Woolmark Logosunun arkasındaki anlam

Transkript

1 Woolmark Logosunun arkasındaki anlam Eğitim Kılavuzu İndeks Seviye Dil G1 / L1 Giriş Türkçe / Turkish

2 IÇINDEKILER WOOLMARK LOGOSUNUN ARKASINDAKI ANLAM SAYFA GİRİŞ 4 1. Standartlar ve Test Giyim ürünleri için TWC spesifikasyonları Yün veya lif içeriği Kumaşın yüzey tüy ağırlığı Diklorometan (DCM) ekstrakte edilebilen madde Kopma mukavemeti Patlama mukavemeti Aşınma dayanımı Dikiş kayması Tüylenme Esneme/büyüme özellikleri Renk haslığı 1. Işığa karşı renk haslığı 2. Sürtünmeye karşı renk haslığı 3. Suya karşı renk haslığı 4. Yaş alkali temasına karşı renk haslığı 5. Yıkamaya karşı renk haslığı Yıkama ve temizleme performansı 1. Kuru temizlemeye karşı boyutsal stabilite 2. Elde ve makineyle yıkamaya karşı boyutsal stabilite 3. Yıkama sonrası görünüm 4. Buhara karşı boyutsal stabilite Yağ ve su iticilik Üretimde görsel görünüm Alt markalar Özet 14 2 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 3

3 Woolmark logosu dünyanın en çok tanınan tekstil sembollerinden biri olup, çoğu kişi için üzerinde bulunduğu ürünün % 100 Saf Yeni Yün den üretilmiş olduğunu belirtir. Bu ürünler tüketicisine kaliteli bir ürün satın alındığına dair güven verecek şekilde temel performans standartlarını karşılarlar. Woolmark logosu İtalyan grafik sanatçısı Francesco Saroglia tarafından tasarlanmış olup, 1964 yılında ABD, Batı Avrupa ve Japonya da lanse edilmiştir. O tarihten bu yana geliştirilmiş ve tüm dünyada 100 den fazla ülkede son ürünlerde kullanılmıştır. WOOL BLEND 1999 yılında oluşturulmuş bulunan Wool Blend % +/-3 lük bir tolerans ile birlikte % arası Yeni Yün içerir. Harmandan karıştırılmış tek katlı ipliklerde sadece bir tek yün dışı bileşene izin verilmektedir. Woolmark, Woolmark Blend ve Wool Blend e ilaveten daha sonra ele alınacak olan bir dizi alt marka mevcut bulunmaktadır. Günümüzde Woolmark, Woolmark Blend ve Wool Blend markaları, ilgili alt markalar familyası ile birlikte The Woolmark Company (TWC) ve bunun iştiraklerinin mülkiyetinde bulunmakta olup, yine bu şirketler tarafından yönetilmektedirler. WOOLMARK % 100 Saf Yeni Yün. Genelde %0.3 e kadar başka liflerin kullanımına izin verilmektedir. %100 Saf Yeni Yün den mamul ürünleri temsil eden Woolmark logosunun kullanılmaya başlamasından bu yana, diğer liflerolan karışımların kapsam dahiline alınması için iki başka marka daha ilave edilmiştir. WOOLMARK BLEND % +/-3 lük bir tolerans ile birlikte % 50 veya daha fazla Yeni Yün içerir. Karışık katlı iplik veya karışık kumaş imal etmek üzere kullanılan tek kat ipliklerde sadece bir tek yün dışı bileşene izin verilmektedir. Bu sayede, ürünün yeni yünden imal edildiğine makul ölçüde emin olabilmekteyiz. Tek kat ipliklerde birden çok bileşen içeren harmandan karışımlara izin verilmesi genellikle birkaç yün dışı life ait kalıntılar içeren geri dönüştürülmüş yün ürünlerin reddedilmelerini zorlaştırır. Tek kat bir iplikteki yün ve polyester lifler bir harmandan karışım oluştururlar. Saf yün tek kat bir iplikle bükülmüş saf polyester tek kat iplik bir harmandan karışım değildir. Benzer biçimde, aynı kumaş içerisinde saf yün iplikler ile birlikte dokunmuş saf polyester iplikler de bir harmandan karışım oluşturmazlar. Bu sembol veya logolar sadece, örneğin reklam amacıyla kullanılan markalardan ibaret değildirler. Bu markaları taşıyan ürünler The Woolmark Company nin sıkı Woolmark test yöntemleri ile desteklenen yüksek kalite standartlarına tabi bulunmaktadırlar. The Woolmark Company Yarı İşlenmiş ürünler, Giysi, Giysi Bakım, Ev Tekstil Ürünleri, Zemin Döşemeleri, Onaylı B2B Ürünler ve Koyun Postu Ürünler gibi ürün tiplerine ayrılmış bulunan net olarak tanımlanmış spesifikasyonlara sahiptir. Bunlar tüm lisans sahiplerine temin edilmekte olup, woolmark.com daki Lisans Sahibi Alanından indirilebilirler. Bu kapsamlı spesifikasyonlar Woolmark kalite standartlarının idame ettirildiklerinden emin olunması için sürekli gözden geçirilmektedirler. Bir son ürün, üzerinde bu logolardan herhangi birinin kullanılabilmesi için, ürün spesifikasyonların karşıladığından emin olunması amacıyla test edilmek zorundadır. Testler, yün veya lif içeriğinin belirlenmesinin yanı sıra, ürünün giyilme esnasında ve yıkamada muhtemelen nasıl görüneceğini ve performans göstereceğini de değerlendirmektedirler. Woolmark spesifikasyonları dört performans alanını kapsamaktadırlar: Yün içeriği Giyilme performansına ilişkin fiziksel özellikler Renk haslığı Boyutsal stabilite Buna ilaveten, TWC düzenli kalite güvence prosedürlerinin bir parçası olarak, ürünlerin düğüm, delik, v.s. gibi kusurlara karşı görsel görünümünü değerlendirmek üzere gerek örme gerekse de dokuma giyim ürünleri için giysi muayenesi uygulamaktadır. Belli bir ürünün The Woolmark Company ürün spesifikasyonlarından geçip, geçemediğini belirlemek için bağımsız testler gerçekleştirmek üzere The Woolmark Company tarafından yetkili kılınmış laboratuarların bir listesi de yine woolmark.com un Lisans Sahibi Alanından bulunabilir. Bu eğitim kılavuzu giysi öğeleri (örme, dokuma ve aksesuarlar) için söz konusu Woolmark standartları ile test yöntemlerini ve bunların uygulama ile nasıl ilgili olduklarını açıklamaktadır. 4 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 5

4 1 STANDARTLAR VE TEST 1.1. GİYİM ÜRÜNLERİ İÇİN TWC SPESİFİKASYONLARI WOOLMARK SPESIFIKASYONU SPESIFIKASYONUN UYGULANDIĞI ÜRÜNLER 1.2. YÜN VEYA LIF IÇERIĞI (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM155) SPESIFIKASYON AK-1 ÖRME GIYIM ÜRÜNLERI SPECIFICATION AK-2 MERINO EXTRAFINE SPESIFIKASYON AK-2 MERINO ULTRAFINE Hırkalar ve yelekler dahil olmak üzere kazaklar; ceketler ve paltolar; pantolonlar; etekler; elbiseler; sabahlıklar; gömlekler ve bluzlar; iç giyim; gecelikler; çoraplar (uzun çoraplar ve taytlar dahil); tozluklar; erkek ve bayan takımlar dahil birden çok parçalı giysi takımları; aksesuarlar (şapkalar, eşarplar, eldivenler, kravatlar). Woolmark Blend ve Wool Blend ürünler hariç Woolmark örme giyim ürünleri. Woolmark Blend ve Wool Blend ürünler hariç Woolmark örme giyim ürünleri. Test yöntemi TM155 mevcut yünün tam miktarını belirlemek üzere ve dolayısıyla belli bir marka bakımından delil olarak kullanılır. Lif içeriği üç yolla belirlenebilir: Bölüm I Mikroskop ile nitel olarak; Bölüm II Basit çözünme ile nitel olarak; Bölüm III Ardışık çözünme ile nicel olarak ve bazı karmaşık durumlarda, bu üç yöntemin tamamının sonucu olabilir. Dokuma ürünlerin söz konusu olduğu hallerde, numune genellikle ilk olarak çözgü ve atkılarına veya bazı durumlarda iplik dokularına ayrılmak üzere parçalanacaktır. SPESIFIKASYON AW-1 DÜZ DOKUMA, HAVLI DOKUMA VE PRESLENMIŞ KEÇE GIYIM ÜRÜNLERI Şunlar dahil olmak üzere düz dokuma kumaştan mamul ürünler: paltolar (yelekler dahil); takım elbiseler (örn., ceket artı pantolon); pantolonlar; elbiseler; kimonolar; gecelikler; aksesuarlar (şapkalar, eşarplar, eldivenler, kravatlar); ceketler; tayyörler (örn., ceket artı etek); etekler; sabahlıklar; gömlekler ve bluzlar. Preslenmiş keçe, havlı giysi kaplama veya dokuma havlı kumaştan mamul ürünlere sadece Woolmark uygulanabilir. DEKORATIF LIF: Lif içerik etiketinde (çıplak gözle) görülebilir şekilde yalıtılabilir, sadece dekoratif amaçlı olan ve mamul ürün ağırlığının izin verilmiş yüzdesini aşmayan liflerden bahsedilmesi gerekli değildir. FIBRE DIAMETER MICROSCOPIC TEST SPESIFIKASYON AW-2 NATÜREL STREÇ ÜRÜNLER SPESIFIKASYON AC-1 COOL WOOL GIYSILER Woolmark Blend ve Wool Blend ürünler hariç sadece Woolmark dokuma giyim ürünleri için geçerlidir. Kazaklar ve hırkalar; paltolar; ceketler; takım elbiseler ve pantolonlar; tayyörler; etekler; elbiseler; kimonolar; gömlekler ve bluzlar; çoraplar; iç giyim dahil olmak üzere Woolmark ve Woolmark Blend giysiler. Cool Wool ürünlerde Wool Blend etiketi kullanılamaz. Eğer eklenmiş lif veya iplik kolayca görülemiyorsa, bu dekoratif amaçlı değildir. Görülebilirlik kuralının tek istisnası dekoratif iplikte buklet tipi ilmekler oluşturmak üzere filamentlerin kullanımıdır. Bunun mantıklı açıklaması, filament olmaksızın dekoratif efektli iplik üretilememesidir. SPESIFIKASYON AM-1 MERINO COOL GIYSILER SPESIFIKASYON AM-2 PURE MERINO WOOL SPESIFIKASYON AL-1 WOOL PLUS LYCRA ÜRÜNLER Kazaklar ve hırkalar; paltolar; ceketler; takım elbiseler ve pantolonlar; tayyörler; iç giyim; etekler; elbiseler; kimonolar; gömlekler ve bluzlar; çoraplar; dahil olmak üzere Woolmark ve Woolmark Blend giysiler. Woolmark Blend veya Wool Blend ürünler hariç tüm Woolmark giyim ürünleri için geçerlidir. Çoraplar dahil ancak aksesuarlar, iç giyim ve gecelikler hariç dokuma veya örme giyim ürünleri. Bazı ülkelerde, teknik efektler için %5 oranında yün dışı life izin verilmektedir. Giysiye yüzey alanının %10 una kadar nakış uygulanabilmektedir. Hindistan da şal ve eşarplarda daha yüksek nakış seviyelerine izin verilmektedir ancak, bu ürünler özel etiketlere sahip bulunmak zorundadırlar KUMAŞIN YÜZEY TÜY AĞIRLIĞI (Dokuma ürünler için geçerli olan TM277) SOXHLET OIL EXTRACT APPARATUS bir giysiyi garanti altına alacak kadar yoğun olduğundan emin olmak üzere kullanılır DIKLOROMETAN (DCM) EKSTRAKTE EDILEBILEN MADDE (Yünlü örme ürünler için geçerli olan TM136) sırasında sararmaya neden olup, leke ve kir toplanmasına yardım edebilirler. Yağ ayrıca liflerin iplik ve kumaş yapısından çıkmasını mümkün kılan bir kayganlaştırıcı olarak hareket eder ve düşük bir tüylenme performansına katkıda bulunur. Yüzey tüy ağırlığı belli bir alandaki kırpılabilecek olan tüm tüylerin birim alan başına ağırlığıdır. Kırpılmış tüy ağırlığı kumaşın kırpılmamış ve kırpılmış kütleleri arasındaki farktan hesaplanmaktadır. Kumaş yüzey tüy ağırlığının ölçümü tüylerin kaliteli Ştraygarn ürünler iplik üretim süreci esnasında ipliğe tatbik edilmiş bulunan yağ veya yardımcı işlem maddeleri içerir. Yağ benzeri bu maddelerin giysi üzerinde kalan aşırı miktarları zaman içerisinde küflenebilir ve kötü bir kokuya sebebiyet verebilir. Yağ veya benzeri yardımcı işlem maddeleri ayrıca kurutma DCM ekstraksiyonu, toplam yağlı madde miktarını (TFM) belirlemek üzere istifade edilen test olup, organik bir solvent ile Soxhlet ekstraksiyonunu kullanır. Ekstraksiyon sonrasında, solvent buharlaştırılır ve kalıntı miktarı tartılır. Sonuç temiz, kurutulmuş yün ağırlığının yüzdesi olarak ifade edilir. 6 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 7

5 1.5. KOPMA MUKAVEMETI (Dokuma ürünler için geçerli olan TM4) Kopma mukavemeti dokuma bir kumaşa, tek yönlü bir kuvvet uygulandığında koparmak için gereken yüktür. Kopma mukavemeti testinin hem çözgü hem de atkı yönündeki sonuçları Newton cinsinden belirtilir. Daha az yoğun bir kumaş genellikle, kumaşın giyilme esnasındaki dayanıklılığını veya kumaşın planlanan son kullanımına uygunluğunu değerlendirmede faydalı olacak şekilde, daha düşük bir sonuç verir PATLAMA MUKAVEMETI (Örme ürünler için geçerli olan TM29) Bir giysi üzerinde giyilme esnasında delikler oluşmasına karşı mukavemet Ştraygarn iplikler veya narin liflerden mamul trikolar için özellikle önemlidir. Patlama mukavemeti örme ürünün mukavemetini belirtmek üzere kullanılır. Test esnasında, kumaş numunesi genişletilebilir bir diyafram üzerine serilir. Akabinde diyafram kumaş kopma noktasına kadar gerilinceye kadar pönomatik veya hidrolik basınç ile şişirilir. Sonuç yani, kumaş numunesini patlatmak için gereken basınç kilopaskal (kpa) cinsinden belirtilir AŞINMA DAYANIMI (Dokuma ürünler için geçerli olan TM112) Aşınma dayanımı bir kumaşın sürtünmenin sebebiyet verdiği görünüm ve işlev kaybına karşı direnme kabiliyetidir. Yüksek açınma dayanımına sahip bulunan kumaşlar dayanıklı ve uzun ömürlüdürler. TWC nin aşınma dayanımı testinin prensibi bir kumaş numunesinin iki iplik kopana veya renk tonu değişene kadar Martindale Test Cihazı kullanılarak standart bir aşındırıcı maddeye durmadan sürtülmesidir. Sonuç 1000 adet sürtünme cinsinden belirtilir. Gerekli performans kumaşın son kullanım amacına bağlıdır DIKIŞ KAYMASI (Dokuma ürünler için geçerli olan TM117) Dikiş kayması bir kumaş dikişindeki ipliklerin ayrılmasının ölçüsüdür. Dikiş yük altında iken, üzerinde boşluklar veya delikler oluşur. Test çözgü ve atkı iplerinin, iplik kopması meydana gelmeyecek kadar ters yöne doğru çekilmelerini içerir. Test esnasında, kumaş numunesi belli dikiş şartları altında enlemesine dikilir. Numune üzerine dikişin sağ açısından bir yük uygulanır ve dikişin açılma mesafesi ölçülür. Test sonucu kumaş yoğunluğuna, dokumaya ve dikiş tipine bağlıdır TÜYLENME (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM152 ve TM196) Örme giysiler giyilme esnasında gevşek lifleri didikleyen sürtünme aksiyonlarına maruzdurlar. Bu lifler tüylenme olarak bilinen ve çengel lifler ile kumaşın gövdesine tutunan küçük telsi topçuklar şeklinde dolaşık hale gelirler. TWC tarafından trikolar için kullanılan test yöntemi TM152 de, örme kumaş numuneleri belli bir süre boyunca mantar kaplı bir kutu içinde döndürülen kauçuk borular üzerine sarılırlar. Bu test cihazı ICI Tüylenme Kutusu test aleti olarak bilinir. Test yöntemi TM196 dokuma ürünler için kullanılır. Kumaş numuneleri Martindale Test Cihazındaki bir kumaş numunesine sürtülürler ve 1000 sürtünme sonrasında değerlendirilirler. Tüylenme derecesi, en iyisi 5 olmak üzere 5 ten 1 e kadar bir derecelendirme yapılarak, standart fotoğraflar ile kıyaslama suretiyle değerlendirilir. Tüylenme eğilimini etkileyebilecek olan pek çok faktör mevcuttur ve bunlar, başta yumuşaklık gelmek üzere, son ürünün tuşesini de etkilerler. Tüylenmenin nasıl kontrol edileceği veya tüylenme performansı ile tuşe arasındaki optimum dengenin nasıl bulunacağı sorularına verilebilecek basit cevaplar bulunmamaktadır ESNEME/BÜYÜME ÖZELLIKLERI (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM179) Örme ve çok daha düşük nispette olsa da, dokuma kumaşlar uzayabilir olmalıdırlar ve uzama sonrasında mükemmel konfor ve uygunluğu sağlayacak şekilde çabucak eski hallerine döneceklerdir. Saf yün kumaşlarda uygun apreleme teknikleri kullanılmak ya da elastan karışımlardan istifade etmek suretiyle de ilave esneme özelliklerine sahip dokuma kumaşlar hazırlanabilir. Esneme özelliği bir kumaşın belli bir yük altındaki uzamasından belirlenir. Büyüme özelliği ise belli bir süre boyunca sabit bir boya kadar uzatılması akabinde kumaşta kalan eski haline getirilemez esnemedir. Esneme testi yüzde cinsinden uzayabilirliği ölçer. Büyüme sonucu ise eski haline getirilemeyen uzamayı ölçer. Bu sonuç şişkinleşme potansiyelini ortaya koyar RENK HASLIĞI Tekstil kumaşları kullanım esnasında ve çevresel faktörlerin bir sonucu olarak renk değiştirirler. Yıkama veya kuru temizleme, ışığa maruz kalma ve terleme unsurlarının tamamı renk değişimine katkıda bulunurlar. Renk haslığı renk değişiminden ve temizlemenin söz konusu olduğu hallerde ise, yandaki bir kumaşa yapılan boya kusmasının derecesinden belirlenir. Bunun son kullanıcı tarafından kabul edilebilir olarak görülmesini sağlamak için bir ürünün renk haslığını tahmin etmek veya bilmek önemlidir. Renk haslığı testinin sonuçları 1 den 5 e kadar olan bir derecelendirme sistemi (gri skala kullanan) ile ifade edilirler. Derece 5 en iyi performansı temsil ederken derece 1 en kötü performanstır. 1. Işığa karşı renk haslığı (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM5) Bu, tekstil ürünlerinin uzun süre ışığa maruz kalmadan kaynaklanan renk değişimidir. Test numunenin kontrollü bir sıcaklık ve nem altında ksenon ark lambasına (doğal günışığını temsil eden) maruz bırakılması suretiyle gerçekleştirilir. Bilinen solma özelliklerine sahip bulunan boyalı mavi standartları (mavi yün referansı) numune ile birlikte aynı ışık kaynağına maruz bırakılırlar. Işık haslığı, numunedeki renk değişiminin, boyalı mavi standartlar ile kıyaslanması ile değerlendirilir. Işık haslığının derecelendirilmesi ışık haslığı skalası üzerinde benzer bir kontrast sergileyen mavi yün referansı sayısına karşılık gelir. MAVI STANDART VE NUMUNE ÇALIŞIR VAZIYETTE PATLAMA MUKAVEMETI TEST CIHAZI DIKIŞ AÇIKLIĞININ ÖLÇÜLMESI GRI SKALA RENK DEĞIŞIMI SÜRTÜNME HASLIĞININ TEST EDILMESI 8 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 9

6 2. Sürtünmeye karşı renk haslığı (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM165) Sürtünme haslığı kumaşlar birbirlerine sürtüldüklerinde boyalı bir yüzeyden bir diğer yüzeye (genellikle daha açık bir renk tonuna) meydana gelen boya geçişinin derecesinden tespit edilir. Test cihazına Krokmetre adı verilmektedir. Cihaz üzerine yerleştirilen tekstil numunesi standart beyaz bir kumaşa sürtülür ve sonuç beyaz kumaş üzerinde kalan boya lekesinden tespit edilir. Standart beyaz kumaş yaş iken, test ürünün yaş sürtünme haslığını ölçer. 3. Suya karşı renk haslığı (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM6) Bu, her iki numune de yaş ve yakın temas halinde iken boyalı bir taşıyıcı kumaştan bir diğerine meydana gelen fiziksel boya yayılmasını kontrol etmek üzere kullanılan testtir. İşlem esnasında herhangi bir sabitlenmemiş boyanın çıkıp, çıkmadığını kontrol etmek için de kullanılabilir. Numune benzer boyuttaki çok lifli bir şeride takılır, suya batırılır ve bir Perspirometrede basınç altındaki plastik levhalar arasına yerleştirilir. Cihaz ve numuneler bir etüv fırın içerisinde belli bir süre boyunca belli bir sıcaklıkta tutulurlar. Haslık derecesi numunenin renk tonundaki değişiklik ve çok lifli şerit üzerinde kalan leke değerlendirilerek belirlenir. 4. Yaş alkali temasına karşı renk haslığı (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM174) Sürekli şekilde insan teri ile temas halinde bulunan boyalı giysiler, lokal renk bozulmasına maruz kalabilirler. Her iki materyal de yaş ve yakın temas halinde iken, giysinin kustuğu boya bir başka taşıyıcı kumaşa geçebilir. Yaş alkali temasına karşı renk haslığı bir yün numunesinin terlemeye benzer olan bir yaş alkali ortamındaki veya yün tekstil ürünlerinin yıkama devri tamamlandıktan sonra otomatik çamaşır makinesinde kalmaya bırakıldıkları bir durumdaki renk haslığını belirlemek üzere kullanılan bir test yöntemidir. Test ve değerlendirme prosedürleri, numunenin test esnasında bir alkali-histidin çözeltisine batırılması hariç, suya karşı renk haslığının test ve değerlendirme prosedürlerine benzerdir. 5. Yıkamaya karşı renk haslığı (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM193) Yıkamaya karşı renk haslığı, düzenli bakımın bir parçası olarak tekrar tekrar evde yıkama sonrasında renk stabilitesini değerlendirmek üzere tespit edilir. Bu, müşteri memnuniyetsizliğine yol açan temel faktördür. Yıkamaya karşı renk haslığı testi beş veya daha fazla evde ya da ticari yıkamaya kabaca eşit olan hızlandırılmış bir yıkama testidir. Numune çok lifli bir şeride takılır ve yıkama işlemi Yıkamaölçer adı verilen bir makineye yerleştirilmiş bir metal kap içinde gerçekleştirilir. Standart referans deterjan çözeltileri kullanılır. Sonuçların değerlendirilmesi, suya karşı renk haslığını değerlendirmede kullanılana benzerdir YIKAMA VE TEMIZLEME PERFORMANSI Giysiler her zaman tüketicilere iyi şeklini muhafaza etmek için giysinin nasıl yıkanması, kurutulması ve ütülenmesi gerektiği hususunda talimatlar temin eden bir bakım etiketine sahiptirler. Ancak, temizleme işlemi ürünün boyutsal stabilite, renk haslığı ve genel görünüm gibi muhtelif özelliklerini etkileyebilir. Bir giysinin doğru bakım şartlarını karşıladığından emin olmak için yıkama ve temizleme esnasında muhtelif performansları derecelendirmek üzere geliştirilmiş bir dizi test yöntemi mevcuttur. 1. Kuru temizlemeye karşı boyutsal stabilite (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM177) Bazı giysiler üstün kalitelerinin muhafaza edilmelerini sağlamak üzere profesyonel bir kuru temizlemeciye götürülmelidirler. Kuru temizlemeye karşı boyutsal stabilite, kuru temizlemeyi taklit etme ve kuru temizleme esnasında bir numunede meydana gelen boyutsal değişiklikleri destekleme amacı taşıyan bir test yöntemidir. İşaretlenmiş bir kumaş numunesi ve bir solvent, temizleme için gerekli karıştırmayı sağlamak üzere bir çarka takılmış olan kapalı bir silindirik kabın içine konur. Kumaş numunesinin boyutu, çözgü ve atkı yönlerinde meydana gelen lineer çekmeyi ayrı ayrı hesaplamak üzere temizleme ve kurutma sonrasında ölçülür. Simüle edilen kuru temizleme için gerekli ekipmanın mevcut bulunmadığı durumlarda üç ticari kuru temizleme işlemi kabul edilebilir bir alternatiftir. 2. Elde ve makineyle yıkamaya karşı boyutsal stabilite (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM31) Bir giysi yıkandığında, karıştırma, su ve sıcaklık etkilerinden dolayı boyutsal değişim meydana gelebilir. Yün ürünler için, yıkama devrinin şiddetine bağlı olarak iki tip boyutsal değişim söz konusu olacaktır. Gevşemeye bağlı boyutsal değişim (çekme/uzama) kumaş ve giysi üretimi esnasında oluşan gerilmelerin serbest kalmasına sebebiyet verir. Boyutsal değişim sadece bitmiş ürünlerde belirtilir. Keçeleşme kaynaklı boyutsal değişim ise yün liflerinin sıvı bir çözelti içindeki ısı ve karıştırma nedeniyle gittikçe dolaşmalarının sebebiyet verdiği geri dönüşü olmayan bir çekmedir. Yün tekstil ürünlerinin temizlemeye karşı boyutsal stabilitelerine ilişkin test yöntemi tüm yıkanabilirlik (Elde Yıkama, Makinede Yıkama veya Total Easy Care [TEC]) bakım şartları için uygulanabilirdir. Test, Wascator adı verilen özel bir çamaşır makinesi ile 7A (gevşeme ve keçeleşmeye bağlı boyutsal değişiklik) ve 5A (sadece keçeleşmeye bağlı boyutsal değişiklik) yıkama devri programlarına dayalı olarak öngörülen bir deterjan ve yük kullanılmak suretiyle gerçekleştirilir. Yıkama devri programın seçimi ve kullanılacak devir sayısı ürünün bakım şartlarına ve tipine bağlıdır. TEC ürünler için, tamburlu kurutmanın boyutsal değişime katkısı da değerlendirilir. Tüm ürünler için, bildirilecek test sonuçları hem boyuna hem de enine yönlerde ölçülen gevşemeyi, keçeleşmeyi ve toplam boyutsal değişimi içermek ve yüzde olarak ifade edilmek zorundadırlar. Tüm ürünler için, bildirilecek test sonuçları hem boyuna hem de enine yönlerde ölçülen gevşemeyi, keçeleşmeyi ve toplam boyutsal değişimi içermek ve yüzde olarak ifade edilmek zorundadırlar. 3. Yıkama sonrası görünüm (TEC ürünleri için geçerli olan TM298 ve TM281) Bir giysinin kendisi için ödenen paranın karşılığını vermeyi sürdürmek için iyi bir boyutsal stabilite ve renk haslığına sahip bulunmanın yanı sıra, görünüm ve şeklini muhafaza etmesi de önemlidir. Örme giysiler için kullanılan test TM298 dir: Yıkama ve Kurutma sonrası Değerlendirilen Örme Giysi Yüzey Görünümü. Numunenin yıkama sonrası görünümü bilinen bir standart ile karşılaştırılarak 1 den 5 e kadar olan bir puan ile derecelendirilir. Genel değerlendirme kriteri aynı zamanda noktasal keçeleşme, renk düzgünlüğü, spirallik, giysi simetrisi ve buruşmayı da içerir. Dokuma giysiler için yıkama sonrası görünüm testi TM281 makinede yıkanabilen ürünlere uygulanır. Dokuma kumaş veya giysi uygun sayıda yıkama devri boyunca yıkanır ve kurutulur; daha sonra kumaş ve dikiş düzgünlüğü ile pli muhafazası bakımından görsel olarak değerlendirilir. Dikiş buruşması AATCC çoğaltmaları ile değerlendirilirken, numune kumaş düzgünlüğü ve pli dayanıklılığı bakımından özel Woolmark standartları ile karşılaştırılır. Sonuçlar 1 den (kötü) 5 e (mükemmel) kadar olan bir derecelendirme sistemi ile belirtilir. 4. Buhara karşı boyutsal stabilite (Bir esneme şartı ile birlikte dokuma ürünler için geçerli olan TM290) Yün lifi, ısı ve neme karşı duyarlıdır. Buharlı ütüleme esnasında, bir giysi veya kumaşta gevşeme çekmesi de oluşabilir. Üretim sırasında giysi şeklinin ayarlanmasına yardımcı olmasından dolayı az miktarda bir gevşeme çekmesi makbuldür. Ancak, aşırı gevşeme çekmesi giysi boyut ve deformasyon sorunlarına neden olabilir. Bu testin amacı buharla ütüleme esnasında dokuma bir kumaşın boyutlarında oluşan değişikliği belirlemektir. Kumaş numunesi düz yataklı bir buharlı ütüde gerilmeden ütülenir ve akabinde boyutsal değişim için ölçülür. Sonuç boy ve ende meydana gelen boyutsal değişim olarak yüzde cinsinden belirtilir. Bu test, buharlı ütülemede kumaşın boyutsal değişimlerini değerlendirmenin yanı sıra, üreticinin streç bir kumaştaki kötü bir biçimde ayarlanmış elastandan dolayı herhangi bir sürpriz ile karşılaşmamasını sağlar. 10 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 11

7 1.13. YAĞ VE SU ITICILIK (Yağ/su iticilik şartları ile birlikte tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM258) Leke, kir veya su iticilik gibi işlevsel apreler başta aktif giyim ve bakımı kolay ürünler olmak üzere giysilerde popülerdirler. 2 ALT MARKALAR The Woolmark Company yünün özel niteliklerinden bazılarını farklılaştırmak amacıyla alt markalar ortaya çıkarmış bulunmaktadır. Alt markalar ayrıca yün kumaş ve giysi performans geliştirmelerindeki teknik yenilikleri ve ürün yeniliklerini desteklemek üzere de kullanılmaktadırlar. Bu test yöntemi ürün üzerine muhtelif standart sıvılar damlatmak ve söz konusu damlaların belli bir süre sonra ürünü ıslatıp, ıslatmadığını belirlemek suretiyle yün ürünlerin yağ ve su iticilik özelliklerini değerlendirir. ALT MARKALARIN FAYDALARI ALT MARKA TÜKETICILERIN FAYDALANDIKLARI ÖZELLIKLER GEREKLILIKLER Yağ iticiliğinin değerlendirilmesi için, farklı yüzey gerilimleri ile sekiz standart yağ kullanılırken su iticiliğinin değerlendirilmesi için su/ propan-2-ol çözeltileri kullanılır. İticilik derecesi, ürünü ıslatan veya ürüne sızan en büyük numaralı test sıvısına göre belirlenir. 8 puan ile derecelendirilmiş bir numune en iyisi iken, sıfır puan ile derecelendirilmiş bir numune en kötü iticiliğe sahiptir. YAĞ VE SU ITICILIK TESTI PURE MERINO WOOL MERINO EXTRAFINE MERINO ULTRAFINE Ürünün doğal olarak daha üstün bir tutuma sahip Merinos yününden imal edildiğini, cildi okşayıcı olduğunu ve yumuşaklık ile üstün konfor sergilediğini belirtir. Konforlu Merinos yünü üstün bir tuşe, yumuşaklık ve ten rahatlığı sağlar. Hem muhteşem görünen hem de muhteşem hissettiren temassal konforun zirvesidir. Ortalama yün lifi çapı 22.5 μm den daha azdır (mutlak maksimum değer). Ortalama yün lifi çapı 19.5 μm den daha azdır. Test hatalarına karşı, mutlak limiti μm yapacak şekilde 0.25 μm lik bir tolerans bırakılmaktadır. Ortalama yün lifi çapı 17.5 μm den daha azdır. Test hatalarına karşı, mutlak limiti μm yapacak şekilde 0.25 μm lik bir tolerans bırakılmaktadır ÜRETIMDE GÖRSEL GÖRÜNÜM (Tüm giyim ürünleri için geçerli olan TM206 ve 288) Hızla değişen moda piyasasında, sadece iyi görünen ve hatasız giysiler satın almak için tüketicinin ilgisini çekebilmektedirler. Dolayısıyla, giysinin kusursuz ve beklenen görünüme sahip bulunduğundan emin olmak için, muayene işlemleri gerçekleştirilmelidir. Farklı imalat süreçleri ve ürün gereksinimleri nedeniyle, örme giysiler için ayrı (TM206) ve ısmarlama (dokuma) giysiler için ayrı (TM288) muayene işlemleri mevcuttur. Örme giysi muayenesi için değerlendirme ürün alındığı gibi ya da yıkama sonrasında gerçekleştirilir. Belirlenen kusurlar hata kodları kullanılarak kaydedilip, sınıflandırılırlar. Önemli bir pozisyonda bulunan ya da kolaylıkla görülebilen kusurlar önemli olarak sınıflandırılırlar. Yıkama sonrası görünüm muayene kriterleri olarak, giysi kusurlarının dışında, renk, simetri, dikiş bozukluğu ve noktasal keçeleşmeyi içerir. Muayene kaydı partiden alınan münferit numunelerin önemli kusur sayısını ve başarı/başarısızlık durumunu kayıt altına alacaktır. COOL WOOL MERINO COOL NATURAL STRETCH Ürüne tüm yıl boyunca özel bir konfor hissi katıp, yünün eşsiz nefes alma ve serin tutma kabiliyetinin nimetlerinden faydalanan seçme yün ipliklerden mamuldür. Bu etiket her mevsim ten ile temas halindeki hafif, nefes alabilen ve konforlu yumuşak ürünlerde kullanılmaktadır. Merino Cool mükemmel doğal dökümü ile tarzın özüdür. Bu etiket tarz ve kalite ile birlikte esneklik katıp, üstün konfor ve hareket özgürlüğü vermek üzere özel olarak aprelenmiş tüm Saf Yeni Yün (Pure New Wool) dokuma giyim ürünlerinde kullanılır. Kamgarn iplik kullanılmalıdır, ürün yüzeyi pürüzsüz ve temiz olmalıdır ve kumaş ağırlığı 190 g/m² yi aşmamalıdır. Ortalama yün lifi çapı 22.5 μm lik bir mutlak maksimum değere sahiptir. Düz örme (trikotaj) ürün için, minimum son 12 Nm numara iplik kullanılmalıdır. Yün içeriği yüzde 50 den daha fazla olup, ortalama yün lifi çapı 22.5 μm den daha azdır. İplik kamgarn, ürün yüzeyi pürüzsüz ve temiz olmak zorundadır. Kumaş ağırlığı azami 165 g/m² den azdır. Fully fashioned örme ürün için minimum geyç 14 tür. Dokuma ürünler, her iki yönde %10 esneme veya ya çözgü ya da atkı yönünde % 12 esneme ile % 100 Saf Yeni Yün den mamuldürler. Eski haline getirilemez esneme % 3 ü aşmamalıdır. Buharla ütüleme esnasında dokuma kumaşta meydana gelen boyutsal değişim % 3 çekmeyi aşmayacaktır. Dokuma bir giysi için, numune incelenir ve tespit edilen kusurlar ilgili kriterler dikkate alınarak kabul edilebilir ve kabul edilemez olarak kaydedilirler. Dikili etiketler ve yaka etiketleri de TWC gerekliliklerine uygun olup, olmadıkları bakımından kontrol edilirler. Bu, genellikle zarar vermeyen ve sübjektif bir test olup, amacı giysinin satılabilir kalitede olup, olmadığına karar vermektir. WOOL PLUS LYCRA LIF Yün kumaşa Lycra lif ilavesi ekstra uzayabilirlik ve geri kazanım sağlamak suretiyle kumaşın konfor ve performansını arttıracaktır. Bu durum yüne çağdaş ürünler yaratmak üzere ekstra dirilik verir. Üründeki yeni yün içeriği % 50 den daha fazla olmak zorundadır. Maksimum Lycra içeriği ise ürün tipine bağlı olarak değişir. Detaylar ürün spesifikasyonu AL-1 de verilmektedir. Kumaşın her iki yöne esnemesi en az % 15 veya ya çözgü ya da atkı yönünde esnemesi en az % 18 olmalıdır. Eski haline getirilemez esneme % 3 ü aşmamalıdır. Buharla ütüleme esnasında dokuma kumaşta meydana gelen boyutsal değişim % 3 çekmeden az olmalıdır. DIKIŞIN (BIRLEŞTIRMENIN) KONTROL EDILMESI SUPER S Super S etiketlemesi IWTO namına The Woolmark Company tarafından tatbik edilmektedir. Super S şeması ince yün kumaşı tanımlamak üzere tasarlanmıştır. Bu şema Super 80 s ten Super 250 s e kadar uzanan bir dizi sayıdan oluşmaktadır. S numarası ne kadar yüksek ise yün o kadar incedir ve dolayısıyla yumuşaktır. Eğer ürün hem TWC hem de IWTO ürün spesifikasyonunu karşılıyorsa, Super S kumaş tanımlayıcılar Woolmark sembolü ile müştereken kullanılabilirler. TWC, IWTO namına, Super S ürünler için S logosunun kullanımı amacıyla lisans vermektedir. Eğer bir şirket aynı zamanda bir Woolmark lisans sahibi ise, hem Woolmark hem de S ibaresini gösteren kombine bir etikete erişebilir. Ürün 2/102[2011] sayılı IWTO Uygulama Esaslarında tarif edildiği gibi Saf Yeni Yün den imal edilmek zorundadır. Maksimum ortalama lif çapı Super S için yayımlanan IWTO Uygulama Esaslarının en son baskısına uygun olmalıdır. 12 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 13

8 3 ÖZET Woolmark markası ve bunun alt markaları, tüketici beklentilerinin karşılanmalarını sağlamak üzere ürünleri lif içeriği, amaca uygunluk, giyilme ve bakım esnasında performans bakımından tasdik etmek üzere kullanılırlar. Woolmark markalarının tüm dünyada istikrarlı bir şekilde kullanılmalarını sağlamak üzere objektif standartlar ve kalite kontrol sistemleri oluşturulmuş bulunmaktadır. Spesifikasyonlar ve test yöntemleri mevcut uygulama ile tutarlı olmalarını sağlamak üzere sürekli şekilde gözden geçirilmektedirler. Bu hem sektöre hem de tüketicilere kalite güvencesi bakımdan gönül rahatlığı sağlamaktadır. 14 THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO THE MEANING BEHIND THE WOOLMARK LOGO 15

9 Daha fazla bilgi için lütfen Müşteri Yöneticiniz ya da The Woolmark Company ürün geliştirme ekibi ile irtibat kurunuz. A: Sydney Head Office. Level 30, HSBC Centre, 580 George St, Sydney NSW 2000, Australia T: F: The Woolmark Company Pty. Ltd. şirketi ve çalışanları, memurları ve yüklenicileri ve işbu materyale herhangi bir katkısı olan herhangi bir kişi ( biz ya da bizler ); işbu materyal kapsamına dâhil edilmiş olan bilgilerin; yayınlanması sırasında doğru ve geçerli olmasını garanti altına almak üzere, makul ölçülerdeki çabayı göstermiş olmalarına rağmen; bu materyalin kendi amaçlarınıza hizmet edecek biçimde kullanım için kesinliğini, güvenilirliğini, uygunluğunu, geçerliliğini ve eksiksizliğini onaylamak; size ait bir yükümlülüktür. Yasalar tarafından izin veriliği ölçüye kadar, yasalar ile ifade edilen, ima edilen ya da uygulatılan ya da işbu materyal içeriğine dâhil edilmiş olan bilgiler ile bir başka biçimde ilgili olan ya da sizin kullanımınız ile ilgili olan bütün koşulları, garantileri, hükümleri ve yükümlülükleri hariç tutmaktayız ve (doğrudan, özel ya da sonucundan doğan kayıp ya da hasar, kar kaybı ya da iş olanağı kaybı da dâhil olmak üzere) işbu materyalden ya da sizin işbu materyali kullanımınızdan doğan ya da işbu materyal ile bağlantılı ya da işbu materyali kullanımınız ile bağlantılı olan hiçbir kayıp ya da hasar ile ilgili olarak, hangi yükümlülük fiili ya da teorisi kapsamında ortaya çıkarsa çıksın ya da hangi yükümlülük fiili ya da teorisi sebebi ile meydana gelirse gelsin, size karşı hiçbir sorumluluk kabul etmiyoruz. The Woolmark Company Pty. Ltd. Bütün hakları saklıdır. Bu çalışma telif hakkı ile korunmaktadır. Telif Hakları Yasası kapsamında izin verilmiş olan durumlar hariç olmak üzere, işbu yayının hiçbir kısmı, elektronik olarak ya da başka bir biçimde hiçbir işlem ile; telif hakkının sahibi tarafından yazılı biçimde verilmiş bir izin olmaksızın kopya edilemez ve sözü edilen izin olmaksızın içeriğindeki bilgiler hiçbir formda elektronik olarak saklanamaz. GD0186_TU