Biyomalzeme ve Cihazlar için
|
|
- Ekin Paşa
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Biyomalzeme ve Cihazlar için
2 Temizlik: Kir ve organik maddelerin uzaklaştırılmasıdır. Sterilizasyon: Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Dezenfeksiyon: Mikroorganizmaların sterilizasyon seviyesine ulaşmayacak ölçüde ortadan kaldırılmasıdır.
3 Dezenfeksiyon cansız ortamlar, eşya ve aletler üzerinde uygulanan bir işlemdir. Buna karşılık cilt ve canlı dokular üzerindeki mikroorganizmaların ortadan kaldırılma işlemine antisepsi adı verilir. Mikrop öldürücü kimyasal maddelerin cansız ortamda kullanılanlarına dezenfektan, canlı üzerinde kullanılanlarına ise antiseptik denilmektedir. Asepsi: Temiz bir ortama mikrop bulaşmasını önlemek için alınan önlemlere verilen bir isimdir.
4 Sterilizasyon Herhangi bir cismin veya maddenin, birlikte bulunduğu tüm mikroorganizmaların her türlü canlı şekillerinden, tamamen temizlenmesi işlemidir. Sterilizasyon kesin bir ifadedir. Bir nesne veya ortam ya sterildir ya da değildir, az steril veya çok steril gibi ifadeler yanlıştır. Kabul edilebilir sterilite güvence düzeyini sağlayacak ölçüde ortamın mikroorganizmalardan arındırılmasıdır.
5 Sterilizasyon Sterilite Güvenilirlik Düzeyi (Sterility Assurance Level) Sterilizasyondan sonra ortamda canlı mikroorganizma bulunma ihtimalidir. Günümüzde kabul edilebilir sterilite güvenilirlik düzeyi; ortamdaki bakteri sporlarını (milyonda bir kalacak şekilde - % ) azaltan sterilite güvenilirlik düzeyidir. Bu tanım sterilizasyon işleminin pratikte ölçülebilir, kontrol edilebilir olmasını sağlamıştır.
6 Dezenfeksiyon Mikrobiyal kontaminasyonun kabul edilebilir güvenlik sınırlarına çekildiği, bakteriyel sporların büyük bir kısmının etkilenmediği, gerçek anlamda yalnızca patojen mikroorganizmaları bulundukları cansız ortamdan uzaklaştırma işlemidir Dezenfektan Dezenfeksiyon işleminde kullanılan kimyasal maddelerdir
7 Prion inaktivasyon işlemi Sterilizasyon Yüksek düzey dezenfeksiyon Prion Bakteri sporları Protozoon kistleri En dirençli Orta düzey dezenfeksiyon Mikobakteriler Küçük zarfsız virüsler Düşük düzey dezenfeksiyon Mantarlar Vejetatif bakteriler En duyarlı Zarflı virüsler
8
9 Sterilizasyon Yöntemleri Isı ile sterilizasyon Filtre ile sterilizasyon Işınlar ile sterilizasyon Kimyasallar ile sterilizasyon
10 Tıbbi malzemelerin vücut dokularıyla ilişkilerini esas alarak sınıflandırılması Spaulding tarafından yapılmış ve bu sınıflandırmaya göre tıbbi malzemeleri kritik, yarı kritik ve kritik olmayan şeklinde 3 gruba ayırmıştır. Kritik aletler: Steril dokulara veya damar sistemine giren aletler (cerrahi aletler, kardiyak ve üriner kateterler, implantlar, vb.) kritik grubu oluşturur. İnfeksiyon oluşturma riskleri çok yüksek olduğundan bunların steril edilmeleri şarttır. Yarı-Kritik aletler: Mukozalar ve bütünlüğü bozulmuş (sağlam olmayan) ciltle temas eden malazemeler (endoskoplar, laringoskop bladeleri, ventilatör ve anestezi devreleri, vb.) yarı kritik grupta yer alır. Steril olmaları ideal olmakla birlikte yüksek düzey dezenfeksiyon bunlar için yeterli kabul edilir. Kritik olmayan alet ve yüzeyler:sağlam deri mikroplar için etkin bir bariyer olduğundan yalnızca sağlam ciltle temas eden malzemeler (sürgüler, yerler, duvarlar, mobilyalar, tansiyon aleti, vb.) kritik olmayan gruba girerler. Bunlar için temizlik veya orta/düşük düzey bir dezenfeksiyon yeterlidir. Spaulding EH. 1968
11 Dezenfeksiyon Düzeylerine Göre Kullanılan Dezenfektan Maddeler Yüksek düzey dezenfeksiyon: Sporosit özelliğe sahip kimyasallarla sterilizasyon için gerekenden daha kısa sürede sağlanan dezenfeksiyon şeklidir. Sporlu bakterilere kısmen, diğer mikroorganizmalara tam olarak etkilidir. Orta düzey dezenfeksiyon: Bakteri sporlarına etki göstermeyen, fakat mikobakterileri ve diğer mikroorganizmaları ortadan kaldırabilen dezenfeksiyon şeklidir. Düşük düzey dezenfeksiyon: Mikobakteri ve zarfsız virüsler dışındaki vejetatif bakteriler etkilenebilmektedir.
12 Mikroorganizmaların tipi, sayısı, doğal direnci, lokalizasyonu, dezenfektanın gücü, yoğunluğu, temas süresi, ortamın fizik-kimya özellikleri (ısı, ph, organikinorganik maddeler ), biyofilm varlığı, malzeme ve yüzeylerin özelliği gibi pek çok faktör dezenfeksiyon/sterilizasyon işlemlerini etkiler.
13 Dezenfeksiyon ve sterilizasyon için fiziksel yöntemler (ısı, filtrasyon, radyasyon ) ve kimyasallar (dezenfektanlar, antiseptikler) kullanılmaktadır. Genel olarak fiziksel yöntemler başlıca sterilizasyon, kimyasal yöntemler ise daha çok dezenfeksiyon amacıyla kullanılmaktadır. Bununla birlikte bazı kimyasallar sterilizasyon için kullanılabilmektedir. Bunlara kemosterilan madde denilmektedir.
14 I-ISI İLE STERİLİZASYON 1-Kuru sıcak hava 2-Kızıl dereceye kadar ısıtma veya yakma 3-Alevden geçirme 4-Nemli ısı A-Sıcak su - Kaynatma - Tindalizasyon B-Buharlı ısı - Basınçlı buhar - Basınçsız buhar II-SÜZME (FİLTRASYON) İLE STERİLİZASYON III-KİMYASAL MADDELERLE STERİLİZASYON 1- Kimyasal gazlarla sterilizasyon 2- Kimyasal sıvılarla sterilizasyon IV- RADYASYON (IŞINLAMA) İLE STERİLİZASYON 1- Ultraviyole 2- X ve gama ışınları
15 I-ISI İLE STERİLİZASYON Güvenlik, etkinlik, zararsızlık, kolay kullanım ve ekonomik açıdan üstün özellikleriyle ısı en sık kullanılan mikrop öldürme yöntemidir. Belirli sıcaklıklar üzerinde proteinler pıhtılaşmaya başladığından mikroplar ölmeye başlarlar. Sıvı veya buhar halindeki nemli ısı kuru ısıya göre çok daha yüksek enerji taşır ve ısısını kolay iletir. Isı tüm mikroorganizmalara etkilidir. Ancak direnç farkları bulunmaktadır. Etkinlik ısı derecesi, ısının dağılımı, temas süresi, mikrop cinsi ve yoğunluğu, ortam özelliklerine (organik, inorganik maddeler, ph, ) göre değişebilmektedir. Yüksek ısı ile sterilizasyon 4 grup altında toplanır. A-Kuru ısı ile sterilizasyon B-Kızıl dereceye kadar ısıtma ve yakma C-Alevden geçirme D-Nemli ısı ile sterilizasyon
16 I-ISI İLE STERİLİZASYON A-Kuru ısı ile sterilizasyon -Bu amaçla pastör fırını adı verilen kuru sıcak hava sterilizasyon cihazı kullanılır. -Kuru sıcak ısı ile cam ve metalden yapılmış malzemeler ve buna benzer yüksek ısıda bozulmayacak maddeler steril edilir C'de saat, C'de 1 saat tutularak da uygulanır.
17 I-ISI İLE STERİLİZASYON B-Kızıl Dereceye Kadar Isıtma Ve Yakma Genellikle iğne ve öze denilen mikrobiyoloji laboratuvarında kullanılan ekim aletlerinin sterilizasyonunda kullanılan bir yöntemdir.
18 I-ISI İLE STERİLİZASYON C-Alevden geçirme Cam kapların ağızları veya cam aletler alevden geçirmek suretiyle üzerlerinde bulunan mikroorganizmalardan arındırılırlar.
19 I-ISI İLE STERİLİZASYON D-Nemli ısı ile sterilizasyon Bu yöntemle kuru ısı ile steril edilemeyen, yani yüksek kuru ısıya dayanıksız malzemelerin sterilizasyonu yapılır. 1 Sıcak su ile sterilizasyon -Kaynatma -Tindalizasyon 2 Buharlı ısı ile sterilizasyon -Basıçlı buharla sterilizasyon -Basınçsız buharla sterilizasyon
20 I-ISI İLE STERİLİZASYON D-Nemli ısı ile sterilizasyon 1-Sıcak su ile sterilizasyon -Kaynatma: 100 o C de 5-10 dk kaynatma ile dezenfeksiyon, 30 dakika kaynatma ile sterilizasyon sağlanabilir. Musluk suyu kireçli olabileceğinden, damıtık su tercih edilmelidir. -Tindalizasyon: -Yüksek sıcaklıkta bozulabilecek antijen, serum ve şeker solüsyonları gibi sıvı maddelerin, belirli sıcaklık derecelerinde birkaç gün üst üste tutulması ile olur. - Hidrolize olabilecek çözeltiler o C de 30 dk bekletilir. - Kan, serum gibi proteinli maddeler ile aşılar o C de 60 dk bekletilir. - İşlem 3 gün üst üste tekrarlanır ve her işlem arasında malzemeler 1 gece oda sıcaklığında bekletilir
21 I-ISI İLE STERİLİZASYON D-Nemli ısı ile sterilizasyon 2 Buharlı ısı ile sterilizasyon a) Basınçlı buharla sterilizasyon Otoklav denilen cihaz kullanılarak yapılır. 120 o C'de, 1 atmosfer basınç altında, içerisine konan malzemenin büyüklüğüne bağlı olarak dakika sterilizasyon uygulanır. Kolay uygulanması, ucuz ve güvenilir bir yöntem olması nedeni ile gerek çok sık kullanılan bir yöntem Bu yöntemle genellikle kuru ısı ile sterilizasyon yapılamayan yüksek sıcaklığa dayanıksız malzemeler, sıvı maddeler ve besiyerleri, ısıya dayanıklı plastik malzemeler, ameliyat giysileri, atılacak olan kültürler, kontamine materyaller, çeşitli cerrahi aletler vs. steril edilirler.
22 I-ISI İLE STERİLİZASYON D-Nemli ısı ile sterilizasyon 2 Buharlı ısı ile sterilizasyon b) Basınçsız buharla sterilizasyon 100 o C ısıda, buharla doymuş bir ortamda, basınç olmaksızın, yarım saat tutulmakla yapılan sterilizasyondur. Bu amaçla kullanılan cihaza Koch kazanı adı verilir. Eğer bu cihaz yoksa otoklavlar da bu amaçla kullanılabilir. Otoklavın kapağı kapatıldıktan sonra vidaları sıkıştırılmaz. Bu sayede kapağın kenarından fazla buhar çıkacağı için, ortam buhara doyar, fakat basınç oluşmaz C'nin üzerindeki ısıda ve basınç altında bozulacak malzemelerin sterilizasyonunda kullanılır.
23 II-SÜZME (FİLTRASYON) İLE STERİLİZASYON -Filtrasyon sıvı ve gazlardan (havadan) partikül ve mikroorganizmaları uzaklaştırmak için çok yaygın kullanılan fiziksel bir yöntemdir. -Mikrobiyolojide filtrelerin kullanım alanları; çözeltilerin ve havanın sterilizasyonu farklı büyüklükteki mikroorganizmaların birbirinden ayrılması toksin, antijen ve enzimlerin hücrelerden arındırılması çözeltilerin saflaştırılması
24 III-KİMYASAL MADDELERLE STERİLİZASYON Kimyasal maddeler değişik mekanizmalarla (hücre zarlarını bozarak, proteinlerini pıhtılaştırarak, enzimlerini ve çekirdek asitlerini tahrip ederek ) mikropları etkilerler. Kimyasal bileşikler etki spektrumlarına göre gruplandırılabilirler. Buna göre 1- kimyasal sterilizasyon için kullanılanlar (etilen oksit, formaldehit, klor dioksit, hidrojen peroksit gaz plazma ), 2- yüksek düzey dezenfektanlar (glutaraldehit, ortofitalaldehit, perasetik asit, hidrojen peroksit ), 3- orta düzey dezenfektanlar (alkoller, iyot bileşikleri, klor bileşikleri, fenol bileşikleri, klorhekzidin ) ve 4- düşük düzey dezenfektanlar (dört değerli amonyum bileşikleri ) ayrılabilirler.
25 III-KİMYASAL MADDELERLE STERİLİZASYON 1- Kimyasal gazlarla sterilizasyon Isıya duyarlı malzemelerin sterilizasyonunda fiziksel yöntemlere alternatif olarak kimyasallar kullanılabilmektedir. Etilen oksit (EO): - Tüm mikroplara etkili, oldukça penetran, fakat aynı zamanda çok toksik bir gazdır. - Isıya duyarlı malzemelerin sterilizasyonunda etkin güvenlik önlemleri altında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. - İşlem ve havalandırma süresi uzun olduğu gibi maliyeti de yüksek bir yöntemdir. Hidrojen peroksit (H2O2) gaz plazma yöntemi: - Plazma gaz halindeki maddelerin derin vakum ortamında yüksek enerji (radyofrekans dalgaları) uygulanarak serbest elektron ve iyonlara ayrıştırılmış halidir. - Sterilizasyon işlemlerinde özellikle hidrojen peroksit gaz plazması kullanılmaktadır. Sıcaklık C kadar olduğundan bu yöntemle ısıya, basınç ve neme duyarlı malzemeler steril edilmektedir. - Ancak dar lümenli aletler ve bazı tip malzemeler (tekstil, selüloz, bakır, aluminyum) bu yönteme uygun değildir.
26 III-KİMYASAL MADDELERLE STERİLİZASYON 2- Kimyasal sıvılarla sterilizasyon - Sporisit aktivitesi olan kimyasal çözeltiler (% 2 glutaraldehit, % 0.55 ortofitalaldehit, % 7.5 hidrojen peroksit, % perasetik asit, klordioksit ) içerisinde dezenfeksiyon için gerekenden daha uzun sürede ısıya duyarlı aletler steril edilebilirler. - Ancak sterilizasyondan sonra kimyasal artıkların steril su ile durulanması ve bu aletlerin bekletilmeden kullanılması gerekir. Kimyasal sterilizasyon ancak diğer yöntemlerle steril edilemeyen alet ve malzemeler için acil durumlarda bir çözüm olabilir.
27 IV- RADYASYON (IŞINLAMA) İLE STERİLİZASYON -Yüksek enerjili iyonizan ışınlar (gama ve beta ışınları) mikroorganizmalar üzerinde öldürücü etki yaparlar. -Gama ve beta ışınları endüstriyel olarak sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemlerinde (enjektör, kateter, eldiven gibi tek kullanımlık malzemelerin sterilizasyonunda, gıdaların muhafazasında, kozmetiklerin ve çeşitli sıvıların mikroorganizmalardan arındırılmasında ) geniş çapta kullanılmaktadır. -Radyasyonla sterilizasyon başlıca ısı ile steril edilemeyen ürünler için kullanılmaktadır. Özellikle gama ışınları çok penetran olduğundan ürünler son ambalajları içerisinde işlemden geçerler. -Ultraviyole ışınlarının penetrasyonu zayıf olduğundan etkinliği ve kullanımı sınırlıdır. Yüzeylerin, sıvıların ve havanın dezenfeksiyonunda kullanılabilmektedir. Etkinlik dalga boyuna, doza, organik madde varlığına ve mikroorganizma tipine göre değişebilmektedir. Uzun süreli maruziyet cilt ve göz bozuklukları oluşturabilir.
28
29 Steril ürünler ancak belirlenmiş koşulların sağlanmasıyla elde edilebilir ve işlem bittiğinde bu şartların uygunluğu kanıtlanmalıdır. Bunun için cihazın fizik parametreleri (basınç, ısı, nem, işlem süresi, buhar kalitesi gibi) ile kimyasal ve biyolojik indikatörlerden yararlanılır. Otoklav kontrolü Fizik parametreler: Cihazın uygun çalıştığını Otoklav bandı/etiketi: Paketin işlem gördüğünü Çok parametreli indikatörler: Sterilizasyon koşullarının gerçekleştiğini Bowie-Dick testi: Havanın yeterli boşaldığını Biyolojik indikatörler: Biyolojik ölümü gösterir.
30 Glutaraldehit: Yüksek seviye dezenfektan olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Alkali glutaraldehit % 2 yoğunlukta vejetatif bakterileri 2 dakikada, mikobakterileri 20 dakikada, sporlu bakterileri ise ancak 3 saatte tam olarak öldürmektedir. Yüksek seviye dezenfeksiyon için oda sıcaklığında 20 dakika temas süresi yeterli olmaktadır. Aletlere zarar vermemesi ve ucuz olması nedeniyle tercih edilmektedir. Toksik ve iritan olduğundan ancak iyi havalanan bir yerde ve kapalı kaplar içinde kullanılmalıdır. Çözeltileri gün süre ile kullanılabilir.
31 Ortofitalaldehit (OPA): Toksisitesi glutaraldehitten daha az, mikobakterilere daha hızlı etkili bir bileşiktir. Glutaraldehitten pahalıdır. Ancak her ikisi de proteini fiske edici özellik gösterir. Bu nedenle temiz olmayan şartlarda asla kullanılmamaları gerekir. Ortofitalaldehitle 10 dakika temas süresi yüksek seviye dezenfeksiyon için yeterlidir. Sterilizasyon için en az 6 saat gereklidir.
32 Hidrojen peroksit(h2o2): Sporisit özelliğe sahip, fakat toksisitesi olmayan bir bileşiktir. Stabilize formları uzun süre dayanıklıdır. Hidrojen peroksit % 6-25 yoğunluklarda sterilizan olarak kullanılabilmektedir. Hidrojen peroksit endoskopların, kontak lenslerin, tonometre başlığı gibi tıbbi malzemelerin, hemodiyalizerlerin, su sistemlerinin, yer ve yüzeylerin dezenfeksiyonunda kullanılabilmektedir. Dezenfektan özelliği yanında ayrıca organik kirlerin, biyofilm tabakasının uzaklaştırılmasını kolaylaştırdığından tıbbi aletlerin ön temizliğinde, özellikle ultrasonik banyolarda kullanımı uygun bir bileşiktir. Genel temizlik ve dezenfeksiyon için % 1-3 yoğunluklarda kullanılır.
33 Klor dioksit (ClO2): Yüksek derecede okside edici bir madde olup 10 dakika gibi kısa sürede sporlu bakterileri öldürebilmektedir. Yüksek seviye dezenfeksiyon için 5 dk yeterli olmaktadır. Dayanıksız olduğundan kullanım yerinde hazırlanması gerekmektedir. Koroziv ve tahriş edici özellikleri bulunmaktadır. Ayrıca organik maddelerden ve ışıktan etkilenir.
34 Alkoller: Antiseptik ve dezenfektan olarak sıklıkla etil alkol (etanol) ve izopropil alkol (izopropanol) kullanılmaktadır. Geniş etki spektrumları vardır. Ancak sporlara etkisizdirler. Alkol preparatları sporlarla kontamine olabileceğinden sağlık alanında kullanılan alkollerin bakteri geçirmeyen filtrelerden (0.22 mikron çaplı) süzülmesi gerekir. Alkol %60-90 yoğunlukta (optimal %70) etkili olup %50 nin altında aktivitesini büyük ölçüde kaybeder. Alkoller hızlı etki gösterirler. Hızla buharlaşırlar ve kalıcı etkileri yoktur. Uygulandıkları yüzeylerde hiçbir artık bırakmazlar. Alkoller etkilerini proteinleri pıhtılaştırarak ve lipitleri eriterek gösterir. Protein denatürasyonu bir miktar su gerektirdiğinden mutlak alkolün (%100) antimikrobik etkisi zayıftır. Alkollerin penetrasyon gücü zayıf olduğundan kir ve organik maddeler etkinliği ortadan kaldırır. Ayrıca alkoller fiksatif olduğundan organik kirleri yüzeylere yapıştırırlar. Bu nedenle ancak temiz şartlarda kullanılmalıdırlar.
35 İyot bileşikleri: Hücre yapılarını ve enzim sistemlerini tahrip ederek mikroorganizmaları öldürürler. Geniş etki spektrumu gösterirler. Ancak normal kullanım yoğunluğunda sporisit değildirler. Cilt, mukoza ve yara antiseptiği olarak kullanılırlar. İyot suda çözünmeyen bir bileşiktir. Ancak iyotun polivinil pirolidon (povidon) gibi polimerlerle oluşturduğu kompleks bileşikler (iyodoforlar) suda çözünürler ve yavaş şekilde iyot serbestleşmesine neden olurlar. İyot başlıca 2 formda (alkoldeki iyot çözeltisi ve iyodofor şeklinde) kullanılmaktadır. İyodun alkol çözeltisi (iyot tentürü) güçlü bir dezenfektandır. Ancak tahriş edici, boyayıcı ve kötü koku gibi istenmeyen özelliklere sahiptir. İyodoforlar da bütün bu özellikler ortadan kalkmıştır. Ancak iyotun yavaş salınımı nedeniyle etkileri daha geç oluşur. Kan gibi organik maddeler etkilerini azaltır.
36 Klorhekzidin: Katyonik bir biguanit türevidir. Geniş etki spektrumlu, nispeten toksik olmayan bir bileşiktir. Mikroorganizmaların zarlarını parçalayarak ve proteinleri pıhtılaştırarak etki eder. Gram pozitif bakterilere daha etkilidir. Mikobakterilere etkinliği zayıftır. Sporisit özelliği yoktur. Zarflı virüsleri hızla etkilediği halde zarfsız virüsler klorhekzidine direnç gösterebilmektedir. Cilt ve mukozalara güçlü bir şekilde bağlanarak en az 6 saat kadar aktivitesini sürdürür. Bu özelliği nedeniyle uzun süreli antimikrobik aktivitesinin gerekli olduğu durumlarda (cerrahi el antisepsisi, ameliyat öncesi hastanın cildinin hazırlanması gibi) tercih edilmektedir. Klorhekzidin genel olarak cilt ve mukoza kullanımı için güvenli bir antiseptiktir.
37 Octenidine: Etkinliği klorhekzidine benzer ve onun gibi rezidüel aktivite gösterir. Ancak tahriş edici etkisi daha fazladır. Triclosan: Hızlı ve kalıcı etkinliğe sahiptir. Organik maddelerden fazla etkilenmez. Gram pozitif bakterilere etkisi iyi olmakla birlikte Gram negatiflere, mikobakterilere ve mantarlara karşı aktivitesi yeterli değildir. Triclosan çeşitli kişisel bakım ürünlerinin (diş macunu, deodorant, sabun, tıraş jeli gibi) formülüne girmektedir. Hekzaklorofen(hexachlorophene): Gram pozitiflere etkili olmakla birlikte Gram negatiflere etkisi zayıftır. Ciltten absorbe olarak ciddi toksik etkiler oluşturduğundan artık kullanılmamaktadır.
38 FENOL VE FENOL BİLEŞİKLERİ: Hücre duvarını parçalayarak, proteinleri pıhtılaştırarak etki ederler. Fenol bileşikleri geniş etki spektrumuna sahiptir. Sporisit değildirler. Dayanıklı bileşikler olup organik maddelerden fazla etkilenmezler. Ayrıca sabun ve deterjanlarla birlikte kombine halde kullanılabilmektedirler. Böylece temizlik ve dezenfeksiyonun birlikte gerçekleşmesini sağlarlar. Bununla birlikte toksik ve tahriş edici özellikleri vardır. Yüzeylere absorbe olurlar ve durulanmaları zordur. Bu nedenle gıda yerleri için uygun değildirler. Ayrıca yeni doğanlarda hiperbilirubinemi gibi bazı istenmeyen etkileri bildirildiğinden yenidoğan servislerinde kullanılmaları önerilmez.
39 KLOR VE KLOR BİLEŞİKLERİ: Yüksek derecede oksitleyici özellikleri ile mikropları öldürürler. Geniş etki spektrumu gösterirler. Yüksek yoğunlukta sporisittirler. Yoğunluk ve temas süresine göre yüksek, orta veya düşük düzeyde dezenfeksiyon sağlarlar. Klor gazı basınçlı kaplarda sıvı halde muhafaza edilerek sıvıların dezenfeksiyonunda kullanılır. Hipokloritler yaygın kullanılan klor bileşikleridir. Bunlardan sodyum hipoklorit (NaOCl) çamaşır suyu adıyla (genellikle % 6 yoğunlukta sodyum hipoklorit) bilinmektedir. Kloraminler Klor dioksit (ClO 2 ) İçme sularının dezenfeksiyonunda kötü koku ve tat oluşturmaması nedeniyle tercih edilir.
40 STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON Mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek veya yok etmek için antiseptikler, dezenfektanlar ve sterilizasyon işlemlerinin doğru bir biçimde kullanılması hastanelerde etkili bir enfeksiyon kontrol programının önemli bir parametresidir. Teşhis ve tedavi amaçlı tekrar kullanılan araçlarda kross-infeksiyonu önleyecek işlemlerin yapılması şarttır. Tıbbi araç ve gereçlerin sterilizasyon ve dezenfeksiyonundaki yetersizlik ilave tedavi harcamalarına, hastalarda morbidite hatta mortaliteye neden olduğu gibi sterilizasyondezenfeksiyon konularında gereksiz işlemlerin de hastane giderlerini artıracağı unutulmamalıdır yılında Pastör, bazı ortamların streril edilmesini sağlamıştır. Eskiden beri tuzlama, kurutma ve ısıtma temelde mikroorganizmaların ortadan kaldırılması (sterilizasyon) yöntemidir. İyot 1839 yılında yaralarda kullanılmıştır. Bilindiği gibi hastalıkların önlenmesinde çok eskiden beri kaynatma ve yakma işlemleri yapılmaktadır. Sterilizasyonda yeni teknolojilere hala ihtiyaç vardır. Yeni hidrojen peroksit gaz plazma modelleri, klorin dioksit, perasetik asit, ozon ve ozon + hidrojen peroksit gaz plazma yöntemleri ümit vaat etmektedir. Biyolojik materyalin sterilizasyonu için ideal yöntem hala yoktur. TANIMLAR: Sterilizasyon: Dirençli bakteri sporları dahil olmak üzere cansız maddeler üzerinde bulunan mikroorganizmaların bütün formlarının ortadan kaldırılması işlemidir. Dezenfeksiyon: Cansız maddeler üzerinde bulunan patojen mikroorganizmaların ortadan kaldırılmasıdır. Ortam steril olmaz. Bakteri sporları dezenfeksiyon düzeyine göre azalır. Asepsi: Bir ortamın mikroorganizmalarla kontaminasyonunu önlemek için yapılan işlemlere denir. Antisepsi: Canlı bir dokunun kimyasal maddeler kullanılarak mikroorganizmalardan temizlenme işlemidir. STERİLİZASYON (Sterilizasyon yöntemleri) a. Kuru ısı sterilizasyon yöntemi: Kuru ısı sterilizasyon yönteminde mikroorganizmaların ölümü oksidasyon yolu ile hücre proteininin koagüle olma süreci içinde yavaş gerçekleşir. Kontrol parametrelerinin güvenilir olmaması, kuru ısı sterilizatörlerinde ısının homojen dağılımını sağlamanın kolay kontrol edilememesi, işlemin uzun sürmesi ve yüksek ısının aletlere uzun sürede zarar vermesi gibi nedenlerden dolayı ancak buhar sterilizasyon imkanı olmayan ünitelerde ve daha çok cam eşya için kullanır. Avantajları: Toksik değil, çevre için emniyetli, cam eşya, tozlar (pudra), vazelin, gliserin için uygundur. Dezavantajları: Uzun süre, çok yüksek ısı gerekir. Büyük materyallerde ısının içeriye işlemesi uzun zaman alır. Kumaş ve lastik malzemeler için uygun değildir. Kuru ısı sterilizasyonu sıcaklık dereceleri ve süreleri: 150 C 2.5 saat 160 C 2 saat 170 C 1 saat b. Basınçlı buhar sterilizasyon yöntemi: Basınçlı buhar sterilizasyon yönteminde belli bir sıcaklıktaki doymuş buhar daha soğuk bir
41 malzeme ile karşılaştığında hemen malzeme üzerinde yoğunlaşır. Yoğunlaşma sırasında ergime ısısını malzemeye verir ve malzeme hızla buharın sıcaklığına ulaşır. Bu sırada malzeme üzerinde oluşan ince su tabakası da mikroorganizmalar üzerine öldürücü etkiyi sağlar. Doymuş buhar, ısı derecesi, süresi ve basınç olmak üzere dört faktör sterilizasyon işlemini etkiler. Buhar sterilizasyon uygulama sıcaklık dereceleri ve süreleri: 134 C dakika (ön vakumlu otoklavlarda) 121 C 15 dakika (ön vakumlu Otoklavlarda) 121 C dakika (vakumsuz otoklavlarda) c. Düşük sıcaklık sterilizasyonları: 1. Etilen oksit (EtO) ile sterilizasyon: Bir çok tıbbi malzeme ile uyumlu olup, sıcaklığa duyarlı malzemeler için tercih edilen bir yöntemdir. Avantajları: Sıcaklığa duyarlı malzemeler için tercih edilir, lümen sınırlaması yoktur. Dezavantajları: Sterilizasyon ve havalandırma süresi uzundur. Toksik, kanserojen, yanıcı, patlayıcı ve çevreye zararlıdır. Bu yöntemle sıvılar steril edilemez. 2. Formaldehit sterilizasyonu (LTSF=Low Temperature Steam and Formaldehyde): Avantajları: Yüksek sıcaklığa hassas malzemeler için tercih edilir. Havalandırma süresi yoktur. Dezavantajları: Toksik ve kanserojendir. Sıvılar bu yöntemle steril edilemez. 3. Gaz plazma (H202) sterilizasyonu: Difüzyon aşamasında, bir biyosid olan hidrojen peroksit, mikroorganizmalar üzerinde öldürücü etki gösterir. Ardından uygulanan radyofrekans (RF) enerjisiyle, mikroorganizmalarla reaksiyona girip onların yaşamsal fonksiyonlarını durduracak olan bir plazma yaratılır. Avantajları: 28 dakika ile 74 dakikada sterilizasyon sağlanır. Havalandırma süresi gerekmez. Sıcaklığa ve neme duyarlı malzemeler için uygundur. Çevreye zararı yoktur. Dezavantajları: Paketleme için selülöz içermeyen polipropilen, tyveck gibi sentetik malzeme kullanılır. Bu yöntemle sıvılar steril edilemez. 4. Perasetik asit sterilizasyonu: Aktif maddesi kimyasal sıvı sterilan olan peroksiasetik asittir. Cerrahi ve diagnostik cihazlar için hızlı, güvenli ve düşük sıcaklıkta sterilizasyon işlemidir. Masa üstü bir sistemdir. 12 dakika boyunca sterilan ile C de sterilizasyonu sağlanan malzeme, temas sonrası steril su ile durulanır; toplam süre 30 dakikadır. Avantajları: Sterilizasyon süresi kısadır. Sıvıya batırılan aletler için kullanılır. Tıbbi aletlerin çoğunluğu ile uyumludur. Çevre ve sağlık çalışanları için zararlı etkisi yoktur. Dezavantajları: Paketsiz bir sterilizasyon yöntemi olup, gerektiği zaman kullanılır. Aletleri steril edip sarmak veya depolamak mümkün değildir. 5. Klorin dioksit: Mikrobisidal ve sporosidal etkili, 11 C nin üzerinde gaz fazına geçen bir kimyasaldır. Klorin dioksit sterilizasyon için sıvı ya da gaz halinde kullananılabilir. Klorin dioksit sıvı formları kimyasal sterilizasyonda gluteraldehide altenatif olarak düşünülmüş; özellikle çeşitli bileşikler eklenerek sorun olarak görülen stabilitesi uzatılmış ve korozif etkileri azaltılmıştır. Bu solüsyonlarda % 1 ClO2 bulunmaktadır. Bu tip solüsyonlar fiber optik endoskopların sterilizasyonunda kullanılmaya başlanmıştır. 6. Ozon: Kuvvetli bakterisidal ve sporosidal etkisi ile birlikte çevreye zararlı değildir. Suda hızlı çözünür, stabilitesi kısa, yüksek oksidatif bir moleküldür. Günümüzde su ve gıdaların güvenli dezenfeksiyonunda yaygın olarak kullanılmaktadır. Ozon, hidrojen peroksit ve perasetik asitten daha kuvvetli oksidatif ve daha kuvvetli sterilizandır C de çevrim süresi yaklaşık 4.5 saat sürmektedir. Hızlı, kullanıcı personel için güvenli olması ve çevreye zarar vermemesi avantajlarıdır. Endoskop sterilizasyonunda nemli ozon pompalayan cihazlar geliştirilmiştir.
42 d. Radyasyon (ışınlama) ile sterilizasyon: Mikroorganizmalar üzerine etkili iki radyasyon türü vardır: iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan. Gama ışınları, yüksek enerjili elektronlar (e-demeti) ve X-ışınları iyonlaştırıcı radyasyon grubuna (<1 nm dalga boyu) girerken, UV ışınları ( nm) iyonlaştırıcı olmayan radyasyon türüdür. İyonlaştırıcı ışınlardan sterilizasyon amacıyla yararlanılırken, UV ışınlarından sahip oldukları büyük dalga boyu ve dolayısıyla düşük enerji seviyesi nedeniyle daha çok dezenfeksiyon amacıyla yararlanılır. Gama ışınlarının sterilizasyon amacıyla kullanımı, yüksek penetrasyon özellikleri nedeniyle daha yaygındır. Hastanelerde uygulanması mümkün değildir. Hazır tek kullanımlık malzemelerin sterilizasyonunda sıklıkla kullanılır. Gama ışınları, paket materyalinden geçme özelliğine sahip olduğu için son ürünlerin sterilizasyonuna olanak vermektedir. Ayrıca buharla sterilizasyon gibi konvansiyonel tekniklerle steril edilemeyen ısıya hassas ürünler üzerinde rahatlıkla uygulanabilen hızlı, etkin ve güvenilir bir yöntemdir. Sterilizasyonun monitorizasyonu (izlenmesi, takip edilmesi): Sterilizasyonun monitörizasyonu, işlemin her bir aşamasının doğru yapıldığından emin olmak içindir. Her bir basamağının test edildiğine dair elinizde kanıt bulunur. Etkin sterilizasyon işleminin yapıldığının kanıtı olarak fiziksel, kimyasal ve biyolojik testlerin kullanılması ve dökümante edilmesi gerekir. Dökümante edilmemiş hiçbir işlem yapılmış kabul edilemez. Sterilizasyonun monitörizasyonunda kullanılan yöntemler aşağıda verilmiştir. 1. Kimyasal kontrol yöntemleri: EN ISO göre indikatörler 1-6 arasında sınıflanmıştır. Bu sınıflandırma indikatörlerin performansına göre belirlenmiştir. İndikatörün hangi sınıfa ait olduğunu bilmek, monitörize edilen sterilizasyon aşamasında doğru uygulamayı seçmek açısından önemlidir. Reaksiyon önemli parametrelerin bir yada daha fazlasının etkisiyle gerçekleşir. Kimyasal indikatörlerin kullanılma amacı: yanlış ambalajlama, sterilizatörün yanlış yüklenmesi veya sterilizatörün arızalarından kaynaklanabilecek muhtemel sterilizasyon hatalarının belirlenmesidir. Bu sınıflamada daha büyük numara daha etkin bir kontrol anlamında değildir. Her bir numara farklı bir işlemi tanımlar. Sınıf-1 indikatörler işlem indikatörleri olup, paketin işleme maruz kalıp kalmadığını anlamaya yardımcı olur. Bowie- Dick Testi sınıf-2 indikatördür ve vakumlu buhar sterilizatörlerinde doymuş buharın, steril edilmesi planlanan yüke hızlı ve düzgün bir şekilde girip girmediği, sterilizatörün hücredeki havayı çıkarma ve havanın yeniden girmesini önleme kabiliyetini test eder. Sınıf-3 tek parametreli, sınıf-4 çok parametreli indikatördür. Sınıf-5 entegratör ve sınıf-6 emülasyon indikatörüdür. Kimyasal test sonuçları mikrobiyolojik sterilite göstergesi olarak algılanmaz, sterilizasyon işleminin aranan parametrelerinin tam olarak uygulandığının göstergesi olarak kabul edilir. 2. Fiziksel kontrol yöntemleri: Cihaz üzerindeki program döngüsü çizelge kaydedicileribilgisayar çıktıları, sıcaklık ve basınç ölçme cihazları, nem ölçerler, göstergeler fiziksel kontrolleri kapsar. Sterilizasyon haznesinin koşulları hakkında bilgi verirler. Cihaz üzerindeki göstergeler kontrol edilir. Elektronik ve mekanik sensörlerden gelen veriler değerlendirilir. Cihaz yazıcı çıktıları kontrol edilir ve kayıt sisteminin bir parçası olarak kullanılır. Cihaz zamanla duyarlılığını yitirdiğinden ve yıprandıklarından sürekli kalibre edilmesi gerekir. Elektronik kontrol cihazları: Buhar penetrasyonu (Bowie-Dick), vakum kaçağı, hava kalıntısı ile sıcaklık, zaman ve basınç parametrelerini test edebilen Electronic Test System (ETS) ve sterilizasyon döngüsü sırasındaki sıcaklık, basınç, doymuş buhar gibi fiziksel parametreleri kaydeder (ETS kullanılıyorsa sınıf II Bowie-Dick test paketi kullanmaya gerek yoktur). Ayrıca kullanımda mevcut Digital Process Challenge Device (DPCD) ile buhar sterilizasyon
43 çevriminin fiziksel koşullarını elektronik olarak test etmek mümkündür. Bu tür sistemlerde fiziksel şartların zamana göre değişimini bilgisayar ortamında değerlendirmek ve hataların kaynağını tespit etmek mümkündür. 3. Biyolojik kontrol yöntemleri: Biyolojik kontrol, sterilizasyon hakkında direkt bilgi vererek, sterilizasyon işleminin biyolojik ölümü gerçekleştirmede yeterli olup olmadığının gerçek göstergesidir. Biyolojik indikatörler olarak sterilizasyona en dayanıklı olduğu bilinen bakteri sporları kullanılmaktadır. Sterilizatörün kapak, köşeler ve vakum çıkışları gibi sterilizasyon işleminin en zor gerçekleşeceği düşünülen bölgelerine yerleştirilir. Biyolojik indikatörlerin en önemli problemi sonucun alınması için uzun inkübasyon periyoduna gereksinim göstermesidir. Ancak son dönemde 48 saatte sonuç veren indikatörlerin yanı sıra aktif sporlarla enzimlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan floresans ışıma yöntemi ile flash sterilizasyonunda 1 saat, buhar sterilizasyonunda 3 saat ve etilen oksit sterilizasyonunda 4 saatte sonuç veren biyolojik indikatörler de kullanıma sunulmuştur. Etilen oksit ve kuru ısı sterilizatörlerde Bacillus atrophaeus (B.subtilis), buhar, formaldehit ve H2O2 sterilizatörlerde Geobacillus stearothermophilus (B.stearothermophilus) ve radyasyon ile sterilizasyonda Bacillus pumilus sporları indikatör mikroorganizma olarak kullanılır. DEZENFEKSİYON Sağlık hizmetleri alanında kullanılan tıbbi gereçlerin tekrar kullanılmadan önce mikroorganizmalardan arındırılması gereklidir. Bu işlem uygun temizlik sonrası sterilizasyon veya dezenfeksiyon yöntemlerinden biri ile gerçekleştirilmektedir. Sağlık alanında kullanılan ve hasta ile temas eden gereçler ve diğer tıbbi yüzeyler taşıdıkları enfeksiyon riskine göre kritik, yarı kritik ve kritik olmayan malzemeler olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Bu sınıflama uzun yıllardır tüm dünyada enfeksiyon kontrol profesyonelleri tarafından başarı ile uygulanmış ve günümüzde halen kabul edilmektedir. Tıbbi gerece uygulanacak sterilizasyon veya dezenfeksiyon yöntemi bu sınıflamaya göre planlanmalıdır. Mikroorganizmaların dezenfektanlara duyarlılığı farklılık göstermektedir. Örneğin lipit zarflı virüsler dezenfektanlara son derece duyarlı iken mikobakteriler ve bazı zarfsız küçük virüsler ancak yüksek düzey dezenfektanlara duyarlıdır. Bakteri sporları ise standart dezenfeksiyon işlemi ile ortamdan kaldırılamaz. İdeal Bir Dezenfektanın Özellikleri: Nötral ph' da çözünebilen bir ajan olmalıdır. Stabil olmalı, herhangi bir ph'da aktif olmalıdır. Renksiz ve kokusuz olmalıdır. Tüm mikroorganizmalar üzerinde hızlı ve öldürücü etki sağlayabilmelidir. Toksik ve irritan olmamalıdır. Uygulanacağı eşyalara zarar vermemelidir. Ucuz ve kullanımı kolay olmalıdır. Çevreye zarar vermemelidir. Pek çok mikroorganizmaya toksik olmalı, ancak insan için toksik olmamalıdır. Kolay bulunabilmelidir ve Çözücüde kolay erimelidir. Dezenfeksiyona Etki Eden Faktörler: Maddenin işlem öncesi temizliği, Kan, püy gibi organik maddelerin varlığı ve miktarı, Mikroorganizmanın yapısı, Dezenfeksiyona tabi nesnenin biçimi, Dezenfektanın
44 konsantrasyonu, Dezenfektana maruz kalma süresi, Dezenfeksiyon işlemini uygulayan elemanın bu konudaki eğitim düzeyi. Dezenfektanların Etki Mekanizması: Hüre duvarına etki ederek yapısını bozanlar, Hüre proteinlerini denatüre ederek etki edenler, Mikroorganizmaların enzimlerinin işlevini bozarak etki edenler, Stoplazmanın kolloidal yapısını bozarak etki edenler, Nükleik asit yapısını bozarak etki edenler. Spalding Şeması Spalding, hastanelerde kullanılan araç-gereçleri oluşturabilecekleri enfeksiyon riskine göre 3 guruba ayırmış. 1) Kritik enstrüman ve araç/gereç: Vücudun steril bölgelerine veya damar içine giren enstrümanlardır (Örn.cerrahi enstrümanlar, implantlar, kateterler). infeksiyon riski yüksektir. Bu nedenle bu kategoride yer alan araç/gereç steril olmalıdır. 2) Yarı-kritik enstrüman ve araç/gereç: Bu enstrümanlar mükoz membranlarla veya bütünlüğü bozulmuş deri ile temas edenlerdir (Örn.ventilatör ekipmanları, bronkoskoplar ve endoskoplar) Bu enstrümanlar uygun şekilde temizlenmeli ve tüm bakteriler ve sporların önemli bir bölümünü eradike edecek şekilde yüksek derecede dezenfeksiyona tabi tutulmalıdır. 3) Kritik olmayan enstrüman ve araç/gereç: Bu enstrümanlar sadece bütünlüğü bozulmamış deri ile temas ederler (Örn.Tansiyon aleti manşonları, stetoskoplar). Bu enstrümanların steril olması ve sporlardan arınmış olması gerekmemektedir. Sterilizasyona Hazırlık Araç ve gereçlerin yıkanması: Yıkama işlemi otomatik makineler ve dezenfeksiyon makineleri ile yapılır. Organik kirlerden arındırılmaları: Aletler üzerindeki organik kirler aynı zamanda sterilizasyon ajanının aletlere temasını engelleyerek sterilizasyon işlemini etkisiz hale getirir. Kural olarak temizlenmeyen hiçbir madde steril edilemez. Araç ve gereçlerin dekontaminasyonu: Quarterner amonyum bileşenleri kullanılarak m.o yoğunluğu azaltılır. Sterilizasyon işlerinde çalışan personeller bulaşmayı önlemek amacıyla eldiven, maske, gözlük, özel elbiseler ve önlük giyme gibi üniversal önlemler almalıdır. Paketleme: Steril edilen araç/gereç kullanım anına kadar sterilliğini koruyacak şekilde paketlenmiş olmalıdır. Paket sterilizasyon ajanına karşı geçirgen ancak m.o.lara karşı geçirgen olmamalıdır. Sterilizasyonun Kontrolü: Sterilizatörler ve sterilizasyon işleminde kullanılan her türlü cihazın bakım ve kalibrasyonu düzenli olarak yapılmalıdır. Bu amaçla fiziksel, kimyasal ve biyolojik indikatörler kullanılmaktadır. Steril Malzemenin Korunması: Steril malzemeler eğitim almış görevli personel dışında kimsenin girmediği, toz ve haşereden korunmuş doğrudan güneş ışığı almayan bir bölümde korunmalıdır. Personel depoya girerken önlük, bone ve eldiven giymelidir. Kritik malzemeler ve sterilizasyon
45 Steril vücut boşlukları veya damar içine giren tüm tıbbi gereçler kritik malzemedir. Cerrahi aletler, damar içi kateterler, steril organ veya boşluklara yerleştirilen drenler ve üriner sonda kritik gereçlere birer örnektir. Yukarıda bahsedilen gereçlerin bir kısmı tek kullanımlıktır ve ticari firma tarafından steril olarak kullanıma sunulmaktadır. Tekrar kullanılması gerekli ise gerekli temizlik işlemlerinden sonra geçerli sterilizasyon yöntemlerinden biri ile sterilite sağlanmalıdır. Yarı kritik malzemeler ve yüksek düzey dezenfeksiyon Mukozaya veya bütünlüğü bozulmuş deriye temas eden, ancak vücuda penetre olmayan malzemelerdir. Yarı kritik malzemelerin dezenfeksiyonunda bakteri sporlarının dışında tüm mikroorganizmaların öldürülmesi amaçlanır. Yüksek düzey dezenfeksiyon işlemi sırasında kullanılan dezenfektanın özelliğine bağlı olarak bakteri sporlarında da azalma görülür. Bakteri sporları mukoza ile temas ettiğinde enfeksiyon riski oluşturmazken virüsler ve mikobakteriler mukoza ile temas ettiğinde enfeksiyon gelişme riski vardır. Bir dezenfektanın yüksek düzey dezenfektan olarak kabul edilmesi için mikobakteriler ve zarfsız küçük virüslere etkili olması ve bu etkinlik için tanımlanmış olan etkinlik testlerini geçmesi gereklidir. Yarı kritik grubunda yer alan, ısıya dayanıklı malzemeler için C de 30 dakika süre ile yapılan ıslak pastörizasyon veya en az 5 dakika süreyle kaynatma işlemi güvenilir ve ekonomik bir yoldur. Bu yöntemin daha standardize edilmiş ve tüm sürecin kontrol edilebildiği yıkayıcı- dezenfektör makineleri ile yapılmaktadır. Isıya dayanıksız malzemeler için ise ulusal veya uluslararası kurumlarca yüksek düzey dezenfektan olarak onaylanmış bir dezenfektan kullanılır. Yarı kritik malzemelerde bu uygulamadan sonra yapılacak durulama işleminde tercihen steril su veya filtre edilmiş su kullanılmalıdır. Musluk suyu güvenilir ise bu amaçla kullanılabilir. Dezenfekte edilen cihazlar kurutulmalıdır ve kuru saklanmalıdır. Endoskopların tüm kanallarından işlem sırasında dezenfektan geçirilmeli, yine kanalların kolay kuruması için > % 70 konsantrasyondaki etil veya izopropilalkol ile muamele edilmeli ve basınçlı hava ile kurulanmalıdır. Endoskoplar ile birlikte kullanılan biyopsi forsepsleri mukozaya penetre olduklarından steril olmalıdır. Yarı kritik grupta yer alan tekrar kullanılan malzemelerde uygun temizlememeye bağlı biyofilm gelişmesi çapraz kontaminasyon riskini artırmaktadır. Ön temizlikte kullanılan deterjan, enzimatik özelliği olan deterjanlar, sitrik asit ve fırçalama biyofilm oluşumunu engelleyecektir. Özellikle aldehitler olmak üzere bazı dezenfektanların organik maddeleri fikse ettiği bilinmektedir. Bu nedenle dezenfeksiyon öncesi uygun temizlik mutlaka yapılmalıdır. Laparoskoplar, artroskoplar ve sistoskoplar: Laparoskoplar, artroskoplar ve sistoskoplar steril dokuya girdikleri için ideal yöntem sterilizasyondur. Ancak yapıları gereği her zaman sterilizasyon işleminin yapılması mümkün olmamaktadır. Yapılan çalışmalarda yüksek düzey dezenfeksiyon yapılanlar ile steril edilenler arasında hastane enfeksiyonu açısından fark bulunmamıştır. Enfeksiyon gelişen olgularda da steril olmayan su ile durulama yapıldığı görülmüştür. Yüksek düzey dezenfeksiyon uygulanan artroskoplarla yapılan artroskopilerde de enfeksiyon oranı çok düşüktür (% 0.04). Eğer sterilizasyon mümkün değilse en azından yüksek düzey dezenfeksiyon yapılmalıdır. Bu işlemin sonunda ise mutlaka steril su ile durulama yapılmalı ve skopi cihazı işlemden hemen sonra kullanılmalıdır. Yüksek düzey dezenfektanlar: Genellikle bakteriyel endosporlar hariç mikroorganizmaların tümünü >5 dakikada öldürebilen dezenfektanlar bu gruba girer. Yüksek düzey dezenfeksiyonda kullanılabilecek dezenfektanlara gün geçtikçe yenileri eklenmektedir. Dezenfektanların kullanım sırasında sağlık çalışanı, hasta, tıbbi gereç ve çevre için istemeyen etkileri de ortaya çıkabilmektedir. Kritik olmayan gereçler ve düşük düzey dezenfeksiyon
46 Hastanın sağlam derisine temas eden stetoskop, tansiyon aleti manşonu, EKG elektrotları gibi tıbbi malzemeler düşük düzey bir dezenfektanla, kullanım sıklığı hastane enfeksiyon kontrol komitesince belirlenen aralıklarla dezenfekte edilmelidir. Yer yüzey dezenfeksiyonunda düşük düzey dezenfektanlardan biri temizlik sonrası bir dakikadan fazla temas etmek şartı ile uygulanabilir. Yüksek düzey dezenfektan olan ve çevre için zararlı etkileri olan gluteraldehit gibi dezenfektanlar bu amaçla kullanılmamalıdır. Yüksek düzey dezenfeksiyonda kullanılan dezenfektanlar: Yüksek düzey dezenfektanlar Konsantrasyon Gluteraldehit % > 2.0 Orto-fitalaldehit (OPA) % 0.55 Hidrojen peroksit % 7.5 Hidrojen peroksit + perasetik asit % 1.0 / % 0.08 Hidrojen peroksit + perasetik asit % 7.5 / % 0.23 Hipoklorit (serbest klorin) ppm Gluteraldehit + fenol/fenat % 1.21 / % 1.93 Orta düzey dezenfeksiyonda kullanılan dezenfektanlar: Orta düzey dezenfektanlar Konsantrasyonu Etil veya isopropil alkol % (% 70) Fenol ve fenol bileşikleri % İyodoforlar ppm serbest iyot Glikoprotamine % 4 Düşük düzey dezenfeksiyonda kullanılan dezenfektanlar: Düşük düzey dezenfektanlar Konsantrasyonu Etil veya isopropil alkol % <50 Fenol ve fenol bileşikleri % İyodoforlar ppm serbest iyot Sodyum hipoklorit 100 ppm serbest klor Kuaterner amonyum bileşikleri % Prof. Dr. Saim DAYAN D.Ü. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. KAYNAKLAR Dezenfeksiyon Antisepsi Sterilizasyon (DAS) Derneği: Sterilizayon Rehber Taslağı (2008), das.org.tr/tr/dosya/rehber/steril-rehber.zip. Dezenfeksiyon ve Dezenfektan Seçimi. Şaban ESEN. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı. ANKEM Derg 2012;26(Ek 2): Hastane İnfeksiyonlarının Kontrolünde Dezenfeksiyon, Antisepsi ve Sterilizasyon DAS Uygulamaları. Murat GÜNAYDIN. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, SAMSUN, Bülent GÜRLER. İstanbul Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İSTANBUL. ANKEM Derg 2008;22(4):
STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler
STERİLİZASYON Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş Sütleri Tebliği ne göre sterilizasyon; oda sıcaklığında
DetaylıTeşhis ve tedavi amaçlı tekrar kullanılan araçlarda kross-infeksiyonu önleyecek işlemlerin yapılması şarttır.
Prof. Dr. Saim DAYAN D.Ü. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON Mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek veya yok etmek için antiseptikler, dezenfektanlar
DetaylıDEZENFEKTANLARA DİRENÇ TANIMLAR TANIMLAR STERİLİZASYON YAPMADAN TEMİZLİK YAPABİLİRSİNİZ TEMİZLİK YAPMADAN STERİLİZASYON YAPAMAZSINIZ DEZENFEKSİYON:
Hidrojen peroksit sterilizasyon DEZENFEKSİYON EL ANTİSEPSİSİ iyod formaldehit gluteraldehit Perasetik asit fenol Çamaşır suyu Etilen oksit klor zefiran alkol ozon ppm Dr. Melda SINIRTAŞ TANIMLAR Hipokrat
DetaylıSterilizasyon ve Dezenfeksiyon. Prof. Dr. Saim DAYAN
Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Prof. Dr. Saim DAYAN 1 Hastanede Enfeksiyon Kontrolü Dezenfeksiyon Sterilizasyon El hijyeni Sürveyans-izolasyon önlemleri 2 Giriş Mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek
DetaylıSterilizasyonun Monitorizasyonu
Sterilizasyonun Monitorizasyonu Prof. Dr. Murat Günaydın Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilimdalı / Samsun Hasta bakımında kullanılan alet ve malzemelerdeki
DetaylıSTERİLİZASYON DERSİ 5. HAFTA DERS NOTLARI. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP
STERİLİZASYON DERSİ 5. HAFTA DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Kimyasal Maddelerle 1) ETİLEN OKSİT (EO) Sterilizasyon 2) HİDROJEN PEROKSİT 3) PERASETİK ASİT 4) OZON 5) KLORİN DİOKSİT (ClO2) 6) DÜŞÜK
DetaylıSTERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP
STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ SÜZME YÖNTEMİ FİLTRASYON İLE STERİLİZASYON Süzme mekanizmalarına göre; a) Absorbsiyonla mikroorganizmaları
DetaylıTemizlik: Mikroorganizmaların çoğalması ve yayılmasını önlemek için, yüzeylerin kir ve organik maddelerden fiziksel olarak uzaklaştırılmasıdır.
DOKÜMAN NO: STR-TL-09 YAYIN TARİHİ : AĞUSTOS 2014 REVİZYON TARİHİ : 00 REVİZYON NO:00 SAYFA 1 / 5 1-Amaç: Ç.Ü Diş Hekimliği Fakültesi klinik ortamından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemek için hasta,
DetaylıÖZEL YALOVA HASTANESİ STERİLİZASYON DEZENFEKSİYON TALİMATI
Döküman Kodu:EN.TL.25 Yayın Tarihi:01/08/11 Revizyon No:02 Revizyon Tarihi:11/11/15 Sayfa No:7 1.AMAÇ:Hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini, dezenfektan
DetaylıEnfeksiyon Kontrol Hekimi Kalite Direktörü Başhekim
1. AMAÇ Hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini, dezenfektan seçimi ve dezenfektanların kullanım ilkelerini belirlemektir. 2. KAPSAM Hastanede uygulanan
DetaylıSTERİLİZASYON DEZENFEKSİYON VE ANTİSEPSİ TALİMATI
Dok No:ENF.TL.07 Yayın tarihi:nisan 2013 Rev.Tar/no:-/0 Sayfa No: 1 / 7 1.0 AMAÇ:Hastanedeki tüm birimlerde sterilizasyon, antisepsi ve dezenfeksiyon uygulamaları için yöntemlerin ve dezenfektan kullanım
DetaylıAsepsi - Antisepsi Tarihçesi Sterilizasyon Yöntemleri
Asepsi - Antisepsi Tarihçesi Sterilizasyon Yöntemleri Prof.Dr.Hasan BESİM YDÜ Tıp Fak. Genel Cerrahi 1 Medikal aktivitelerin başlangından bu yana infeksiyonun tedavisi cerrahi pratiğin temelini oluşturmaktadır.
DetaylıSterilizasyon/Dezenfeksiyon Talimatı
GOÜ Araştırma ve Uygulama Merkezi Enfeksiyon Kontrol Komitesi Sterilizasyon/Dezenfeksiyon Talimatı Talimat No :8 Düzenleme Tarihi :01.01.2005 Revizyon Tarihi:19.07.2012 1. AMAÇ Hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon
DetaylıSTERİLİZASYON / DEZENFEKSİYON TALİMATI
KOD:TL.50 YAY.TAR:10.10.2011 REV.TAR:01.03.2013 REV.NO:01 SAYFA :1/5 1. AMAÇ: Hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini, dezenfektan seçimi ve dezenfektanların
DetaylıMSÜ DE STERİLİZASYONUN KONTROLÜ
MSÜ DE STERİLİZASYONUN KONTROLÜ Dr. Duygu PERÇİN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Kayseri Sterilizasyonun tanımı Mikrobiyolojik tanım Sterilite güvence düzeyi
DetaylıÖnce Zarar Verme HİPOCRAT AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE STERİLİZASYON, KONTROL VE ÖNEMİ
AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE STERİLİZASYON, KONTROL VE ÖNEMİ Önce Zarar Verme HİPOCRAT Nevin ACAR Cumhuriyet Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Ağız-Diş Çene Hastalıkları Cerrahisi Sterilizasyon Sorumlu
DetaylıSTERİLİZASYON YÜKSEK DÜZEY DEZENFEKSİYON YÖNTEMLER NURAY UZUN ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ
STERİLİZASYON YÜKSEK DÜZEY DEZENFEKSİYON YÖNTEMLER NURAY UZUN ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ 35.106 ameliyat Girişimsel radyolojide 2266 girişimsel işlem 14.789 GI Endoskopi Şişli Etfal EAH 2012
DetaylıTıbbi Cihaz Dezenfektanları. Prof. Dr. Cüneyt ÖZAKIN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD. BURSA
Tıbbi Cihaz Dezenfektanları Prof. Dr. Cüneyt ÖZAKIN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD. BURSA Enfeksiyonların önlenmesinde, temizlik ve el yıkama gibi basit fakat çok etkili olan
DetaylıANTİSEPTİKLERİN KULLANIM YERLERİ
ANTİSEPTİKLER 1 Kavramlar: Antiseptik: Canlılar üzerinde (cilde ve dışarı açılan boşlukların mukozasına) dıştan uygulanmak suretiyle kullanılan antimikrobik ilaçlardır. Dezenfektan: Cansız cisimler (cerrahi
Detaylıİmza. İmza. İmza. İmza. İmza
Sayfa: 1/7 Revizyonun Açıklaması Madde No Yeni yayınlandı. KAPSAM: Tıbbi birimler, Sterilizasyon, Temizlik hizmetleri Hazırlayan Kıymet Çelebi Enfeksiyon Hemşiresi Kontrol Funda BATMAZOĞLU Kalite Koordinatörü
Detaylı2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları
B) RADYASYON UYGULAMALARI Radyasyon = enerji yayılması 1)Elektromanyetik radyasyon. UV, X ve γ ışınları 2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları İyonizan ışınların canlı hücreler üzerine
DetaylıDEZENFEKSİYON TALİMATI
Hazırlayan Kontrol eden Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Direktörü Hastane Yöneticisi 1.AMAÇ Hastanedeki tüm birimlerde sterilizasyon ve uygulamaları için yöntemlerin ve dezenfektan
DetaylıDEZENFEKSİYON TALİMATI
Sayfa No 1 / 6 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Temsilcisi Başhekim 1.AMAÇ Hastanedeki tüm birimlerde sterilizasyon ve uygulamaları için yöntemlerin ve dezenfektan
DetaylıDr. Murat Günaydın. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD. Samsun. murat@omu.edu.tr
DEZENFEKSİYON ve DEZENFEKTAN Dr. Murat Günaydın Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD. Samsun murat@omu.edu.tr Uygun olmayan dezenfeksiyon İnfeksiyon bulaşı Gastrointestinal
DetaylıSTERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır.
STERİLİZASYON 1 STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır. Hücre kültüründe; kullanılan besi yeri, malzeme,
DetaylıDezenfeksiyonu Etkileyen Faktörler
Dezenfeksiyon Dezenfeksiyonu Etkileyen Faktörler Yrd. Doç. Dr Özlem ALICI Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Cansız yüzeylerdeki patojen mikroorganizmaların
DetaylıYeni Düşük Sıcaklık Sterilizasyon Yöntemleri
Yeni Düşük Sıcaklık Sterilizasyon Yöntemleri Prof. Dr. Murat Günaydın Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilimdalı / Samsun Hastane infeksiyonlarının kontrol
DetaylıSterilizasyon Dezenfeksiyon Yöntemleri Dr. Şaban Esen
Sterilizasyon Dezenfeksiyon Yöntemleri Dr. Şaban Esen Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Samsun saban.esen@omu.edu.tr Sunum planı Sterilizasyon
DetaylıSTERİLİZASYON DEZENFEKSİYON PROSEDÜRÜ
Sayfa No 5/1 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Direktörü Başhekim 1. AMAÇ Çevre Hastanesi dezenfeksiyon ve sterilizasyonun daha etkin sağlanması kuralları belirlemektir.
DetaylıSTERİLİZASYON DEZENFEKSİYON ve KONTROLÜ. Dr Mustafa Cesur Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Adana Devlet Hastanesi Adana, Şubat 2016
STERİLİZASYON DEZENFEKSİYON ve KONTROLÜ Dr Mustafa Cesur Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Adana Devlet Hastanesi Adana, Şubat 2016 Giriş Sunum Planı Sterilizasyon ve dezenfeksiyon tanımı Sterilizasyon
DetaylıSTERİLİZASYON-DEZENFEKSİYON TALİMATI
STE.TL.01 12.05.2007 31.10.2013 03 1/6 1.0 AMAÇ: Hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini, dezenfektan seçimi ve dezenfektanların kullanım ilkelerini
DetaylıMerkezi sterilizasyon ünitesi hastanelerin bir alt yapı kuruluşu olup bu üniteden
Sterilizasyon Ünitesinin Yapılanması ve İş Akışı Hmş. Aycan YILDIRIM MESA Hastanesi Ameliyathane ve Sterilizasyon Sorumlu Hemşiresi, ANKARA Merkezi sterilizasyon ünitesi hastanelerin bir alt yapı kuruluşu
DetaylıSterilizasyon ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılmalıdır.
Sterilizasyon ünitesine yönelik fiziki düzenleme yapılmalıdır. Sterilizasyon Ünitesi kirli, temiz ve steril alan olmak üzere üç alandan oluşmalıdır. Kirli, temiz ve steril alanlar arasındaki geçiş noktalarında
Detaylı1. Hekim, hemşire ve diğer sağlık personelinin kontamine. elleri. 2. Hastalara bakım veren kişilerin giysilerinin kontamine
SORUN MİKROORGANİZMALAR VE DAS YÖNTEMİ Nezahat GÜRLER İstanbul Tıp Fakültesi. Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Çapa- İSTANBUL Metisilin dirençli S.aureus Vankomisin dirençli enterokoklar
DetaylıMSÜ de Kullanılan Yeni Sterilizasyon Yöntemleri
DAS MSÜ de Kullanılan Yeni Sterilizasyon Yöntemleri Prof. Dr. Murat GÜNAYDIN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji AD. Sterilizasyon ve Mikroplar Onları ölümüne pişirebiliriz ör.
DetaylıDekontaminasyon. Manuel Dekontaminasyon. Temizlik. Bir nesnenin mikroorganizmalardan arındırılarak güvenli hale getirilmesi için yapılan işlemler
Dekontaminasyon Manuel Dekontaminasyon Dr. Aydan Özkütük Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD Bir nesnenin mikroorganizmalardan arındırılarak güvenli hale getirilmesi
DetaylıANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı
ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı DEZENFEKTAN (JERMİSİD) Mikroorganizmaları öldürerek etkiyen ve genellikle cansız
Detaylı8. BÖLÜM MİKROORGANİZMALARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL YÖNTEMLERLE KONTROLÜ
8. BÖLÜM MİKROORGANİZMALARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL YÖNTEMLERLE KONTROLÜ 1 Mikroorganizmaların kontrolünün amacı Hastalıkların engellenerek halk sağlığının korunması Bulaşmış konakçıyı mikroorganizmalardan
DetaylıSıkça kullanılan terimler
MİKROORGANİZMALARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL YÖNTEMLERLE KONTROLÜ Mikroorganizmaların kontrolünün amacı Gıdaları mikrobiyal bozulmaya karşı korumak Bulaşmış konakçıyı mikroorganizmalardan arındırmak Hastalıkların
DetaylıPolikliniklerde Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon (Jinekoloji-Kulak Burun Boğaz) TIBBİ ALET VE MALZEME KULLANIMI. Sunu Planı MEDİKAL ALET KULLANIMI
Polikliniklerde Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon (Jinekoloji-Kulak Burun Boğaz) GÜLHİZAR TAN Ege Sağlık Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri Direktörü Jinekoloji ve Kulak Burun Boğaz Polikliniklerinde, hasta
DetaylıDETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006
DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.
DetaylıHASTANEDE DEZENFEKSİYON VE DEZENFEKTAN MADDE KULLANIMI ENFEKSİYON HEMŞİRESİ AYŞE DEMİR ALMALI
HASTANEDE DEZENFEKSİYON VE DEZENFEKTAN MADDE KULLANIMI ENFEKSİYON HEMŞİRESİ AYŞE DEMİR ALMALI DEZENFEKSİYON TEMİZLİK:KİR VE ORGANİK MADDELERİN UZAKLAŞTIRILMASIDIR. ORGANİK KİRLER DEZENFEKSİYONU VESTERİLİZASYONU
DetaylıEL HİJYENİ VE ELDİVEN KULLANIMI TALİMATI
AMAÇ Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonların ve çapraz bulaşmaların önlenmesi amacıyla sağlık personeli, hasta, hasta refakatçileri ve ziyaretçiler için, uygun el temizliği ve eldiven kullanma yöntemlerini
DetaylıKırılma Noktası Klorlaması
Kırılma Noktası Klorlaması AMAÇ Farklı oranlarda klor ile amonyağın reaksiyon vermesi sonucu oluşan kalıntı klor ölçümünün yapılması ve verilerin grafiğe aktarılarak kırılma noktasının belirlenmesi. ÖN
DetaylıEVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS
EVDE BİYOTEKNOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS STERİLİZASYON; BİTKİ DOKU KÜLTÜRLERİNDE KULLANILAN STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ VE BU STERİLİZASYON
DetaylıYoğun Bakım Ünitelerinde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon
Yoğun Bakım Hemşireliği, Çevre ve Cihaz Temizliği Yoğun Bakım Ünitelerinde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Şaban ESEN* * Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
DetaylıHASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ
HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ MİKROORGANİZMA GRUPLARININ DİRENÇLİDEN DUYARLIYA DOĞRU SIRALANMASI DİRENÇLİ DUYARLI Prionlar Bakteri sporları Mikobakteriler Protozoa
DetaylıSterilizasyon Yöntemleri. Dr. Şaban Esen
Sterilizasyon Yöntemleri Dr. Şaban Esen Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Samsun saban.esen@omu.edu.tr Sunum planı Sterilizasyon yöntemleri Sterilizasyonun
DetaylıSterilizasyonun kontrolü. Validasyon. 1.Kalite yönetim sistemi. 2.Sterilizanın karekterizasyonu 21.09.2012
Sterilizasyonun kontrolü Sterilizasyon Sürecinin Kontrolleri ve Validasyon n Sterilizasyon prosesinin bir veya daha fazla değişkenini kontrol ederek n Proses sırasında oluşabilecek problemleri ERKEN ve
DetaylıAKUPUNKTURDA NE KADAR STERİL ÇALIŞMALIYIZ?
Ankara Akupunktur 2016; 4 (2): 25-29 AKUPUNKTURDA NE KADAR STERİL ÇALIŞMALIYIZ? HOW STERILE SHOULD WE WORK IN APPLYING ACUPUNCTURE? Erkut EROL 1 1 Acil Tıp Uzmanı, Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
DetaylıSTERİLİZASYON DERSİ 2. HAFTA DERS NOTLARI. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP
STERİLİZASYON DERSİ 2. HAFTA DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP KİMYASAL MADDELERİN MİKROORGANİZMALAR ÜZERİNE ETKİLERİ Dezenfeksiyon ve antisepsi daha çok kimyasal maddelerle yapılır. Kimyasal maddelerin
DetaylıGIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR
GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR 1. Kontaminasyonun önlenmesi 2. Mikroorganizmaların uzaklaştırılması a) Yıkama b) Kesme ve ayıklama c) Santrifüje etme d) Filtrasyon 3. Mikrobiyal
DetaylıErciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, KAYSERİ
Göz Alet ve Malzemelerinin Temizlik, Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Hatice ULUSAL ARDA Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, KAYSERİ Göz ameliyatlarında
DetaylıBASINÇLI BUHAR İLE STERİLİZASYON
BASINÇLI BUHAR İLE STERİLİZASYON AYŞE ARI ayse.ari@anadolusaglik.org 2007 NİSAN STERİLİZASYON Tanı ve tedavi amaçlı bir uygulamada kullanılan medikal aletlerin yeniden kullanıma hazır hale getirilmesidir.
DetaylıİÜ ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ STERİLAZYON DEZENFEKSİYON TALİMATI
Sayfa No : 1 / 8 1. AMAÇ Bu talimatın amacı, hastane genelindeki sterilizasyon/dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini, dezenfektan seçimi ve dezenfektanların kullanım ilkelerini belirlemektir.
DetaylıSTERİLİZASYON DERSİ 1. HAFTA DERS NOTLARI. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP
STERİLİZASYON DERSİ 1. HAFTA DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP HASTANE ENFEKSİYONU NEDİR? 11.08.2005 tarihli Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol
DetaylıYer, yüzey ve alet dezenfektanları. Prof Dr Ayşe Kalkancı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Yer, yüzey ve alet dezenfektanları Prof Dr Ayşe Kalkancı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Dezenfeksiyon ve dezenfektan nedir? Cansız ortamlarda bulunan mikroorganizmaların
DetaylıEN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET
EL HİJYENİ EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ TIBBİ ALET GÜNÜMÜZDE NOZOKOMĐAL ENFEKSĐYONLARIN ÖNLENMESĐNDE EN ÖNEMLĐ TEK PROSEDÜR EL YIKAMADIR* EL YIKAMA El Florasi Kalici flora (koagülaz negatif stafilokok, difteroid,
DetaylıHemş.Dilek ZENCİROĞLU. Dr.Erhan KABASAKAL
Dr.Erhan KABASAKAL Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Hizmet Standartları Daire Başkanlığı Hastane Enfeksiyonları Sorumlusu erhan.kabasakal@saglik.gov.tr Hemş.Dilek ZENCİROĞLU Dezenfeksiyon Antisepsi
DetaylıDezenfektan Kullanımında Doğru Bilinen Yanlışlar
Dezenfektan Kullanımında Doğru Bilinen lar 6. Türkiye EKMUD Kongresi 15 Mayıs 2016, Antalya Doç. Dr. Çiğdem Ataman HaJpoğlu Ankara EğiJm ve AraşMrma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
DetaylıKALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR?
KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? Prof. Dr. METİN ATAMER Dr. EBRU ŞENEL ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ SÜT TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ Kaliteli süt üretimi için sağlanması gereken koşullar; Sağlıklı inek Özenli
Detaylı24.09.2012. Sterilizasyon ve Mikroplar. Önceliğimiz: Güvenlik. Sterilizasyon bu kadar zor mu? Yeni Sorunlar. Tıbbi Cihazlarda Eğilimler.
Düşük Sıcaklık Sterilizasyon Yöntemleri Sorunlar ve Çözüm Önerileri Prof. Dr. Murat Günaydın Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji AD DAS Derneği Başkanı Sterilizasyon ve Mikroplar
DetaylıKAMU HASTANELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİMLİLİK VE KALİTE UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü KAMU HASTANELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİMLİLİK VE KALİTE UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI STERİLİZASYON MELTEM KAYA ÇOLHAN İSTANBUL BAHÇELİEVLER DEVLET
DetaylıDARICA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ STERİLİZASYON BİRİMİ
DARICA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ STERİLİZASYON BİRİMİ AYŞE DEMİR ALMALI 1 STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ KİRLİ ALET TAŞIMA VE KAYIT ÖN YIKAMA VE DEZENFEKSİYON PAKETLEME STERİLİZASYON VE İNDİKATÖR KAYITLARI
Detaylı2. MİKROORGANİZMALARIN KONTROLÜNÜN ÖNEMİ VE STERİLİZASYON
2. MİKROORGANİZMALARIN KONTROLÜNÜN ÖNEMİ VE STERİLİZASYON Bir ülkenin insanlarının sağlık durumunu, büyük ölçüde o ülkenin mikrobial topluluklarının etkili bir şekilde kontrol edebilmeleri ile tayin edilir.
DetaylıDiş Hekimliğinde Sterilizasyon Kontrolü ve Önemi
Diş Hekimliğinde Sterilizasyon Kontrolü ve Önemi Hmş. Nevin ACAR Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Sterilizasyon Sorumlusu Ağız Diş Çene Cerrahisi Bölümü Ameliyathane Hemşiresi, SİVAS Diş
DetaylıDezenfeksiyon Sterilizasyon
Dezenfeksiyon Sterilizasyon Dr. Recep ÖZTÜRK İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ozturkrecep@superonline.com Sterilizasyon Bakteri sporları, mikobakteri,
DetaylıEvde bakım hizmetleri sağlık hizmetlerinin bir parçası olup tıbbi kontrol altında
Evde Bakım Hizmetlerinde Dezenfeksiyon ve Hijyen Uygulamaları Hmş. Şükran ÖZKAN Bayındır Hastanesi, Evde Bakım Hemşiresi, ANKARA Evde bakım hizmetleri sağlık hizmetlerinin bir parçası olup tıbbi kontrol
DetaylıYOZGAT DEVLET HASTANESİ
YOZGAT DEVLET HASTANESİ STERİLİZASYON\DEZENFEKSİYON ÜNİTESİ ÇALIŞMA TALİMATI YAYIN TARİHİ : 01.06.2011 DOKÜMAN KODU : YDH/ÇT-025 REV.NO : -- REV TARİHİ : -- SAYFA : 1/7 1.AMAÇ Hastanemizde hastalarımıza
DetaylıBALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ
BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ Hastalığın Çıkışını Engelleyici Önlemler Hastalıklardan korunma ile ilgili öncelikli emniyet tedbirleri, sağlıklı canlılarla, sağlıklı yumurtalarla uygun oranlarda stoklama
DetaylıÖZ DEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ
T.C TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU BURSA İLİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ VE RAPORU STERİLİZASYON HİZMETLERİ ÖZDEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ TARİH: Doküman Kodu
DetaylıSterilizasyon Dezenfeksiyon Antisepsi
Sterilizasyon Dezenfeksiyon Antisepsi Tarihçe Kükürt ile tütsüleme Yakma ve kaynatma Aristo Büyük İskender e ordularına kaynatılmış su içirmesini önermiş Bakırdan yapılmış kapı kolları Lister 1850 ler
DetaylıENDOSKOPİ ÜNİTELERİNDE HİJYEN ve ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ NASIL OLMALI?
ENDOSKOPİ ÜNİTELERİNDE HİJYEN ve ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ NASIL OLMALI? Endoskopik aletlerin kompleks yapıları, temizlik ve dezenfeksiyon/sterilizasyon sırasında kullanılacak yöntem ve ajanları özel kılmaktadır.
DetaylıHasta Güvenliği Bağlamında Merkezi Sterilizasyon Ünitelerine Genel Bir Bakış: Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinde Mevcut Durum
Hasta Güvenliği Bağlamında Merkezi Sterilizasyon Ünitelerine Genel Bir Bakış: Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinde Mevcut Durum Ayşegül ÇOPUR ÇİÇEK 1, Pervin ÖZLEM BALCI 2, Songül YORGUN 3, 1 Recep Tayyip
DetaylıHASTANE İNFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDE DEZENFEKSİYON, ANTİSEPSİ VE STERİLİZASYON DAS UYGULAMALARI*
ANKEM Derg 2008;22(4):221-231 HASTANE İNFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDE DEZENFEKSİYON, ANTİSEPSİ VE STERİLİZASYON DAS UYGULAMALARI* Murat GÜNAYDIN*, Bülent GÜRLER** *Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi,
DetaylıHastane Yer/ Yüzey Dezenfektan Uygulamaları
Hastane Yer/ Yüzey Dezenfektan Uygulamaları Doç. Dr. Zeliha KOÇAK TUFAN Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği
DetaylıECH 208 KOZMETİK ÜRÜNLER. 2.Hafta Ders Notları Deri ve Bakımı
ECH 208 KOZMETİK ÜRÜNLER 2.Hafta Ders Notları Deri ve Bakımı 1 Deri en geniş ve en ağır organ (9 kg) tüm vücut ağırlığının ~ % 16 sını kaplar ve alanı yetişkinlerde ~ 1.8 m²- 2 m 2, bebeklerde ~ 0.25 m²dir
DetaylıBEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ
BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ 24 Mart 2015 Sürveyans HIV önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Hastane temizliği Dezenfeksiyon uygulamaları Enfeksiyon kontrolü İzolasyon
DetaylıSTERİLİZASYON ÜNİTESİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ. Döküman No Yayın Tarihi Revizyon No Revizyon Tarihi Sayfa No SH.PR.01 01.08.2011 01 Mayıs-2013 1/5
SH.PR.01 01.08.2011 01 Mayıs-2013 1/5 1.0 AMAÇ Fethiye Devlet Hastanesi sterilizasyon ünitesinin malzeme kabulü, paketleme, depolama ve dağıtım için gerekli kuralların oluşmasını ve uygulanmasını sağlamaktır.
DetaylıEL YIKAMA VE ELDİVEN KULLANMA TALİMATI. Yönetim Temsilcisi
Sayfa No Sayfa 1/6 1.AMAÇ Hastalarla ve hastane ortamındaki yüzeylerle el teması sonrasında ortaya çıkan enfeksiyon bulaş riskini önlemeye yönelik el hijyeni ve eldiven kullanım kurallarını ve uygulamalarını
DetaylıT.K.H.K. Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Karacabey Devlet Hastanesi STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON TALİMATI
Doküman No: ENF.TL.01 Yayın Tarihi:09.03.2009 Revizyon Tarihi: 01.04.2013 Revizyon No: 02 Sayfa: 1 / 7 1. AMAÇ: Hastane genelindeki sterilizasyon / dezenfeksiyon uygulamaları için sterilizasyon yöntemlerini,
DetaylıHemodiyaliz Ünitelerinde İnfeksiyon Kontrolü
T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İstanbul Tıp Fakültesi Hastane İnfeksiyonu Kontrol Komitesi Hemodiyaliz Ünitelerinde İnfeksiyon Kontrolü Uzm.Hem.Hatice KAYMAKÇI İnfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hemodiyaliz - Tarihçe
Detaylı1. AMAÇ: Eller aracılığıyla yayılan enfeksiyonların önlenmesi için uygun el temizliği yöntemlerini belirlemektir.
SAYFA No. Sayfa 1 / 8 1. AMAÇ: Eller aracılığıyla yayılan enfeksiyonların önlenmesi için uygun el temizliği yöntemlerini belirlemektir. 2. KAPSAM: Hastanedeki tüm çalışanlar, hastalar, hasta refakatçıları
DetaylıHazırlayan Birgül BAĞCI Sterilizasyon Ünit. Sor. Hemşiresi
Yürürlük i: 04.07.2012 MERKEZİ STERİLİZASYON ÜNİTESİ Revizyon i: İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa: 1/5 Revizyonun Açıklaması - Yeni eklendi - Revize edildi Madde No - 3.1, 3.9.1, 3.9.2-3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 3.6,
DetaylıYOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE DEZENFEKSİYON
YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE DEZENFEKSİYON Dr. Şaban Esen Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Samsun An out break of neonatal infection with acinetobacter
DetaylıİZOLASYON ÖNLEMLERİ. Hazırlayan: Esin Aydın Acıbadem Bodrum Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi
İZOLASYON ÖNLEMLERİ Hazırlayan: Esin Aydın Acıbadem Bodrum Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi İZOLASYON HEDEFLERİ Hastene enfeksiyonlarında başarı olmanın temel stratejisi olan Standart Önlemleri kapsamalıdır.
DetaylıLaboratuvara Giriş. Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBT 109 Çiğdem YAMANER (Yrd. Doç. Dr.)
Laboratuvara Giriş Adnan Menderes Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü TBT 109 Çiğdem YAMANER (Yrd. Doç. Dr.) 10. Hafta (21.11.2013) Derslik B301 ADÜ Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü 1 LABORATUVARDA
DetaylıSTERİLİZASYON ÜNİTESİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Sayfa: 1/5 Revizyonun Açıklaması - Kalite web sayfasının güncellenmesinden dolayı revizyon yapılmıştır. Madde No KAPSAM: Tıbbi birimler Hazırlayanlar Birgül BAĞCI Sterilizasyon Sor. Hemşiresi Gülay YABA
DetaylıÖZEL YALOVA HASTANESİ AMELİYATHANE ENFEKSİYON KONTROL TALİMATI
1. AMAÇ:Ameliyathanede mikroorganizmaların yayılımının engellenmesi, enfeksiyonlar açısından hasta ve personelin güvenliğinin azami ölçüde sağlanması. 2. KAPSAM:Ameliyathane birimini kapsar. 3.KISALTMALAR:
DetaylıSterilizasyon Dezenfeksiyon Antisepsi ve El yıkama
Sterilizasyon Dezenfeksiyon Antisepsi ve El yıkama Tarihçe Kükürt ile tütsüleme Yakma ve kaynatma Aristo Büyük İskender e ordularına kaynatılmış su içirmesini önermiş Bakırdan yapılmış kapı kolları Lister
DetaylıFAQ-TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici
FAQ-TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici 1. II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici tam olarak nedir ve nasıl çalışılır? TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici bir temizleme ürünü olup, gerçek hayata
Detaylı6.1.1.Ameliyat,sonrası Kontamine Olmuş Cerrahi Aletlerin Yıkama Odasına getirilmesi temizliği ve bakımı:
1.AMAÇ :Hastanemizin sterilizasyon işlemlerini belirlemektir. 2.KAPSAM:Sterilizasyon birimini kapsar. 3.KISALTMALAR: 4.TANIMLAR: Dekontaminasyon: Dezenfeksiyon / sterilizasyon öncesinde, fiziksel ve kimyasal
DetaylıSanitasyon ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI (5) PROF.DR.T.HALÛK ÇELİK
ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI (5) PROF.DR.T.HALÛK ÇELİK Sanitasyon Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Giriş Dezenfeksiyon; belirli, arzu edilmeyen
DetaylıEL YIKAMA. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker
EL YIKAMA Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker El Yıkama-tarihçesi Tıp tarihi incelendiğinde, el yıkama ile infeksiyon hastalıklarının önlenebildiğine dair veriler XIX. yüzyıla
Detaylıİçme Sularının Dezenfeksiyonunda Çinko Oksit Nanomateryalinin Kullanımı
İçme Sularının Dezenfeksiyonunda Çinko Oksit Nanomateryalinin Kullanımı F. Elçin Erkurt, Behzat Balcı, E. Su Turan Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Giriş Su, tüm canlılar için en önemli
DetaylıYTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü Çevre Mikrobiyolojisi 1 Laboratuarı
UYGULAMA 2- CAM MALZEMELERİN TEMİZLENMESİ VE STERİLİZASYON Bir mikroorganizmanın teşhisi ancak saf kültür halinde üretilmesi ile mümkündür. Bu da, besi yeri cam eşya ve diğer aletlerle aseptik şartlarda
DetaylıDİŞHEKİMLİĞİNDE KORU(N)MA. Prof. Dr. Ahmet Saraçoğlu
DİŞHEKİMLİĞİNDE KORU(N)MA Prof. Dr. Ahmet Saraçoğlu Dersin amacı Dersin amacı, hekimi, hastayı ve yakınlarını korumak ve koruyucu yöntemleri öğretmek Dişhekimi nelerden koru(n)malı? Enfeksiyon Radyasyon
DetaylıHASTANE TEMİZLİĞİNDE ENFEKSİYON KONTROL KURULU STANDARTLARI. Hastanelerde makine ile ıslak temizlik yöntemleri tercih edilmelidir,
HASTANE TEMİZLİĞİNDE ENFEKSİYON KONTROL KURULU STANDARTLARI Genel Temizlik Standartları Hastanelerde makine ile ıslak temizlik yöntemleri tercih edilmelidir, Hastanelerde kritik bölgeler dışındaki ünitelerde,
DetaylıSAĞLIK ALANI STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON PERSONEL EĞİTİMİ KURS PROGRAMI
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü SAĞLIK ALANI STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON PERSONEL EĞİTİMİ KURS PROGRAMI Ankara, 2016 İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI... 1 PROGRAMIN DAYANAĞI...
DetaylıSu Şartlandırma Ürünleri
Su Şartlandırma Ürünleri M801 Stabilizatörlü %56 lık Hızlı Çözülen Granül Klor M802 Stabilizatörlü %90 lık Yavaş Çözülen Granül/Tablet Klor Hızlı çözülen ve siyanürik asit içeren %56 lık organik klor
Detaylı