GEL fime Ç N ALTERNAT F: HALKA ARZ

Transkript

1 ALTERNATIVE FOR DEVELOPMENT: IPO GEL fime Ç N ALTERNAT F: HALKA ARZ M NE GEZEN 010 ULUSLARARASI DEN Z ve T CARET N SAN 2006

2 Genç flirketler nas l büyüyor? Bu konuda halka arz sisteminin geliflim için yeni bir alternatifi var. Çeflitli sektörlerdeki flirketler bu sistemi risk alarak daha büyük pazarlara girmek amac yla kullan yor. Halka arz sistemi büyük denizcilik flirketleri aras nda da bilinen ve yayg n bir sistem. How do young companies become bigger? IPOs serve as an alternative to develop. Companies from various sectors utilize the system to break into larger markets taking risks. IPO system is also a well known and common system among the big shipping companies. H alka arz, bir flirketin hisselerinin genel olarak bir yat r m bankas arac l yla sat lmas fleklinde aç klanabilir. Bu hisseler daha sonra resmi bir borsada al n p sat labilir. Halka arz ngilizcede ilk halka arz anlam na gelen Initial Public Offering fleklinde kullan l yor. lk arz denmesinin sebebi, bir zamanlar özel bir kurulufl olan flirketin halka aç k hale gelebilmek için yeni hisse senetleri ihraç ederek bunlar halka ilk kez sunmas. Bu terim yaln zca bir flirketin hisselerinin halka ilk defa arz edilmesi durumunda kullan l yor ve sonradan halka arz edilmek üzere yeni hisselerin ihraç edilmesi halinde buna Secondary Market Offering, yani ikincil halka arz deniyor. lk halka arz iflleminin ana amac, flirketin sermayesini artt rmak. D flar dan özsermaye ve hisseleri için halka aç k bir pazar arayan genç ve küçük flirketlerin hisse senetlerini halka arz etmesi oldukça yayg n bir uygulama. Halka arz n temelinde yatan amaç esas olarak, büyümekte olan özel sektörden kolay bir flekilde daha büyük kaynaklar temin edemeyen ve bu nedenle de baflka alternatifler arayan genç flirketler için para bulmak. Yeni ç kar lan hisseler bir veya daha fazla yat r m bankas na sat l yor. Bu bankalar da daha sonra hisseleri halka sat yor. Halka ilk defa arz edilen hisseleri sat n alan yat r mc lar n genel olarak büyük kazanç olas l için çok büyük riskleri kabul etmeye haz r olmas gereklyor. Yat - r m flirketlerince gerçeklefltirilen halka arz (kapal uçlu fon) ço- unlukla al c lar için yük teflkil eden bir taahhüt ücreti içeriyor. Bu yaz da halka arz bir alternatif olarak ele alacak ve bu sistemin dünya denizcilik sektöründe faaliyet gösteren flirketler aras nda yayg n bir sistem olup olmad n ve bu sistemden nas l yararlanabilece imizi görmeye çal flaca z. Ayr ca yat r mc lar n bir halka arzda hisse senedi almada niçin zorluklar yaflad, ilk halka arz ile ikincil piyasa al m sat mlar aras ndaki fiyat farklar ve arac firman n halka arz ile ilgili uygunluk koflullar da dahil olmak üzere baz yayg n sorular da ele alaca z. DEN ZC L K SEKTÖRÜ HALKA ARZ S STEM NDEN YARARLANIYOR Halka arz sistemi büyük denizcilik flirketleri aras nda bilinen ve yayg n bir sistem olarak karfl m za ç k yor. Bu finans sistemi, özellikle ülkeler aras nda deniz tafl mac l yapan derin deniz nakliyat I PO stands for initial public offering which is defined as the sale of equity in a company, generally in the form of shares of common stock, through an investment banking firm. These shares subsequently trade on a recognized stock market. It is the initial offering since it is a company's first sale of stock to the public, which is an issue of new stock by a once private company to transform itself into a publicly held one. The term only refers to the first public issuance of a company's shares; any later public issuance of shares is referred to as a Secondary Market Offering. The main purpose of an IPO is to raise capital for the corporation. It is common for young, small companies seeking outside equity capital and a public market for their stock to offer securities in an IPO. The intention behind the offering is mainly to raise cash for growing young companies which cannot easily provide larger sources of capital from the private sector, but search for other alternatives. The new shares are sold to one or more investment banks, which then sell them to the public. Investors purchasing stock in IPOs generally must be prepared to accept very large risks for the possibility of large gains. IPOs by investment companies (closed end funds) usually contain underwriting fees which represent a burden to buyers. In this article, we concentrate on IPO as an alternative and try to see whether IPO system is a common method among companies in world maritime industry or not and how can one benefit from this system. Additionally, we consider some common questions Halka arz n temelinde yatan amaç esas olarak, büyümekte olan özel sektörden kolay bir flekilde daha büyük kaynaklar temin edemeyen ve bu nedenle de baflka alternatifler arayan genç flirketler için para bulmak. The intention behind the offering is mainly to raise cash for growing young companies which cannot easily provide larger sources of capital from the private sector, but search for other alternatives. MARINE & COMMERCE APRIL

3 Halka arz edilen hisselere yat r m yapmak, riskli ve spekülatif bir yat r md r. Halka arz n bireysel yat r mc lar için uygun olup olmad karar verilmeden önce olas kazanç ve kay plar hesaplamak önemlidir. Investing in an IPO is a risky and speculative investment. It is important to calculate the likely gains and losses before making a decision if the IPO is appropriate for individual investors or not. flirketleri; ülke içi yük tafl mac l alan nda faaliyet gösteren flirketler; yolcu ve yük tafl mac l k hizmetleri veren ve tafl mac l k altyap s n yöneten flirketler dahil olmak üzere deniz sektöründe faaliyet gösteren flirketler taraf ndan kullan l yor. Ayr ca, ticaret gemisi ve/veya mavnalar gibi deniz tafl tlar yapan, bak m n yapan ve/veya onaran flirketler; konteyner, tanker, yük depolama üniteleri ile vagon kiralayan flirketlerin de bulundu u ticari gemi infla ve iliflkili hizmetler de bu sistemin bir parças. Buna göre derin deniz tafl mac l yapan flirketlerin hisseleri en çok aranan hisseler aras nda yer al yor. Bunlar aras nda P&O (Peninsular and Oriental Steam Navigation Company), DP World, Alexander & Baldwin Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, Diana Shipping Inc., APL Limited, Maersk Inc., TUI AG, Malaysia International Shipping Corporation Berhad ve Eagle Bulk Shipping Inc. flirketleri bulunuyor. Tafl mac l k flirketleri söz konusu oldu unda, en popülerleri aras nda United Parcel Service Inc., FedEx Corporation, Southwest Airlines Co., Siemens AG, KBR Inc., AMR Corporation, UAL Corporation, Delta Air Lines Inc., DHL Worldwide Network S.A./N.V. ve Save Mart Supermarkets var. including, why investors have difficulty getting shares in an IPO, the pricing differences between the IPO and secondary market trading, and a brokerage firm s IPO eligibility requirements. MARINE INDUSTRY UTILIZES IPO The IPO system is a well known and common system among the big shipping companies. This financial system is used by marine industry companies including, deep sea shipping companies that engage in the overseas shipping of freight, primarily between countries; inland shipping companies that engage in the inland shipping of freight; companies giving transportation services providing transportation of passengers and freight, arrange for transportation of freight, and manage transportation infrastructure. Additionally, commercial shipbuilding & related services in which there are companies that manufacture, maintain, and/or refurbish commercial ships and/or barges; and leasing companies that lease intermodal containers, tankers, cargo storage units, and railcars are part of this system. Accordingly, the most researched IPO shares are those at deep sea shipping companies: P&O (The Peninsular and Oriental Steam Navigation Company), DP World, Alexander & Baldwin Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, Diana Shipping Inc., APL Limited, Maersk Inc., TUI AG, Malaysia International Shipping Corporation, Berhad and Eagle Bulk Shipping Inc. When we talk about transportation companies, the most popular ones are; United Parcel Service Inc., FedEx Corporation, Southwest Airlines Co., Siemens AG, KBR Inc., AMR Corporation, UAL Corporation, Delta Air Lines Inc., DHL Worldwide Network S.A./N.V. and Save Mart Supermarkets. The most researched commercial shipbuilding companies and related services vary like ALSTOM, Trinity Industries, Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, The Manitowoc Company Inc., Kawasaki Heavy Industries Ltd., Hyundai Corporation, Tidewater Inc., Sumitomo Corporation of America, Mitsubishi Heavy Industries Ltd., The Greenbrier Companies Inc. When it is about container leasing; General Electric Company, Trinity Industries Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, GATX Corporation, Wabash National Corporation, TTX Company, A&R Transport Inc., Mobile Mini Inc.,Nippon Express Co. Ltd., XTRA Corporation are the popular ones. Moreover, CHS Inc., Ingram Industries Inc., Canadian National Railway Company, TUI AG, Delaware River Port Authority of Pennsylvania and New Jersey, SEACOR Holdings Inc., Kirby Corporation, American Commercial Lines Inc., Covanta Holding Corporation, The Midland Company are the inland shipping companies which are researched for the potential of their IPOs. HOW DOES THE SYSTEM WORK? It is mostly appropriate for startups to established companies. Since both startup and established companies are in the process of justifying their potential. In this sense, IPOs are used as a bridge by startup companies to demonstrate the potential to develop into profitable enterprises that will deliver significant annual increases in sales and earnings. Established companies 012 ULUSLARARASI DEN Z ve T CARET N SAN 2006

4 Ticari gemi infla ve iliflkili hizmetler alan nda faaliyet gösteren flirketlerde içinde en çok arananlar da ALSTOM, Trinity Industries, Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, The Manitowoc Company Inc., Kawasaki Heavy Industries Ltd., Hyundai Corporation, Tidewater Inc., Sumitomo Corporation of America, Mitsubishi Heavy Industries Ltd. ve The Greenbrier Companies Inc flirketleri. Konteyner kiralama alan ndaki flirketlerin en popülerleri de General Electric Company, Trinity Industries Inc., A.P. Møller - Mærsk A/S, GATX Corporation, Wabash National Corporation, TTX Company, A&R Transport Inc., Mobile Mini Inc., Nippon Express Co. Ltd., XTRA Corporation fleklinde s ralan yor. Bunlardan baflka CHS Inc., Ingram Industries Inc., Kanada Ulusal Demiryolu fiirketi, TUI AG, Pennsylvania ve New Jersey Delaware Nehri Liman daresi, SEACOR Holdings Inc., Kirby Corporation, American Commercial Lines Inc., Covanta Holding Corporation, The Midland Company flirketleri de ülke içi tafl mac l k alan nda hisseleri aranan flirketler aras nda bulunuyor. S STEM NASIL ÇALIfiIYOR? Sistem genelde yeni kurulmufl flirketlerden köklü flirketlere kadar birçok flirket için uygun. Zira hem yeni kurulmufl, hem de köklü flirketler potansiyellerini destekleme sürecindedirler. Bu anlamda halka arz sistemi bafllang ç safhas nda olan flirketler taraf ndan, sat fl ve gelirlerinde y ll k bazda önemli düzeylerde art fl sa layabilen karl bir iflletme haline gelebilecek potansiyele sahip olduklar n göstermeye yönelik bir köprü olarak kullan l r. Köklü flirketler de gelecekte önemli oranda büyüme potansiyeline sahip olduklar n göstermek ister. Her iki durumda da minimum gelir art fl potansiyeli y ll k %20 dir ve flirket halka aç k bir flirket olarak gerçekten baflar l olmak için en az 100 milyon dolarl k bir de er art fl (toplam ihraç edilmifl hisse senetleri çarp fiyatlar ) sa layabilmelidir. Genel olarak bir ya da birkaç yat r m bankas arac olarak halka arz ifllemini yürütür. Hisselerini halka arz eden ve ihraçç denen flirket, hisselerinin halka sat fl için arac lar ile bir sözleflme yapar. Arac lar da bu hisseleri satmak için yat r mc lara tekliflerle yaklafl r. Halka arz süreci, arac lar ile hisseleri ihraç eden flirket taraf ndan kontrol edilir. Bir halka arz iflleminde hisselerin sat lmas na yönelik belirli birtak m yayg n yöntemler söz konusu. Bu yöntemler aras nda Dutch Auction (çoklu fiyat), tam arac l k yüklenimi (firm commitment), en iyi gayret arac l (best efforts), sadece bir yüklenicinin taraf oldu u ihraçlar (bought deal) bulunuyor. E er halka arz ifllemi büyükse, bu ifllem genel olarak bir veya iki büyük yat r m bankas n n bafl n çekti i yat r m bankalar ndan oluflan bir konsorsiyum taraf ndan yüklenilir. Buna Emisyon Konsorsiyumu (Underwriting Syndicate) denir. Emisyon Konsorsiyumu, bir ihraçç dan hisse senetleri al p bunlar yat r mc lara are also eager to demonstrate significant future growth potential. In either case, minimum earnings growth potential is 20 percent per year, and the company should be able to achieve a valuation (total shares outstanding times their price) of at least $100 million to be truly successful as a publicly held corporation. One or more investment banks are generally involved in IPOs as "underwriters." The company offering its shares, called the "issuer," enters a contract with the underwriters to sell its shares to the public. The underwriters then approach investors with offers to sell these shares. The IPO process is controlled by the underwriters and the company that issues the shares. There are certain common methods for the sale of shares in an IPO, which are dutch auction, firm commitment, best efforts, and bought deal. If the IPO is a large one, then it is usually underwritten by a "syndicate" of investment banks led by one or two major investment banks. "Underwriting syndicate," is defined as a group of underwriters who agree to purchase the shares from the issuer and then sell the shares to investors. Upon selling the shares, the underwriters keep a commission based on a percentage of the value of the shares they sell. Mostly, the lead underwriters, who sells the largest proportions of the IPO, take the highest commissions - up to 8% in some cases. BENEFITS AND DIFFICULTIES Investing in an IPO is a risky and speculative investment. It is important to calculate the likely gains and losses before making a decision if the IPO is appropriate for individual investors or not. The calculation process should be taken in the light of the MARINE & COMMERCE APRIL

5 satmay kabul eden bir arac lar grubu fleklinde tan mlanabilir. Hisse senetlerinin sat lmas ndan sonra yükleniciler (arac lar) satt klar hisse senetlerinin bir yüzdesi baz nda komisyon al rlar. Ço- unlukla ilk halka arz iflleminde en çok hisse senedi satan konsorsiyum yöneticileri baz durumlarda %8 e ulaflan oranlarda olmak üzere en yüksek komisyonlar al rlar. S STEM N FAYDALARI VE ZORLUKLARI Halka arz edilen hisselere yat r m yapmak, riskli ve spekülatif bir yat r md r. Halka arz n bireysel yat r mc lar için uygun olup olmad karar verilmeden önce olas kazanç ve kay plar hesaplamak önemlidir. Hesaplama süreci yat r mc lar n geliri ve net de er, yat r m amaçlar, eldeki di er menkul k ymetler, risk tolerans ve di- er faktörler fl nda gerçeklefltirilmelidir. fiirketler aç s ndan bak ld nda baz stratejik zorluklar bulmak mümkün. Brown Üniversitesi nde ktisat ve Maliye profesörü Ivo Welch, 10 zengin kifliye bir parti verdi inizde havyar servis edebilirsiniz. Ancak 1,000 kifliye bir parti verirken art k havyar de il, hot dog servis edersiniz. Halka arz belki bir flirketi finanse etmenin en pahal yolu. Bir halka arz ifllemi yaln zca flirketin özsermayesinin önemli bir k sm na (en az %25 ve belki de çok daha fazlas na) mal olmaz, ayn zamanda ücret ve giderler de %25 gibi seviyelere t rmanabilir. 5 milyon dolarl k bir arzda bu 1.25 milyon dolara karfl l k gelir. Halka aç lma en zorlu ifllemlerden biridir. Ekonominin canl oldu u dönemlerde dünyada y lda yaklafl k 750-1,000 flirket halka aç l yor. Bu arzlarda tipik olarak fonlar n miktar 5 milyon dolar veya üstü fleklinde. Stratejik faktörlerin yan s ra halka aç k bir flirket olmak ço unlukla afla daki faydalar da sa l yor: Halka aç k bir flirket sermaye piyasalar na do rudan eriflime sahiptir ve ikincil bir arz ile ilave hisse senetleri ihraç ederek daha fazla sermaye yapabilir. Halka aç k flirketler ayr ca özel olarak da daha kolay para toplayabilir. Halka aç k flirketler adi hisse senetlerini iyi personeli çekmek ve var olan personelini korumak amac yla kullanabilir. Halka aç k bir flirket olmak, özel bir flirket olmaktan daha prestijlidir. Halka aç lmak flirket sahipleri ve kurucular na iflletmedeki mülkiyetlerini satma konusunda bir ç k fl sa lar. Halka aç k flirketler de er özel flirketlere göre daha fazlad r. Standard & Poor s 500 flirketini oluflturan halka aç k flirketlerin de eri, kazançlar n n yaklafl k 17 kat na eflitken (yani flirketin kazanc 1 milyon dolarsa de eri 17 milyon dolard r), özel flirketler tipik olarak nakit ak fllar n n bir ila befl kat aras nda al n p sat l r. & investors income and net worth, investment objectives, other securities holdings, risk tolerance, and other factors. If we look from the side of the companies, it is possible to find some strategic difficulties. When you have a party for 10 wealthy people, you may serve caviar. If you have a party for 1,000 people on your lawn, you're not going to serve caviar anymore. You're going to serve hot dogs. says Ivo Welch, Professor of Economics and Finance at Brown University. IPOs are perhaps the most expensive way to finance a company. Not only will an IPO cost a significant chunk of the company's equityno less than 25 percent and perhaps a great deal more-but fees and expenses can climb to as much as 25 percent of the deal. For a $5 million offering, that's $1.25 million. Going public is one of the most challenging transactions. During robust economic periods, about 750 to 1,000 companies in the world go public each year in offerings underwritten by investment-banking firms. Range of funds typically available are like $5 million or greater. In addition to strategic considerations, being a public corporation often confers the following benefits: A public company has direct access to the capital markets and can raise more capital by issuing additional stock in a secondary offering. Public companies can also more easily raise funds privately. Public companies can use their common stock to attract and retain good employees. Being a public company is more prestigious than being a private company. Going public provides owners and founders an exit for selling their ownership holdings in the business. Public companies are worth more than private companies. The public companies that compose the Standard & Poor's 500 are valued at about 17 times their earnings (i.e., a company earning $1 million would be worth $17 million), while private companies are typically bought and sold at one to five times cash flow. & Halka aç k bir flirket sermaye piyasalar na do rudan eriflime sahiptir ve ikincil bir arz ile ilave hisse senetleri ihraç ederek daha fazla sermaye yapabilir. Halka aç k flirketler ayr ca özel olarak da daha kolay para toplayabilir. A public company has direct access to the capital markets and can raise more capital by issuing additional stock in a secondary offering. Public companies can also more easily raise funds privately. 014 ULUSLARARASI DEN Z ve T CARET N SAN 2006

6