2016 Yılı Ücret Artış Bütçeleri ve Asgari Ücret Artışının Etkileri

Transkript

1 2016 Yılı Ücret Artış Bütçeleri ve Asgari Ücret Artışının Etkileri Mayıs 2016 Willis Towers Watson Ücret Araştırmaları olarak 31 Mart Nisan 2016 tarihleri arasında uyguladığımız 2016 yılı Ücret Artış Bütçeleri ve Asgari Ücret Artışının Etkileri anketimize başta ilaç ve sağlık, teknoloji, hızlı tüketim, perakende, üretim, finansal hizmetler, otomotiv sektörleri ve holdingler olmak üzere toplam 228 şirket katılım göstermiştir. Araştırmamızda asgari ücret artışından şirket bütçelerinin nasıl etkilendiği ve alınan aksiyonların neler olduğu incelenmiştir. Asgari Ücret Değişikliği Sonrasında Ücret Artış Bütçenizde Değişiklik Yaptınız m? Asgari ücret değişikliği sonrasında ücret artış bütçenizde değişiklik yaptınız mı? sorumuza cevap veren 138 şirketin %30 u asgari ücret değişikliğinden etkilenmedikleri için bütçelerinde değişiklik yapmadıklarını belirtmiştir. Buna karşın şirketlerin %32 si asgari ücret değişikliğinden etkilendiklerini, ancak mevcut bütçeleri içerisinde artışlarını gerçekleştirdiklerini, %38 i ise asgari ücret artışı karşısında ek bütçe kullandıklarını paylaşmıştır. Dolayısıyla, katılımcı şirketlerin %70 i asgari ücret artışından etkilenirken, ücret artış bütçelerinde ek bütçe kullanımı nedeniyle değişiklik, kısıtlı bir oranda gerçekleşmiştir. Aşağıdaki tabloda Asgari ücret değişikliği etkisinin de dahil edildiği 2016 yılı için gerçekleşen toplam ücret artış bütçesi oranlarını belirtiniz sorusuna cevap veren 201 şirketin yanıtları, hem tüm katılımcı şirketleri içeren genel endrüstri hem de sektörlere dair ücret artış oranları kırılımlarında analiz edilmiştir. Genel endüstri için ücret artış oranı üst çeyrek %10 ile alt çeyrek %7,7 aralığında, orta noktada %8,2 olarak raporlanmıştır. Sektörel kırılımlara bakıldığında ise mavi yaka ve asgari ücretli çalışanların oranlarının artmasına paralel olarak ücret artış oranlarının da yükseldiği görülmüştür. Bu bağlamda, teknoloji sektörü %7,7 ile en düşük ücret artış oranına sahipken, hızlı tüketim ve perakende %9,7 ile en yüksek orana ulaşmıştır. Özellikle asgari ücret artışından daha fazla etkilenen sektörlerin toplam bütçe artışlarının genel endüstriden 1 1,5 puan aralığında daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

2 2016 Salary increase survey and the effects of minimum wage increase Error! Unknown document property name. 2 Error! Unknown Sektör Bazlı 2016 yılı Toplam Bütçe Artış Oranları Genel endüstri için ücret bütçeleri segmente edilerek raporladığında en önemli değişimin mavi yakalı çalışanlarda olduğu gözlemlenmektedir. Söz konusu çalışan kategorisi için şirketler medyanda %8,5 ücret artış oranına sahip iken, üst çeyrekte %11,6 oranına kadar bütçe artışı uygulamışlardır. Mavi yakalı çalışanlardan sonra asgari ücret değişiminden en çok etkilenen diğer çalışan kategorisi ise teknik ve iş destek çalışanlarıdır. Bu grup için medyanda %8,1 lik artış görülürken, üst çeyrekte ücret artış oranı %9,8 olmuştur., ekip yöneticileri ve üst yönetimde ise paralel olarak medyanda %8, üst çeyrekte %9 ücret artış oranları raporlanmıştır. Çalışan kategorileri için sektörel bütçe artış oranları raporun son bölümünde yer almaktadır. Genel Endüstri Üst Çeyrek 10,0% 9,0% 9,0% 9,0% 9,8% 11,6% Medyan 8,2% 8,0% 8,0% 8,0% 8,1% 8,5% Alt Çeyrek 7,7% 7,5% 7,7% 7,7% 7,7% 7,7% Ortalama 8,8% 8,2% 8,3% 8,5% 8,9% 10,2%

3 2016 Salary increase survey and the effects of minimum wage increase Error! Unknown document property name. 3 Error! Unknown Ücret Politikası ve Yan Haklarda Değişim Şirketlere asgari ücret değişimi karşısında ücret politikaları ve yan haklarında uyguladıkları değişiklikler sorulduğunda, asgari ücret artışından etkilenen 84 şirketin yanıtları incelenmiştir. Bu şirketlerin %23 ü kademeler arası ücret geçişlerini ve/veya ücret bant geçişlerini daralttıklarını belirtmiştir. Söz konusu değişikliklerin özellikle destek ve mavi yakalı çalışanların ücret politikalarında uygulandığı katılımcılar tarafından paylaşılmıştır. Yan hak paketlerinde ve sağlanan öğle yemeği, yol yardımı gibi ödeneklerde değişikliğe gittiğini belirten şirketlerin oranı ise %12 dir. Çalışanlara sağlanan öğle yemeği, yol yardımı vb. ödeneklerde değişiklik yaptığını belirten şirketlerin çoğu yemek ücretlerinde enflasyon oranının üzerinde bir artış yaptıklarını aktarmıştır. Asgari ücret değişikliğini etkileyen bir konu ise SGK tavan ücretinin artmasıdır. Tavan ücretin artması sebebiyle vergi kesintisinden etkilenen çalışanları için ek artış uygulayan şirketlerin oranı %8 tir, ancak bu şirketler kaybı tamamen karşılamak yerine kaybı azaltacak şekilde artışlar yaptıklarını paylaşmıştır.

4 2016 Salary increase survey and the effects of minimum wage increase Error! Unknown document property name. 4 Error! Unknown Domino Etkisi Hangi Seviyeye kadar yansımıştır? Domino Etkisi Yansıtan Şirket Oranı Katılımcı Şirket sayısı "Üst Düzey Yöneticiler" dahil, tüm seviyelere domino etkisi yansımıştır. 4% 113 Profesyonel" çalışan seviyesi dahil, bu seviyeye kadar olan çalışan gruplarına yansımıştır. 4% 113 Üretim ve mavi yaka çalışan grubu dahil "teknik ve iş destek" grubuna kadar yansımıştır. 27% 59* Sadece "üretim ve mavi yaka" çalışan grubuna yansımıştır. 17% 59* *Sadece ve çalışan grubu olan katılımcı sayısıdır. Katılımcılara gerçekleşen asgari ücret artışı karşısında "domino etkisi"nin gerçekleşip gerçekleşmediği ve gerçekleşti ise hangi seviyede sonlandırıldığı ise yukarıdaki tabloda özetlenmiştir. Asgari ücret artışının etkisiyle şirketlerin gerçekleştirdiği ücret artışları belirli seviyelerde domino etkisine sebep olmuştur. Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere domino etkisini tüm çalışan gruplarına yansıtan şirketlerin oranı %4 ile sınırlıdır. Beklendiği gibi domino etkisi en çok ve çalışanlarının olduğu ücret seviyelerinde sınırlı kalmıştır. Şirketinde hem hem de çalışan grubu birlikte bulunan 59 katılımcı şirketin %27 si domino etkisini her iki çalışan grubunu kapsayacak şekilde ücret politikalarına yansıtmıştır. Aynı şirketler içerisinde domino etkisini sadece çalışan gruplarına yansıtan şirketlerin oranı ise %17 dir. Teknik rollerine ve mavi yaka rollerine domino etkisini yansıtan şirketlere bu etkiyi hangi ücret seviyesine kadar yansıttıklarını sorduğumuzda ise yıllık baz maaş ücret seviyelerinin alt çeyrekte TL, medyanda TL ve üst çeyrekte TL olduğu görülmektedir. Willis Towers Watson asgari ücret artışının ücret piyasaları üzerindeki etkilerini Eylül ve Ekim aylarında yayınlayacağımız ücret araştırmalarında raporlayacağız. Sektörel Bütçe Artış Oranları Enerji ve Doğal Kaynaklar Üst Çeyrek 11,6% 9,0% 10,5% 11,3% 12,0% 18,0% Medyan 9,4% 9,0% 9,0% 9,0% 9,0% 11,0% Alt Çeyrek 9,0% 8,5% 8,6% 8,6% 9,0% 9,0% Ortalama 10,7% 9,7% 10,0% 10,1% 10,4% 13,8% Enerji ve Doğal Kaynaklar sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %9,4 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %11,0 dir. Finansal Hizmetler Üst Çeyrek 10,0% 9,8% 10,0% 9,7% 10,1% - Medyan 8,5% 8,0% 8,2% 8,8% 8,3% 8,0% Alt Çeyrek 8,0% 7,9% 8,0% 8,0% 8,0% - Ortalama 8,9% 8,6% 8,8% 8,7% 9,3% - Finansal Servisler sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %8,5 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %8,0 dir.

5 2016 Salary increase survey and the effects of minimum wage increase Error! Unknown document property name. 5 Error! Unknown Hızlı Tüketim Üst Çeyrek 10,6% 10,7% 10,0% 9,8% 10,0% 14,8% Medyan 9,7% 9,0% 9,4% 8,7% 9,3% 13,0% Alt Çeyrek 8,1% 8,0% 8,0% 8,1% 8,0% 8,0% Ortalama 10,0% 9,3% 9,4% 9,4% 9,9% 11,7% Hızlı Tüketim sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket genelin için medyanda %9,7 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %13,0 tür. İlaç ve Medikal Teknoloji İlaç ve Medikal Teknoloji sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %8,0 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %8,1 tür. Ayrıca Tıbbi Mümessiller için gerçekleşen bütçe artışı medyanda %8,0 dir. Kimya Şirket Geneli Teknik ve İş Üretim ve Mavi Üst Çeyrek 8,4% 8,5% 8,3% 8,5% 8,5% 9,2% 8,3% Medyan 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,1% 8,0% Alt Çeyrek 7,9% 7,7% 7,9% 7,9% 7,9% 8,0% 7,8% Ortalama 8,1% 7,9% 7,9% 8,2% 8,1% 9,0% 8,0% Üst Çeyrek 10,8% 9,0% 9,0% 9,0% 10,1% 13,0% Medyan 9,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,5% 9,0% Alt Çeyrek 7,9% 7,9% 7,9% 7,9% 7,5% 7,8% Ortalama 9,3% 8,0% 8,0% 8,0% 8,7% 13,2% Kimya sektöründeki toplam bütçe artışı hem tüm şirket geneli hem de üretim ve mavi yakalı çalışan kategorisi için medyanda %9,0 dur. Otomotiv Üst Çeyrek 9,8% 9,3% 9,5% 9,5% 9,5% 10,0% Medyan 9,0% 8,4% 9,0% 9,0% 9,0% 9,5% Alt Çeyrek 7,9% 7,9% 8,4% 8,0% 8,4% 8,4% Ortalama 8,9% 8,6% 9,0% 8,8% 8,9% 9,6% Otomotiv sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %9,0 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %9,5 dir.

6 2016 Salary increase survey and the effects of minimum wage increase Error! Unknown Error! Unknown Perakende Şirket Geneli Üretim ve Mavi Üst Çeyrek 11,3% 11,0% 9,7% 9,8% 9,8% 16,0% 19,0% Medyan 9,7% 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,9% 12,0% Alt Çeyrek 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 7,5% 5,5% 8,0% Ortalama 9,7% 8,4% 8,3% 8,5% 9,9% 11,0% 14,2% Perakende sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %9,7 iken üretim ve mavi yakalı çalışan kategorisi için %8,9 dur. Ayrıca Mağaza çalışanları için gerçekleşen bütçe artışı medyanda %12,0 dir. Profesyonel Hizmetler Üst Çeyrek 11,9% 11,4% 9,6% 11,3% 14,2% 17,4% Medyan 9,3% 9,0% 8,8% 9,0% 8,5% 12,3% Alt Çeyrek 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,0% 8,9% Ortalama 10,8% 9,7% 9,3% 10,6% 12,2% 13,9% Profesyonel Hizmetler sektöründeki toplam bütçe artışı tüm şirket geneli için medyanda %9,3 iken üretim ve mavi yaka çalışan kategorisi için %12,3 tür. Teknoloji Üst Çeyrek 8,5% 8,5% 8,5% 8,5% 8,5% 8,0% Medyan 7,7% 7,7% 7,7% 7,7% 7,7% 7,5% Alt Çeyrek 5,2% 6,3% 5,4% 5,4% 5,1% 5,0% Ortalama 7,6% 7,7% 7,6% 7,7% 7,1% 7,2% Teknoloji sektöründeki toplam bütçe artışı şirket geneli ve tüm çalışan kategorileri için medyanda %7,7 dir.