İlahiyat Önlisans İslam Sanatları Tarihi 1.ÜNİTE NOTLARI. *Sanatın sözlük anlamı: el alışkanlığı ile yapılan. -Ustalık -Hünerle yapmak -Eser yaratmak

Transkript

1

2 İlahiyat Önlisans İslam Sanatları Tarihi 1.ÜNİTE NOTLARI *Sanatın sözlük anlamı: el alışkanlığı ile yapılan -Ustalık -Hünerle yapmak -Eser yaratmak *Plastik sanatlar: resim heykel ve mimarlıktır.. *Bir sanatı yapmak için geçerli bilgi ve hünere sahip olan kimseye kimseyesanatkar usta veya artist denir. *Zanaat, sınaat, sanaat kelimesinden bozulmuş insanların maddi ihtiyaçlarını karşılamak için el emeği ve becerisi ile yapılan ve sanat özelliği olmayan iş anlamında kullanılmıştır.. *Sanat kelimesinin ilk dönemlerdeki tanımının içine giren sanat dalları mimarlık heykel ve resimdir.. SORU CEVAP ŞEKLİNDE ÖZET 2. ÜNİTE 1.Emevi ordugah camileri hangileridir? Çoğu Emevîler tarafından yaptırılmış olan ilk camiler ordugâh camileridir. Geniş alanları kaplayan bu camileri: Basra ve Kûfe camileri ile eski Kahire de(fustat) Amr Camii ve Kayrevan da (Kuzey Afrika) Sîdî Ukbe Camii 2.Kudüsteki Mescid-i Aksa yı ilk yapan kimdir? 702 yılında ve Halife Abdülmelik tarafından. 3.Mescidi Aksa yı tekrar camiye dönüştüren kimdir? Haçlıların saray haline getirmesinden sonra Selâhaddin-i Eyyûbî tarafından geri alınarak tekrar cami haline getirilmiştir. 4.Emevilerin en önemli yapısı hangisidir? Emevî mimarisinin en önemli yapısı Şam da ki, Emevîyye Camii dir. 5.Emeviyye Camii, neyin yerine yapılmış? Halife I. Velîd zamanında yılları arasında tamamlanmış olan Şam Emevîyye Camii burada eskiden bulunan bir Roma tapınağı ile bir Bizans bazilikasının yerine inşa edilmiştir 6.Emeviyye Camii nde bulunan mozaik süslemelerinde hangi figürler vardır? Köşkler, servi ağaçları ve cennet manzaraları ile zenginleştirilmiş bu mozaik resimlerde insan ve hayvan figürlerine yer verilmemiştir.

3 7. İslâm sanatının ilk anıtsal yapısı gözü ile bakılan bu eser hangisidir? Abdülmelik tarafından 691 yılında Kudüs hareminde yaptırılmış olan Kubbetü s-sahre dir hac yeri denen yer neresidir? Kubbetü s-sahre, Hz. Muhammed in Miraç gecesi bastığı ve Allah a yükseldiği kabul edilen kutsal kaya üzerinde ikinci bir hac merkezi ziyaretgâh olarak yaptırılmıştır. 9.Kubbetü s Sahre nin onarımı kim tarafından yapılmıştır? IX. yüzyıl başlarında kubbe çökmüş, mozaikler dökülmüş ve onarım görmüştür. En esaslı onarım da Kanûnî Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış ve dışı mozaik yerine çinilerle kaplanmıştır. 10.İslam sanat tarihi bakımından duvar resimleri önemli olan ürdündeki kasr hangisidir? Ürdün de Kusayru Amre, kesme taş mimarisiyle ve üç bölümlü tonozlu esas mekânıyla diğer Emevî kasırlarından farklıdır. Bu kasrın duvar resimleri İslâm sanatı tarihi bakımından önem taşımaktadır 11. Emevî çöl sarayların bilinen ilk örnekleri hangileridir? Halife Hişâm b. Abdülmelik devrinde 727 yılında yapılmış olan Kasrü l-hayri l-garbî ve Kasrü l-müşettâ, Hırbetü l-mefcer 12.Günümüzde Kasrül müşettanın kabartmaları nerede bulunmaktadır? Kasrü l-müşettâ nın muhteşem kabartmaları II. Abdülhamid tarafından Alman İmparatoru Kaiser II. Wilhelm e hediye edilmiştir. Günümüzde Berlin Pergamon Müzesi nde sergilenmektedir 13.Abbasi mimarisinin getirdiği en büyük yenilik nedir? Şehirleşme 14. Abbâsî devrinde kurulan en önemli şehrin ismi nedir? Yeni Sâmerrâ Şehri 15. İslâm sanatı içinde bilinen ilk türbenin ismi nedir? Kubbetü s-suleybiyye 16. Kubbetü s-suleybiyye de kimler gömülüdür? Müstansır, Mu tez ile Mühtedî burada gömülüdür. 17.Abbasiler dönemin yapılmış olan Ühaydır Sarayı özellikleri nelerdir?

4 Ühaydır Sarayı Bağdat ın 120 km. kadar güneyinde bulunan, surla çevrili bir çöl sarayı olarak bazı özelliklere sahiptir. Tuğla süslemeler ve sivri kemerler yanında içte, mekânların ayrı ayrı avlular çevresinde beyt denilen bir düzende sıralanmış olması ve genellikle üç kollu tarma düzeni denilen mimari planlamayı göstermesi ilgi çekicidir 18. Abbâsî devrinin en büyük sarayı hangisidir? Cevsaku l-hakānî. Ek Bilgi :Sâmerrâ da Halife Mu tasım tarafından Türk beyi Artuk Ebü l-feth b. Hâkān için yaptırılmış fakat çok beğendiği için kendisi kullanmıştır da Mütevekkil in kendi merkezi için yaptırdığı sarayın adı nedir? Belkuvârâ Sarayı 20.Samerradaki alçı süsleme sanatı nasıldır? Sâmerrâ daki alçı süsleme üslûpları mermer tozu ile alçının karışmasından meydana gelen bir çeşit kaplama esasına dayanır. 21.İrandaki Abbasi eserleri hangileridir? Damgan da Tarı Hane Cami ile İsfahan ın doğusundaki Nâyin Camii İran sahasında Abbâsî sanatını temsil eden iki önemli eserdir. 22. Sâmânoğlu Türbesi nerdedir? Buhara şehrinde 23.Emevi ve Abbasi devrinin sanat özellikleri nelerdir? Emevî devri sanatı Geç Antik devrin mirası üzerinde bir sentez yaratmıştır. Abbâsî devri sanatı ise Türkler in büyük etkisiyle doğuya dönük bir üslûbun uygulayıcı ve geliştiricisi olmuştur. 24. Mağrip denilen Kuzey Afrika Endülüs adı verilen İspanya da hangi eser model alınmıştır? Bütün Kuzey Afrika da Kayrevan Sîdî Ukbe Camii nin modeli esas alınmış, dinî mimaride ve camilerde çeşitli şekillerde bu şema ve form uygulanmıştır. 25. Endülüs te ki Kurtuba Camii ni kim yaptırmıştır? 786 da I. Abdurrahman. Cami, içi, kırmızı tuğla ve beyaz taşın birlikte kullanılmasıyla değişik bir manzara gösterir. 26. Batı İslâm sanatının en önemli eseri nedir? Kurtuba camii 27. Kurtuba Camii yapısı hangi mimarileri etkilemiştir?

5 Batı İslâm sanatının en önemli ürünlerinden biri olarak görülen Kurtuba Camii nin mimari unsurları ve süslemeleri yalnız Kuzey Afrika İslâm mimarisini değil, Avrupa ve Akdeniz mimarisini de etkilemiştir 28. İspanya da Benî Ahmer Devleti nin merkezi neresidir? Gırnata 29.Gırnatadan kalan en önemli eser? Nasrîler olarak da tanınan Gırnata emîrlerinden kalan en önemli yapı XIV. yüzyıldan kalma Elhamra Sarayı dır 30.Meşver nedir? Elhamra Sarayı nda, Sultanın davalara bakıp tebaasını kabul ettiği bölümün ismidir. 31.Elhamra sarayında harem kısmının merkezinde ne vardır? Arslanlı havuz (Harem kısmının merkezinde aslan heykelleriyle fıskıyeli havuzu bulunan avlu yer alır) 32.Elhamra Sarayı nın planında ne tercih edilmiştir? Sağlamlıktan çok gösteriş ve rahat (Plan, ihtiyaca göre meydana gelmiş, sağlamlıktan çok rahat ve gösterişli süslemeler tercih edilmiştir) 33. Fâtımî mimarisinde planlarda örnek alınan eserler hangileridir? Genellikle Tolunoğlu Camii ile Kayrevan Camii örnek alınmış 34. Fâtımî lerin eserleri nelerdir? Hâkim Camii, Akmer Camii, elcüyûşî Camii, Seb Abenat (yedi kızlar) adı ile tanınan türbeler ve Seyyide Rukıyye Türbesi 35.Mısırda Eyyübi mimarisinde kalanlar nelerdir? Eyyûbî devri anıtlarından çok azı günümüze ulaşmıştır. Mısır da bazı türbeler dışında, onların getirdiği ilk medreselerden de bir şey kalmamıştır 36.İranda kendinden sonra Doğu İslam sanatlarını etkileyen devlet hangisidir? İran da Büyük Selçuklu sanatı kendinden sonraki bütün Doğu İslâm sanatlarını sonuna kadar etkileyecek kuvvetli bir gelenek kurmuştur 37.Mısır da Erken İslam devri eserlerinden ayrılan yapı hangisidir? Şerif Tetabe (Tabataba) Meşhedi 38.Üçgenlerle kubbeye geçiş hangi mimaride görülür? Uygur

6 39.İlk Karahanlı eserleri neyden yapılmıştır? İlk Karahanlı eserleri kerpiç yapılardır.(kerpiç sora tuğla) 40.Karahanlılar da İlk kerpiç yapılara örnek yapı hangisidir? İlk kerpiç yapılarından Eski Dehistan Mezarlığı nda Şir-Kebir adındaki büyük kubbeli yapı da rastlanır. 41. enine gelişmiş, mihrap önünde kubbeli cami veya ilk merkezi planlı camii hangisidir? Kerpiç ve tuğlanın birlikte kullanıldığı Buhara yakınındaki Hazar Camii kare planlı bir yapıdır 42.Diğer Karahanlı camii hangisidir?( Aslında bu soru ilk haliyle günümüze ulaşan tek Karahanlı Camii hangisidir şeklinde de değiştirilebilir ) Talhatan Baba Camii, tamamen tuğladan yapılmıştır. Enine dikdörtgen planın ortasında, mihrap önünde yapının bütün genişliğiyle bir kubbe yer almaktadır. 43. Buhara da pişmiş toprak süslemeli camii hangisidir? Mugak Attari Camii nin portal cephesi pişmiş toprak zengin süslemeler arasında çini süslemenin de kullanıldığı erken bir örnektir. 44. Buhara daki yapıların çoğu kim tarafından yaptırılmıştır.? Arslan Han tarafından ( ) 45. Mihrap duvarındaki sarı kırmızımtırak küçük parlak tuğlalardan geometrik kûfî kitâbeleri ile ilgi çeken camii hangisidir? 1119 tarihli Namazgâh 46.Karahalı tuğla işçiliğinin en olgun örneği hangisidir? Kalan minaresi- Mescid-i Cuma nın minaresi 47. Erken tarihli İslâm türbelerinden ilki hangisidir? İlki Sâmerrâ da Kubbetü s-suleybiye ve Buhara da Sâmânoğulları türbesidir. 48. Özbekistan daki En eski Karahanlı eseri hangisidir? 978 tarihli Arap Ata Türbesi 49. Karahanlı tuğla mimarisinin 2 önemli eseri hangisidir? Ayşe Bibi ve Balaci Hatun türbeleri 50.Karahanlı kervansarayları isimleri nelerdir?

7 Ribât-ı Melik, Dehistan, Akçakale, Dâye Hatun, Başane (Kurtlu Şehir) 51.Anadoludaki sultan hanlarının planını andıran kervansaray hangisidir? Başane kervansarayı 52.Karahanlıların kervansaray mimarisinde geliştirdikleri kompozisyonlar hangileridir? Avlu-eyvan ve kubbe 53.Gazne deki ağaç direkler üzerine zengin süslemeli düz çatılı bir yapı olarak yapılan yapının ismi nedir? Arûs-i Felek Camii 54. Arûs-i Felek Camii nin minareleri kime aittir? 1.si Sultan III. Mesud a, 2.si Behram Şah a 55.Gazneli minarelerinin Karahanlı minarelerinden farklılığı nerden bellidir? Arûs-i Felek Camii nin minarelerinden 56. En önemli Gazneli camii hangisidir? Leşker-i Bâzâr Ulucamii 57. Gazneliler in kaynaklarda adı geçen medreselerinden günümüze kalan olmuşmudur? Hayır hiçbir örnek kalmamıştır. 58.Gaznelilerin Güney Afganistan da Bust şehrinin karşı kıyısındaki sarayının adı nedir? Leşker-i Bâzâr 59. Leşker-i Bâzâr Sarayı nın taht salonunun duvarlarında ne var? Taht salonunun duvarları Sultan Mahmud un hassa ordusunu canlandıran ve belge niteliği de taşıyan figürlerle doldurulmuştur. 60. Sultan Mahmud tarafından Şehnâme yazarı Firdevsî nin hâtırasına yaptırdığı eserin adı nedir? Ribât-ı Mâhî (veya Çahe) 61. Selçuklular dan önce eyvan-kubbe birleşmesinin olduğu Gazneli yapısı hangisidir? Gazneli Ribât-ı Mâhî (veya Çahe)

8 62. İran da Büyük Selçuklular ın geliştirdiği plan ve mimari formlar esas alınarak yapılan en önemli yapı hangisidir? Anıtsal camii 63.ve bu mimarinin ilk örneği hangisidir? İsfahan Mescid-i Cuması 64. İsfahan Mescid-i Cuması nı yaptıran kimdir? Melikşah 65. Selçuklu kubbelerinin geleneksel formu formu hangi eserde bulunmaktadır? İsfahan Mescid-i Cuması 66. İsfahan Mescid-i Cuması nda bulunan anıtsal kubbe şeması nerelere uzanır? Anadolu ve Mısır 67. Mescid avlusunun kuzeyinde Melikşah ın emriyle hanımı Terken Hatun adına yaptırılmış yapının adı nedir? Kümbet-i Hâkî 68.Gotik prensiplerinin görüldüğü yapı hangisidir? Kümbet-i Hâkî 69. Büyük Selçuklu mimarisinin teknik ve estetik açıdan en olgun yapısı gözüyle bakılan bu eser hangisidir? Kümbet-i Hâkî 70.İran da ki diğer Selçuklu camileri hangileridir? İran daki Kazvin Mescid-i Cuma ve Mescid-i Haydariyye 71. Selçuklu mimarisinin İran da en önemli camilerinden biri, bütün mimari yenilikleri ve araştırmaları tek bir yapı içinde topladığı eseri hangisidir? Zevvâre Cuma Camii dir. 72.Zevvare Cuma Camii, yüzyıllar boyu hangi camilerin planlarına öncülük etmiştir? Asya camileri 73. 7,45 m. çapındaki kubbe ilk hangi eserde bulunmaktadır?

9 Zevvare Cuma Camii 74. İran ve Orta Asya camilerinin vazgeçilmez plan şeması nedir? Karahanlı ve Gazneli mimarisinde geniş ölçüde uygulanmış olan dört eyvanlı avlu şeması 75.Aynı prensiplerle ve aynı tarihlerde yapılan bir diğer camii hangisidir? Ardistan Mescid-i Cuması 76.Dört eyvanlı avlulu camiinin kullanışı nasıldır? Pratik bakımdan namaza pek uygun olmayan bu cami planında asıl mihrap yanında başka mihraplar da koyma gereği ortaya çıkmıştır. 77. En erken medreseler hangi devirde ortaya çıkmıştır? Gazneliler 78.Melikşah devrinden kalan ve günümüze kadar gelebilen medreseler hangileridir? Hargirt ve Rey medreseleri 79. dört eyvanlı avlu nerde uygulanmış? Büyük Selçuklular dört eyvanlı avlu şemasını önce medreselerde denemiş, sonra anıtsal cami mimarisinde kullanmışlardı. 80. Büyük Selçuklular döneminde mezar anıt tipleri hangileridir? Kümbet ve türbe olarak iki tiptir. 81.Tuğrul bey zamanı kümbedleri nasıldır? Kümbed-i Alî; sekizgen planlı ve kubbeli, Damgan da (Çihilduhterân) Kırkkızlar Kümbeti ise tuğladan yuvarlak planlı ve kubbeli bir yapıdır. 82.Selçuklu dönemin en önemli mezar anıtları hangileridir? Harekân I ve II kümbetleri 83.Selçuklu türbe mimarisinin en olgun örneği hangisidir? Merv deki Sultan Sencer Türbesi 84.Bu kubbeyi geçen yapı hangisidir? Hoca Ahmed Yesevî Türbesi 85.Büyük Selçukçu kervansarayları hangileridir?

10 Ribât-ı Enûşirvân ve Büyük Selçuklu kervansaraylarının en tanınmış olanı ise Ribât-ı Şerif tir 3.ÜNİTE OSMANLI MİMARİSİ Soru Cevapları 1.Osmanlıların klasik çağın temellerini attıkları eser hangisidir? Osmanlı mimarlarının, İstanbul un fethinden (1453) çok daha önce Bursa ve Edirne de uzun bir mimari tecrübeden sonra Üç Şerefeli Cami de olduğu gibi klasik çağın temellerini attıkları ve prensiplerini ortaya koydukları görülür. 2.Osmanlı mimarisinin klasik dönem özellikleri nelerdir? 1. Araziyi kullanmak: Araziyi kıbleye göre en uygun şekilde kullanmak, 2. Sadelik: Yerine göre yeterince süsleme yapmak, aşırıya kaçmamak, 3. Malzeme kullanımı: Malzemeyi yerli yerince ekonomik olarak kullanmayı tercih etmek, 4. Işık ve renk: Camilerde yere kadar inen pencerelerle ışığı yeterince ve iyi bir şekilde kullanmak, kasvetli bir atmosfer yaratmamak, 5. Proporsiyon-tenasüp: Kütle, mekân, kubbe, avlu ve minarenin birbirine oranı ve uyumu, yuvarlak ve dik ve yatay çizgilerin armonisi, orijinal (pençli, teğet) sivri ve Bursa kemer biçimlerini ve belli pencere ve kapı nisbetlerini kullanmak, 6. Mukarnas ve silmeler: Bir düzlemden veya bir objeden diğerine geçişte silme, mukarnas gibi geçiş elemanı kullanmak, 7. Simetriyi yerinde kullanmak, gibi bazı özellikleri sayılabilir. 3.Ehl-i hiref nedir? Osmanlıda sanat zanaat gruplarının genel ismi 4. Tüm mimar esnafı kime bağlıydı? Şehirlerde bir mimarbaşına ve hepsi de İstanbul daki sermimârân-ı Hâssa ya, yani hassa mimarbaşına bağlı idiler. 5.Mimarlık eğitimini zorluğu hangi eserlerde anlatılır? Bu öğrenimin bir hayli uzun ve emekli olduğunu Mimar Sinan ın hayatını ve yaptığı eserleri yazan Sâî Çelebi nin Tezkiretü l-bünyân isimli tezkiresinden ve Sultan Ahmed Camii mimarı Sedefkâr Mehmed Ağa nın hayatını kaleme alan Cafer Ağa nın Risâle-i Mimâriyye isimli kitabından öğrenmekteyiz. 6.İnşa edilecek camilerin plan ve krokilerine ne ad verilirdi? Resim veya tasvir veya mimar kârnâmesi denilirdi. 7.Hassa mimarlar ocağı ne zaman sonlanmış ve yerine ne gelmiştir? Hassa Mimarlar Ocağı, XIX. yüzyıl ortalarına kadar devam etmiş ve II.Mahmud un devrinde şehreminlik ve mimarbaşılık hizmetleri birleştirilerek Ebniye-i Hâssa Müdürlüğü kurulmuştur.

11 8.Daha sonra bu kuruluş nereye bağlanmıştır? Ticaret ve Nâfia Nezâreti ne 9.Osmanlı inşaatlarında kullanılan malzemeler nelerdir? Taş, tuğla, ahşap ve metal 10. Osmanlı mimarisinde, süslemede neler kullanılmıştır? Alçı, taş, çini (kaşi) ve kalem işi 11.Osmanlı mimarisinde, doğrudan sıva üzerine boya ve altınla yapılan bezeme işine ne ad verilir? Kalem işi 12.Külliye nedir? Osmanlı şehirlerinde ve kasabalarında cami merkez olmak üzere birbirine bağlı yapılar topluluğuna külliye(manzûme) denir. 13.Ana yollar üzerinde bulunan külliyelere ne ad verilir? Menzil külliyeleri 14. Muvakkithane nedir? Namaz vakitlerinin tesbit eden bir muvvakkitin bulunduğu son derece basit ve küçük yapılardır 15.Küçük külliyeler hangi yapılardan müteşekkildir? Küçük külliyeler cami, medrese ve imaret-tabhane, hamam ve türbeler ile sınırlıdır. 16. Küçük külliye örnekleri nelerdir? Bursa da Yıldırım, Yeşil ve Muradiye külliyeleri 17.İlk çok programlı külliye hangi eserdir? İstabul daki Fâtih Külliyesi dir 18.Fatih külliyesinin mimarı kimdir? Atik Sinan 19. II. Bayezid ın külliyeleri nelerdir? Fatih Külliyesi nden on altı yıl sonra II. Bayezid Amasya (1486), Edirne (1487) ve İstanbul da ( ) üç büyük külliye inşa ettirmiştir.

12 20. II. Bayezid ın tımarhanesi de olan külliyesi hangisidir? Edirne deki Bayezid Külliyesi 21. Sultan II. Bayezid in türbesi hangi külliyesindedir? İstanbul daki külliyesindedir. 22. Süleymaniyye külliyesini hangi sultan yaptırmıştır? XVI. yüzyılda Kanûnî Sultan Süleyman 23. Mimar Sinan ın ustalık eserim dediği eser hangi eseridir? Süleymaniye 24.Süleymaniye külliyesinde kimlerin türbesi vardır? Mimar Sinan, Kanûnî Sultan Süleyman ve ve Hürrem Sultan ın 25.Şehzadebaşındaki külliye kimin için yapılmıştır? Sultan Süleyman ın çok sevgili oğlu Şehzade Mehmed için 26. Üsküdar Atik Valde Külliyesi hangi devirdendir? İstanbulda Sinan devrinde yapılan serlendendir. 27.Selimiye külliyesinin özellikleri nelerdir? *Daha dar bir programa sahiptir * Merkezde dünyanın en başarılı mimari örneği olan Selimiye camii vardır. * 2 medrese mektep ve darulkurradan oluşur. 28. Sultan Ahmed Külliyesi nin mimarı kimdir? Sedefkâr Mehmed Ağa 29.Ulu camii tipi hangi gelenekte görülür? Bursa ve Edirne Ulu camileri geleneği 30.İki minare ve iki şerefe yaptırabilme ayrıcalığı kime aittir? Sadece sultanlara. 31.Osmanlı camilerinde dış dünyayla ilişki nasıl sağlanmıştır? Dış dünya ile ilişki, neredeyse zemine kadar inen alt sıradaki pencereler ve ikinci ve üçüncü sıra pencerelerdeki renkli camlar ile kurulur.

13 32. Çok büyük merkezli tekkelere ne ad verilir? Âsitane 33.Büyük asitane örnekleri nelerdir? *Konya Mevlevihânesi *İstanbul da Mevlânâkapı daki mevlevîhane, *Seyyidgazi *Makedonya-Kalkandelen de gördüğümüz Bektaşî tekkesi 34. Şâhide nedir? Kabir taşı.taş işleme sanatının en güzel örnekleri. 35.Osmanlı medreselerinin yapı özellikleri nelerdir? * Kapalı avlulu Selçuklu medreselerinin açık avlulu hale dönüştürülmüş halidir. * Üstü açık önü açık veya kapalı ve 8 kenarlı çeşitleri de vardır. 36.Medreselerin ortak özelliği nedir? Öğrenci odalarının yanında dershane bulunması. 37.İkinci katında medrese olan camii hangisidir? Bursa Hudâvendigâr Cami 38. Uygulamalı hastane birimi olan medreselere örnek veriniz? *Edirne deki II. Bayezid Külliyesi ndeki Bîmarhane Akıl Hastahanesi *Süleymaniye Tıp Medresesi ve Dârüşşifası 39.Sıbyan mektepleri kaç bölümden oluşur? Osmanlı mimarisinde ilkokul diyebileceğimiz sıbyan mektepleri, Plan olarak ocaklı ve dolaplı kışlık (şitâiyye) ve diğeri etrafı açık, havadar yazlık (sayfiyye) iki bölümden oluşmaktadır. 40.İlk Osmanlı hastanesi hangisidir? Bursa Yıldırım Dârüşşifası 41. İstanbuldaki ilk hastane hangisidir? Fâtih Külliyesi ndeki hastane. 42.Tabhane nedir? Tabhane bir misafirhanedir

14 43.Osmanlı su yapıları nelerdir? *Hamam-Kaplıca-Ilıca *Su Bendleri-Kemerler *Çeşme *Şadırvan ve Sebiller 44. Hassa Mimarları Ocağı nda da mimarbaşıdan sonra gelen en büyük rütbe hangisidir? Su nâzırlığı 45.Hamamlar kaç ana unsurdan oluşur? Hamamlar çok değişik plan tertibine rağmen bünyesinde dört ana unsuru barındırır. Bunlar, camekân veya soğukluk denen soyunma yeri, bir geçit vazifesi gören ve temizlik bölümlerinin de bulunduğu ılıklık,halvetlerin ve göbek taşının ve halvetlerin bulunduğu sıcaklık, ısıtma biriminin bulunduğu külhan ve sıcak su haznesi. 46.Su kemerlerinden mühendislik ve mimarlık harikası olan eser hangisidir? Moğlova Kemeri 47. Şadırvanın en güzel örneği hangisidir? Ayasofya Şadırvanı dır. 48. Kıymetli malların saklandığı ve satıldığı kârgir muhkem yapılar hangileridir? Bedestenler 49.Bedestenlar şehirlerde kaç tanedir? Sabahları açılıp akşamları kapanan ve bekçilerle muhafaza edilen bedestenler, her şehirde yalnızca bir tane bulunur. Yalnızca istanbulda Fatih 2 tane yaptırmıştır. 50.İstanbuldaki en eski han hangisidir? İstanbul da en eski han olarak Fâtih devrinde yapılmış olan Kürkçü Hanı bulunmaktadır. 51.En belirgin kervansaray örneği hangisidir? Büyükçekmece Köprüsü yanındaki Sultan Süleyman Kervansarayı dır 52.Mostar köprüsünün mimarı kimdir? Mimar Hayreddin 53.Mimar Sinanın bilinen 8 köprüsünün en meşhurları hangileridir? *Sultan Süleyman ın Büyükçekmece deki köprüsü 635 m.

15 *Sokullu Mehmed Paşa nın Drina Suyu üzerindeki Vişegrad Köprüsü ise 179 m. boyundadır. 54.Evliya Çelebi, İstanbulda kaç saray olduğunu söyler? Evliya Çelebi İstanbul da elli üç hanedan ve vezir sarayının isimlerini saymaktadır. 55.İlk Osmanlı sarayı hangisidir? İlk Osmanlı sarayı Bursa da kale içinde, ikinci saray da Dimetoka da idi. 56. İstanbul un alınışından sonra yapılan ilk saray hangisidir? Fâtih tarafından bugünkü İstanbul Üniversitesi nin yerinde yaptırılmıştır. Eski Saray adını taşımakta idi. 57.Daha çok hanım sultanların kullandığı saray hangisidir? Üsküdar sarayı 58.Vezir saraylarının en ednası hangisidir ve şimdi ne olarak kullanılmaktadır? Evliya Çelebi tarafından vezir saraylarının en edna sı, yani en basit ve mütevazisi olarak tarif edilenibrahim Paşa Sarayı nın kârgir olan büyük bir bölümü zamanımıza kadar gelmiştir. İbrahim Paşa Sarayı bugün Türk ve İslâm Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır. 59.Dolmabahçe sarayını kim yaptırmıştır? XIX. yüzyıl ortasında Abdülmecid tarafından 60.Günümüze ulaşan en eski yalı hangisidir? En eskisi XVII. yüzyıl sonuna tarihlenen ve sadece divanhanesi harap halde zamanımıza ulaşan ahşap yalı örneği Kandilli de Amca Hüseyin Paşa Yalısı dır 61.Osmanlı mimarisi üslup ve karakter olarak kaça ayrılır? Dört döneme ayrılır: *1.bursa ve Edirne dönemi ( ) *2.klasik dönem( ) ( 1.sinan öncesi 2.sinan dönemi*sinan sonrası) *3.Yabancı etkilerdönemi( )(1.barok dönemi 2.ampir art nouvea *4.milli mimarlık dönemi ( ) 62.Tek veya iki kubbeli merkezi camilerin ilk örneği hangileridir? Tek veya iki kubbeli merkezî planlı camilerin ilki sayılabilecek olan Orhan Cami (1340) ve Edirne de de klasik çağın habercisi Üç Şerefeli Cami (1447) görülür. 63.Sinan öncesi dönemi mimarları kimlerdir?

16 *Atik Sinan *Mimar Ayas, *İstanbul II. Bayezid Külliyesi mimarı Yakub Şah b. Sultan Şah *Sultan Selim Külliyesi mimarı Acem Ali *Hayreddin *Kemaleddin 64.Mimar Sinanın ilk büyük külliyesi? Mimar Sinan ilk büyük külliyesini kalfalık eseri olarak Şehzade Camii ile gerçekleştirir 65.Mimar Sinanın çırakları kimlerdir? *Davud Ağa *Dalgıç Ahmed Ağa *Sedefkâr Mehmed Ağa 66.Mimar Sinan sonrası döneminin eserleri hangileridir? *Yeni Cami *Üsküdar da III.Mehmed in annesi Hatice Gülnuş Sultan için yaptırılan Yeni Valide Cami (1710) 67.Barok döneminin en önemli eseri hangisidir? En önemli örneğini İstanbul da Nuruosmaniye Külliyesi 68.Barok dönemi eserleri nelerdir? *Yeni Fâtih Cami (1771) *Lâleli Külliyesi (1763) *Ayazma Camisi, *Topkapı Sarayı nda Mustafa Paşa Köşkü *Selimiye Kışlası 69.Barok döneminin önemli mimarları kimlerdir? *Kayserili Mehmed Ağa *Mehmed Tahir Ağa 70. Türk Ampir (Art-Nouveau) Dönemi eserleri hangileridir? *Nusretiye, *III. Selim in inşa ettirdiği Selimiye, *Hırka-i Şerif *Dolmabahçe ve Ortaköy camileri *II. Mahmud Türbesi, *Dolmabahçe ve Beylerbeyi sarayları 71. Türk Ampir devrinin mimarları kimlerdir?

17 *Mehmed Emin Ağa *Abdülhalim Efendi *Balyan ailesi 72. Türk Ampir üslubunun özellikleri nelerdir? Sade görünüşlü cepheleri vardır.barok unsurları da vardır yapılarda.antik çağ sanatından alınan biçim ve moifler yer alır. 73.Milli mimari devrinin mimarları kimlerdir? *Mimar Vedat *Mimar Kemaleddin *Mimar Muzaffer *Mimar Talat