SORULAR-CEVAP ANAHTARI. II-Soruşturma ve kovuşturma evresinde yüzleştirme hakkında bilgi veriniz.

Transkript

1 Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Muhakemesi Hukuku I Öğretim Dönemi FİNAL SINAVI 8 OCAK 2014, Saat:14.00 Açıklamalar: 1-Sınav süresi. dakikadır. 2-Başka kâğıt verilmez. 3-Yazılar okunaklı ve imla kurallarına uygun olmalıdır. 4-Gerekçesiz mevzuat kullanılabilir. Başarılar Dileriz Prof. Dr. Hamide Zafer/Dr. Gülfem Pamuk/Arş.Gör. Kerim Çakır SORULAR-CEVAP ANAHTARI I-Müracaat savcısına ihbar yoluyla bir adam öldürme suçu bildirilir. Cumhuriyet savcısı ihbar konusu suç hakkında soruşturma başlatır. Olay yeri incelemesi yapar ve tanıkları dinler. Soru: Başsavcılık teşkilatına ve işleyişine ilişkin hükümleri dikkate alarak müracaat savcısının olayı başsavcıya bildirmesinin gerekli olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapınız. Savcılık adli idari nitelikte olup, adalete ilişkin idari bir görev yürütmektedir. Cumhuriyet başsavcılığında, bir Cumhuriyet Başsavcısı ve yeteri kadar Cumhuriyet savcısı bulunur. Başsavcılık tek başlı bir bütündür. Başsavcıya bağlı olan savcılar, onun temsilcisi ve yardımcısı olarak faaliyet gösterirler. Savcıların yapmış olduğu her işlem, Başsavcılık adınadır. Savcılar, kendi adlarına, yani sadece kendilerini bağlayan bir işlem yapamazlar. Savcılık makamı bir bütündür. Savcılarla başsavcı arasındaki bu ilişki bölünmezlik ilkesi olarak açıklanmaktadır. Başsavcı, başsavcılığın verimli, uyumlu ve düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak ve iş bölümünü yapmak görevi vardır. Başsavcının savcılar üzerinde gözetim ve denetim yetkisi vardır (Adli Teşkilat K. m.18). Savcılar arasında iş bölüşümü esastır ve başsavcı başsavcılık teşkilatının iyi çalışması için görev değişimi yapabilir. Bir savcının başladığı davayı diğer savcı devam ettirebilir. Her savcının makamı temsil yetkisi vardır. Makamın başı başsavcı olduğundan diğer savcılar onun emri altındadır. Cumhuriyet savcılarının eylem ve işlemlerinden dolayı başsavcılığa şikayette bulunulabilir. Bölünmezlik ilkesi ve savcının adli idari nitelikte bir yapıda bulunmasının sonucu olarak, savcının soruşturmaya başladığı suç hakkında amiri olan Başsavcıya bilgi vermesi gerektiği söylenebilir. (Ayrıca belirtmek gerekir ki, Adli Kolluk Yönetmeliği nde 21/12/2013 tarihinde yapılan ve Danıştay tarafından yürütülmesi durdurulan değişikliğe göre, Ceza Muhakemesi Kanununun 135. maddesinin altıncı fıkrasında sayılan suçlar nedeniyle yapılan soruşturmaların aşamaları hakkında Cumhuriyet savcısı tarafından doğrudan veya varsa ilgili Cumhuriyet başsavcı vekili aracılığıyla Cumhuriyet başsavcısına yazılı olarak bilgi verilmesi zorunludur. Bu bildirim yazıları görüldü şerhinden sonra soruşturma dosyasında muhafaza edilir.+2 puan verilir ). II-Soruşturma ve kovuşturma evresinde yüzleştirme hakkında bilgi veriniz. Yüzleştirme, ifadeleri birbirlerininki ile çelişen kişileri karşı karşıya getirmedir. Bu yolla, ifade sahiplerinin ek açıklama yapmaları sağlanarak yeni ipuçları elde edilir ve beyanlardan hangisine itibar edilmesi gerektiğine karar verilir. Delillerin doğrudan doğruyalığı ilkesi gereğince tanıkların birbirleriyle ve sanıkla, kural olarak hakim önünde yüzleştirilmesi gerekir. Böylelikle hakim, tarafların hareketlerini değerlendirerek, bu delillerin güvenilir olup olmadığını daha iyi anlayabilecektir. Ancak gecikmede sakınca bulunan hallerde, soruşturma evresinde tanıklar birbirleriyle ve sanıkla yüzleştirilebilirler. Tanık dinlemeye yetkili olmayan kolluğun yüzleştirme de yapamaması gerekir, dolayısıyla soruşturma aşamasında gecikmesinde sakınca bulunan hallerde dahi yüzleştirme, tanık dinlemeye yetkili olan Cumhuriyet savcısı veya onun talebiyle sulh ceza hakimi tarafından yapılmalıdır. III-Yakalanıp gözaltına alınan (A), ifadesinin yalan makinesi ile ve Cumhuriyet savcısı tarafından alınmasını talep etmektedir? Talebi değerlendiriniz. Soruşturma evresi CMK m e göre, Cumhuriyet savcı tarafından yürütülür. Cumhuriyet savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür (CMK m.160). Cumhuriyet savcısı, doğrudan doğruya 1

2 veya emrindeki adli kolluk görevlileri aracılığı ile her türlü araştırmayı yapabilir (CMK m.161) Soruşturma evresinin özelliklerinden bir tanesi olan soruşturmanın dağınıklığı ilkesi gereğince, soruşturma evresi işlemleri, ayrı zamanlarda, ayrı kişilerce ve ayrı yerlerde yapılabilir. İşlemlerin hangi sırayla yapılacağına Cumhuriyet savcısı karar verir. İstisnalar dışında, savcı ifade alma işlemini kendisi yapabileceği gibi, işlemi emrindeki adli kolluğa veya başka bir savcıya da yaptırabilir (CMK m.161/1). Şüpheli, ifadesini alacak organı ve kişiyi seçme hakkına sahip değildir. Olayda, şüpheli ifadesinin yalan makinesi ile alınması talebinde bulunmuştur. Yalan makinesi (poligraf), şüphelinin rızasıyla kullanılması koşuluyla yasak ifade yöntemleri içerisinde değerlendirilmeyen, ancak yine de kullanılması çok tartışmalı bir araçtır. Bu yöntemle elde edilen sonuçlar ceza muhakemesinin amacı itibariyle en son dikkate alınacak bilgilerdir. Ancak şüpheli, suçsuzluğunu kanıtlamak için bu metodun kendisine uygulanmasını talep edemez. Talep etse bile adli makamların bunu uygulama yükümlülüğü yoktur. IV-Suçüstü yakalanan (A), ifadesi alınmak üzere Cumhuriyet savcısının önüne getirilir. Cumhuriyet savcısı ifade almak ister ve (A) ya kimliğini sorar. (A) kimliğinin bulunmadığını ve kimliğini de açıklamak istemediğini söyler. Soru: Durumu değerlendiriniz. Bu durumda Cumhuriyet savcısı olaya ilişkin dinlemeye geçebilir mi? Tartışınız. Ceza Muhakemesi Kanunu m.147 de şüpheli veya sanığın ifadesinin alınmasında veya sorguya çekilmesinde uyulacak koşullar gösterilmiştir. Şüpheli/sanığın isnat edilen fiil hakkında susma hakkı bulunmakla beraber kimliği hakkında susma hakkı bulunmamaktadır. Maddeye göre, öncelikle şüpheli veya sanığın kimliği saptanır. Şüpheli veya sanık, kimliğine ilişkin soruları doğru olarak cevaplandırmakla yükümlüdür. Kimliği kamu görevlilerine bildirmeme veya yanlış bildirme Kabahatler Kanunu m.40 daki kabahati oluşturur. Ayrıca belirtmek gerekir ki, K.K.m.40/2 de açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla kimliği belirlenemeyen kişinin kimliği açık bir şekilde anlaşılıncaya kadar gözaltına alınacağı ve gerekirse tutuklanacağı ifade edilmiştir. Gözaltına ve tutuklamaya karar verme yetkisi ve usulü bakımından Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır. Şüphelinin belli olması, meçhul olmaması, yani birey olarak bilinmesi demektir. Fail birey olarak belli olmakla birlikte kimliğinin bilinmemesi mümkündür. Birey olarak bilinen ancak kimliği tespit edilemeyen kişiye örneğin soruşturma evresinde suç isnat edilebilir, hakkında yakalama kararı verilebilir. Kimliği konusunda konuşmayan şüpheli hakkında, iddianame düzenlenerek dava açılabilir. Bu durumda kişiye geçici bir kimlik verilerek bu koşul gerçekleştirilmeli ve iddianame düzenlenmelidir. Kimlikte tereddüt bulunan hallerde yargılamaya devam edilebilir ve kişi hakkında mahkûmiyet kararı verilebilir. Önemli olan kişinin birey olarak belli olmasıdır. Bazı yazarlar kimliği belli olmayan şüphelinin ifadesi alınamaz derken bazı yazarlara göre şüpheliye geçici kimlik verilerek ifadesinin alınması mümkün olmalıdır V-Soruşturma evresinde elde edilen tanık dinleme tutanaklarının kovuşturma evresindeki rolü hakkında bilgi veriniz. -Tanık, duruşmada bir hususu hatırlayamadığını söylerse, soruşturma evresindeki ifadesini içeren tutanağın ilgili kısmı okunarak hatırlamasına yardım edilir. -Ayrıca tanığın duruşmadaki ifadesiyle önceki ifadesi arasında çelişki bulunduğunda, evvelce alınmış ifadesi okunarak çelişkinin giderilmesine çalışılır (CMK m.212). -Tanıkların soruşturma evresinde erken dinlenmelerine ilişkin tutanaklar duruşmada belge delili olarak okunabilir. Tanık veya sanığın suç ortağının duruşmada hazır bulunması, hastalık, malüllük veya giderilmesi olanağı bulunmayan başka bir nedenle belli olmayan bir süre için olanaklı değilse bu kişilere ait daha önceki dinleme tutanaklarının okunması ile yetinilebilir. -Ayrıca, ifadesinin önem derecesi itibarıyla tanığın duruşmada hazır bulunması gerekli sayılmıyorsa, yine tanığın soruşturma evresindeki tanıklığını içeren tutanakların duruşmada okunması mümkündür; buna, Cumhuriyet savcısı, katılan veya vekili, sanık veya müdafiin birlikte rıza göstermesi gerekir (CMK m.211) Mahkeme, tarafların anlaşmasına rağmen delillerin doğrudan doğruyalığı ve sözlülüğü ilkesi uyarınca anıkların dinlenmesine karar verebilir (CMK m.210/1). 2

3 VI-Cumhuriyet savcısı, kendisine her intikal ettirilen olayda gerekmediği halde keşif işlemi yapmaktadır. Bu keşif tutanaklarının duruşmada okunmasını istemeyen müdafi, nasıl bir savunma yapabilir? Keşif, kişinin beş duyu organıyla yani görerek, duyarak, koklayarak, tadarak ve dokunarak edindiği algılamalar, tespitlerdir. Diğer bir deyişle, delillerin değerlendirilmesi işlemidir. Keşif faaliyeti, kural olarak hakimlik faaliyetidir. Soruşturma evresinde yapılan keşfin tutanakları kovuşturmada okunabilecek olan belgelerdendir (CMK m.209). Yani bu tutanaklar belge delili olarak hükme esas alınabilecek delillerdendir. Bu nedenle soruşturma evresinde gecikmesinde tehlike bulunan hallerde, savcının da keşif yapması kabul edilmiştir (CMK m.83). Eğer gecikmede tehlike yoksa, savcının soruşturma evresinde bu işlemin yapılmasını sulh ceza hakiminden talep etmesi gerekir. Olayımızda gecikmede tehlike bulunan bir hal söz konusu olmadığından soruşturma evresinde keşif faaliyetinin doğrudan savcı tarafından yerine getirilmesinin hukuka aykırı olduğu söylenebilir. Buna dayanarak müdafi, keşif tutanaklarının duruşmada okunmamasını, mahkeme tarafından yeniden keşif yapılmasını talep edebilir. VII-Kolluk, toplu silah kaçakçılığından dolayı (A) ve (B) yi yakalar. Cumhuriyet savcısı şüphelilerin gözaltına alınmasını yazılı olarak emreder. 24 saatin sonunda kolluk soruşturmanın kapsamının genişliği nedeniyle uzatma talep eder. Cumhuriyet savcısı iki gün daha gözaltının uzatılmasına sözlü olarak emir verir. Soru: 1-Her iki şüphelinin müdafiliğini birlikte üstlenebilir misiniz? Açıklayınız. Müdafiin birden çok şüpheli veya sanığın savunmasını üstlenmesi mümkündür (CMK m.152). Ancak, bunların çıkarları birbirine uygun olmalıdır. Çıkarları birbirine uymayan yani aralarında menfaat çatışması bulunan birden fazla şüpheli veya sanığın müdafiliğini, aynı müdafi üstlenemez. Şüpheli veya sanıklar birbirlerinin üstüne suç atıyorlar, sanıklardan biri diğeri tarafından suç işlemeye yöneltildiğini ileri sürüyor veya birinin savunulması ancak diğer sanığın suçlanmasıyla sağlanabiliyor ise çıkarlar çatışıyor demektir. Bu durumda müdafiler değişik kişiler olmalıdır. Olayda (A) ve (B) iştirak halinde suç işlemişlerdir. Eğer birbirlerini suçluyorlarsa veya biri diğerinin kendisini azmettirdiğini söyleyecekse menfaatleri çatışır ancak ikisi de suçu işlemediklerini iddia ediyorlarsa menfaatleri çatışmaz ve müdafi her ikisinin de müdafiliğini üstlenebilir. Suçun iştirak halinde işlendiğinin iddia edildiği her halde otomatik olarak menfaatlerin çatıştığı söylenemez. 2-Olayı değerlendiriniz ve hukuka aykırılıkları tespit ederek başvurabileceğiniz yasal çareyi açıklayınız. Ceza Muhakemesi Kanunu m.2 ye göre toplu suç, aralarında iştirak iradesi bulunsun veya bulunmasın üç veya daha fazla kişinin birlikte işlediği suçtur. Olayda toplu silah kaçakçılığından dolayı (A) ve (B) yakalanmıştır. Eğer bu suçu üç veya daha fazla kişi birlikte işlediyse toplu suç söz konusudur. Toplu suçlarda gözaltı süresi sulh ceza hakimine sevk için gerekli olan yol süresi hariç yakalama anından itibaren 4 gündür. İlk 24 saatten sonra gözaltı süresi birer gün birer gün toplam üç gün olmak üzere Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle uzatılabilir. Sulh ceza hakimine sevk süresi 12 saatten fazla olamaz. (CMK m.91/3). Olayda iki kişi söz konusudur. Toplu suçtan söz edilemez. Gözaltı süreleri bu halde hukuka aykırı olacaktır. Ayrıca toplu suç olsa bile gözaltı süresinin Cumhuriyet savcısı tarafından sözlü olarak ve iki gün birden uzatılması hukuka aykırı olacaktır. Ceza Muhakemesi Kanunu m.91 e göre, yakalama işlemine, gözaltına alma ve gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhuriyet savcısının yazılı emrine karşı, yakalanan kişi, hemen serbest bırakılmayı sağlamak için sulh ceza hakimine başvurabilir. Suçun toplu suç olmadığı ve bu nedenle gözaltı süresinin yasaya aykırı olarak ve sözlü olarak uzatıldığı gerekçesiyle sulh ceza hakimine başvurulabilir. Sulh ceza hakimi incelemeyi evrak üzerinde yaparak derhal ve nihayet yirmidört saat dolmadan başvuruyu sonuçlandırır. Yakalamanın veya gözaltına alma veya gözaltı süresini uzatmanın yerinde olduğu kanısına varılırsa başvuru reddedilir ya da yakalananın derhal soruşturma evrakı ile Cumhuriyet Savcılığında hazır bulundurulmasına karar verilir. Ayrıca Ceza Muhakemesi Kanunu m.141 e göre, kanuni gözaltı süresi içinde hakim önüne çıkarılmayan şüpheli maddi ve manevi her türlü zararını, Devletten isteyebilir. Olayda (A) ve (B) nin gözaltı sürelerinin uzatılması işlemi kanunda gösterilen şekilde yapılmadığından, ilk 24 saatten sonra haksız yere gözaltında tutulmaları nedeniyle Devletten tazminat talebinde bulunabilirler. 3

4 VIII-(A) hakkında müstehcen içerikli 1000 sayfalık bir kitabı basıp yayınladığı gerekçesiyle (TCK m.226) iddianame düzenlenir ve mahkemesine verilir. Mahkeme ikinci oturumda kitapta suç unsurunun bulunup bulunmadığının tespiti için Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinden bir bilirkişi tayin edilmesine karar verir. Soru: Mahkemenin ara kararını konuya ilişkin ayrıntılı bilgi vererek değerlendiriniz. Yasa ya göre, çözümü özel ve teknik bir konuyu gerektiren bir konuda, Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme kararıyla görüşüne başvurulan kişiye bilirkişi denir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözülmesi olanaklı konularda bilirkişi dinlenemez (CMK m.63/1). Diğer bir deyişle bilirkişinin hakimin yerine geçmemesi gerekir. Kitabın okunması teknik bilgiyi ve uzmanlığı gerektiren bir konu değildir. Ayrıca olayda kitapta suç unsurunun bulunup bulunmadığının tespiti için Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinden bilirkişi tayini yerinde değildir. Kitapta suç unsurunun bulunup bulunmadığının tespiti hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözülmesi olanaklı konulardan olup bu konuda bilirkişi dinlenmesi kanuna aykırıdır. Kovuşturma evresinde mahkemenin, konunun özel ve teknik bilgiyi gerektirip gerektirmediği konusunda verdiği kararlar, kanun yolu muhakemesinde denetlenmektedir. Yargıtay, çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirmeyen konularda bilirkişiye başvurulmasını ve hükmün bilirkişi raporuna dayandırılmasını yerinde görmemektedir. Bilirkişi incelemesine konu olmaması gereken bir hususta bilirkişiye başvurulmuş olması haksız yere yargılama giderlerini artırır ve bu masrafın mahkûm olan sanığa yüklenilmemesi gerekirdi. Kitapların okunmasının çok zaman alması nedeniyle ve Alman hukukunda olduğu gibi taraflara belge delillerin duruşma dışında okunması için süre verilmesi şeklinde bir kural bulunmaması nedeniyle uygulama kitapların okunup özetlenmesi ve hukuki açıdan değerlendirilmesi işini bilirkişilere havale ederek yargılama sürecini kısaltma yolunu bulmuştur. IX-Aşağıdaki kavramları kısaca açıklayanız. 1-Yeniden yakalama yasağı: Gözaltı süresinin dolması veya sulh ceza hakiminin kararı üzerine serbest bırakılan kişi hakkında, yakalamaya neden olan fiille ilgili yeni ve yeterli delil elde edilmedikçe ve Cumhuriyet savcısının kararı (yazılı emri) bulunmadıkça tekrar aynı nedenle yakalama işlemi uygulanamaz (CMK m.91/5). Tekrar yakalama, karara dayanan müzekkereli yakalamadır; bu hal, savcının yakalama kararı verebileceği istisnai bir haldir. Yeni delil, herhangi bir nedenle adli makamların eline geçmemiş delildir. Yeterli delil ise yakalamayı haklı kılacak, suçun işlendiği konusunda yeterli şüphe uyandıran delildir. 2-Teknik müşavir (taraf bilirkişisi): Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme talep üzerine veya re sen bilirkişi görevlendirir (CMK m.63/3). Adli organlarca çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda görevlendirilen kişi bilirkişi olarak adlandırılır Sayılı CMK m.67/6 ile taraflara da adli organların kararı olmadan çözümü özel ve uzmanlığı gerektiren konuda kendi imkânları ile yani ücretini kendileri ödeyerek uzman kişinin görüşünü alma ve dosyaya sunma imkânı tanınmıştır. Yasa ya göre, Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, sanık, müdafi veya yasal temsilci, yargılama konusu olayla ilgili olarak veya adli makamlarca (Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından) görevlendirilen bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında uzmanından bilimsel mütalaa alabilir. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez (CMK m.67/6). İlgililerin görevlendirdiği bu kişilere, mahkemenin veya Cumhuriyet savcısının görevlendirdiğinden ayırmak amacıyla uygulamada, tarafların seçtiği bilirkişi (taraf bilirkişisi) veya teknik müşavir de denilmektedir. Kural olarak uzman mütalaası da adli makamlarca görevlendirilen bilirkişi raporu gibi etki doğurur. 4

5 Test Soruları (10+2 puan) TES T SORULARI (10+2 puan) 1-Beden muayenesi ve vücuttan örnek alınmasına ilişkin aşağıdaki anlatımlardan hangisi yanlıştır? a)bir suça ilişkin delil elde etmek için şüpheli veya sanık üzerinde iç beden muayenesi yapılabileceği gibi; vücudundan örnek de alınabilir. b)beden muayenesi ile vücuttan örnek alınmasına kural olarak hakim, gecikmede sakınca bulunan hallerde ise savcı veya kolluk tarafından karar verilir. c)beden muayenesi ile vücuttan örnek alınabilmesi için müdahalenin kişinin sağlığına zarar verme tehlikesinin bulunmaması gerekir. d)iç beden muayenesi ile vücuttan kan veya benzeri biyolojik örnekler alınması ancak hekim veya sağlık mesleği mensubu kişi tarafından yapılabilir. e)üst sınırı iki yıldan daha az hapis cezasını gerektiren suçlarda, kişi üzerinde iç beden muayenesi yapılamaz. 2-Bilirkişilikle ilgili aşağıdaki anlatımlardan hangisi yanlıştır? a)bilirkişi sadece rapor sunabilir. Bilirkişinin duruşmada dinlenmesi mümkün değildir. b)hakimin reddini gerektiren nedenler bilirkişiler hakkında da geçerlidir. c)bilirkişiler, hukuki değerlendirmelerde bulunamazlar. d)bilirkişiye, incelemelerini yapmaları için işin niteliğine göre en çok üç ay verilebilir. Bu sü re zorunlu hallerde üç ay daha uzatılabilir. e)mahkeme tarafından görevlendirilmeyip, taraflarca görevlendirilen bilirkişiye uzman, raporuna da uzman mütalâası denilir. 3-Ceza Muhakemesi Kanunu na göre, aşağıdakilerin hangisinde müdafi bulundurma zorunluluğu yoktur? a)sanık kendisini savunamayacak derecede malulse b)sanık şuurunun incelenmesi için gözlem altına alınmışsa c)sanığın duruşmanın düzenli şekilde yürütülmesini tehlikeye sokacağı anlaşıldığı için duruşma salonundan çıkarıldıktan sonra oturuma devam edilirse d)kaçak hakkında duruşma yapılacaksa e)sanığın yüzüne karşı tanığın gerçeği söylemeyeceğinden endişe edildiğinde sanık mahkeme salonundan çıkarılarak oturuma devam edilecekse 4-İfade alma ve sorguyla ilgili aşağıdaki anlatımlardan hangisi doğrudur? a)müdafi hazır bulunsa da, kollukça alınan ifade hükme esas alınamaz. b)şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesine gerek olduğunda bu işlem kolluk tarafından yapılamaz. c)rıza ile verilen ifade hangi yöntemle alınmış olursa olsun delil olarak değerlendirilebilir. d)şüpheli, kendisine yöneltilen hiçbir soruyu doğru olarak cevaplandırmak zorunda değildir. e)soruşturma konusu olayla ilgili olarak şüphelinin Cumhuriyet savcısı tarafından dinlenmesine sorgu denir. 5-Ceza Muhakemesi Kanunu na göre, bilirkişi atanmasıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? a)tüzel kişi bilirkişi olarak atanabilir. b)savcı bilirkişi atayabilir. c)bilirkişiler sadece il adli yargı adalet komisyonunca düzenlenen listede yer alan kişiler arasından seçilebilir. d)resmi bilirkişiler öncelikle atanır. e)bilirkişi sayısı birden çok olabilir. 6-Ceza Muhakemesi Kanunu na göre, gözlem altına almayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? a)gözlem altına almaya hakim veya mahkeme karar verir. b)gözlem altına alma kararının verilebilmesi için şüphelinin müdafii yoksa baro tarafından bir müdafi görevlendirilir. c)gözlem süresi, ek sürelerle birlikte 3 ayı geçemez. d)gözlem altına alma kararına itiraz edilebilir. e)gözlem altına alma kararına itiraz, kararın yerine getirilmesini durdurmaz; itiraz merci aksine karar verebilir. 5