YÖNETİCİ ÖZETİ YILI İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ... 5

Transkript

1 HALI SEKTÖRÜNÜN YILLIK İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ve MEVZUAT ŞUBESİ OCAK 2008

2 YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 Halı İhracatı 1 Milyar Doları Aştı...3 Makine Halısı İhracatı... 3 Makine Halısı İhracatı 35,4 lük Artış Oranı ile Rekor Kırdı...3 El Halısı İhracatı... 4 El Halısı İhracatında 31 le Yüksek Oranlı Artış...4 YILI İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ... 5 DÜNYA EKONOMISINE GENEL BIR BAKIŞ...5 TÜRKIYE EKONOMISINE GENEL BIR BAKIŞ...6 DÜNYA HALI PAZARI...8 TÜRKIYE NIN HALI İHRACATI...10 HALI İHRACATIMIZDA MAKINE HALISI VE EL HALISININ PAYI...12 ÜLKE GRUPLARI İTIBARIYLE HALI İHRACATIMIZIN DEĞERLENDIRMESI...13 ÜLKELER İTIBARIYLE EL HALISI VE MAKINE HALISI İHRACATIMIZ...15 Ortadoğu Ülkelerine Halı İhracatımız Eski SSCB Ülkelerine Halı İhracatımız Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız Almanya...18 İngiltere...18 Yeni Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız Diğer OECD Ülkelerine Halı İhracatımız Japonya...21 Amerika Birleşik Devletleri...21 Diğer Avrupa Ülkelerine Halı İhracatımız Diğer Asya Ülkelerine Halı İhracatımız Çin Halk Cumhuriyeti...23 Afrika Ülkelerine Halı İhracatımız Serbest Bölgelere Halı İhracatımız YILINDA MAKINE HALISI İHRAÇ ETTIĞIMIZ İLK 10 ÜLKE...25 YILINDA EL HALISI İHRAÇ ETTIĞIMIZ İLK 10 ÜLKE...26 TÜRKIYE NIN HALI İTHALATI

3 YÖNETİCİ ÖZETi Halı İhracatı 1 Milyar Doları Aştı yılı halı ihracatı beklentilerin de ötesinde 34,8 oranında artarak bir yıl önceki 745 milyon $ dan 1,004 milyar $ a yükselmiştir. yılında Türkiye genel ihracatının 23,5 oranında arttığı göz önüne alındığında halı sektörümüzün yılında çok önemli bir ihracat başarısı gösterdiği daha net olarak anlaşılmaktadır. yılındaki 1,004 milyar $ lık halı ihracatımızın 145 milyon $ ile 14,4 ünü el halıları, 858,8 milyon $ ile 85,6 sını ise makine halıları oluşturmaktadır. Makine Halısı İhracatı Makine Halısı İhracatı 35,4 lük Artış Oranı ile Rekor Kırdı Yukarıdaki rakamlardan da görüldüğü üzere halı ihracatının büyük bir bölümünü makina halıları oluşturmakta olup yılı ihracat artış hızı olarak da makina halısı ihracatı sektörü sürükleyici bir rol üstlenmiştir. yılında makina halısı ihracatı bir önceki yıla göre 35,4 oranında artarak 858,8 milyon $ değerinde gerçekleşmiştir. yılında, makina halısı ihracatı içinde 25,1 ile en büyük paya sahip olan Avrupa Birliği (AB-27) ne bir yıl öncesine göre 40.4 lük artışla 215, 3 milyon $ lık makina halısı ihracatı gerçekleştirilmiştir. AB ne yönelik ihracatta en büyük paya sahip ülkeler ise sırasıyla 6.2 lik payıyla Romanya, 4 ile Almanya, 3.9 ile Polonya ve 3.4 ile Yunanistan dır. yılı makina halısı ihracatımız içinde önemli paya sahip diğer pazarlar ise lük payı ile Suudi Arabistan, 6.5 ile Kazakistan, 6.3, ABD ve 5.9 ile Irak ve 5.4 ile Rusya dır. Belli başlı ve yeni pazarlarda yılındaki ihracatta yaşanan gelişmelere bakıldığında; AB pazarı içindeki en fazla ihracat gerçekleştirilen üye ülkelerden Romanya ya 51,4, Almanya ya 60,7 ve Yunanistan a 20.8 oranlarında artışlar gerçekleştiği görülmektedir. AB pazarında önemli artış kaydedilen diğer ülkeler ise sırasıyla 432,7 lik artışla Slovenya, 171,8 ile Portekiz ve 161,9 ile Belçika dır. AB dışında ihracatımızda önemli payı olan pazarlardaki gelişim ise şu şekilde olmuştur: Suudi Arabistan a ihracatta 25.9, Kazakistan a 31.2, ABD ne 10.8, 3

4 Irak a 54,3 ve Rusya ya 38,3 lük artışlar gerçekleştirilmiştir. Bunlar dışında yılında ihracat performansı açısından hareketli pazarlar OECD ülkeleri içinde G. Kore ve Meksika, Diğer Avrupa Ülkelerinden Bosna Hersek, Eski SSCB ülkelerinden Azerbaycan, Türkmenistan ve Ukrayna, Orta Doğu Ülkelerinden İran ve Suriye, Kuzey Afrika Ülkelerinden Libya, Mısır ve Fas, Diğer Asya Ülkelerinden Çin, Endonezya ve Hindistan a önemli oranlarda ihracat artışı sağlanmıştır. El Halısı İhracatı El Halısı İhracatında 31 le Yüksek Oranlı Artış yılında el halısı ihracatı ise bir önceki yıla göre 31 oranında artarak 145 milyon $ değerinde gerçekleşmiştir. yılında, el halısı ihracatı içinde 39,4 ile en büyük paya sahip olan Diğer OECD ülkelerine bir yıl öncesine göre 67,7 oranında artışla 57,2 milyon $ lık el halısı ihracatı gerçekleştirilmiştir. Avrupa Birliği üyesi ülkelere el halısı ihracatımız yılında 2,2 oranında artarak 15,6 milyon dolara ulaşmıştır. AB üyesi ülkelerin el halısı ihracatımızdan aldığı pay ise 10,7 olarak hesaplanmıştır. Diğer OECD ülkelerine yönelik ihracatta en büyük paya sahip ülkeler ise sırasıyla 27,3 lük payıyla ABD, 9,4 ile Japonya dır. yılı el halısı ihracatımız içinde önemli paya sahip diğer pazarlar ise 2,4 lük payı ile İtalya, 1,5 ile Fransa, 1,2 ile İspanya, 1,2 ile KKTC ve 1,1 ile Avustralya olarak sıralanmaktadır. En büyük pazarımız Diğer OECD ülkelerine el halısı ihracatı 67,7 oranında artış gösterilirken bu grup içindeki en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkelerden ABD ye 61,2, Japonya ya 97,1, Avustralya ya ise 108,2 oranlarında artışlar gerçekleştirilmiştir. Diğer OECD ülkeleri dışındaki ihracatımızda önemli payı olan pazarlardaki gelişim ise şu şekilde olmuştur: Fransa ya 67,7, İspanya ya 11,6 ve KKTC ne 2190 oranlarında el halısı ihracatımız artmıştır. Önemli artışlar kaydedilen ülkelerin yanı sıra yılında el halısı ihracatımız Almanya ya 14,4, İtalya ya 8,5 ve İngiltere ye 1 oranlarında azalmıştır. Öte yandan, AB üyesi ülkelerden Yunanistan ve Slovak Cumhuriyeti, OECD ülkeleri içinde Kanada ve Norveç, Diğer Avrupa Ülkelerinden Bosna Hersek, Eski SSCB ülkelerinden Rusya Federasyonu, Orta Doğu Ülkelerinden Kuveyt ve S.Arabistan a önemli oranlarda ihracat artışı sağlanmıştır. 4

5 YILI İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Dünya Ekonomisine Genel Bir Bakış yılında küresel ekonomiyi en çok etkileyen gelişmeler arasında ABD tutsat (mortgage) piyasasındaki dalgalanmanın tetiklediği finansal gerilim ve bununla ilişkili olarak küresel kredi piyasasındaki daralma ile doların diğer para birimleri karşısında hızlı değer kaybı ve petrol fiyatlarının 100 $ sınırının üzerine çıkması yeralmaktadır. Bununla beraber, başta Avrupa Merkez Bankası ve Almanya Merkez Bankası olmak üzere, uluslararası finans kuruluşları tarafından hazırlanan raporlara göre, yılında dünya ekonomisi, ABD ekonomisinde meydana gelen bazı olumsuz gelişmelerin baskısına rağmen, gelişmekte olan ülkelerde, özellikle Asya, Latin Amerika ve Doğu Avrupa Ülkeleri ekonomilerinde meydana gelen yüksek oranlı büyümenin katkısıyla toparlanmasını yavaş da olsa sürdürmüştür. Yine de IMF, Dünya Bankası ve OECD gibi kuruluşların yılı Dünya ekonomisindeki büyüme tahminleri, beklentilerin altında gerçekleşebileceği öngörüsüyle düzeltilmiştir. Amerikan ekonomisindeki büyüme, geçen yıla kıyasla bir ivme kaybına uğramasına rağmen, yılın ikinci yarısına ciddi bir toparlanma ile girmiştir. Ancak, yılın son çeyreğine yönelik tarım dışı istihdam ve işsizlik oranlarının beklentilere oranla olumsuz gerçekleşmesi, imalat sanayi endeksinin kritik eşik olan 50 nin altına düşmesi ayrıca, dayanıklı tüketim maddeleri satışlarında düşüş, ABD ekonomisinin durgunluğa girdiğinin sinyalleri olarak yorumlanabilmektedir. yılında Japonya ekonomisi, özellikle Asya ülkelerinden gelen yüksek talep dolayısıyla ihracatta meydana gelen yüksek artış ve iç talepteki patlamanın da etkisiyle toparlanmasını sürdürmüştür. Bununla beraber, Japonya ekonomisi Temmuz-Eylül aylarını kapsayan 3. çeyrekte 1,5 büyüme kaydederek 2,6 olan daha önceki beklentilerin gerisinde kalmıştır. Almanya da KDV artışının özel tüketim ve inşaat sektörüne olan olumsuz etkisinin yanında, Birliğin üç büyük ülkesi Almanya, İtalya ve Fransa daki üretimin istenilen düzeyde olmaması dolayısıyla, Euro Bölgesi nin büyüme performansı düşüktür. 5

6 Türkiye Ekonomisine Genel Bir Bakış Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan büyüme rakamlarına göre, bu yılın ilk çeyreğinde 6.8 olan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) büyüme oranının, ikinci çeyrekte 4.1'e, üçüncü çeyrekte 2'ye düşmesi nedeniyle, başlangıçta yılın tümü için öngörülen 5'lik hedefin tutturulması mümkün görünmemektedir. Piyasalarda yaygın düşünceye göre yıllık büyümenin 4,5 düzeyinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Büyüme hızının düşmesinde inşaat sektörünün önceki yıllarda gösterdiği performansını koruyamamasının yanısıra (yılın ilk üç çeyreğinde inşaattaki büyüme 5,3 olmuştur). İç talepte yaşanan daralmanın da etkisiyle üreticiler ihracata yönelmiş ve net ihracat son dört çeyrekte büyümeye pozitif katkı yapmıştır. İhracattaki yılı hedefi 6 düzeyinde aşılmıştır. Bu gelişmelere rağmen, dış ticaret açığı da büyümeye devam etmektedir. Sanayi üretimi verileri ise daha olumlu bir süreç izleyerek Kasım ayında 7,7 oranında artış göstermiştir. Sıkı para politikası ve mevcut kur sisteminin en önemli gerekçesi olarak gösterilen enflasyon hedeflemesinde de istenen sonuçlara ulaşılamamıştır. dönemi TÜFE yıllık enflasyon 8,39 ve ÜFE 5,94 olarak açıklanarak Merkez Bankasının 4 olarak belirlediği hedeflerin üstünde gerçekleşmiş bulunmaktadır. Yeni Türk Lirası (YTL) yılında, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) bazında değer kazanmıştır. Merkez Bankası verilerine göre, 1995=100 bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, geçen yıl ÜFE bazında 13,6 değer kazanarak 141,8 den 161,1 e; TÜFE bazında da 15,3 yükselerek 164,9 dan 190,1 e yükselmiştir. Böylelikle TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, Merkez Bankası verilerinin yeraldığı 1980 yılından bu yana Aralık ayında en yüksek seviye olan 190,1 seviyesine çıkmış bulunmaktadır. Türkiye ekonomisi küresel çapta durgunluk riskinin arttığı 2008 yılını yükselen enflasyon oranı, yavaşlayan büyüme oranı ve gittikçe artan bir cari açıkla karşılamaktadır. Dünya ekonomisini tehdit eden temel risk faktörleri olan petrol fiyatları ve enerji maliyetlerindeki artışlar, dünya genelinde yükseliş trendine giren enflasyon, ABD kaynaklı finansal dalgalanmanın krize dönüşerek dünyanın diğer bölgelerine yayılması ve likidite daralması risklerinin yanısıra Türkiye ekonomisi ve özelde ihracatının önünde ABD ekonomisinde olası tüketim daralmasının AB 6

7 ekonomileri üzerinde yapacağı olumsuz etkiler de ciddi bir riski faktörü olarak yeralmaktadır. Türkiye ekonomisi, küresel kredi piyasalarındaki dalgalanmalara karşı eskiye göre daha dirençli hale gelmesine rağmen, özellikle cari açığın ulaştığı büyüklük, ülke ekonomisinin kırılganlığının devam etmesinde büyük rol oynamaktadır. Diğer yandan, Dünya Bankası tarafından yayımlanan Dünya Ekonomisinin Görünümü (The Global Economic Prospects) raporunda Türkiye ekonomisi, genel olarak düşük büyüme gösterecek Avrupa ekonomileri içinde, "yüksek büyüme hızı tutturacak dikkate değer istisnalar" arasında gösterilmiştir. Dünya Bankası Türkiye ekonomisi için 2008 yılında yüzde 5,4, 2009 yılı için yüzde 5,7 büyüme öngörürken, aynı yıllar için cari açığın yüzde 7,7 ve yüzde 7,6 oranlarında gerçekleşeceği tahmininde bulunmaktadır. 7

8 Dünya Halı Pazarı Birleşmiş Milletler in yılları arasındaki verilerine göre dünya halı pazarı büyüme trendi içerisindedir. Bu trend aşağıdaki grafik 1 de görülebilir. Grafik Dünya Halı Ticareti ( Milyar Dolar) 10,5 9,9 8,6 7,6 11, Kaynak: Birleşmiş Milletler Dünya halı ithalatı, son 5 yıllık verilere göre yıllık ortalama 10 oranında artarak yılı sonunda 11,3 milyar dolara ulaşmıştır. Ancak bazı ülkelerin dış ticaret rakamlarını sağlıklı kayıt altına alamadığı ve Birleşmiş Milletler e doğru bilgi sunamadığı bilinen bir gerçek olduğundan, dünya halı pazarı büyüklüğünün 12 milyar doların üzerinde olabileceğini söylemek mümkündür. Grafik 2 DÜNYA HALI İTHALATI 20,1 ABD 44,1 13,3 İNGİLTERE ALMANYA KANADA JAPONYA 11,1 DİĞER ÜLKELER 4,6 6,9 8

9 Grafik 2 de Dünya nın en büyük halı ithalatçısı ülkeleri ABD (20,1), İngiltere (13,3), Almanya (11,1), Kanada (6,9), Japonya (4,6), olarak sıralanmaktadır. Bu beş ülke, Dünya toplam halı ithalatından 2005 yılında 56,3, yılında ise 55,9 pay almıştır. yılı Dünya halı pazarının yaklaşık 84 ü makine halısı, geriye kalan 16 sı ise el halısı ürünlerinden oluşmaktadır. Dünyanın en büyük halı ihracatçısı ve aynı zamanda Türkiye nin dünya halı pazarında rekabet etmek zorunda kaldığı ülkeler ise; Belçika, Hindistan,Hollanda,Çin, ABD olarak sıralanmaktadır. 9

10 Türkiye nin Halı İhracatı Türkiye nin toplam halı ihracatı 2002 yılından itibaren sürekli artarak yılında 1 milyar doların üzerine çıkmıştır. Halı ihracatımızda son yıllarda devam eden artış trendinin nedeni, dünya halı pazarının büyüyor olmasıyla beraber, ülkemizin yüksek arz kapasitesi ve çevremizde bulunan ülkelerin büyüme ve yeniden yapılanma içinde bulunmalarıdır. Bu trendin ivmesinin önümüzdeki yıllardaki Dünya ekonomisindeki olası daralmanın etkisi ile bir nebze azalsa da, halı ihracatımızdaki artış yönlü trendin devam edeceği düşünülmektedir. Grafik Türkiye Toplam Halı İhracatı (Milyon Dolar) Kaynak : İhracatçı Birlikleri Kayıtları Halı sektörü, yılında geçen seneye göre yaklaşık 260 milyon dolarlık ihracat artışı ile toplamda dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. Geçen yılki toplam ihracat rakamı olan 745 milyon dolara göre ihracatta 34,8 lik bir artış meydana geldiği görülmektedir. Bu durumun gerisinde ise en önemli pazarlarımızdan olan AB ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Diğer OECD ülkeleri ve eski S.S.C.B ülkelerine yönelik ihracatta yüksek ihracat artış oranlarına ulaşılması gibi nedenler yeralmaktadır. yılındaki 34,8 artış oranı ile halı sektöründeki ihracat artışı, genel ihracattaki 23,5 oranındaki artışın üzerinde gerçekleşmiştir. 10

11 Halı ihracatının Türkiye nin genel ihracatından aldığı pay 0,95 olarak gerçekleşmiş olup, ihracat artış hızındaki yükselme nedeniyle halı sektörünün genel ihracatımızdan aldığı pay artmıştır. yılında halının genel ihracatımızdaki payı 0,87 seviyesindeydi. (Bakınız Tablo 1) Tablo 1 / Ocak - Aralık Ocak -Aralık Türkiye Genel İhracatı ,5 Halı İhracatı ,8 Halı İhracatının Payı 0,87 0,95 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Birim: Aylar İtibariyle halı İhracatı incelendiğinde, Haziran ayından itibaren sürekli arttığı Kasım ayında ise aylık en yüksek ihracat tutarına ulaşıldığı görülmektedir. (Bakınız Tablo 2) Tablo 2 / Aylar 2005 Değ iş im Ocak ,4 Ş ubat ,6 Mart ,0 Nisan ,9 Mayıs ,3 Haziran ,9 Temmuz ,6 A ğ ustos ,5 Eylül ,3 Ekim ,0 Kasım ,1 Aralık ,7 Kaynak:İhracatçı B irlikleri K ayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: Tablo 2 den ay bazında en yüksek artışın Temmuz ayında gerçekleştiği görülmektedir. 11

12 Grafik 4 Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Milyon $ Halı İhracatımızda Makine Halısı ve El Halısının Payı Halı sektörü el halıcılığı ve makine halıcılığı alt sektörlerine ayrılmaktadır. Yıllar itibariyle el halısı ve makine halısının toplam halı ihracatımızdan aldığı pay grafik 5 te görülmektedir. Sözkonusu grafikte de görüldüğü üzere halı ihracatımız içindeki makina halısının payı sürekli artarken el dokuma halısının payı sürekli azalmaktadır yılında halı ihracatımızın 29 u el halısı ürünlerinden oluşurken, yılındaki toplam halı ihracatımızın 14 ünü el halısı oluşturmaktadır. Grafik El Halısı Payı Makine Halısı Payı 12

13 Tablo 3 El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: / Toplam Halı Ocak -Aralık Ocak - Aralık İhracatta Pay El Halısı İhracatı ,0 14,4 Makine Halısı İhracatı ,4 85,6 Toplam Halı İhracatı ,8 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları yılı ihracat kayıt rakamlarına göre, el halısı ihracatımız yılında a göre 31 gibi yüksek bir oranda artarak 145 milyon doların üzerinde gerçekleşmiştir. yaklaşmıştır. Makine halısı ihracatımız ise 35,4 oranında artarak 859 milyon dolara Ülke Grupları İtibariyle Halı İhracatımızın Değerlendirmesi Aşağıdaki tablo yardımı ile halı ihracatımızın hangi ülke gruplarına ne ölçüde dağıldığını görebilmekteyiz. Tablo 4 Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Halı İhracat Kaydı EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI Ocak- Aralık 1000$ Ocak- Aralık 1000$ DEĞİŞİM Ocak- Aralık 1000$ Ocak- Aralık 1000$ DEĞİŞİM Ocak- Aralık 1000$ Ocak- Aralık 1000$ DEĞİŞİM AB Ülkeleri (15) Toplamı , , ,7 12,8 Yeni AB Ülkeleri , , ,3 10,2 AB Ülkeleri (27) Toplamı , , ,0 23,0 Diğer OECD Ülkeleri Toplamı (ABD,Kanada, İsviçre vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı ( Arnavutluk,Sırbistan vb) Eski S.S.C.B Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Özbekistan vb) Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Diğer Asya Ülkeleri Toplamı (Çin,Pakistan, Tayvan vb) Bu Tabloda Yeralmayan Diğer Ülkeler Ocak- Aralık PAY , , ,5 12, , , ,1 3, , , ,4 17, , , ,9 21, , , ,7 2, , , ,3 2, , , ,5 17,6 Toplam Halı İhracat Kaydı , , ,8 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Halı ihracatımızda en çok ihracatın gerçekleştirildiği ülke grubu Avrupa Birliği ülkeleridir. Avrupa Birliği ne üye olan toplam 27 ülkenin halı ihracatımızdaki payı 13

14 23 tür. Bu ülke grubuna yapılan halı ihracatımız yılında 37 oranında artarak 231 milyon dolara ulaşmıştır. Avrupa Birliği ne 1 Mayıs 2004 tarihi itibariyle tam üye olan 10 ülke ile 1 Ocak tarihinde üye olan Polonya ve Romanya Yeni AB ülkeleri olarak sınıflandırılmıştır. Yeni AB ülkeleri olarak adlandırdığımız bu gruba gerçekleşen halı ihracatımız 2005 yılında 46,9, yılında 34,1 ve yılında da 41,3 oranında artmıştır. yılında AB-27 ülke grubundan sonra en çok ihracat yaptığımız ülke grubu olan Ortadoğu ülkeleri, yılında da bu yerini korumuştur. Geçen yıla göre, bu grupta yer alan ülkelere yaptığımız makine halısı ihracatı 32,5 oranında artmıştır. Toplam halı ihracatımızın 21 ini bu gruptaki ülkelere gerçekleştirmekteyiz. Başka bir deyişle ihraç ettiğimiz her 5 halıdan 1 i S.Arabistan, Irak, İran, İsrail, Kuveyt, Suriye veya Ürdün e gitmektedir. En çok ihracat yaptığımız üçüncü ülke grubunda ise Kazakistan, Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan ve Ukrayna yer almaktadır. Bu ülke grubuna yaptığımız ihracat 2005 te 66,5 oranında artmış, ancak yılında bu artış yavaşlayarak sadece 5,2 oranında gerçekleşmişti. yılında ise bir önceki yıla göre 31,4 oranında artış gerçekleştirilmiştir. Eski SSCB ülkelerinin halı ihracatımızdan aldığı pay 2005 yılında 18,8, yılında 17,8 ve yılında ise 17,5 olmuştur. Halı ihracatımızdan aldığı pay çok yüksek olmasa da yüksek artış oranı ile dikkat çeken bir diğer ülke grubu ise Libya, Mısır, G. Afrika Cumhuriyeti gibi ülkelerden oluşan Afrika ülkeleridir. Bu gruptaki ülkelere yaptığımız halı ihracatı geçen seneye göre 77,7 oranında artmıştır. Bu grubun halı ihracatımızdan aldığı pay 2005 yılında 1,2 iken da 2 ye, yılında ise 2,7 ye yükselmiştir. Afrika ülkeleri grubunda bulunan, Güney Afrika Cumhuriyeti yeni pazar olarak değerlendirilebilir. Güney Afrika Cumhuriyeti ne 2004 yılında ihraç edilen halı değeri dolar iken 2005 yılında bu rakam 1,9 milyon dolara, yılında 3,2 milyon dolara, yılında ise 5,8 milyon dolara yükselmiştir. Diğer Asya ülkeleri grubundaki ülkelere halı ihracatımız, yılında bir önceki seneye göre 33,3 oranında artarak 24,7 milyon dolara ulaşmıştır. 14

15 Ülkeler İtibariyle El Halısı ve Makine Halısı İhracatımız Bir önceki bölümde ülke grupları bazında incelenen yılı halı ihracatımız, bu defa ülke bazında ve el halısı- makine halısı ayırımlı olarak değerlendirilecektir. Ortadoğu Ülkelerine Halı İhracatımız yılında Ortadoğu ülkelerine gerçekleştirilen toplam 210,4 milyon $ lık halı ihracatının 208 milyon $ ını makine halısı oluşturmaktadır. Buna göre Ortadoğu ülkelerine makine halısı ihracatının toplam makine halısı ihracatı içindeki payı 24,2 dir. Bu ülkelere makine halısı ihracatında en büyük pay alan ülkeler 13,4 ile S. Arabistan ve 5,9 luk pay ile Irak olmuştur. Bununla beraber yılında İran ve Suriye makine halısı ihracatında önemli artışlar kaydedilen ülkelerdir. Ortadoğu ülkelerine ihraç edilen 2,4 milyon $ lık el halısının 1,4 milyon dolarlık kısmı Irak a gerçekleştirilmiştir. El halısı ihracatında önemli artış kaydedilen Ortadoğu ülkeleri ise 89,4 ile Kuveyt ve 39,1 ile S.Arabistan dır. Tablo 5 Ortadoğu Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI IRAK , , ,7 İRAN , , ,6 İSRAİL , , ,0 KUVEYT , , ,3 S.ARABİSTAN , , ,0 SURİYE , ,1 ÜRDÜN , ,7 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı , , ,9 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi yılı halı ihracatımızdan 21 pay alan Ortadoğu ülkeleri, de ya göre toplam halı ihracatında 31,9 oranında artış kaydetmiştir. Bu ülkelere 15

16 makine halısı ihracatımız içindeki payı 24,2 olup yılında 32,5 oranında artış sağlanmıştır. El halısı ihracatında ise Ortadoğu ülkelerinin payı yalnızca 1,7 olup yılında el halısı ihracatımız bu ülkelere 4 oranında azalmıştır. (Bakınız Tablo 5) Eski SSCB Ülkelerine Halı İhracatımız Tablo 6 da görülen Eski SSCB ülkeleri grubuna yapılan ihracatımız toplam halı ihracatımızdan büyük pay alan diğer gruptur. Bu grup hem toplam halı ihracatımızdan aldığı pay hem de 31,4 lük yüksek artış oranı ile dikkat çekmektedir. Bu gruptaki ülkelere yapılan toplam 173,9 milyon dolarlık halı ihracının 172 milyon dolarlık kısmını makine halısı oluşturmaktadır. Buna göre makine halısı ihracatımızda 6,5 payı bulunan Kazakistan a 31,2, 5,4 lük payı bulunan Rusya ya 38,3 ve 4,6 lık payı bulunan Ukrayna ya da 35,8 oranlarında ihracat artışı gerçekleştirilmiştir. Eski SSCB ülke grubunda yeralan Azerbaycan, Türkmenistan ve Beyaz Rusya ya da yüksek oranlı ihracat artışları sözkonusudur. Tablo 6 Eski SSCB Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI AZERBAYCAN , , ,4 BEYAZ RUSYA , ,0 KAZAKİSTAN , , ,2 ÖZBEKİSTAN , , ,4 RUSYA FED , , ,7 TÜRKMENİSTAN , , ,9 UKRAYNA , , ,8 Eski SSCB Toplamı , , ,4 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Kültürel ve coğrafi yakınlığımızın avantajı ve sözkonusu ülkelerin yeniden yapılanma ve büyüme içerisinde olmasının etkisiyle önümüzdeki yılda da ihracatımızın bu ülkelere artış trendi içerisinde olacağı düşünülmektedir. Öte yandan ; Rusya Federasyonu nda iç talep artışından dolayı ekonomi 7,8 oranında büyürken, enflasyon artışını sürdürmüş ve 10,8 düzeyine çıkmıştır. IMF, 2008 yılında Rusya ekonomisinin 6,5 oranında büyüyeceğini tahmin 16

17 etmektedir. Bu nedenle Rusya ileriki dönemde de önemli pazarlarımızdan birisi olmaya devam edeceği düşünülmektedir. Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız Avrupa Birliği ülkelerine yapılan halı ihracatımız değerlendirilirken Birliğe yeni üye olan 12 ülke ve daha önceden üye olan 15 ülke ayrı tablolarda değerlendirilecektir. 27 ülkeden oluşan Avrupa Birliği ne toplam halı ihracatımızın 23 1 i gerçekleştirilmektedir. Bu ihracatın 12,6 sı AB(15) e, 10,5 i AB(12) ye yönelmiştir. AB 15 ülkelerine ihraç edilen el halısı ürünlerinde ya göre çeşitli oranlarda düşüşler görülmektedir; ancak toplam el halısı ihracatımızın yaklaşık yarısının serbest bölgeler vasıtasıyla ihraç edildiği göz önünde bulundurulduğunda, bu ülkelere yapılan el halısı ihracatının Tablo 7 de görülenden daha fazla olabileceğini söylemek mümkündür. yılında AB(15) ülkeleri içinde en fazla el halısı ihracatı yapılan İtalya ya 8,5, Almanya ya 14,4 ve Avusturya ya 82,9 oranında ihracatımız azalmıştır. El halısı ihracatımızda önemli payı olan Fransa ya 67,7 ve İspanya ya 11,6 artış kaydedilmesi önem arzetmektedir. AB(15) ülkelerine makine halısı ihracatında en büyük paya sahip ülkeler 4 ile Almanya, 3,4 ile Yunanistan, 1,2 ile İngiltere ve 1,2 ile italya dır. Tablo 7 Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI ALMANYA , ,1 AVUSTURYA , ,4 BELÇİKA , ,0 DANİMARKA , ,4 FİNLANDİYA , ,6 FRANSA , ,1 HOLLANDA , ,8 İNGİLTERE , ,3 İRLANDA , ,0 İSPANYA , ,5 İSVEÇ , ,6 İTALYA , ,3 LÜKSEMBURG PORTEKİZ , ,7 YUNANİSTAN , ,9 AB(15) Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi , , ,7 17

18 Bu ülkelere makine halısı ihracatı yılında Almanya ya 60,7, Yunanistan a 20,8, İngiltere ye 25,1 ve İtalya ya 72,5 oranında artış gerçekleştirilmiştir. AB(15) ülkelerine makine halısı ihracatında diğer önemli artışlar kaydedilen ülkeler sırasıyla Portekiz, Belçika ve İspanya dır. AB(15) ülkelerinde el ve makine halısı ihracatımız içinde önemli payı bulunan pazarlarımızdan Almanya ve İngiltere nin ekonomilerindeki gelişmelere aşağıda yer verilmiştir. Almanya Dünya halı ithalatında ABD ve İngiltere den sonra en büyük paya 11,1 ile Almanya sahiptir. Genel ihracatımızda ve halı ihracatımızda önde gelen ülkelerden birisi olan Almanya daki ekonomik gelişmelere bakıldığında ; işsizlik oranın yılı Aralık ayı itibariyle son altı yılın en düşük seviyesine gerileyerek 7,9 olduğu ve yılın 3. çeyreği itibariyle Alman ekonomisinin 2,5 büyüme gösterdiği görülmektedir. Alman ekonomisinin, küresel finansal dalgalanmaya bağlı kredi daralması, artan enerji maliyetleri, aşırı değerlenen euro ve ABD ekonomisinde baş gösteren sorunlardan şimdilik olumsuz şekilde etkilenmediğini göstermekle birlikte, uzmanlar ABD de başlayan konut kredileri sorununu derinleşerek küresel bir finansal krize yol açması durumunda Alman ekonomisinin de bu durumdan etkilenmesinin kaçınılmaz olacağını belirtmektedirler. Öte yandan, gittikçe artan petrol fiyatlarının yanısıra ve başta elektrik olmak üzere enerji girdilerinin de artması Alman sanayicilerinin en büyük şikayet konusu olmaktadır. Alman sanayisinin enerji maliyetleri son 10 yılda 65 artış gösterirken, sanayi kesimi AB nin en pahalı sanayi elektriğinin kullanıldığını dile getirmektedir. İngiltere Genel ihracatımız ve halı ihracatımız açısından önemli bir ülke olan İngiltere Dünya halı ithalatındaki 13,3 lük payı ile ABD nin ardından en büyük ikinci halı pazarı konumundadır. İngiltere ye makine halısı ihracatımız 25,1 oranında artarak 11 milyon doları geçmiştir. İngiltere ekonomisi yılında özel tüketim ve hizmet sektörünün katkısıyla büyümesini sürdürmektedir. Yılın 3. çeyreği itibariyle ekonomi 3,3 büyüme gösterirken ithalatın güçlü bir şekilde sürmesi nedeniyle, önümüzdeki dönemde büyümenin olumsuz etkilenmesi tahmin edilmektedir. 18

19 2008 e girerken ekonomi ve finans dünyasının büyük bir kısmı İngiltere için tehlike çanlarının çaldığını düşünmektedir. Özellikle İngiltere nin başlıca ticaret ortaklarından ABD de meydana gelecek olası bir durgunluğun İngiliz ekonomisini derinden etkileyeceği kaygılarının yanısıra yükseliş trendine giren enflasyonun tüketimi olumsuz etkileyeceği endişesi ile beraber, iş çevreleri ve piyasalarda yaşanan güven son iki yılın en düşük seviyesine gerilemiş durumdadır yılının ilk haftasında İngiliz Ticaret Odası tarafından yapılan açıklamada, Piyasaların yanısıra halkta da alışılmışın dışında bir karamsarlık yaşandığına dikkat çekilmiştir. Yeni Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız Avrupa Birliği ne yeni katılmış olan ülkelere yapılan halı ihracatımız yüksek artış oranı ile dikkat çekmektedir. Bu ülkelere yapılan ihracatımız genel halı ihracatı artış oranının da üzerine çıkarak 41,3 olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle de Yeni AB ülkelerinin halı ihracatımızdan aldığı pay artmaktadır. Bu grupta yer alan ülkelerden Romanya ve Polonya ya yapılan makine halısı hem değer bakımından hem de artış oranı bakımından önemli bir yere sahiptir. Türkiye makine halısı ihracatının 6,2 si Romanya ya, 3,9 u Polonya ya yapılmaktadır. Romanya ya yılında yapılan halı ihracatı 50,7 oranında artarak 53 milyon doları geçmiştir. Tablo 8 Yeni AB Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI BULGARİSTAN , , ,2 ÇEK CUMHURİYETİ , ,0 ESTONYA , DİĞER BÖLGELER , ,0 LETONYA LİTVANYA , ,8 MACARİSTAN , , ,8 MALTA , , ,4 POLONYA , ,9 ROMANYA , , ,7 SLOVAK CUMH , , ,2 SLOVENYA , ,7 Yeni AB Toplamı , , ,3 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi 19

20 Yeni AB ülkelerine yapılan el halısı ihracatı yılında 79,5 oranında artarak 1 milyon 630 bin dolara ulaşmıştır. Bu artışta en etkili olan ülkeler Slovak Cumhuriyeti, Macaristan ve Bulgaristan olmuştur. Yeni AB üyesi ülkelerde, yılın ilk yarısında olduğu gibi, ekonomide yüksek oranlarda büyüme devam etmektedir. yılı üçüncü çeyreği itibariyle yıllık bazda en hızlı büyüyen ülkeler yüzde 11,6'yla Litvanya, yüzde 10,9'la Letonya, yüzde 9,4'le Slovakya, yüzde 6,5'le Estonya ve yüzde 6,1'le Çek Cumhuriyeti olurken, Macaristan ın büyüme oranı 1,1 de kaldı. Diğer OECD Ülkelerine Halı İhracatımız ABD, İsviçre, Japonya gibi kişi başına milli gelirin yüksek olduğu ülkelerin yer aldığı diğer OECD ülkelerine yapılan halı ihracatımız 35,5 oranında artmıştır. Bu grup, toplam el halısı ihracatından 39,4 ile en yüksek payı almaktadır. Diğer OECD ülkelerine yapılan el halısı ihracatı 67,7 oranında artmıştır. El halısı ihracatında dikkat çeken ülkeler ABD, Japonya, Avustralya, İsviçre, Norveç ve Kanada dır. Tüm ülkeler içerisinde en çok el halısı ihracatı gerçekleştirdiğimiz ülke ABD dir. Türkiye den ihraç edilen her 3 el halısından biri ABD ye gitmektedir. Tablo 9 EL HALISI Diğer OECD Ülkelerine Halı İhracatımız MAKİNE HALISI TOPLAM HALI ABD , , ,7 Avustralya , , ,8 Güney Kore , , ,4 İsviçre , , ,7 İzlanda , ,2 Japonya , , ,9 Kanada , , ,2 Meksika , ,8 Norveç , , ,4 Yeni Zelanda , , ,1 Diğer OECD Ülkeleri Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi , , ,5 Japonya ya yılında 97,1 oranında bir artışla 13,7 milyon dolarlık el halısı ihracatı gerçekleştirilmiştir. 20

21 Ayrıca 108,2 lik el halısı ihracat artışı gerçekleştirilen Avustralya da ihracat performansı açısından başarılı olunmuş ülkeler arasındadır. Diğer OECD ülkelerinden İsviçre ye el halısı ihracatında ise yılında 17,2 oranında bir azalış meydana gelmiştir. Makine halısı ihracatımız içinde ise Diğer OECD ülkelerinin payı 8,2 olup bu ülkelerden ABD 6,3 lük payı ile bu gruptaki ülkeler arasında ilk, tüm ülkeler arasında ise üçüncü büyük pazar durumundadır. ABD ne yılında 10,8 lik ihracat artışı sağlanmıştır. Diğer OECD ülkeleri arasında iki büyük pazarımız olan Japonya ve ABD ekonomisinde meydana gelen gelişmeler aşağıda yer almaktadır. Japonya En fazla el halısı ihraç ettiğimiz ikinci ülke, Dünya halı ithalatında beşinci büyük pazar olan Japonya ekonomisi yılında özellikle Asya ülkelerinden gelen yüksek talebe bağlı olarak ihracatta meydana gelen yüksek artış ve iç talepteki yükseliş nedeniyle toparlanmasını sürdürmüştür. Öte yandan, Japonya ekonomisi Temmuz-Eylül aylarını kapsayan 3. çeyrekte 1,5 büyüme kaydederek 2,6 olan daha önceki beklentilerin oldukça gerisinde kalmıştır. IMF verilerine göre 2005 ve yıllarında sırasıyla 1,9 ve 2,2 oranında büyüyen Japon ekonomisinin yılında 2 büyüyeceği tahmin edilirken, 2008 için IMF uzmanlarının büyüme öngörüsü 1,7 de kalmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Dünyanın en büyük halı pazarı olan ABD nin ekonomisi yılının son günlerinde olumsuz sinyaller vermeye başlamıştır. Özellikle yılın son döneminde konut kredileri piyasasında yaşanan krizin finans sektörüyle sınırlı kalmayıp ABD ekonomisini etkiler hale gelmesinin yanı sıra, Aralık ayı tarım dışı istihdam rakamlarının da beklenenin çok altında ( beklenirken olarak açıklandı) gerçekleşmesi sonucu ABD ekonomisindeki iyimser görüntü yerini kötümser beklentilere bırakmış durumdadır. Olası bir tüketim azalması ve dolayısıyla durgunluğa (resesyon) karşı en büyük can simidi olarak görülen istihdam verilerinde de beklenilen oranların çıkmaması (işsizlik Aralık ayında 5 e yükseldi), ABD ekonomisinin durgunluğa sürüklendiği kaygılarını iyiden iyiye güçlendirmiştir. Zira ABD istihdam verileri, emek piyasasının nabzının tutulmasında 21

22 ve dolayısıyla reel ekonomiye ve enflasyona ilişkin beklentilerin oluşmasında büyük rol oynamaktadır. Öte yandan, Aralık ayı ISM imalat endeksi, 2003 yılından beri en düşük seviyeye ve kritik eşik olan 50 nin altına düşerek 47,7 ye gerilemiştir. Dayanıklı tüketim malı siparişleri de Kasım ayında 3 olan piyasa beklentilerinin oldukça altında kalarak sadece 0,1 artış göstermiştir. Sonuçta, ABD ekonomisinin ciddi biçimde yavaşladığı ve derin bir kriz olmasa da durgunluğa girmekte olduğunu söylemek mümkündür. Küreselleşmenin geldiği aşamada finansal piyasaların ötesinde mal ve hizmet piyasalarında da, ABD de olası bir krizin çeşitli etki ve aktarma mekanizmaları ile dünyanın diğer bölgelerine yansıması kaçınılmaz görünmektedir. ABD'nin resesyona girmesi durumunda halı ihracatımızın bu durumdan olumsuz etkilenmesi mümkündür. Diğer yandan, ABD ekonomisinin iyimser bir öngörüyle derin bir durgunluğa girmeyip sadece beklenenden bir miktar yavaş büyümesi halinde petrol fiyatlarının düşüşe geçerek petrol ithalatına son derece bağımlı olan ve enerji maliyetlerinde son dönemde gerçekleşen hızlı artıştan olumsuz etkilenen Türk sanayicisi için bir avantaj teşkil edebileceği de olasılıklar arasında bulunmaktadır. Gelişmelere olumlu pencereden bakan uzmanlar, 11 Eylül dahil pek çok felakete rağmen 63 çeyrektir tüketimini artıran Amerikalı tüketicisinin bu azmini 2008'de sürdüreceğini ve ABD'nin ihracat atılımının 2008'de sürmesi halinde resesyonun önlenebileceğine inanmaktadırlar. Diğer Avrupa Ülkelerine Halı İhracatımız Tablo 10 Diğer Avrupa Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI ARNAVUTLUK , , ,9 BOSNA-HERSEK , , ,3 K.KIBRIS TÜRK CUM , , ,5 MAKEDONYA , , ,3 SIRBİSTAN , , ,8 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı , , ,1 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi 22

23 Tablo 10 da görülen ülkelere makine halısı ihracatımız 14,8 oranında artarken, el halısı ihracatımız 414 oranında artmıştır. El halısı ihracatındaki yüksek oranlı artışta etkili olan ülke K.K.T.C olmuştur. K.K.T.C ne yılında 73 bin dolar değerinde el halısı ihraç edilmişken yılında bu tutar 1 milyon 672 bin dolara ulaşmıştır. Diğer Avrupa ülkelerine makine halısı ihracatında ise önemli paya sahip ülkeler Bosna Hersek, Arnavutluk ve Makedonya olup bu ülkelerden Bosna Hersek e ve Arnavutluk a ihracatta sağlanan 37,5 ve 32,7 lik artışlar da dikkat çekici durumdadır. Diğer Asya Ülkelerine Halı İhracatımız Diğer Asya ülkeleri grubunda yer alan ülkelere el halısı ihracatı yok denecek kadar azdır. Makine halısı ihracatı ise önemli oranda artarak 18,5 milyon dolar seviyesinden 24,6 milyon dolara çıkmıştır. Bu grupta en fazla makine halısı ihracatı gerçekleştirdiğimiz ülke olan Malezya ya yapılan ihracat 3,2 oranında artmıştır. Endonezya, Hindistan ve Çin Halk Cumhuriyetine makine halısı ihracatımız yüksek oranda artmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti Asya ülkelerinde, da görülen yüksek büyümenin ardından nin ilk yarısında da büyümenin devam ettiği görülmektedir. Çin ve Kore de ekonomik faaliyetler canlılığını korurken, ihracat ve iç talepteki artışlar bu canlılığa pozitif etki yapmıştır. Bölgenin diğer ekonomilerinde de iç talep ve Çin in alımlarındaki canlılık büyümeyi tetiklemektedir. Çin de enflasyonist bir baskı mevcut olup, enerji ve gıda fiyatlarındaki aşırı artışlar nedeniyle Kasım da enflasyon 6,9 düzeyine çıkarak son 10 yılın en yüksek oranını görmüştür. Özellikle 18,2 artan gıda fiyatları enflasyon üzerinde yukarıya doğru baskı unsuru olmaya devam etmektedir. yılında Çin e yapılan makine halısı ihracatı 29,4 artarak 4 milyon doların üzerine çıkmıştır. Çin için yılına yönelik 11,5 büyüme tahmininde bulunan IMF, 2008 için 10 luk bir büyüme öngörmektedir. 23

24 Tablo 11 Diğer Asya Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI ÇİN HALK CUM , , ,6 ENDONEZYA , , ,2 HİNDİSTAN , , ,7 HONG KONG , ,5 MALEZYA , ,0 SİNGAPUR , ,3 TAYLAND , ,0 TAYVAN BANGLADEŞ , ,0 PAKİSTAN , ,5 ASYA ÜLKELERİ TOPLAMI , , ,3 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Afrika Ülkelerine Halı İhracatımız Halı ihracatımızdan 2,7 gibi az bir pay alan Afrika ülkelerine yapılan halı ihracatı yılında yılına kıyasla 77,7 oranında artmıştır. Libya, Mısır ve G.Afrika Cumhuriyeti ne yılı içinde gerçekleştirilen makine halısı ihracatı yüksek artış oranı ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Tablo 12 Afrika Ülkelerine Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI Kuzey Afrika Ülkeleri CEZAYİR , ,9 FAS , ,4 LİBYA , , ,4 MISIR , ,6 TUNUS , ,1 Kuzey Afrika Toplamı , , ,5 G.AFRİKA CUMH , , ,7 Afrika Toplamı , , ,7 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi 24

25 Serbest Bölgelere Halı İhracatımız Tablo 13 ANTALYA SER.BÖL , ,8 AHL SERBEST BÖL , ,0 İST DERİ SER. BÖL , , ,7 BURSA SERBEST BÖL , TÜBİTAK MAM SER.BÖL TRAKYA SER. BÖL KOCAELİ SER. BÖL , ,6 Serbest Bölgeler Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Serbest Bölgeler Halı İhracatımız EL HALISI MAKİNE HALISI TOPLAM HALI , , ,3 El halısı ihracatımızın yaklaşık 45 i serbest bölgeler vasıtasıyla yapılmaktadır. Tablo 13 te el halısı ve makine halısı ihracatımızın serbest bölgeler itibariyle dağılımını görebilmekteyiz. Yılında Makine Halısı İhraç Ettiğimiz İlk 10 Ülke Tablo 14 Ülkeler En Çok Makine Halısı İhraç Ettiğimiz Ülkeler Toplam Toplam / Ocak- Aralık Makine Ocak- Aralık Makine 1000$ Halısında 1000$ Halısında Pay Pay S.ARABİSTAN , ,4 25,9 KAZAKİSTAN , ,5 31,2 ABD , ,3 10,8 ROMANYA , ,2 51,4 IRAK , ,9 54,3 RUSYA FEDERASY , ,4 38,3 UKRAYNA , ,6 35,8 ALMANYA , ,0 60,7 POLONYA , ,9 35,8 YUNANİSTAN , ,4 20,8 İlk 10 Ülke Toplamı Toplam Makina Halısı İhracatı Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,5 33, , ,4 Tablo 14 te görülen ilk 10 ülkeye toplam makine halısı ihracatımızın 59,5 i gerçekleştirilmektedir. Bu ülkeler içinde yılı içinde en fazla artış oranı kaydedilen ülkeler 60,7 ile Almanya, 54,3 ile Irak ve 51,4 ile Romanya olmuştur. 25

26 Yılında El Halısı İhraç Ettiğimiz İlk 10 Ülke Tablo 15 te el halısı ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler listelenmiştir. Toplam el halısı ihracatımızın 47,2 si bu 10 ülkeye yapılmaktadır. El halısı ihracatımızın 27,3 ile dörtte birinden fazlasını gerçekleştirdiğimiz ABD ye yılında 61,2 ile yüksek oranlı ihracat artışı sağlanmıştır. Ayrıca el halısı 9,4 pay ile ikinci büyük pazarımız olan Japonya ya yılında 97,1 lik artış dikkat çekmektedir. Tablo 15 Ülkeler En Çok El Halısı İhraç Ettiğimiz Ülkeler Toplam Toplam / Ocak- Aralık 1000$ Ocak- Aralık 1000$ El Halısında Pay El Halısında Pay ABD , ,3 61,2 JAPONYA , ,4 97,1 İTALYA , ,4-8,5 FRANSA , ,5 67,7 İSPANYA , ,2 11,6 K.K.T.C 73 0, , ,4 AVUSTRALYA 735 0, ,1 108,2 İNGİLTERE , ,0-1,0 ALMANYA , ,0-14,4 IRAK , ,0-5,7 İlk 10 Ülke Toplamı , ,2 56,1 Toplam El Halısı İhracatı , ,0 31,0 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları 26

27 Türkiye nin Halı İthalatı Türkiye nin halı ithalatı Grafik 5 te el halısı ve makine halısı ayrımlı olarak yıllar itibari ile görülmektedir yılında 57 milyon dolar civarında olan toplam halı ithalatı yılının Ocak-Kasım döneminde 184 milyon dolara ulaşmıştır. yılı Ocak-Kasım döneminde makine halısı ithalatı 69 milyon dolar, el halısı ithalatı ise 115 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Grafik YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE HALI İTHALATI * El Halısı () Makine Halısı () * yılı verileri Ocak-Kasım dönemini kapsamaktadır. Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere 2005 yılından sonra makine halısı ithalatımız azalırken, el halısı ithalatımız daha yüksek oranlarda artmaya başlamıştır. yılı Ocak-Kasım döneminde en çok ithal halı ithal ettiğimiz ülkeler ise aşağıdaki grafikte görülmektedir. Grafik 6 OCAK-KASIM HALI İTHALATI ÇİN HALK CUMHUR. HİNDİSTAN PAKİSTAN BELÇİKA HOLLANDA ALMANYA A.B.D. NEPAL İRAN MISIR DİĞER Grafik 6 da görüldüğü üzere halı ithalatımızdan Çin Halk Cumhuriyeti 28 oranında pay almaktadır. Hindistan ın payı 19,Pakistan ın ise 14 düzeyindedir. 27

28 Fazıl ALKAN İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 28

29 SEKTÖREL BAZDA İHRACAT KAYIT RAKAMLARI - ARALIK 1 OCAK - 31 ARALIK (07/06) Pay(07) () SEKTÖRLER I. TARIM ,02 11, ,32 10,72 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER ,51 9, ,60 8,16 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ,59 2, ,58 2,65 Yaş Meyve ve Sebze ,45 2, ,86 1,40 Meyve Sebze Mamulleri ,87 0, ,84 0,94 Kuru Meyve ve Mamulleri ,89 0, ,85 0,85 Fındık ve Mamulleri ,85 1, ,61 1,44 Zeytin ve Zeytinyağı ,12 0, ,62 0,23 Tütün ,75 0, ,99 0,61 Kesme Çiçek ,81 0, ,43 0,04 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER ,92 0, ,76 0,56 Canlı Hayvan, Su Ürünleri ve Mamulleri ,92 0, ,76 0,56 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ ,50 2, ,42 2,00 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri ,50 2, ,42 2,00 II. SANAYİ ,19 85, ,24 86,71 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER ,34 7, ,27 8,30 Tekstil ve Hammaddeleri ,09 5, ,48 6,19 Deri ve Deri Mamulleri ,61 1, ,17 1,17 Halı ,87 1, ,77 0,95 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM ,08 11, ,15 9,88 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,08 11, ,15 9,88 C. SANAYİ MAMULLERİ ,73 66, ,93 68,53 Hazırgiyim ve Konfeksiyon ,01 13, ,75 15,15 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi ,99 21, ,14 20,07 Elektrik - Elektronik ,45 8, ,77 8,58 Makine ve Aksamları ,18 5, ,22 5,24 Demir ve Demir Dışı Metaller ,87 4, ,63 4,90 Demir Çelik Ürünleri ,57 9, ,32 10,75 Çimento ve Toprak Ürünleri ,66 2, ,80 2,39 Değerli Maden ve Mücevherat ,83 1, ,13 1,40 Diğer Sanayi Ürünleri ,54 0, ,43 0,05 III. MADENCİLİK ,38 2, ,52 2,56 Madencilik Ürünleri ,38 2, ,52 2,56 T O P L A M , , (07/06) Pay(07) () 29

30 30

31 31

32 32

33 HALI İHRACAT KAYIT RAKAMLARI () ARALIK 1 OCAK-31 ARALIK DEĞİŞİM () DEĞİŞİM () PAY GÜNEYDOĞU HALI İHR. BİRL. (Makina halısı kaydı) , ,7 63,2 İSTANBUL HALI İHR. BİRL , ,2 28,2 AKDENİZ İHR. BİRL. (Halı kaydı) , ,0 3,9 EGE HALI İHR. BİRL.(Halı kaydı) , ,4 1,8 DENİZLİ İHR. BİRL. (Halı Kaydı) , ,9 1,3 DOĞU ANADOLU İHR. BİRL. (Halı kaydı) , ,5 0,9 ULUDAĞ İHR. BİRL. (Halı kaydı) , ,3 0,1 ANTALYA İHR. BİRL.(Halı kaydı) ,9 0,0 KARADENİZ İHR.BİRL.(Halı kaydı) ,0 DİĞER BİRLİKLER (KOMBİNE İHRACAT) , ,2 0,6 TOPLAM , ,