu çalımada evrenin tümüne ulaılabilindii için ayrıca örnekleme ihtiyaç duymamıtır. Çalıma Grubunun Oluturulması Bu çalımada, deney ve kontrol gruplarını oluturmak için yansızlık salamada, grupların Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusu ön-test akademik baarı puanları ölçüt olarak alınmıtır. Ölçüt olarak alınan bu puanlar baımsız örneklemler t-testi ve Levene testi ile analiz edilmi ve Tablo 2 de gösterilmitir. Tablo 2: Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusu Ön Test Akademik Baarı Puanlarının Levene Testi ve Baımsız Örneklemler T-Testi Analiz Bulguları Konular Gruplar N X ss F p t sd p Hücre Bölünmesi Deney Grubu 53 2,84 1,53 Kontrol Grubu 52 2,80 1,52 0,03,956, ,890 Kalıtım Deney Grubu 53 5,52 1,81 Kontrol Grubu 52 5,51 1,99,340,561, ,980 Tablo 2 de Levene Testi sonuçlarına bakıldıında p>0.05 ve baımsız örneklemler t-testi sonuçlarına bakıldıında ise p >0.05 olduundan, çalımaya balamadan önce deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıtır. Gruplar eit varyanslı ve homojendir. Dolayısıyla grupların yansız oldukları belirlenmitir. Verilerin Toplanması Bu çalımada Genel Biyoloji Dersi nde BDÖ yönteminin kullanımına yönelik ilgi ve baarı testi uygulanmıtır. Verileri akademik baarı testi puanları ile tutum ölçei belirler. Verilerin Analizi Verilerin analizinde SPSS 16.0 paket programı kullanılarak; aritmetik ortalama verilerine baımlı ve baımsız t testleri yapılmıtır. Elde edilen verilerle deney ve kontrol grupları arasında karılatırmalar yapılmıtır. Bulgular ve Yorumlar Bilgisayar Tutum Ölçei Anket Analizi Aratırmada, Jones ve Clarke (1994) tarafından gerçekletirilen ve Uzunboylu (1995) tarafından Türkçe formu hazırlanan Bilgisayar Destekli Öretim Tutum Ölçei kullanılmıtır. Ölçek 40 maddeden olumaktadır. Aratırmacı tarafından bu ölçek; bilisel, davranısal, duygusal ve genel tutum olmak üzere üç boyutta incelenmitir. 40 maddenin 10 u bilisel, 16 sı duygusal ve 14 ü ise davranısal nitelikleri içermektedir. Tablo 3: Deney Grubuna Uygulanan Bilgisayar Tutum Ölçeinden Elde Edilen Baımlı t-testi Analizi Sonuçları Bilgisayar Tutum Ölçei X N ss t sd p Son test 179, ,38 Ön test 117, ,07 (Max. puan: 200, Min. puan:40) 19,318 52,000 Tablo 3 de görüldüü gibi deney grubuna uygulanan tutum ölçeinin ilk uygulamasında aritmetik ortalama 117,68 olarak saptanmıtır. BDÖ yöntemi uygulandıktan sonraki tutum ölçeinin aritmetik

5 ortalamasının artarak 179,82 olduu hesaplanmıtır. Bu aritmetik ortalamalara baımlı örneklem t-testi uygulanmıtır. Tablo 3 de de gözlenen 19,318 t deeri, 0,00 p deeri p<0,05 manidarlık düzeyinde anlamlı bulunmutur. Bu durumda BDÖ yöntemi ile öretmen adaylarının bilgisayara yönelik tutumlarının geliim gösterdii söylenebilir. Bilgisayar tutum ölçei Bilisel, Duygusal ve Davranısal boyutlarında analiz edildiinde elde edilen veriler Tablo 4 te verilmitir. Tablo 4: Bilgisayar Tutum Ölçei Alt Boyutlarından Elde Edilen Verilerin Baımlı Örneklemler T-Testi Analizi Sonuçları Bilgisayar Tutum Ölçei Alt Boyutları X N ss t sd p Bilisel Ön test 31, ,03 Son test 44, ,23 Duyusal Ön test 43, ,68 Son test 70, ,12 Davranısal Ön test 42, ,00 Son test 64, ,67 11,85 52,00 14,30 52,00 12,55 52,00 Bu tablodan bilisel boyutun aritmetik ortalaması 31,40 iken 44,70 e; duygusal boyutun aritmetik ortalaması 43,95 iken 70,40 a ve davranısal boyutun aritmetik ortalaması 42,31 iken 64;65 e yükseldii saptanmıtır. Boyutların ilk ve son aamaları arasında anlamlı bir fark bulunabilmesi için veriler baımlı örneklemler t-testi ile analiz edilmitir. Tablo 4 e göre tutum ölçeindeki t deeri bilisel boyut için 11,85 duygusal boyut için 14,30 ve davranısal boyut için 12,55 olarak saptanmıtır. Tüm boyutlarda 0,00 p deeri p<0,05 manidarlık düzeyinde anlamlı bulunmutur. Elde edilen bu sonuçlara göre BDÖ yönteminin öretmen adaylarının bilisel, duygusal ve davranısal puanlarını etkiledii söylenebilir. Akademik Baarı Testleri Analizleri Akademik baarı testi (ABT) Hücre Bölünmesi ve Kalıtım konusu olmak üzere iki farklı test olarak öretmen adaylarına uygulanmıtır. ABT lerinin geçerlilik ve güvenirlilerinin hesaplanabilmesi için Genel Biyoloji Dersi ni daha önceden almı ve bu konuları ilemi olan; çalımanın yapıldıı süreçdeki Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii 4. Sınıf birinci ve ikinci öretimde örenim gören toplam 86 öretmen adaylarına uygulanmıtır. Uygulanan toplam soru 50 adettir. Uzman görüleri de alınarak, hücre bölünmesi konusundan 10 adet, kalıtım konusundan 18 adet soru ile ABT hazırlanmıtır. Cronbach s Alpha deeri olarak saptanmıtır. Bu deer ABT nin güvenilir olduunu göstermektedir. ABT de alınabilecek maksimum puanlar Hücre Bölünmesi konusundan 10 puan, Kalıtım konusundan ise 18 puandır. Tablo 5 incelendiinde grupların öntest ve son test puanları görülmektedir. Tablo 5: Deney ve Kontrol Grubu Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusunun ABT Verileri Gruplar Testler N X ss Deney Grubu Kontrol Grubu Alınan Min. Puan Alınan Max. Puan Hücre Böl. Ön Test 53 2,84 1, Hücre Böl. Son Test 53 8,92 1, Kalıtım Ön test 53 5,52 1, Kalıtım Son test 53 16,01 1, Hücre Böl. Ön Test 52 2,80 1, Hücre Böl. Son Test 52 4,48 1, Kalıtım Ön test 52 5,51 1, Kalıtım Son test 52 13,42 1, Alınabilecek Max. Puan Deney ve Kontrol Gruplarının Son-test Akademik Baarı Puanları Arasındaki liki Öretmen adaylarından deney grubuna BDÖ yöntemi uygulandıktan sonra hücre bölünmesi ve kalıtım konusu ile ilgili son akademik baarı testi(abt) uygulanmıtır. Hücre bölünmesi konusu son ABT den elde edilen bulgular Tablo 4.4 de verilmitir. Tablo 6: Hücre Bölünmesi Son ABT nin Gruplar Arası Baımsız Örneklemler T-Testi Analizi Sonuçları Gruplar N X ss t sd p Deney grubu 53 8,92,93 18,94 10,00 Kontrol grubu 52 4,48 1,42

6 Tablo 6 incelendiinde gruplar arası baımsız örneklemler t-testi bulguları görülmektedir. Deney grubuna uygulanan BDÖ, kontrol grubuna uygulanan GÖ yöntemine göre BDÖ yönteminde daha fazla bir baarı salanmıtır. p<0,05 olduundan deney grubu lehine anlamlı bir fark gözlenmitir. Kalıtım konusu son akademik baarı testi ile ilgi bulgular Tablo 7 de gösterilmitir. Tablo 7: Kalıtım KonusuSon ABT nin Gruplar Arası Baımsız Örneklemler T-Testi Analiz Sonuçları Gruplar N X ss t sd p Deney grubu 53 16,01 1,72 Kontrol grubu 52 13,42 1,99 7, ,00 Tablo 7 incelendiinde gruplar arası baımsız örneklemler t-testi bulguları p<0,05 olduundan deney grubu lehine anlamlı bir fark gözlenmitir. Deney grubuna uygulanan BDÖ yönteminde, kontrol grubuna uygulanan GÖ yöntemine göre daha fazla baarı salanmıtır. Deney Grubu Ön Test ve Son Test Akademik Baarı Puanları Arasındaki liki Deney grubu öretmen adaylarına Hücre Bölünmesi Konusu, BDÖ yöntemi uygulanarak anlatılmıtır. Deney grubu öretmen adaylarının Hücre Bölünmesi Konusu nun son-test ile ön-test akademik baarı puanları arasındaki ilikiyi anlamak için baımlı örneklemler t-testi uygulanmıtır. Sonuçlar Tablo 8 de verilmitir. Tablo 8: Deney Grubu Hücre Bölünmesi Konusu Öntest-Sontest Baımlı Örneklemler T-Testi Analiz Sonuçları Hücre Bölünmesi N X ss t sd p Ön-test 53 2,84 1,53 Son-test 53 8,92 1,47 24,20 52,00 Tablo 8 e göre t deeri 24,20 ve p deeri 0,00 olarak saptanmıtır. p<0,05 manidarlık düzeyine göre son test lehine anlamlı farklılık gözlenmitir. Deney grubu öretmen adaylarının Kalıtım Konusu nun son-test ile ön-test akademik baarı puanları arasındaki anlamlı frklılıın olup olmadıını belirlemek için akademik baarı testi puanlarına baımlı örneklemler t-testi uygulanmı ve analiz sonuçları Tablo 9 da verilmitir. Tablo 9: Deney Grubu Kalıtım Konusu Öntest-Sontest Baımlı Örneklemler T-Testi Bulguları Kalıtım N X ss t sd p Ön-test 53 5,52 1,81 32,95 52,00 Son-test 53 16,01 1,72 Tablo 9 a göre t deeri 32,95 ve p deeri 0,00 olarak saptanmıtır. p<0,05 manidarlık düzeyine göre son-test lehine anlamlı farlılık olduu görülmütür. Kontrol Grubunun Ön Test ve Son Test Akademik Baarı Puanları Arasındaki liki Kontrol grubu öretmen adaylarına Hücre Bölünmesi Konusu GÖ yöntemi ile anlatılmıtır. GÖ nün etkisinin aratırılması için gruplara ön-test uygulanmıtır. Kontrol grubu öretmen adaylarının Hücre Bölünmesi Konusu nun son-test ile ön-test akademik baarı puanları arasındaki bulgular Tablo 10 da verilmitir. Tablo 10: Kontrol Grubu Hücre Bölünmesi Konusu Öntest-Sontest Baımlı Örneklemler T-Testi Bulguları Hücre Bölünmesi N X ss t sd p Ön-test 52 2,80 1,52 Son-test 52 4,48 1,42 7,00 51,00 Tablo 10 incelendiinde uygulanan ilk ve son akademik baarı testler arasında baımlı örneklemler t-testi analiz sonuçları görülmektedir. t deeri ve p deeri 0.00 olarak saptanmıtır. Son-test ile ön-test arasında son-test lehine p<0.05 manidarlık düzeyinde anlamlı farklılık bulunmutur. Tablo 11 de Kalıtım konusunun kontrol grubu öretmen adaylarına uygulanan son-test ve ön-test akademik baarı ortalamaları arasındaki iliki gösterilmitir. Bu ilikinin hesaplanabilmesi için öntest ve sontest akademik baarı puanları baımlı örneklemler t-testi ile analiz edilmitir. Tablo 11: Kontrol Grubu Kalıtım Konusu Öntest-Sontest Baımlı Örneklemler t-testi Analizi Sonuçları Kalıtım N X ss t sd p Ön-test 52 5,51 1,95 Son-test 52 13,42 1,99 19,48 51,00

7 Tablo 11 e göre t deeri 19,482 ve p deeri 0.00 olarak saptanmıtır. P<0.05 manidarlık düzeyine göre son test lehine anlamlı farklılık gözlenitir. Sonuçlar Fırat Üniversitesi Eitim Fakültesi lköretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öretmenlii Bölümü I. ve II. örenimin 2.sınıfında örenim gören öretmen adaylarının Genel Biyoloji Dersi Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Konusunda, akademik baarıları arasında Bilgisayar Destekli Öretim (BDÖ) ile Geleneksel Öretime (GÖ) göre anlamlı farklılık olup olmadıını belirlemeyi amaçlayan bu aratırmada ulaılan sonuçlar alt amaçlara göre aaıda sunulmutur: Birinci Alt Amaca Yönelik Sonuçlar Birinci alt problem; Deney grubunun BDÖ yöntemi uygulandıktan sonraki ve uygulanmadan önceki bilgisayara yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark var mıdır? eklinde ifade edilmitir. Bu alt problemi sınamak için deney ve kontrol gruplarının toplam son-test ve ön-test genel tutum puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmı ve Tablo 12 de verilmitir. Bu tabloda tutum ölçei alt boyutlarına ayrılmı ve öretmen adaylarının bilisel, duygusal ve davranısal alanlarda tutumları da dikkate alınmıtır. Genel tutum Bilisel Duygusal Davranısal Tablo 12: Deney Grubunun lk ve Son Tutum Ölçei Karılatırılması X N ss t sd p Ön test 117, ,07 Son test 179, ,38 Ön test 31, ,03 Son test 44, ,23 Ön test 43, ,68 Son test 70, ,12 Ön test 42, ,00 Son test 64, ,67 19,31 52,00 11,85 52,00 14,30 52,00 12,55 52,00 Tablo 12 de görüldüü gibi ilk aamada genel tutum puan ortalamaları 117,68 iken son aamada 179,82 olarak artmıtır. Bu artıın tutum ölçeinin alt boyutlarına göre incelendiinde; bilisel alan ilk aamada 31,40 iken son aamada 44,70 e; duygusal alan ilk aamada 43,95 iken son aamada 70,46 e; davranısal alan ise ilk aamada 42,31 iken son aamada 64,65 e yükselmitir. Grubun tutum ölçei ilk ve son aamaları puan ortalmarında farklılıklar gözlenmitir. Bu farklılıkları anlamlatırmak için baımlı örneklemler t-testi ile analiz edilmitir. Bu analiz sonuçları Tablo 12 ye göre genel tutum ve tutum ölçeinin alt alanları arasında p deeri 0,00 olarak hesaplanmıtır. p<0.05 manidarlık düzeyinde aralarında son test lehine anlamlı farklılık saptanmıtır. Bu durumda deney grubu öretmen adaylarına uygulanan BDÖ yöntemi adayların bilisel, duygusal ve davranısal alandaki tutumlarını olumlu yönde etkilemitir. Bunun sebebi bilgisayarın eitimdeki rolünü bilmediklerinden kaynaklanabilir. kinci Alt Amaca Yönelik Sonuçlar kinci alt problem; Deney ve kontrol gruplarının sontest akademik baarı puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? eklinde ifade edilmitir. Bu alt problemi sınamak için deney ve kontrol gruplarının toplam son-test puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmı ve Tablo 13 de gösterilmitir. Tablo 13: Deney ve Kontrol Gruplarının Son-Test Akademik Baarı Puanlarının Karılatırılması N X ss t sd p Hücre Bölünm Deney Grubu 53 8,92 1,47 18, ,00 Kontrol Grub 52 4,48 1,42 Kalıtım Deney Grubu 53 16,01 1,72 Kontrol Grubu 52 13,42 1,99 7, ,00 Tablo 13 de görüldüü gibi hücre bölünmesi konusunun sontest akademik baarı ortalamaları; deney grubunun 8,92 kontrol grubunun ise 4,48 olarak hesaplanmıtır. Kalıtım konusunun sontest akademik baarı ortalamaları; deney grubunun 16,01 kontrol grubunun ise 13,42 olarak hesaplanmıtır. Ortalamaların farklı oluu gruplar arasında farkın olduunu göstermektedir. Bu farkı açıkça gösterebilmek için baımsız örneklemler t testi uygulanmıtır. Tablo 13 e göre gruplar arası p deeri 0,00 olarak hesaplanmı ve

8 p<0,05manidarlık düzeyine göre gruplar arası anlamlı bir fark olduu saptanmıtır. Dier etmenlerin etki yapmadıı düünülürse BDÖ nüngö ye göre daha etkili olduu savunulabilir. Üçüncü Alt Amaca Yönelik Sonuçlar Üçüncü alt problem; Deney grubunun son test akademik baarı puanları, ön test akademik baarı puanlarından anlamlı bir ekilde yüksek midir eklinde ifade edilmitir. Bu alt problemi sınamak için deney grubunun toplam son-test ve ön-test puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmı ve Tablo 14 de gösterilmitir. Tablo 14: Deney Grubunun Son-Test ve Ön-Test Akademik Baarı Puanlarının Karılatırılması ve Baımlı Örneklemler T-Testi Analiz Sonuçları Hücre Bölünmesi Kalıtım Testler N X ss t sd p Ön-test 53 2,84 1,53 Son-test 53 8,92 1,47 Ön-test 53 5,52 1,81 Son-test 53 16,01 1,72 24,20 52,000 32,95 52,000 Tablo 14 e göre Hücre Bölünmesi öntest baarı puanı ortalaması 2,84 iken bu ortalama BDÖ uygulandıktan sonra 8,92 olmutur. Kalıtım öntest baarı puan ortalaması 5,52 iken bu ortalama sontestte 16,01 olmutur. Grubun öntestleri ile sontestleri arasındaki fark oldukça fazladır. Bu farklılıı anlamlandırmak için grubun akademik baarı testinden aldıkları toplam puanları baımlı örneklemler t testi ile analiz edilmitir. Tablo 5.3 e göre p deeri 0,00 olarak saptanmıtır. p<0,05 olduundan testler arasında anlamlı bi farklılık olutuu görülmütür. Deney grubuna uygulanan BDÖ ile öretmen adaylarının baarılarının artması salanmıtır. BDÖ yöntemi öretmen adaylarının ilgisini çekmi ve derse olan baarısını arttırmıtır. Ayrıca BDÖ yöntemi örenci merkezli olduu için örenilen bilgilerin yapılandırılmasını salamı ve akılda kalıcılık süresini arttırmıtır. Dördüncü Alt Amaca Yönelik Sonuçlar Dördüncü alt problem; Kontrol grubunun son test akademik baarı puanları, ön test akademik baarı puanlarından anlamlı bir ekilde yüksek midir eklinde ifade edilmitir. Bu alt problemi sınamak için kontrol grubunun toplam son-test ve ön-test puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmı ve Tablo 15 te gösterilmitir. Tablo 15: Kontrol Grubu Son-Test ve Ön-Test Akademik Baarı Puanlarının Karılatırılması ve Baımlı Örneklemler T-Testi Analiz Sonuçları Hücre bölünmesi Kalıtım Tablo 15 e göre Hücre Bölünmesi öntest baarı puanı ortalaması 2,80 iken bu ortalama GÖ uygulandıktan sonra 4,48 olmutur. Kalıtım Konusu öntest baarı puan ortalamsı 5,51 iken bu ortalama sontestte 13,42 olmutur. Grubun öntestleri ile sontestleri arasındaki fark oldukça fazladır. Bu farklılıı anlamlandırmak için grubun akademik baarı testinden aldıkları toplam puanları baımlı örneklemler t testi ile analiz edilmitir. Tablo 15 e göre p deeri 0,00 olarak saptanmıtır. p<0,05 olduundan testler arasında anlamlı bi farklılık olutuu görülmütür. Kontrol grubuna uygulanan GÖ ile öretmen adaylarının baarılarının arttıı görülmütür. Öneriler N X ss t sd p Ön-test 52 2,80 1,52 Son-test 52 4,48 1,42 Ön-test 52 5,51 1,95 Son-test 52 13,42 1,99 7,00 51,000 19,48 51,000 Bu çalımada ilgili literatür ve aratırma bulgularına dayalı olarak aaıdaki öneriler gelitirilmitir: 1. Öretmen adayları eitim ve öretim teknolojisi ile ilgili ayrıntılı bir biçimde bilgilendirilmelidir. 2. Bilgisayar gibi teknolojik aletlerle öretimi kesitirmek, öretmen eitimi veren fakültelerin görevidir. Bu nedenle eitim fakülteleri, öretmen eitiminde eitim teknolojisi üzerinde önemle durmalıdır. 3. Fen Bilgisi öretmen adaylarının görsel ve yazılı kaynakları takip etmeleri tevik edilmeli, öretmen adaylarına üniversiteler tarafından kolaylık salanmalıdır. 4. Fen Bilgisi öretmen adaylarının eitim ve öretim teknolojisi ile ilgili güncel bilgilere sahip olabilmeleri için eitim fakülteleri teknolojiyi yakından takip edip kendisini güncellemelidir.

9 5. Eitim fakülteleri, ileride fen bilgisi öretmeni olacak öretmen adaylarının bilgisayar gibi eitim ve öretim teknolojisi aletlerini yeterli düzeyde kullanabilmelerini salamalıdır. Eitim fakültelerinin öretim programlarını tekrar gözden geçirmeleri gerekmektedir. Hatta BDÖ gibi yöntemler için yazılım dersleri öretim programlarına eklenmelidir. Bilgisayar derslerinin yanı sıra akıllı tahta, tablet ve projeksiyon gibi teknolojik araçları kullanabilmeleri için öretmen adaylarına uygun dersler verilmelidir. 6. Fen Bilgisi öretmenleri derslerinde örenme ortamı salayabilmeleri için bilgisayarla barıık olmalı, bilgisayar laboratuarlarını amacına göre kullanmalıdır. Bilgisayar oyuncak deil bir araçtır. Bu yüzden fen bilgisi öretmenleri öretim yapacaı konuyla ilgili yazılımlarla, videolarla, animasyon ve simülasyonlarla ders ilemelidir. 7. Fatih Projesine göre MEB in eitim ve öretim teknolojisine önem verdii görülmektedir. Ama bu projede görünmekle kalınmamalı projenin eitim ve öretime daha yararlı olabilmesi ve projenin amaçlarına daha salıklı ulaılabilinmesi için denetimler arttırılmalıdır. KAYNAKÇA ALAKU, M. (1991). Bilgi Toplumu, Ankara: T.C. Kültür Bakanlıı. ERKAN, H. (1993). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelime, Ankara: Türkiye Bankası Yayınları, Genel Yayın No:326, Bilim Dizisi:8, 2. Baskı. JONES, T. and CLARKE, V.A. (1994). A computerattitudescaleforsecondarystudent. ComputersEducation. Vol: 22, No.4 KESER, H. (1988). Bilgisayar Destekli Eitim çin Bir Model Önerisi, Yayımlanmamı Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KORKMAZ, A. (2003). Hizmetöncesi Polis Eitiminde Bilgisayar Destekli Öretim Uygulamalarına likin Görüsler,Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü. MEB, (2001). Tebliler Dergisi. MEK, N. (1995). Yazılımın Tasarım Standartlarının Bilgisayar Ortamında Örenmeye Etkisi. Yayınlanmamı Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi SosyalBilimler Enstitüsü. TEKEL, H. (1994). Bilgi Çaı. stanbul: Simavi Yayınları Deneme nceleme Dizisi. No:15