Nehir Gökdemir 8/E 1163 Eda Özer 8/E 1102

Transkript

1 Okulun Adı: Özel Ege lkö retim Okulu Projenin Adı: Yediklerim ve Sa lı ım Danı man Ö retmen: Özgem Ayça BEKTUR Ö RENC LER Nehir Gökdemir 8/E 1163 Eda Özer 8/E 1102 zmir

2 Ç NDEK LER Giri....3 Metin Sayfası...4 Geli me Sonuç ve Yorumlar..6 Resimler Te ekkür..19 Kaynakça.20 2

3 G R Biz projeye ba lamadan önce kantinde çocukların aldıkları fast - food tarzı sa lıksız yiyeceklerin ço unlukta olması dikkatimizi çekti. Bizde aslında farkında olmadan çok sa lıksız ve dengesiz beslendi imizi anladık. Bunun sonucunda acaba ailelerin çocuklarının bu kadar dengesiz ve sa lıksız beslendiklerinden haberleri olup olmadı ını merak ettik. Anneye ve çocu a ayrı ayrı anketler hazırladık. Annenin beslenme alı kanlıklarının ve okul kantininin çocu un beslenmesindeki etkilerini ara tırdık. 3

4 YED KLER M ve SA LI IM KONU: Bu projedeki amacımız okul ça ı çocuklarında sindirim sistemi hastalı ı sıklı ının saptanması ve hastalıklarda ailenin ve okul kantininin etkisinin belirlenmesidir. ÖZET: Bu projeyi yaparken Prof. Dr. Sema Aydo du ile görü erek konuyla ilgili neler yapabilece imizi konu tuk ve birlikte anket sorularını hazırladık. Ö renciler için hazırlanan sorularda ö rencinin beslenme alı kanlı ını ve mide rahatsızlıklarını belirlemeye çalı tık. Anne için hazırlanan sorularda ise annenin çocu un beslenmesini nasıl yönlendirdi i belirlemeye çalı tık. Bu anketleri Özel Ege Lisesine ve Malazgirt lkö retim Okulundaki deney gruplarına uygulamaya halen devam etmekteyiz HEDEF: Ö renciler ve anneler için yeme alı kanlı ı ölçekleri hazırlayabilme Okul kantinindeki kola,cips ve çikolata tüketimini saptayabilme Saptanan bu tüketim oranıyla yeme alı kanlıkları arasında ki ili kiyi kurabilme Okulumuz bir özel okul oldu undan resmi bir okula da tüm bunları uygulayarak gözlemlerimizi zenginle tirmek 4

5 LEM BASAMAKLARI Proje takvimi Proje konusunun belirlenmesi ve hipotezlerinin olu turulması (17 Eylül- 24 Eylül) Kaynak taraması (25 Eylül- 6 Ekim) Anket hazırlanması için çocuk hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Sema AYDO DU ile görü me yapılması (7 Ekim-21 Ekim) Anneler ve çocukları için ayrı anketler hazırlanması (22 Ekim- 21 Kasım) Anket sorularının ö rencilere ve annelere da ıtılması ( 21 Kasım 25 Kasım) Anketlerin ö rencilerden ve velilerden geri alınması (26 Kasım 28 Kasım) Anketlerin de erlendirilmesi için Prof. Dr. Sema AYDO DU ile görü ülmesi (28 Kasım- 12 Aralık) Anketlerin excel programına geçirilmesi için Biyoistatistik uzmanı Yard. Doç. Timur KÖSE ile görü ülmesi (12 Aralık 25 Aralık) Malazgirt.Ö.O na anketlerin da ıtılması (25 Aralık 31 Aralık) Anketlerin Malazgirt.Ö.O dan toplanması (31 Aralık 9 Ocak) Anket de erlendirmelerinin yapılması ve sonuçlerın elde edilmesi (9 Ocak-20 Ocak) Projede Kullanılan Yöntemler Projemizin yapımında anket yöntemi kullanılmı tır. 1. A ama: Yapılan Gözlem ve Deneyler Konu ile ilgili literatür taraması yapıldı. Projenin yapılıp yapılamayaca ı ile ilgili Ege Üniversitesi Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları Uzmanı Çocuk Gastroenteroloji, Hepotoloji ve Beslenme Uzmanı Profesör Doktor Sema Aydo du ile görü üldü. Projenin daha önce yapılmadı ı saptandı. 2. A ama Yapılan Gözlem ve Deneyler Anketleri hazırlarken çocuklara ve annelere olmak üzere 2 çe it anket hazırladık. Çocuklara yönelik anketlerde çocu un bir günde yedi i besinleri ve yeme alı kanlı ını ölçmeye çalı tık. Annelere yönelik hazırladı ımız ankette ise annenin bir günde yedi i besinleri ve yeme alı kanlı ını ölçerek çocukların ailenin mi yoksa çevrenin beslenme alı kanlıklarını aldı ını ö renmeye çalı tık. Bunun dı ında okulumuz özel okul oldu undan bunu bir resmi okula uygulayarak alım gücünün beslenme alı kanlı ındaki etkisini de saptamaya çalı tık. 5

6 SONUÇ Çocuk çevre ile daha çok vakit geçirdi inden çocuk anneden çok çevrenin beslenme alı kanlıklarını örnek almı tır. Bu durum ortaya sa lıksız bir beslenme alı kanlıkları tablosu çıkarmı tır. Malazgirt ilkö retim okulu ve bizim okulumuz arasında alım gücü farklı oldu undan satı lar farklılık göstermektedir. Örne in, Malazgirt lkö retim okulunda çikolata günde 2 adet satılırken, okulumuzda günde 133 adet satılmaktadır. Okulumuzda kullanılan e-kartlarla ailenin sınırlama koyabilmesi ailenin de kontrolünü kolayla tırmı tır. 6

7 Malazgirt lkö retim Okulu nda kantin görevlisinden bilgi alırken. Malazgirt lkö retim Okulu ö rencilerine anketleri uygularken. Okulda anketleri kontrol ederken. 7

8 Danı manımız Sayın Prof. Dr. Sema Aydo du dan bilgi alırken. Okulumuz ö rencilerine anketleri uygularken. 8

9 KANT N ORANLARINA GÖRE HAZIRLANMI GRAF KLER Özel Ege lkö retim Okulu Kantin Satı Oranı 113; 30% 4; 1% 23; 6% 34; 9% 46; 12% ; 0% 27; 7% 133; 35% Sandviç Gevrek Gazsız çecekler (ayran - meyve suyu - süt) Çikolata Cips - ekerleme Hazır Kek - Bisküvit Kraker Gazlı çecekler (kola - fanta - sprite) Malazgirt lkö retim Okulu Kantin Satı Oranı 24; 6% 12; 3% 2; 1% 2; 1% 140; 37% ; 0% 50; 13% 150; 39% Sandviç Gevrek Gazsız çecekler (ayran - meyve suyu - süt) Çikolata Cips - ekerleme Hazır Kek - Bisküvit Kraker Gazlı çecekler (kola - fanta - sprite) 9

10 ANKET ÖRNEKLER ANNELERE YÖNEL K BESLENME DAVRANI I ANKET 1. Adınız Soyadınız: 2. Ya ınız: 3. Çocu unuzun adı soyadı: 4. Çocu unuzun do um tarihi: 5. Çocu unuz kaç kilogram do du? ( ) gram do du ( ) Hatırlamıyorum 6. Çocu unuz toplam kaç ay anne sütü aldı? (Lütfen bo lu a yazınız.) ( ) ay anne sütü aldı (..) Hiç almadı 7. Çocu unuz hiçbir ek gıda almadan kaç ay SADECE anne sütü aldı? a. 0-2 ay b. 0-4 ay c. 0-6 ay 8. lk ek besine (meyve suyu, yo urt, bisküvi, sebze çorbası gibi.) kaçıncı ayda ba ladınız? (.) ayda ba ladım 9. Çocu unuz okul öncesi e itime (kre, anaokulu vb.) kaç ya ında ba ladı? a. 0-3 ya b. 4 ya c. 5 ya d. 6 ya e. Hiç gitmedi 10. Çocu unuz okula nasıl gidip geliyor? a. Araçla ( özel araba, otobüs, vapur, metro vb.) b. Yürüyerek 11. Çocu unuz bir spor dalı ile u ra ıyor mu? a. Evet b. Hayır 12. Çocu unuz bir spor dalı ile u ra ıyorsa haftada kaç gün gidiyor? a. Haftada 1-2 gün b. Haftada 3-4 gün c. Haftada 5-6 gün d. Hergün 13. Çocu unuz HAFTA Ç günlerinde kaç saat dı arıda (sokak, park, bahçe vs.) oyun oynar? a. Günde 1-2 saat b. Günde 3-4 saat c. Günde 5 saat ve üzeri d. Hiç oynamaz 10

11 14. Çocu unuz HAFTA SONU günlerinde kaç saat dı arıda (sokak, park, bahçe vs.) oyun oynar? a. Günde 1-2 saat b. Günde 3-4 saat c. Günde 5 saat ve üzeri d. Hiç oynamaz 15. Evinizde bilgisayar var mı? a. Evet b. Hayır 16. Çocu unuz HAFTA Ç günlerinde bilgisayar ba ında kaç saat zaman geçirir? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat ve daha fazla f. Hiç 17. Çocu unuz HAFTA SONU günlerinde bilgisayar ba ında kaç saat zaman geçirir? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat f. Günde 6 saat ve daha fazla g. Hiç 18. Çocu unuz HAFTA Ç günlerinde tv ba ında kaç saat zaman geçirir? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat ve daha fazla f. Hiç 19. Çocu unuz HAFTA SONU günlerinde tv ba ında kaç saat zaman geçirir? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat f. Günde 6 saat ve daha fazla g. Hiç 20. Anne düzenli olarak spor yapıyor mu? a. Evet b. Hayır 21. Baba düzenli olarak spor yapıyor mu? a. Evet b. Hayır 22. Çocu unuz her gün sabah kahvaltısı yapıyor mu? ( Uygun olan kutuyu i aretleyiniz.) Her gün Haftada 3-4 Haftada 1-2 Hiç Sabah Kahvaltısı 23. Çocu unuz sabah kahvaltısını nerede yapıyor? a. Evde b. Okulda 11

12 24. A a ıdaki besinleri çocu unuz ne sıklıkla tüketiyor? ( Size uygun olan kutuların içine artı koyunuz.) Besinler Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Süt Peynir Yo urt Ayran Kefir Sütlü tatlı (sütlaç, dondurma vb.) 25. A a ıdaki besinleri çocu unuz ne sıklıkla tüketiyor? ( Size uygun olan kutuların içine artı koyunuz.) Besinler Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Yumurta Kırmızı et (köfte, pirzola..) Tavuk Balık Kurubaklagil (nohut, kurufasülye vb.) 26. A a ıdaki besinleri çocu unuz ne sıklıkla tüketiyor? ( Size uygun olan kutuların içine artı koyunuz.) Besinler Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Taze meyve Sebze Kuru meyve (kuru kayısı, incir vb.) Taze sıkılmı meyve suyu Ya lı tohumlar (fındık, ceviz..) 27. A a ıdaki besinleri çocu unuz ne sıklıkla tüketiyor? ( Size uygun olan kutuların içine artı koyunuz.) Besinler Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Ekmek Pirinç (dolma, pilav gibi) Bulgur (kısır, pilav gibi) Makarna Lahmacun, pide Gevrek, boyoz Ev yapımı hamur i leri (kek, börek gibi) 12

13 28. A a ıdaki besinleri çocu unuz ne sıklıkla tüketiyor? ( Size uygun olan kutuların içine artı koyunuz.) Besinler Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Gazlı içecekler (kola, gazoz vb.) Hazır meyve suları Cips eker, çikolata Bisküvi Patates kızartması Hamburger Pizza Sosisli veya salamlı sandviç Hazır kek, pasta 29. Mutfa ınızda a a ıdaki ya çe itlerinden EN SIK hangilerini kullanırsınız? ( En fazla 3 ık i aretleyiniz.) a. Zeytinya ı b. Mısırözü ya ı c. Susam ya ı d. Ayçiçe i ya ı e. Fındık ya ı f. Pamuk ya ı g. Tereya ı h. Margarin ı. Di er (.) 30. Annenin e itim durumu nedir? a. Okur yazar de il b. Okuma yazma biliyor c. lkokul mezunu d. Ortaokul mezunu e. Lise mezunu f. Yüksek okul mezunu 31. Babanın e itim durumu nedir? a. Okur yazar de il b. Okuma yazma biliyor c. lkokul mezunu d. Ortaokul mezunu e. Lise mezunu f. Yüksek okul mezunu 32. Annenin i ini tanımlayan mesle i i aretleyiniz. 13

14 a. Ev hanımı b. arıyor c. Kamu ya da özel sektörde çalı an i çi ya da memur d. Kendi i inde çalı an serbest meslek sahibi e. Tarım i çisi f. Kendi topra ında çalı an çiftçi g. Emekli h. Di er (Açık olarak yazınız..) 33. Babanın i ini tanımlayan seçene i i aretleyiniz. a. siz b. Kamu ya da özel sektörde çalı an i çi ya da memur c. Kendi i inde çalı an serbest meslek sahibi d. Tarım i çisi e. Kendi topra ında çalı an çiftçi f. Emekli g. Di er (Açık olarak yazınız..) 34. Haneye giren toplam aylık gelir ne kadardır? (..) YTL 35. Ya adı ınız ev tipi hangisidir? a. Apartman dairesi b. Müstakil ev c. Gecekondu 36. Ya adı ınız ev kime ait? a. Kendi evi b. Kira c. Ba kasının kira vermiyoruz d. Lojman 37. Evde ya ayan ki i sayısı nedir? (..) ki i ya ıyor 38. Evde ya ayan çocuk sayısı nedir? (..) çocuk ya ıyor 39. Babanın memleketi neresidir? a. zmir b. Di er (..) ( Lütfen il adını yazınız.) 40. Annenin memleketi neresidir? a. zmir b. Di er (..) ( Lütfen il adını yazınız.) 41. Okul kantininden ve okulda satılan yiyeceklerden memnun musunuz? a. Evet b. Hayır 14

15 ÇOCUKLARA YÖNEL K BESLENME DAVRANI I ANKET 1. Adı soyadı: 2. Do um tarihi: 3. Cinsiyetiniz nedir? a. Kız b. Erkek 4. Sabahları kahvaltı yapıyor musun? (Uygun olan kutuyu i aretleyiniz.) Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Sabah kahvaltısı 5. Dün bütün gün yediklerini ve içtiklerini a a ıdaki tabloya miktarları ile birlikte yazar mısın? Sabah Ara ö ün Ö le Ara ö ün Ak am Ara ö ün (Ak am yeme inden sonra yatana kadar) 6. Ö le yeme ini nerede yersin? Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Evde Okulda Dı arıda 15

16 7. Teneffüslerde yemek için evden en sık ne getirirsin? (3 tane i aretleyiniz.) a. Taze meyve (elma, muz, portakal..) b. Kuru meyve (kuru kayısı, kuru erik, kuru üzüm..) c. Kuruyemi (fındık, ceviz, fıstık..) d. Süt e. Ayran f. Kefir g. Hazır meyve suyu h. Kola, gazoz i. Hazır kek j. Bisküvi k. Evde yapılmı kek, po aça l. Evde yapılmı sandviç m. Evde yapılmı tost n. Getirmem 8. Kantinden ne sıklıkla a a ıdaki besinleri alırsın? Her gün Haftada 3-4 gün Haftada 1-2 gün Hiç Cips Kola Çikolata Kek Bisküvi Renkli eker, sakız Tost Simit Po aça Patates kızartması Ayran Kuruyemi Süt Taze meyve (elma, muz, portakal..) Kuru meyve (kuru kayısı, kuru üzüm..) 9. Ak am yemeklerini en sık nasıl yiyiyorun? ( Tek ık i aretleyiniz.) a. Tüm aile yemek masasında b. Tek ba ıma tv kar ısında c. Tüm aile tv kar ısında d. Tek ba ıma masada 10. Beslenme ile ilgili bilgileri nereden ö reniyorsun? 16

17 a. Okuldan b. Tv, gazete, dergilerden c. nternetten d. Sa lık personelinden (doktor, diyetisyen, hem ire..) e. Aileden, çevreden f. Arkada lardan g. Di er (..) 11. Ö retmenlerinizin sa lıklı beslendi ini dü ünüyor musunuz? a. Evet b. Hayır c. Bilmiyorum 12. En sevdi iniz besinlerden 3 tanesini yazar mısınız? a b. c 13.HAFTA Ç günlerinde bilgisayar ba ında kaç saat zaman geçirirsin? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat ve daha fazla f. Hiç 14.HAFTA SONU günlerinde bilgisayar ba ında kaç saat zaman geçirirsin? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat f. Günde 6 saat ve daha fazla g. Hiç 15. HAFTA Ç günlerinde tv ba ında kaç saat zaman geçirirsin? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat ve daha fazla f. Hiç 16.HAFTA SONU günlerinde tv ba ında kaç saat zaman geçirirsin? a. Günde 1 saat b. Günde 2 saat c. Günde 3 saat d. Günde 4 saat e. Günde 5 saat f. Günde 6 saat ve daha fazla g. Hiç 17

18 17.Beden e itimi dersi yapıyor musunuz? a. Evet b. Hayır 18. Okul dı ında spor faaliyeti yapıyor musun? a. Evet b. Hayır 19. Okul dı ında hangi sporları yapıyorsun? (..) 18

19 TE EKKÜR Projemizi yaparken bizden desteklerini esirgemeyen ve çok de erli zamanını bize ayırdı ı için Prof. Dr. Sema AYDO DU ya, her an yanımızda olup bize yardım eden Özgem Ayça BEKTUR a, SPSS.16 programını ö renmemize yardım eden Prof. Dr. Timur KÖSE ye, Malazgirt lkö retim Okulu ile irtibatımızı sa layan lise müdürümüz Yavuz Kahraman a çok te ekkür ederiz. 19

20 KAYNAKÇA Sa lıklı çocuk beslenmesi, Cura A, Ege Çocuk Vakfı yayını No: 2, , Aydo du S, Ya cı RV. Bir Ya ından Ergenli e Kadar Olan Dönemde Beslenme. Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları, Cura A, EÇV yayınları. zmir, 1999, No: 6, Gastroözefajiyal reflü hastalı ı ve tedavisinde beslenmenin önemi. Okul çocuklarında sa lıklı beslenme. Konak Belediyesi okul kantin çalı anlarına e itim projesi, Nisan

21 21