türkçe soru bankası çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü 94 soru yakaladık sözel akıl yürütme dil bilgisi yazım kuralları

Transkript

1 çöz kazan kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü türkçe sözel akıl yürütme dil bilgisi yazım kuralları 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası

2 Savaş Doğan KPSS Türkçe Soru Bankası SBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 13. Baskı: Eylül 2014, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Göktürk Alperen Aslan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 ÖN SÖZ Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yeri olan Türkçe bölümündeki 30 soruyu uygun bir süre zarfında ve hatasız çözebilmeniz için hazırlamıştır. Kitaptaki bütün testler çözümleriyle birlikte hazırlanmıştır. Bu sayede yanlış yaptığınız sorulardan dönüt alabilmeniz hedeflenmiştir. Testlerde yer alan sorular, çıkmış sınav soruları paralelinde hazırlanmış olup çıkması muhtemel sorulara da sıkça yer verilmiştir. Soru çözümlerine başlamadan konu anlatımlı kaynağa göz atmakta büyük fayda vardır. Test çözümünde soru kökleri iyi okunmalı, soru iyice anlaşılmalıdır. Bütün seçenekler okunmalı, soru anlaşılmamışsa soru boş bırakılmalıdır. Kamu Personel Seçme Sınavı na hazırlanan tüm değerli adaylarımıza başarılar dileriz. Pegem Akademi Yayıncılık

4 İÇİNDEKİLER Sözcüğün Anlamı... 1 Söz Sanatları... 6 Söz Öbekleri Söz Öbekleri Söz Öbekleri Söz Öbekleri Sözcükte Anlam Karma Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümlenin Anlamı ve Yorumu Cümle Oluşturma Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları Paragrafın İçeriği Paragrafın İçeriği Paragrafın İçeriği Paragrafın İçeriği Paragrafın İçeriği Paragrafın İçeriği Paragrafın Yapısı Paragrafın Yapısı Paragrafın Yapısı Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Temel Dil Bilgisi Noktalama İşaretleri Noktalama İşaretleri Noktalama İşaretleri Noktalama İşaretleri Noktalama İşaretleri Yazım Kuralları Yazım Kuralları Yazım Kuralları Yazım Kuralları Yazım Kuralları Anlatım Bozukluğu Anlatım Bozukluğu Anlatım Bozukluğu Anlatım Bozukluğu Anlatım Bozukluğu Sözel Mantık Sözel Mantık Cevap Anahtarı v

5 T Ü R K Ç E Sözcüğün Anlamı 1 Sözcükte Anlam ünitesi anlam bilgisinin ilk basamağıdır. Bilindiği gibi, bir metnin tam anlaşılması, o metindeki sözcüklerin ve söz gruplarının (mecazlı kalıplar, deyimler, atasözleri...) tam olarak anlaşılmasına bağlıdır. Nasıl ki spor yapmadan önce ısınma hareketleri yapılıyorsa uzun soluklu testlere başlamadan önce çözülen Sözcükte Anlam testleri de öğrenciyi hızlı soru çözme kondüsyonuna sokan basit egzersizler gibi düşünülmelidir. Bu yüzden bu ünitedeki testleri, süre tutarak ve seri bir şekilde çözmek daha faydalı olacaktır. Sözcükte Anlam ünitesi testleri için önerilen süre dk. arasıdır. Lütfen çözümlerdeki not ve açıklamaları okuyunuz! 3. Geniş sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) Geniş bir elbisenin içinde küçük bir çocuğu andırıyordu. B) Geniş, fayans döşeli bir balkon yaptırdı evine. C) Besbelli ki geniş ve olabildiğince umursamaz görünmek istiyordu. D) Bu ağaç, geniş bir bostan duvarının dış tarafında idi. E) Geniş bir sokaktan sonra nihayet evin kapısı önüne geldik. 1. Kaba sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde şişkin olan, kaba anlamında kullanılmıştır? A) Kaba davranışları yüzünden kısa sürede istenmeyen adam ilan edildi. B) Cebinden kaba, fil dişi saplı bir de çakı çıkardı. C) Kaba bir yün döşekle temiz bir şilte, yastık yorgan buldum. D) Şu konuyu bize kaba bir şekilde anlat bakalım. E) Kaba, düşüncesiz biri oldun çıktın sen son günlerde. 4. Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim elemanlarının grup çalışmasıyla ortaya çıkan eserde Amerikan edebiyatında kadın konuları ve kadına bakış açıları kronolojik yöntemle tartışılıyor. Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisi terim anlamıyla kullanılmıştır? A) B) C) D) E) 2. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yan anlamda kullanılmıştır? A) Ne annesi ne babası Ayşe nin başka bir şehirde okumasını istiyordu. B) Rüzgâr öyle şiddetliydi ki bazı camları bile kırdı. C) Yüksek tansiyonun dengelenmesinde her gün iki diş sarımsak yemek oldukça faydalı. D) Ben onu o kadar uyardığım halde o yine de ayakta uyuyor. E) Bu sektörün çok yakında batacağını anlamıştım. 5. Büyük sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde nicel (ölçülebilen, sayılabilen) anlamda kullanılmamıştır? A) Büyük bir torbayı sürükleye sürükleye kapıma kadar getirdi. B) Büyük ağabeyi bu hafta askerden dönüyor. C) Bu büyük insan edalarıyla bir yere varamayacağını bilmelisin. D) Büyük bir servete kavuşunca gözü hiçbir şey görmez oldu. E) Büyük bir bahçenin ortasına küçücük bir kulübe yaptı. 1

6 1 Sözcüğün Anlamı 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde taban sözcüğü yönetime katılmadığı halde etkili olan kitle anlamında kullanılmıştır? A) Sana yetişmek için iki saattir taban patlatıyorum. B) Salonun tabanına boydan boya fayans döşendi. C) Parti yetkilileri tabandan gelen sese kulak vermediler. D) Okulun kapısında müdürü görünce tabanları yağladık. E) Yeni aldığım terliklerin tabanı çok sağlam çıktı. 7. () Gün içinde ne kadar can sıkıcı olay varsa karşılaşıyorsunuz. () İnsanda ne moral kalıyor ne de güç. () Ama akşam sahneye çıkıp oyunumuzu en iyi şekilde oynamak zorundayız. () Başkası düşünülemez. () İnsanlar o güç koşullarda ve zor şartlarda para verip sizi izlemeye gelmişler; bu onlara yapılır mı? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde eş anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) B) C) D) E) 8. () Ben bu işi yıllarca günlük gazetelerde çizerken yaptım. () Çok büyük zorluklarla binlerce kez karşılaştım; ama usanıp yılarsanız derhal kalemi kağıdı bir yana bırakmanız gerekir. () Çünkü yaptığınız iş; karikatür, hemen işinize yansır. () Bundan yıllarca önce annemi kaybettim. () Mezarlıktan sonra gazeteye gittim ve karikatürümü çizdim. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yakın anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) B) C) D) E) 9. Boş bir kutu duruyordu kapının hemen önünde. cümlesindeki boş sözcüğünün anlamca karşıtı aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) Elinde ağzına kadar fındık dolu bir torbayla sınıfa girdi. B) Dolu dolu geçen günlerden sonra ayrılık vakti geldi. C) Bir oda dolusu insan kapıda onu bekliyor. D) Toplantı için gittiğimizde salonda tüm yerler doluydu. E) Sevgi dolu bir insandı ilkokul öğretmenim. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sesteş sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) Dolu bir boşluğu doldurup boşaltıyor türkülerle. B) Ne doğrarsan aşına o çıkar kaşığına C) Ustamın adı Hıdır, elimden gelen budur. D) Yıldan yıla eridim aşkla, artık dayananam yılarım hasretine. E) Ela gözlerini sevdiğim dilber şu gelip geçtiğin yollar övünsün. 11. Kökteş sözcükler, anlamca birbirine bağlı ad ve eylem kökleridir. Öneğin; boya - boyamak, ekşi - ekşimek Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükler arasında kökteşlik ilişkisi vardır? A) Gülleri soldurmuş elem yaşları. Bana bir gülse sevdiğim. B) El, elden üstündür. Ellere mi anlatayım derdimi? C) Yüz kişi arasında seni mi seçtiler? Her sabah mutlaka yüzerim. D) Güreş, Türklerin ata sporudur. Çocuklar plajda keyifle güreşiyorlar. E) Gelinle damadın üstüne para saçtılar. Uzun saçları beline kadar uzanıyordu 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özel - genel ilişkili sözcükler bir arada kullanılmamıştır? A) Yüzüğün tarih boyunca erkeklerce de kullanıldığı ve çoğunlukla altından yapıldığı biliniyor. B) Sezen Aksu, müzikte doruğa çıkmış değerli bir sanatçımızdır. C) Son yıllarda uzmanlar, yürüyüşün en sağlıklı spor olduğunu ileri sürüyorlar. D) Marul, kıvırcık ve lahana gibi sebzelerin daha dikkatli yıkanması gerektiği belirtiliyor. E) Sanatta, özellikle edebiyatta, sıkça gündeme gelen bir konudur üslup 13. Yazar son eserinde zaman kavramını önce çürütüyor sonra yeniden kuruyor; böylece tümüyle kendinin kılıyor zamanı. Bu cümlede numaralı sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmıştır? A) B) C) D) E) 2

7 Sözcüğün Anlamı Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut anlamlı bir sözcük kullanılmamıştır? A) Bir vazoya bırakıp gidiyorsun leylakları. B) Gönülden gönüle bir yol vardır ki genişliği ölçülemez. C) Ne huzur veriyormuş meğer açık havada dolaşmak. D) Sevgisiz bir dünyanın ne tadı olur ki? E) Güzel günlerin geleceğini hepimiz hayâl ediyoruz. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır? A) Zamansız yitirdiğim sevgiliye olmadık zamanlarda eriştim. B) Telefondaki ses bir şeyler anlatmaya çalışıyordu ancak onu anlayan yoktu. C) Kara haberi duyan aile soluğu hastanenin bahçesinde aldı. D) Elektrikler gidince evi hüzün ve hatıralar kaplardı. E) Askerliğini yaptıktan sonra bir işe girme umuduyla İstanbul a gider. 16. Sokak ortasında kavga eden gençleri gören adam, çocukların yanına gidip sorunun ne olduğunu sordu sonra da çocukları azarlayıp onlara çıkıştı. Bu cümledeki altı çizili sözlerden hangileri anlamca birbirine yakındır? A) ve B) ve C) ve D) ve E) ve 18. Çocukluğumu bir kasabada ve kısmen de o kasabanın bulunduğu havalinin biricik kitabevinde geçirdim. Gazete ve kitap satmak için kasa başında otururken bir yandan da okumayı sürdürürdüm. Kamyonun kitabevi önüne boşalttığı kolilerden seçtiğim kitapları raflara dizerken oluştu belki, yığınlarla kitap arasından bana en yakın gelenleri ayırt etmeye ilişkin seçicilik. Bunun yanı sıra bir de uçsuz bucaksız olmasa bile büyük, yeşil bahçeler vardı bu kitabevinin çevresinde. Yeşil bahçelerin böcek vızıltıları dışında pek ses duyulmayan ıssızlığında, elimdeki kitaba dalmakla ulaşılabilir bir yerde duruyordu. Bu parçadaki altı çizili sözlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A). sözcük, bir yerde bulunmak anlamında kullanılmıştır. B). sözcük, cümleye amaç anlamı katmıştır. C). sözcük, ayırmak anlamında kullanılmıştır. D). sözcük, sonsuz anlamında kullanılmıştır. E). sözcük, uzağında anlamında kullanılmıştır. 19. İtalya, Avrupa adına söz almak isteyen yazarlar için çok özellikli bir sahadır. Katolikliğin merkezi olmasının yanında Aydınlanma nın da beşiğidir; kuzeyinin varsıllığının yanında güneyinin nispeten yoksulluğuyla Avrupa da farklı bir hali yaşar; Roma hukukunun menşeidir ama kanun nizam bilmez mafya oluşumlarının de coğrafyasıdır. İşte bunlara benzer daha birçok çelişkisiyle bereketli bir yurttur İtalya. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangileri anlamca birbirine karşıttır? A) ve B) ve C) ve D) ve E) ve 17. Eğitim görmüş bireyleri bir yöne sevk etmek kolay, sürüklemek güçtür; çünkü bireyler özgür düşünceleriyle son kararı kendileri verirler. Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangileri anlamca birbirine karşıttır? A) ve B) ve C) ve D) ve E) ve 20.. Yirmi yıla yakın bir süredir bu bahçede haşhaş yetiştiriyor.. Bu işi en kısa sürede yetiştiririz.. Sınıfta söylenen her şeyi yetiştirmiş müdüre.. Bu okul ülkemizin en değerli insanlarını yetiştiriyor.. İstediğiniz mobilyaları bir haftaya yetiştiririm. Yetiştirmek sözcüğü yukarıdaki numaralanmış cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır? A) B) C) D) E) 3

8 ÇÖZÜMLER Sözcüğün Anlamı 1. Kaba bir yün döşek... cümlesinde kaba sözcüğü şişkin olan, kalın döşek anlamında kullanılmıştır. Kaba sözcüğü A ve E seçeneklerinde istenmeyen davranışlar sergileme, B seçeneğinde iri, işlenmemiş, D seçeneğinde de genel hatlarıyla, üstünkörü anlamlarında kullanılmıştır. 2. Diş sözcüğü insan dişi anlamında kullanılırsa temel anlamda kulanılmış olur. İki diş sarımsak sözündeki diş ise yan anlam kazanmıştır. Temel anlam (İlk anlam) Bir sözcüğün zihinde karşıladığı ilk kavramdır. Diğer bir deyişle sözcük (tek başına) duyulduğunda ya da okunduğunda akla gelen ilk şeydir. Örneğin, Yeni matematik öğretmenimizin kocaman bir ağzı var. Uygarlık ateşten doğmuştur. Tüm gücüyle ipi kesmeye çalıştı. ÖSYM nin yaptığı sınavlarda temel anlam ve yan anlam değil, gerçek anlam ve mecaz anlam ayrımı sorulmaktadır. Sorularda, seçenekler arasında yan anlamda kullanılmış sözcük de verilebileceği için dikkatli olunmalıdır. Yan anlam, temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerçek anlam başlığında ele alınır; oysa mecaz anlam tamamen düşsel, gerçek dışı bir anlamdır. 4. Terim, herhangi bir bilim, sanat ya da meslek dalıyla ilgili özel anlamlı sözcüklerdir. Cümledeki kronoloji sözcüğü de cümlede tarih le ilgili olduğu için terim anlamı kazanmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir. 5. Nicel, ölçülebilen ve sayılabilen kavramlar için kullanılır. Büyük torba, büyük ağabey, büyük servet, büyük bahçe sözlerinde ölçü ve sayı anlamı vardır. Büyük insan sözündeyse herhangi bir ölçü belirtilmemektedir. Yan anlam Sözcüğün, temel anlamı ndan kopmadan kazandığı, onunla ilişkili yeni anlamlardır. Örneğin, Mağaranın ağzı o kadar küçüktü ki içeri ancak bir çocuk girebiliyordu. Çocuğun ateşini bir türlü düşüremiyorlar. Belediye, elektrik faturalarını ödemeyen şirketlerin elektriğini kesti. 6. C seçeneğinde taban sözcüğü partiyi destekleyen ve parti üzerinde etkili olan kitle anlamında kullanılmıştır. A ve D seçeneğinde ayak tabanı anlamında ve mecazlaşmış olarak, B seçeneğinde zemin, yer ve E seçeneğinde giyeceğin alt kısmı anlamlarında kullanılmştır. 3. Geniş sözcüğü fazla alan kaplayan anlamında kullanılırsa temel anlamda kullanılmış olur. Bunun dışında kazandığı anlamlar yan ve mecaz anlamlardır. Geniş ve olabildiğine umursamaz sözünde ise geniş sözcüğü aldırmayan, rahat anlamlarında kullanılmış, mecaz anlam kazanmıştır. 7. Güç koşullarda ve zor şartlarda ifadesinde koşul - şart sözcükleri güç - zor sözcükleri aynı anlama gelmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir. Mecaz Anlam Sözcüğün gerçek anlamlarından (temel anlamından ve yan anlamlarından) tamamen koparak farklı anlamlarda kullanılmasıdır. Örneğin Bu mahallede onun gibi ağzı bozuk birini daha görmedim. Yeni seçilen muhtar, ilk toplantısında çok ateşli konuştu. Kapının hemen yanında oturan gizemli bir adam garsonu kesiyordu. Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması anlatım bozukluğuna yol açmaktadır. Örneğin, Müdür hepimizi tebrik edip kutladı. Ülkenin ekonomik ve iktisadi sorunlarını çözmeye çalışıyorlar. 4

9 Sözcüğün Anlamı ÇÖZÜMLER 8. Cümledeki usanıp yılarsanız sözünde usanmak ve yılmak sözleri anlamca birbirine yakındır. İkisi de bıkmak, vazgeçmek anlamında kullanılmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir. 9. Boş bir kutu sözünde boş sözücüğü içinde bir şey olmayan anlamında kullanılmıştır. Bunun karşıtı da içi dolu olandır. Fındık dolu bir torba sözünde dolu sözcüğü boş sözcüğünün karşıtı olarak verilmiştir. Doğru yanıt A seçeneğidir. 14. Soyut kavramlar, beş duyu organından herhangi biriyle algılanamayan sözcüklerdir. B seçeneğinde gönülden gönüle, C seçeneğinde huzur, D seçeneğinde sevgisiz, E seçeneğinde hayal etmek sözleri soyut anlamlıdır. A seçeneğinde ise soyut anlamlı sözcük kullanılmamıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir. 15. Zamansız yitirdiğim sevgiliye olmadık zamanlarda eriştim. cümlesinde yitirmek ve erişmek sözcükleri anlamca birbirine karşıttır. Doğru yanıt A seçeneğidir. 10. Sesteş, yazılışları aynı anlamları, farklı olan sözcüklerdir. Bal, kır, el... sözcüklerinde olduğu gibi. Yıldan yıla eridim aşkla, artık dayanamam yılarım hasretine cümlesinde yıl sözcüğü yılmak ve zaman anlamlarını vererek sesteş özellik kazanmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir. 11. Kökteşlik ilişkisinde aynı sözcüğün isim ve eylem anlamı aranır; farklı anlamlar aranmaz. Güreş Türklerin ata sporudur. cümlesinde güreş isimdir. Çocuklar plajda keyifle güreşiyorlar. cümlesinde ise güreşmek anlamıyla eylem olmuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir. 12. B seçeneğinde Sezen Aksu - sanatçı, C seçeneğinde yürüyüş - spor, D seçeneğinde marul - sebze, E seçeneğinde edebiyat - sanat sözleri arasında özel-genel ilişkisi vardır. A seçeneğinde yüzük ve altın çeldirici olabilir fakat bu sözcüklerden birisi takı, diğeri bir madendir. Sözcükler yüzük - takı şeklinde verilseydi o zaman özel-genel ilişikisi kurulabilirdi. Doğru yanıt A seçeneğidir. 13. Mecaz anlam bir sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak farklı anlamlar kazanmasıdır. Çürütmek sözcüğünün ilk anlamı kimyasal değişikliğe uğrayarak bozulup dağılmak tır. Bu cümlede ise çürütmek sözcüğü bir düşüncenin temelsiz ve kanıtsız kalması anlamında mecazlı kullanılmıştır. 16. Cümledeki azarlamak ve çıkışmak sözcükleri kızmak, uyarmak anlamlarını vererek yakın anlamlılık özelliği kazanmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir. 17. Sevk etmek kolay, sürüklemek güçtür. cümlesinde kolay - güç sözcükleri anlamca birbirine karşıttır. 18. Böcek vızıltıları ve yaprak kımıltıları dışında pek ses duyurmayan ıssızlığında, elimdeki kitaba dalmakla alışabilirim. cümlesinde geçen ıssızlığında sözü cümleye kimse bulunmayan veya az kimse bulunan, tenha anlamını vermektedir. E seçeneğindeki açıklama yanlıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir. 19. Cümledeki kuzeyin varsıllığının yanında güneyinin nispeten yoksulluğuyla cümlesinde geçen varsıl ve yoksul sözcükleri zengin ve fakir anlamlarını vererek karşıt anlam özelliği kazanmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir. 20. Yetiştirmek sözcüğü. cümlede büyütmek, ve. cümlede zamanında bitirmek,. cümlede söylemek. cümlede eğitmek anlamında kullanılarak dört farklı anlam kazanmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 5

10 2 T Ü R K Ç E Söz Sanatları ÖSYM sınavları içerisinde, YGS-LYS (eski ismiyle ÖSS-ÖYS) sınavları dışında, söz sanatları detaylı bir şekilde sorulmamaktadır. KPSS ve benzeri sınavlarda en çok soru gelen başlıklar ise benzetme ve kişileştirmedir. Fakat yorum gücünü artırdığı için söz sanatlarının tamamını görmekte fayda vardır. 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzerlik ilgisine yer verilmemiştir? A) Geri dönüşler, geç kalmış başlangıçlar gibi çaresiz. B) Her bir mektup, verimli bir tarlaya atılan tohum gibi. C) Çok uğraştım; fakat saatler hızla akıyordu. D) Yanılgılarla dolu bir hayatı parçalamak geliyordu içimden. E) Raftan aldığı kitabın içindeki yazılar dikkatini hiç çekmemişti. 2. Kitap kurtlarını kitabın kağıdından, cildinden, kokusundan uzak tutmanız söz konusu değildir. Ne yapar ne eder kitabı bulur onlar. Zamanlarının çoğunu kitap okuyarak; inceleyerek, araştırarak geçirirler. Bu parçada aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır? A) İstiare (Eğretileme) B) Teşbih (Benzetme) C) Dokundurma (Tariz) D) Abartma (Mübalağa) E) Ad aktarması (Mecaz-ı Mürsel) 3.. Sevdiğimin meraklı yüzünü gören var mı?. Yani ben şimdi bu geleceği mi avutacağım?. Yosun tutmuş bir tarih, bırakır kendini yaşlı taşa.. Ama bekliyorum seni alıp götüren öfkeli günleri.. Utangaç bir köprü, açık tutuyor geleceği. Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde insana özgü nitelikler doğaya aktarılmamıştır? A) B) C) D) E) 4. Esiyorum bugünlerde Gönlüm yine dalgalı Yukarıdaki dize için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İnsana ait özellikler doğaya aktarılmıştır. B) Doğaya ait özellikler insana aktarılmıştır. C) Kinaye sanatı örneklenmiştir. D) Alaya yer verilmiştir. E) Güzel adlandırma yapılmıştır. 5. Aşağıdakilerden hangisinde, doğadaki bir özellik yine doğadaki başka bir varlığa aktarılmıştır? A) Ah kimselerin gayreti yok şu dünyanın nizamını anlamaya. B) Gençlik de geldi geçti ne olup bittiğini anlamadan. C) Akıp gidiyordu zaman kollarımızda, sessiz ve temkinli. D) Bir ülkeden bir ülkeye aradım mutluluğu hiç durmadan. E) Salıncaklar kurun her yere, değil mi önümüzde arkamızda çocukluğumuz? 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir duyuya ait özellik başka bir duyuya aktarılmıştır? A) Mutlu bir çocuk Koşarak havalandırıyor serçeleri B) Gülüşünle zenginleşen bu şehir Yoksul düşüyor sessizliğinle C) Hiç kapanmıyordu yeşil gözlerin Ormanı kokluyordum gözlerinden D) Haritam öldü Yalnızlık her yerde E) e aklımda o sözcük İki yıldız düşüyor çünkü yere 6

11 Söz Sanatları 2 7. Dönüşümün arefesindeki Türkiye, aşamadığı çelişkilerle geriliyor. cümlesinde Türkiye sözcüğü ile kastedilen Türkiye halkı dır. Bu cümledeki açıklamaya uygun anlam olayı aşağıdakilerden hangisinde vardır? A). Hugo yu okurken Fransa nın tarihini de öğrenirsiniz. B) Kasabanın yoksul halkı çaresizlikten göçe hazırlanıyor. C) Oldum olası böyle sanatçılardan hoşlanmamışımdır. D) Müdür Bey, dosyaya şöyle bir bakıp odadan çıktı. E) Öğleden önce Ankara da olacağımızı sanıyorum. 8. Bazı sözler hem gerçek hem de mecaz anlama gelebilecek şekilde kullanılabilir. Bu açıklamaya göre, aşağıdakilerden hangisinde hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanılabilecek bir söz vardır? A) Baktım ki kavga çıkacak, hemen oradan uzaklaştım. B) Biz, tam otuz beş yıl bir yastığa baş koyduk onunla. C) Ev sahibi, bütün konukları tek tek odalarına kadar götürdü. D) Grip yüzünden yaklaşık bir hafta evde istirahat ettim. E) Kitabı alıp bir süre inceledikten sonra dikkatle okumaya başladı. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde abartma (mübalağa) sanatına yer verilmiştir? A) Her konuşmamızda bana Yavru atan ın sorunlarını anlatır. B) Avuç içi kadar yere kırk kişiyi oturttular. C) Ankara, bu sorunların çözümü için harekete geçti. D) Martılar, şarkı söyleyerek kayığın etrafında uçuşuyor. E) Çok tok olduğu, üç ekmek yemesinden belli. 11. Dolaylama, tek sözcükle anlatılabilecek bir kavramın birden çok sözcükle anlatılmasıdır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde dolaylama yapılmamıştır? A) Bugünün edebiyat dersleri öğrencilere edebiyatı sevdirmekten çok uzak. B) Yedinci sanat, milyonları ekran başına toplayabiliyor. C) Bacasız sanayi; gün geçtikçe canlanıyor, gelişiyor. D) İnsanların hâlâ umut kapısı olmayı sürdürüyor Yedi Tepeli Şehir. E) Takımımızın file bekçisi bizi şampiyonluğa taşıdı. 12. Doğrudan söylendiğinde kulağa hoş gelmeyen ifadelerin daha olumlu bir şekilde anlatılmasına güzel adlandırma denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek olabilecek bir kullanım vardır? A) Küçük afacan, kaşla göz arasında hemen kaçmıştı. B) Hastanede günlerce mücadele ettikten sonra ruhunu teslim etti. C) Yüksek sesle konuşan izleyiciler hemen uyarıldılar. D) Rüzgar, uzaklardan kuru bir ot kokusu getirsin yüreğime. E) Doktorlar en sonunda ekmek ve şekeri de yasakladılar bana. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok söz sanatına yer verilmiştir? A) Dereler gamlanmış durgunluğundan bu sabah. B) Tazı gibi hızlı koştu ve kupayı bu yıl da kazandı. C) Dediğin gibi, hiç de aç değilmiş; bir oturuşta iki tabak yedi. D) Yasa, Çankaya tarafından gerekçe gösterilmeden veto edildi. E) Gün geçtikçe ruhum kararıyor; oyalanacak bir şeyler bulmalıyım. 13. Ülkemden başka yerde Çayır yok, dizlerim tanır Taşını toprağını Yukarıdaki dizelerde görülen anlam sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Dolaylama B) Dokundurma C) Kinaye D) Kişileştirme E) Güzel Adlandırma 7