A. İş Fikri Nedir? Ekonomi. Mevcut İşletmeler. Gazete. Tüketiciler Fuarlar TV-Radyo. Oda Dergileri. Ticaret gazeteleri. Üniversite yayınları

Transkript

1

2 A. İş Fikri Nedir? En değerli kaynak iyi bir iş fikridir Çeşitli fikirler araştırılarak bunların arasından bir seçim yapılması gerekmektedir. Tasarlanan bütün fikirler yazılmalıdır. Yazılan fikirler üzerinden değerlendirme yapılmalı Seçilen fikre odaklanılmalı

3 A. İş Fikri Nedir? İş fikirlerinin %43 ü daha önce çalışılan alandan Uzun zaman bir alanda çalışan kişi değerli deneyimler kazanır Yeni fırsatlara ilişkin gelişmeleri yakından izlemeliyiz Gazete Mevcut İşletmeler Tüketiciler Fuarlar TV-Radyo Ekonomi Dergileri Ticaret gazeteleri Türk Patent Enstitüsü Üniversite yayınları Sosyal Medya Oda Dergileri

4

5 B. İş Fikri Bulma Girişimcilerin iş fikri geliştirme konusunda kullanabilecekleri başlıca yöntemler şunlardır: Girişimci yeni bir iş fikri geliştirebilir. Başkalarından bir iş fikri satın alabilir. Başkalarının iş fikirlerinden yararlanarak yeni bir iş fikri geliştirilebilir.

6 B. İş Fikri Bulma Fikrin başarılı olup olmayacağını tespit için yapılacaklar;

7 Ürünü tasarlamak ve geliştirmek Ham madde, yardımcı malzeme ile diğer kaynakları belirlemek ve sağlamak Maliyet analizini yapmak İş gücü sağlamak Örnek(prototip) ürünler üretmek, test etmek

8 Ürünün satış fiyatını belirlemek Ürünün rakip ürünler karşısındaki pazar şansını araştırmak Hedef müşteri kitlesini belirlemek Ürünün pazarlamasını değerlendirmek Üretim kapasitesini belirlemek

9 Bu bilgiler ışığında iş fikrinin yeniden gözden geçirilmesini sağlamak Patent işlemlerini yapmak İş fikrinin üretim pazarlamasının başarısı konusunda emin olmak

10 İş fikirleri iki ana grupta toplanmaktadır a. Hizmet üretimi yapılabilecek pazarlama ve ticaret, turizm ve serbest meslek iş fikirleri, b. Mal üretimi yapılabilecek iş fikirleridir.

11 Örnek İş Fikirleri Bilgisayar yazılımı ve BT Bankacılık Pazarlama Turizm Muhasebe Danışmanlık şirketleri Finansman danışmanlığı Evlere hizmet servisleri Çocuk bakım şirketleri Bilgi pazarlayan şirketler Turizm, gezi ve hac organizasyon şirketleri Güvenlik hizmeti Çamaşır yıkama ve ütü Yaşlı ve hastalara bakım hizmeti veren şirketler Katalogla satış şirketleri İkram hizmetleri Sosyal etkinlik organizatörlü ğü vb.

12 C. PROJE KAVRAMI Proje; belirlenmiş bir amaç için, belirlenmiş bir zaman aralığında, belirlenmiş kaynaklar kullanılarak, belirlenmiş görevlerin bir defalığına (geçici) yapıldığı bir iş türüdür.

13 C. PROJE KAVRAMI Proje, belirli sermaye ile bir yatırımda bulunmak ya da pazarlama işine girişmek vb. etkinlikler için yapılacak giderler ve elde edilecek sonuçların ayrıntılı biçimde öngörülmesine ilişkin özel planlama türüdür. Proje planlama ise bir yatırımı gerçekleştirmek için neler yapılması gerektiğini tasarlamaktır.

14 C. PROJE KAVRAMI Ön Proje Bir yatırım projesi hazırlanırken kesin yatırım kararı alabilmek için girişimcinin, yapacağı yatırıma yönelik bazı ön bilgileri elde etmesine olanak veren çalışmalardan oluşan bölüme, ön proje denir. Bu çalışmalar sonucu beklenen kârlılık sağlanamayacağı anlaşılırsa projeden vazgeçilir.

15 C. PROJE KAVRAMI Ön Projenin Amaçları; İşletmenin kesin olarak kurulmasına karar vermek İşletmenin kuruluş yerinin belirlenmesine İşletmenin hangi büyüklükte kurulacağını saptamak Finansman kaynaklarının sağlanması için bankalara ve diğer mali kuruluşlara ön proje sunmak İlgili devlet kuruluşlarına yatırım projesini tanıtıcı bir belge sunmak Projenin gerektirebileceği teknik aygıtların ve güçlüklerin neler olduğunu saptayabilmek Projenin gerçekleştirilmesiyle ilgili yasal engeller olup olmadığını araştırmak Projenin uygulanma döneminde karşılaşılabilecek güçlükleri önceden görmek ve gerekli önlemleri almaktır.

16 C. PROJE KAVRAMI Proje Çeşitleri Yeni yatırım projesi: Tamamıyla yeni bir tesis kurmak amacıyla gerçekleştirilen projedir. Yenileme yatırım projeleri: Var olan ve işleyen sisteme ilişkin üretim araçları yıpranmışsa ve yeni teknoloji ile değiştirilmesine gereksinim duyuluyorsa yenileme yatırım projesine gerek vardır. c. Tamamlama, genişletme yatırım projeleri: Var olan bir tesisin üretim kapasitesini arttırmak için yürütülen yatırım projeleridir. ç. Modernleştirme yatırım projeleri: Mevcut tesiste, araç gereç ve makinelerde yıpranma olmamasına karşın, uygulanan teknolojinin eski olması dolayısıyla yapılan modernleştirme çalışmalarını kapsayan yatırım projeleridir.

17 C. PROJE KAVRAMI Yatırım projelerinin ülke genelindeki yararlarını iki önemli başlık altında toplamak olasıdır: a. Yatırımların çoğaltan ya da çarpan etkisi: Ülke genelinde gerçekleştirilecek bir birim yatırımın millî gelirde bir birim artışa yol açacağı ifade edilmektedir. Marjinal tasarruf eğilimi yatırım ile ters orantılıdır. b. Yatırımların hızlandıran etkisi: Yeni olarak gerçekleştirilecek yatırımlar gelir düzeyinde artışa yol açacak, bunun etkisiyle tüketim artacak, tüketim arttıkça da yeni yatırımların önü açılmış olacaktır.

18 C. PROJE KAVRAMI Yatırım Projelerinin Hazırlanması Proje fikrinin doğuşu Ön fizibilite etüdü Fizibilite etüdü Projenin değerlendirilmesi Projenin uygulanması

19 C. PROJE KAVRAMI Bir proje fikrinin doğuşu iki şekilde ortaya çıkabilir: 1. Bir ihtiyacı araştırır ve bu ihtiyacı giderecek ürünü belirler a. Mevcut sanayilerin durumunu inceler b. Mevcut sanayilerin girdi ve çıktılarını tespit eder c. Nüfus bilimsel verilerini inceler ç. Kalkınma planları ve ekonomik değişim eğrilerini inceler d. Toplumsal değişimleri inceler e. Yasaların etkilerini göz önünde bulundurur

20 C. PROJE KAVRAMI Bir proje fikrinin doğuşu iki şekilde ortaya çıkabilir: 2. Önce ürünü bulur, sonra ihtiyacın derecesini araştırır a. Yöresel malzeme ve kaynaklarını inceler b. Dışarıdan sağlanan malların yerli üretimini gerçekleştirir c. Yöresel beceri ve el sanatlarını geliştirir ç. Yeni yaygınlaşan teknolojilerin olumsuzluklarını giderecek araştırmaları yapar d. Mevcut sanayi ürünlerini ele alarak geliştirir e. Sanayi sergilerinden fikir elde eder

21 C. PROJE KAVRAMI Proje fikirlerini uygulamaya koymamak için kullanılacak ön eleme soruları 1. Uygun fiyatlarla üretim faktörlerinin sağlanmasını sınırlayıcı etkenler var mı? 2. Proje fikri bulunamayacak ölçüde çok sermaye gerektiriyor mu? 3. Projenin çevresel etkileri devletin ve kamuoyunun resmî ya da gayri resmî olarak belirlediği kural ve ilkelere ters midir? 4. Proje fikri ulusal politikalar, amaçlar ve ilkelerle çelişiyor mu? 5. Proje fikrinin yöneldiği piyasaya girişi engelleyecek tekelci kuruluşlar var mıdır? 6. Ürünün uygun bir biçimde piyasaya dağıtımını engelleyen faktörler var mıdır? 7. Proje fikri var ve gelecekte arzu edilen sanayi sektörü ile çelişki içinde midir?

22 C. PROJE KAVRAMI Proje fikirlerini uygulamaya koymamak için kullanılacak ön eleme soruları Yukarıda belirtilen sorular ışığında yapılacak bir değerlendirme aşağıda belirtilen etkenler çerçevesinde incelenebilir: 1. Mevcut pazar durumunun yeterliliği 2. Pazarın büyüme potansiyeli 3. Proje ürününün rekabet derecesi 4. Projenin pazarda başarılı olma derecesi

23 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Herhangi bir girişimin işletme ve ekonomi yönlerinden durumunu önceden tespit etme Yapılabilirlik Fizibilite etütleri yatırımın Kârlılığı için başarıya giden yolun anahtarıdır.

24 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite etüdünün faydaları şu şekilde özetlenebilir: a. Elverişli kaynak kullanımı b. Özel sektöre verilen devlet destekli kredilerin doğru ve etkin kullanılması. c. Finansman kuruluşlarının verdiği kredilerin doğru ve etkin kullanılması. ç. Yarıda kalmış yatırım projelerinin önlenmesi.

25 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite etüdü; girişimcinin ne üreteceğini, üretim faktörlerinin nasıl sağlanacağını, hangi üretim yönteminin uygulanacağını, nasıl üretileceğini, üretilen malın ve hizmetin nereye satılacağını belirlemek için yapılır.

26 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite etüdü, bir pazar analizi, bir teknik analiz bir de finansal analiz olarak adlandırılan üç belirgin aşamayı içeren kapsamlı bir ekonomik analizdir.

27 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite etüdünün yapılış amaçları şunlardır: a. İşletmenin kuruluş yerini ve yatırım alanını belirlemek b. Girişimciye yatırım tutarı hakkında yaklaşık bilgi vermek c. Çeşitli teşvik ve vergi indirimlerinden yararlanmak için ön bilgi almak ç. Kredi olanaklarından yararlanmak için bilgi almak d. Franchising olanağı bulunup bulunmadığını öğrenmek e. Projenin uygulanması aşamasında karşılaşılabilecek olası güçlükler ve sorunlar hakkında gerekli önlemleri almak f. Geleceğe dönük ön proje çalışmalarını gerçekleştirecek araştırma giderlerini azaltmak

28 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite Etüdünün Aşamaları a. Pazar analizleri ve ihtiyaç tespitleri b. Tespit edilen ihtiyaçlara uygun tasarımların yapılması ve prototip üretimi c. Ürün yapım tekniklerinin belirlenmesi ç. Tasarımlarda kullanılacak ham madde, yarı mamûl ve mamûllerin tespitlerinin yapılması d. Ürün üretiminin süreç şemalarının hazırlanması ve zamanlamaların tespiti f. Ürün maliyetinin analizi g. Nesnel kriterlere dayalı olarak üretim yeri seçimi, ğ. Üretim miktarlarının hesaplanması ve kapasite planlaması h. Öngörülen kapasiteye göre üretim sistemine karar verilmesi ı. Karar verilen üretim sistemine uygun teknoloji kararlarının verilmesi i. Uygun makine hat yerleşim planlarının hazırlanması j. Sabit yatırım maliyet analizlerinin yapılması k. Analiz değerleri ile kârlılık hesaplarının yapılması l. Olumlu ya da olumsuz yatırım kararının verilmesi

29 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite Çalışması Sırasında Yapılacak Araştırmalar Ekonomik Araştırmalar Teknik Araştırma Üretim yönetimi seçimi ile ilgili etüt Makine ve donatım değerlendirmesi Arazi, bina ve inşaat etüdü Mali Araştırmalar Yasal Araştırmalar Örgütsel Araştırmalar

30 Ekonomik Araştırmalar Piyasa Etüdü İşletmenin üreteceği veya pazarlayacağı mal ve hizmetlerin miktar ve niteliklerini saptamak, tüketicinin aradıkları nitelikleri, satın alma ve arzularını belirlemektir.

31 Ekonomik Araştırmalar Kuruluş Yeri ve Yer Seçimi Taşıma, Ulaştırma olanakları, Ham madde, Pazar alanı, İş gücü, Su ve su kaynakları, İklim koşulları, Enerji kaynakları, Sosyal ve kültürel koşullar, Şehir ve bölge yöneticilerinin davranışları, Vergi, resim, harçlar ve teşvik önlemleri

32 Ç. FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Fizibilite Etütlerinde Yapılacak Analizler; Pazar Analizi Teknik Analiz Finansal Analiz

33 3. Fizibilite Raporunun Hazırlanması Projenin adı ve kapsamı,sektörü n tanımı Mevcut durum ve gelişmeler Sektördeki kuruluşlar Mevcut kapasite ve kullanım Fabrika akış şeması Tüketim Pazar durumu Üretim teknolojisi Üretim hakkında genel bilgiler Ham maddeler Üretim girdileri veya hesaplamalar Fizibilite etüdü (maliyetler, üretim planı, üniteler vb.) Sonuç

34 3. Fizibilite Raporunun Hazırlanması ÖRNEK (82. Sayfa)

35 4. Raporun Değerlendirilmesi Bir fizibilite çalışmasında beş ana konuda bilgiler toplanarak değerlendirme yapılmaya çalışılır. a. Piyasa incelemesi b. Kuruluş yeri incelemesi: c. Mali inceleme: ç. Teknolojik inceleme: d. Hukuksal inceleme:

36 5. Yatırıma Karar Verilmesi Düşünce düzeyindeki bir projenin üzerinde durulmaya değer ve yeterince çekici olduğu anlaşılırsa rapora dönüştürülür, değerlendirilir ve projenin uygulanmasına ve yatırımının yapılmasına karar verilir.

37 D. İŞ PLANI Kurulması düşünülen işletmenin ayrıntılarını içeren yazılı belgeye iş planı denir. İş planı, girişimciye pazarı analiz etme ve işletme stratejisini planlama konusunda yardım sağlayan ayrıntılı belgedir.

38 D. İŞ PLANI İş planının temel amacı; iş kuran girişimcilerin, iş kurma sürecinde hangi hedefler için neleri, nasıl ve ne zaman yapacağını belirlemesidir. İş planının yararları: İş kurma yolunda bir rehberdir. İş kurmadan önce gerekli araştırma ve planlama çalışmalarının yapılmasını sağlayan bir araçtır. Bir banka ya da başka finans kuruluşundan yardım alabilmek için gereklidir. Kendi işinizi iyice kavramada yardımcıdır. Son derece kullanışlı bir yönetim ve denetim aracıdır.

39 D. İŞ PLANI İş planının içeriğinde şunlar bulunmalıdır: Girişimcinin özellikleri ve hedefleri Kurulacak işin temel nitelikleri, yasal yapısı ve ortakları Hedeflediği piyasanın özellikleri Alıcı kitlesine ulaşmak için uygulayacağı satış ve pazarlama çalışmaları Mal ya da hizmetlerini üretmek için uygulayacağı süreçler Kuracağı işletmenin teknik sistemleri İşletmeyi yürütmek için gerekli yönetsel süreçler ve örgütlenme İşletmenin tahminî üretim ve satış planları İşletmenin finansal hareketleri İşletmenin finansal kârlılığı

40 D. İŞ PLANI İş planı hazırlanırken uyulması gereken kurallar: İş planı basit, kısa ve anlaşılır bir şekilde hazırlanmalıdır. Planın bölümleri arasında etkinlikler açısından bir denge olmalıdır. Amaçlar mutlaka tanımlanmalıdır. Dinamik olmalıdır. İşletmenin güçlü ve zayıf yönleri göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır. Akla uygun hazırlanmalıdır. Üretim, finansman, pazarlama, dağıtım gibi bölümler arasında eş güdüm sağlanarak hazırlanmalıdır. Yönetim, örgütleme ve denetim işlevlerini kolaylaştırmalıdır. Plan esnek olmalı, abartılardan kaçınılmalıdır. Önemli riskler aydınlatılmalıdır. Hedef pazar belirlenmelidir.

41 D. İŞ PLANI İş planında ele alınması gereken temel noktalar Özet, İşin tanımlanması, İş kurma süreci, Girişimcinin kişisel özellikleri, Girişimcinin iş fikrini seçme nedenleri, Girişimcinin kısa, orta ve uzun dönemli hedefleri, Kurulacak işin temel nitelikleri, Alınan izinler, ruhsatlar ve diğer resmî belgeler, Ürün satış planı, Tahmini ürün bedelleri, İşletme pazarlama etkinlik planı, Kullanılacak malzeme ve ekipmanlardır.

42 D. İŞ PLANI ÖRNEK İŞ PLANI (Sayfa 95)