Ekim SAYI - 2 CO-ACTIVE YAZILAR DÜNYA KOÇLUĞUNUN ÖNCÜLERI ISTANBUL DA HENRY KIMSEY-HOUSE RÖPORTAJI PARENTOLOGY PROGRAMI

Transkript

1 DÜNYA KOÇLUĞUNUN ÖNCÜLERI ISTANBUL DA CTI ın kuruculari olan Karen Kimsey-House ve Henry Kimsey-House 04 Haziran da Microsoft Conference Hall-Bellevue Residence da Cok boyutlu liderlik kavramini anlatti. sayfa 2-3 HENRY KIMSEY-HOUSE RÖPORTAJI Henry Kimsey-House röportajında nasıl bir model uyguladıklarını, neden Türkiye yi seçtiklerini, Türkiye deki liderlik profilini değerlendiriyor. sayfa 4-5 PARENTOLOGY PROGRAMI Parentology/Co-Active Ebeveynlik Programi yaraticisi Gönan Premfors ile yapılan röportajı sizlerle paylasıyoruz. sayfa 6-7 KITAP VE FILM ONERILERI Co-Active koclardan kitap ve film önerileri. sayfa 15 CO-ACTIVE YAZILAR Biran Yılancioglu ndan Climbing The Mountain - Certification Program sayfa 8 Kevser Aydın dan Proje Yönetimi Ile Ilgili Metaforlar sayfa 9-10 Hatice Boşca dan Yol mu Yolculuk mu sayfa 11 Deniz Hüsrev den Kimsin Sen sayfa 12 Vicdan Merter den Mahşerin Dört Atlısı sayfa

2 DÜNYA KOÇLUĞUNUN ÖNCÜLERI ISTANBUL DA Henry Kimsey-House: Liderlik, birinin tepeden yönetmesi ve diğerlerinin kendini kurban hissetmesi değildir" İspanya ve Amerika'dan sonra dünyanın en prestijli liderlik programı olan Co-Active liderlik programı Türkiye'de de başlıyor. Koçluk eğitiminde bir ekol haline gelen Coaches Training Institute'nün (CTI) kurucu direktörlerinden Henry Kimsey-House ile Keren Kimsey-House, programı bugün Microsoft Conference Hall- Bellevue Residance'da düzelenen bir konferansla tanıttı. Dünyada koçluğun öncülerinden Co-Active Koç'luk eğitimlerini Türkiye'de başlatan Elemental-Value tarafından düzenlenen Yeni Bir Liderlik Yaklaşımı" ve Dönüşümsel Değişim" konulu konferansta konuşan Henry Kimsey-House ile Keren Kimsey- House, çok boyutlu liderlik kavramını anlattı. Türkiye'de Co-Active modeli uygulayan güçlü liderler olduğuna dikkat çeken Kimsey-House, bu alanda Türkiye'de hizmet veren, başta Elemental- Value Yönetici Ortağı Serhan Kuseyrioğlu olmak üzere, "master koç" Gülsün Zeytinoğlu, Arzum Akduran, Ayşen Gündüz ve Gulruh Turhan'a teşekkür etti. TÜRKLER ÇOK İNANÇLI VE TUTKULU" CTI'ın kurucusu ve dünyada koçluğun öncülerinden olan Henry ve Karen Kimsey-House, programı Türkiye'de başlatmak için büyük sabırsızlık duyduklarını ifade ederek, Türkiye birçok kültürün birleştiği bir ülke. Ortadoğu ve Avrupa'yı kaynaştıran önemli bir rolü var ve programın Türkiye'de de başlatılıyor olması, bu önemli rolünü ön plana çıkarıyor. Liderlik programının Ortadoğu'da yer alabileceği en önemli ülke. Türkler çok inançlı ve hırslılar. İşlerinde, günlük yaşantılarında tutkulu insanlar. Amerika'dan sonra bu programın başlaması gereken en doğru ülke Türkiye" şeklinde konuştu. 2

3 LİDERLİK GÜÇ VE POZİSYON DEĞİLDİR" Konuşmasında, dünyadaki mevcut liderlik sistemlerinin iyi çalışmadığına dikkat çeken Henry Kimsey-House, Şu andaki ortamda çok fazla sertlik ve gerginlik söz konusu. Türkiye'deki ortam liderlik anlamında gelişme ve yenilik için büyük bir fırsat sunuyor. Her şeyi paylaşmalıyız; gücü, liderliği her şeyi paylaşmalıyız. Bir çember halinde herkesin gelişmesi için birlikte çalışmak şart. Birinin yukarıdan her şeyi kontrol etmeye çalışması ve herkesin kendini kurban gibi görmesi yanlış. Liderlik, özellikle dünyada olup bitenler için sorumluluk hissetmektir. Liderlik sadece pozisyon veya güç değildir" şeklinde konuştu. TÜRKİYE'DE BAŞLATILMASI GURUR VERİCİ" Dünyada koçluğun öncüleri olan böyle bir okulun kurucularını İstanbul'da ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduklarını ifade eden Elemental- Value Yönetici Ortağı Serhan Kuseyrioğlu, Co- Active liderlik programı gibi kişinin hem kim olduğuna, nasıl bir insan olduğuna, hem de neler yaptığına, neler ürettiğine odaklanan bir programın Türkiye'de başlamasının gurur verici olduğunu söyledi. Yaklaşık 3 saat süren konferans, iş dünyasından başarılı pek çok ismi ve koçları bir araya getirdi. *Aynur Tattersall in haberidir. 3

4 HENRY KIMSEY-HOUSE RÖPORTAJI Yaşam koçluğu ve liderlik eğitimlerine ilgi artarken dünyada bu alanda öncü bir ekolün kurucusu olan Henry Kimsey-House ile Karen Kimsey-House, Türkiye ye gelerek konferans verdi. Coaches Training Institute nün (CTI) kurucu direktörleri arasında olan Kimsey-House çifti Co-Active Koçluk ekolünün yaratıcısı. Geliştirdikleri koçluk programı 22 ülkede uygulanıyor. Liderlik programı ise ABD ve İspanya dan sonra Türkiye de başlatıldı. Çift, yaşam koçluğu programında kişiye olmak ve yapmak dengesini kurması yönünde eğitim veriyor. Liderlik programında ise her kişide var olan cevherin ortaya çıkarılması sağlanıyor. Henry Kimsey-House ile Karen Kimsey-House un eğitimleri oldukça eğlenceli. Türkiye de düzenledikleri konferansa katıldım. Konferans sonunda kendimizi keşfetmek adına küçük bir eğitim de aldım. Ve ardından Henry Kimsey-House ile keyifli bir röportaj yaptık. Henry Kimsey-House, nasıl bir model uyguladıklarını, neden Türkiye yi seçtiklerini, Türkiye deki liderlik profilini değerlendirdi. Metod olarak sizi diğer koçluk eğitimlerinden ayıran çarpıcı nokta nedir? Co-Active model; olmak ve yapmak dengesinin mutlak olarak gözetildiği bir model. Metod olarak sizi diğer koçluk eğitimlerinden ayıran çarpıcı nokta nedir? Co-Active model; olmak ve yapmak dengesinin mutlak olarak gözetildiği bir model. Amacımız kişinin değerleri, inançları,kendini kısıtlayıcı düşünceleri, güçlü yönleri, ilişki kurma biçimi, yaşam amacı gibi olmak hali ile eylemleri; işi, okulu, banka hesabı gibi yapmak halinin dengede olmasını sağlamak. Bunları hepimiz yapıyoruz. Neden eğitim almak gereksin? Çünkü insanlar ikisini sorunsuz bir şekilde dengede yürütemiyor. Ve sonrasınnda bir balıkçı kasabasına kaçmayı planlıyor. Bu dengeyi kurmak için eğitilmemiz şart. Dünyanın ne kadarlık bir kesimine hitap ediyorsunuz? CTI Koçluk programı şu an 22 ülkede veriliyor. Liderlik programımız ise sadece İspanya ve ABD de. Şimdi üçüncü ülke olarak Türkiye ye geldik. Tüm dünyadan farklı milletlerden kişiler bu programlara katılıyor. Liderlik programında ABD ve İspanya dan sonra neden Türkiye yi tercih ettiniz? Türkiye, bizim için Ortadoğu nun Avrupası. Kültürü, yaşanmışlıkları ve stratejik konumu sebebiyle önemli bir köprü. Konferansta dinleyicileri defalarca güldürdünüz. İkili olarak enerjinizin sırrı nedir? Aslında bunun altında tiyatroculuk geçmişimiz yatıyor. İnsanlara bilgiyi aktarırken onları eğlendirmeyi de amaçlıyoruz. Bunu yaparken sanırım hepimiz çok eğleniyoruz. Türkiye de Co-Active liderlik eğitimleri başlayacak. Türkiye halkını ve liderini nasıl değerlendiriyorsunuz? İnsanlarda çok ciddi bir tutku görüyoruz ancak hükümetin yönetim tarzı fazla kontrolcü. Uzun yıllar boyunca çalışmalarımız için pek çok ülkeyi ziyaret ettik. Farklı ülkelere giderken öncesinde öngörülerimiz olur. Ancak gittiğimizde bizi şaşırtan şeylerle karşılaşırız. Örneğin Japon halkını ifadesiz ve maske suratlı düşünürken aslında çok duygusal olduklarını gördük. Fransızlarla ilgili ise çok iddiacı oldukları öngörüsü varken sevecen olduklarına tanık olduk. Türkiye hakkında kesin bir öngörümüz yoktu. Geldiğimizde ise halkının çok tutkulu, yönetiminin ise kontrolcü olduğuna tanık olduk. 4

5 Kontrolcü kavramı size ne ifade ediyor? Hükümetinizi ve politik liderlerinizi analiz edecek bilgiye sahip değilim ancak bizim açımızdan değerlendirdiğimizde bütün dünyada insan gelişiminde özgürlük önemli bir yer tutuyor. Dışarıdan bakıldığında şu an Türkiye halkının çok ciddi özgürlük ihtiyacı ve isteği var. Diğer taraftan hükümete bakıldığında bunu engelleyecek bazı güçlü akımların ortaya çıktığını görüyorum. Lideriniz aşırı kontrolcü. Lider nerede durması gerektiğini bilmeli. Bazen sessiz kalmalı, bazen geri çekilmeli. Sürekli öne çıkmak doğru bir liderlik modeli değil. Yani bir lider öne çıktığı kadar geri çekilmeyi de bilmeli... Evet, lider, gerektiğinde geri durmayı bilen, gerektiğinde yukarı çıkıp bakabilen ve omuz omuza durabilmeyi başaran kişidir. Amacımız daha iyi insan yaratmak değil Her insanın içinde keşfedilmeyi bekleyen bir lider var diyorsunuz. Liderlik vasfı kişiye özeldir ifadesini anlamsız kılıyor bu sözünüz... Evet hepimizin içinde bir cevher var. Cevher yüzeye yakınsa sahiplenmeyi tercih ederiz. Yüzeye uzaksa genellikle reddederiz. Kimilerinde bu cevher yüzeye uzak olabilir. Ancak liderlik, özel kişilere ait bir ödül değil. İçimizdeki bir seçim. Bizim yaptığımızsa bu cevheri ortaya çıkarmak. Yaptığımız şey, ünlü heykeltıraş Michelangelo nun Davut heykeli için söylediği sözle çok örtüşüyor. Michelangelo nun sanatı ile örtüşen yanınız nedir? Ona göre sanatçının yaptığı yaratmak değil doğada yaratılmış olana dair semboller aramak ve bulduğunu da kendi üslubu ile ortaya çıkarıp tasvir etmek. Biz de tıpkı onun gibi insanlardaki liderlik vasfını ortaya çıkarıyoruz. Siz içimizdeki cevheri bize armağan ediyorsunuz öyleyse... Amacımız insanları daha iyi yapmak değil. Biz insanların içlerindeki cevheri çıkarıp çevrelerine yansıttıkları potansiyeli keşfetmelerini sağlıyoruz. *Serra Öğreten in röportajıdır. 5

6 PARENTOLOGY / CO-ACTIVE EBEVEYNLIK PROGRAMI Vatan gazetesi yazari Ayşe Aydın ın Parentology/Co-Active Ebeveynlik Programi yaraticisi Gönan Premfors ile yaptigi röportaji sizlerle paylasiyoruz. Çocukları anlamayı ve dinlemeyi öğreten Türk Gonan Premfors, Dubai de yaşayan bir Türk. Bir gün küçük kızı sabrını zorlar ve birçok anne gibi istemeden de olsa kendini kızına bağırırken bulur. Bu azar, onun kızından bir hayat dersi almasına ve bütün hayatını gözden geçirmesine neden olur. Dünyada Parentology (Ebeveyn Uzmanlığı) eğitimini yaratan ve bu alanda dünyanın birçok ülkesinde eğitim veren Premfors ile İstanbul da buluştuk ve öyküsünü dinledik. Sanırım Türk sünüz. Hikâyeniz nedir? Evet, ben doğma büyüme Türkiyeliyim. İstanbul da doğdum. Babam Deniz albayıydı, annem de ev hanımı. Üniversiteden ayrıldıktan sonra, THY de kabin hostesliği yapmaya başladım. Bu iş benim Dubai Emirates Havayolları yla buluşmama sebep oldu ve Dubai ye taşındım. Sonra... Dubai de yabancı bir şirkette finans alanında çalışmaya ve kendi müşterilerime hizmet vermeye başladım. Aynı zamanda da finansal danışmanlardan oluşan bir takımı yönetiyordum. Çocuğuma bağırdığım gün hayatımı gözden geçirdim Ebeveyn uzmanı nasıl oldunuz? Finans alanında stres içinde çalışırken, bir gün kızım bir konuda çok ısrar etti. Ben de sonunda patladım ve ona bağırdım. Tabii ki çok üzüldü. Bunu hak ettiğini düşünmüştüm, çünkü gerçekten sınırlarını zorlamıştı. O gece, büyük bir ciddiyetle bana kendi çocuğuna bağırmanın çok yanlış bir seçim olduğunu söyledi. Henüz 6 yaşındaydı. Bir anda çöktüm. Çok haklıydı. Bu olaydan sonra bütün hayatımı gözden geçirmeye karar verdim. Ne yaptınız peki? 2004 yılından itibaren profesyonel koç olarak çalışıyorum. Aynı zamanda The Coaches Training Institute (CTI) un eğitmeniyim. Ailelerle çalışırken, bu alanda bir danışmanlık ihtiyacı olduğunu fark ettim. Organizasyonlar ve profesyoneller için birçok eğitim programı varken, ebeveyn-çocuk ilişkisine yönelik çok az çalışma olduğunu gördüm. Bunu değiştirmek istedim. Çocuğunuzla bir ömür boyu mucizevi bir bağ kuruyorsunuz Nedir bu parentology (ebeveyn uzmanlığı)? Parentology bir ilişki felsefesi. Hayatımızın kalitesi, ilişkilerimizin kalitesine bağlı olarak değişir. Ve hiç kuşkusuz hayattaki en önemli ilişki, çocuğumuzla kurduğumuz ilişkidir. Bu eğitim sayesinde çocuğunuzla bir ömür boyu sürecek mucizevi bir bağ kuruyorsunuz. Dünyanın birçok yerinde bu konuda workshoplar düzenliyoruz, ailelerle ve okullarla çalışıyoruz. Yoğun bir iş temposundan, bu işe geçiş süreci nasıl oldu? Zorlandınız mı? Hiç zorlanmadım. Odağımı para kazanmaktan, benim için daha anlamlı olan işlere çevirdim. Hayatımı önüme sunulanlarla değil, kendi seçimlerimle yaşamaya başladım. Bu da çok keyif verici bir dönüşümdü. Kızımla çok dengeli, yakın ve sağlam bir ilişkim var Kızınızla ilişkiniz nasıl değişti? Çok önemli ölçüde Çok dengeli, yakın ve sağlam bir ilişkimiz var. Güven dolu. Daha önce onun için neyin en iyisi olduğuna ben karar veriyordum, bu da onun tüm gücünü elinden alıyor, hem kendisine hem de bana güven duygusunu kaybetmesine sebep oluyordu. Bu artık değişti 6

7 Değişim her yaşta mümkün müdür? İnsan isterse bambaşka bir ebeveyn olabilir mi? Tabii ki. Bizim workshoplar ımıza gelen büyükanneler, büyükbabalar bile var. Çocuklarımızla olan ilişkimiz bir ömür boyu sürüyor ve her zaman için dönüşüm mümkün. Aynı zamanda ebeveynleriyle olan ilişkilerini yenilemek isteyen kişilerle de çalışıyoruz. Dolayısıyla program iki yönlü ilerliyor. Dünyayı çocuklarının gözünden görmelerini sağlıyoruz Bu kursta ne öğretiliyor? Kurs sırasında anne babalar dünyayı kendi çocuklarının gözünden görmeye başlıyor. Hangi milliyet veya dinden olursa olsun, her ailenin kendine ait bir kültürü olduğuna inanıyoruz. Bu yüzden de hiçbir anne babaya kendi çocuklarıyla ilgili ne yapmaları gerektiğini söylemiyoruz. Kursta edindikleri bilgilerle önce ilişkileri hakkında farkındalık kazanıyorlar, sonra çözümleri kendileri üretiyorlar. İnsanlar öğrendiklerini nasıl uyguluyor? Öğrenme deneyimlemelerle oluyor ve bunun sonucunda da katılımcılar içgörü kazanıyor.bu bir kitabı okuyup, konuyu anlayıp sonra da bunu uygulamaya çalışmaktan çok farklı bir şey. Deneyimleyerek öğrendiğiniz zaman, değişim kaçınılmazdır. Çocuğumuzla sağlam ve bilinçli bir ilişki kurmanın olmazsa olmazları nedir? Çocuğunuzla sağlam bir ilişki kurabilmeniz için olmazsa olmaz 3 şey güven, derinlemesine dinlemek ve güç dengesi diyebilirim. Güven her ilişki için en önemli unsurken, maalesef yeterli değer verilmiyor. Farkında olmasak da sürekli olarak güven duygusunu ezip geçiyoruz. Derin dinlemek de söylenilenin tam olarak ne anlama geldiğini kavrayabilmek... Örneğin siz sabahleyin işe yetişmek için koşuştururken, 5 yaşındaki çocuğunuz kahvaltısını yemeyi reddediyorsa, size Gitmeni istemiyorum demeye çalışıyor olabilir. Güç dengesi de çocuklarımızın elinden güçlerini alıp, onlara patronluk taslamak, ne yapmaları gerektiğini söylemek ya da işlerin bizim istediğimiz şekilde yapılmasını istemektense, onları yetkilendirebilmektir. Çocuklara uyguladığımız disiplin teknikleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Çok manipülasyona açık olduğunu ve çocuklarımızı daha iyi anlayabilmemizi engellediklerini düşünüyorum. Zaman içerisinde çocukla, ebeveynin arasına mesafe koyduğu da kanıtlanmış bir gerçek. Parentology nin altında yatan ana fikir çocuğunuzun fark edildiği, sesinin duyulabildiği ve onun olduğu gibi kabul edildiği bir ilişki yaratmaktır. Not: 2004 un son eğitimi 31 Ekim-02 Kasim tarihlerinde türkçe olarak yeniden Türkiye de. Daha fazka bilgi icin 7

8 Biran Yılancioglu ndan CLIMBING THE MOUNTAIN-Certification Program Wow It was just like a big mountain I need to climb. I was like wow How this 6 months going to end? it is like forever Did I do the right thing? after the orientation call in certification program. I even told my friends that well they are clever; they do this orientation call after you pay for the program so that you don t drop out Now I am in the 18th week there is a little way to climb than I will be on top of the mountain. I can t believe how this time passed; I still feel that there is a lot to learn. As a human being you don t know that you don t know until you start to know I learned a lot Still need to learn and I really wish these supervision calls and POD calls to continue regularly. Without certification it was like being a small fish in the ocean and trying to find your way to home, all alone. But with the POD, your POD leader, your coach and your supervisors you feel surrounded, safe and secure. One of the main benefits I got was the individual supervision. Huge benefit It was the first time that I got direct feedback on my coaching from an MCC coach and it was priceless With your individual supervisor, you directly get feedback it is like seeing yourself in a mirror Certification is a great awareness and a school at the end you really graduate I can imagine all the questions about your investments in terms of time and money, I can even hear your voices as I had them too Believe me when I say that this is the second best thing I did for myself You know the first one was of course, to complete Fundamentals and Intermediate curriculum If you look coaching as a profession and want to be one hell of a good coach, this is the program you won t regret 8

9 Kevser Aydın dan PROJE YÖNETIMI ILE ILGILI METAFORLAR Kendimi bildim bileli sosyal tarafım çok güçlü olsa da kendini sürekli hatırlatan analitik tarafım da güçlü olmuştur.hayatım dönüşmeye başlayana kadar da çevrem, hayatında en az bir kere matematik dersinde integral problemi çözmüş mühendislerle doluydu.doğal olarak hayatıma birçok matematiksel deneyim sığdırdım.bunlardan biri de proje yönetimi.nasıl yani?proje yönetimi matematiksel değildir ki?? Açıkçası, benim için proje bir matematik problemidir.ürünüm yani problemin sonucu, ne zaman çözülmesi gerektiği ve kaynaklarım yani bilgi birikimim, kalemim, defterim herşey mevcut.proje yönetimi ise bu problemi hangi yöntemle çözdüğümdür. Koçlukla tanıştıktan sonra, hayatında matematiğin yeri çok az olan bir arkadaşım benden proje yönetimi eğitimi almak istediğini iletti.benim için değişik bir deneyim olacaktı ki, öyle de oldu.çünkü konuyu anlatırken proje yönetiminin ne kadar çok koçluk yeteneği gerektirdiğini gördüm. Gelin en temelinden bakalım projeye ve proje yönetimine. Proje, benzersiz bir ürünün/hizmetin veya sonucun ortaya çıkması için gerçekleştirilmiş olan geçici bir girişimdir.( Project Management for Dummies, Stanley E. Portny) Projenin temel öğeleri ürün, zaman ve kaynaklar dır. Birşeyleri birşeylere benzetmekte üstüme yoktur Koçluk yaparken kişinin hedeflediği dönüşüme ürün diyorum.zamanı zaten koçluk-danışan birlikteliğini şekillendirirken belirliyoruz. İnsanlar doğal olarak yaratıcı, becerikli ve bütündür cümlesini temel aldığımızda ise danışanımız ve koç olarak biz bu projenin başlıca kaynaklarıyız.bu üç öğe arasında çift yönlü bir ilişki vardır.beklenen ürün ne kadar değişkenlik gösterirse kullanacağımız zaman ve/veya kaynaklar da o kadar değişir.burada kendimle ters düşen ve yeni mezun bir koç olarak bende bir dönüşüm için 6 aylık süreçte toplam 12 görüşmenin makul olduğu bilgisi mevcutken öğeler arasındaki ilişkiyi nasıl yorumlamalıyım?danışanın dönüşüm yolculuğunda giderken istenen ürün yolda değişirse kaynağımızın sabit olduğunu düşünürsek ( insanlar doğal olarak yaratıcı, becerikli ve bütündür ) harcanan zaman değişecektir.(mi acaba?) Peki bu projenin proje yöneticisi kimdir?koç olarak biz miyizdir yoksa danışan mıdır?bence danışan bu sürecin hem baş kahramanı hem projenin yöneticisi hem de sponsorudur.bizler koç olarak sadece bir kaynağızdır.hatta,eğer bir bilgi işlem projesinde rol aldıysanız, projeye bir plan çerçevesinde dahil olan dış kaynaklar gibiyizdir.proje yöneticisi, planlanan zamanlarda bizimle görüşür ve dönüşümü katalize olur. Proje yönetimi, projenin başlangıcından kapanışına kadar yaşanan sürede projeye rehberlik etmektir. Proje yönetimi süreçleri de sizlere çok tanıdık gelecektir.bunlar, projeye başlama, planlama, gerçekleme ve kapanış süreçleridir.biz koçlar her ne kadar danışanımızın projesinin dış kaynağı olsak da her danışan bizim için bir projedir ve bizler de kendi projemizin yöneticileriyizdir.projenin ilk fazında yani başlama süreçlerinde danışan bizimle iletişime geçer, ilk buluşmamızı gerçekleştirir ve koçluk yolculuğuna çıkmak için ilk adımımızı atarız.ayrıca bu süreçte danışanımızın dönüşümüne dair isteğini netleştiririz, lojistiği (Nerde hangi sıklıklarla buluşulur?bu işin bütçesi nedir? gibi.) konuşur 9

10 Ayrıca bu süreçte danışanımızın dönüşümüne dair isteğini netleştiririz, lojistiği (Nerde hangi sıklıklarla buluşulur?bu işin bütçesi nedir? gibi.) konuşur aramızdaki birlikteliğin şeklini çizer ve aynı yolda yürümek üzere el sıkışırız. Planlama süreçlerinde ise kendi ajandamıza bağımlı kalmadan her görüşme sonrasında danışanımızın bir sonraki görüşmeye kadar yapmak istediklerini planlaması için alan tanırız.gerçekleme süreçlerinin tadına doyum olmayan süreçler olduğunu düşünüyorum.danışanımız istediği dönüşümü gerçekleştirmek için adım atıyordur, konfor alanının dışındadır, risk almanın tadına varıp bazen tepede olmanın bazen de dibe vurmanın deneyimini yaşıyordur.işte burada monitör ve kontrol süreçleri daha da çok işliyordur.danışan istediği yöntemle bize yaptıkları hakkında haber veriyordur.danışanın ihtiyacı olanı alıp almadığını koçluk becerilerimizle kontrol eder ve danışanımızla beraber monitör ederiz.ve danışan istediği dönüşümü yakaladığında ise koçluk görevimiz sona erer. Danışanımızla bir araya gelir yolculuktaki deneyimlerimizi konuşur el sıkışır ve koçluk ilişkimizi kapatırız. Ve Stanley E. Portney Project Management for Dummies kitabında der ki bu süreçleri başarılı gerçekleştirmek için açık, proje sürecindeki gruplar ve kişilerle zamanında bilginin paylaşıldığı bir iletişim şekline, projede yer alan kişilerin taahhütüne, ihtiyaç duyulan verilerin doğru şekilde ve zamanında elde edilmesine ihtiyaç vardır.eminim ki bu da sizlere çok tanıdık gelmiştir.danışanımızla beraber koçluk serüveninde istenen dönüşümü gerçekleştirmek için en çok iyi iletişim becerilerine ve taahhüte ihtiyacımız vardır. Peki iyi bir proje yöneticisinin yetenekleri neler olmalıdır?bu yetenekler koçluk becerileri ile örtüşür mü?proje başarısız olursa naparız?proje yönetiminde de Bu deneyimden ne öğrendik? sorusu var mıdır?gelin bu soruların cevabını da bir sonraki bültende beraber verelim.görüşmek dileğiyle... Kevser Aydın, Ben sevgi dolu bir ışığım *Bu yazı benim kişisel deneyimlerime dayanmaktadır.bilimsel bir çalışma değildir. ** Metafor un kelime anlamı Benzetme dir.fransızca kökenlidir. 10

11 Hatice Boşca dan Yol mu Yolculuk mu? Evvel zaman içinde kalbur saman içinde develer tellal iken eski hamam içinde seyahat etmeyi seven Simeranya adlı bir genç kadın varmış. Kitapların içinde yolculuk eder, kaf dağını aşar zümrüdü anka ile hem dem olurmuş. Aradan yıllar geçmiş kitaplardaki yolculuklarına gerçek yolculukları eklemiş. Pek çok ülkeyi gezdikten sonra şehr-i şehir İstanbul da sabitlemiş bir ayağını. Diğer ayağı pergel gibi dünyayı gezmeye devam etmiş. Çok sık gittiği 1001 Gece Masal Diyarı adında iç içe girmiş öykülerin yaşandığı bir ülke varmış. Bu ülkede yaşayan çok sevdiği koşar/yazar arkadaşı 4 Yapraklı Yonca dan bir gün bir mektup almış. Simeranya nın yolculuk tutkusunu bilen arkadaşı yeni bir ülkeye yaptığı seyahatten övgüyle bahsediyormuş. Şimdiye kadar yaptığı yolculuklardan çok farklıymış. Birçok kişinin aynı başlangıç noktasından harekete edip, bambaşka yollardan geçip, çok farklı ülkelere ulaştığı bir geziymiş. Simeranya arkadaşında bu gezi sayesinde oluşan güzelliğe ve parlaklığa hayran olmuş. Veeee bu yolculuğa çıkmaya karar vermiş. Yolculuk günü limana gelen Simeranya; kendisi gibi bu yola çıkacak diğer güzel yüzlü, güzel sözlü insanlarla tanışmış. Geminin çok da iyi iki kaptanı varmış. Her limanda kaptanlar değişecekmiş.yolculuk hakkında genel bilgiler verilmiş. Gemi beş limana uğrayacakmış. Bu limanlardan her yolcu kendisi için önemli olan malzemeleri alabilecekmiş. Ancak limanlarda para geçmiyormuş. Değişim usulü ile ticaret yapılıyormuş. 1.Liman/ Fundamentals/Başlangıçlar İlk varılan liman diğer limanlarda alınacakların tanıtıldığı, ufak ufak tattırıldığı bir yermiş. Yolcular bu limandaki başlangıçları tatmak için ön yargılarını harcamak zorundalarmış. Çünkü bu limandan sonrasına ön yargıyla gidilmiyormuş. Yolcuların hepsi ön yargılarını tadımlıklarla değiştirmiş. Bunlar arasında hayaller, sorular, hayat çemberi, duygular, olmak ve yapmak halleri varmış. Kimisi bu tatları yemiş, kimisi yüzüne ellerine sürmüş. Ama hepsi bu adadan yeni ürünlerle çok mutlu olarak ayrılmışlar. 2. Liman/ Doyum/ Sürprizli Çorba İkinci limanda yeni iki kaptan binmiş. Onlar da öncekiler gibi Bilge ve Cesurmuş.Bu limanda satılan ürünler; hayat amacı, kaptan, mürettabat, vizyonmuş. Bunları almak için sabotörlerini bırakmışlar. Çok karlı bir alışveriş olmuş. Herkes çok güzel keşifler yapmış. İnsanlara bu limandan satın aldıkları şeyler hiç de yabancı gelmemiş. Hepsi daha önce kaybettikleri şeyleri bulmuş gibi olmuşlar. 3. Liman/ Denge/ Ana Yemek Üçüncü limanda ilk limandaki Huysuz ve Tatlı kaptan yine gelmiş, yanında yepyeni bir de Işıklı kaptan varmış. Bu limandaki market çoktan seçmeli bir marketmiş. Herkes her şeyi alamıyormuş. Seçim yaparken ellerindeki mücevheri en iyi şekilde değerlendirebilecekleri malzemeyi bulmalılarmış. Herkes rezonans seçimini yaparak aldığı malzemeyi hayatında kullanmak üzere taahhütte bulunmuş. Çünkü burası taahhütler ve eylemler adasıymış. Çok rüzgarlı bu adadan beyin fırtınaları eşliğinde bir sonraki limana ulaşmak için yelken açmışlar. 4. Liman / Proses/ Acı Kahve Dördüncü liman çok zorlu bir limanmış. Çünkü gemi limana yanaştığında bir girdabın içine girmiş. Girdap gemiyi aşağı çekmiş. Yolcular çok korkmuş. Kaptanlar Portebello Cadısı ile Huysuz ve Tatlı Kadın işlerini çok iyi biliyorlarmış. Yolculara bu girdapta kalmayı öğretmişler. Burası başka dünyalara açılan bir kapıymış. Kapının arkasında 500 odalı bir ev varmış. Evin her odasında da 1001 çeşit duygu saklıymış. İnsanlar korkularını verip duyguları satın almışlar. Çantalarına koyduklarında her bir duygunun çok güzel bir enerjiye dönüştüğünü görmüşler. Girdaptan çıktıklarında yorgun, biraz da kırgınlarmış. Bunun yanında yeni bir yer keşfetmenin sevinci de varmış. Hepsi 500 odalı bu evi sık sık ziyaret edeceklerine söz vererek adadan ayrılmışlar. 5. Liman/ Sinerji/ Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Kaptanlar Portebello Cadısı ve Gülen Deprem in eşliğinde beşinci ve son limana varılmış. Burada alışveriş yokmuş. Önceki limanlarda aldıkları ve çantalarında biriktirdikleri malzemeleri birleştirerek kendilerine özgün bir kıyafet hazırlamaları gerekiyormuş. İlk başta kendileri acemi hissetmişler, teğeller yapmışlar, ölçmüşler, biçmişler. Kaptanları sürekli onları yüreklendirmiş. Zaman zaman da kusurları görmelerine yardımcı olmuşlar. Yolcular ilmek ilmek malzemeleri işlerken bir taraftan da sürekli prova yaparak birbirlerine elbiseleriyle ilgili fikir vermişler. Sonuçta herkes kendi yolculuk elbisesini giymiş, her birinin elbisesi tam üstüne göre olmuş. Artık bu yolculuktan sonra yeni elbiseleriyle bambaşka bir hayata karışacaklarmış. Birbirlerinin gözlerinde kendilerini izlemişler yeni elbiseleriyle. Aralarındaki dostluğun da elbiseyi oluşturan malzemeler gibi bütünleştiğini görmüşler. Simeranya kaptanlarına minnettarmış bu yolculuktaki rehberlikleri için. Arkadaşlarını çok seviyormuş bu eşsiz yolculuğu paylaştıkları için. Bundan sonra yine kitaplarda ve coğrafyalarda gezmeye devam edecekmiş. Ama artık çok kullanışlı ve havalı bir elbisesi varmış. 11

12 Deniz Hüsrev den Kimsin Sen Amerika da 10 yıl, Arjantin de bir buçuk yıl yaşayıp Türkiye ye döndükten sonra garip bir şeyler oldu bana. Neşeli, cesur, hayaller kuran ve adımlar atan Deniz gitti yerine lise yıllarından hayal meyal hatırladığım, Üfçü, püfçü Deniz geldi. Bir mıymıntı, bir şikâyetçi ki anlatamam. Her cümlede ama kelimesi, şöyle olsaydı da böyle olurdu lar, aralarda iç çekmeler, kaş çatmalar. Hayat akıyor tabi; üflesek de akıyor, püflesek de. Ben de fark etmemişim aktığını. Birkaç ay aktı, geçti böyle. Bir gün bir sosyal ortamda yeni birileriyle tanıştım. Sen neler yapıyorsun? diye sordular. Kimsin, neyin nesisin? sorusunun kibar haliydi bu. Benden öncekiler bu soruya x şirketinde, y müdürüyüm, gibi cevaplar vermişlerdi. Ben zaten yeni dönmüşüm ülkeme, henüz burada bir işe girmemişim, bir türlü karar da verememişim ne istediğime İş böyle olunca, ezile büzüle, araya tedirgin olduğumda attığım gülücüklerden serpiştirerek Yeni döndüm, ne yapmak istediğime karar vermeye çalışıyorum, ehehe gibi kem küm bir cevap verdim. İçim bir karardı o an. Neler yapıyordum? kısmını geçtim; ben kimdim, bu zamana kadar ne yaşamış, ne başarmış, neler görmüş tatmıştım? Tamamen sıfırlandı. Neyse ki erkek arkadaşım imdadıma yetişti. Deniz Arjantin de yaşıyordu. Aslında Endüstri Mühendisi ama aynı zamanda iyi bir yazar da. Arjantin e kurumsal dünyadan biraz uzaklaşmak ve bundan sonra ne yapmak istediğini araştırmak için gitmiş. Hem yazı yazmaya zaman ayırıyor, hem de barmenlik, fotoğrafçılık yaparak geçiniyordu. Yeni döndü. Gibi bir şeyler söyledi. Onu dinlerken biraz kendime geldim. Hatta durup, Vay be, eğlenceli bir tipmiş bu Deniz, diyecektim ki benden bahsettiğini hatırladım. Arjantin mi, ne güzel? Neden orayı seçtin? Birilerini mi tanıyordun? diye sordu yabancı. Hayır, hiç kimseyi tanımıyordum ama ben 10 senedir tango yapıyorum. O yüzden Arjantin i seçtim. Bir de İspanyolca öğrenmek istiyordum tabi. Dedim. Vay be hiç kimseyi tanımadığın bir ülkeye ve kıtaya gittin öyle mi? Ne cesaret. Tango da harikaymış. Çok kıskandım. Diye cevap verdi yabancı. Bu sefer içten gülümsedim, sohbetimize devam ettik. Bu sarsıntı çok iyi gelmişti bana. Önce kim olduğumu hatırlamaya başladım, sonra da üfçü, püfçü Deniz e iyi bir azar çektim. Şikâyet etmeyi ve bahaneler üretmeyi bırakıp, kendimi, yaptıklarımı ve yapmak istediklerimi hatırlamaya ve eyleme geçmeye başladım. Kendinizi başkalarına nasıl tanıttığınıza dikkat edin. Zaman zaman kendinize sorduğumuz, zaman zaman da size sorulan Kimsin? sorusuna verdiğiniz cevapları dinleyin. Kendi hakkınızdaki düşüncelerinizi gösterecek bu cümleler. Kendinize adil davranın ve olduğunuz kişinin farkına varın. Cesur, güzel, başarılı hissetmediğinizde bile merhametli olun. O an bu duyguları yoğun bir şekilde hissetmeseniz bile, kendinizi olmak istediğiniz gibi tanımladığınızda, sizin için yepyeni şeyler mümkün olabilir. Cesur bir insan olduğunuzu kendinize hatırlatmak, cesaretli tarafınızı hatırlamanızı ve onu kullanmanızı sağlayabilir. Hem kendinizi bilmezseniz, başka neyi bilebilirsiniz? 12

13 Vicdan Merter den Mahşerin Dört Atlısı Kutu : Mahşerin Dört Atlısı, Incil de adları geçen, kıyamet öncesinde ortaya çıkacaklarına inanılan ve dünyanın sonunu işaret eden 4 atlı. Sırasıyla yenilgi, savaş, açlık ve ölümü temsil ediyorlar. Dr. Gottman ilişkileri sona erdiren ilitişim stili için bu metaforu kullanıyor. Profesyonel hayatımın 20. Yılına girdiğim bir dönemde geriye dönüp baktığımda hem özel hayat hem de iş hayatında ilişki yönetiminin çok önemli olduğunu gördüm. Hatta ilişki yönetiminin en önemli liderlik becerilerinden biri olduğunu söyleyebilirim. Amerikalı ünlü psikolog ve ilişki ustası John Gottman, özellikle evli çiftlerle ilgili çalışmalarında ilişkilere öldürücü etkisi olan ve mahşerin 4 atlısı olarak isimlendirdiği negatif davranışlar olduğunu bulmuş. Hatta gottman 16 yıllık evli çiftlerle yaptığı araştırmalar sonucunda %91 lık bir doğruluk payı ile çiftlerin boşanacağını tahmin ediyor.. Bunun için Gottman mahşerin 4 atlısı olarak altını çizdiği 4 davranışın yanısıra çatışmaya başlama biçimi, vücüt dili gibi başka unusrlara da bakıyor. Gottman ın mahşerin 4 atlısı olarak isimlendirdiği bu çalışma sadece evli çiftlerin ilişkilerini değil profesyonel yaşamdaki ilişkileri de olumuz etkilediği için bu yazıda yer veriyor olacağız. Organizasyonlarla ve takımlarla yapılan çalışmalarda ilişkileri olumsuz etkileyen bu negatif davranışları toksik davranış olarak isimlendiriyoruz. İlişkileri olumsuz etkileyen 4 atlının nal sesleri genellikle şu sıra ile duyuluyor; suçlama, hor görme, savunma ve duvar örme. Suçlama:Birlikte olduğumuz kişiler hakkında hepimiz zaman zaman yakınırız, bu çok normaldir. Ancak yakınma ile suçlama arasında dünya kadar fark vardır. Yakınma bir davranış üzerine odaklanır ve eyleme yöneliktir. Suçlama ise daha geneldir ve kişinin karakterine/kişiliğine yönelik olumsuz sözleri de içerir. Kötü yanı sık kullanıldığında daha ölümcül olan diğer atlıyı oyuna katması olur. Örnek: Sadece kendinden bahsediyorsun çok bencilsin.. yerine Bu akşamki konuşmamızda ihmal edildiğimi düşünüyorum, benim günümü nasıl geçirdiğimle ilgili de konuşabilirmiyiz? Suçlamanın panzehiri ise davranışa odaklanmak kişiye değil. Yargılamadan durumu tanımlamak ve suçlamanın altında yatan ihtiyacı görmeye çalışmak önemli. Hor görme: Hor görme iğneleme, isim yakıştırma, küçümseme ile alay ve aşağılama içerir. Dört atlının en kötüsü olan hor görme tiksinmeyi ima ettiği için ilişkiyi zehirler. Küçük düşürücü yorumlar ve sözler ilişkideki atmosferin kirlenmesine neden olur. Örnek: Bence en iyi becerdiğin iş hiç birşey yapmadan yayılmak" yerine Eve gelip hiçbirşey yapmadan durman beni çok rahatsız ediyor, sofra hala toplanmadı. Küçümseme ve hor görmeyi ilişkiye getiren kişiye bunu bırakmasını hatırlatmak gerekir. Eğer kendiniz bu davranışı gösteriyorsanız herkesin doğuştan saygıyı hak ettiğini düşünün ve aşağılamanın ilişkinize yıpratıcı etkileri olduğunu hatırlayın. Öyle ki hor görülen insanların bulaşıcı hastalıklara yakalanma oranı diğer insanlarınkinden daha yüksek. Savunma: Eleştirildiğinde savunmaya geçmek her ne kadar anlaşılabilir birşey olsa da savunmanın bir 13

14 Savunma: Eleştirildiğinde savunmaya geçmek her ne kadar anlaşılabilir birşey olsa da savunmanın bir faydası yok. Çünkü aslında savunma bir çeşit suçlamadır. Benim suçum değil senin suçun demektir ve çatışmayı tırmandırır. Suçlamanın çözümü ise şikayet edenin %2 haklılık payı olduğunu düşünerek dinlemektir. Sen dili yerine ben dili kullanmak, kendi duygularımızın farkına vararak sorumluluğunu almak olumluluğu arttırır. Örnek: Geç kalmamızın sebebi sensin ben değilim yerine Zamana dikkat etmeliydim, bu benimde sorumluluğum. Duvar örme: Tartışmaların giderek arttara hor görme ve kendini savunmaya yol açtığı ilişkilerde taraflardan biri letişimi keser, bu dördüncü atlının habercisidir. Kişi duvar örerek kendini iletişime kapatır ve ne düşündüğünü söylemez. Özellikle diğer 3 atlının koşuşturduğu ortamlarda takım üyeleri Duvar örerek durumdan kurtulmak isterler ancak bu durum da suçlama ve hor görmeyi arttırır. Duvra örme daha çok erkeklerin tecih ettiği bir yöntem. Duvar örmek ve kapanmak yerine tartışmaya ara vererek mola almak en doğru yöntem, bu kişinin kendini sakinleştirmesine ve tartışmaya daha pozitif yerden başlamaya yardımcı olur. Peki bunun çaresi var mı? Her tülü ilişkide çatışmanın olması aslında olağan. Önemli olan çatışma ortaya çıktığında ne yaptığınız. Gottman a göre bu davranışlar genellikle kişiler kendini çaresiz ve güçsüz hissettiğinde yada korkunun olduğu ortamlarda ortaya çıkıyor. Ancak korkmaya gerek yok. Gottman panzehirini de bizimle paylaşıyor. *Takımlarda iletişimde olumluluğu arttırmak için kişileri mahşerin 4 atlısı hakkında eğitmek çözümün ilk adımı. Böylece takım üyelerinden biri 4 atlıdan birini ilişkiye getirerek toksik iletişim kurduğunda diğer takım üyelerinin bunu isimlendirmesi farkındalığı arttırarak tırmanmayı azaltabilir. *Gottman a göre bir ilişkide eğer yukarıdaki toksik davranışlardan biri ortaya çıkarsa ilişkideki negatifliği kırmak için en az 5 olumlu şey söylemek gerekiyor. Yani saygı ve takdir ilişkinin 4 atlı tarafından ezilmesini engelliyor. Dikkatlice bakınca herkesin taktir ettiğiniz bir yönünü bulacağınızdan eminim. *Eğer eşinizle ilişkinizde yada takım içerisinde rahatsızlık duyduğunuz bir durum varsa şikayetinizi isteğe çevierek dile getirin.. ( X oldu, kendimi Y hissettim, Z olsun istiyorum gibi) *Varsayımlarınızı farkedin ve onlardan vazgeçin. İyi birer dinleyici olun. *Kendinizi sakinleştirin gerekirse tartışmaya ara verin. Artık çatışma yasadığınız ilişkilerinize mahşerin 4 atlısından hangisinin koşarak geldiğini ve ilişkinize olan etkisini farkedeceksiniz. İlişkinizde kıyametin kopup kopmaması sizin elinizde:) Olumlu ve verimli bireysel ve takım ilişkileri kurmanız ve sürdürmeniz dileği ile.. 14

15 CO-ACTIVE KOÇLARDAN KITAP VE FILM ÖNERILERI. Ali Tumay : Deborah Rodrigues den Kabul Beauty School (Random House, 2007) Bir uluslararası yardım kuruluşu çalışanı olarak Taliban sonrası Afganistan a giden kuaför bir kadının orada sosyal olarak değer verilmeyen kadınlara bir meslek öğreterek farkındalık kazanmaları ve güçlenmeleri hedefiyle açtığı güzellik uzmanlığı kurslarının, bu süreçte kendisinin ve öğrencilerinin geçirdiği dönüşümlerin öyküsü. Kurgu değil de gerçekten yaşanmış olayları anlatması açısından oldukça ilginç bir yapıt. Özlem Erten : Pam Leo dan Çocuklarla El ele Ebeveynlik Gün Yayıncılık Limited Şirketi, Ebeveyinler olarak çocuklarımızla bağ kurmak, onlarla olan iletişimimizi güçlendirmek adına faydalı bulduğum bir kitap oldu.kitap bana, disiplin sağlamak, dinlemek, çocuklara saygı duymak konusunda yeni farkındalıklar sağladı. En çok aklımda kalan cümleler ise şunlar oldu: 'Çocuklarımıza kendilerini daha kötü hissettirerek, daha iyi davranmalarını öğretemeyiz. Çocuklar kendilerini daha iyi hissettiklerinde, daha iyi davranırlar.' Fidel Berber : Don M. Ruiz den 4 Anlasma Bu kitapda "Kullandığınız Sözcükleri Özenle Seçin, Hiçbir Şeyi Kişisel Algılamayın, Varsayımda Bulunmayın, Daima Yapabildiğinizin En İyisini Yapın" diyen Don M. Ruiz, şöyle devam ediyor, Dört anlaşmayı yapabilmek için çok güçlü bir iradeye sahip olmak gerekiyor. Ama bu anlaşmalar doğrultusunda yaşamaya başlayabilirseniz, hayatınızdaki dönüşüm şaşkınlık verici boyutlarda olacaktır. Fidel Berber : Sidney Lumet 12 Öfkeli Adam ( 12 Angry Men ) 1957 ABD yapımı drama filmi. Önyargı üzerine unutulmaz bir klasik 15