BAŞ EDİTÖR / EDITOR-IN-CHIEF Dr. Metin DOĞAN. EDİTÖR / EDITOR Dr. H. Canan HASANOĞLU

Transkript

1 BAŞ EDİTÖR / EDITOR-IN-CHIEF Dr. Metin DOĞAN EDİTÖR / EDITOR Dr. H. Canan HASANOĞLU YAYIN KURULU / PUBLICATION COMMITTEE Dr. Raci AYDIN, Dr. Ahmet KUTLUHAN, Dr. Özcan EREL, Dr. İmdat DİLEK, Dr. M. Derya BALBAY, Dr. A. Filiz AVŞAR, Dr. Bekir ÇAKIR, Dr. Olcay KANDEMİR, Dr. Z. Cibali AÇIKGÖZ EDİTÖR YARDIMCILARI / ASSISTANT EDITORS Dr. N. Şemnur BÜYÜKAŞIK, Dr. Osman ERSOY, Dr. T. Tanju YILMAZER DANIŞMA KURULU / EDITORIAL BOARD Dr.Savaş Ağaoğlu (Ankara)-Ortopedi Dr.Süleyman Alıcı (İstanbul)-Tıbbi Onkoloji Dr.Mehmet Ali Akkuş (Ankara)-Genel Cerrahi Dr.Fuat Akpınar (İstanbul)-Ortopedi Dr.Davut Aktaş (Ankara)-K.B.B. Hast. Dr.Ömer Anlar (Ankara)-Nöroloji Dr.Mithat Kerim Aslan (Trabzon)-Genel Cerrahi Dr.Halil Arslan (Ankara)-Radyoloji Dr.Engin Aydın (Malatya)-Patoloji Dr.Metin Aydın (Düzce)-Genel Cerrahi Dr.Nevres H. Aydoğan (Isparta) Dr.Ethem Beşkonaklı (Ankara)-Nöroşirürji Dr.Sait Bilgiç (Samsun)-Anatomi Dr.Engin Bozkurt (Ankara)-Kardiyoloji Dr.Ayhan Bölük (Afyon)-Nöroloji Dr.Süleyman Büyükberber (Ankara)-Dahiliye Dr.İzzet Can (Ankara)- Göz Hast. Dr.Ali Çayköylü(Ankara)-Psikiyatri Dr.Hatice Rahmet Çaylan (Ankara)-Enfeksiyon Dr.Yavuz Selim Demirel (Ankara)-Göğüs Hast. Dr.Ahmet Demirok (Van)-Göz Hast. Dr.Ali Pekcan Demiröz (Ankara)-Enfeksiyon Dr.Ali Demir (Konya)- Gastroloji Dr.Erol Demirseren (Ankara)-Plastik Cerrahi Dr.Orhan Deniz (Ankara)-Nöroloji Dr.Osman Nuri Dilek (Afyon)-Genel Cerrahi Dr.Gülçin Dilmen (Ankara)-Radyoloji Dr.Uğur Dilmen (Ankara)-Pediatri Dr.Metin Doğan (Ankara)-Ortopedi Dr.Levent Elbeyli (Gaziantep)-Göğüs Cerrahi Dr.Mustafa Emir (Ankara)-Kvc Dr.Reyhan Ersoy (Ankara)-Endokrin Dr.P. Eren Ersoy (Ankara)-Genel Cerrahi Dr.R.Cankon Germiyanoğlu (Ankara)-Üroloji Dr.R.Haldun Gündoğdu (Ankara)-Genel Cerrahi Dr.Canan Gürdal (Ankara)-Göz Hast. Dr.Mesut Gürdal (Antalya)-Üroloji Dr.Ahmet Gürer (Ankara)-Genel Cerrahi Dr.Gülnur Güler (Ankara)-Patoloji Dr.Abdullah İğci (İstanbul)-Genel Cerrahi Dr.Mehmet İşler (Isparta)-Dahiliye Dr.Seval İzdeş (Ankara)-Anestezi Dr.Orhan Kanbak (Ankara)-Anestezi Dr.Meral Kanbak (Ankara)-Anestezi Dr.Aydan Kansu Tanca (Ankara)-Pediatri Dr.Nurettin Karaoğlanoğlu ((Ankara)-Göğüs Cerrahi Dr.Mustafa Karaoğlanoğlu (Ankara)-Radyoloji Dr.Sadi Kaya (Ankara)-Göğüs Cerrahi Dr.Önder Kayıgil (Ankara)-Üroloji Dr.Vecihi Kırdemir (Isparta)-Ortopedi Dr.Muzaffer Kırış (Ankara)-K.B.B. Hast. Dr.Ayşe Gül Altıntaş Koçak (Ankara)-Göz Hast. Dr.Uğur Koçer (Ankara)-Plastik Cerrahi Dr.Ömer Kurtipek (Gaziantep)-Anesteziyoloji Dr.M. Murat Kuloğlu (Elazığ)-Psikiyatri Dr.Nihal Kundakçı (Ankara)-Dermatoloji Dr.Ahmet Kuşdemir (Ankara)-Gen.Cerrahi Dr.Cafer Marangoz (Samsun)-Fizyoloji Dr.Ahmet Metin (Ankara)-Dermatoloji Dr.Muzaffer Metintaş (Eskişehir)-Göğüs Hast. Dr.İnci Midillioğlu Koçak (Ankara)-Göz Hast. Dr.İsmail Semih Öncel (İzmir)-K.B.B. Hast. Dr.Rahmi Örs (Konya)-Pediatri Dr.Behzat Özkan (Erzurum)-Genel Cerrahi Dr.Nuraydın Özlem (Ankara)-Genel Cerrahi Dr.Orhan Özturan (İstanbul)-K.B.B. Hast. Dr.Can Öztürk (Ankara)-Göğüs Hast. Dr.M. Faik Özveren (Ankara)-Nöroşirürji Dr.Ayşenur Paç (Ankara)-Pediatri Dr.Mustafa Paç (Ankara)-Kvc Dr.Murat Ç. Ragbetli (Van)-Histoloji Dr.M. Emin Sakarya (Konya)-Radyoloji Dr.Murat Suher (Ankara)-Dahiliye Dr.Şükrü Solak (Ankara)-Ortopedi Dr.İhsan Solaroğlu (Ankara)-Nöroşirürji Dr.A. Akın Sivaslıoğlu (Ankara)-Kadın Doğum Dr.Ramazan Şekeroğlu (Van)-Biyokimya Dr.Erol Şener (Ankara)-Kvc Dr.Şaban Şimşek (Ankara)-Göz Hast. Dr.Mehmet Tarakçıoğlu (Gaziantep)-Biyokimya Dr.İrfan Taştepe (Ankara)-Göğüs Cerrahi Dr.Mehmet A. Taşyaran (Ankara)-Enfeksiy Dr.Vedide Tavlı (İzmir)-Pediatri Dr.Nihat Tosun (Ankara)-Ortopedi Dr.Cemal Tuncer (Kahramanmaraş)-Kardiyoloji Dr.Bahattin Tunç (Isparta)-Pediatri Dr. N. Serdar Uğraş (Konya)-Patoloji Dr.Hatice Uğurlu (Konya)-Fizik Tedavi Dr.Şeyda Türkölmez (Ankara)-Nükleer Tıp Dr.İbrahim Yekeler (İstanbul)-Kardiyovasküler Cer. Dr.Zeki Yıldırım (Ankara) Göğüs Hast. Dr.Hasan Yıldırım (Ankara)-Ortopedi Dr.Zeki Yılmaz (İstanbul)-Üroloji Dr.Nurullah Yüceer (İzmir)-Nöroşirürji Dr.Mehmet Yüncü (Gaziantep)-Histoloji AKADEMİK SEKRETERYA / ACADEMIC SECRETERIAT Dr. Sinan KORUKLUOĞLU

2 OKUYUCULARA Yayının Adı: Türk Tıp Dergisi (Turkish Medical Journal) ISSN: Sahibi: Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi adına Prof.Dr. Nihat TOSUN Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Prof.Dr. H. Canan Hasanoğlu Yayın İdare Merkezi Adresi: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bilkent, Ankara Yayın Sekreteri: Filiz Bozdeveci Yayın İdare Merkezi Telefon: (312) /4064 Faks: (312) e-posta: Yayının Türü: Yerel, Süreli Yayın Periyodu: Mart, Temmuz ve Kasım aylarında yılda 3 kez yayınlanır. Basımcının Adı ve Adresi: Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Türkiye Klinikleri) Türkocağı Cad. No: Balgat/Ankara Tel : (312) Fax : (312) e-posta : info@turkiyeklinikleri.com web : Basım Tarihi/Yeri: , Türkiye Klinikleri Ofset Tesisleri, Ankara Ücretsiz Akademik Tıbbi Dergi

3 Cilt : 3 / Sayı : 1 / Mart 2009 İÇİNDEKİLER ORİJİNAL ARAŞTIRMALAR 1 İskemik Önkoşullanmanın ve K-ATP Kanal Açıcı Ajan Pinacidil in İntestinal İskemi-Reperfüzyon Hasarına Etkisi Oğuzhan USTAOĞLU, Adnan HASANOĞLU, Saadet AKTURAN, Osman GÜLER, Hüseyin ÜSTÜN, Hatice SÜRER 9 Omega-3 Yağ Asitlerinin Kolon Anastomoz İyileşmesi Üzerine Etkisi (Deneysel Çalışma) Önder ÖZER, Adnan HASANOĞLU, Saadet AKTURAN, Osman GÜLER, Doğan YÜCEL 15 Tibia Şaft Kırıklarının Kilitli İntramedüller Çivi ile Tedavisi Tolga TOLUNAY, D. Ali ÖÇGÜDER, Bülent BEKTAŞER, Ferhat GÜLER, Murat DEMİRDÖĞEN, Şükrü SOLAK 22 Postoperatif Dönemde Çoğunlukla Birinci Hasta İçinde Yükselen D-Dimer Seviyeleri Ayşegül KARALEZLİ, H. Canan HASANOĞLU, Recep AYDIN, Mükremin ER, Ebru ŞENGÜL PARLAK, Ahmet KUŞDEMİR 29 Demir Eksikliği Anemisi ve HbA1c Düzeyi Arasındaki İlişki Gülden BAYRAK, Özlem BARAK SERKANT, Tevfik Tanju YILMAZER, Murat SUHER OLGU SUNUMLARI 34 Vajinal Kaf Prolapsus Tedavisinde Cerrahi Kit Kullanımı Işık ÜSTÜNER, A. Akın SİVASLIOĞLU, A. Filiz AVŞAR 39 İnferior Vena KAva, Uterus ve Overi İnvaze Eden Retroperitoneal Lyomiyosarkom: Radyolojik Bulgular Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜL, Muharrem TOLA, Tülay TEMUÇİN, Levent IŞIKAY 44 Kronik Gastrit ile İlişkili Süperiyor Mezenterik Arter Sendromu: Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi Bulguları Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜL 48 Multiple Pulmoner Arter Anevrizmaları ve Pulmoner Hipertansiyonu Olan Takayasu Arteritli Bir Hasta: Olgu Sunumu ve Literatür Derlemesi Gökhan AYKUN, Ayşegül KARALEZLİ, Mükremin ER, H. Canan HASANOĞLU DERLEME 53 Oksijen Tedavisi Habibe HEZER, H. Canan HASANOĞLU 65 BİLİMSEL OLAYLAR

4 Volume : 3 / Number : 1 / March 2009 CONTENTS ORIGINAL RESEARCH ARTICLES 1 Effects of Ischemic Precondition and K-ATP Channel Opener Pinacidil on Intestinal Ischemia-Reperfusion Injury Oğuzhan USTAOĞLU, Adnan HASANOĞLU, Saadet AKTURAN, Osman GÜLER, Hüseyin ÜSTÜN, Hatice SÜRER 9 The Effects of Omega 3 Fatty Acids on the Healing of Colonic Anastomosis Önder ÖZER, Adnan HASANOĞLU, Saadet AKTURAN, Osman GÜLER, Doğan YÜCEL 15 The Treatment of Interlocking Intramedullary Nailing in Tibial Diaphyseal Fractures Tolga TOLUNAY, D. Ali ÖÇGÜDER, Bülent BEKTAŞER, Ferhat GÜLER, Murat DEMİRDÖĞEN, Şükrü SOLAK 22 D-Dimer Levels Mostly Elevated in the Postoperative First Week Ayşegül KARALEZLİ, H. Canan HASANOĞLU, Recep AYDIN, Mükremin ER, Ebru ŞENGÜL PARLAK, Ahmet KUŞDEMİR 29 The Relation Between Iron Deficiency Anemia and HbA1c Levels Gülden BAYRAK, Özlem BARAK SERKANT, Tevfik Tanju YILMAZER, Murat SUHER CASE REPORTS 34 Surgical Kit Usage for the Treatment of Vaginal Vault Prolapse: Case Report Işık ÜSTÜNER, A. Akın SİVASLIOĞLU, A. Filiz AVŞAR 39 Retroperitoneal Leiomyosarcoma Invading the Inferior Vena Cava, Uterus and Ovary: Radiologic Findings: Case Report Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜL, Muharrem TOLA, Tülay TEMUÇİN, Levent IŞIKAY 44 Superior Mesenteric Artery Syndrome As a Result of Chronic Gastritis: MDCT Findings: Case Report Nilgün IŞIKSALAN ÖZBÜLBÜL 48 Multiple Pulmonary Artery ANeurysms and Pulmonary Hypertension in a Patient with Takayasu Arteritis: Case Report and Review of Literature Gökhan AYKUN, Ayşegül KARALEZLİ, Mükremin ER, H. Canan HASANOĞLU REVIEW ARTICLE 53 Oxygen Therapy: Review Habibe HEZER, H. Canan HASANOĞLU 65 SCIENTIFIC EVENTS

5 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Ali Zahit BOLAMAN ORİJİNAL ARAŞTIRMA İskemik Önkoşullanmanın ve K-ATP Kanal Açıcı Ajan Pinacidil in İntestinal İskemi-Reperfüzyon Hasarına Etkisi Dr. Oğuzhan USTAOĞLU, a Dr. Adnan HASANOĞLU, b Dr. Saadet AKTURAN, c Dr. Osman GÜLER, b Dr. Hüseyin ÜSTÜN, d Dr. Hatice SÜRER e a Genel Cerrahi Kliniği, 82. Yıl Devlet Hastanesi, Rize b 1. Genel Cerrahi Kliniği, d Tıbbi Patoloji Kliniği, e Biyokimya Kliniği, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, c Genel Cerrahi Kliniği, Haymana Devlet Hastanesi, Ankara Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Dr. Saadet AKTURAN Haymana Devlet Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, Ankara, TÜRKİYE/TURKEY akturansaadet@yahoo.com ÖZET De ney sel in tes ti nal is ke mi-re per füz yon (I/R) mo de lin de, is ke mik ön ko şul lan ma nın (IÖ) ve K-ATP ka nal - la rı nı spe si fik ola rak aça rak ön ko şul lan ma ya ben zer an ti is ke mik et ki gös te ren pi na ci dil in (Pin.) is ke mik ha sar üze - ri ne et ki le ri ni in ce le mek ve kar şı laş tır mak tır. Her bi ri 6 Wis tar Al bi no rat ( gram) içe ren 5 grup oluş tu rul du. Kon trol (I. grup) gru bu na sa de ce la pa ro to mi ya pıl dı. I/R (II. grup) gru bu na sü pe ri or me zen te rik ar - te rin aort çı kı şı na 40 da ki ka vas kü ler klem paj ile is ke mi ya pı lıp, ar dın dan klemp açı la rak 90 da ki ka re per füz yon sağ lan dı. Pin.+I/R (II I. grup) gru bu na II. gru ba ek ola rak I/R pe ri yo dun dan 5 da ki ka ön ce 0.1 mg/kg pi na ci dil in - tra ve nöz (İV) pu şe ola rak ya pıl dı. IÖ+IR (IV. grup) gru bu na II. gru ba ek ola rak I/R pe ri yo dun dan ön ce 10 da ki - ka is ke mi, 10 da ki ka re per füz yon ya pıl dı. IÖ+Pin.+I/R (V. grup) gru bu na IV. gru ba ek ola rak IÖ nın re per füz yon saf ha sı nın 5. da ki ka sın da pi na ci dil uy gu lan dı. Ye ni den la pa ra to mi ya pı la rak kan da ve ter mi nal ile um do ku sun da ma lon di al de hit (MDA) dü ze yi ne ba kıl dı. Kan da ve me zen te rik lenf no du (MLN) da mik ro bi yo lo jik ça lış ma ya pıl - dı. Ter mi nal ile um do ku su his to pa to lo jik ola rak in ce len di. I/R gru bun da MLN e bak te ri yel trans lo kas yon (BT) un ve do ku MDA dü ze yi nin di ğer grup lar dan yük sek ol ma sı is ta tis tik sel ola rak an lam lı bu lun du. IÖ+IR gru bun da MLN e BT, do ku ve se rum MDA dü zey le ri I/R gru bun dan an lam lı ola rak da ha dü şük tü. Pin.+I/R gru bun da MLN e BT ve do ku MDA dü ze yi I/R gru bun dan an lam lı ola rak da ha dü şük bu lun du. IÖ+Pin.+I/R gru bun da MLN e BT nin, do ku MDA dü ze yi nin ve ter mi nal ile um his to pa to lo jik skor la ma sı nın I/R gru bun dan an lam lı ola rak da - ha dü şük ol du ğu gö rül dü. IÖ+I/R, Pin.+I/R ve IÖ+Pin. I/R grup la rı ara sın da yu ka rı da ki pa ra met re ler de an lam lı fark lı lık sap tan ma dı. Pin. ve IÖ, in tes ti nal I/R so nu cu ge li şen li pit pe rok si das yo nu nu, ile um mor fo lo ji sin de ki bo - zul ma yı ve BT i azalt mak ta dır. Pin. ve İÖ nın bir lik te kul la nıl ma sı nın, yal nız Pin. ya da yal nız IÖ ile sağ la nan ko - ru ma ya be lir gin bir üs tün lü ğü yok tur. Anah tar Ke li me ler: İske mi-re per füz yon, pi na ci dil, is ke mik ön ko şul lan ma ABS TRACT To in ves ti ga te and to com pa re the ef fect of isc he mic pre con di ti on and K-ATP chan nel ac ti va ting agent pi na ci dil, sho wing an ti-isc he mic ef fects which are si mi lar to isc he mic pre-con di ti o ning, on isc he mic in jury in ex pe ri men tal in tes ti nal isc he mi a re per fu si on mo del. Fi ve gro ups we re ma de up each inc lu ding 6 Wis tar Al bi - no rat ( gr). Only la pa ro tomy per for med on the con trol gro up (gro up I). In I/R (gro up II), isc he mi a was in du ced with vas cu lar clem pa ge for 40 mi nu tes to pro xi mal su pe ri or me sen tric ar tery, and then re per fu si on was in du ced for 90 mi nu tes with dec lam pa ge. Fi ve mi nu tes be fo re I/R pe ri od, 0,1 mg/kg pi na ci dil was gi ven in tra ve - no usly to Pin.+I/R (gro up II I), in ad di ti on to gro up II. In IÖ+IR gro up (gro up IV), be fo re I/R pe ri od, 10 mi nu tes isc he mi a and then 10 mi nu tes re per fu si on was per for med, in ad di ti on to gro up II. At the fifth mi nu te of the re - per fu si on sta ge, Pin. we re gi ven to IÖ+Pin.+I/R gro up (gro up V), in ad di ti on to gro up IV. The le vel of ma lon di - al de hit (MDA) was me a su red in blo od and ter mi nal ile um tis su e by per for ming re la pa ra tomy. Furt her mo re, mic ro bi o lo gi cal study was car ri ed out in blo od and me sen tric lymph no de. His to pat ho lo gi cally ter mi nal ile um in the gro ups was in ves ti ga ted. Bac te ri al trans lo ca ti on (BT) to MLN and the le vel of tis su e MDA in the I/R gro up we - re sig ni fi cantly hig her than the ot her grups. In the IÖ+IR gro up, BT to MLN, le vels of tis su e and plas ma MDA we re sig ni fi cantly lo wer than I/R gro up. In the Pin.+I/R gro up, BT to MLN, le vel of tis su e MDA we re sig ni fi cantly lo wer than I/R gro up. In the IÖ+Pin.+I/R gro up, BT to MLN, le vel of tis su e MDA, and his to pat ho lo gi cally ile al isc he mi a sco re we re sig ni fi cantly lo wer than I/R gro up. The re was no sig ni fi cant dif fe ren ce in the pa ra me ters among IÖ+I/R, Pin.+I/R and IÖ+Pin. I/R gro ups. Pin. and IÖ dec re a sed li pid pe ro xi da ti on, de te ri o ra ti on in ile um morp ho logy, and BT, re sul ting from in tes ti nal I/R. Gi ven Pin. and IO to get her has no su pe ri o rity on gi ving them each alo ne. Key Words: Isc he mi a-re per fu si on, pi na ci dil, isc he mic pre con di ti on Cop yright 2009 by Türk Tıp Dergisi Tur kish Me di cal Jo ur nal 2009;3(1):1-8 Turkish Medical Journal 2009;3(1) 1

6 Ali Zahit BOLAMAN ske mi re per füz yon (I/R) ha sa rı, bağır sak muko za ba ri ye rin de ki ha sar lan ma nın te me lin de ya tan ve sis te mik inf la ma tu var ya nıt sen dro - mu, sep sis, mul ti or gan yet mez li ği gi bi kli nik tab lo - la rın ne de ni ola bi len bir fe no men dir. İske mi sı ra sın da tok sik ürün le rin ve ana e ro bik me ta bo liz - ma nın son ürün le ri nin bi ri ki mi, re per füz yon sı ra - sın da ser best ok si jen ra di kal le ri nin oluş ma sı ve inf la ma tu ar me di a tör le rin or ta ya çık ma sı, I/R hasa rı nın ana me ka niz ma sı dır. 1 İske mi ve ta ki ben geli şen re per füz yon so nu cun da ksan tin ok si daz ara cı lı ğı ile oluş tu ru lan ser best ra di kal ler li pit perok si das yo nu ve hüc re mem bran ha sa rı na yol açarak mu ko za ha sa rı na ne den olur lar. 2 İske mik ön ko şul lan ma (IÖ), kı sa sü re li tek rar - la yan is ke mi ve re per füz yon dö nem le ri nin son ra ki da ha uzun sü re li is ke mi re per füz yon ha sa rı na kar - şı ko ru yu cu, in dük le ne bi len güç lü bir en do jen meka niz ma dır. 3 IÖ de lo kal ola rak sa lı nan ago nist ler (ade no zin, ase til ko lin, bra di ki nin, ka te ko la min ler, an ji o ten sin2) G pro te i ni ne bağ lı re sep tör le ri ak ti - ve eder ve IÖ nün sin ya li zas yon yo lu baş lar. Resep tör ak ti vas yo nu ile pro te in ti ro zin ki naz, pro te in ki naz C ve mi to jen ak ti ve pro te in ki naz sti mu le olur. 4,5 IÖ de her ne ka dar de ği şik me ka niz ma lar so rum lu tu tul sa da K-ATP ka nal ak ti vas yo nu nun ge rek li li ği gös te ril miş tir. 6 İntra sel lü ler Ca +2 yük lenme si is ke mi re per füz yo na bağ lı hüc re dis fonk si yo - nu ve ölü mün esas ne de ni sa yıl mak ta dır. 7,8 Hüc re içi ATP kon san tras yo nu azal dı ğın da K-ATP ka nal - la rı açı la rak po tas yum çı kı şı na izin ver mek te bu ise ak si yon po tan si ye li nin sü re si ni kı sal ta rak Ca +2 giri şi ni azalt mak ta dır. Ak si yon po tan si ye li sü re si nin kı sa la rak Ca +2 gi ri şi nin azal ma sı ener ji ko run ma sı - nı sağ lar ve is ke mi so nu cu olu şan oz mo tik şiş me yi azal tır. 3 K-ATP ka nal la rı nı spe si fik ola rak açan pi na ci - dil ve ben ze ri ajan lar is ke mik ön ko şul lan ma ya benzer an ti is ke mik et ki gös te rir ler. Myo car di al is ke mi re per füz yon ha sa rı üze ri ne ya pı lan ça lış ma lar da bu ajan la rın kal bi ko ru yu cu et ki le ri gös te ril miş - tir. 9,10 Bu ça lış ma da amaç, in tes ti nal is ke mi re per füz - yon mo de lin de is ke mik ön ko şul lan ma nın ve is ke - mik ön ko şul lan ma ya ben zer et ki gös ter me si MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ bek le nen K-ATP ka nal açı cı ajan pi na ci dil in is ke - mik ha sa ra kar şı ko ru yu cu et ki si ni gös ter mek ve kar şı laş tır mak tır. GE REÇ VE YÖN TEM LER Bu ça lış ma, Sağ lık Ba kan lı ğı An ka ra Eği tim ve Araş tır ma Has ta ne si de ney hay van la rı la bo ra tu a - rın da etik ku rul ona yı alın dık tan son ra ger çek leş ti - ril miş tir. Ça lış ma da ağır lık la rı gr ara sın da de ği şen, 30 adet Wis tar-al bi no rat kul la nıl dı. Ratla rın de ney ön ce si gı da ve su alım la rı ser best bı ra - kıl dı. Rat lar ran do mi ze ola rak her bi ri 6 rat tan oluşan 5 gru ba ay rıl dı. I. Grup (Kon trol Gru bu): Sa de ce la pa ro to mi ya pıl dı. Her han gi bir is ke mi oluş tu rul ma dı. II. Grup (İske mi-re per füz yon (I/R) Gru bu): Sü pe ri or me zen te rik ar ter de 40 da ki ka is ke mi ardın dan 90 da ki ka re per füz yon ya pıl dı. II I. Grup (Pi na ci dil + İske mi-re per füz yon (Pin. + I/R) Gru bu): 0.1 mg/kg pi na ci dil İV pu şe uygu lan dı, 5 da ki ka son ra sü pe ri or me zen te rik ar ter - de 40 da ki ka is ke mi ar dın dan 90 da ki ka re per füz yon ya pıl dı. IV. Grup (İske mik Ön ko şul lan ma + İske mi- Re per füz yon (IÖ + I/R) Gru bu): Sü pe ri or me zen te - rik ar ter de sı ra sı ile 10 da ki ka is ke mi, 10 da ki ka re per füz yon, 40 da ki ka is ke mi, 90 da ki ka re per füz - yon ya pıl dı. V. Grup (İske mik Ön ko şul lan ma + Pi na ci dil + İske mi-re per füz yon (IÖ + Pin. + I/R) Gru bu): Süpe ri or me zen te rik ar ter de 10 da ki ka is ke mi ar dın - dan 10 da ki ka re per füz yon ya pıl dı. Re per füz yo nun 5. da ki ka sın da 0.1 mg/kg pi na ci dil İV pu şe uy gu - lan dı. Ar dın dan sı ra sı ile 40 da ki ka is ke mi, 90 daki ka re per füz yon ya pıl dı. OPE RAS YON Tüm de nek le re ka rın cil di tı ra şı nı ta ki ben in tra - müs kü ler ola rak 50 mg/kg ke ta min ile 7 mg/kg rom pun anes te zi si uy gu lan dı. Ste ril şart lar da la pa - ra to mi ya pıl dı. İske mi-re per füz yon ya pı lan grup lar da, ön ce su pe ri or me zen te rik ar te rin aort çı kı şı na at rav ma - 2 Turkish Medical Journal 2009;3(1)

7 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ tik mik ro vas kü ler klemp ile 40 da ki ka ok lüz yon uy gu lan dı. Bu nu ta ki ben klemp açı la rak 90 da ki ka re per füz yon sağ lan dı. İske mik ön ko şul lan ma ya pı lan grup lar da, supe ri or me zen te rik ar te rin aort çı kı şı na ay nı iş lem 10 da ki ka ok luz yo nu ta ki ben 10 da ki ka re per füz - yon şek lin de uy gu lan dı. Pi na ci dil (C 13 H 19 N 5 ) (SİG MA) kul la nı lan grup lar da, I/R pe ri yo dun dan 5 da ki ka ön ce ra tın kuy ruk ve ni kul la nı la rak 0,1 mg/kg pi na ci dil pu şe ola rak ya pıl dı. 11 Pi na ci di li eri yik ha le ge tir mek ama cıy la ste ril şart lar da di methyl sul fo xi de (DMSO) (28 mg/ml çö zü nür lük te) so lüs yo nu kul lanıl dı. Pi na ci dil ve ril me yen grup la ra eşit mik tar da DMSO kuy ruk ve nin den pu şe ola rak ve ril di. Tüm de nek le rin eşit sü re de anes te zi al ma sı na özen göste ril di (150 da ki ka). Sü re nin ta mam lan ma sı nın ar dın dan tüm denek le re ste ril şart lar da to ra ko to mi ve la pa ra to mi ya pıl dı. Ma lon di al de hid (MDA) öl çü mü ve mik ro - bi yo lo jik kül tür ça lış ma sı ya pı la bil me si için ve na ka va in fe ri or dan kan ör ne ği alın dı. Mik ro bi yo lo - jik kül tür ça lı şa bil me si için ter mi nal ile u ma en ya - kın me zen te rik lenf no du do ku ör ne ği alın dı. Do ku MDA dü ze yi ni de ğer len dir mek için ile um ör nek le ri alın dı. Se rum fiz yo lo jik ile yı ka nıp alümin yum fol yo ya sa rı la rak ça lış ma gü nü ne ka dar - 70 C de ki de rin don du ru cu da sak lan dı. His to pa to lo jik in ce le me ler için de dis tal ile um dan ör nek ler alın dı. HİS TO PA TO LO Jİ Do ku ör nek le ri %10 luk for mal de hit için de tes pit edil di. Ke sit ler ha zır lan dık tan son ra he mo tok si - len-eo zin ile bo yan dı. De ğer len dir me, ör nek le rin han gi gru ba ait ol du ğu nu bil me yen bir pa to lo ji uzma nı ta ra fın dan, da ha ön ce den Chi u ve ark. ta ra - fın dan ta nım la nan, mu ko zal ha sar, inf la mas yon ve hi pe re mi-he mo ra ji de re ce le ri ni gös te ren bir skorla ma sis te mi kul la nı la rak ya pıl dı. 12 Ali Zahit BOLAMAN MİK RO Bİ YO LO JİK İNCE LE ME Me zen ter Lenf No du Me zen ter lenf no du ör nek le ri 2 mi li met re lik Bra in He arth In fu si on agar içi ne ko nul du. Ağır lık la rı ölçü lüp ho mo je ni ze edil di. Ör nek ler thi ogl yco lat lı buy yo na alın dı ve tar tıl dı. %5 ko yun kan lı agar ve EBM aga ra ekim ya pı la rak 24 sa at 37 C de in kü be edil di. İnkü bas yon so nun da üre me var sa bak te ri ler kon van si yo nel yön tem ler le ta nım lan dı. Üre me yok sa thi ogl yco lat lı zen gin leş tir me be si ye rin de tek rar ekim ya pıl dı. Bak te ri tür le ri stan dart mik ro - bi yo lo jik tek nik ler kul la nı la rak ta nım lan dı. Kan De ney hay van la rın dan alı nan 3 ml kan ör nek le ri Bac tec 9240 ae rob ve ana e rob kan kül tür va sat la - rı na ekil di. Ye di gün in kü be edil di. Ye din ci gü - nün so nun da ci haz ta ra fın dan ne ga tif ola rak sap ta nan kan kül tür le ri ac ri din oran ge bo ya sı ile bo yan dı. Ye di gün için de üre me olan lar %5 ko - yun kan lı agar ve EMB be si yer le ri ne ekil di. 24 sa - at 37 C de in kü be edil di. Ana e rob va sat ta üre me var sa ana e rob ekim ler 48 sa at son ra de ğer len di ril - di. İnkü bas yon so nu cun da plak be si yer le rin de üre me var sa bak te ri ler kon van si yo nel yön tem ler - le ta nım lan dı. Bİ YO KİM YA SAL İNCE LE ME Se rum MDA öl çü mü Hun ter ve ark. ta ra fın dan ge liş ti ri len yön tem kulla nıl dı. 13 Bu yön tem de te mel pren sip, li pit pe rok si - das yo nu so nu cu olu şan ürün le rin ti yo bar bi tü rik asit (TBA) ile re ak si yo na gi re rek pem be renk li bir komp leks oluş tur ma sı dır. Bu pem be renk li ürü nün ab sor ban sı 530 nm de öl çül dü. So nuç lar nmol/l ola rak he sap lan dı. Bağır sak Mu ko za sı MDA Öl çü mü Uc hi ya ma me to du kul la nı la rak de ğer len di ril di. 14 La bo ra tu ar da has sas te ra zi ile bağır sak mu ko za doku la rı ay rı ay rı tar tı la rak ağır lık la rı kay de dil di ve %10 luk ho mo je nat el de et mek üze re so ğuk %1.15 lik KCl ila ve edil di. Do ku lar ho mo je ni za tör ile ho mo je ni ze edil dik ten son ra bu ho mo je nat tan 0.5 ml çe ki le rek üze ri ne 3 ml %1 lik fos fo rik asit ve 1 ml %0.6 lık TBA ila ve edil di. Ka rı şım 45 da ki ka su ban yo sun da kay na tı lıp so ğu tul duk tan son ra üzeri ne 4 ml n-bu ta nol ila ve edil di de vir de 10 da ki ka san tri füj edi le rek bu ta nol ga zı ay rıl dı. Ay rı - lan bu ta nol gaz la rı nın n-bu ta nol kö rü ne kar şı 535 Turkish Medical Journal 2009;3(1) 3

8 Ali Zahit BOLAMAN ve 520 nm ler de spek tro fo to met rik ola rak ab sor - bans la rı öl çü lüp, ab sor bans lar ara sın da ki fark MDA de ğe ri ola rak he sap lan dı. Ha zır la nan ho mo je nat lar dan Lowry me to du ile pro te in ana li zi ya pıl dı. 15 Spek tro fo to met rik olarak 750 nm de ab sor bans öl çüm le ri ya pıl dı. So nuç ola rak MDA de ğer le ri nmol/mg pro te in ola rak hesap lan dı. İSTA TİS TİK SEL ANA LİZ Mik ro bi yo lo jik ve ri le rin is ta tis tik sel ana li zin de Pear son x² tes ti kul la nıl dı. His to pa to lo jik ve bi yo - kim ya sal ve ri ler de el de edi len de ğiş ken le re iliş kin or ta la ma ve stan dart sap ma lar ve ril miş tir. De ğiş - ken ler açı sın dan grup lar ara sın da ki fark lı lık Kruskal-Wal lis tes ti ile in ce len di. Fark lı lık önem li bu lun du ğun da iki şer li kar şı laş tır ma lar Bon fer ro ni dü zel til me si kul la nı la rak Mann-Whit ney U tes ti kul la nı la rak ger çek leş ti ril di. Ana liz ler SPSS for Win dows 11.5 ile ya pıl dı. p< 0.05 an lam lı ka bul edil di. BUL GU LAR MİK RO Bİ YO LO Jİ SO NUÇ LA RI Kon trol gru bun da MLN de ve kan da üre me ol ma - dı. II. grup ta beş adet de nek te üre me sap tan dı. II I. grup ta iki adet de nek te, IV. ve V. grup lar da bi rer adet de nek te üre me sap tan dı (Tab lo 1). Kan kül tü - rün de sa de ce IV. grup ta iki adet de nek te üre me ol - du. Kan kül tü rün de ki üre me is ta tis tik sel ana liz için uy gun bu lun ma dı. MLN e olan bak te ri yel trans lo - kas yon II. grup ta di ğer grup la ra gö re is ta tis tik sel ola rak an lam lı yük sek bu lun du (p= 0.023). Di ğer grup lar ara sın da fark bu lun ma dı. TABLO 1: MLN doku örneklerinde bakteriyel translokasyon. I. Grup II. Grup III. Grup IV. Grup V. Grup I. Denek - E.Coli II. Denek - E.Coli III. Denek - E.Coli IV. Denek - E.Coli E.Coli - - V. Denek - E.Coli E.Coli - E.Coli Enterokok VI. Denek E.Coli - MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ SE RUM MDA AK Tİ Vİ TE Sİ Se rum MDA dü ze yi, I/R gru bun da (II. grup) en yük sek dü zey de olup; IÖ uy gu lan ma sı ile IV. grup - ta se rum MDA dü zey le rin de an lam lı bir düş me sap tan mış tır (p< 0.05). II I. grup ta ve V. grup ta se - rum MDA dü zey le rin de II. gru ba gö re is ta tis tik sel açı dan an lam lı ol ma mak la bir lik te bir düş me saptan mış tır. Se rum MDA dü ze yi, kon trol gru bun da (I. grup) en dü şük olup; II. grup ve V. grup se rum MDA dü zey le rin de is ta tis tik sel açı dan an lam lı yüksek lik sap tan mış tır (p< 0.05). Di ğer grup kar şı laş tı - rıl ma la rın da an lam lı fark lı lık sap tan ma mış tır (Tab lo 2). DO KU MDA AK Tİ Vİ TE Sİ Ter mi nal ile um do ku MDA dü ze yi, II. grup ta di ğer bü tün grup lar dan is ta tis tik sel açı dan an lam lı olarak yük sek sap tan dı (p< 0.05). Do ku MDA dü zey - le rin de I. grup, II I. grup, IV. grup ve V. grup lar ara sın da is ta tis tik sel ola rak an lam lı fark lı lık sap tanma dı (Tab lo 3). TER Mİ NAL İLE U MUN HİS TO PA TO LO Jİ Sİ Ter mi nal ile um do ku la rı nın his to pa to lo ji si, Chu i ve ark.nın yap tı ğı his to pa to lo jik skor la ma kul la nı - la rak de ğer len di ril di (Tab lo 4). Mu ko za ha ra bi ye ti I/R gru bu nun (II. grup) mu ko za ha sa rı sko ru I., II - I., IV. ve V. grup la rın mu ko za ha sa rı skor la rın dan yük sek bu lun du (p< 0.05). V. gru bun mu ko za ha sa - rı sko ru kon trol gru bun dan yük sek sap tan dı (p< 0.05). Di ğer grup lar ara sın da is ta tis tik sel ola rak anlam lı fark sap tan ma dı (Tab lo 5). İlti hap I/R gru bun da (II. grup) inf la mas yon sko ru I. grup ve V. grup dan yük sek sap tan dı (p< 0.05). Di ğer grup lar ara sın da is ta tis tik sel ola rak an lam lı fark sap tan ma dı (Tab lo 6). Hi pe re mi/he mo ra ji I/R gru bu nun (II. grup) hi pe re mi/he mo ra ji sko ru kon trol gru bun dan yük sek sap tan dı (p< 0.05). Di - ğer grup lar ara sın da is ta tis tik sel ola rak an lam lı fark sap tan ma dı (Tab lo 7). 4 Turkish Medical Journal 2009;3(1)

9 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Ali Zahit BOLAMAN TABLO 2: Kan MDA düzeyinin gruplara göre dağılımı. Ortalama değer Standart hata I. grup (Kontrol) II. grup (I/R) III. grup (Pin. + I/R) IV. grup (IÖ + I/R) V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) *p< 0.05 II. grup ile I. grup, II. grup ile IV. grup, +p= I. grup ile V. grup. TABLO 3: Doku MDA düzeylerinin gruplara göre dağılımı. Ortalama değer Standart hata I. grup (Kontrol) II. grup (I/R) III. grup (Pin. + I/R) IV. grup (IÖ + I/R) V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) *p<0.05 II. grup ile I. grup, II. grup ile III. grup, II. grup ile IV. grup, II. grup ile V. grup. Kon trol gru bun da nor mal ter mi nal ile um doku su iz len di (Re sim 1). His to pa to lo jik de re ce len - dir me de top lam skor ele alın dı ğın da (mu ko za ha ra bi ye ti, il ti hap, hi pe re mi/he mo ra ji) I/R gru bun - da (II. grup) en yük sek de ğer ler bu lun du (Re sim 2). Top lam his to pa to lo jik skor I/R gru bun da (II. grup), kon trol gru bu ve IÖ + Pin.+IR uy gu la nan V. gru - ba gö re is ta tis tik sel açı dan an lam lı yük sek bu lun du (p< 0.05). İske mi re per füz yon ön ce si yal nız Pin. uy gu lan ma sı ya da yal nız IÖ uy gu lan ma sı is ta tis - tik sel açı dan an lam lı ol ma mak la be ra ber top lam his to pa to lo jik sko ru dü şür dü. 3., 4. ve 5. grup lar ara sın da top lam his to pa to lo jik skor açı sın dan anlam lı fark lı lık sap tan ma dı (Tab lo 8) (Re sim 3, 4, 5). TAR TIŞ MA-SO NUÇ Son yıl lar da I/R ha sa rı, mi yo kart in fark tü sü, sep tik şok ve mul ti or gan yet mez li ğin de ki mor ta li te ve mor bi di te nin önem li bir kay na ğı ola rak gös te ril - mek te dir. İske mi sı ra sın da tok sik ürün le rin ve ana - e ro bik me ta bo liz ma nın son ürün le ri nin bi ri ki mi, re per füz yon sı ra sın da ser best ok si jen ra di kal le ri nin oluş ma sı ve il ti hap me di a tör le ri nin or ta ya çık ma sı, I/R ha sa rı nın ana me ka niz ma sı nı oluş tu rur. 1 İske - mi ve ta ki ben ge li şen re per füz yon so nu cun da ksantin ok si daz ara cı lı ğı ile oluş tu ru lan ser best ra di kal ler li pit pe rok si das yo nu ve hüc re mem bran ha sa rı na yol aça rak mu ko za ha sa rı na yol açar lar. 2 İntes ti nal epi tel hüc re le ri yük sek dü zey de ksan tin de hid ro ge naz ve ksan tin ok si daz içer mek te dir. 16 Bu ne den le bağır sak mu ko za sı I/R ile olu şan do ku hasa rı na en du yar lı do ku lar dan bi ri dir. Ön ce le ri kı sa sü re li is ke mi atak la rı nın ade nin nük le o tit le ri nin tü ke ti mi ni ar tır dı ğı ve tek rar la yan is ke mi atak la rı nın kü mü la tif et ki gös te rip do ku da TABLO 4: Chui ve ark.nın histopatolojik skorlaması. Mukoza harabiyeti 0 Normal mukoza 1 Villusların tepesinde subepitelyal boşluk 2 Epitelin orta derecede ayrılması 3 Epitelin şiddetli ayrılması 4 Villuslarda silinme, lamina proprianın açığa çıkması 5 Ülserasyon ile birlikte lamina proprianın parçalanması İltihabın şiddeti 0 Yok 1 Lamina propriada, lokal iltihap 2 Lamina propriada, diffüz iltihap 3 Local subepitelya iltihabi hücre birikimi 4 Diffüz subepitelyal iltihabi hücre birikimi 5 Masif iltihabi hücre birikimi Hiperemi / Hemoraji 0 Yok 1 Lamina propriada dilate kapillerler 2 Lamina propriada lokal hemoraji 3 Lamina propriada diffüz hemoraji 4 Subendotelyal hemoraji 5 Masif hemoraji TABLO 5: Doku örneklerinde mukoza harabiyet skorunun karşılaştırılması. Ortalama değer Standart hata I. grup (Kontrol) 0 0 II. grup (I/R) III. grup (Pin. + I/R) IV. grup (IÖ + I/R) V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) *p<0.05 II. grup ile I. grup, II. grup ile III. grup, II. grup ile IV.grup, II. grup ile V. grup +p=0.015 I. grup ile V. grup me ta bo lik ve fonk si yo nel bo zuk luk lar oluş tu ra rak ölüm cül ha sa ra ne den ol du ğu dü şü nül mek te idi. An cak ilk kez 1986 da bir de ney sel ça lış ma da risk Turkish Medical Journal 2009;3(1) 5

10 :Layout :12 Sayfa 6 Ali Zahit BOLAMAN MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ TABLO 6: Doku örneklerinde iiltihabi skorun karşılaştırılması. I. grup (Kontrol) II. grup (I/R) Ortalama değer Standart hata III. grup (Pin. + I/R) 1.25 V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) 0.91 IV. grup (IÖ + I/R) *p<0.05 II. grup ile I. grup, II. grup ile V. grup RESİM 1: Kontrol grubu: Normal terminal ileum dokusu (HE, x100). TABLO 7: Doku örneklerinde hiperemi/hemoraji skorunun karşılaştırılması. I. grup (Kontrol) Ortalama değer 0 II. grup (I/R) 1.66 IV. grup (IÖ + I/R) 0.87 III. grup (Pin. + I/R) V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) *p=0.002 I. grup ile II grup. Standart hata gösterilerek IÖ tariflenmiştir.18 İskemik önkoşullanma, kısa süreli tekrarlayan iskemi ve reperfüzyon dönemleridir ve sonraki daha uzun süreli iskemi reperfüzyon hasarına karşı koruyucu, indüklenebilen güçlü bir endojen mekanizmadır. İskemik önkoşullanmada hücre içi ATP konsantrasyonu azaldığında K-ATP kanalları açılarak potasyum çıkışına izin vermekte bu ise aksiyon potansiyelinin süresini kısaltarak Ca+2 girişini azaltmaktadır. Hücre içine Ca+2 girişinin azalması, enerji korunmasını sağlamakta ve iskemi sonucu oluşan ozmotik şişmeyi azaltmaktadır.3 Önkoşullanma işlemi ile ilgili literatür uygulamaları farklılık gösterse de genelde uygulanan 10 ar dakikalık iskemi reperfüzyon siklusu şeklindedir.19 Biz de çalışmamızda IV. ve V. gruplara 10 dakika iskemiyi takiben 10 dakika reperfüzyon şeklinde IÖ uyguladık. K-ATP kanallarını spesifik olarak açan kromokalim, bimakalim, nicrandil ve pinacidil ve benzeri ajanlar önkoşullanmaya benzer anti iskemik etki gösterirler. Bu ajanlarla miyokardiyal iskemi reperfüzyon hasarı üzerine yapılan çalışmalarda kalp koruyucu etkileri gösterilmiş- RESİM 2: II. Gruba ait dokuda villuslarda yer yer silinme, diffüz subepitelyal iltihabi hücre birikimi, subepitelyal hemoraji (HE, x100). altındaki miyokarda IÖ uygulanarak takip edilen daha uzun süreli IR da infakt büyüklüğünde %75 azalma olduğu gösterilmiştir.17 İnsan üzerinde ilk kez koroner by-pass operasyonu geçiren bir hastanın geçici bir iskemi sonrası kalp ventrikül kası biopsisinde ATP seviyelerinin daha iyi korunduğu 6 TABLO 8: Doku örneklerinde toplam histopatolojik skorun karşılaştırılması. I. grup (Kontrol) II. grup (I/R) Ortalama değer 1 6 Standart hata 0 2 III. grup (Pin. + I/R) V.grup (IÖ+ Pin.+ I/R) IV. grup (IÖ + I/R) *p<0.05 II grup ile I. grup, II. grup ile V. grup, I. grup ile V.grup. Turkish Medical Journal 2009;3(1)

11 :Layout :12 Sayfa 7 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ RESİM 3: III. grupta terminal ileum mukozasında minimal hasar görülüyor (HE, x100). Ali Zahit BOLAMAN RESİM 4: IV. grupta terminal ileum mukozasında minimal hasar görülüyor (HE, x100). tir.9,10 Pinacidil in etkisini değerlendiren bir çalışmada bu ajanın sarkoplazmik K-ATP kanalı gösterilen hücrelerde Ca+2 yüklenmesini önleyip hücreyi hasardan koruduğu görülmüştür.20 Biz çalışmamızda III. gruba 0.1 mg/kg pinacidil İV olarak I/R hasarından 5 dakika önce deneklere uyguladık. V. grupta pinacidil ve önkoşullanmayı I/R hasarından önce kullanarak bu benzer anti-iskemik faktörleri bir arada denedik. Bağırsak mukoza bariyerinin bozulması ile bakteriyel translokasyon (BT) oluştuğu bilinmektedir.21,22 Çalışmamızda I/R hasarını gösteren bir parametre olarak BT i kullandık ve bunu MLN ve kan örneklerinde bakteri kolonilerinin üremesi ile değerlendirdik. I/R grubunda MLN e BT saptandı. IÖ, Pin, ve IÖ+Pin. uygulanması ile benzer ve anlamlı şekilde BT nin önlendiği tespit edildi. Aksöyek S. ve ark.nın yaptıkları deneysel çalışmada da mikrobiyolojik ve histopatolojik olarak IÖ nın intestinal I/R da meydana gelen bakteriyel translokasyonu engellediği gösterilmiştir.23 Literatürde bağırsakta Pin. ile yapılmış önkoşullanma çalışmasına rastlamadık. Çalışmamızda I/R ile terminal ileumda meydana gelen toplam histopatolojik değişiklikler IÖ ve Pin. uygulanması ile azalma göstermiş, IÖ + Pin uygulanması ile de istatistiksel açıdan anlamlı azalma göstermiştir. Ayrıntılı olarak değerlendirildiğinde I/R grubunda mukoza harabiyeti skorunun Turkish Medical Journal 2009;3(1) RESİM 5: V. Grupta ince bağırsak mukozasında subepitelyal boşluklar (HE, x100). IÖ, Pin. ve IÖ + Pin. uygulanması ile anlamlı oranda düştüğü saptanmıştır. Bizim çalışmamızda iskemik önkoşullanmanın ve pinacidil in özellikle mukoza korunmasında etkili olduğu sonucuna ulaşıldı. Yapılan bir çalışmada da iskemik önkoşullanmanın uzamış iskemiden sonra intestinal yapısal/ultrayapısal morfoloji üzerindeki etkileri değerlendirilmiş, morfolojik değişiklikler arasında belirgin villus kısalması veya kaybı, fokal nekroz ve lökosit infiltrasyonu ele alınmıştır. İntestinal iskemik önkoşullanmanın, uzamış iskemi reperfüzyondan sonra değişmez olarak varolan morfolojik hasarı azaltabildiği sonucuna varılmıştır.19 7

12 Ali Zahit BOLAMAN I/R ha sa rı so nu cun da olu şan ser best ra di kal ler hüc re mem ra nın da ki ko les te rol ve doy ma mış yağ asit le ri ile re ak si yo na gi re rek li pit pe rok si das yo nu - nu baş la ta bi lir. 24 Baş ka bir ça lış ma da I/R da do ku ha sa rın dan li pit pe rok si das yo nu ve ile al epi tel yal apop to zis so rum lu tu tu la rak is ke mik ön ko şul lan ma ve I/R grup la rı nın so nuç la rı ele alın mış ve kar şı laş - tır ma da I/R gru bun da ile al MDA se vi ye le ri be lir - gin ola rak art mış, ön ko şul lan ma gru bun da ise ar tı şın ön len di ği tes pit edil miş tir. 25 Ça lış ma mı zın so nuç la rı da bu nu des tek ler ni te lik te olup do ku ve kan MDA de ğer le ri IÖ+I/R gru bun da I/R gru bu na gö re an lam lı ola rak dü şük sap tan dı. Pin. ve Pin.+IÖ MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ uy gu lan ma sı do ku MDA dü ze yi ni an lam lı şekil de dü şü rür ken, kan MDA dü zey le rin de an lam lı de ği - şik lik ol ma dı. De ney sel ça lış ma mı zın so nu cun da, pi na ci dil ve IÖ uy gu lan ma sı nın do ku yu, in tes ti nal I/R ha sa - rın da ge li şen ok si da tif stres ten ko ru ya bi le ce ği, K- ATP ka nal açı cı ajan pi na ci dil in bağır sak is ke mi re per füz yon ha sa rı na kar şı ko ru ma da is ke mik önko şul lan ma ka dar güç lü ol du ğu gös te ril di. Bu koşul lar da IÖ ve pi na ci di lin be ra ber uy gu lan ma sı nın ay rı ay rı uy gu lan ma sı na kar şı be lir gin bir üs tün lük sağ la ma dı ğı gö rül dü. 1. Xu DZ, Lu Q, Ku bic ka R, De itch EA. The ef fect of hypo xi a/re ox ge na ti on on the cel lu lar func ti - on of in tes ti nal epit he li al cells. J Tra u ma: Injury, In fec ti on and Cri ti cal Ca re 1999; 46: Bo ros M, Kas za ki J, Nagy S. His ta mi ne re le a - se du ring in tes ti nal isc he mi a-re per fu si on: ro le of iro ni ions and hydro gen pe ro xi de. Circ Shock 1991; 35: Ha run E, Dur sun D, En der S. İske mik ön ko - şul lan ma. Ana do lu Kar di yol Derg. 2003; 3: Dow ney JM, Co hen MV. Ar gu ments is fa vor of pro te in ki na se C pla ying an im por tant ro le in isc he mic pre con di ti o ning. Ba sic Res Car di ol 1997; 92: Nis hi zu ka Y. In tra cel lu lar sig nal ling by hydroly sis of phosp ho li pids and ac ti va ti on of pro te in ki na se C. Sci en ce 1992; 258: Me i DA,El li ott GT, Gross GJ. KATP chan nels me di a te la te pre con di ti o ning aga inst in farc ti - on pro du ced by mo nop hosp horyl li pid A. Am J Physi ol 1996; (6Pt2): H Cha udry IH. Cel lu lar mec ha nisms in shock and isc he mi a and the ir cor rec ti on. Am J Physi ol 1983; 245: R Ste en ber gen C, Fra lix T, Murphy E: Ro le of incre a sed cyto so lic cal ci um con cen tra ti on myo car di al isc he mic in jury. Ba sic Res Car di ol 1993;88: Gro ver GJ, Mc Cul lo ugh JR, Henry DE, Conder ML, Sleph PG. An ti-isc he mic ef fects of the po tas si um chan nel ac ti va tors pi na ci dil and cro ma ca lim and the re ver sal of the se ef fects KAYNAKLAR with the po tas si um chan nel bloc ker glybu ri de. J Phar ma col Exp Ther 1989; 251: Gro ver GJ, Dzwonczyk S, Par ham C, Sleph PG. The pro tec ti ve ef fects of cro ma ka lim and pi na ci dil on re per fu si on func ti on and in farct si - ze in iso la ted per fu sed rat he arts and anest - he ti zed dogs. Car di o vasc Drugs Ther 1990; 4: Das B, Sar kar C. Car di om yocy te mi toc hon dri - al KATP chan nels par tı cı pa te the an tı arrhy - thmıc and an ti in farct ef fects of KATP ac tı va tors du ring isc he mi a and re per fu si on ın an ıntact anest he tı zed ra bit mo del. Pol J Pharma col 2003; 55: Chi u CJ, McArd le AH, Brown R, Scott HJ, Gurd FN. In tes ti nal mu co sal le si on in low-flow sta tes. A morp ho lo gi cal, he mody na mic, and me ta bo lic re ap pra i sal. Arch Surg 1970; 101: Hun ter MI, Nle ma dim BC, Da vid son DL. Li pid pe ro xi da ti on pro ducts and an ti o xi dant pro te in in plas ma and ce reb ros pi nal from mul tip le scle ro sis pa ti ents. Ne u roc hem Res 1985;10: Mi ha ra M, Uc hi ya ma M. De ter mi na ti on of ma l- o nal dehy de pre cur sor in tis su es by thi o bar bi - tu ric acid test. Analy ti cal Bi oc he mistry 1978; 86: Lowry O.H. Pro te in me a su re ment with the fo - lin phe nol re a gent. J. Bi ol Chem 1951;193: Parks DA, Gran ger DN. Xant hi ne oxi da se: bi - oc he mistry, dis tri bu ti on and physi o logy. Ac ta Physi ol Scand 1986; 548: Za ger RA, Bal tes LA, Shar ma HM, Jur ko witz MS. Res pon ses of the isc he mic acu te re nal fa i lu re kid ney to ad di ti o nal isc he mic events. Kid ney Int 1984; 26: Yel lon DM, Alk hu la i fi A, Pugs ley Wb. Pre con - di ti o ning the hu man myo car di um. Lan cet 1993; 342: Si le ri P, Si ca G, Gen ti lesc hi P et al. Isc he mic pre con di ti o ning pro tects in tes ti ne from pro lon - ged isc he mi a. Tranp lan ta ti on Pro ce e dings 2004; 36: Tan no M, Mi u ra T, Tsuc hi da A et al. Con tri - bu ti on of both the sar co lem mal KATP and mitoc hon dri al KATP chan nels to in farct si ze li mi ta ti on by KATP ca han nel ope ners:dif fe - ren ces from pre con di ti o ning in the ro le of precon di ti o ning. Arch Phar ma col 2001; 364: Car ri co JC, Me a kins JL, Mars hall JC, Fry D, Ma i er RV. Mul tip le or gan fa i lu re syndro me. Arc Surg 1986; 121: Mi ner TJ, Ta vaf-mo ta men H, Sto ja di no vic A, She a-do no hu e T. Isc he mi a-re per fu si on protects the rat small in tes ti ne aga inst sub se qu - ent in jury. J Surg Res 1999; 82: Ak sö yek S, Ci nel I, Av lan D et al. In tes ti nal isc he mic pre con di ti o ning pro tects the in tes ti ne and re du ces bac te ri al trans lo ca ti on. Shock 2002; 18: Ba sa ga HS. Bi oc he mi cal as pects of fre e ra di - cals. Bi oc hem Cell Bi ol 1990; 68: Ci nel I, Av lan D, Ci nel L et al. Isc he mıc precon dı tı o nıng re cu des ıntes tı nal epıt he lı al apop to sıs ın rats. Shock 2003;19: Turkish Medical Journal 2009;3(1)

13 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Ali Zahit BOLAMAN ORİJİNAL ARAŞTIRMA Omega 3 Yağ Asitlerinin Kolon Anastomoz İyileşmesi Üzerine Etkisi (Deneysel Çalışma) Dr. Önder ÖZER, a Dr. Adnan HASANOĞLU, b Dr. Saadet AKTURAN, c Dr. Osman GÜLER, b Dr. Doğan YÜCEL d a Eğirdir Kemik Eklem Hastalıkları Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Isparta b 1. Genel Cerrahi Kliniği, d Klinik Biyokimya Bölümü, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, c Genel Cerrahi Kliniği, Haymana Devlet Hastanesi, Ankara Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Dr. Saadet AKTURAN Haymana Devlet Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, Ankara, TÜRKİYE/TURKEY akturansaadet@yahoo.com ÖZET Bu ça lış ma da ome ga 3 yağ asit le ri nin ko lon anas to moz iyi leş me si üze ri ne et ki le ri nin araş tı - rıl ma sı amaç lan dı. Her bi ri 6 Wis tar Al bi no rat ( gram) içe ren 4 grup oluş tu rul du. I. gru ba ko lon anas to mo zu ya pı la rak pos to pe ra tif 3. gün anas to moz pat la ma ba sın cı, pe ri a nas to mo tik do ku hid rok sip ro lin dü ze yi ne ba kıl dı. II. gru ba 6 gün bo yun ca gün de 50 mg/kg ome ga 3 yağ asi di oral yol - la ve ril di. 3. gün so nun da rat la ra ko lon anas to mo zu ya pı la rak pos to pe ra tif 3. gün ay nı pa ra met re - le re ba kıl dı. II I. gru ba ko lon anas to mo zu ya pı la rak pos to pe ra tif 7. gün ay nı pa ra met re le re ba kıl dı. IV. gru ba 10 gün gün de 50 mg/kg/gün ome ga 3 yağ asi di oral yol la ve ril di. 3.gün so nun da rat la ra ko - lon anas to mo zu ya pı la rak pos to pe ra tif 7. gün ay nı pa ra met re le re ba kıl dı. II. gru bun ko lon pat la ma ba sın cı de ğe ri I. grup tan yük sek bu lun ma sı na rağ men is ta tis tik sel ola rak an lam lı de ğil di (p> 0.05). IV. gru bun ko lon pat la ma ba sın cı de ğe ri II I. grup tan is ta tik sel an lam lı yük sek bu lun du (p< 0.05). Ome ga 3 yağ asi di ve ri len grup la rın kon trol grup la rı na gö re pe ri a nas to mo tik do ku hid rok sip ro lin de ğer le ri yük sek ol ma sı na rağ men is ta tis tik sel ola rak an lam lı bu lun ma dı (p> 0.05). Uzun sü re li ome - ga 3 yağ asi di ve ri len rat lar da pos to pe ra tif 7. gün de ko lon pat la ma ba sın cı nın an lam lı yük sek bu - lun ma sı ome ga 3 yağ asi ti nin anas to mo zun sağ lam lı ğı nı art tır dı ğı nı dü şün dür müş tür. Anah tar Ke li me ler: Ome ga 3 yağ asit le ri, ko lon anas to mo zu, pat la ma ba sın cı, hid rok sip ro lin ABS TRACT The aim of this study is to study the ef fects of ome ga 3 fatty acids on co lo nic anas to - mo sis he a ling. Fo ur gro ups that inc lu de 6 Wis tar al bi no rats ( g) each we re ma de. In Gro up I, anas to mo sis of the co lon was ma de. On the pos to pe ra ti ve third day, the le vel of pe ri a nas to mo tic tis su e hydro xip ro lin, and anas to mo sis burs ting pres su re was re cor ded. To Gro up II, 50 mg/kg/days ome ga 3 fatty acids we re gi ven orally for six days. At the end of the third day, co lo nic anas to mo sis was ma de to the rats and the va lu es of the sa me pa ra me ters we re re cor ded. In Gro up II I, the va lu es of the sa me pa ra me ters we re in ves ti ga ted se ven days af ter the co lo nic anas to mo sis ope ra ti on. To Gro up IV, 50 mg/kg/days ome ga 3 fatty we re gi ven orally for ten days. At the end of the third day, co lo nic anas to mo sis was ma de to the rats and the va lu es of the sa me pa ra me ters we re re cor ded on the pos to pe ra ti ve se venth day. Even tho ugh the burs ting pres su re of Gro up II was fo und to be hig - her than that of Gro up I, it was not sta tis ti cally sig ni fi cant (p> 0.05). The burs ting pres su re of Gro - up IV was fo und to be sig ni fi cantly hig her than that of Gro up III (p <0.05). Alt ho ugh the le vel of pe ri a nas to mo tic tis su e hydro xip ro lin was hig her than con trol gro ups in gro ups to which ome ga 3 fatty acids we re gi ven, it was not fo und sta tis ti cally sig ni fi cant (p> 0.05). Sin ce the burs ting pres su - re of Gro up IV was fo und to be sig ni fi cantly hig her then the ot her gro ups; it is sug ges ted that ome - ga 3 fatty acids ma ke co lo nic anas to mo sis stron ger when it is gi ven lon ger. Key Words: Ome ga 3 fatty acids, co lo nic anas to mo sis, burs ting pres su re, hydroxy pro li ne Tur kish Me di cal Jo ur nal 2009;3(1):9-14 Cop yright 2009 by Türk Tıp Dergisi errahi teknikler ve materyallerdeki gelişmelere rağmen kolorektal cerrahi hala komplikasyonlara adaydır. Bunlardan en ciddi olanı, postoperatif hastanede kalış süresini iki, mortalite oranını üç Turkish Medical Journal 2009;3(1) 9

14 Ali Zahit BOLAMAN kat ar tı ran anas to moz ka çak la rı dır. 1 Gas tro in tes - ti nal sis tem de anas to moz ka ça ğı nın en faz la görül dü ğü bö lüm ko lon olup dis tal ko lo na gi dil dik çe risk ar tar. 2,3 Anas to moz iyi leş me si olduk ça kar ma sık bir sü reç tir ve has ta ya ait fak tör - ler bu sü re ce et ki li en önem li et men ler dir. Bun la rin ya nın da anas to moz iyi leş me si ni et ki le - yen lo kal fak tör ler de bu lun mak ta dir. Özen li cerra hi tek ni ğin, me ka nik anas to moz ci haz la rı nın, bi yof rag man ta bil hal ka la rın, fib rin ya pış tı rı cı la - rın, bes len me sı vı la rı nın kul la nıl ma sı gi bi ba zı ön lem ler le bu lo kal et ken le rin olum suz et ki le ri azal tı la bi lir. 4 Ome ga 3 yağ asit le ri (OM3) esan si yel yağ asitle ri gru bun dan dır. Bu im mü no nut ri ent sık lık la ba - lık ya ğı ola rak ve ri len ei ko sa pen ta no ik asit ve do ko sa heg za no ik asit for mun da bu lu nan bi le şik tir. Esan si yel yağ asit le ri pros tog lan din pre kür sör le ri - dir. Esan si yel yağ asi di ek sik li ğin de; dif füz der ma - tit, he mo li tik ane mi, trom bo sit ag re gas yo nun da art ma, ya ra iyi leş me sin de ya vaş la ma, en fek si yon ris kin de art ma ve ya erit ro po ez bo zuk luk la rı gö rü - le bi lir. 5 Ya pı lan de ney sel ve kli nik ça lış ma lar da OM3 ün inf la ma tu ar ve trom bo tik re ak si yon la ra, inf la ma tu ar ka şek si ve kan ser ge li şi mi ne kar şı etki li ol du ğu bil di ril miş tir. Be lir ti len bir di ğer olum - lu et ki si de or gan trans plan tas yo nu son ra sın da do ku mik ro per füz yo nu nun iyi du rum da tu tul ma - sı na sağ la dı ğı kat kı dır. 6 Biz ça lış ma mız da an ti inf la ma tu ar, an ti ag re - gant, va zo di la ta tör, im mün mo dü la tör, sep tik komp li kas yon la rı ön le me ve do ku mik ro sir kü las - yo nu nu sağ la ma gi bi et ki le ri ka nıt lan mış ome ga 3 yağ asit le ri nin ko lon anas to mo zu iyi leş me si üze ri - ne et ki le ri ni araş tır dık. GE REÇ VE YÖN TEM LER De ney sel ça lış ma, An ka ra Eği tim ve Araş tır ma Has ta ne si De ney Hay van la rı Araş tır ma la bo ra tu a - rın da, etik ku ru lu ona yı alı na rak ger çek leş ti ril di. Ça lış ma da ağır lık la rı gram ara sın da de ği şen 24 adet Wis tar-al bi no di şi rat kul la nıl dı. Rat lar de ney den 1 haf ta ön ce la bo ra tu ar ko şul la rı - na alı na rak, 21 C de ba rın dı rıl dı ve stan dart rat yeme ği ile bes len di. MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ ÇA LIŞ MA GRUP LA RI Rat lar ran do mi ze ola rak her bi ri 6 rat tan olu şan 4 gru ba ay rıl dı. I. Grup: Ko lo ko lik anas to moz ya pıl dı. Pos to - pe ra tif 3. gün ko lon pat la ma ba sın cı ve pe ri a nas to - mo tik do ku da hid rok sip ro lin dü ze yi öl çül dü. II. Grup: 6 gün bo yun ca gün de 50 mg/kg oral OM3 ve ril di. 3. gün so nun da rat la ra ko lo ko lik anasto moz ya pıl dı. Pos to pe ra tif 3. gün ko lon pat la ma ba sın cı ve pe ri a nas to mo tik do ku da hid rok sip ro lin dü ze yi öl çül dü. II I. Grup: Ko lo ko lik anas to moz ya pıl dı. Pos to - pe ra tif 7. gün ko lon pat la ma ba sın cı ve pe ri a nas to - mo tik do ku da hid rok sip ro lin dü ze yi öl çül dü. IV. Grup: 10 gün bo yun ca gün de 50mg/kg oral OM3 ve ril di. 3. gün so nun da ko lo ko lik anas to moz ya pıl dı. Pos to pe ra tif 7. gün ko lon pat la ma ba sın cı ve pe ri a nas to mo tik do ku da hid rok sip ro lin dü ze yi öl çül dü. CER RA Hİ İŞ LEM Ope ras yon dan ön ce ki ge ce rat lar 12 sa at aç bı ra kıl - dı. De nek le re 10 mg/kg sub ku tan ke ta min (Ke ta - lar, Ec za cı ba şı İlaç Sa na yi ve Ti ca ret A.Ş, İstan bul) anes te zi si uy gu lan dık tan son ra ste ril şart lar da or ta hat in siz yon ile la pa ro to mi ya pıl dı. Sağ ko lon bu luna rak ile o çe kal val vin 5 cm dis ta lin de bağır sak kanlan ma sı bo zul ma dan, uzun ek se ni ne dik ola cak şekil de tam kat ke sil di, da ha son ra 5/0 ab sor babl, mo nof la man olan po li di ak sa non (Paly di o xa non (PDS), John son & John son Pro fes si o nal Ex port Com pany Et hi con Ltd, Edin burgh, İngil te re) ile tek ta ba ka ve tek tek in ver te edi ci su tür ler le, uç-uca ko lo-ko lik anas to moz ya pıl dı (Re sim 1, 2). Tüm anas to moz lar tek cer rah ta ra fın dan ya pıl dı ve her anas to mo za 7-8 sü tür ko nul du. İş lemin ta mam lan - ma sı nın ar dın dan fas ci a ve cilt 3/0 ipek ile de vam - lı ola rak ka pa tıl dı. Rat lar pos to pe ra tif dö nem de stan dart rat ye mi ve iç me su yu ile bes len di. II ve IV grup la rın stan dart yem le ri ne sak ri fi ye edil me gü nü ne ka dar be lir ti len sü re ler de 50 mg/kg/gün OM3 (Ma rin cap (%18 ei co sa pen ta e no ic asit, %12 do co sa he xa e no ic, top lam ome ga 3 yağ asi di %35), Ko çak-far ma) ila ve edil di. I ve II. grup lar pos to pe - ra tif 3. gün, III ve IV. grup lar pos to pe ra tif 7. gün - 10 Turkish Medical Journal 2009;3(1)

15 :Layout :17 Sayfa 11 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Ali Zahit BOLAMAN Programı) bir düzenek kurulup, infüzyon pompası yardımıyla kateterden 8 ml/dak hızla hava verildi ve bu sırada intraluminal basınç monitörize edildi. Anastomotik kaçağa bağlı basınç düşmesinden önceki en yüksek değer mmhg patlama basıncı olarak kaydedildi. PERİANASTOMOTİK DOKU HİDROKSİPROLİN DÜZEYİ ÖLÇÜMÜ a-prensip RESİM 1: Sağ kolonun izole edilmesi. 4 hidroksiprolinin kolorimetrik reaksiyonu, kloramin-t (Na kloro-p-toluen sulfonamid) ile tepkimeye girerek pirrol veya pirrol-2-karboksilik asit oksidasyonundan sonra p-dimetilaminobenzaldehitin perklorik asitle hazırlanmış (Ehrlich) reaktifi ile verdiği kromojen kompleksin absorbansının 560 nm de spektrofotometrik olarak ölçülmesi esasına dayanır. b-doku Numunelerinin Hazırlanışı RESİM 2: Tam kat kesiden sonra anastomoz yapılması. de sakrifiye edilerek kolon patlama basınçları ve perianastomotik dokuda hidroksiprolin düzeyleri ölçüldü. KOLON PATLAMA BASINCI ÖLÇÜMÜ Ratlar, I. ve II. gruplarda postoperatif 3. gün; III. ve IV. gruplarda postoperatif 7. günde sakrifiye edilerek relaparatomi yapıldı. Anastomoz hattı bulunarak çevre dokularla olan yapışıklıklar giderildi. Anastomozun sağlam olduğu görüldükten sonra, anastomoza 3 cm uzaklıktaki proksimal ve distal kolon kesilerek anastomozu içeren 6 cm lik bağırsak segmenti rezeke edildi. Distal uç 3/0 ipekle bağlanarak, proksimal uçtan lümen içerisine serum seti yerleştirildikten sonra bağlandı. Basıncın bilgisayarda monitörize edilebildiği (Logger Bilgisayar Turkish Medical Journal 2009;3(1) Her bir ratda anastomoz alanını içeren 1 cm lik bağırsak segmenti rezeke edilerek yara iyileşme parametrelerinden olan perianastomotik doku hidroksiprolin konsantrasyonu ölçümü için ayrıldı ve derin dondurucuda -40ºC de saklandı. Hidroksiprolin konsantrasyonu ölçülecek dokular, önce serum fizyolojik ile yıkandı ve filtre kağıdı arasında aşırı nemi alındı, hassas terazide tartılarak dokulardan 30 mg lık örnekler alındı. c-hidroliz Alınan doku örnekleri içinde 1 ml 50Mm potasyum fosfat tamponu (Ph= 7.0) ve aynı hacimde konsantre HCl olan tüplere konuldu. Hidroliz sonunda oluşan asidik çözeltilerin ph sı, NaOH ve HCl in çeşitli konsantrasyondaki çözeltileri ile fenol ftalein indikatörü kullanılarak arasında ayarlandı. d-metod ph sı ayarlanan hidrolizatlardan, 1 ml test tüplerine pipetle alındı; üzerine 2 ml izopropanol ve 1 ml kloramin-t oksidant çözeltisi ilave edilerek karıştırıldı. Tüpler oda sıcaklığında (17-21ºC) 4 dakika bekletildi. Ardından tüplere 13 ml Ehrlich reaktifi ilave edilerek karıştırıldı ve tüpler cam bilyalar ile kapatıldıktan sonra 60ºC de 25 dakika su banyo11

16 Ali Zahit BOLAMAN sun da in kü be edil di. İnkü bas yon dan son ra tüp ler 2-3 dak sü rey le mus luk su yu al tın da so ğu tul du, çözel ti le rin ab sor ban sı re a gent blank e kar şı 560 nm de spek tro fo to met re de okun du ve 40 μg lık L- hid rok sip ro lin stan dart çö zel ti si ne kar şı de ğer len - di ril di. İSTA TİS TİK SEL ANA LİZ Ve ri le rin ana li zi SPSS 11.5 pa ket prog ra mın da göste ril di. Grup lar ara sın da pat la ma ba sın cı ve hid rok sip ro lin yö nün den an lam lı bir far kın olup ol ma dı ğı Tek Yön lü Var yans Ana li zi (ANO VA) ile test edil di. Far kın an lam lı gö rül dü ğü yer ler de Tu - key çok lu kar şı laş tır ma tes ti kul la nı la rak far kın kay na ğı tes pit edil di. p< 0.05 de ğer le ri is ta tis tik sel ola rak an lam lı ka bul edil di. BUL GU LAR KO LON PAT LA MA BA SIN CI DE ĞER LEN Dİ RİL ME Sİ Ko lon pat la ma ba sın cı IV. grup ta; I, II ve II I. gruptan an lam lı ola rak yük sek öl çül dü (p< 0.05). Grup II I ün ko lon pat la ma ba sın cı Grup I ve Grup II den an lam lı yük sek öl çül dü (p< 0.05). Grup II nin ko lon pat la ma ba sın cı Grup I den yük sek öl çül dü an cak is ta tis ti ki ola rak an lam lı bu lun ma dı (p> 0.05), (Tab- lo 1). PE Rİ A NAS TO MO TİK DO KU HİD ROK SİP RO LİN DÜ ZEY LE Rİ NİN DE ĞER LEN Dİ RİL ME Sİ Ome ga 3 yağ asi di ve ri len grup la rın kon trol grupla rı na gö re do ku hid rok sip ro lin de ğer le ri yük sek ol ma sı na rağ men is ta tis tik sel ola rak an lam lı bu lunma dı (Tab lo 1) (p> 0.05). TAR TIŞ MA Ko lo rek tal ame li yat lar, ha la cer rah la rın ak ti vi te le - ri nin bü yük bir kıs mı nı oluş tur mak ta dır. Yük sek MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ bak te ri yel içe ri ği ve ar te ri yel bes len me sin de ar ter - ler ara sı kol la te ral bağ lan tı la rın az lı ğı ne de niy le ko - lon anas to moz la rın da ay rıl ma ris ki gas tro in tes ti nal sis te min di ğer lo ka li saz yon la rı na oran la da ha yüksek tir. 7 Ko lon anas to mo zun dan ka çak ris ki nin, ba zı du rum lar da da ha faz la ol du ğu bir çok de ney sel ve kli nik ça lış ma da göz len miş tir. İle ri yaş, pre o pe ra tif rad yas yon, ane mi, şok (in tra o pe ra tif hi po tan si yon), ye ter siz nut ris yon (hi pop ro te i ne mi), kö tü anas to - moz tek ni ği, ye ter siz bağır sak ha zır lı ğı, fe kal bu laş, uzak ve ya kın en fek si yon var lı ğı bun lar dan ba zı la - rı dır. 8 Gas tro in tes ti nal sis tem de, sis te mik ve ya lo kal uy gu la ma ile anas to moz da ya ra iyi leş me si ni hız landır mak ve güç lü bir anas to moz hat tı el de et mek için çe şit li far ma ko lo jik ajan lar de nen miş fa kat ru - tin kli nik uy gu la ma da kul la nı lan bir mad de bu lu - na ma mış tır. Ya kın za ma na ka dar cer ra hi has ta lar da mor ta - li te ve mor bi di te de ğer len dir me le ri ya pı lır ken beslen me du ru mu önem li bir fak tör ola rak de ğer lendi ril mi yor du. Gü nü müz de ise nut ris yo nun bu konu da ki öne mi ka bul edil miş ve nut ris yon des te ği - nin olum lu so nuç la rı or ta ya kon muş tur. Pos to pera tif dö nem de nut ris yo nel des tek sağ la nan has ta - lar da, sa de ce kris ta lo id so lüs yon ve ri len le re gö re, ya ra kop ma kuv ve ti ve ya ra hid rok sip ro lin dü ze yi da ha yük sek bu lun muş tur. 9 OM3 esan si yel yağ asit ler gru bun dan dır. OM3 ün an ti inf la ma tu ar, an ti ag re gant, va zo di la ta - tör, im mün mo dü la tör, sep tik komp li kas yon la rı önle me ve do ku mik ro sir kü las yo nu nu sağ la ma et ki le ri bi lin mek te dir Di ye te OM3 ek len me - siy le; trom bo sit ag re gas yo nu nun azal dı ğı, se rum trig li se rid dü ze yi nin düş tü ğü, ar te ri osk le roz ris ki - TABLO 1: Grupların ortalama kolon patlama basınçları ve perianastomotik doku hidroksiprolin değerleri. Gruplar Kolon patlama basıncı(mmhg) Perianastomotik Doku Hidroksiprolin Düzeyleri (µgr) Ortalama ± Standart sapma Ortalama ± Standart sapma I. Grup ± ± II. Grup ± ± III. Grup 216 ± ± IV. Grup ± ± Turkish Medical Journal 2009;3(1)

17 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ nin azal dı ğı, myo kard in fark tü sü, hi per tan si yon, se reb ro vas kü ler has ta lık tan ve is ke mik kalp has ta - lı ğın dan ölüm ora nı nın düş tü ğü gö rül müş tür. 13,14 Tho mas ve ark. rat lar da oluş tur duk la rı de ney sel pan kre a tit te OM3 ve ri len grup ta an ti inf la ma tu ar si to kin le rin art tı ğı, re nal ve res pi ra tu ar fonk si yon - la rın iyi leş ti ği ni gös ter miş ler dir. 15 To tal pa ren te ral nut ris yon uy gu la nan has ta - lar da pa res te zi, saç lı de ri de fo li kü lit, ya ra iyi leş me - sin de ge cik me ve cilt at ro fi si gö rül müş tür. Ya pı lan bi yo kim ya sal ana liz le rin de se rum OM3 dü zey le ri dü şük bu lun muş tur. Has ta la rın di ye tin de ki OM3 kon san tras yo nu nun art tı rıl ma sı ile cilt lez yon la rı ve nö ro lo jik de fi sit le ri dü zel miş tir. 16,17 Ar gi nin, OM3 yağ asit le ri ve nük le o tit le rin im mün sis tem üze ri ne olum lu et ki le ri nin bu lun - du ğu bil di ril mek te dir. Pos to pe ra tif dö nem de ar gi - nin, OM3 ve RNA içe ren di yet ve ri len has ta lar da nit ro jen ba lan sı dü zel miş, ya ra ye ri komp li kas yon - la rı azal mış ve do la yı sıy la or ta la ma has ta ne de ka lış sü re le ri kı sal mış tır. 18,19 Ka ya ve ark. de ney sel ça lış - ma la rın da pos to pe ra tif ar gi nin, OM3 ve RNA içeren di yet ve ri len de nek le rin la pa ro to mi ke si si cilt strip le rin de ya ra kop ma kuv ve ti ve hid rok sip ro lin mik tar la rı nın art tı ğı nı gös ter miş ler dir. 20 Şen kal ve ark. üst gas tro in tes ti nal sis tem cer ra hi si uy gu la dık - la rı has ta la ra, pos to pe ra tif dö nem de en te ral yol la OM3 de içe ren im mü no nut ris yon so lüs yo nu ve re - rek ya ra ye ri ile il gi li komp li kas yon lar da azal ma sap ta mış lar dır. 21 De ney sel ko lit oluş tu ru lan de nek - le rin di ye ti ne n-3 doy ma mış yağ asit le ri ek len miş ve pro inf la ma tu ar si to kin sen te zi azal ma sı yo luy la mu ko zal ya ra iyi leş me si ve epi tel ba ri yer fonk si yo - nu nun art tı ğı tes pit edil miş tir. 22 De ney sel bir ça lış - ma da da dek sa me ta son te da vi si ve ri len de nek ler de OM3 ün ku ta nöz ya ra iyi leş me si üze ri ne et ki le ri in ce len miş ve ya ra iyi leş me sin de an lam lı bir kat kı sap tan ma mış tır. 23 Bi zim ça lış ma mız da OM3 ün de ney sel ko lon anas to mo zu iyi leş me si üze ri ne et ki si in ce len di. Lite ra tür de OM3 ün ko lon anas to moz iyi leş me si üzeri ne et ki le ri ile il gi li ça lış ma lar ol duk ca sı nır lı dır. Hen dirc kse ve ark. rat lar da de ney sel ko lo rek tal Ali Zahit BOLAMAN kan ser oluş tu ru rak, re zek si yon ve anas to moz yapmış lar. Di yet le ri ne OM3 ek le nen de nek ler de anasto moz böl ge sin de mu ko zal krit le rin de hüc re pro li fe ras yo nu nun ve tü mör re ku ren si nin an lam lı şekil de azal dı ğı nı gös ter miş ler dir. 24 Ça lış ma mız da ko lon anas to mo zu iyi leş me si de ğer len dir me si; anas to moz pat la ma ba sın cı ve pe ri a nas to mo tik do - ku hid rok sip ro lin dü zey le ri öl çü le rek ya pıl dı. Anas to moz pat la ma ba sın cı, ar tan lu men içi ba sın - ca kar şı anas to moz böl ge si nin di ren ci nin bir göster ge si olup, ame li yat son ra sı er ken dö nem de anas to moz iyi leş me si ni de ğer len dir me yön te mi dir. Ça lış ma mız da 6 gün sü re ile OM3 ve ri len anas to - moz son ra sı 3. gün II. gru bun ko lon pat la ma ba sın - cı de ğe ri, OM3 ve ril me yen I. grup tan yük sek bu lun ma sı na rağ men is ta tis tik sel ola rak an lam lı değil di. On gün sü re ile OM3 ve ri len anas to moz sonra sı 7. gün de ğer len di ri len IV. gru bun ko lon pat la ma ba sın cı de ğe ri, OM3 ve ril me yen II I. gruptan is ta tis tik sel an lam lı yük sek bu lun du. Kol la je - nin ana mad de le rin den bi ri olan hid rok sip ro li nin do ku se vi ye si nin öl çül me si, anas to moz da ki kol la - jen sen tez mik ta rı nı ob jek tif ola rak yan sı tır. Hidrok sip ro lin do ku se vi ye si, ya ra iyi leş me si sü re ci nin iyi bir gös ter ge si dir. 25 Ça lış ma mız da OM3 ve ri len grup lar da kon trol grup la rı na gö re pe ri a nas to mo tik do ku hid rok sip ro lin de ğer le ri yük sek bu lun ma sı na rağ men is ta tis tik sel ola rak an lam lı bu lun ma dı. Ko - lon pat la ma ba sın cı nı nın OM3 ve ri len de nek ler de ope ras yon son ra sı 7. gün de ve ril me yen gru ba gö re an lam lı yük sek bu lun ma sı da ha uzun sü re li OM3 ve ril me si nin ko lon anas to moz sağ lam lı ğı na kat kı sı ol du ğu nu gös ter mek te dir. Ye din ci gün öl çüm le ri - nin OM3 ve ril me si ne bağ lı ol ma dan 3.gün öl çüm - le ri ne gö re an lam lı yük sek bu lun ma sı pos to pe ra tif sü re nin de öne mi ni or ta ya koy mak ta dır. So nuç ola rak; ome ga 3 yağ asi ti nin uzun sü re - li ve ril di ğin de ko lon anas to moz iyi leş me si üze ri ne olum lu kat kı sı ol du ğu dü şü nül dü. Do ku sağ lam lı - ğı nın da pos to pe ra tif sü re ile bir lik te art tı ğı gö rül - dü. Bu ko nu üze rin de ya pı la cak kli nik araş tır mala rın da ko lon anas to mo zu olan has ta la rın te da vi - sin de kat kı sağ la ya ca ğı nı umu yo ruz. Turkish Medical Journal 2009;3(1) 13

18 Ali Zahit BOLAMAN MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ 1. Ro lan del li RH, Ko ru da MJ, Set le R.G, Rom - be a u JL. The ef fect of en te ral fe e dings supp - le men ted with pec tin on the he a ling of co lo nic anas to mo ses in the rat. Sur gery.1986; 99: Doğ ru O, Ha sa noğ lu A, şak rak Ö, Koç M, Ka - ma NA. Ko lon trav ma la rın da pri mer ona rım. Ko lon Rek tum Hast Der gi si. 1991; 2: Ir win ST, Kru kows ki ZH, Mat he son NA. Sing - le la yer anas to mo sis in the up per gas tro in tes - ti nal tract. Br J Surg. 1990; 77: Wil li ams NS. Sur gi cal Prin cip les. In: Ke igh ley MRB, Wi li ams HS;eds. Sur gery of anus, rectum and co lon. Phi la delp hi a, Sa un ders, 1993: Gün doğ du H. Cer ra hi has ta da bes len me des - te ği. Cer ra hi Tıp Bi lim ler Der gi si. 2003; Bo nis PA, Chung M, Tat si o ni A et al. Ef fects of ome ga 3 fatty acids on or gan trans plan ta ti on. Evid Rep Tech nol As sess. 2005; 115: Ro lan del li RH, Ko ru da MJ, Sett le RG, Rom - be a u JL. Ef fects of in tra lu mi nal in fu si on of short-cha in fatty acids on the he a ling of co lo - nic anas to mo sis in the rat. Sur gery. 1986; 2: Ji born H, Aho nen J, Ze de feldt B. He a ling of ex pe ri men tal co lo nic anas to mo ses. Am J Surg. 1978;136: Boz zet ti F, Ter no G, Lon go ni C. Pa ren te ral hype ra li men ta ti on and wo und he a ling. Surg Gyne col Obs tet. 1975; 141: Sub ba i ah PV, Ka uf man D, Bag da de JD. In corpo ra ti on of di e tary n-3 fatty acids in to mo le cu - lar spe ci es of phosp ha tidyl cho li ne and cho les teryl es ter in nor mal hu man plas ma. Am J Clin Nutr ;58 : KAYNAKLAR 11. Kin sel la JE. Li pids, mem bra ne re cep tors, and enz ymes: ef fects of di e tary fatty acids. J Pa r- en ter En te ral Nutr. 1990; 14: Pom po sel li JJ, Mas ci o li EA, Bis tri an BR, Lo - pes SM, Black burn GL. At te nu a ti on of the feb - ri le res pon se in gu i ne a pigs by fish oil en ric hed di ets. J Pa ren ter En te ral Nutr. 1989; 13: Je len S, Tem pel G, Loh nin ger A, Blü mel G. Chan ges in es sen ti al fatty acids in plas ma li - pid frac ti ons of tra u ma ti zed pa ti ents. J Pa ren - ter En te ral Nutr. 1983; 7: Gers ter H. The use of n-3 PU FAs (fish oil) in en te ral nut ri ti on. Int J Vi tam Nutr Res. 1995; 65: Fo it zik T, Eibl G, Schne i der P, Wen ger FA, Jaco bi CA, Buhr HJ. Ome ga-3 fatty acid supp le - men ta ti on in cre a ses an ti-inf lam ma tory cyto ki nes and at te nu a tes syste mic di se a se sequ e la e in ex pe ri men tal pan cre a ti tis. Fo it zik T, Eibl G, Schne i der P, Wen ger FA, Ja co bi CA, Buhr HJ. J Pa ren ter En te ral Nutr. 2002; 26: Bjer ve KS, Fisc her S, Wam mer F, Ege land T. Alp ha-li no le nic acid and long-cha in ome ga-3 fatty acid supp le men ta ti on in thre e pa ti ents with ome ga-3 fatty acid de fi ci ency: ef fect on lymphocy te func ti on, plas ma and red cell li - pids, and pros ta no id for ma ti on. Am J Clin Nutr. 1989; 49: Hol man RT, John son SB, Hatch TF. A ca se of hu man li no le nic acid de fi ci ency in vol ving ne u - ro lo gi cal ab nor ma li ti es. Am J Clin Nutr. 1982; 35: Daly JM, Li e ber man MD, Gold fi ne J, Sho u J, We in tra ub F, Ro sa to EF, La vin P. En te ral nut ri ti on with supp le men tal ar gi ni ne, RNA, and ome ga-3 fatty acids in pa ti ents af ter ope ra ti - on: im mu no lo gic, me ta bo lic, and cli ni cal outco me. Sur gery. 1992;112: Cer ra FB, Leh mann S, Kons tan ti ni des N et al. Im pro ve ment in im mu ne func ti on in ICU pa ti - ents by en te ral nut ri ti on supp le men ted with ar gi ni ne, RNA, and men ha den oil is in de pen - dent of nit ro gen ba lan ce. Nut ri ti on. 1991; 7: Ka ya Y, Yurt taş O. En te ral im mün nut ris yo nun de ney sel ya ra iyi leş me si ne et ki le ri. Ulu sal Cer ra hi Der gi si. 2000; 6: Sen kal M, Mum me A, Eick hoff U et al. Early pos to pe ra ti ve en te ral im mu no nut ri ti on: cli ni cal out co me and cost-com pa ri son analy sis in surgi cal pa ti ents. Crit Ca re Med. 1997;25(9): Whi ting CV, Bland PW, Tarl ton JF. Di e tary n- 3 pol yun sa tu ra ted fatty acids re du ce di se a se and co lo nic pro inf lam ma tory cyto ki nes in a mo u se mo del of co li tis. Inf lamm Bo wel Dis. 2005; 11: Ger cek A, Yil di rim Ö, Kon ya D ve ark. Ef fects of pa ren te ral fish-oil emul si on (ome ga ven) on cu ta ne o us wo und he a ling in rats tre a ted with de xa met ha so ne. Jo ur nal of Pa ren te ral and En te ral Nut ri ti on. 2007; 31: Hen drick se CW, Ke igh ley MR, Ne op to le mos JP. Di e tary ome ga-3 fats re du ce pro li fe ra ti on and tu mor yi elds at co lo rec tal anas to mo sis in rats. Gas tro en te ro logy. 1995; 109: Ji born H, Aho nen J, Ze der feldt B. He a ling of ex pe ri men tal co lo nic anas to mo ses. II I. Col la - gen me ta bo lism in the co lon af ter left co lon resec ti on. Am J Surg 1980; 39: Turkish Medical Journal 2009;3(1)

19 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Ali Zahit BOLAMAN ORİJİNAL ARAŞTIRMA Tibia Şaft Kırıklarının Kilitli İntramedüller Çivi ile Tedavisi Dr. Tolga TOLUNAY, a Dr. D. Ali ÖÇGÜDER, a Dr. Bülent BEKTAŞER, a Dr. Ferhat GÜLER, b Dr. Murat DEMİRDÖĞEN, a Dr. Şükrü SOLAK a a Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara b Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Elazığ Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Dr. Tolga TOLUNAY Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Bilkent, Ankara, TÜRKİYE/TURKEY tolgatolunay@hotmail.com ÖZET Tibia şaft kırıklarında kilitli intramedüller çivi uyguladığımız hastalarımızın sonuçları değerlendirildi. 23 hastaya (15 erkek, 8 kadın; yaş ortalaması 36.7; dağılım 18-60) kapalı redüksiyon veya mini açık redüksiyon sonrası oymalı ve de kilitli intramedüller çivi ile tedavi uygulandı. Tibia kırıklarının 17 si kapalı, 6 sı açık kırık idi. Tüm kırıklara oyma işlemi ve de statik kilitleme uygulandı. Takiplerde kaynamanın geciktiği düşünülen hastalara dinamizasyon uygulandı. Radyografilerde kallus dokusu görüldükten sonra kısmi yüklenmeye izin verildi. Çalışmamızda hastalar, fonksiyonel ve radyolojik olarak Johner ve Wruhs Kriterleri ne göre değerlendirildi. Ortalama takip süresi 16.8 ay (12-21 ay) idi. Hastaların hepsinde kaynama elde edildi. Hastalarımızın ortalama kaynama süresi 17.4 hafta (12-60 hafta) idi. Tibia 1/3 distal kırığı olan 4 hastamızda 2-5 derecelik valgus açılanması saptandı. Hastalarımızdan birinde 10 derecenin üzerinde rotasyon mevcuttu ve bir hastamızda da yürümede belirgin aksama vardı. 2 hastamızda 6-10 mm kısalık mevcut idi. Ayak bileği ve subtalar eklem hareketleri 17 hastada (%74) çok iyi, 5 hastada (%21.7) iyi, 1 (%4.3) hastada orta olarak değerlendirildi. Johner ve Wruhs Kriterleri ne göre; %52.5 çok iyi, %34.8 iyi, %8.7 orta, %4.3 kötü sonuç elde edildi. Tibia şaft kırıklarında oymalı ve de kilitli intramedüller çivilemenin, başarılı fonksiyonel sonuçları, yüksek kaynama ve düşük komplikasyon oranları nedeniyle etkin bir tedavi yöntemi olduğunu düşünüyoruz. Anah tar Ke li me ler: Kemik çivileri; tibial kırıklar/cerrahi; kırık fiksasyonu, intramedüller/yöntem ABS TRACT We evaluated the results of interlocking intramedullary nailing in the treatment of tibial diaphyseal fractures. Reamed interlocking intramedullary nailing was performed with closed or mini-open reduction in 23 patients (15 males, 8 females; mean age 36.7 years; range 18 to 60 years). 17 fractures were closed, 6 fractures were open. Reamed and static interlocking intramedullary nailing was performed on all patients. The patient have delayed union patients were dynamisied. Partial weight-bearing was allowed in patients after the observation of callus formation. The evaluation in the study was performed according to Johner and Wrush criteria. The mean follow-up was 16.8 months (range 6 to 21 months). Union was achieved in all patients. Mean union period was 17,4 weeks (range 12 to 60 weeks). In four cases, a valgus angulation of 2-5 degrees was detected that whom had distal third tibial fractures. In one case, an external rotation more than 10 was detected and in another case, grave claudication was detected. In two cases, extremity shortning of 6-10 mm was detected. According to ankle and subtalar mobility; 17 (74%)of the patients had excellent, 5 (21.7%) good, 1 (4.3%) had moderate results. According to Johner and Wrush criteria; 52.5% of the patients had excellent, 34.8% good, 8.7% moderate and 4.3% had bad results. We suggested that reamed interlocking intramedullary nailing is an effective method in tibial diaphyseal fractures because of successful functional results, high union and low complication rates. Key Words: Bone nails; tibial fractures/surgery; fracture fixation, intramedullary/methods Tur kish Me di cal Jo ur nal 2009;3(1):15-21 Cop yright 2009 by Türk Tıp Dergisi ibia kırıkları, travmatoloji alanında en sık karşılaşılan kırıklardandır. Hekimlik tarihi boyunca birçok tedavi yöntemi denenmiş ama en iyi yöntemin hangisi olduğu konusundaki tartışmalar halen devam etmektedir. 1 Sanayileşmenin artması, teknolojik gelişmeler, motorlu taşıt sayı- Turkish Medical Journal 2009;3(1) 15

20 Ali Zahit BOLAMAN sı nın art ma sı vb bir çok fak tör yük sek ener ji li trav - ma mik ta rın da ar tı şa ve do la yı sıy la ti bi a kı rık la rın - da da sa yı ca ar tı şa ne den ol muş tur. 2 Ti bi a kı rık la rı tüm kı rık la rın yak la şık %15 ini oluş tur mak ta dır 3 ve ana to mik po zis yo nu ne de niy le en sık gö rü len uzun ke mik kı rık la rı dır. 4 Ti bi a ci sim kı rık la rın da has ta yı bir an ön ce mo bi li ze et mek, ek lem sert lik le rin den ko ru mak ve müm kün olan en kı sa sü re de ak tif ha le ge tir mek için en et ki li te da vi yön te mi ki lit li in tra me dül ler çi vi le me yön te mi dir. 1 Ti bi a kı rık la rın da te da vi yön te mi ola rak ter cih edi le cek yön tem has ta ya, kırı ğa ve te da vi eden ki şi ye gö re de ği şir. Kı rık ve hasta nın özel lik le ri ne gö re, uy gun ol ma yan bir te da vi yön te mi nin se çil me si, iyat ro je nik ola rak çok ağır komp li kas yon la ra yol aça bi lir ve te da vi sü re ci ni uza ta bi lir. 5 Te da vi de kul la nı la cak olan yön tem; kı - rık frag man la rı nı iyi ko num da kar şı laş tı ran, eks ternal kal lus olu şu mu nu uya ra bil mek ama cıy la kı rık böl ge sin de kıs mi ha re ke te izin ve ren, kı rık böl ge si açıl ma dan uy gu la na bi len, er ken ha re ke te izin ve - ren ve en az komp li kas yon ora nı nın gö rül dü ğü yön tem ol ma lı dır. Ti bi a di a fiz kı rık la rı nın te da vi sin de sık lık la, al - çı ile kon ser va tif te da vi, eks ter nal fik sas yon, plak vi da ile os te o sen tez ve in tra me dül ler çi vi le me yöntem le ri kul la nıl mak ta dır. 6,7 Bu te da vi le rin bir bi ri ne üs tün lük le ri ke sin ola rak be lir le ne me miş olup, her tek ni ğin, çe şit li fak tör le re bağ lı ola rak ön ce lik le ri mev cut tur. Bu ça lış ma mız da, ti bi a şaft kı rık la rın da ki lit li in tra me dül ler çi vi uy gu la dı ğı mız has ta la rı mı zın teda vi so nuç la rı nı de ğer len dir me yi plan la dık. HAS TA LAR VE YÖN TEM Mart 2005 ile Ekim 2007 ta rih le ri ara sın da oy ma lı ve de ki lit li in tra me dül ler çi vi le me yön te miy le teda vi edi len ve dü zen li ta kip le ri ya pı lan 23 has ta değer len di ril di. Has ta la rın 15 i er kek (%65.2), 8 i ka dın (%34.8) idi. Yaş or ta la ma sı 36.7 idi (18-60). Kı rık la rın ta raf ola rak da ğı lı mın da, 12 kı rık sağ ve 11 kı rık sol eks tre mi te de tes pit edil di. Tüm kı rık la - ra oy ma iş le mi ve de sta tik ki lit le me uy gu lan dı. Kı rık ne den le ri, araç içi tra fik ka za sı 8 (%34.8), araç dı şı tra fik ka za sı 7 (%30.4), yük sek ten düş me 4 (%17.4), ba sit düş me 4 (%17.4) şek lin dey di. MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ Kı rık lar AO sı nıf la ma sı na gö re de ğer len di ril di. Bu sı nıf lan dır ma ya gö re has ta la rı mı zı de ğer len di - re cek olur sak; A gru bu 14 has ta dan (%60.9), B gru - bu 7 has ta dan (%30.5), C gru bu da 2 has ta dan (%8.7) oluş mak ta dır. Ti bi a kı rık la rı nın 17 si ka pa - lı, 6 sı açık kı rık idi. Açık kı rık lar Gus ti lo-an der son sı nıf la ma sı na gö re ay rıl dı ğın da ise, 4 ü Tip I, 2 si ise tip II şek lin dey di. Açık kı rık lı has ta la rı mı za 2 li anti bi yo tik te da vi si baş lan dı, te ta noz pro fi lak si le ri yapıl dı. En kı sa sü re de yı ka ma ve ge rek li deb rid man uy gu la nıp, ya ra lar pri mer ola rak ka pa tıl dı. Has ta - la rı mız, uzun ba cak atel uy gu lan dık tan son ra ser visi mi ze ya tı rıl dı lar. Has ta lar has ta ne ye ya tış la rın dan iti ba ren en er ken 1.gün en geç 8.gün ope re edil miş ler dir. Geç dö nem de ope re olan has ta lar da ha çok ek has ta lık - la rı ve ya ila ve ya ra lan ma la rı olan has ta lar dır. Hasta la rın or ta la ma ame li ya ta alın ma sü re le ri 3.9 gün idi. Ame li yat tan son ra mo bi li ze ol ma sü re le ri 4.2 gün ve ser vis te top lam ya tış sü re le ri 7.4 gün idi. Has ta la rı mız ame li yat ma sa sın da, su pin po zis - yon da, sko pi yar dı mı ile ope re edil di. İntra me dül - ler çi vi le me uy gu la nan ol gu la rın hiç bi ri ne tur ni ke uy gu lan ma dı. Has ta la ra, ge nel du rum la rı na uy gun ola rak ge nel anes te zi, epi du ral anes te zi ve ya spi nal anes te zi uy gu lan dı. Has ta la rı mı za ka pa lı re dük si - yon sko pi eş li ğin de 3 de fa de nen di ve ba şa rı sız olan ol gu lar da mi ni açık re dük si yon yön te mi ile kı rık re dük te edil di. Has ta la rı mı zın 20 si nin kı rı ğı ka pa - lı ola rak re dük te edi lir ken, 3 ünün kı rı ğı ise mi ni açık yön tem le re dük te edil di. Ame li yat son ra sı, has ta nın her iki ba ca ğı na elas tik ban daj ve ele vas yon uy gu la ma sı ya pıl dı, her han gi bir atel le me ye ge rek du yul ma dı. İlk pansu man pos to pe ra tif 1. gün ya pıl dı. Ame li yat son ra - sı ge nel du ru mu uy gun olan has ta lar 1. gün de kol tuk değ ne ği ile kı rık ta ra fa yük ver me den mo bili ze ol du lar. Ay nı gün için de has ta la ra, hem ku ad - ri seps ile hams tring eg zer siz le ri hem de ayak bi le ği ile diz ha re ket le ri baş lan dı. Ame li yat son ra sı dö nem de has ta lar ay lık kon t- rol le re çağ rıl dı. Has ta la rın ba cak la rı nın ön-ar ka ve yan gra fi le ri çe kil di. İlk ay içe ri sin de has ta la rın kı - rık ba cak la rı na yük ver me si ne izin ve ril me di. 1. ay so nun da gra fi ler de iz le nen kay na ma mik ta rı na gö - re prog re sif yük ver di ril miş tir. Ta kip ler de kay na - 16 Turkish Medical Journal 2009;3(1)