BURSA DA S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I LE L fik L FAKTÖRLER
|
|
- Meryem Mutlu
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 zmir Gö üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXV, Say 1, 2011 BURSA DA S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I LE L fik L FAKTÖRLER THE FACTORS RELATED TO HABIT OF SMOKING CIGARETTE AND ADDICTION OF NICOTINE IN BURSA Hayrettin GÖÇMEN Nazan NALCI SAVAfi brahim OCAK Esma CEYLAN Ahmet URSAVAfi Mehmet KARADA Funda COfiKUN Eda DURMUfi Oktay GÖZÜ Uluda Üniversitesi T p Fakültesi, Gö üs Hastal klar, Bursa Anahtar sözcükler: Sigara al flkanl, nikotin ba ml l, Fagerstrom nikotin ba ml l k skoru Key words: Smoking habit, nicotine addiction, Fagerstrom nicotine addiction score Gelifl tarihi: 05 / 11 / 2010 Kabul tarihi: 03 / 04 / 2011 ÖZET Sigara önemli bir sa l k sorunudur. Sa l k Bakanl verilerine göre eriflkin nüfusumuzun 1/3 ü sigara içmektedir.çal flmam zda, Bursa da sigara içme yayg nl ve nikotin ba ml l k durumu ile iliflkili olabilecek demografik verileri araflt rmay amaçlad k. KOAH günü etkinliklerinde Bursa da bir al flverifl merkezinde gönüllülerden, sigara ve fagerstrom nikotin ba ml l k durumlar n belirlemek için anket formunu doldurmas istendi. Kat l mc lar n demografik verileri, meslek, ekonomik ve e itim durumlar kaydedilerek de erlendirildi. Çal flmada 298 gönüllü (%62.7 erkek, %38.3 kad n, ortalama yafl 44.9±3.3 y l) de erlendirildi. Olgular n %61.7 si sigara içmekteydi. (Erkeklerin %73.4 ü, kad nlar n %41.4 ü). Sigara içme oran erkeklerde anlaml derecede yüksekti. Sigara içenlerin ortalama fagerstrom skoru 3.6±2.3 idi. Sigara içme süresi, sigara paket y l ile fagerstrom skoru aras nda iliflki yoktu. Serbest meslek grubunda sigara içimi di er meslek gruplar na oranla anlaml derecede yüksekti. Sigara içenlerin %29.9 u uzun sigara içmekteydi. Uzun sigara içenler (yafl ortalamas 47.1±2.0 y l), k sa sigara içenlere (yafl orta- SUMMARY Smoking cigarette is an important health problem in Turkey. Everyone of three adults smokes according to the data of The Ministry of Health. In our study, we aimed to evaluate smoking and nicotine addiction status and related demographic factors in Bursa s public. Were asked from participants to fill a questionnaire including their smoking and demographic status, in COPD day at a mall in Bursa. Their datas were recorded and evaluated. In this study were evaluated 298 participants (111 female, 187 male) with a mean age of 44.9±3.3 years. 61.7% of the participants was smoking (73.4% of the male and 41.4% of the female). The rate of smoking was significantly higher in male (p<0.001). Mean Fagerstrom nicotine addiction score was 3.6±2.3. Fagerstrom nicotine addiction score was not correlated with smoking years and mean packet years (p>0.05). In self employed persons, smoking was significantly higher than other job groups (p<0.05). 29.9% of the smokers were consuming long cigarettes. Of the long cigarettes smokers mean age was 47.1±2.0 years and they were significantly older 1
2 S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I lamas 42.0±1.4) oranla anlaml derecede yafll yd. Uzun sigara içenlerin ortalama sigara içme (p=0.025) ve paket y l (p=0.006) k sa sigara içen gruba oranla anlaml derecede yüksekti. Toplumumuzda erkeklerde ve serbest meslek grubunda sigara içme oran yüksektir. çilen sigara miktar, nikotin ba ml l ile korele olmayabilir. Uzun sigara içimi ileri yafl grubu, daha fazla sigara içim y l ve paket y l ile iliflkilidir. G R fi Sigara kronik hastal klara ba l ölümlerin en büyük küresel etkenidir. Son verilere göre dünyada 1.3 milyar sigara içmektedir. Bunlar n %80 i geliflmekte olan ülkelerde yaflamaktad r (1). Küresel olarak y ll k 5 milyon kifli sigaradan dolay hayat n kaybetmektedir. Bu rakam n 2025 y l nda 7 milyonu geliflmekte olan ülkelerde olmak üzere 10 milyona ç kaca tahmin edilmektedir. Sigara tüketiminin ekonomik maliyeti, morbidite ve mortaliteye ba l olmak üzere y ll k 200 milyar dolar civar ndad r (2). Temininin kolay ve kullan m n n yasal olmas, sigara ba ml l n en s k görülen ve en önemli madde ba ml l haline getirmifltir (3). Sigara ba ml l, birçok faktörden etkilenen kompleks bir oluflumdur. Son zamanlarda yap lan çal flmalarda sosyoekonomik durum, yafl, cinsiyet, e itim düzeyi, çevresel ve genetik altyap gibi faktörlerin bu davran fl modalitesine etkileri gösterilmifltir (4). Topluma göre farkl l k gösteren bu faktörlerin ortaya konmas, sigara karfl t kampanyalar n içeri- ini belirlemedeki önemi büyüktür. Sigara içeri inde ba ml l k yap c madde nikotin oldu undan sigara ba ml l n seviyesi, direkt nikotin ba ml l ile ölçülür (5). Klinik pratikte ve bilimsel araflt rmalarda bu seviyenin ölçümün en yararl oldu u gösterilen anket, Fagerström Nikotin Ba ml l k (FNB) Anketidir (6). Yap lan çal flmalarda bu anket skorlar n n, sigara ba ml l ile ba ms z than short cigarette smokers (42.0±1.4 years) (p<0.045). Mean smoking years (p=0.025) and mean packet years (p=0.006) were significantly higher in the long cigarette smokers. Smoking is rather widespread, especially among the men and the self employed persons. The amounts of smoked cigarettes may not be related with Fagerstrom Nicotin Addiction Scores. Long cigarette smoking is related with more smoking and more packet years. (7) ve çok güçlü iliflkisi (8) gösterilmifltir. Kesitsel nitelikteki çal flmam zda, Bursa da sigara içim al flkanl n etkileyen demografik faktörler ve bu faktörlerin Fagerström nikotin ba ml l k skorlar ile iliflkisi araflt r lm flt r. GEREÇ VE YÖNTEM 2006 y l Dünya KOAH günü etkinliklerinde Bursa da büyük bir al flverifl merkezinde aç lan stantta anket çal flmas uyguland. Çal flmam za toplam 298 gönüllü kat ld. Çal flmam za kat lan tüm gönüllülere sigara içme öyküleri ve demografik özelliklerini belirlemek için 10 sorudan oluflan bir anket ile sigara içenlere nikotin ba ml l klar n belirlemek için Fagerstrom nikotin ba ml l k anketi (Tablo 1) uyguland. Kat l mc lar n yafl (genç, orta yafl, ileri yafl), sigara içimi (k sa sigara, uzun sigara), ekonomik durum (kötü, orta, iyi), meslek (memur, emekli, ö renci, serbest meslek, emekli, ev han m ) ve e itim durumlar (okuryazar de il, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite) gruplanarak kaydedildi ve analiz edildi. Çal flman n istatistiksel analizi SPSS 13.0 versiyon Windows paket program kullan - larak Üniversitemiz Biyoistatistik Anabilim Dal nda yap ld. De erler ortalama ± standart deviasyon (SD) olarak verildi. P de erinin 0.05 ten küçük olmas istatistiksel olarak anlaml kabul edildi. 2
3 ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S Tablo 1. Fagerstörm Nikotin Ba ml k Anketi. 3 puan 2 puan 1 puan 0 puan Uyand ktan ne kadar sonra ilk 5 dakikada 5-30 dakika dakika Bir saat sonra ilk sigaran z içiyorsunuz? içinde içinde Sigara içmenin yasak oldu u yerlerde, - - Evet Hay r sigara içmemek zor geliyor mu? (Örne in okul, hastane) Hangi sigaray b rakmak sizin için - - Sabah ilk Di erleri daha zor, yani hangisi sizin sigaram daha de erli? Her gün ortalama kaç adet 31 ve üstü 21 ile ile 20 aras 10 veya az sigara içiyorsunuz? aras Uyand n z ilk saatler içinde, - - Evet Hay r gün içinde içti inizden daha çok sigara içiyor musunuz? Hasta oldu unuz ve yatakta yatmak - - Evet Hay r zorunda oldu unuz günlerde dahi sigara içer misiniz? 7-10 puan: fiiddetli ba ml, 4-6 puan:orta fliddette ba ml, 4 puandan az: Düflük fliddette ba ml BULGULAR Çal flmaya, ankete kat lan toplam 298 gönüllü dahil edildi. Yafl ortalamas 44.9±3.3 y l olan gönüllülerin 187 si erkek (%62.7), 111 i kad nd (%38.3). Sigara içenlerin oran %61.7 (n=184) ve sigara içmeyenlerin oran %38.3 idi (n=114) (fiekil 1). Erkeklerin %73.4 (n=138) ü sigara içiyor, %26.6 (n=50) ü sigara içmiyordu. Kad nlarda sigara içme oran %41.4 (n=46), içmeyenlerin oran %58.6 (n=66) fleklindeydi. Sigara içme oran n n erkeklerde istatistiksel olarak anlaml derecede yüksek oldu u saptand (p<0.001) (Tablo 2). Sigara içen 184 kifli ortalama 19.1±1.2 y ld r sigara içmekteydi ve günde tüketilen ortalama sigara miktar 20.4±1.1 adet idi. Sigara içenlerin ortalama Fagerstrom nikotin ba ml l k skoru 3.6±2.3 idi. Kad nlarda ortalama Fagerstrom skoru 1.8±2.1, erkeklerde 4.1±3.7 idi. Erkeklerin Fagerstrom ba ml l k skoru kad nlara oranla anlaml derecede yüksek saptand (p<0.05) (fiekil 2). Sigara içme süresi, sigara paket y l ile Fagerstrom ba ml l k skoru aras nda iliflki yoktu (p>0.05). Tablo 2. Olgular n sigara içme durumlar n n cinsiyete göre da l mlar. Erkek Kad n fiekil 1. Olgular n sigara içme durumlar na göre da l m. Sigara çen 138* 46 Sigara çmeyen *p<
4 S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I fiekil 2. Fagerstrom nikotin ba ml l k skorlar n n cinsiyet aç s ndan karfl laflt r lmas. Kat l mc lar meslek aç s ndan memur, emekli, ö renci, serbest meslek, emekli ve ev han m olmak üzere 6 gruba ayr ld lar. Gruplar sigara içimi aç s ndan de erlendirildi inde, serbest meslek grubunda sigara içiminin istatistiksel olarak anlaml derecede yüksek oldu u belirlendi (p=0.005) (Tablo 3). Yafl, yafl grubu, e itim ve ekonomik düzeyleri ile sigara içimi aras nda anlaml iliflki olmad görüldü (p>0.05). Sigara içen kat l mc lar n (n=184) %70.1 i (n=129) k sa, %29.9 u (n=55) uzun sigara içmekteydi (fiekil 3). Uzun sigara içenlerde yafl ortalamas 47.1±2.0 y l, k sa sigara içenlerde ise 42.0±1.4 y ld. Uzun sigara içenlerin k sa sigara içenlere oranla istatistiksel olarak anlaml derecede yafll oldu u gözlendi (p=0.045). Uzun sigara içenlerin fiekil 3. Sigara içenlerin uzun/k sa sigara da l m. ortalama sigara içme y l 22.0±1.7 y l ve ortalama sigara paket y l 26.2±2.7 y ld. K sa sigara içenlerde ise ortalama sigara içme y l 17.7±1.1 ve ortalama sigara paket y l 19.0±1.9 du. Uzun sigara içenlerin ortalama sigara içme y l ve ortalama sigara paket y l k sa sigara içen gruba oranla anlaml derecede yüksekti (s ras yla p=0.025 ve p=0.06) (Tablo 4). TARTIfiMA Sigara ba ml l, küresel salg n fleklinde etkinli ini giderek art ran ve sonuçlar daha net ortaya ç kmaya bafllayan büyük bir halk sa l sorunudur (1). Morbidite ve mortalitenin en önemli önlenebilir risk faktörü oldu- u kabul edilmektedir (9). Sigaraya ba l Tablo 3. Meslek gruplar na göre sigara içiminin karfl laflt r lmas. Memur Emekli Serbest Meslek Iflçi Ö renci Ev Han m Toplam Sigara Içen Sigara Içmeyen P >0.05 >0.05 =0.005* >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 Tablo 4. Uzun / K sa sigara içen olgular n karfl laflt r lmalar. Ortalama Yafl Ortalama Sigara Paket Y l Ortalama Sigara çme Y l Uzun 47.1±2.0* 26.2±2.7** 22.0±1.7*** Kisa 42.0± ± ±1.1 *p=0.045, **p=0.006, ***p=
5 ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S olarak ortaya ç kan sosyal ve ekonomik problemlerin daha iyi dökümante edilip irdelendi i geliflmifl ülkelerde sigara içme h z nda belirgin azalma gözlenmesine ra men, sigara endüstrisinin yo un kampanya ve propagandalar neticesinde geliflmekte olan ülkelerde bu art fl h zla devam etmektedir (10). WHO nun verilerine göre dünya çap nda erkeklerin %47 si, kad nlar n %12 si sigara içmektedir. Geliflmekte olan ülkelerde erkeklerin %48 i, kad nlar n %7 si; geliflmifl ülkelerde erkeklerin %42 si kad nlar n %24 ü sigara kullan - c s d r (11). Geliflmekte olan ülkelerde kültürel normlar nedeniyle kad nlar n %2-10 düzeyi aras nda de iflen oranlar na karfl n erkeklerde %60 lara ulaflan yüksek bir içim oran gözlenir (12). Bu aç dan ülkemizin sigara durumunu en iyi yans tan PIAR n genifl kapsaml çal flmas nda sigara içme s kl n n erkeklerde %62.8, kad nlarda %24.3, 35 yafl üzeri nüfusta %43.6 oldu u tespit edilmifltir (13). Çal flmam zda de erlendirmeye ald m z popülasyonda sigara içme s kl %61.7 olarak bulunmufltur. Bulgumuz, P AR n Türkiye de yetiflkin nüfusta %43.5 olarak belirledi i s kl a oranla biraz yüksek gözükmektedir (13). Bu durum, anket çal flmas yapt m z olgular m zdaki %62.7 gibi yüksek bir oranda erkek hakimiyeti ile aç klanabilir. Di er taraftan sigara al flkanl ölçütü olarak farkl k staslar n alg lanmas ndaki de iflikliklerden kaynaklanabilir. WHO kriterlerine göre sigara kullan - c s olmak için "düzenli olarak günde 1 sigara içmek" yeterli olsa da baz araflt rmalarda (14) sigara al flkanl n n "paket tafl mak" gibi farkl parametreler ile de erlendirilmifl olmas sigara al flkanl n n bulunan de erlerden daha da yüksek olabilece ini düflündürmektedir. Çal flmam zda sigara tüketimi aç s ndan WHO nun düzenli olarak günde en az 1 adet sigara içme k stas kullan lm flt r. Çal flmam z n anlaml sonuçlar ndan birisi de genel literatür verilerine paralel olarak erkeklerde (%73.4), kad nlara (%26.6) göre sigara içme oran n n yüksek olmas yd. Literatürde bu bulguyu destekleyen çok say da çal flma mevcuttur. Fakhfakh ve ark. (15)'n n sosyokültürel aç dan ülkemize benzer olan Tunus halk nda yapt çal flmada, erkeklerde sigara içiminin kad nlara oranla daha fazla oldu u gösterilmifltir. Tessier Ortado u ve Akdeniz co rafyas ndaki erkeklerde sigara içiminin, ran n %20 lik oran ndan Türkiye nin %63 lik oran na dek farkl yelpazelerde seyretti ini bildirmifltir (16). Geliflmifl bat ülkelerinde erkekler ve kad nlar n sigara içme oran benzer iken (17), ülkemizden Seyfikli ve ark. (18)'n n çal flmas nda saptanan %19 luk sigara içen kad n oran, çal flmam zdaki %27 lik oran destekler niteliktedir. Sigara al flkanl na do rudan katk s saptanan faktörlerden biri sosyoekonomik durumdur. Birçok çal flma ile bu birliktelik gösterilmifltir. Literatürde ekonomik gelirin azalmas ile sigara içiminin de artt n gösteren çal flmalar oldu u gibi (15,19,20), bunun tersini iddia eden çal flmalar da vard r (21, 22). Tüm bu verilerin yan s ra Çuhadar ve arkadafllar ile (23) Ceylan ve arkadafllar n n (24) çal flmalar ndakine benzer olarak çal flmam zda sosyoekonomik durumun sigara içimi ve ba ml l ile anlaml iliflkisi saptanmam flt r. Araflt rmalarda e itim düzeyi ile sigara içimi aras nda farkl sonuçlar bildirilmifltir. Bizim de saptad m z üzere e itim düzeyi ile sigara içim al flkanl aras nda iliflkinin gösterilemedi i çal flmalar n yan s ra (25), e itim düzeyi artt kça sigara içiminin artt n (26) ve azald n (22) gösteren çal flmalara da rastlanmaktad r. Mesle in sigara içimine etkileri ile ilgili yap - lan araflt rmalar n sonuçlar da farkl d r. Çal flmam zda, serbest meslek grup mensuplar nda sigara içiminin anlaml derecede yüksek oldu u saptanm flt r. Covey (27) ve Cox da (28) çal flmalar nda verilerimiz do rultusunda serbest çal flanlarda sigara içiminin daha yo un oldu unu bildirmifllerdir. Bundan farkl 5
6 S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I olarak iflçi (29) ve memurlarda (8) sigara içme oran n n daha yüksek oldu unu gösteren çal flmalarda mevcuttur. Nikotin ba ml l n sadece içilen sigara miktar veya süresi ile ölçmek ço unlukla ba ml l n derecesi hakk nda fikir vermez (30). Nitekim çal flmam zda FNB skorlar n n içilen sigara adedi, süresi ve paket y l ile iliflkisi gösterilememifltir. Farkl olarak içilen sigara miktar ile FNB skorlar aras nda do rusal iliflkinin saptand çal flmalar mevcut olsa da (15), FNB testinin nikotin ba ml l - n n erken tespitinde sigara say s ndan daha anlaml ve daha güçlü belirteci oldu u gösterilmifltir (6). Bu anketler klinik pratik ve epidemiyolojik araflt rmalarda kendine yer bulmufltur. Nikotin ba ml l nda cinsiyet faktörünün önemli oldu u ve bunun da sigara b rakmada yaflanan semptomlarda farkl l a neden oldu u bilinmektedir (31). Çal flmam zda FNB skorlar n n erkeklerde kad nlara oranla anlaml derecede yüksek ç kmas, bu yöndeki literatür verilerini desteklemektedir. Bununla beraber literatürde, Okutan ve ark. (25)'n n çal flmas ndaki cinsiyetin FNB skorlar aç s ndan etkili olmad sonucu gibi karfl t verilere de rastlan lmaktad r. Ba ml l k artt kça içici ihtiyac olan dozu günlük içti i sigara say s, duman soluma derinli i ve bir sigaradan ald nefeslerin s kl ile ayarlar (32). Kifli sigaradan maksimum verim alman n yollar n arar. Uzun sigara seçimi bu yollardan biridir. Bu flekilde ayn sigara say s na ra men daha yo un nikotine ulafl l r. Çal flmam zda da bu durumla iliflkili olarak daha uzun y llard r daha fazla miktarda sigara içen daha yafll içicilerin, sigara tercihlerini uzun sigaradan yana kulland klar, bu flekilde sigara say s n daha da artt rmak yerine boyutunu artt rd klar gözlenmifltir. Bu durum epidemiyolojide genelde göz ard edilen, günlük tüketilen nikotini belirlerken yaln z sigara adedinin de erlendirildi i araflt rmalarda sorun teflkil edebilecek önemli bir ayr nt d r. Çal flmam z n örnek hacmi Bursa gibi büyük bir popülasyonu temsil etmek için yetersiz kalabilir. Ayr ca anket çal flmas n n büyük bir al flverifl merkezinde yap lm fl olmas, buraya ulaflamayan kifliler göz önünde bulunduruldu unda çal flman n homojenizasyonunu olumsuz etkileyebilir. Tüm bu k s tlamalara ra men çal flma verilerinin, 2006 y l için toplumun sigara al flkanl ve bu durumu etkileyen faktörler hakk nda genel bir fikir oluflturmas aç s ndan faydal oldu- unu düflünmekteyiz. Bursa da genel sigara içme prevalans n n Türkiye ortalamas ndan yüksek oldu u, bu neticenin kat l mc lar n erkek hakimiyetine ba l olabilece i düflünülmektedir. Kad nlardaki sigara içme oran, ülkemiz ortalamas na yak n çizgidedir. FNB nin içilen sigara miktar ile iliflkisinin gösterilememifl olmas, ba ml l kta etkisi yeni yeni gösterilmeye bafllanan sosyal ve genetik faktörlerin daha net irdelenmesi gereklili ini do urmaktad r. Uzun sigara kullan m n seçen içicilerin ba- ml l k aç s ndan daha riskli oldu u ve bu ayr nt n n de erlendirmede göz önünde bulundurulmas gerekti i kan s na var lm flt r. KAYNAKLAR 1. Global tobacco epidemic: American Cancer Society. [ Accessed February 28, Global Effects of Tobacco Use [ globalhealth.gov/]. Accessed February 28, Temel A. ve ark. Bir E itim Hastanesinin Sa l k Personelinde Sigara Al flkanl, B rakma S kl ve Ba ml Kiflilik Özelliklerinin liflkisi. Ba ml l k Dergisi 2004; 5: Göksel T, Cirit M, Bay nd r Ü. zmir ili lise 6
7 ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S ö rencilerinin sigara al flkanl n etkileyen faktörler. Toraks Dergisi 2001; 3: Kaya N, Çilli AS. Üniversite ö rencilerinde nikotin, alkol ve madde ba ml l n n 12 ayl k yayg nl. Ba ml l k Dergisi 2002; 3: Haberstick BC, Timberlake D, Ehringer MA, Lessem JM, et al. Genes, time to first cigarette and nicotine dependence in a general population sample of young adults. Addiction 2007; 102: Pomerleau OF, Collins A, Shiffman S, et al. Why some people smoke and others do not: new perspectives. J Consult Clin Psychol 1993; 61: Pomerleau OF. Individual differences in sensitivity to nicotine: implications for genetic research on nicotine dependence. Behav Genet 1995; 25: Ezzati M, Henley SJ, Thun MJ, et al. Role of smoking in global and regional cardiovascular mortality. Circulation 2005; 112: lhan F, Aksakal FN, lhan MN, Aygün R. Gazi Üniversitesi T p Fakültesi ö rencilerinin sigara içme durumu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: WHO Global Status Report-Paistan-1997: Tobacco Information and Prevention Source (TIPS), Centers for Disease Control. [ Accessed February 28, Dilbaz N, Apayd n L. Bir E itim Ve Araflt rma Hastanesinde Çal flan Hemflireler Aras ndaki Sigara çme, B rakma S kl Ve Sigara çme Davran fl n n Özellikleri. Ba ml l k Dergisi 2002: 3: P AR Sigara Al flkanl klar ve Sigara le Mücadele Kampanyas Kamuoyu Araflt rmas Raporu. stanbul, Kocabafl A. Türkiye de sigara içme al flkanl n n yayg nl ve baz özellikleri Solunum 1994; 5: Fakhfakh R, Hsairi M, Maalej M, Achour N, Nacef T. Tobacco use in Tunisia: behaviour and awareness. Bulletin of the World Health Organization 2002, 80 (5). 16. Tessier JF, Nejjari C, Bennani-Othmani M. Smoking in Mediterranean countries: Europe, North Africa and the Middle East: results from a co-operative study. International Journal of Tuberculosis and Lung Disease 1999; 3: A Statement of Joint Committee on smoking and health: Smoking and Health: Physician Responsibilty. Special Report. Chest 1995; 108: Seyfikli Z, Gönlügür U, Sümer H, Topçu S. Sivas ta ev kad nlar nda sigara al flkanl klar. Tüberküloz ve Toraks 2001; 49: Nelson DE, Emont SL, Brackbill RM, Cameron LL, Peddicord J, Fiore MC. Cigarette smoking prevalence by occupation in the United States: a comparison between 1978 to 1980 and 1987 to Journal of Occupational Medicine 1994; 36: Kutlu R, Çivi S. Seydiflehir Meslek Yüksek Okulu Ö rencilerinde sigara Kullanma Durumlu ve Etkileyen Faktörler. Ba ml l k Dergisi 2006; 7: Arbak P, Erdem F, Karacan Ö ve ark. Düzce Lisesi ö rencilerinde sigara al flkanl. Solunum 2000; 2: Bafler S, Hac o lu M, Evyapan F, Özkurt S, K ter G, Zencir M. Denizli l Merkezinde Yaflayan Eriflkinlerin Sigara çme Özellikleri. Toraks Dergisi 2007; 8: Çuhadar D, Bahar A. Farkl Sosyoekonomik Çevreden ki lkö retim Okulunda Ö renim Gören Ö rencilerin Sigara Kullanma Durumlar ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. F rat Sa l k Hizmetleri Dergisi 2007; 5: Ceylan, E, Yan k, M, Gencer, M. (2005). "Harran Üniversitesi ne Kay t Yapt ran Ö rencilerin Sigaraya Karfl Tutumlar n Etkileyen Faktörler", Toraks Dergisi 6: Okutan O, Tafl D, Kaya H, Kartalo lu Z. Sigara içen sa l k personelinde nikotin ba ml l k düzeyini etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007; 55: Sayan, Tekbafl ÖF, Göçgeldi E, Pasl E, Babayi it M. Bir e itim hastanesinde görev yapan hemflirelerin sigara içme profilinin belirlenmesi. Genel T p Derg 2009; 19: Covey LS, Glassman AH, Stetner F, Becker J. Effect of history of alcoholism or major 7
8 S GARA Ç M VE N KOT N BA IMLILI I depression on smoking cessation. Am J Psychiatry 1993;150: Cox LS, Feng,S, Can J, Ford MM,Tercyak KP. Social and Behavioral Correlates of Cigarette Smoking among Mid-Atlantic Latino Primary Care Patients. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005; 14: Nishiura C, Narai R, Ohguri T, Funahashi A, et al. The effect of Smoking Prevalence at Worksites on Individual Cessation Behavior. J Occup Health 2009; 51: Pomerleau CS, Carton SM, Lutzke ML, Flessland KA, Pomerleau OF: Reliability of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire and the Fagerstrom Test for Nicotine Dependence. Addict Behav 1994; 19: Stanton W. DSMII-R Tobacco dependence and quitting during late adolescence. Addict Behav 1995; 20: Coflar B, fiahin K, Ar kan Z, Ifl k E. Nikotin ba ml l, psikofarmakolojisi ve ba ml l k davran fl n n baz psikiyatrik bozukluklarla iliflkisi. 3P Dergisi 1996; 4: Yaz flma Adresi: Dr. Hayrettin GÖÇMEN Uluda Üniversitesi T p Fakültesi, Gö üs Hastal klar Anabilim Dal, BURSA e-posta: drhayrettin@yahoo.com 8
BENZER AMACA YÖNEL K UYGULANAN UYKUNUN FONKS YONEL SONUÇLARI ÖLÇE (FOSQ) LE EPWORTH UYKULULUK SKALASI (EUS) KORELE M D R?
zmir Gö üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXVI, Say 1, 2012 BENZER AMACA YÖNEL K UYGULANAN UYKUNUN FONKS YONEL SONUÇLARI ÖLÇE (FOSQ) LE EPWORTH UYKULULUK SKALASI (EUS) KORELE M D R? IS FUNCTIONAL OUTCOMES OF
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıYrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr.
Yrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr. Yasemin Ak n 6 1 stanbul Bilim Üniversitesi T p Fakültesi, Halk Sa l Anabilim
DetaylıDenizli l Merkezinde Ya ayan Eri kinlerin Sigara çme Özellikleri
ARAŞTIRMA / Original Article TÜTÜN VE SAĞLIK / Smoking and Health Toraks Dergisi 2007; 8(3): 179-184 Denizli l Merkezinde Ya ayan Eri kinlerin Sigara çme Özellikleri Sevin Ba er 1, Murat Hacıo lu 1, Fatma
DetaylıMaltepe Üniversitesi T p Fakültesi Ö rencilerinin Sigara çme Al flkanl klar
Maltepe Üniversitesi T p Fakültesi Ö rencilerinin Sigara çme Al flkanl klar Smoking Habits of The Students at Maltepe University Medical Faculty Dr. Ender Levent / T. C. Maltepe Üniversitesi T p Fakültesi
DetaylıHastanemizde Çal flan Personelin Sigara çme Durumu ve Etkileyen Faktörler
ÖZGÜN ARAfiTIRMA ORIGINAL ARTICLE TÜTÜN VE SA LIK SMOKING AND HEALTH Hastanemizde Çal flan Personelin Sigara çme Durumu ve Etkileyen Faktörler Smoking Habits of the Personnel Employed in Our Hospital and
DetaylıTablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri
2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
Detaylızmir linde Sa l k Çal flanlar n n Sigara çme Al flkanl klar
ARAfiTIRMA zmir linde Sa l k Çal flanlar n n Sigara çme Al flkanl klar Ahmet Emin Erbaycu, Nimet Aksel, Aydan Çakan, Ayfle Özsöz Dr. Suat Seren, Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi,
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıTÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler
1 TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araflt rma ve Uygulama Merkezi 2003
DetaylıF rat Üniversitesi Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Ö rencilerinde Sigara Kullan m S kl *
O.M.Ü. T p Dergisi 20(4): 193 201, 2003 F rat Üniversitesi Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Ö rencilerinde Sigara Kullan m S kl * Dr. Edibe P R NÇC, Ö r.gör. Ramazan ERDEM F rat Üniversitesi, Sa l
DetaylıYÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri
BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,
DetaylıÜN VERS TEYE BAfiLAYAN Ö RENC LER N S GARA ÇME ALIfiKANLIKLARI
Solunum 2004 Vol: 6 Say : 3 Sayfa: 101-106 ÜN VERS TEYE BAfiLAYAN Ö RENC LER N S GARA ÇME ALIfiKANLIKLARI Canan GÜNDÜZ TELL *, Zeynep AYTEMUR SOLAK**, Duygu ÖZOL***, Abdullah SAYINER** * Ege Üniversitesi
DetaylıMerkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar
Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H
DetaylıTIP FAKÜLTES Ö RENC LER N N S GARAYA KARfiI TUTUMLARI
Solunum 2004 Vol: 6 Say : 1 Sayfa: 30-35 TIP FAKÜLTES Ö RENC LER N N S GARAYA KARfiI TUTUMLARI Çetin YILDIRIM*, P nar ÇEL K*, Ayfl n fiakar*, Gönül D NÇ** * Celal Bayar Üniversitesi T p Fakültesi Gö üs
DetaylıTÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Eriflkin ve Çocukta Tüberküloz Sempozyumu 30 Nisan 1999, stanbul, s. 9-13 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli
DetaylıÜniversite ö rencileri aras nda sigara içme s kl : Kesitsel bir çal flma
Türk Aile Hek Derg 2010; 14(2): 71-76 www.turkailehekderg.org Araflt rma Research Article doi:10.2399/tahd.10.071 Üniversite ö rencileri aras nda sigara içme s kl : Kesitsel bir çal flma Smoking prevalence
DetaylıGiriș. Hamit Sırrı Keten 1, Mustafa Haki Sucaklı 1, Özgür Ersoy 2, Hüseyin Üçer 1, Nagihan Sarı 1, Mustafa Çelik 1
ARAȘTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Kafkas J Med Sci 2014; 4(1):14 18 doi: 10.5505/kjms.2014.92486 Sigara ve Zararlarına Yönelik Eğitimin Etkinliği: Bir Konferans Değerlendirmesi Efficicacy of an Education
DetaylıELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU
ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu
DetaylıBir Grup Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin Sigara çme ile lgili Görüfl ve Davran fllar (*)
Bir Grup Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin Sigara çme ile lgili Görüfl ve Davran fllar (*) Smoking Thought and Smoking Behavior of One Group of Health High School s Students Nuran GENÇTÜRK**, Derya BOLAT***,
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,
DetaylıT bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673
T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıManisa li Lise Ö retmenlerinin Sigara çmeye Karfl Tutumlar
ARAfiTIRMA Manisa li Lise Ö retmenlerinin Sigara çmeye Karfl Tutumlar Ayflen Esen Danac 1, Arzu Yorganc o lu 2, P nar Çelik 2, Fatma Topçu 2, Firdevs Seyfe fien 1 1 Celal Bayar Üniversitesi T p Fakültesi
DetaylıMURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER
I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay
Detaylızmir li Lise Ö rencilerinin Sigara Al flkanl n Etkileyen Faktörler
ARAfiTIRMA zmir li Lise Ö rencilerinin Sigara Al flkanl n Etkileyen Faktörler Tuncay Göksel, Murat Cirit, Ülkü Bay nd r Ege Üniversitesi T p Fakültesi Gö üs Hastal klar Anabilim Dal ÖZET zmir deki lise
DetaylıUygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler
Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba
DetaylıAile flirketleri, kararlar nda daha subjektif
Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam
DetaylıCO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER
CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin
DetaylıAbstract. Yazışma Adresi: Görkem YARARBAŞ Ege Üniversitesi, Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri
Araştırma Makalesi / Research Paper Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 2015;54(3):114-119 Polis meslek yüksekokulu öğrencilerinde sigara kullanımına yönelik görüş ve tutumun değerlendirilmesi Evaluation
DetaylıCO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.
CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıBYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha
Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =
ZARLARLA OYNAYALIM Zar kullanarak toplama ve ç karma ifllemleri yapabiliriz. Zarda karfl l kl iki yüzdeki say lar n toplam daima 7 dir. Zarda 2 gözüküyorsa karfl s ndaki yüzeyin 7 2 = 5 oldu unu bulabilirsiniz.
DetaylıT bbi Makale Yaz m Kurallar
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE
DetaylıYüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerine Uygulanan Sigara Anket Sonuçları
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerine Uygulanan Sigara Anket Sonuçları Hülya Günbatar, Bünyamin Sertoğullarından, Selami Ekin Özet Amaç: Bu çalışmanın amacı tıp fakültesi öğrencileri arasında
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi
K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n
Detaylıönce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir
önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıTÜRKİYE DE ÇALIŞAN KADINLAR: SORUNLARI, BEKLENTİLERİ VE SENDİKALARA KARŞI TUTUMLARI
TÜRKİYE DE ÇALIŞAN KADINLAR: SORUNLARI, BEKLENTİLERİ VE SENDİKALARA KARŞI TUTUMLARI Anket Kasım 2014-Ocak 2015 tarihleri arasında 26 ilde, kadınların çalıştığı işkolları dikkate alınarak 10 işkolunda,
DetaylıTÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI
TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI Aralık 1 Giriş Kurumumuz taraf ndan üretilen istatistikler kullan c lara çeşitli kanallar yoluyla sunulmakta, hizmet kalitesini artt rmak ve kullan c ihtiyaçlar n karş lamak
DetaylıDr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2
Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2 1 Sakarya l Sa l k Müdürlü ü 2 Marmara Üniversitesi T p Fakültesi Halk Sa l AD. ÖZET Amaç: Diyabetin tedavi ve kontrolünde en önemli hedef glisemik kontroldür.
DetaylıCO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.
CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad
DetaylıİKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ
İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik
DetaylıSTANBUL'DA GENEL B R E T M HASTANES NDE ÇALIfiANLARIN S GARA HAKKINDAK B LG LER, DAVRANIfiLARI VE S GARA ÇME ORANLARI ÖZET
Solunum 2006; Vol: 8 Say : 4 Sayfa: 156-162 STANBUL'DA GENEL B R E T M HASTANES NDE ÇALIfiANLARIN S GARA HAKKINDAK B LG LER, DAVRANIfiLARI VE S GARA ÇME ORANLARI Banu SALEPÇ 1, Ali F DAN 1, Benan ÇA LAYAN
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
DetaylıGöğüs hastalıkları polikliniğine başvuran olguların sigara içme özellikleri
Göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran olguların sigara içme özellikleri Göksel KITER 1, Sevin BAŞER 1, Beyza AKDAĞ 2, Ali EKİNCİ 1, Nihal ÜNAL 1, Esma ÖZTÜRK 1 1 Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Detaylı6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.
SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi
DetaylıThe effectiveness of the peer education program on smoking control among young people
Orijinal Çalışma Gençlerde sigaradan korunma konusunda akran eğitimi programının etkinliği Gökben Yaslı a, Gönül Dinç Horasan b, Hilal Batı c Özet Amaç: Sigaradan korunmada gençlere yönelik eğitim programları
DetaylıSİGARA İÇEN HASTALARIN SİGARA PAKETLERİNİN ÜZERİNDEKİ UYARI YAZILARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN VE NİKOTİN BAĞIMLILIK DERECELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
ARAŞTIRMA YAZISI SİGARA İÇEN HASTALARIN SİGARA PAKETLERİNİN ÜZERİNDEKİ UYARI YAZILARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN VE NİKOTİN BAĞIMLILIK DERECELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Muhammed Fatih Önsüz 1, Ahmet Topuzoğlu
DetaylıSivas ın Çayboyu Mahallesi nde Yaşayan 10 Yaş ve Üzerindeki Bireylerin Sigara İçme Durumu *
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas ın Çayboyu Mahallesi nde Yaşayan 10 Yaş ve Üzerindeki Bireylerin Sigara İçme Durumu * Smoking Status of Individuals Over 10 Years Old Living in Çayboyu District
DetaylıDers 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac
Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun
DetaylıAraflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama
21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas
DetaylıÜN TE KES RLERDEN ALANLARA. Kesirleri Tan yal m. Basit Kesirler
. ÜN TE KES RLERDEN ALANLARA. Kesirleri Tan yal m Basit Kesirler. Afla daki flekillerde boyal k s mlar gösteren kesirleri örnekteki gibi yaz n z. tane............. Afla daki flekillerin belirtilen kesir
DetaylıKahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans
Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Hasan UÇMAK 1, Ömer Faruk KÖKO LU 1, Mustafa ÇEL K 2, Nuretdin KUZHAN 1, Remzi TOPRAK 1 1 Kahraman Marafl Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi,
DetaylıBEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9
BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal
DetaylıDoç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi
ÜN VERS TEYE G R SINAV S STEM NDEK SON DE KL E L K N Ö RENC LER N ALGILARI Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi
DetaylıGenel Yay n S ra No: 178 2010/20. Yay na Haz rlayan: Av. Celal Ülgen / Av. Coflkun Ongun
Genel Yay n S ra No: 178 2010/20 ISBN No: 978-605-5614-56-0 Yay na Haz rlayan: Av. Celal Ülgen / Av. Coflkun Ongun Tasar m / Uygulama Referans Medya ve Reklam Hiz. Ltd. Tel: +90.212 347 32 47 e-mail: info@referansajans.com
DetaylıAnimasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi
Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,
Detaylı30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu
30 > 35 nsan Kaynaklar > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu > nsan Kaynaklar Personele Göre fl De il, fle Göre Personel. stanbul Büyükflehir Belediyesi, Personele Göre
DetaylıYönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29
Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin
DetaylıGALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
22-11-2013 Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU İş bu rapor, Galata Yatırım A.Ş. tarafından, Sermaye Piyasası Kurulu nun 12/02/2013 tarihli ve 5/145 sayılı kararında yer alan; payları ilk kez halka
DetaylıBasit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ
Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Temel Kaynak 5 Yaflam m zdaki Elektrik BAS T ELEKTR K DEVRES Devrede Ampullerin n Nas l De ifltirebiliriz? Basit bir elektrik devresinde pil ampul anahtar ba lant
DetaylıSOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU
SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU 26-27.01.2007 stanbul Üniversitesi Merkez Bina Doktora Salonu stanbul Barosu stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi STANBUL BAROSU
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıNIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI
Portal Adres NIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI : www.cayyolu.com.tr İçeriği : Gündem : http://www.cayyolu.com.tr/haber/nijerya-dan-gelen-yolcuda-ebolaya-rastlanmadi/96318 1/3 SAGLIK IÇIN EGZERSIZ
Detaylı4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari
4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm
Detaylıİşte Eşitlik Platformu tanıtıldı
İşte Eşitlik Platformu tanıtıldı Ocak 15, 2013-3:55:02 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın himayesinde kurulan ''İşte Eşitlik Platformu'' tanıtıldı. Toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikle mücadele
DetaylıDr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr.
Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr. Hayri Polat 5 1 S. B. stanbul E itim ve Araflt rma Hastanesi ç Hastal klar
DetaylıOrtaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i
Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Devrim ÖZDEM R ALICI * Özet Bu ara t rmada 2002-2003
DetaylıYrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları
I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8
DetaylıVERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM
VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas
DetaylıÜniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği)
528 Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği) Turgut Fatih KASALAK, Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü, tfatih@akdeniz.edu.tr Evren SEZGİN, Akdeniz
DetaylıAyşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.
TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden
DetaylıAnkara Bölgesinde Sa l kl Bireylerde HAV, HBV, HCV Seropozitifli inin Yafl ve Cinsiyete Göre Da l m
HAV, HBV, HCV Seropozitifli inin Yafl ve Cinsiyete Göre Da l m Halil KURT 1, smet BATTAL 2, Osman MEM KO LU 1, Ayflegül YEfi LKAYA 1, Emin TEKEL 1 1 Ankara Üniversitesi T p Fakültesi, Klinik Bakteriyoloji
DetaylıMATEMAT K. Hacmi Ölçme
Hacmi Ölçme MATEMAT K HACM ÖLÇME Yandaki yap n n hacmini birim küp cinsinden bulal m. Yap 5 s radan oluflmufltur. Her s ras nda 3 x 2 = 6 birim küp vard r. 5 s rada; 5 x 6 = 30 birim küp olur. Bu yap n
DetaylıİŞLEVSEL DÜZENLEMELERİN, ENGELLİ HASTA MEMNUNİYETİNE OLAN YANSIMASI ERCİYES TIP ÖRNEĞİ
İŞLEVSEL DÜZENLEMELERİN, ENGELLİ HASTA MEMNUNİYETİNE OLAN YANSIMASI ERCİYES TIP ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Kudret DOĞRU Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT Müdür Yard. Uzm. Murat YENİSU
DetaylıBürokratik fllemlerin lkyard m Uygulamalar na
Bürokratik fllemlerin lkyard m Uygulamalar na Olan Etkilerinin ncelenmesi Türkiye Acil T p Dergisi 2005; 5(2): 73-77 The effect of bureaucratic issues on the medical first aid providers Ekfli A 1, Çelikli
DetaylıGEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama
GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai
Detaylı40 yard mc olur, önlemeye yard mc olur. engellenmesine sa layarak Binalarda ba ms z birimleri birbirinden ay ran dö emelere, duvarlara, , çat s na Binan n Enerji Kimlik Belgesi var m? (Bu belge, s tma,
DetaylıPamukkale Üniversitesi Öğrencilerinde Alkol ve Sigara Bağımlılığı Taraması
ARAŞTIRMA MAKALESİ Pamukkale Üniversitesi Öğrencilerinde Alkol ve Sigara Bağımlılığı Taraması n Muharrem EFE*, Hüseyin ALAÇAM*, Ali KORKMAZ**, Ceyhan Balcı ŞENGÜL***, Cem SENGÜL* * Pamukkale Üniversitesi
DetaylıGENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2003 (2) Sayı:14 63 GENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ Arş.Gör.Esra ÖZAY* Arş.Gör.Dr.İjlal OCAK* Gürbüz OCAK**
DetaylıAnkara ili Yenimahalle ilçesinde birinci basamak sa l k kurulufluna baflvuran bireylerde tütün ba ml l ve iliflkili risk faktörleri
Research Article doi:10.2399/tahd.14.38247 Türk Aile Hek Derg 2014;18(1):42-48 TAHUD 2014 Ankara ili Yenimahalle ilçesinde birinci basamak sa l k kurulufluna baflvuran bireylerde tütün ba ml l ve iliflkili
DetaylıMühendislik Fakültelerinde Ara t rmada Üretkenlik ve Çal ma Ortam nda Motivasyon Anketinin Sözel Sorular ndan Geribesleme
Mühendislik Fakültelerinde Ara t rmada Üretkenlik ve Çal ma Ortam nda Motivasyon Anketinin Sözel Sorular ndan Geribesleme R dvan Berber berber@eng.ankara.edu.tr Mühendislik Dekanlar Konseyi MDK 18 Çanakkale
DetaylıEndüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler
Endüstri Mühendisliğine Giriş Jane M. Fraser Bölüm 2 Sık sık duyacağınız büyük fikirler Bu kitabı okurken, büyük olasılıkla öğreneceğiniz şeylere hayret edecek ve varolan bilgileriniz ve belirli yeni becerilerle
DetaylıSermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)
SMMMO MEVZUAT SER S 5 Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) Dr. A. Bumin DO RUSÖZ Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Ö retim Üyesi stanbul, Nisan 2006 1
Detaylı2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler
2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler Rakamlarla Halkbank 70 y l Kooperatif ve KOB kredilerinde 70 y ll k tecrübe ve genifl müflteri taban Halkbank n rekabette kuvvetli yönleridir.
Detaylı4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI
4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli
DetaylıAFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)
AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle
DetaylıGençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin Sigara İçme Alışkanlıklarının Belirlenmesi
International Journal of Science Culture and Sport December 2016 : 4 (Special Issue 3) ISSN : 2148-1148 Doi : 10.14486/IntJSCS629 Field : Sport Psychology Type : Research Article Recieved: 10.10.2016 -
Detaylı.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina
.. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü
DetaylıSuç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu
Suç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı(UKAA), 17 Ekim 2013 tarihinde, hava kirliliğinin
DetaylıS GARA BIRAKMA TEDAV S N N 65 YAfi VE ÜZER HASTALARDAK ETK NL
Turkish Journal of Geriatrics 2013; 16 (3) 309-314 ARAfiTIRMA Gülbahar DARILMAZ YÜCE 1 Serap DURU 2 Sevinç SARINÇ ULAfiLI 3 Sad k ARDIÇ 2 S GARA BIRAKMA TEDAV S N N 65 YAfi VE ÜZER HASTALARDAK ETK NL ÖZ
DetaylıTıp Fakültesi Çalışanlarında Sigara İçme Prevalansı, Nikotin Bağımlılığı ve Solunum Fonksiyon Testleri #
Tıp Fakültesi Çalışanlarında Sigara İçme Prevalansı, Nikotin Bağımlılığı ve Solunum Fonksiyon Testleri # Sibel ÖZKURT*, Mehmet BOSTANCI**, Remzi ALTIN*, Aysun ÖZŞAHİN**, Beyza AKDAĞ*** * Pamukkale Üniversitesi
DetaylıKOAH LI OLGULARIN S GARA ÇME ÖZELL KLER
zmir Gö üs Hastanesi Dergisi, Cilt XVIII, Say 3, 2004 SMOKING FEATURES OF CASES W TH COPD Fatma DEM RC ÜÇSULAR Atike KAYIK DEM R Gülru POLAT Salih Zeki GÜÇLÜ Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt
DetaylıMESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES
MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n
Detaylı