The Journal of Academic Social Science Studies

Transkript

1 The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number: Number: 38, p , Autumn II 2015 Yayın Süreci Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma Tarihi BEYER OP.101 İLK PİYANO METODU NUN MÜZİK ÖĞRETMENİ YETİŞTİREN KURUMLARDA KULLANILABİLİRLİĞİ AVAILABILITY OF BEYER OP.101 PREPARATORY PIANO SCHOOL METHOD IN THE INSTITUTIONS OF MUSIC TEACHERS Yrd. Doç. Dr. Feyza SÖNMEZÖZ Çanakkale Onsekiz Mart Ünivesitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi ABD Özet Bu araştırmada Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda başlangıç piyano eğitiminde gerçekleşmesi beklenen temel piyano teknikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel model kullanılmıştır. Metotla ilgili ulaşılabilen tüm yazılı belgeler incelenmiş, farklı yayınevlerince basılan metotlar arasından Ricordi yayınevinin basımı incelenmek üzere tercih edilmiştir. Metot içerisinde yer alan 106 adet parça, Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programındaki Piyano I ve Piyano II ders tanımlarında yer alan legato çalabilme, staccato çalabilme, paralel yönde hareket edebilme, zıt yönde hareket edebilme, dizi çalışmaları yapabilme, parmak bağımsızlığını sağlayabilme, kol serbestliğini sağlayabilme, iki elde bağımsız hareket edebilme, nüans yapabilme ve cümleleme gibi temel teknik konular açısından incelenmiş, elde edilen bulgular frekans ve yüzde değerleri hesaplanarak tablo şeklinde sunulmuştur. Buna göre metotta, legato çalabilme konusuna %100, staccato konusuna % 24.53, paralel yönde hareket edebilme konusuna % 41.51, zıt yönde hareket edebilme konusuna % 26.42, dizi çalışmaları konusuna % 17.92, parmak bağımsızlığını sağlayabilme konusuna %100, kol serbestliği sağlayabilme konusuna % 100, iki elde bağımsız hareket edebilme konusuna %100, nüans konusuna % 50, cümleleme konusuna ise % oranında yer verildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda metottaki alıştırma ve parçaların, piyano eğitiminin başlangıç ve ileri düzeylerinde okutulan etüt ve eserlerde bulunan teknik ve müzikal becerileri kapsadığı görülmüştür. Ayrıca metodun, Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programındaki Piyano I ve Piyano II ders tanımlarında yer alan teknik ve müzikal konuları da içermesi bakımından, müzik eğitimi anabilim dalları lisans I. sınıfta okutulabilecek nitelikte yardımcı ya da temel bir ders kitabı olabileceği sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Beyer, Başlangıç Piyano Metodu, Metot İnceleme, Başlangıç Piyano Eğitimi

2 178 Feyza SÖNMEZÖZ Abstract The research aims to evaluate the Preparatory Piano School Method in terms of the fundamental piano techniques expected to be used in beginner piano course in the institutions training music teachers. The research utilized a descriptive model. All the written documents with respect to the method have been analyzed; however, the edition of Ricordi publishing house was selected among other methods by different publishing houses. 106 pieces in the method were evaluated in terms of fundamental technical issues such as the ability to play legato, to play staccato, to move in the parallel direction, to move in the opposite direction, to play scales, to ensure finger independence, to ensure arm independence, to use both hands independently, to make a tone, sentence structures specified in the course description of Piano I and Piano II in the Undergraduate Music Teaching Program in the the Council of Higher Education. The frequency and percentage values of the findings were calculated and demonstrated in tables. Accordingly, it was found that 100% of the ability to play legato, 24,53% of the ability to play staccato, 41,51% of the ability to move in the parallel direction, 26.42% of the ability to move in the opposite direction, 17.92% of the ability to play scales, 100% of the ability to ensure finger independence, 100% of the ability to ensure arm independence, 100% of the ability to use both hands independently, 50% of the ability to make a tone and % sentence structures were included into the method. In this regard, it was determined that the exercises and pieces of music in the method involved the technical and musical skills in the studies and works of the beginner and advanced levels of piano training. Additionally, the research concluded that the method could be used as an auxiliary or fundamental textbook for freshman students in the departments of music education given that the method includes the technical and musical subjects specified in the course description of Piano I and Piano II in the Undergraduate Music Teaching Program in the Council of Higher Education. Keywords: Beyer, Beginner Piano Method, Method Analysis, Beginner Piano Education. 1.GİRİŞ Piyano eğitiminin başlangıç aşamasında yer alan temel davranış ve becerilerin uygun biçimde kazandırılması, daha ileri düzeyde yer alan eserlerin hem teknik yeterlik, hem de müzikalite ve ifadenin doğru biçimde uygulanması bakımından son derece önemlidir. Fink e göre piyano eğitiminin temel amacı uygun teknik yardımıyla eserlerin kendi temposunda ve doğru bir ifadeyle çalınmasını sağlamak olmalıdır. Diğer bir deyişle, elde edilen piyano tekniği, müzikal ifade için anahtar, yorum için ise bir araç olarak kabul edilmelidir. (aktaran Ekinci, 2004, s. 185). Ercan (2013), nota okuma, sağlam ritm duygusu, doğru vücut ve el pozisyonu gibi piyano çalmak için gerekli olan temel becerilerin oluşturulması gerçeğini kavramadan sergilenen bir çalış biçimi özensiz ve yorum açısından da sıkıcı olur (s. 179) diyerek piyano eğitiminin başlangıç aşamasında kazandırılması gereken temel becerilerin önemine dikkat çekmiştir. Teknik yeterliliğe ulaşmanın temelinde doğru el pozisyonu, doğru oturuş/duruş (posture) gibi davranışlara ve tuşe, sonorite, klavye hakimiyeti, ajelite gibi becerilere sahip olma yatar. Piyano eğitiminin başlangıç aşaması, bu davranış ve becerilerin kazanılmasının temelini teşkil ettiğinden önemi büyüktür. Bahsedilen bu davranış ve becerileri öğrenciye kazandırmada en etkili yollardan biri öğretmen tarafından seçilen uygun repertuardır (Ertem, 2011, s.646). Piyano eğitiminde bahsedilen bu teknik davranışların başlangıç aşamasında istenen düzeyde kazandırılması için seçilecek başlangıç piyano metodunun önemi ortaya çıkmaktadır.

3 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 179 Piyano metotları seçimi yapılırken; piyano dersinin amaçlarının, öğrencinin yeteneği ve hazır bulunuşluk düzeyinin, bulunduğu ortamın ve yaşının özelliklerinin göz önünde bulundurulmasında fayda vardır. Metotlarda; konuların düzenlenmesinde ve işlenmesinde somuttan soyuta, yalından karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa gibi çağdaş genel öğretim ilkelerine göre paralellik taşıması, piyano eğitiminin daha verimli, etkili ve daha başarılı, olmasında büyük önem taşımaktadır (Kaynak, 2011, s. 353). Çimen (1995, s. 12) e göre piyano başlangıç metodu; tüm tuşeyi tanıma, akıcı bir biçimde nota okuma, ölçü işaretlerinitempo ve nüans terimlerini anlama, legato ve staccato çalma, elleri bağımsız olarak kullanma, bir-iki oktavlık majör ve minör dizileri çalma, aralık ve akorları tanımaçalma, motif ve cümleleri tanıma, deşifre/ilk bakışta çalma becerilerini kazandırmalıdır. Türkiye de piyano metotlarının incelenmesi üzerine yapılan bazı araştırmalarda (Çimen, 1995; Yastıman, 1997; Tokcan, 1998; Kasap, 2005; Kaynak, 2011; Güven, Çevik ve Canbey, 2012) piyano başlangıç metotlarına yönelik inceleme ve değerlendirme yapılmıştır. Ancak bu araştırmalarda konu edilen metotların, okul öncesi, ilköğretim ve Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri düzeyindeki öğrencilere yönelik metotlar olduğu söylenebilir. Oysa müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda da başlangıç piyano eğitimi verilmektedir. Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda piyano dersi Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programı nda yer alan piyano ders tanımlarına göre yapılmaktadır. Bu ders tanımlarında, lisans döneminde piyanoya daha önce başlamış ya da başlayacak olan öğrencilerin arasındaki düzey farkı gözetilmeksizin yeni başlayan bir öğrencinin kazanması gereken beceriler sıralanmıştır. Müzik öğretmeni yetiştiren kurumların, müzik ve çalgı eğitimine ilişkin belirli ön bilgisi bulunan ve bulunmayan iki tür öğrenci tipine sahip olduğu (Bağçeci, 2005, s. 148) düşünülecek olursa, programda yer alan ders tanımlarının, piyanoya ilk kez lisans döneminde başlayan öğrencilerin de bulunabileceği düşüncesi ile hazırlandığı kanısı ortaya çıkmaktadır. Müzik Öğretmenliği Lisans Programında yer alan Piyano I ve Piyano II ders tanımları incelendiğinde temel çalma tekniklerinin yanı sıra müzikal ifade çalışmalarının da öğrenilmesinin önem kazandığı görülmektedir. Bu ders tanımlarına bakıldığında başlangıç piyano eğitimi açısından kazanılması gereken temel teknikler legato çalabilme, beş parmak çalışmaları yapabilme, paralel yönde dizi çalabilme, zıt yönde dizi çalabilme, çalış sırasında kolları serbest bırakabilme, iki eli bağımsız hareket ettirebilme, müziksel yönden ifadeli çalabilme (piano, forte v.b. nüanslar), cümleleme ve staccato çalabilme şeklinde sıralanabilir. Buna ek olarak, dizi ve kadans çalışmaları, deşifre çalışmaları, sonatin çalışmaları ve Barok, Klasik, Romantik ve Çağdaş dönemlerden düzeye uygun eserlerin seslendirilmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla müzik eğitimi anabilim dallarında piyanoya yeni başlayan öğrencilere çalıştırılacak başlangıç metotlarının, yukarıda sıralanan temel becerileri içermesinin yanı sıra söz konusu dizi ve kadansların ve ayrıca düzeye uygun çeşitli sonatin ve eserlerin çalışılmasını hazırlayıcı ve destekleyici nitelikte olmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda müzik eğitimi anabilim dallarındaki piyano derslerinde kullanılan piyano başlangıç metotlarının incelenerek, bu metotlarda yer alan teknik

4 180 Feyza SÖNMEZÖZ unsurların piyano eğitiminin gereklerini yerine getirme ve hedeflenen temel davranışların gerçekleştirilmesi doğrultusunda değerlendirmesinin yapılması, nitelikli bir piyano eğitimi açısından büyük ölçüde önemlidir. Ferdinand BEYER (1918) tarafından yazılmış Op.101 İlk Piyano Metodu sözü edilen bu metotlar arasında gösterilebilir. Bu piyano metodunun kullanımına ilişkin yapılan araştırmada bazı müzik eğitimi anabilim dallarındaki başlangıç piyano eğitiminde kullanıldığı görülmektedir. Kasap, (2004) Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlardaki Yardımcı Çalgı Piyano Dersleri Üzerine Bir Araştırma başlıklı çalışmasında müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda başlangıç piyano metodu olarak A. Burkard ın New techniques for playing, D. Agay ın Learning to play piyano ve F. Beyer in op.101 İlk Piyano Metodu nun kullanıldığını belirtmiştir. Sönmezöz, (2011) Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlardaki Piyano Derslerinin İçeriğine ve Piyano Eğitimine İlişkin Genel Bir Değerlendirme başlıklı çalışmasında 6 adet müzik eğitimi anabilim dalında verilen piyano derslerinde legato, staccato, portato, pedal, gam ve arpej gibi temel tekniklerin kazanılmasında kullanılan egzersiz ve metotlar arasında Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun da kullanıldığını saptamıştır. Uygun, (2013) Piyano Dersinde Çalışılan Etüt ve Eser Düzeyleriyle Bazı Değişkenler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi başlıklı çalışmasında, Türkiye deki 10 adet müzik eğitimi anabilim dalında verilen piyano derslerinde Beringer, Burkard v.b. metotların yanı sıra Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun başlangıç piyano eğitiminde uygulandığını tespit etmiştir. Bu araştırmada, müzik öğretmenliği lisans programı I. ve II. yarıyıl piyano ders tanımları çerçevesinde Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun içeriğindeki alıştırma ve parçaların hangi konuları içerdiği, hangi becerileri kazandırdığı, hangi teknikleri çalıştırdığı ve piyano eğitiminin gelişimine hangi açılardan katkı sağladığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın önemi şu şekilde sıralanabilir: 1) Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun müzik öğretmenliği lisans programı I. ve II. yarıyıl piyano ders tanımlarında yer alan temel piyano teknikleri doğrultusunda kullanılabilirliğinin incelenmesi açısından önemlidir. 2) Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun piyano eğitiminde hangi problemlere çözüm getirdiğinin, hangi teknik ihtiyaçlara yönelik olduğunun ve ileri seviyelerdeki teknik zorluklara göre hangi hazırlık çalışmalarını içerdiğinin saptanması açısından önemlidir. 3) Piyano eğitimi alanında az sayıda yapılan çalışmalar arasında lisans düzeyine yönelik bir çalışma olması, eğitimde verimliliğin arttırılması ve eğiticilere rehberlik etmesi bakımından önemlidir. 2.YÖNTEM Bu araştırmada, yazılı materyallerin analizini kapsama, (Yıldırım&Şimşek, 1999, s. 140) olayları obje ve problemleri anlama ve anlatma (Kaptan, 1995, s. 59) bakımından betimsel yöntem uygulanmıştır. Araştırmanın problemi ile ilgili olarak ulaşılabilen tüm yazılı (nota, belge v.b.) dokümanlara ulaşılmış ve incelemeleri yapılmıştır. Çalışmada ayrıca Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programında yer alan ve piyano eğitiminin başlangıç aşamasını kapsadığı yarıyıllar olan I. ve II. yarıyıllardaki ders tanımlarında yer alan teknik konular da tespit edilmiştir. Ders tanımlarında tespit edilen teknik konular, legato çalabilme, staccato çalabilme, paralel

5 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 181 yönde hareket edebilme, zıt yönde hareket edebilme, dizi çalışmaları, parmak bağımsızlığını sağlayabilme, kol serbestliğini sağlayabilme, iki elde bağımsız hareket edebilme, nüans (müziksel ifade) yapabilme ve cümleleme şeklinde sıralanabilir. Metot içerisinde yer alan 106 adet piyano parçası söz konusu teknik konuları kapsaması bakımdan da incelenmiş, frekans (f) ve yüzde (%) değerleri hesaplanarak çözümlenmiş, tablo halinde sunularak değerlendirmesi yapılmıştır. 2.1.Verilerin toplanması Araştırmada öncelikle çeşitli kaynaklardan elde edinilen bilgiler ışığında müzik öğretmeni yetiştiren kurumlardaki başlangıç piyano eğitiminde uygulanan teknik konular saptanmıştır. Araştırma konusunu oluşturan Beyer op.101 İlk Piyano Metodu içerisinde yer alan 106 adet parça, sözü edilen teknik konular çerçevesinde ayrı ayrı incelenerek çözümlemesi yapılmıştır. Bu parçalar, yalnızca söz konusu teknik konular açısından incelenmiş, parçaların armoni-kontrpuan, form ve stil bilgisi, estetik-yorum ve artistik-virtiozite gibi öğelerine bakılmamıştır. Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun günümüze kadar çeşitli yayınevleri tarafından basılan tüm örneklerine ulaşılmaya çalışılmış, Peters, Ricordi, WM. Scharfenberg, ve Papajourj yayınevlerinin basımlarına ulaşılmıştır. Bu basımlar aralarında yazım ve basım gibi nedenlerden doğabilecek herhangi bir fark olup olmaması açısından irdelenmiş, anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Ancak daha kapsamlı ve ayrıntılı anlatımı nedeniyle çalışmada Ricordi yayınevinin basımı tercih edilmiş, diğer yayınevlerinin basımları araştırmada kapsam dışı bırakılmıştır. Metotta yer alan 106 parçanın tamamı ve parçalar arasında verilen dizi kalıpları incelenmiş, metodun sonunda bulunan parmak hızlandırma ve 24 dizi çalışmasının yer aldığı ek bölüm kapsam dışı bırakılmıştır. Bu araştırma; Müzik eğitimi anabilim dallarında piyano derslerinde başlangıç piyano eğitiminde kullanılan metotlardan Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu ile, Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programında yer alan I. ve II. yarıyıllardaki piyano ders tanımları ile, Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Ricordi yayınevinin basımı ile, sınırlı tutulmuştur. 3.BULGULAR 3.1.Metodun Müzik Öğretmenliği Lisans Programı I. ve II. Yarıyıl Piyano Ders Tanımlarında Yer Alan Temel Piyano Teknikleri Doğrultusunda Kullanılabilirliğine İlişkin Bulgular Araştırmanın bu bölümünde Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nda yer alan 106 adet parça, Yüksek Öğretim Kurulu Müzik Öğretmenliği Lisans Programında yer alan ve piyano eğitiminin başlangıç aşamasını kapsadığı yarıyıllar olan I. ve II. yarıyıllardaki ders tanımlarında yer alan teknik konular açısından incelenerek hangi parçanın hangi teknik konuya uygun olduğuna ilişkin dağılım verilmiş ve değerlendirmesi yapılmıştır.

6 Parça no Legato Çalabilme Staccato Çalabilme Paralel Yönde Hareket Edebilme Zıt Yönde Hareket Edebilme Dizi Çalışmaları Parmak Bağımsızlığı Sağlayabilme Kol Serbestliği Sağlayabilme İki Elde Bağımsız Hareket Edebilme Nüans Yapabilme Cümleleme 182 Feyza SÖNMEZÖZ Tablo 1: Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmenliği Lisans Programı I. ve II. Yarıyıllarda Yer Alan Başlangıç Piyano Teknik Konularını İçermesine İlişkin Dağılım F % f % f % f % f % f % f % f % f % f % No:1 * * * * No:2 * * * * No:3 * * * * * No:4 * * * * * No:5 * * * * * No:6 * * * * * No:7 * * * * * No:8 * * * * * No:9 * * * * * No:10 * * * * * No:11 * * * * * * No:12 * * * * No:13 * * * * No:14 * * * * * No:15 * * * * * * No:16 * * * * * * * No:17 * * * * * No:18 * * * * * * No:19 * * * * * * * No:20 * * * * * No:21 * * * * * No:22 * * * * * * * No:23 * * * * * * No:24 * * * * * * * No:25 * * * * * * * No:26 * * * * * * No:27 * * * * * * No:28 * * * * * * * No:29 * * * * * No:30 * * * * * *

7 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 183 No:31 * * * * * * No:32 * * * * * * No:33 * * * * * * No:34 * * * * * * No:35 * * * * * No:36 * * * * * * * No:37 * * * * * * No:38 * * * * * * * No:39 * * * * * * * No:40 * * * * * * * No:41 * * * * * * No:42 * * * * * * No:43 * * * * * * No:44 * * * * * No:45 * * * * * * No:46 * * * * * No:47 * * * * * No:48 * * * * * * No:49 * * * * * No:50 * * * * * * No:51 * * * * * No:52 * * * * * * No:53 * * * * * * * No:54 * * * * * * No:55 * * * * * * * No:56 * * * * * * * No:57 * * * * * * * No:58 * * * * * * No:59 * * * * * * * No:60 * * * * * * * * No:61 * * * * * * No:62 * * * * * * * No:63 * * * * * * * * No:64 * * * * * * * No:65 * * * * * * * No:66 * * * * * * * No:67 * * * * * * * No:68 * * * * * * No:69 * * * * * * No:70 * * * * * * No:71 * * * * * * No:72 * * * * * * * No:73 * * * * * * * * No:74 * * * * * * * * No:75 * * * * * * * * * No:76 * * * * * * * *

8 184 Feyza SÖNMEZÖZ No:77 * * * * * * No:78 * * * * * * * * No:79 * * * * * * * * No:80 * * * * * * * No:81 * * * * * * * * No:82 * * * * * * * * * No:83 * * * * * * * * * No:84 * * * * * * No:85 * * * * * * * * No:86 * * * * * * * No:87 * * * * * * * * No:88 * * * * * * * * No:89 * * * * * * No:90 * * * * * * * No:91 * * * * * * * No:92 * * * * * * No:93 * * * * * * * No:94 * * * * * * * * No:95 * * * * * * * No:96 * * * * * * * * No:97 * * * * * * * No:98 * * * * * * * No:99 * * * * * * * * No:100 * * * * * * * No:101 * * * * * * * * * No:102 * * * * * * * * No:103 * * * * * * * No:104 * * * * * * * * * No:105 * * * * * * * No:106 * * * * * * * * Tablo I incelendiğinde metodun legato çalabilme konusunu %100, parmak bağımsızlığı sağlayabilme konusunu %100, kol serbestliği sağlayabilme konusunu % 100, iki elde bağımsız hareket edebilme konusunu %100 oranında içerdiği belirlenmiştir. Bu teknik konular metotta yer alan 106 parçanın tamamında bulunmaktadır. Metotta staccato konusu 62, 63, 64, 67, 72, 73, 76, 78, 80, 81, 82, 86, 87, 88, 90, 94, 95, 96, 97, 98, 100, 101, 102, 104, 105 ve 106 no lu olmak üzere 26 adet parçada % oranında yer almaktadır. Metotta paralel yönde hareket edebilme konusu 3, 4, 5, 6, 7, 11, 14, 16, 18, 19, 22, 23, 24, 25, 28, 30, 32, 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 50, 55, 56, 60, 63, 75, 79, 82, 83, 85, 86, 87, 99, 101, 106 no lu olmak üzere 44 adet parçada % oranında yer almaktadır. Metotta zıt yönde hareket edebilme konusu 15, 16, 19, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 31, 36, 38, 39, 40, 48, 52, 53, 57, 59, 60, 65, 66, 74, 75, 78, 83, 85, 104 no lu olmak üzere 28 adet parçada % oranında yer almaktadır. Metotta dizi çalışmaları konusu 65, 73, 74, 75, 76, 79, 81, 82, 83, 88, 91, 93, 94, 96, 99, 101, 102, 103, 104 no lu olmak üzere 19 adet parçada % oranında yer almaktadır.

9 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 185 Metotta piano, mezzoforte, forte gibi nüansları içeren müziksel ifade konusu 65 no lu parça hariç, 53 no lu parçadan sonraki bütün parçalarda %50 oranında yer almaktadır. Metotta bir diğer konu olan cümleleme konusu ise 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12, 13, 14, 44 ve 86 no lu parçalar hariç tüm parçalarda %88.68 oranında yer almaktadır. 3.2.Metodun Başlangıç Piyano Eğitiminde Yer Alan Temel Teknik Konuları İçermesine İlişkin Bulgular Metotta yer alan 1 ve 2 no lu parçalar incelendiğinde iki elde beş parmağın kullanılarak parmak numarası sisteminin kavranması, notalar arasında bir sonraki parmağa geçiş konusunun öğrenilerek parmak bağımsızlığının kazanılmasının amaçlandığı görülmektedir. 3, 4, 5, 6 ve 7 no lu parçalarda legato, paralel yönde hareket, parmak bağımsızlığı ve kol serbestliği, iki elde bağımsız hareket konularının işlendiği görülmektedir. Bu parçalarda her iki elde de daha önce öğrenilen parmak numaraları ile paralel yönde egzersiz çalışmaları verilmiştir. 8, 9, 10 ve 11 no lu parçalarda legato tekniği parmak serbestliği, kol serbestliği, iki elde bağımsız hareket ve cümleleme konularının öğretilmesi amaçlanmaktadır. 11 no lu parçada ayrıca, paralel yönde hareket çalışması da bulunmaktadır. Bu alıştırmalarda sağ elde notalar arasında bir sonraki parmağa geçişte önceki basılı parmağı kaldırma, kısaca teker teker çalma çalışmaları yaptırılmaktadır. 8 no lu parçada sol elde dört sayılık notalar ile tutan ses kullanılarak sesleri uzatma yöntemi ile iki elin aynı anda ayrı hareketi yapabilmesi ve çok sesli çalma konularında çalışma yapılmaktadır. 9 no lu parçada sol elde tutan ses yerine, bir sayılık notalar ile non legato çalışması yaptırılmıştır. 10 no lu parçada 8 ve 9 no lu parçalarda öğrenilen bilgiler pekiştirilmiş, her iki elde de karışık olarak tekrar ettirilmiştir. 11 no lu parçada ise altılı aralıklarla her iki elde paralel hareket amaçlanmaktadır. Yine legato ve beş parmak çalışmalarına parça içinde yer verilerek daha önce öğretilmek istenen bu bilgilerin pekiştirilmesi amaçlanmıştır. 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 ve 19 no lu parçalarda her iki elde de parmakların bağımsızlığını sağlamak amacıyla beş parmak çalışmaları verilmiştir. Böylelikle parmak numaralarına dikkat edilerek legato ve non legato çalma yöntemi ile teker teker çalma kavramının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca el tutuşu ve kolların serbestliğinin kontrolünün sağlanması, her bir notanın aynı değerde ve aynı ses düzeyinde duyulması için önemlidir. Bu da ileriye dönük olarak nüans ve ifadeli çalma konularına temel oluşturmaktadır. 16 ve 19 no lu parçalarda 12, 13, 14 ve 15 no lu parçalarda öğrenilen konulara ek olarak zıt yönde hareket çalıştırılmıştır. Ayrıca 17 no lu parçada sağ eldeki ezgiye eşlik amaçlı sol elde do-sol aralığında legato çalma yöntemiyle parmakların birbirleriyle teker teker çalmaları sağlanmaktadır. Bu yolla da piyano öğrencisinin ileri düzeylerde çalışacağı etüt-sonatin-sonat v.b. gibi eserlerde yer alan -sağ elde ezgiye karşı sol elde eşlik yapabilme- konularına zemin hazırlanmasının amaçlandığı düşünülebilir. 18 no lu parçada tüm bu çalışmaların sağ elde yer almasının yanı sıra, sol elde farklı olarak çift ses basma konusu verilmiştir. Bu da ileriki sınıflarda çalınacak eserlerde karşılaşılabilecek sol elde akorlu çalma konusuna bir ön hazırlık yapılmasının amaçlandığını düşündürmektedir. 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, ve 31 no lu parçalarda her iki elde parmak bağımsızlığını kazandırmak amacıyla, istenen parmak numaralarını kullanmak koşulu ile beş parmak çalışmaları yapılmıştır. Aynı zamanda

10 186 Feyza SÖNMEZÖZ paralel ve zıt yönde çalışmaların yapıldığı bu parçalarda ezgisel açıdan yarım cümle ve tam cümle çalışmalarının yapılması bakımından müzikte cümle kavramının geliştirilmesinin amaçlandığı söylenebilir. 29 no lu parçada aynı zamanda deyim bağı çalışması yapılmış parçanın açıklamasında öğrenciden nota değerinin bitimine kadar ilgili parmağı tuştan çekmemesi istenmiştir. 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 no lu parçalarda yine daha önceki parçalarda yer alan teknik çalışmalara yer verilmiştir. Ancak 32, 33 ve 34 no lu parçalarda daha önce do-sol aralığında verilen beş parmak pozisyonunun sol-re aralığına kaydırılması söz konusudur. Ayrıca her iki elde de aynı ezgi bir oktav aralığında unison şekilde çaldırılarak paralel çalma tekniği geliştirilmek istenmiştir. 35, 36, 37, 38, 39, 40, no lu parçalarda ise sol elde pozisyon sol anahtarında sol-re aralığında kalmakla beraber sağ elde pozisyon yine önceki parçalarda olduğu gibi do-sol aralığına kaydırılarak, her iki elde farklı pozisyonlarda çalışma yapılması istenmiştir. Bu durum elleri farklı oktavlarda çalıştırmanın dışında farklı pozisyonlarda da çalarak piyano çalgısında tonal anlamda aynı armoninin yakalanabileceğini göstermektedir. 41, 42, ve 43 no lu parçalarda ise pozisyon her iki elde de sol anahtarında bir oktav içerisinde la-mi aralığına kardırılmıştır. Yine 32, 33, 34 no lu parçalarda olduğu gibi, her iki elde de aynı ezgi bir oktav aralığında unison şekilde çaldırılarak paralel çalma tekniği geliştirilmeye çalışılmıştır. 32, 33, 34, 41, 42 ve 43 no lu parçalarda sağ elde sol anahtarında inceye doğru, 35, 36, 37, 38, 39 ve 40 no lu parçalarda da sol elde sol anahtarında kalına doğru ek çizgili notalar verilmiştir. Böylelikle öğrencinin daha önce kolayca okuyup çalabildiği sol anahtarında yeni öğrenilen notalarla yeni bir oktava geçilerek, hem nota okuma hem de okuduğunu uygulayarak seslendirmesi amaçlanmaktadır. Bu durum öğrencinin parçalar üzerinde teknik çalışmalar yapmasının yanı sıra piyano klavyesini tanıması bakımından da önemlidir. 1 ve 43 no lu parçalar arasındaki tüm parçalarda dört vuruşluk (birlik), iki vuruşluk (ikilik) ve bir vuruşluk (dörtlük) nota birimleri yer almaktadır. Metotta yarım vuruşluk (sekizlik), çeyrek vuruşluk (onaltılık) ve daha küçük değerdeki notalarla ilgili çalışmalar ilerleyen parçalarda verilmektedir. 44 no lu parçada daha önce öğrenilen bilgilere ek olarak oktav çalışması ve yarım vuruşluk (sekizlik) notalarla çalışma yapılması amaçlanmaktadır. Bu parçanın en önemli özelliği diğer parçalarda görülen konuların bazılarının tekrarının yanı sıra, her iki elde de do-sol aralığında oktav çalışmasının yapılmasıdır. Sağ elde ve sol elde yazılan notaların sol anahtarında aynı çizgi ve aralıklara gelmesi öğrenci için şaşırtıcı olsa da 8. işareti belirtilerek sağ elin bir oktav yukarıya kaydırılması istenmiştir. Metotta ilk kez bu alıştırmada karşımıza çıkan bu konu, ileri düzeylerde çalışılacak etütsonat-serbest parça v.b. gibi eserlerde karşılaşılabilecek oktav aşımı konularına hazırlık teşkil etmektedir. Ayrıca sekizlik notalar ile öğrenci ilk kez tanıştırılmış ve ilk ölçüden itibaren 4/4 sayma yöntemi ile sekizliklerin bölünerek sayılması ve bu şekilde çalınması istenmiştir. Bu parçanın çalışılması sırasında öğrencilerin her ölçü için yüksek sesle ya da 1 ve 2 ve 3 ve 4 ve şeklinde saymalarının sekizlik notaların bölünmesi konusunda kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir. Metotta 45 no lu parçada iki elde de legato çalıştırıldığı görülmektedir. Ayrıca, iki elde sekizlik notaların kullanımı ile paralel yönde parmak çalışması yapılan bu parçada hız kazandırma çalışması yapılmasının amaçlandığı söylenebilir. Diğer taraftan do majör tonunda iki elde de arpej hareketleri yaptırılmıştır. Ancak 9. ve

11 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği ölçülerde sol el do majör arpeji sekizlik notalarla çalınmasına karşın, sağ elde ikilik nota kullanılmıştır. 11. ve 12. ölçülerde bunun tersi olarak arpej, sağ elde sekizlik notalarla çalınırken, sol elde ikilik notalar çalınması istenmiştir. 12. ve 13. ölçülerde de bu arpej hareketleri birlik ve sekizlik notalarla devam ettirilmiştir. Bu yolla parmak bağımsızlığının yanı sıra el bağımsızlığı da kazandırılmak istendiği söylenebilir. Ayrıca arpej çalma tekniği açısından iki elde ters hareket çalıştırılarak, do majör tonunda arpej çalma ve hız kazanmada kolaylık sağlanması amaçlanmıştır. 46 no lu parçada iki elde sekizlik notalar kullanılarak legato ve non legato çalışması yaptırılmıştır. Sekizlik notalarla yapılan bu çalışmanın yine parmak bağımsızlığı kazanmak için yapılan çalışmalar olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda parçada sol elde do-sol ve si-sol aralığında do majör ve sol majör arpej sesleri kullandırılarak alberti bası çalışması yapılmıştır. Metodun bu parçadan sonraki pek çok parçasında bu kalıba sıklıkla yer verildiği görülmektedir. Bu çalışmayı öğrencinin başlangıç aşamasında öğrenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu parça, ileri düzeylerdeki Czerny, Clementi, Haydn, Mozart, Beethoven Cramer, Schumann, Chopin ve daha birçok bestecinin alıştırmaetüt ve eserlerinde kullanılan bir kalıp olan alberti bası kalıbına hazırlık niteliğindedir. 47 no lu parçada iki elde sekizlik notalarla legato çalışmasının yanı sıra sol elde pozisyon değişikliği yapılmıştır. Daha önce öğrenilen sol elde 5., 4., 3., 2. ve 1. parmakların do-sol ve sol-re aralığında kullanılmasından farklı olarak sol el inceden kalına doğru mi-do-si-la-sol pozisyonuna aktarılmıştır. Böylelikle sol elde do majör arpejinin ikinci çevrimi ve sol majör arpejine hazırlık çalışmaları yapılmıştır. 48, 49 ve 50 no lu parçalar birlikte incelendiğinde 48 no lu parçada sağ elde noktalı dörtlük ve sekizlik çalışmasının yapılmış olduğu görülmektedir Ayrıca bu parçalarda ¾ lük vuruş içerisinde sol elde dol majör ve sol majör arpej sesleri ile sağ eldeki ezgiye karşı eşlik edebilme çalışması yaptırılmıştır. Böylelikle öğrencilerin ileri düzeylerde çalacağı menuet, vals, masurka gibi dans niteliği içeren parçalara hazırlık yapılması amaçlanmıştır. 51 no lu parça incelendiğinde yine sekizlik notalarla legato ve non legato çalışması ile parmak çalıştırmalarının yapıldığı görülmektedir. Diğer parçalardan farklı olarak 51 no lu parçada sağ elde pozisyon değişikliği yapılmıştır. Sağ elde 1., 2., 3., 4. ve 5. parmaklar, aynı oktav içinde do-sol aralığından si-fa aralığına kaydırılmış ve tekrar do-sol aralığına geri döndürülmüştür. Böylelikle öğrencinin sol anahtarında hızlı okuyabilmesi, okuduğunu hızlı bir şekilde uygulayabilmesi ve bu yolla klavyeyi tanımasının amaçlandığı söylenebilir. 52 no lu parçanın tamamı sol anahtarında yazılmıştır. Ancak ilk kez 6/8 lik vuruş örneği bu parçada verilmiştir. 6/8 lik vuruş içerisinde do majör ve sol majör tonlarında sağ eldeki ezgiye karşı sol elde eşlik figürünün öğretilmesi önemlidir. Böylelikle ileri düzeylerde öğrencilerin karşısına çıkabilecek 6/8 lik tempoların kullanıldığı etüt, sonat, vals, masurka türündeki dans parçaları gibi eserlere hazırlık yapılması amaçlanmaktadır. Ayrıca ezgisel cümle yapısının net bir biçimde verildiği gözlenmektedir. Bu bakımdan 52 no lu parça başlangıç öğrencilerinin çalışmalarındaki önemli seviye parçalarından biri olarak kabul edilebilir. Metotta 53 no lu parçaya kadar her iki elde de sol anahtarı kullanılmıştır. Ancak 50 no lu parçadan sonra fa anahtarının öğrenilebilmesi ve uygulanabilmesi için kısa çalışmalar

12 188 Feyza SÖNMEZÖZ yapılmıştır. Bu çalışmalarda öğrencinin sol anahtarında okuyup çalabildiği notaların aynıları fa anahtarında gösterilerek öğrenciden karşılaştırmalı inceleme yapması istenmiştir. Böylelikle bilinen notalar üzerinden bilinmeyen notalar tanıtılarak, hem daha önce öğrenilen bilgilerin pekişmesi hem de yeni, bilgilerin öğretilmesi amaçlanmıştır. Metotta nüans işareti ilk kez 53 no lu parçada verilmiştir ve 65 no lu parça hariç daha sonra verilen tüm parçalarda nüans işaretleri yer almıştır. 54 no lu parçadan itibaren sol elde fa anahtarına geçilmiş ve daha sonra verilen tüm parçalarda sol elde fa anahtarı kullanılmıştır. Bunun yanı sıra 53, 54, 55, 56, 57 ve 58 no lu parçalar sekizlik sus işaretini uygulayabilme ve sol elde sağ eldeki ezgiye karşı eşlik yapabilme konularını da kapsamaktadır. 56, 57, 59 no lu parçalarda sol elde fa anahtarı kullanılmasının yanı sıra sağ elde daha önce öğrenilen pozisyon değişikliği (sol-re) kullanılmıştır. 59 no lu parça incelendiğinde ise 3/8 lik vuruşun ilk kez bu parçada kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca 3/8 lik vuruş içerisinde sağ eldeki ezgiye karşı vals ritminde sol elde eşlik figürü verilmiştir. Parça tıpkı 52 no lu parçada olduğu gibi ezgisel cümle yapısı açısından belirgindir. Ayrıca aynı nota üzerinde parmak değiştirme konusu metotta ilk kez bu parçada işlenmektedir. 60, 61, 62, 63, 64 no lu parçalar incelendiğinde, yine daha önceki parçalarda öğrenilmiş olan her iki elde legato ve non legato çalışması, aynı nota üzerinde parmak değiştirme, nüanslı çalma ve sol elde ezgiye karşı eşlik yapabilme konularının işlendiği görülmektedir. Ancak 60 no lu parçada aynı zamanda bir kanon hareketi vardır. Sağ elde ezgi başladıktan bir ölçü sonra, aynı ezgi sol elde başlatılarak sağ elde çalınan ezginin sol elde birbiri ardı sıra duyurulması istenmiştir. Bu da daha başlangıç aşamasında polifonik çalışmalar yönündeki alıştırmaların verilebilecek en basit haliyle sunulduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum öğrenciler açısından ileriki dönemlerinde karşılaşabilecek envansiyon, füg gibi polifonik eserlerin çalışılması bakımından bir ön hazırlık olarak düşünülebilir. Ayrıca 60 no lu parça iki elin la-mi aralığına kaydırılarak 1., 2., 3., 4. ve 5. parmaklarla la minör tonunun arpej sesleriyle ilgili alıştırma yapılmasının sağlandığı görülmektedir. Metotta 64 no lu parçadan sonra do majör tonunda dizi çalışmasına geçilmiş ve do majör dizisi, diziye ait parmak numaraları kullandırılarak gerek tek başına sağ el, tek başına sol el, gerekse iki elde paralel olmak üzere çalıştırılmıştır. Genel bir klişe içinde verilmiş olan bir oktavlık do majör dizi çalışmasının ardından metodun ilerleyen bölümlerinde aynı klişe içinde transpoze edilmiş olarak sırasıyla sol majör, re majör, la majör, mi majör, la minör, fa majör, si bemol majör dizileri de yer almaktadır. Bir oktavlık do majör dizi çalışmasının ardından 65 no lu parçada do majör dizisi içeren bir alıştırma verilmiş, legato tekniği kullanılarak zıt ve paralel yönde do majör dizi çalıştırılmıştır. 66 no lu parçada ise yine 52 no lu parçada olduğu gibi 6/8 lik vuruş kullanılmıştır. Ayrıca söz konusu parça tıpkı 52 ve 59 no lu parçalardaki gibi ezgisel bakımdan oldukça gelişkin bir parçadır ve bu yönüyle ileriki dönemlerde karşılaşılabilecek eserlere ön hazırlık niteliğinde olduğu söylenebilir. 67 no lu parçada altılı aralıklarla, 68 ve 69 no lu parçalarda ise sağ (no.68) ve sol (no.69) elde üçlü aralıklarla çift sesin legato tekniği kullanılarak çalışılması amaçlanmıştır. Bu bakımdan söz konusu parçaların ileriki dönemlerde özellikle etütlerde üçlü ve altılı aralıklarla yapılacak olan legato veya staccato tekniği kullanılarak çift ses hatta akor basma, çift

13 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 189 sesin ya da akorların bağlı çalınması gibi çalışmalara temel oluşturduğu söylenebilir. Metotta 69 no lu parçadan sonra sol majör dizi çalışmasına geçilmiş ve sol majör dizisine ait parmak numaraları verilerek sağ el, sol el ayrı ve iki el olmak üzere paralel yönde dizi çalıştırılmıştır. Daha önce do majör dizisi için verilen klişe içinde yer alan sol majör dizisinin yine bir oktav şeklinde çalışılması istenmiştir. 70 ve 71 no lu parçalarda sol majör tonunda sağ el ve sol elde legato tekniği kullanılarak üçlü aralıklarla çift ses basma tekniği çalıştırılmıştır. Böylelikle öğrencinin uygun parmak numaraları ile üçlü aralıklarla gelen çift sesleri kopmadan bağlı (legato) bir şekilde çalması amaçlanmıştır. 72 no lu parçada ise legato ve staccato tekniği kullanılarak sağ el ve sol el olmak üzere iki elde ezgiye karşı eşlik konusu işlenmiştir. Bu durum 74 no lu parçaya bir hazırlık teşkil etmektedir. 72 no lu parçada her iki elde de ezgiye karşı eşlik yapılması durumu söz konusudur. Yani daha önceki parçalarda görülen çalış sırasında sadece sağ elin ezgisine karşılık sol elde eşlik yapma konusunun yanısıra aynı zamanda sol elde yer alan ezgiye karşı sağ elde eşlik yapabilme konusu da anlatılmak istenmiştir. Bu çalma yönteminin iki elin bağımsızlığı konusunda önemli bir çalışma olduğu söylenebilir. Piyano eğitimi sürecinde sıklıkla karşılaşılabilen bu konuya bu parçayla hazırlık yapılmasının amaçlandığı söylenebilir. 73 no lu parçada ise iki elde legato çalışmasının yanı sıra sağ elde kromatik dizi çalışmalarına başlanmıştır. Parçada sol elde si bemol sesinin yer aldığı görülmektedir. Ancak parçanın fa majör tonunu çalıştırıcı bir özelliği bulunmadığından bu sesin değiştirici işaretleri tanıtma amacıyla yer aldığı düşünülmektedir. Do majör tonundaki bu parçada daha önce öğrenilen diyezli ve bemollü notaları okuma ve çalabilme bu parça ile hem pekiştirilmiş hem de daha fazla değiştirici işaretin yer aldığı kromatik dizilere hazırlık yapılması amaçlanmıştır. 73 no lu parça aynı zamanda sol elde çıkıcı do majör ve sol majör dizilerini de kapsamaktadır. Ayrıca sağ elde legato ve staccato tekniği ile üçlü aralıkları bağlı çalma konusunun yanı sıra sol elde staccato tekniği kullanılarak çift ses basma ve iki elde akor basma konusunun da öğretildiği görülmektedir. Söz konusu üç akor, son ölçüde verilmiş ve staccato tekniği kullanılması istenmiştir. 74 no lu parça sol majör tonundadır ve üçleme (triolet) çalışması içermektedir. Üçleme notalarla sol majör tonunda sağ eldeki ezgiye karşı sol elle ve sol eldeki ezgiye karşı sağ elle eşlik yapılması istenmiştir. Bu durum 72 no lu parçada olduğu gibi piyano eğitimi sürecinde ileriki dönemlerde karşılaşılabilecek ezgiye karşı eşlik yapabilme konusuna önemli bir örnek olarak gösterilebilir. Aynı zamanda parçada sağ elde sol majör dizisi inici ve çıkıcı şekilde çalıştırılmıştır. Parçanın en önemli özelliklerinden biri de sol majör arpej seslerinden biri olan sol-si-re seslerinin her iki elde ters hareketle birbiri ardı sıra duyurulmasıdır. Bu yolla öğrenciye ileri düzeylerdeki bazı eserlerde karşılaşabileceği çalma stillerinden birinin öğretilmek istendiği söylenebilir. Ayrıca 17., 19., 21., ve 23. ölçülerde sağ elde aynı nota üzerinde parmak değişikliği yapılmıştır. Bu durum aynı notanın ardı ardına çalınmasında tek ve aynı parmağın basmaması gereğini ortaya koymaktadır. Bu parmak değişikliğinin piyano çalgısının fiziksel özelliğinden dolayı aynı parmakla basıldığında her bir sesin eşit duyurulamayacağı endişesi hatta batık tuş riskinin artabileceği gibi nedenlerle yapıldığı söylenebilir. Bu nedenle parçanın

14 190 Feyza SÖNMEZÖZ aynı nota üzerinde değişik parmak kullanabilme yöntemi ile parmak alıştırmaları yönünden önemli olduğu düşünülmektedir. Parçada ayrıca sol elde sol-si-re sesleri arpej şeklinde ve soldo-mi sesleri arpej şeklinde no lu parmaklarla verilmiştir. La-do-re sesleri ise no lu parmaklarla verilmiştir. Özellikle Czerny etütler, Duvernoy etütler, Burgmüller etütler, Clementi sonatinler ve daha birçok orta ve ileri düzeydeki eserin çeşitli yayınevleri tarafından basılan birçok edisyonunda (Peters, Ricordi, Breitkopf, Universal, Schnabel v.b.) bu tip arpejlerde aynı parmak numaralarının verildiği gözlenmektedir. Parçada bu parmak numaraları, daha başlangıç aşamasından itibaren bir kalıp şeklinde öğrenciye bu yolla öğretilmek istenmektedir. Bu yönleriyle 74 no lu parçanın piyano eğitiminin başlangıç aşamasında çalışılması gereken ve önemli derecede seviye teşkil eden parçalardan biri olduğu söylenebilir. 74 no lu parçanın ardından re majör tonunda dizi çalışması yapılmıştır. Re majör tonuna ait parmak numaraları ile yapılan dizi çalışmasında, daha önce verilen do majör ve sol majör dizilerindeki klişe nin aynısı kullanılmıştır. Bu yolla öğrenciye bildiği bir kalıpta farklı bir tonda dizi çalışması yaptırılarak re majör tonu kavratılmaya çalışılmıştır. 75 no lu parça incelendiğinde, re majör tonunda yazılan ve bu tonun ilgili parmak numaralarını çalıştıran bir parça olduğu gözlenmektedir. Sağ elde ve sol elde legato çalışması yapılan parçada, re majör tonunun özellikle inici şekilde verildiği ve re majörün arpej seslerinin ilgili parmak numaralarıyla çalıştırıldığı görülmektedir. Parçada ayrıca nüans işaretleri de yer almaktadır. 76 no lu parça incelendiğinde ise, sağ elde legato çalışmasının yanı sıra, staccato tekniği kullanılarak çift ses çalışmasının da yapıldığı görülmektedir. Ayrıca sağ elde re majör tonunda çıkıcı dizi çalışması yer almaktadır. Sol elde ise staccato tekniği kullanılarak çift ses basma ve her iki elde sol majör tonunda akor basma çalışmaları yapılmıştır. 77 no lu parça incelendiğinde ise parçanın, her iki elde de legato çalışmalarının yanı sıra nüans ve müziksel ifade çalışmalarını da içerdiği gözlenmektedir. Parçanın en önemli özelliklerinden biri de 7., 16. ve 23. ölçülerde yer alan fa diyez ve fa naturel değişiminin çalıştırılmasıdır. Bu yolla ileri ki düzeylerde karşılaşılabilecek parçalarda yoğun şekilde yer alan değiştirici işaretlerin, okunması ve çalınması gibi konulara hazırlık yapıldığı söylenebilir. 78 no lu parça ise, sol majör tonunda sol elde 6/8 lik vuruş içerisinde, ezgiye karşı eşlik figürünün uygulanması bakımından önemlidir. Daha önce 52 ve 66 no lu parçalarda görülen bu eşlik modelinin, bu parçada tekrar verilerek, konunun pekiştirilmesi istenmiştir. Ayrıca sağ elde sol majör tonunda altılı aralıklarla staccato tekniği kullanılarak, çift ses basma çalışması yapılmıştır. Sol elde ise sol majör ve re majör tonunun arpej sesleriyle eşlik verilmiştir. 78 no lu parçanın en önemli özelliklerinden biri de sol elde tutan ses çalışmasının yapılmasıdır. Bu eşlik modelinde, tek parti halinde yazılan sol el partisi ikiye bölünmektedir. Sol elde beşinci parmakla 1,5 sayı değerinde tutulan arpejin kök sesi üzerinde, diğer arpej sesleri üç ve birinci parmaklarla çalınmak suretiyle sekizlik notalarla sıralanmışlardır. Ayrıca sol elde partinin ikiye bölünerek tutan ses üzerinde diğer notaların seslendirilmesi bilek kullanımı açısından rahat çalmayı gerektirmekte bu bakımdan öğrenciye parmak, bilek ve kol serbestliği çalışması yapılmaktadır. İlk kez bu parçada gösterilen bu konu metodun ilerleyen parçalarında sıklıkla yer almaktadır. J.S. Bach ın menuetleri, çeşitli dansları, envansiyonları ve füglerinde, Mozart, Haydn, Beethoven, Schumann, Chopin,

15 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 191 Tchaikovsky, Çağdaş Türk Bestecileri v.b. gibi pek çok bestecinin eserlerinde de görülebilecek bu eşlik modelinin, başlangıç aşamasında öğrenciye konu olarak verilerek bu ve bunun gibi eşlik modellerinin kavratılmasının istendiği söylenebilir. Ayrıca müzik öğretmenliği programında yer alan eşlik çalma derslerinde de yararlanılabilecek olan bu eşlik modelinin, öğretmen adayları tarafından okul şarkılarında uygulanması da sözkonusu olabilir. 78 no lu parçayı takiben la majör dizisi yer almaktadır. Daha önce verilen do majör, sol majör ve re majör dizilerinde kullanılan klişe içinde la majör dizisine ait parmak numaraları ile inici ve çıkıcı olmak üzere gerek ayrı ellerle, gerekse iki elde çalışma yapılmıştır. 79 no lu parça incelendiğinde, parçanın, la majör tonunda yazıldığı, her iki elde de la majör tonunun sesleri ile çeşitli geçişlerin yer aldığı görülmektedir. La majör dizisine ait parmak numaraları içeren parçada söz konusu dizi, sağ elde çıkıcı şekilde yer almaktadır. 80 no lu parça incelendiğinde ise, parçanın re majör tonunda yazılmış olduğu, ilk cümleden sonra sol majör tonuna modülasyon yapıldığı ve daha sonra tekrar re majör tonuna geri dönüldüğü görülmektedir. Parçada sağ elde legato ve staccato tekniklerinin çalıştırılmasıyla beraber ayrıca aksan (vurgu) da çalıştırılmıştır. Bunun yanı sıra, sağ elde çarpma notaları da bulunmaktadır. Sağ elde kromatik geçişlerin yer aldığı parçada ezgiye karşı sol elde üçlü aralıklarla, çift ses basılarak vals şeklinde ¾ lük tartım ile eşlik figürü kullanılmıştır. 80 no lu parçadaki en önemli özelliklerden biri de sağ ve sol elde çapraz şekilde çalış yönteminin uygulanmasıdır. 10. ve 12. ölçülerde yer alan çapraz çalma yöntemi ile ileri düzeylerde karşılaşılabilecek pek çok eserde yer alan bu çalma stilinin öğrenciye tanıtılması ve öğretilmesinin amaçlandığı düşünülmektedir. 81 no lu parça la majör tonundadır. Parçada la majör dizisine ait parmak numaraları kullanılarak daha önce öğrenilen söz konusu dizinin çalıştırılmasının amaçlandığı gözlenmektedir. Ayrıca sağ elde 9., 14., 15., 16. ve 26. ölçülerde aynı notanın birbiri ardı sıra farklı parmak numaraları ile duyurulması söz konusudur. Bu yolla 59, 64, 72, 73, 74 ve 78 no lu parçalarda öğrenilen konunun pekiştirilmesi amaçlanmaktadır denilebilir. Parçada tıpkı 80 no lu parçada olduğu gibi sağ elde ve sol elde legato, staccato tekniklerinin yer almasının yanı sıra yine ezgiye karşı sol elde üçlü aralıklarla, çift ses basılarak vals şeklinde ¾ lük tartım ile eşlik figürü kullanılmıştır. Metotta 81 no lu parçayı takiben mi majör dizi çalışmasına geçilmiştir. Mi majör dizisine ait parmak numaraları verilerek ayrı el ve iki el beraber olmak üzere inici ve çıkıcı şekilde paralel dizi çalıştırılmıştır. 82 no lu parçada ise her iki elde de legato ve staccato çalışması yapılmaktadır. Mi majör tonunda yazılan parçada sağ elde mi majör dizisinin çıkıcı ve inici şekilde yer aldığı görülmektedir. Legato tekniğinin her iki elde de paralel bir şekilde kullanımının ardından 9. ölçüden itibaren sağ eldeki ezgiye karşı sol elde üçlü aralıklarla, çift ses staccato basılarak vals şeklinde ¾ lük tartım ile eşlik figürü kullanılmıştır. 83 no lu parça ise do majör tonundadır ve do majör dizisinde yer alan parmak numaraları kullanılmıştır. Do majör dizisinin ayrı ellerle ve iki elde birlikte olmak üzere paralel ve zıt yönde, çıkıcı ve inici şekilde yer aldığı görülmektedir. Parçanın daha önce öğrenilen do majör dizisini pekiştirme amaçlı olduğu söylenebilir.

16 192 Feyza SÖNMEZÖZ 84 no lu parça incelendiğinde ise, do majör tonunda her iki elde üçlü aralıklarla çift ses legato çalışması yapıldığı görülmektedir. 84 no lu parça ezgisel bir parça olmaktan çok teknik bir alıştırma özelliği taşımaktadır. 85 no lu parça fa majör tonundadır. Metotta daha önce fa majör tonuyla ilgili herhangi bilgilendirme verilmeden parçanın bu bölüme konulması dikkat çekicidir. Bunun nedeninin klavye üzerinde bulunan tuş takımındaki tüm seslerin öğretilmesi amaçlı olduğu söylenebilir. Daha önce öğrenilen dizi ve parçalarda diyez sırasına göre fa diyez, do diyez, sol diyez ve re diyez sesleri öğrenilmişti. Bu durumda bu parçaya kadar do majör oktavı içerisinde öğrenilmeyen tek siyah tuşun la diyez olduğu görülmektedir. La diyezin öğrenilebilmesi için bu aşamada verilmesi gereken dizinin si majör olması gerekmektedir. Ancak si majör tonunun yoğun değiştirici işaret alması, çalma tekniği ve dizi tekniği açısından şimdiye kadar öğrenilenden farklı bir parmak numarası sistemi ve farklı pozisyonlar içermesi bakımından bu aşamadaki bir öğrencide okuma ve seslendirmede güçlük yaratacağı düşünülmektedir. Bu nedenle bu aşamada la diyez sesinin an-armonik sesi olan si bemol sesinin yer alacağı fa majör bir parça çalıştırılarak tuş takımında yer alan tüm siyah tuşların tanınmasının ve ayrıca fa majör tonuna da hazırlık yapılmasının amaçlanmakta olduğu söylenebilir. 85 no lu parça aynı zamanda tıpkı 74 no lu parçada olduğu gibi sağ eldeki ezgiye sol elde üçleme notalarla eşlik, sol eldeki ezgiye karşı sağ elde üçleme notalarla eşlik figürü içermektedir. 86 no lu parçada 44 no lu parçadaki gibi legato ve staccato kullanılarak sol anahtarında sağ elin 8. işareti ile bir oktav yukarıya kaydırılarak do-sol aralığında çeşitli vuruşlarda çalışma yapılması öngörülmüştür. Ancak bu çalışmada 44 no lu parçadan farklı olarak birlik, ikilik, dörtlük, sekizlik vuruşların yanı sıra, sekizliklerle üçleme ve onaltılık notaların çalıştırılması amaçlanmıştır. 87 no lu parçada ise yine 86 no lu parçada olduğu gibi her iki elde legato ve staccato kullanılarak yine sağ elin 8. işareti ile bir oktav yukarı alınarak onaltılık notalarla do-sol aralığında çalıştırılması amaçlanmaktadır. 86 ve 87 no lu parçaların ezgisel bir parça olmaktan çok hız kazandırma amaçlı teknik alıştırma özelliği taşımakta olduğu görülmektedir. Metotta yer alan 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 32, 33, 34, 41, 42, 43, 44, 63, 64, 86 ve 87 no lu parçalarda aynı zamanda klavyenin sol tarafında kalın notalarla eşlik partisi de bulunmaktadır. Çalışma sırasında piyano öğretmeninin çalacağı bu eşlik partisi ile piyano çalgısının geniş ses alanının öğrenci tarafından başlangıç aşamasından itibaren kavranması ve çok seslilik anlamında kulağının geliştirilmesinin amaçlandığı düşünülebilir. Bu da ileriki yıllarda yapılacak dört el piyano çalışmaları, oda müziği-orkestra, piyano ile eşlik çalabilme ve her tür toplu çalma çalışmalarını içeren ders etkinliklerinde öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyinin artmasını destekleyebilir. 88 no lu parça sol majör tonundadır. Sağ elde sol majör tonunda diziye ait parmak numaraları kullandırılarak dizinin çıkıcı şekilde çalınması amaçlanmıştır. Legato tekniğinin kullanıldığı parçada tıpkı 78 no lu parçada olduğu gibi sol elde tutan ses yoluyla parti ikiye bölünmüş, ancak 78 no lu parçadan farklı bir şekilde eşlik modeli olarak alberti bası kullanılmıştır. Alt partide beşinci parmakla kök ses tutularak, üst partide birinci ve üçüncü parmaklarla arpejin diğer notalarının seslendirilmesi istenmiştir. Onaltılık notaların yer aldığı parçada sol

17 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 193 elde üçlü aralıklarla legato çalışması yapılmıştır. 89 no lu parça incelendiğinde sağ elde ve sol elde legato tekniği ve ayrıca sağ elde aksan (vurgu) kullanıldığı anlaşılmaktadır. Eksik ölçüyle başlanan parçada sol elin tamamında legato çalınması istenmektedir. 90 no lu parçada ise iki elde legato ve staccato kullanımının yanı sıra sağ elde üçlü ve altılı aralıklarla çift sesin staccato tekniği kullanılarak çalınması istenmiştir. 59, 64, 72, 73, 74, 78 ve 81 no lu parçalarda olduğu gibi sağ elde aynı nota üzerinde parmak değişikliği yapılmıştır. Bunun daha önce de öğrenilen aynı notaya her defasında aynı parmakla basılmaması gereğinin pekiştirilmesi ve öğrencinin parmak değiştirerek çalışması amacıyla yapıldığı söylenebilir. 90 no lu parçanın ardından la minör tonu ile ilgili dizi çalışmasına geçilmiştir. Daha önce çalıştırılan dizilerde kullanılan klişe içerisinde la minör dizisi melodik ve armonik şekillerde inici ve çıkıcı olarak çalıştırılmıştır. Dizi çalışmasının hemen ardından 91 no lu parça verilmiştir. Parça la minör tonundadır ve her iki elde de legato tekniği kullanılmıştır. Onaltılık notaların kullanıldığı parçada sol elde yine tutan ses çalışması yapılmış, sol el partisi ikiye bölünerek la minör ve do majör tonlarında alberti basının yer aldığı eşlik figürü kullanılmıştır. Parçada ayrıca la minör dizisi sağ elde melodik (çıkıcı) şekliyle yer almaktadır. 92 no lu parçada ise yine fa majör tonu kullanılmıştır. Legato tekniğinin kullanıldığı parçada sağ eldeki ezgiye karşılık sol elde üçleme notalarla eşlik yapılması istenmiştir. 93 no lu parça la minör tonundadır. Sağ elde la minör dizisinin melodik şekliyle çıkıcı ve inici olarak kullanıldığı parçanın amaçlarından biri de 6/8 lik vuruş içerisinde onaltılık nota sayabilme ve çalabilme olduğu gözlenmektedir. Parçada sağ eldeki ezgiye karşılık sol elde vals ritminde eşlik figürü kullanılmıştır. 93 no lu parçanın ardından fa majör dizi çalışması yapılmıştır. Daha önce verilen fa majör tonundaki parçalarda yer alan si bemol notasının tanıtılmış olmasının bu dizinin öğrenilmesinde kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir. Fa majör dizisine ait parmak numaraları ile yapılan çalışmada söz konusu dizi ayrı el ve iki el beraber olmak üzere çıkıcı ve inici şekilde çalıştırılmaktadır. 94 no lu parça incelendiğinde ise parçanın fa majör tonunda olduğu görülmektedir. Fa majör tonunun arpej seslerini içeren parçada söz konusu dizi sağ elde çıkıcı şekilde verilmiştir. Sol elde legato, sağ elde legato ve staccato tekniklerinin kullanıldığı parçada sol elde, sağ eldeki ezgiye karşılık olarak alberti basının yer aldığı eşlik figürü kullanılmıştır. 95 no lu parça ise do majör tonundadır ve sağ elde staccato kullanılarak altılı aralıklarla çift ses çalışması yapılmıştır. Parçada ayrıca sol elde gösterilen partinin ikiye ayrılarak tutan ses üzerinde geçit ve işleme notalarının çaldırılması konusu işlenmektedir. 96 no lu parça fa majör tonundadır. Her iki elde legato ve özellikle sol elde staccato tekniği kullanılmıştır. 3/8 lik vuruş içerisinde onaltılık notaların kullanıldığı parçada, sağ eldeki ezgiye karşı sol elde de üçlü aralıklarla çift ses basma yöntemiyle vals şeklinde eşlik figürü kullanılmıştır. Buna karşın sağ elde ise üç sesli akorlar kullanılarak öğrencinin akorlu çalma yönünde gelişmesi amaçlanmaktadır. Parçada aynı zamanda sağ elde fa majör dizisine ait geçişler verilmiştir.

18 194 Feyza SÖNMEZÖZ 97 no lu parça incelendiğinde ise tutan ses yoluyla sol el partisinin ikiye bölündüğü görülmektedir. Her iki elde de legato ve staccato tekniklerinin kullanıldığı parçada sağ elde üçlü aralıklarla çift sesin legato ve staccato çalınması istenmiştir. 98 no lu parçada özellikle sol elde staccato çalışmasının yapıldığı görülmektedir. Sağ eldeki ezgiye karşı üçlü ve ikili aralıklarla 3/8 lik vuruş içerisinde vals şeklinde staccato tekniğinin kullanıldığı bir eşlik figürü bulunmaktadır. Buna karşılık olarak sağ eldeki ezgide legato ve staccato tekniklerinin kullanılmasının yanısıra parçada, her iki elde fa majör tonunda akor çalışması bulunmaktadır. 98 no lu parçanın ardından si bemol majör dizisi çalıştırılmaktadır. Söz konusu dizinin çalıştırılması için yine daha önce görülen do majör, sol majör, re majör, la majör, mi majör, fa majör ve la minör dizilerinin çalıştırıldığı klişe verilmiştir. Dizi çalışmasının ardından 99 no lu parçaya geçilmiştir. Parçada, sol eldeki eşlik partisine karşılık sağ elde, si bemol majör dizisine ait parmak numaraları verilerek dizi, çıkıcı ve inici şekliyle çalıştırılmıştır. Ayrıca sağ elde süsleme notaları da kullanılarak öğrenci bu konuda bilgilendirilmek istenmiştir. 100 no lu parça incelendiğinde ise, sağ elde yine legato, staccato ve aksanlı (vurgulu) çalma tekniklerinin işlendiği görülmektedir. Bunun yanı sıra sağ elde çarpma notalarının oldukça yoğun olarak yer aldığı ve daha önce öğrenilmiş olan 8. li (bir oktav yukarıdan çalma) konusunun verildiği görülmektedir. Barok dönem, özellikle Klasik Dönem, Romantik Dönem ve Çağdaş Dönemlerde yer alan eserlerde çarpma notaları ve 8. li çalma konusunun sıklıkla yer aldığı göz önünde bulundurulacak olursa, bu parçanın bu konuları içermesi bakımından ileriki düzeylere hazırlık amacı taşıdığı söylenebilir. Ayrıca 80 no lu parçada olduğu gibi yine bu parçada da iki elde çapraz hareket söz konusudur. Parçada sol elde ise yine legato ve staccato tekniklerinin kullanılmasının yanı sıra tutan ses yöntemiyle partinin ikiye bölündüğü gözlenmektedir. Ancak sol el partisi eşlik figürü açısından incelendiğinde daha önce görülen parçalardaki (88, 91, 97) öğrenilen figürden farklı olarak beşinci parmakta tutan sesin üzerinde üç ve birinci parmaklarla çift ses basarak eşlik yapılmasının yanı sıra tıpkı 78 no lu parçada olduğu gibi beşinci parmakta tutan sesin üzerinde üç ve birinci parmaklarla arpej seslerinin sırasıyla duyurulması ile vals ritminde bir eşlik figürü de kullanılmıştır. 100 no lu parçada aynı zamanda iki elde fa majör tonunda staccato tekniğinin bulunduğu akorlar da yer almaktadır. 101 no lu parçada sağ elde legato tekniği kullanılarak beş parmak çalışmaları yapılmıştır. Ezgisel bir parçadan daha çok alıştırma özelliği taşıyan parçada, ayrıca sağ elde üçlü aralıklarla çift ses basarak aralıkların legato çalınması konusu işlenmektedir. Parçanın neredeyse tamamı legatodur. Ayrıca sol elde de sağ elde olduğu gibi beş parmak çalışmasının yapılması ile beraber sekizinci ölçüde daha önce öğrenilen do majör dizisi de yer almaktadır. Bunun yanı sıra her iki elde de ezgiye karşı eşlik konusu işlenmektedir. 102 no lu parça incelendiğinde sağ elde legato ve staccato tekniklerinin kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca yine sağ elde do majör ve fa majör dizilerinin çalıştırıldığı ve aksanlı çalma konularının yer aldığı görülmektedir. Parçada sağ elde parmak tekniği açısından çok önemli bir çalışma göze çarpmaktadır. Söz konusu çalışma tuşa tekrar basmaksızın aynı nota üzerinde parmak değiştirme (tutan ses üzerinde bir parmaktan başka bir parmağa geçilmesi) çalışmasıdır. Bunun parmak tekniği açısından çok önemli bir konu olduğu söylenebilir. Daha önceki

19 Beyer Op.101 İlk Piyano Metodu nun Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Kullanılabilirliği 195 parçalarda verilmeyen ilk kez bu parçada işlenen bu konunun, özellikle ileriki dönemlerde görülebilecek Bach ve diğer Barok dönem bestecilerinin eserleri, Klasik, Romantik ve Çağdaş Dönem bestecilerinin eserlerinde karşılaşılabilecek çok önemli bir konu olduğu söylenebilir. Bu parçada bu konunun işlenmesi ile ileriki dönemlere hazırlık yapıldığı düşünülmektedir. Parçada sol elde ise üçlü ve dörtlü aralıklarla çift sesin staccato çalıştırıldığı görülmektedir. Daha önce sıklıkla görülen bir konu olan sol elde tutan ses konusu bu parçada tekrar işlenmektedir. 88 ve 91 no lu parçalarda görülen konunun tekrarı olarak beşinci parmakta tutan sesin üzerinde üç ve birinci parmaklarla alberti bası kullanıldığı, yine tutan sesin üzerinde üçlü ve ikili aralıklarla çift ses çalma yöntemi ile eşlik figürünün bulunduğu göze çarpmaktadır. Ayrıca sol elde son ölçüde akor çalışması yapılmıştır. Tek elde üç sesli akor basımı 81 ve 96 no lu parçalarda işlendikten sonra bu parçada da yer almaktadır. 103 no lu parça incelendiğinde sağ elde legato tekniğinin yer aldığı görülmektedir. Parçada ayrıca do majör dizi çalışması da yapılmıştır. Sol elde ise alberti bası kullanılarak beş parmak çalışması yapılması amaçlanmaktadır. 104 no lu parçada sağ elde legato, staccato, aksan (vurgu), 8. li (bir oktav yukarıdan çalma) gibi teknik konular yer almaktadır. Ayrıca sağ elde do majör ve fa majör dizisi de uygun parmak numaraları ile çalıştırılmıştır. Sol elde ise legato, staccato ve akor çalışmalarının yanı sıra yine tutan sesle üçlü ve ikili aralıklarla çift ses basma yöntemi ile eşlik figürü kullanılmıştır. Parça, özellikle sağ elde 96, 100, 102 no lu parçalardaki ve sol elde de 96, 97, 98, 100 no lu parçalardaki konuları kapsamaktadır. Bu parçaların önceden çalıştırılarak 104 no lu parçaya hazırlık yapılmak istendiği söylenebilir. Diğer bir deyişle; 104 no lu parça 96, 97, 98, 100, 101, 102 no lu parçalarda görülen konuların tekrarlandığı ve pekiştirildiği bir parçadır da denebilir. 105 no lu parça incelendiğinde sağ elde legato staccato 8. li çalma, sol elde tutan ses yöntemiyle çift ses üçlü basarak eşlik figürünün kullanıldığı ve aralıkların legato çalıştırıldığı ve özellikle sağ elde kromatik geçişlerin kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca bu parçada ilk kez sol elde çarpma notası verilmektedir. 106 no lu parçada ise sağ elde ve sol elde kromatik geçişlerin kullanıldığı, sol elde çarpma ve akorların kullanıldığı gözlenmektedir. Ancak bu parçada ilk kez sağ elde üç sesli akorlar verildiği gözlenmektedir. Ayrıca daha önce 95 no lu parçada sol elde gösterilen partinin ikiye ayrılarak tutan ses üzerinde geçit ve işleme notalarının çaldırılması konusu ilk kez sağ elde gösterilmiştir. Bu konunun, ilerleyen dönemlerde yer alan pek çok barok, klasik, romantik ve çağdaş dönem eserlerinde görülen bir konu olmasından dolayı öğrencinin bu aşamada öğrenmesinin önemli olduğu söylenebilir. Parçada, özellikle klasik dönem eserlerinden sonatin ve sonat gibi çalışmalarda sıklıkla geçen işleme (appojjatura) gibi konular hakkında önceden bilgi verilerek öğrencide bulunuşluk düzeyinin arttırılmasına önemli ölçüde katkı sağlandığı görülmektedir. Diğer taraftan 106 no lu parçaya bakıldığında parça içinde bazı akor, apojjatura, geçit sesleri gibi önemli kısımlar dışında, diğer hiçbir notada parmak numarası verilmediği gözlenmektedir. Bu durumun, 106 no lu parçanın daha önce öğrenilen konuları kapsaması ve pekiştirilmeye çalışılması, tekrar niteliğinde bir alıştırma olması ve parçayı çalışan öğrencinin artık parmak numarası konusunda herhangi bir uyarıya ihtiyaç duymadan hangi notaya, hangi kalıba, hangi dizi geçişine, hangi akora, hangi

20 196 Feyza SÖNMEZÖZ arpeje hangi parmağını basması gerektiğini öğrenmiş olabileceği gibi nedenlerden kaynaklandığı söylenebilir. 4. SONUÇLAR Piyano eğitiminde etkili ve sistemli çalışmalar yapabilmek için başlangıç aşamasında öğrenciye teknik bakımdan donanımlı bir alt yapı sağlanması gereklidir. Yapılan incelemede metotta yer alan parçaların, piyano eğitimi süresince çalınacak olan orta ve üstü seviyedeki eserlerin teknik özelliklerini basit şekillerde neredeyse birebir içermekte olduğu ve öğrenciye piyanoda temel davranışlar, ifade ve yorum gücü kısacası teknik ve müzikalite kazandırabileceği görülmüştür. Teorik bilgiye ayrıntılı bir şekilde yer vermesi, profesyonel ve geniş kapsamlı başka bir deyişle mesleki- müzik eğitimi alan kişilere yönelik bir anlatımı olması, piyano çalışmalarında başlangıç düzeyinde konu edilen tüm teknikleri içermesi, dolayısıyla müzik öğretmenliği lisans programında yer alan piyano ders tanımlarında hedeflenen temel teknik davranışları kazandırmaya da yönelik olması bakımından Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun müzik öğretmenliği piyano eğitiminde kullanılabilir nitelikte olduğu söylenebilir. Ancak metotta fa anahtarının geç verilmesi, uzun süre do majör tonunda kalınması, klavye üzerinde uzun süre çok ince notalarla unison çalışma yapılması öğrencide nota okuma, çalma ve duyma açısından olumsuzluklar yaratabilir. Çilden ve Çimen (1996, s. 122), Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nu en son akla gelebilecek bir metot olarak değerlendirmiş, sağ ve sol elin ayrı ayrı çalıştırılması gibi durumların çağdaş piyano eğitiminde gerektiğinde ara sıra başvurulsa bile sürekli yer verilmemesi gereken bir yöntem olduğunu ileri sürmüşlerdir. Pamir (1995, s. 15) ise Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nu sadece alıştırmaya yönelik olması, ezgi öğesi ve polifoni eksiliğinin bulunması, bas anahtarının çok geç verilmesi ve uzun süre do majör tonunda kalınması gibi nedenlerle herhangi bir müzik üslubuna hazırlık konusunda yetersiz olduğunu savunmuştur. Gökbudak (2013, s.6) ise Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nu, en eski başlangıç metotlarından biri olduğu ancak tek bir stil içinde do majör ve sol majörde egzersiz ve parçalar içerdiği, fa anahtarının çok geç verildiği, metodun neredeyse tamamında sol elde Alberti Bass kullanıldığı ve polifoninin eksik olduğu bir metot olarak değerlendirmiştir. Ancak melodi güzelliği nedeniyle öğrencilerin bu metotta yer alan eserleri severek ve rahat çalabilmelerinin kolaylaşabileceğini fakat yine de çok yönlü gelişmelerini engelleyeceğini vurgulamıştır. Özellikle okul öncesi dönem, ilkokul, orta okul ve lise döneminde piyano eğitimine başlayan küçük yaştaki öğrenciler için durumun bu şekilde kabul edilebileceği söylenebilir. Ancak müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda piyano eğitimine ileri yaşta başlayan ve piyano ile beraber bireysel çalgı derslerinde zaten başka bir çalgıyı notasıyla çalabilen ve çalgısında deşifre yapabilen, ayrıca çalgı dersini destekleyici nitelikte lisans düzeyinde solfej eğitimi alan bir öğrenci için Beyer op.101 İlk Piyano Metodu nun başlangıç metodu olarak seçilebileceği söylenebilir. Ferdinand Beyer, (1918) yazmış olduğu op.101 İlk Piyano Metodu için, metodun; piyano çalma sanatının gençlere mümkün olduğunca kolay bir şekilde öğretmeyi amaçladığını, gençlerin, çocukların hatta daha küçük yaşlardakilerin de gelişimlerine katkı sağlayacak ve teknik konuların onları ileri düzeye taşıyabilecek şekilde verildiğini ifade etmiştir. Bunun yanı sıra piyano edebiyatında teknik açıdan görülebilecek tüm zorlukların ve donanımın kapsamlı bir biçimde çalıştırıldığı ve piyano başlangıç