Cumhurbaşkanı Abdullah Gül

Transkript

1

2 Cumhurbaşkanı Abdullah Gül

3 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan

4 Binali YILDIRIM Ulaştırma Bakanı Uygarlığın Ölçütü Türkiye, coğrafi konumu ve rolü gereği eski dünya nın merkezinde bulunan ülkesidir. Doğuyla batı arasında gerçekleşen ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşimin neredeyse tamamı Türkiye üzerinden gerçekleşmektedir. Diğer yandan 1950 li yıllardan bu yana hızla kentlileşen toplumuzun ulaşım ihtiyacının dengeli bir şekilde karşılanması, seçeneklerin artırılmasını, özellikle hızlı tren hatları yapımını zorunlu kılmaktadır. Demiryolları yılları arasında altın çağını yaşamış, bu tarihten sonra üvey evlat muamelesi görerek ihmal edilmiş; giderek unutulmaya terk edilerek, kaybı ölçülemeyecek kadar ağır sonuçlar doğur muştur. Bundan dolayı, 2003 yılında demiryollarını yeniden devlet politikası olarak ele aldık Bir yandan mevcut hatların iyileştirilmesine ağırlık verir ken diğer yandan hızlı tren hatlarını Batıdan doğuya bir aks oluşturacak şekilde planladık ve işe başladık Yapımı tamamlanan Ankara-Eskişehir, yapımı devam eden Marmaray ve Ankara-Konya hızlı tren hatlarıyla, süreçleri tamamlanarak inşa noktasına gelen Eskişehir-İstanbul, Ankara-Sivas ile planlanan diğer hızlı tren hatları, şu anda bile ülkemizi önemli bir konuma yükseltmiştir. Bunların yanında, hızlı tren ray ve traverslerinin ülkemizde üretilmesi, hızlı tren setleri de üretecek bir fabrikanın Adapazarı nda faaliyete geçmesi, özetle bir demiryolu sa nayisinin oluşması, konuyu ne derece önemsediğimizi gös termektedir. Büyük Atatürk ün Demiryolu refah ve ümran tevlit eder sözü, demiryolu yapımında şiarımız olmuştur. Unutmayalım ki ümran uygarlıktan başka bir şey değildir. Bütün bu çalışmaları başarılı bir şekilde sürdüren, en sıkıntılı anlarda bile tekeri döndüren tüm demiryolcuları en içten duygularımla tebrik ediyorum.

5 HIZLI TREN Hakkında Herşey Süleyman KARAMAN TCDD Genel Müdürü Hızlı Tren, Sadece Hızlı Bir Tren Değildir... Temel hizmet sektörlerinden biri olan ulaşım alanındaki her gelişme, sihirli bir değnek etkisi göstererek insanoğlunun yaşamını önemli ölçüde etkiler. Tekerleğin icadından lokomotifin buluşuna, otomobilin ilk üretiminden uçak teknolojisine kadar uzun süreç içinde ulaşımdaki her gelişme toplumsal yaşamı da derinden etkilemiştir. Yapımı devam eden ve önümüzdeki 10 yıl içerisinde hedeflenen çekirdek hızlı tren hatları hayata geçtiğinde, hızlı tren hatları sadece geçtiği yerlerin değil, çevresinde 300 km2 lik bölgede yer alan kentleri de birbirinin banliyösü haline dönüştürecek, vatandaşlar iş/eğitim vb. nedenlerle diğer kentlere göç etmek zorunda kalmayacak, kentler/ bölgeler arasında etkileşim artarak ekonomik, sosyal ve kültürel yaşam hareketlenecektir. Bu bilinç içerisinde, 2013 yılına kadar 1500, Cumhuriyetimizin 100. yılı olan 2023 e kadar 4 bin kilometre hızlı demiryolu ağına ulaşmış, mevcut sistemini yenilemiş, demiryolu sanayisi gelişmiş, demiryolu yeniden yapılanmış bir Türkiye, hepimizin ortak ideali olmalı ve kesintiye uğratılmadan devam ettirilmelidir. Bu arada, 21. yüzyılda uçakla yarışır hale gelen demiryolu teknolojisi, yepyeni bir dünya fotoğrafı oluşturmaya devam etmektedir. Ülkemizin de bu fotoğrafta hak ettiği yeri alacağından kimsenin şüphesi olmamalı. Böylece Türkiye, sadece kendi ufkunu değil, bölge ülkelerinin de ufkunu açacaktır. Türkiye hızlı tren işletmeciliğine hazırlanırken, kamuoyu zihninin hızlı tren konusunda hala bulanık olduğunu fark ettik. İşte bu kitapçıkla, öncelikle kamuoyunun kafasında hızlı tren konusundaki soru işaretlerini, bilgi eksikliğini gidermeyi amaçlıyoruz. Tartışmalara saygı duymakla birlikte, hızlı trenin ülkemiz tarihinde bir dönüm noktası olduğu, bir milat olduğu unutulmamalıdır. Hızlı Trenin Ülkemize gelişini sağlayan Başbakanımız Sayın Recep Tayip ERDOĞAN a, Ulaştırma Bakanımız Sayın Binali YILDIRIM a ve büyük bir özveri ile çalışan mesai arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

6 Yüksek Hızlı Tren Hakkında Herşey TCDD yi Geliştirme ve TCDD Personeli Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı adına Mütevelli Heyeti Başkanı Süleyman KARAMAN Yayın Yönetmeni Adnan EKİNCİ Editör Halit Ziya DEMİRTAŞ Yayına Hazırlayanlar İbrahim Halil ÇEVİK (Dış İlş. Dair.Bşk.), Orhan UĞUR (Şube Müd.), Cengiz SÜNGÜ (Şube Müd.V.), Recai KILIÇ (Şube Müd.V.), E.Hakan GÜNEL (Uzman Müh.) Katkıda Bulunanlar Veysi KURT (Gn.Md.Yrd.), İsa APAYDIN (Gn.Md.Yrd.), İsmet DUMAN (Gn.Md.Yrd.), Erol İNAL (Gn.Md.Yrd.), Orhan Cengiz AKKURT (Hukuk Müşaviri), Mustafa ALBAYRAK (Özel Kalem Müd.), Ferhat DEMİRTAŞ (Yol Dai.Bşk.), Turgut KUMAŞ (CER Dai.Bşk.), Abdülkadir GÜL (Tic.Dai.Bşk.), İbrahim ÇELİK (Hareket Dai.Bşk.), Mehmet AKSOY (Mlz.Dai.Bşk.), Mustafa BABAL (İnş.Dai.Bşk.), Mehmet TURŞAK (APK Dai.Bşk.), Murat ŞENEKEN (Eğitim ve Öğrt. Dair.Bşk.), Mehmet URAS (Tesisler Dair.Bşk.), Suat ALTIN (Taşınmaz Mallar Dair.Bşk.), Baykal TUL (Özel Kalem Müd.Yrd.), Adnan ÖZTEKİN, Mehmet EKTAŞ, Safi ÇATAL, Mustafa ESER, Şükrü GÜMÜŞ, Haluk ATİK, Hasan PEKİN, Nuri SANDIKÇIOĞLU, Şükran KABA, Füsun AYGÜN, Ahmet DUMAN, Erhan KÖLÜK Yönetim Yeri Fevzi Paşa Mahallesi Çankırı Caddesi 9/37 Ulus, ANKARA İletişim TCDD Genel Müdürlüğü Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Gar - ANKARA Tel: Faks: E-Posta: byhim@tcdd.gov.tr Görsel Yönetmen Yağız AKAY Grafik Tasarım Selim AKSU Fotoğraf Ümit UZMAY Basım Tarihi

7 İçindekiler Nereden, nereye Yüksek Hızlı Tren Nedir? Yüksek Hızlı Trenlerin Ayırıcı Özellikleri Hızlı Trenin Avantajları Dünyada Hızlı Tren Türkiye de Hızlı Tren Türkiye Yüksek Hızlı Trenle Tanışıyor Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi Yüksek Hızlı Trende İlk Göz Ağrımız Ankara-Eskişehir Hattında Yapılan Testler Eskişehir Gar Geçişi Ankara-Konya Hızlı Tren Projesi Ankara-Sivas Hızlı Tren Projesi Hızlı Tren Setlerimiz Haberleşme, Kumanda ve Emniyet sistemleri Etüt Çalışmaları Biten ve Planlamaları Yapılan Hızlı Tren Hatları MARMARAY Projesi Avrupa-Türkiye Hızlı Tren Karşılaştırması 52 Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı 53 Eğitim Başarının Anahtarıdır Türkiye Hızlı Tren Üretecek Yeni Demiryolu Hatları Yapılıyor 62 Son Olarak 63-64

8 Nereden, nereye... İnsanoğlunun en büyük tutkuların dan biri seyahat etmek Ne za man ki buharlı lokomotif icat edildi, taşımacılık ve yolculuğun anlamı da değişti. İlk kez 1804 yılında imal edilen buharlı lo komotif, giderek gelişerek 1830 lu yıllardan sonra günümüzde de bilinen biçimini aldı. İlk yolcu taşıyan buharlı lokomotif 39 km yolu saatte 20 km hızla almış tı. Belki çok konforlu değildi ama at sırtında gitmekten daha rahat olduğu açıktı. Hızlı Tren Tarihçesi 20. yüzyılda motorlu araçların ortaya çıkmasına kadar ulaşım çoğunlukla demiryolları üzerinden sağlandı. Av rupa ve Amerika daki demiryolu şir ketleri 1933 lerde hızları saatte 160 km ye ulaşan trenlerle hizmet ver meye başlamışlardı. Bu servisler dö nemin uçaklarıyla rekabet edebile cek kapasiteye sahipti. Ancak İkinci Dünya Savaşı bu servislerin devam etmesini engelledi. Savaş, bu hızın önüne geçici bir en gel koysa da, ikinci dünya savaşının ardından teknolojide fark yaratmaya başlayan Japonlar bir rekora imza attı. Saatte 145 km hızla giden Ro-mancecar 3000 SSE, Tokyo da dar hat aralığına sahip trenler arasında en yüksek hıza ulaşmış oldu. Bu başarı Japon tasarımcılara standart hat aralığına sahip trenlerle daha da yüksek hızla ra ulaşabilecekleri güvenini sağladı. Saatte 200 km Dünyanın ilk hızlı treni ise yapımı na 1959 da başlanan ve 1964 te tamamlanan Japonya nın Tokaido Shinkansen iydi. Bu tren Tokyo-Osaka arasındaki denemelerde saatte 200 km hıza çıkmayı başardı. Avrupa daki ilk hızlı tren hattı ise 1981 yılında Pa ris ve Lyon arasına uygulandı. Bu hat üzerinde de saatte 300 km hıza ulaşıldı. Artık demiryolu seyahatleri baş ka bir anlam kazanıyordu. Zamana karşı yarış, biraz gecikmeli de olsa, uçakların ardından rayların üzerinde de başlıyordu. Yolcu taşımacılığında kullanılan ilk buharlı lokomotif saatte 20 km hız yapabiliyordu. Gidilen mesafe 39 km idi ve at sırtında gitmekten daha konforlu bir yolculuk gerçekleşmişti. 8 Hızlı Tren

9 HIZLI TREN Hakkında Herşey Dünyanın ilk hızlı treni yapımı 1964 te tamamlanan Japonya nın Tokaido Shinkansen iydi. Avrupa daki ilk hızlı tren hattı ise 1981 yılında Pa ris ve Lyon arasına uygulandı. Bu hat üzerinde de saatte 300 km hıza ulaşıldı. Japonya da Maglev trenlerine Shinkansen adı veriliyor. Shinkansen 700 T model hızlı trenler Tokyo, Nagoya, Kyoto ve Osaka yı birbirine bağlayan Tokaido Shinkansen hattında 3 kategoride çalışan trenlerdenden biri. Hızlı Tren 9

10 Yüksek Hızlı Tren Nedir? Bugünün trenleri, ilk örneklerinin 10 katından fazla bir hızla gidiyorlar ve Hızlı Tren tanımlamasını da so nuna kadar hak ediyorlar. Ancak bu hıza ulaşmanın belli koşulları var. Bir hızlı tren hattına sahip olmak için hızlı tren geliştirmek buzdağının görünen yüzü. Çünkü sistemin ba şarılı olmasını sağlayan en önemli et ken oluşturulacak hatlara bağlı. Hızlı trenlerin söz konusu yüksek hızlara ulaşması için bu hızı destek leyen özel yapım demiryolu hatları gerekiyor. UIC (Uluslar Arası Demiryolları Birliği) ve Avrupa Birliği Yüksek Hız tanımını aynı esaslara dayandırmaktadır. UIC Yüksek Hız Departmanı ve Avrupa Birliğinin 96/48 ve 2004/50/ AB no lu direktiflerinde yüksek hız ana başlığı altında çok sayıda sistemi içeren bir tanım yapılmıştır. Bu tanımlarla belirlenen standardın altında kalan hatlar ise Konvansiyonel (Geleneksel-Klasik) olarak kabul edilmektedir. Buna göre; Yüksek hızlı demiryolu kavramı için tek bir standart tanım bulunmamaktadır. Yüksek hız ın tanımı kompleks bir yapı sunması nedeni ile bazı kriterlere göre değişmektedir. Nüfus yoğunluğunun çok olduğu bölgelerde gürültü sıkıntısı yaratmamak amacıyla, yüksek hızlı hatlarda hızın 110 km/saat ile özel tünel ve uzun köprülerin olduğu bölgelerde de kapasite ve emniyetle ilişkili bazı nedenlerden dolayı 160 veya 180 km/saat le sınırlandırıldığı görülmektedir. Alman Demiryolları (Deutsche Bahn-DB) 230 bin çalışanıyla dünyanın ikinci büyük taşıma firması. 10 Hızlı Tren

11 HIZLI TREN Hakkında Herşey 1. Altyapı Açısından Altyapı açısından yüksek hızlı demiryolunun tanımı birçok kavramı kapsamaktadır. Eğer hattın altyapısı, seyahatin tamamında veya en azından büyük bir bölümünde, trenlerin 250 km/saat ve üzeri hızlarda işletilmesine olanak sağlamak üzere yeni inşa edilmiş ise Yüksek Hız Hattı olarak tanımlanır. Yine 200 km/saat e kadar taşımacılık yapmaya uygun konvansiyonel hatlarda, dağ veya boğazlardan geçişlere, dar ray aralığının kullanımına veya başka özel nedenlere bağlı olarak hız sınırlamaları olsa da, bu hatlar Yüksek Hız Hattı olarak kabul görmektedir. 2. Çeken ve Çekilen Araçlar Açısından Yüksek Hızlı Tren ticari hizmetlerde kullanılan en az 250 km/saat ve üzerindeki hıza ulaşabilen sabit tertibatlı motor ve vagon setlerinden oluşan dizidir. Belirli koşullarda, yatar gövdeli trenler gibi daha düşük hızlarda işleyen (200 km/s) ancak yüksek kaliteli hizmetler sunan tren türleri de yüksek hızlı trenler olarak tanımlanabilir. 3. İşletim Sistemleri Açısından Demiryolu işletmeciliğine göre değişen bu tanım için 4 ayrı durum söz konusudur. Hızlı Tren işletmeciliğinde en klasik sistem, hızlı trenler kendi hatlarında, konvansiyonel trenler kendi hatlarında çalışır. Japonya daki JR East, JR Central ve JR West Shinkansen hatları böyledir. Hızlı tren hatlarında yalnızca hızlı trenler çalışır. Konvansiyonel hatlarda ise hem konvansiyonel trenler hem de hızlı trenler konvansiyonel tren hızlarında çalışırlar. Fransa da SNCF in işlettiği hatlar böyledir. Konvansiyonel hatlarda sadece konvansiyonel trenler çalışır. Hızlı tren hatlarında ise hızlı trenlerle konvansiyonel trenler birlikte çalışabilir. Ancak konvansiyonel trenler daha düşük hızlarda gideceğinden kapasite azalmaktadır. İspanya da RENFE nin işlettiği hatlar böyledir. Konvansiyonel ve hızlı trenler aynı hatlarda birlikte çalışabilir. Almanya ve İtalya da durum böyledir. Almanya (DB AG ) ve İtalya (Trenitalia) Demiryolları, tüm tren trafiğini hızlı tren trafiğini hesaba katarak planlamaktadır. Hızlı Tren hatları özel olarak dizayn edilir. Hattın altyapısı, seyahatin tamamında veya en azından büyük bir bölümünde, trenlerin 250 km/saat ve üzeri hızlarda işletilmesine olanak sağlamak üzere yeni inşa edilmiş ise Yüksek Hız Hattı olarak tanımlanır. Aerodinamik hızlı tren tasarımları ileri teknoloji ile üretilirler. Hızlı Tren 11

12 Yüksek Hızlı Trenlerin Ayırıcı Özellikleri Yüksek hızlı tren hatlarını konvansiyonel hatlardan ayıran pek çok tek nik özellik var. Hızların artmasına bağlı olarak trenlerin birtakım fiziki ve elektriksel güçlüklerle karşı karşıya kalması nedeni ile yüksek hız larda emniyetli bir biçimde seyredecek trenlerin kullanılabilmesi için hızlı tren hatları çok büyük önem taşıyor. Halen dünyada hızlı tren İşletmeciliği yapan ülkelerdeki hızlı trenlerin önemli bir kısmı 350 km/ saat hızları geçmiyor. Almanya, Fransa ve Japonya da test ve araştırma amaçlı olarak 350 km/saat i aşan hızlar uygulanıyor. Örneğin 2008 yılında Fransa TGV treni ile Paris-Strazburg kentleri arasında yaptığı test sürüşlerinde 575 km/saat hızı ile yeni bir dünya rekoru kırdı. Farklı bir teknolojiye sahip olan Japonya nın Maglev treni ise 2003 yılında 581 km/saat hız ile rekor kırmıştı. Hemzemin Geçit Bulunmaz Demiryollarındaki kazaların en yay gın nedeni hemzemin geçitlerdir. Uyarı işaretlerine uymayan karayolu araçları tren yoluna çıkarak kazaların oluşmasına sebebiyet vermektedir. 140 km/saat hızı aşan hatlarda hemzemin geçit bulunmaz. Hatlar İhata Altına Alınmıştır Hızlı Tren hatları özellikle hayvan ya da insan geçişlerinin ne den olabileceği riskleri ortadan kal dıracak şekilde tel çitlerle veya duvar ile ihata altına alınmıştır. Zemini Sağlamdır Hızlı Tren hatlarının altyapısı, geleneksel hatlara nazaran çok daha yüksek kalite ve standartta inşa edilmektedir. Uluslararası standartlara uygun malzemeler teknolojinin en son imkânları ile birleştirilerek demiryolu platformu ve sanat yapıları (tünel, köprü, viyadük vb.) inşa edilir. Almanya, Fransa ve Japonya da test ve araştırma amaçlı olarak 350 km/saat i aşan hızlar uygulanıyor. 12 Hızlı Tren

13 HIZLI TREN Hakkında Herşey Hatlar Arası Geniştir İki hızlı tren birbirlerinin yanından hızla geçtiklerinde aralarındaki hız farkı 600 km/saat e kadar çıkabi lir. İşte bu yüzden hatlar arasındaki genişlik önemlidir. İki tren birbirine çok yakın geçtiği takdirde ilk karşılaştıklarında bir hava baskısı na maruz kalır ve hemen akabinde de bu basınç ani düşüş gösterir. Basınç farklılıklarının ortadan kaldırılması için hızlı tren hatları arasındaki mesafe konvansiyonel hatlara göre daha büyüktür. Kurp (Viraj) Yarıçapları Daha Büyüktür Yüksek hızların elde edilmesi için hızlı tren hatlarında kullanılan kurp yarıçapları konvansiyonel hatlara göre daha büyüktür. Tüneller Yüksek Hıza Uygun Olarak İnşa Edilir Hızlı Tren hatlarındaki tüneller, içinden çift yönlü olarak geçen trenlerin oluşturacağı yüksek basıncı ortadan kaldıracak şekilde yüksek hıza uygun olarak inşa edilir. Tünellerde yangın ve havalandırma sistemleri bulunur. Demiryolu platformu ve sanat yapıları (tünel, köprü, viyadük) uluslararası standartlara uygun malzemeler ve teknolojinin en son imkânları ile birleştirilerek inşa edilir. Hızlı Tren hatlarındaki tünellerde yangın ve havalandırma sistemleri bulunur. Hızlı Tren 13

14 Hızlı Trenin Avantajları Hızlı trenler, kullanım kolaylığı, fiyat avantajı, emniyetli ve hızlı olmasıyla farkını ortaya koyar. Otomobilinizle gideceğiniz bir yolu hızlı trenle daha kısa sürede, daha emniyetli ve elbette daha ucuza kat edersiniz. Hızlı trenler tüm ülkelerdeki otoyol hız limitlerinden çok daha yüksek hızda seyahat yapma fırsatı verir. Genel olarak yolculuk mesafesi art tıkça hızlı trenin otoyola olan zaman avantajı artar. Yolculuğunuz boyunca size özgür alanlar sunar. İstediğiniz yere istediğiniz zaman gidebilirsiniz. Restorandan lavaboya gidebilir ya da sadece gezinti amacı ile yürüyüş yapabilirsiniz. Emniyet kemeri takma zorunluluğunun olmadığı, elektronik araçların doyasıya kullanılabildiği tek ulaştırma aracı hızlı trenlerdir. Çevre Dostu Hızlı Tren Elektrik enerjisi ile çalı şan hızlı trenler, çevreye zarar ver mediği gibi diğer ulaşım araçlarına göre sessiz çalışarak gürül tü kirliliği de üretmezler. Hızlı tren hatlarının kapladığı alanlar otoyollara oranla daha azdır. Uçaklar Hızlıdır Ama Bir yere hızlı ulaşım dediğimizde aklımıza belki ilk önce uçaklar geli yor. Oysaki bulunduğumuz yerden havaalanına gitmek bazen uçak yolculuğundan daha uzun sürebilir. Öncelikle tüm havalimanları şehrin dışında konuşlanmıştır. Çünkü çok büyük alanlara gereksinim duyarlar. Havaalanına ulaşmak için insan lar ortalama yarım saati bulabilen yolculuklar yapmak durumundadır. Diğer taraftan tren is tasyonlarının genellikle şehir mer kezlerinde yer aldığını görürüz. Yer üs tünde alan olmadığı durumlarda tren yeraltına da alınabilir. Bu yüzden bir tren istasyonunun şehrin merkezin den geçmemesi için hiçbir neden yoktur. Dolayısıyla tren istasyonla rına gitmek için harcanan zaman, havalimanıyla karşılaştırıldığında çok daha azdır. Hızlı Trenler özellikle uzun mesafelerde karayolu taşımacılığına oranla birçok avantaj sağlar. 14 Hızlı Tren

15 HIZLI TREN Hakkında Herşey Enerji Verimliliği Yüksektir Trenler hava direnciyle karşı karşıya kalır; hız ne kadar artarsa hava diren ci de o kadar artar. Sonuç olarak, bir noktadan diğerine giderken ne kadar hızlanırsanız o kadar fazla enerji tüketirsiniz. Uçakların sahip olduğu avantajlardan bir tanesi hava yoğunluğunun düşük olduğu yüksekliklere çıkmasıdır. Bir diğer mesele de jet motorlarının çok verimli olmamasıdır. Bu motor ların kullandığı enerjinin büyük çoğunluğu boşa gider. Kısaca bir jet motorunun çıkardığı ses, ısı ve rüz gar, kayıp enerjidir. Uçağın gitmesi için geriye kalan oran sadece yüzde 10 dur. Elektrikli trenlere baktığımızda ise çok fazla ses çıkarmadıklarını, ısın dıklarını ama en azından binlerce dereceye ulaşmadıklarını görürüz. Sonuç itibariyle bu trenlerdeki ener ji verimliliği oldukça yüksektir. Sarf edilen enerjinin yüzde 40 ila 60 ı tre nin ilerlemesini sağlar. İstasyona Gider ve Trene Binersiniz Havali manlarında insanların check-in yap ması, bagajlarını geride bırakması ve sürekli olarak biletlerini göstermeleri gerekir. Ayrıca havayolları genel likle insanların yolculuk saatinden daha önce gelmelerini talep eder. Bu uygulamalar tren yolculuklarında görülmez. İstasyona gider ve trene binersiniz. Bir yere hızlı ulaşım dediğimizde aklımıza belki ilk önce uçaklar geli yor. Oysaki bulunduğumuz yerden havaalanına gitmek bazen uçak yolculuğundan daha uzun sürebilir. Hızlı tren yolcuları uçaklarda olduğu gibi seyahat öncesi ve sonrası işlemleri için vakit kaybetmezler. Hızlı Tren 15

16 Dünyada km arası mesafeler de hızlı trenin rakibi yok. 200 kilo metreye kadar karayolu, 800 ki lometreden sonra ise uçak devreye giriyor. Hızlı Tren garlarında bekleme yapmazsınız. Gider ve trene binersiniz. Hızlı trenler süratli yolculuk yanında güven ve konforuda sağlarlar. Zaman Sizin İçin Değerliyse Zamanla yarışan hızlı trenlerde gecikme kabul edilmiyor. Örneğin İspanya da trenlerin beş dakika gecikmesi, biletlerin iade edilmesi anla mına geliyor. Japonya da da trenlerin ortalama gecikme süresi sadece 24 saniye. Hızlı trenler bazı ülkelerde olduğu gibi hiç durmadan ilk durak tan son durağa ulaşacak, kimisi de belli başlı noktalarda duracak ve sadece yolcu taşıyacak. Dünyada km arası mesafeler de hızlı trenin rakibi yok. 200 kilo metreye kadar karayolu, 800 ki lometreden sonra ise uçak devreye giriyor. Ancak hızlı trenin Avrupa da giderek yaygınlaştığı dikkate alınırsa, havayolu taşımacılığının olumsuz etkileneceği kaçınılmaz. Fiyat Rekabeti Uçaklar geliştirilmesi ve yönetimi trenlere oranla çok daha paha lı araçlardır. Ayrıca uçaklar için havalimanlarında ciddi masraflar söz konusu olmaktadır. Uçakların maliyet konusundaki bir diğer deza vantajı da çok fazla yakıt kullanmaları dır. Sonuç itibariyle uçakların işletme maliyetleri trenlerle karşılaştırıldığın da 2 3 kat fazla olduğundan hızlı trenlerin daha ucuz bir hizmet sağlamaları mümkündür. Buna örnek olarak Fransa nın iki büyük şehri arasındaki ulaşım gös terilebilir. Birbirlerine 450 km me safede olan Paris ve Lyon şehirleri arasında ilk hızlı tren seferleri 1981 yılında başladı. Paris ve Lyon arasın daki seyahat süresi sadece 2 saate düştü. Bu gelişme iki şehir arasında gerçekleştirilen havayolu yolculukla rının yüzde 40 oranında düşmesine neden oldu. Bu modeli olduğu gibi Ankara İstanbul hızlı tren hattına uyguladı ğımızda, benzer bir örnekle karşı laşacağımız açık. Hatta biraz ileri gidersek, Tuzla da oturan bir kişinin, Bakırköy e işe gitme süresinden daha az bir sürede, Ankara dan Eskişehir e varılacak. Ya da Tuzla da oturan bu kişi, hızlı tren hattı ve Marmaray sa yesinde eskisinden çok daha hızlı bir sürede ulaşabilecek. Tüketiciye Faydası Bir yolcunun uçak yerine trenle se yahati seçmesi için çevreye duyarlı olmasını beklememize gerek yok. Çünkü trenler uçaklarla karşılaştırıl dığında seyahat anlamında birçok avantaja sahip. Hızlı trenlerin yarattığı rekabet, diğer taşıma modlarının da tüketiciye kaliteli hizmet vermesini sağlayacaktır. 16 Hızlı Tren

17 HIZLI TREN Hakkında Herşey Manzarayı Kaçırmazsınız Ulaşılan sürat, geçtiğiniz yerlerde ki manzaradan sizi mahrum etmez, hatta sıkılmamanız için çok iyi bir nedendir. Manzaranın tadı da damağınızda kalır. Trafik Kazaları Azalacak Toplu ulaşım sistemlerinden biri olan demir yoluna yapılacak yatırımlar ile yolcu tercihlerinin raylı sistemlere kayma sı sonucunda karayolundaki trafik sıkışıklığı ve kaza oranı azalacaktır. Bunun da ülke ekonomisini uzun dönemde olumlu yönde etkileyecek olması kaçınılmaz bir gerçektir. Elektrik Enerjisi Kullanılacak Demiryolu işletmeciliği, kitlesel taşı macılık sağlanması ve ulusal enerji üretimi olan elektrik enerjisini kullan ması sonucunda önemli ölçüde dö viz tasarrufu sağlama potansiyeline sahiptir. Ayrıca özellikle araç trafiğini karşılayacak olan otoyollara oranla daha az arazi kullanımı ve tüketilen enerjinin çevre kirliliğine yol açmaması nedeniyle de gelişmiş ülkelerde ulaştırma sektörü içinde sü ratle artan bir paya sahip olmakta dır. Baykuşun Uçuşu ve Hızlı Tren Japon mühendis ve bilim adamları 500 seri si olarak adlandırılan hızlı trenleri tasarlarken önemli bir problemle karşılaşmışlardır: Gürül tü. Çözümü kuşların mükemmel tasarımında arayan Japonlar, çok geçmeden aradıklarını bulmuş ve başarılı bir şekilde uygulamışlardır. Japonların ürettiği hızlı trenlerde güvenlik en önemli konulardan birisidir. İkinci konu ise, Japonya çevre standartlarına uyumdur. Ja ponya dünyadaki demiryolu işletmeleri içeri sinde en katı gürültü standartları na sahiptir. Bugün mevcut teknolojileri kullanarak daha hızlı gitmek oldukça kolaydır. Ancak bununla beraber daha sessiz gitmek nispeten zordur. Japon Çevre Bakanlığı nın düzenlemelerine göre, yerleşim merkezlerinde bir demiryolunun 25 m. uzağında gürültü seviyesi 75 desibel veya daha az olmalıdır. Kırmızı ışıkta duran arabaların yeşil ışık yandığında aynı anda kalktıklarında oluşan gürültü 80 desibeli geçmektedir. Bu değerlerle yapılan kıyaslama Shinkansen olarak adlandırılan hızlı trenin ne kadar sessiz olması gerektiğini ortaya koymaktadır. Trenin belli bir hıza ulaşana kadar çıkardığı sesin nedeni, tekerleklerin raylar üzerindeki hareketidir. Ancak hızı 200 km/saat olduğunda sesin asıl kaynağı, trenin hava içindeki hareketiyle ortaya çıkan aerodinamik gürültüdür. Aerodinamik gürültünün oluşmasındaki bir numaralı etken ise tepedeki tellerden elektrik almak için kullanılan pantograflar veya akım toplayıcılardır. Normalde kullanılan dikdörtgen şekilli pantograflarla gürültünün azalmayacağını fark eden mühendisler, araştırmalarını hızlı ama sessiz hareket eden canlılar üzerinde yoğunlaştırmışlardır. Baykuş, tüm kuşlar içinde en sessiz uçuşu gerçekleştirir. Baykuşların düşük sesle uçmasının ardındaki sırlardan bir tanesi, kanatlarındaki kıvrımlardır. Baykuşların kanatlarında diğer kuşlarda bulunmayan pürüzlü tüyler vardır. Bunlar gözle bile görülebilirler. Aerodinamik ses hava akımında oluşan girdaplardan kaynaklanır. Girdaplar büyüdükçe ses de artar. Baykuşun kanadında pek çok pürüzlü çıkıntılar olduğundan, büyük girdaplar yerine küçük girdaplar oluşur ve baykuş son derece sessiz bir uçuş gerçekleştirir. Japon mühendis ve tasarımcılar, doldurulmuş bir baykuşu rüzgâr tünelinde teste tabi tuttuklarında, bu kuşun kanat yapısındaki mükemmelliği bir kez daha görmüşlerdir. Sonunda trenin üzerindeki gürültüyü, baykuşun sahip olduğu düzensiz tüy prensibine benzeyen kanat şeklinde pantograflar kullanarak etkin biçimde azaltmayı başarmışlardır. Bu sayede Japonların doğadan esinlenerek taklit ettikleri pantograf benzeri sistem, işini en sessiz olarak yapan sistem unvanını almaya hak kazanmıştır. Hızlı Tren 17

18 Dünyada Hızlı Tren Hızlı trenler bugün Fransa, Al manya, İspanya, İtalya gibi Avrupa ülkeleri ile Japonya, Çin ve Güney Kore de kullanılıyor. Hızlı tren hatlarının öncülüğünü yapan Japonya aynı zamanda en çok yolcu yoğunluğuna sahip ülke. 120 den fazla trenle, yılda 305 mil yon yolcu taşıyor. Japonya Demiryolu yolculuğunda artan kapa site ihtiyacı hem Japonya da hem de Fransa da hızlı trenin ortaya çıkma sına neden oldu. Japonya, hızlı trenleri ilk kullanmaya başlayan ülke. İlk kez 1959 da Tokyo-Osaka arasında Tokaido Shinkansen Hızlı Tren Hattı nın yapı mına başlandı. Açılışı 1964 yılında yapılan Shinkansen hattı dünyanın en yoğun hızlı tren hattı. Hat ilk açıldığında 210 km/saat hız la 4 saatte tamamlanan 553 km lik yolculuk bugün 270 km/saat hız ile 2,5 saat sürmektedir. 30 yıl önce tek olan bu hızlı tren hattında günde 30 trenle, yılda 44 milyon yolcu taşınırken, bugün toplam uzunluğu 2452 kilo metre olan Shinkansen şebekesin de yılda 305 milyon yolcu taşınmaktadır. Shinkansen, Japonya daki diğer hatlar da dâhil olmak üzere dünyadaki tüm hızlı tren hatlarının taşıdığından daha fazla yolcu taşıyor. Japonya hızlı tren konusunda ilk olmaya devam ediyor yılında raydan sadece birkaç milimetre yük sekte, rayla doğrudan temassız ha reket eden Maglev, saatte 581 ki lometre hıza ulaşarak, bu dalda yeni bir dünya rekoru kırdı. Fransa Japonya yı Fransa izledi. Fransa da hızlı tren fikri (TGV, très grande vi tesse-yüksek Hızlı Tren) Japon Shinkansen hattının inşaatıyla birlikte ortaya çıktı. Mevcut demiryolu hattını yenileyen ve daha hafif özel vagonlar imal eden Fransız Devlet Demiryolları İşletmeleri, 1967 yılındaki ilk denemesinde saatte or talama 253 kilometre, 1972 de ise 318 kilometre hıza ulaştı. TGV, Paris 18 Hızlı Tren

19 HIZLI TREN Hakkında Herşey ve Lyon şehirleri arasında 1981 Eylül ünde hizmete girdi. TGV normal trenlere ve arabalara oranla çok hızlıydı. Trenler hızlı bir biçimde popülerlik kazandı. Daha sonra Fransa nın birçok bölgesinde yeni hızlı tren hatları açıldı te başlayan Eurostar servisi, kıta Avrupa sını Manş tüneli üze rinden Londra ya bağladı. Bu hatta çalışan TGV tünel kullanımına uygun olarak imal edildi. Hızlı trenlerle Londra-Paris arası 2 saat 15 dakika sürüyor. Londra-Brüksel arası ise sa dece 1 saat 51 dakikada alınabiliyor. Diğer Ülkeler Japon Shinkansen den sonra TGV dünyanın ikinci ticari hızlı tren hattı olarak tarihe geçti. Hızlı trenler bugün Fransa nın yanı sıra Almanya, Belçika, İspanya, İngiltere ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri ile Japonya, Çin ve Güney Kore de kullanılıyor yılına kadar genel sıralama nın sonunda yer alan Çin, çeşitli şehirlerarasında işletmeye açtığı 832 km lik hat ile yapım aşamasında olan 3404 km lik hattın tamamlanmasının ardından dünyanın en büyük Hızlı Tren Hattına sahip ülkesi olmayı hedefliyor. Bunun dışında Hollanda ve İsviçre de hızlı tren hatlarının yapımı devam ederken bazı ülkelerde ise yeni hızlı tren hatlarının yapılması planlanıyor. Hızlı trenlerle Londra-Paris arası 2 saat 15 dakika sürüyor. Londra-Brüksel arası ise sa dece 1 saat 51 dakikada alınabiliyor. Hızlı Tren 19

20

21 Türkiye de Hızlı Tren Zamanın en etkin biçimde kullanılması ihtiyacı, karayolu ulaşım araçlarının çevreye verdiği zararların en aza indirilmesi ve diğer taşıma modlarına göre demiryolunun daha güvenilir bir ulaşım aracı olması, demiryolu konusunda gelişmiş bazı Dünya ve Avrupa ülkelerini hızlı tren hatlarının yapımı konusunda ciddi anlamda ve önemli yatırımlar yapmaya zorlamıştır yılından itibaren Hükümetlerimizin demiryollarını yeniden devlet politikası haline getirmeleri sayesinde, demiryolu ile yolcu taşımacılığının en önemli bö lümünü teşkil eden Ankara-İstanbul hattında yapılan seyahat süresinin kısaltılmasını, kaçınılmaz bir şekilde gündeme getirmiştir. Ankara, Eskişehir, İstanbul, Konya, İzmir, Sivas, Bursa gibi yolcu potansiyeli ve nüfus açısından ülkemizin büyük kentlerini birbirlerine bağlayacak olan koridorlarda hızlı tren hatlarının yapılması için çalışma başlatılmıştır. Ankara-İstanbul km./3 saat Ankara-Eskişehir km./1 saat 5 dakika Ankara-Konya km./1 saat 15 dakika İstanbul-Konya km./3 saat 30 dakika Eskişehir-Konya km./1 saat 26 dakika Ankara-Sivas km./3 saat Ankara-İzmir km./3 saat 20 dakika Ankara-Afyon km./1 saat 20 dakika Bandırma-Bursa-Osmaneli km./60 dakika Ankara-Kayseri km./2 saat Halkalı-Bulgaristan km./1 saat Sivas-Erzincan-Erzurum-Kars km./5 saat Kırklareli İstanbul Gebze İzmit Kars Bursa Eskişehir Osmaneli Ankara Polatlı Yeniköy Yozgat Sivas Erzincan Erzurum Manisa İzmir Uşak Afyon Kayseri Konya

22 Türkiye Yüksek Hızlı Trenle Tanışıyor... An kara ve İstanbul artık birbirine daha yakın Türkiye nin en büyük iki kenti Anka ra ve İstanbul, devamlı olarak nüfus göçü alan ve gelişen şehirlerdir. Birisi nin başkent diğerinin ise ticaret ve sanayi kenti olması nedeniyle eko nomi, sanayi ve ticaretteki gelişme ye paralel olarak aralarındaki ulaşım talebi devamlı olarak artmaktadır yılına kadar yatırımların ağırlıklı olarak karayollarına yapılması nedeniyle demiryolunun rekabet şansı iyice azalmıştı. Yüksek Hızlı Tren projesi tamamlan dıktan sonra yaklaşık 7 saat olan se yahat süresi 3 saate inecek. Azalan seyahat süresiyle birlikte konforlu, güvenli bir ulaşım imkânı yaratılarak, demiryolunun ulaşımdaki payı da arttırılacak. Rekabet şansı artan demiryolları nın yolcu payı %10 dan %78 e yük selecektir. Proje tamamlandığında, Ankara İstanbul arasında gidip ge lenlerin bütün seyahat planları de ğişecek, araba ve uçak kullanımında düşüş olacak. Asya ve Avrupa Kıtalarını deniz altından birleştiren dünyanın sayılı projelerinden biri olan Marmaray Projesi ile entegre edilerek, Avrupa dan Asya ya kesintisiz yolcu taşımacılığı yapılabilecektir. Ankara dan Avrupa nın merkezine trenden inmeksizin gitmek mümkün olacak. 300 km çap içerisindeki şehirler bir birinin banliyösü olacağı için kentler arasındaki ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşimde artacak. Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi ile Türkiye hızlı tren teknolojisine sahip ayrıcalıklı ülkeler arasındaki yerini alacak. Karayolu Pazar Payını Ele Geçiriyor Merkezden merkeze olmak üzere seyahat süresi açısından geçtiği miz yıllara kadar avantajlı durumda bulunan havayolu, bilet ücretlerinin yüksekliği nedeniyle, demiryolu ise gelişen teknolojik yatırımları yapa maması, yolculuk süresini azaltamaması ve konforu yükseltememesi gibi nedenler yüzünden yolcu potansiyelinin önemli bir bölümünü kaybetti. Yolcu eğilimlerine Ankara dan Avrupa nın merkezine trenden inmeksizin gitmek mümkün olacak. 22 Hızlı Tren