KÜTÜK ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM DAĞ. SAN. ve TİC. A.Ş.

Transkript

1 KÜTÜK ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM DAĞ. SAN. ve TİC. A.Ş. KASTAMONU İLİ, ÇATALZEYTİN İLÇESİ, KARACAKAYA DERESİ ÜZERİ ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu HAZİRAN-2013 Telefon Faks Mobil Adres:1330.Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler e-posta Posta Kodu 06460, ANKARA, TÜRKİYE web AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ. : : : : aktel1@aktel1.com : Bu rapor, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemine uygunluğu TR1210-QC lisans nolu sertifika ile TQCSI tarafından belgelendirilmiş olan AK-TEL MÜHENDİSLİK Eğt. Tur. Gd. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmıştır. This report is prepared by AK-TEL ENGINEERING CO. whose ISO 9001:2000 Quality Management System is certified by TQCSI. (License no: TR1210-QC)

2 PROJE SAHİBİNİN ADI KÜTÜK ENERJİ ELK. ÜRT. DAĞ. SAN. VE TİC. A.Ş. ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI, KISIKLI CAD. AK İŞ MERKEZİ B BLOK NO:2/2 ÜSKÜDAR - İSTANBUL TEL. : (216) FAKS : (216) TL KASTAMONU İLİ, ÇATALZEYTİN İLÇESİ, KARACAKAYA DERESİ ÜZERİ PROJE ALANI KOORDİNATLARI Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 33 Ölçek Fak. : 6 derecelik R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 RG1 IB1 IB2 IB3 IB4 IB5 IB6 IB7 IB8 IB9 IB10 IB11 IB12 IB13 IB14 IB15 S : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ENERJİ SEKTÖRÜ, EK-2, MADDE-32 DE BELIRTILDIĞI ÜZERE, KURULU GÜCÜ 0-25 MWm ARASINDA OLAN NEHİR TİPİ SANTRALLER KAPSAMINDADIR. ÇED GEREKLİDİR KARARI VERİLMİŞTİR. AK-TEL MÜH. EĞT. TRZ. GD. SAN. TİC.LTD. ŞTİ.

3 RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON, VE FAKS NUMARALARI RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN YETERLİK BELGESİ NO'SU, TARİHİ. ADRESİ : SOKAK NO: 16/16 AŞAĞI ÖVEÇLER / ANKARA TEL. : (312) FAKS : (312) YETERLİK BELGESİ NO : 47 BELGE TARİHİ : RAPORUN SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 06 HAZİRAN 2013

4 İçindekiler Sayfası Sayfa No BÖLÜM.I BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, projede kurulacak tesislere ait karakteristik verileri gösteren tablo (Su Alma Kotu, Türbin Eksen Kotu, Brüt Düşü, Santral Tipi, Net Düşü Türbin Tipi, Ünite Sayısı, Ünite Gücü, Kurulu Güç (MWm/MWe), Firm Enerji, Sekonder Enerji, Toplam Enerji, Proje Debisi, Türbin Verimi, Jeneratör Verimi, Trafo Verimi vb.), pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri, (Proje alanı ve çevresindeki su kaynaklarının görünebileceği, ölçekte renkli harita üzerinde su kaynakları yerleri ve proje alanına mesafeleri, Rapor hazırlanırken proje kapsamındaki tüm işlemlerin DSİ tarafından onaylanmış olan Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilişkin bilgi ve su kullanma anlaşması hakkında bilgi) 1 BÖLÜM.II PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 9 II.1. Projenin yeri (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan proje yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı onanlı Çevre Düzeni Planı ve İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi), 9 II.2. Proje kapsamındaki (varsa malzeme ocağı, beton santrali ve kırmaeleme dahil) ünitelerin konumu, teknik altyapı üniteleri, idari ve sosyal üniteler, varsa diğer üniteler, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, bu ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı, proje kapsamında yer alan ünitelerin ve geçici-nihai depolama alanlarının 1/25000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik haritalar üzerinde gösterimi) Şantiye yerleşim planı, hafriyat döküm sahaları, baraj, regülatör, tünel, yükleme havuzu, cebri boru, santral binası, (birbirleri ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b. yapılara ait plan ve kesitler ile yağış alanı ve akım gözlem istasyonlarını gösterir çizimler teknik resim standartlarına uygun olarak, proje ünitelerinin yerlerini (koordinatlarını) içeren sayısal CD (ED 50 formatında) 10 BÖLÜM III PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 11 III.1. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili yatırım programı ve finans kaynakları, bu kaynakların nereden temin edileceği, 11 III.2. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama tablosu, 12 III.3. Projenin fayda- maliyet analizi 14 III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri, 15 III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için zaruri olan ve proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi planlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri 15 III.6. Proje için seçilen (regülatör ve HES'in kurulacağı alanlar, iletim tüneli/kanalı güzergahları, hafriyat depo sahaları, vb.) yerlerin mülkiyet durumu, kamulaştırma, yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı, kamulaştırma kapsamında halkı bilgilendirme yöntemlerine ilişkin bilgi, 15 III.7. Diğer hususlar 16

5 BÖLÜM IV PROJE KAPSAMINDA ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*) 17 IV.1. Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi, (etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiği açıklanacak ve etki alanı harita üzerinde gösterilecek) 17 IV.2. Etki Alanı İçerisindeki fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı 18 IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler 18 IV.2.2. Jeolojik özellikler 19 IV Bölgesel jeoloji, sahanın 1/ ölçekli genel jeoloji haritası, stratigrafik kolon kesitleri, 19 IV Proje alanı jeolojisi, inceleme alanına ait büyük ölçekli (1/5000 ya da varsa 1/1000 ölçekli) jeoloji haritası ile proje kapsamındaki ünitelerin kesitleri, harita ölçekleri ve lejantları metindekine uygun olmalı, yapılan büyütme ya da küçültmeler çizgisel ölçekte gösterilmeli, jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniğine uygun olarak hazırlanması jeolojik bilgilerin formata uygun olarak detaylandırılması), 25 IV Kitle hareketleri (heyelan/moloz akması), duyarlılık analizi, heyelan risk haritası, heyelan yağış ilişkisi, 35 IV Proje sınırları içindeki alan için yamaç stabilizesi, yamaçlardaki kayma hareketlerini gösteren harita, kayma analizi (hafriyat atığı olması durumunda da uygulanmalıdır), 35 IV Depremsellik ve doğal afet potansiyeli 36 IV Jeoteknik etüt raporu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin detaylı jeoteknik etütleri), 36 IV.2.3. Hidrojeolojik özellikler (yer altı su seviyeleri; halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı, debileri, proje alanına mesafeleri), 36 IV.2.4 Hidrolojik özellikler ( yüzeysel su kaynaklarından deniz, göl, dalyan akarsu ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda akarsuların debisi ve mevsimlik değişimleri, taşkınlar, su toplama havzası oligotrofık, mezotrofik, ötrolîk, distrofık olarak sınıflandırılması, sedimantasyon, drenaj, tüm su kaynaklarının kıyı ekosistemleri), 37 IV.2.5 Kurulacak regülatörün su toplama havzası ile ilgili, Karacakaya Deresine ilişkin en az 10 yıllık aylık maksimum, aylık minimum ve aylık ortalama debilerin m7sn olarak verilmesi, 39 IV.2.6. Projenin yer aldığı havzanın su kullanım durumu (içme-kullanma suyu amaçlı herhangi bir su kaynağı havzasında kalıp kalmadığı, kalması durumunda yapılacak HES lerin mutlak ve kısa mesafeli koruma alanının dışına çıkarılması v.s. dahil), yağış-akış ilişkisi, ekolojik potansiyeli, projenin kurulacağı su kaynağının/kaynaklarının uzun yıllara ait aylık ortalama değerleri (m 3 /sn), akım gözlem istasyonları ve baraj yerini temsil eden uzun yıllara ait akım değerlerinin, ilgili kurum (bu verilerin temin edildiği kurum) onayı alınarak sunulması, 39 IV.2.7. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, varsa havza özelliği (içme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları), proje alanının içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su havzasında kalıp kalmadığı, söz konusu derenin herhangi bir içme suyu kaynağını besleyip beslemediği, söz konusu dereden içme ve kullanma suyu alınıp alınmadığı, 40

6 IV.2.8. IV.2.9 Toprak özellikleri ve kullanım durumu (toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti, sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilizesi, kayganlık, erozyon, toprak işleri için kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.), 40 Tarım alanları (tarımsal alan varlığının olup olmadığı, var ise tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, ürünlerin ülke tarımındaki yeri ve ekonomik değeri, 41 IV Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçlan, 1/ ölçekli Meşcere haritası), 41 IV IV Koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamındaki alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklıklarının 1/ 'lik Ölçekli haritada anlaşılır ve renkli gösterilmesi) 42 Faaliyet alanının mevcut çevresel özellikleri bölümünde yer alacak flora, fauna ve biyoçeşitliliik özelliklerinin belirlenmesine yönelik olarak detaylı araştırma ve arazi çalışmaları, biyoçeşitliliğe yönelik olarak yapılan arazi çalışmaları vejetasyon dönemini kapsamalıdır. Yapılan biyolojik çeşitlilik çalışması ile faaliyet alanı ve yakın çevresinin flora ve fauna elemanlarının detaylı incelemesi, alanın biyoçeşitlilik özellikleri irdelenmeli ve özellikle nesli tehlike altında, lokal endemik ve nadir türler belirlenmeli, faaliyet alanının habitat yapısı ve ekosistem özellikleri detaylandırılmalıdır. 43 IV Flora; yapılacak arazi çalışmaları sonucu elde edilen flora elemanlarının tümünü kapsayacak şekilde familya, cins, tür, Türkçe adları, Endemizm durumu, fitocoğrafik bölge, lokalite, tehlike kategorileri, korunma statüsü (Ulusal Mevzuat ve Uluslar arası sözleşmeler kapsamında koruma altında bulunan türler) ile ilgili elde edilen verilerin tablo halinde gösterimi, Arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi, flora için Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBÎVES) kullanılarak kontrol yapılması, (flora ve fauna elemanlarının tespiti alanlarında uzman iki ayrı biyolog tarafından arazi çalışmaları yapılarak belirlenmeli, literatür çalışmaları ile doğrulanmalı) 44 IV Fauna; yapılacak arazi çalışmaları sonucu elde edilen fauna elemanlarının (sürüngenler,memeliler, kuş vb. gruplar) familya, cins, tür, Türkçe adları, Endemizm durumu, fitocoğrafik bölge, lokalite, tehlike kategorileri (IUCN), populasyon durumu, korunma statüsü, kayıt alma şekli (gözlem veyaörnek) ile ilgili elde edilen verilerin tablo halinde gösterimi, arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak yapılması, RDB (Kırmızı Liste)/ Bern Sözleşmesi verilmesi, Merkez Av Komisyonu Kararları, IUCN, MAK Kararları, CITES gibi uluslararası anlaşmalara göre IV durumu, Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBÎVES) kullanılarak kontrol yapılması, 48 Sucul flora ve fauna, iç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri (bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alman türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları), 49

7 BÖLÜM V IV Endemik, hassas, nesli tehlike altındaki balık türleri için gerekli optimum su yükseklikleri, miktarları, çözünmüş oksijen miktarı, su hızı gibi parametrelerin incelenerek, projenin bu türler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, alınacak tedbirlerin belirtilmesi, 49 IV Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (rezerv miktarları, mevcut ve planlanan İşletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri), 50 IV Hayvancılık (türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri), 50 IV Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları 51 IV Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, vb.), 51 IV Proje yeri ve etki alanının mevcut kirlilik yükü 51 IV Diğer özellikler. 52 IV.3. Sosyo- Ekonomik Çevrenin Özellikleri 52 IV Ekonomik özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler), 52 IV.3.2. Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranlan, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler), 53 IV.3.3. Gelir (yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir), 54 IV.3.4. İşsizlik (Yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı), 54 IV.3.5. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu), 55 IV.3.6. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları (yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.), 56 IV.3.7. Diğer Özellikler 56 Projenin Bölüm IV'de Tanımlanan Alan Üzerindeki Etkileri Ve Alınacak Önlemler (**): (Bu bölümde; projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.1 ve V.2 başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı bir şekilde açıklanır). 56 V.1. Arazinin hazırlanması, inşaat ve tesis aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler (Regülatör, HES, Derivasyon tüneli, İletim hattı. Cebri Boru ve Servis Yolları için), yapılacak tüm çalışmalar, inşaat aşamasındaki etkiler her bir ünite için ayrı ayrı irdelenecektir 56 V.1.1. Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat miktarı, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler, patlayıcı maddeler, varsa patlatma ile ilgili bilgiler etkiler ve alınacak önlemler, hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelere taşınacakları, nerelerde depolanacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, hafriyat döküm alanlarının koordinatları, özellikleri ve 1/1000 ölçekli plan ve kesit görünüşleri ile birlikte hafriyat malzemesi düzenleme ve restorasyon planı, alınacak görüşler ve geçici depolama alanının özellikleri, 59

8 V.1.2. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar sağlık koruma bandı mesafesi, (Patlatma yapılması durumunda, patlatmaların kesinlikle galeri yöntemi ile yapılmayacağına dair taahhüt, patlayıcıların yer altı suyuna ve dolaylı olarak suya etkilerinin araştırılması ve patlatma yerine başka alternatiflerin açıklanması, patlayıcılıların nerelerde tutulacağı), patlayıcı miktarı ve cinsi arazi hazırlanmasında kullanılacak işler için kullanılacak aletler ve makineler, acil eylem planı hakkında bilgi verilmesi, 61 V.1.3. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, proje alanının karayollarına uzaklıkları, karayoluna bağlantı yollan, ulaşım için kullanılacak mevcut yolların zarar görmemesi için alınacak tedbirler ile trafik güvenliği açısından alınacak önlemler, ulaştırma altyapının inşası ile ilgili işlemler, yeni yapılacak yolların özellikleri, kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar, makineler; altyapının inşası sırasında kırma öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, araç yükü, cinsi ve sayısı, artışın hesaplanması, haritası (bu kapsamda alınacak görüşler, izinler), 62 V.1.4. Zemin emniyeti, regülatör ve kanal yapılarından su kaçağı V.1.5. olmaması için yapılacak işlemler, 64 Proje alanının taşkın etüdü, taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı, (**) Bu bölümde su temini faaliyeti için Bölüm IV'de verilen mevcut çevre üzerinde olması muhtemel etkiler ortaya konarak, alınacak önlemler belirtilmelidir 64 V.1.6. Proje alanı içindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı, dip taraması, vb. işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, dere yatağında yapılacak olan çatışmaların etkileri (bulanıklık, suyun debisi vb) 65 V.1.7. V.1.8. İnşaat işlemleri süresince su ortamında, dere yatağında ve proje alanında mevcut canlı türlerine (karasal ve sucul flora-fauna) olabilecek etkiler ve hassas türlerin ne şekilde korunacağı, alınacak önlemler, 65 Proje kapsamındaki tesislerin (Regülatörler, HES, iletim kanalı, tünel yapımı ve servis yollarının v.s.) yapımı dolayısıyla kullanılacak malzemenin nereden, nasıl ve ne miktarda temin edileceği, 65 V.1.9. Derivasyon (regülatör inşaat alanının kuru tutulabilmesi için akarsu güzergahının geçici olarak değiştirilmesi) amacıyla veya diğer nedenlerle akarsu havzasında yapılacak her türlü doldurma, kazıklar üzerine inşaat ve benzeri işlemler ile bunların nerelerde ne kadar alam kaplayacağı ve kullanılacak malzemeler, araç ve makineler, 66 V Olabilecek heyelanlara karşı alınacak önlemler, 66 V Arazinin hazırlanması ve inşaat alam için gerekli arazinin temini amacıyla, elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri, tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanımı ile ilgili bilgiler, mera alanları, projenin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında değerlendirilmesi, 66

9 V Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, gerekli izinler, görüşler, projenin ya da bir kısmının orman alanı dışında olması halinde orman alanlarına mesafesi, etkilerin değerlendirilmesi, alınacak tedbirler, 67 V Su temini sistemi planı, nereden temin edileceği, arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu meydana gelecek atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri, deşarj edileceği ortamlar, bir kroki üzerinde atıksu hatları ile varsa arıtma tesisi yerinin gösterilmesi, atıksularm biriktirilmesi halinde fosseptik planının Rapora eklenmesi, (projenin memba ve mansabı dikkate alınarak su kalitesinin ilgili mevzuat kapsamında bir defaya mahsus çevre iznine esas ölçüm ve değerlendirmesinin yapılması, analiz sonuçlarının rapora eklenmesi), alınacak gerekli görüşler, izinler, 68 V İnşaat çalışmalarından dolayı yeraltı suyuna olabilecek etkiler, alınacak önlemler, 69 V İnşaat esnasında kırma, öğütme, yıkama-eleme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler, kümülatif değerler, 70 V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek meydana gelecek kati atıkların cins ve miktarları, bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, 86 V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, özellikleri, oluşacak emisyonlar, 88 V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynaklan ve seviyesi, kümülatif değerler, 92 V Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, 94 V Proje alanında, peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar ve/veya yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri, 94 V.1.21 Yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) olabilecek etkilerin belirlenmesi, 94 V.1.22 Diğer özellikler. 95 V.2. Projenin işletme aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler 95 V.2.1. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, ünitelerde üretilecek enerji üretim miktarları, (Santralın çalışma süreleri) 96 V.2.2. Su kaynağına ait varsa diğer kullanım şekilleri (mansapta kalan yerleşim yerlerine ilişkin su hakları, içme-kullanma, sulama, tarımsal faaliyetler, balık üretim tesisi vb) ve etkileri (Projenin memba ve mansap kısmında yer alan diğer projelerin ekosistem üzerindeki 103 etkilerinin birlikte değerlendirilmesi), V.2.3. Su Kullanım Hakları Raporuna (Regülatörün Yapılacağı Yer Esas Alınarak Su Kullanım Haklarının Belirlenmesi) ilişkin açıklamalar ve öneriler 103

10 V.2.4. V.2.5. V.2.6. V.2.7. V.2.8. V.2.9. V Mansaba bırakılacak su hesabı (havza özellikleri, yatak ve kesit durumu, yağış-akış ilişkisi, ekolojik potansiyel ve ekosistem unsurlarının ihtiyaçları, varsa ulusal ve uluslar arası mevzuatla korunan balık türleri ve muhtemel ihtiyaçları, su hakları savaklanan sular ve periyotları dikkate alınmalı), doğal akımlar ile çizilen debi süreklilik eğrileri ile uzun dönemli akımları gösteren tablo-şekiller, Nehirdeki akımın son on yıllık akım değerleri. Enerji üretimine başlanıldığında mansaba bırakılan su miktarı ölçümleri için ölçüm istasyonları yeri {Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü 1 niin tarih ve sayılı yazısı uyarınca biyolojik çeşitliliğin devamının sağlanması için gerekli çevresel akış miktarını belirlemek üzere Hidrojeoloji Mühendisi, Hidrobiyoloji ve Ekoloji bilim dallarından en az doktora yapmış öğretim görevlilerince "Ekosistem Değerlendirme Raporunun" hazırlanarak Rapora eklenmesi, Belirlenen bu mik tara mansaptaki diğer teessüs etmiş su hakları ayrıca ilave edilecek ve kesin proje çalışmaları belirlenen toplam bu miktar dikkate alınarak yapılacaktır. Alamın son 10 yıllık ortalamanın % 10'undan az olması halinde tamamı bırakılacaktır. Havzada teessüs etmiş su hakları (içme suyu, sulama suyu tahsisleri, balık çiftlikleri vs.) rapor içerisinde yer almalıdır.) [havzanın hidrolojik karakteri, ekolojik potansiyeli ile havzada önerilen diğer tesislerde alman çevre koruma tedbirlerinin yanma bırakılan miktarın enerji üretimine etkisinin dikkate alınması] 104 Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması sonucu su kalitesine ve su ortamındaki canlılara (Can suyunun bırakılacağı güzergahtaki canlı türleri ve ekolojik envanteri) olabilecek etkiler, proje için tespit edilen balık türlerine ait geçiş sistemleri ile mansap can suyu çıkış yerinin gösterildiği çizim (Balık geçidi ve merdivenleri çalışır duruma geldiklerinde, içlerinin tam su dolu ve bölmelerin üzerinde su taşıracak halde işlevsel olması, gerektiğinde nehre kilitli olan ve kısmi göç yapan türlerin balık geçidi yaklaşımını bulmalarına yardımcı ilave donanım montajının dahil edilmesi) 106 Kati proje aşamasında; doğal hayatın devamlılığının sağlanabilmesi için dere yatağına bırakılacak su miktarı ölçümleri, Akım Gözlem İstasyonu yerlerinin (AGİ) istasyon kurulmasına uygun olarak dizayn edilmesi, AGÎ kurulma aşamasında ilgili DSİ Bölge Müdürlüğüne müracaat edilmesi ve söz konusu istasyonun ilgili firma tarafından GPRS modemli cihazla donatılması ile ilgili işlemler, 107 Ulusal ve uluslararası mevzuatla korunması gereken alanlar üzerine etkiler, 107 Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması, su tutulması sonucu mansapta olabilecek değişimler, bu değişimlerin su kalitesine ve su ortamındaki canlılara etkileri, doğal yaşam üzerine etkiler (heyelan, erozyon, nehir hidrolojisi, sucul yaşam, sediment gelişi vb.), bu etkilerin ortadan kaldırılmasına yönelik alınacak önlemler (olabilecek heyelana karşı alınacak önlemler dahil), 109 Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler (su kullanımı (tarım alanlarının sulanması v.b.), proje debisi, iletim kanalının uzunluğu, su kaynağı yatağının genişliği, alüvyon yapısı içme suyu sondaj kuyu yerlerinin gösterilmesi, vb. parametrelerin değerlendirilmesi), 111 Orman alanlarına olabilecek etki (orman yangınları da dahil) ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması, 112

11 BÖLÜM VI V Tarım alanlarına olabilecek etkiler ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması, 112 V Projenin işletilmesi sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde, nasıl temin edileceği, 112 V İdari ve sosyal ünitelerde içme ve kullanma amaçlı suların kullanımı sonrasında oluşacak atık suların arıtılması için uygulanacak arıtma tesisi karakteristiği, prosesinin detaylandınlması ve arıtılan atık suların içme suyu havzası dışma çıkarılması, ne miktarlarda, nasıl verileceği, 113 V Konut, sosyal ve idari tesislerden oluşacak katı atık miktar ve özellikleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için ve ne şekilde değerlendirileceği, 114 V Proje ünitelerinin işletilmesi sırasında oluşacak gürültünün kaynakları tesisin en yakın yerleşim birimine uzaklığı ve kontrolü için alınacak önlemler, 114 V Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri, (ağaçlandırmalar ve /veya yeşil alan düzenlemeleri v.b.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri, 115 V Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik (araç) yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi, 115 V Projenin işletilmesi aşamasındaki faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar, 117 V Diğer özellikler 119 V.3. Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri 119 V.3.1. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında değişiklikler vb. (Projenin yapımı dolayısıyla etkilenecek yöre halkı ile görüşmeler yapılarak sosyolojik etkinin ortaya konulması) 119 V.3.2. Çevresel fayda-maliyet analizi. 119 V.3.3. Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi, (Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık, balıkçılık, arıcılık vb. faaliyetlere etkilen, Karacakaya Deresi üzerindeki su değirmenlerine olabilecek etkiler ve alınacak önlemler, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Açıdan Analizi, uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri) 120 İŞLETME PROJE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER 121 VI.1. Arazi Islahı ve Reklamasyon Çalışmaları 122 VI.2. Mevcut su kaynaklarına etkiler 122 VI.3. Olabilecek hava emisyonları 122 BÖLÜM VII PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu Bölümde yer seçimi, teknoloji, alınacak önlemler, alternatiflerin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) 123 BÖLÜM VIII İZLEME PROGRAMI 123 VIII.1. Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı, Çevre Yönetim ekibi, 123

12 BÖLÜM IX BÖLÜM X BÖLÜM XI EKLER Notlar ve Kaynaklar VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi alan kurum/kıtruluşlarm yükümlülükleri" başlığı altında belirtilen hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program. 124 Yukarıdaki Başlıklar Altında Verilen Bilgilerin Teknik Olmayan Bir Özeti (Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılması planlanan tüm çalışmaların ve çevresel etkiler için alınması öngörülen tüm önlemlerin, mümkün olduğunca basit, teknik terim içermeyecek şekilde ve halkın anlayabileceği sadelikte anlatılması) 125 HALKIN KATILIMI (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamalar) 133 SONUÇLAR (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri) 133 (Raporun hazırlanmasında kullamlan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar,) -Proje ünitelerinin sayısı, yeri ve/veya kapasitesinde değişiklik düşünülmesi halinde, DSİ Genel Müdürlüğü Etüt ve Plan Dairesi Başkanlığının uygun görüşü (Revize Fizibilite Raporunun onay yazısı - Hafriyat atıkları ve pasa malzemesinin depolama ve döküm sahaları 1/25000 ölçekli Vaziyet Planına Koordinath olarak işlenmesi. - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce değerlendirilen Ekosistem Değerlendirme Raporu (Bahse konu formata 1/ ölçekli harita üzerinde akım gözlem istasyonlarının, regülatör yerlerinin, HES tesislerinin ve diğer proje ünitelerinin gösterilmesi, onaylı akım verilerinin de ekosistem değerlendirme raporuna eklenmesi) - Proje alanı içerisinde kalması muhtemel maden sahaları için Maden İşleri Genel Müdürlüğünün yazılı görüşü, - DSİ Bölge Müdürlüğü tarafından onaylanmış "Su Kullanım Haklan Raporu", - Faaliyetin yapılacağı su kaynağının son 10 yıllık debileri (ilgili kurum tarafından onaylı) - Regülatör, yükleme havuzu ve cebri boru güzergahı, santral yeri ile ilgili Jeoteknik Etüt Çalışması, -Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ile birlikte ÇED İnceleme Değerlendirme Formu - - Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanları v.b. ÇED Raporunu hazırlayanların tanıtımı (Adı Soyadı, Mesleği, 1 kişi için 1 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmış kısa özgeçmiş, Referansları ve Rapordan sorumlu olduğunu belirten imzası) (bilgilenme kapsam ve özel format belirleme toplantısında; ÇED Raporunu hazırlayacak meslek grubunda, Orman Mühendisi, Biyolog ve Sosyolog bulunması komisyon tarafından belirlenmiştir.) Bu meslek grubuna ait özgeçmiş ve noter onaylı diploma, imza sirkülerinin asılları üst yazı ekinde yer almalıdır.

13 TABLOLAR DİZİNİ Tablo No Syf.No Tablo-1 : Proje karakteristikleri... 1 Tablo-2 : Türkiye'de Elektrik Enerjisinin Yıllara Göre Gelisimi. 6 Tablo-3 : Proje üniteleri ve özellikleri. 10 Tablo-4 : Kuzköy Regülatörü ve HES Tahmini İnşaat İş Termin Programı 13 Tablo-5 : Proje ekonomisi 14 Tablo-6 : Kuzköy Regülatörü yeri Tekerrürlü Taşkın Debileri. 38 Tablo-7 : Kuzköy Regülatörü Yeri Aylık Ortalama Akımları (m 3 /s) 39 Tablo-8 : Kastamonu ili Genel Arazi Varlığı 40 Tablo-9 : Proje alanı ve etki alanında saptanan flora türleri 45 Tablo-10 : Endemik Türler Listesi ve Tehlike Kategorileri 47 Tablo-11 : İnşaat Aşamasında Yapılacak Kazı ve Dolgu Miktarları. 60 Tablo-12 : Mevcut meşcere tipleri, alan ve servetleri. 67 Tablo-13 : Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri 70 Tablo-14 : Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu.. 70 Tablo-15 : İletim borusu inşaatı esnasında Tüm Yönlere Göre Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı(ug/m 3 ).. 76 Tablo-16 : İletim borusu inşaatı esnasında Tüm Yönlere Göre Çöken Toz Miktarının (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı(ug/m 2 -gün) Tablo-17 : Kümülatif olarak Tüm Yönlere Göre Havada Asılı Partiküllerin (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı(µg/m 3 ).. 82 Tablo-18 : Kümülatif olarak Tüm Yönlere Göre Çöken Toz Miktarının (PM) Mesafeye Göre Maksimum Dağılımı(ug/m 2 -gün) 83 Tablo-19 : Motorinin Özellikleri. 89 Tablo-20 : İnşaat aşamasında Kullanılacak iş makinelerinin sayısı ve güç düzeyleri 89 Tablo-21 : Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri. 89 Tablo-22 : Hesaplanan Emisyon Miktarları ve Sınır Değerler 90 Tablo-23 : İnşaat faaliyetleri esnasında Gürültü kaynakları 92 Tablo-24 : İnşaat faaliyetleri esnasında Gürültü dağılımı. 93 Tablo-25 : Kazı Fazlası Malzeme Alanı Koordinatları. 101 Tablo-26 : Kuzköy Regülatörü Yeri Aylık Ortalama Akımları (m 3 /s) 104 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil No Şekil-1 : Proje Alanı ve yakın çevresindeki Akım Gözlem İstasyonları (AGİ). 11 Şekil-2 : HES İş Akım Şeması.. 12 Şekil-3 : Proje Sahasının Genelleştirilmiş Sütun Kesiti 20 Şekil-4 : Regülatör Yeri Sağ Sahil ve Yakın Çevresinin Kinematik Analiz Değerlendirmesi. 26 Şekil-5 : Regülatör Yeri Sol Sahil ve Yakın Çevresinin Kinematik Analiz Değerlendirmesi.. 27 Şekil-6 : İletim Hattı Güzergahı (Borulu Sistem) km şev stabilite analiz değerlendirmesi. 31 Şekil-7 : Santral yeri ve yakın çevresinin kinetik analiz değerlendirmesi 33 Şekil-8 : Proje alanı ve Kalker ocağı 52 Şekil-9 : Proje alanının trafik yükü haritası 116 Sayfa No

14 GRAFİKLER DİZİNİ Grafik No Sayfa No Grafik-1 : İletim borusu inşaatı esnasında etkin yöne göre havada asılı toz dağılımı. 76 Grafik-2 : İletim borusu inşaatı esnasında tüm yönlere göre havada asılı toz dağılımı.. 76 Grafik-3 : İletim borusu inşaatı esnasında etkin yöne göre çöken toz dağılımı 77 Grafik-4 : İletim borusu inşaatı esnasında tüm yönlere göre çöken toz dağılımı. 77 Grafik-5 : Kümülatif olarak etkin yöne göre havada asılı toz dağılımı 82 Grafik-6 : Kümülatif olarak tüm yönlere göre havada asılı toz dağılımı. 82 Grafik-7 : Kümülatif olarak etkin yöne göre çöken toz dağılımı. 83 Grafik-8 : Kümülatif olarak tüm yönlere göre çöken toz dağılımı 83 Grafik-9 : İnşaat faaliyetleri esnasında gürültü dağılımı.. 93 FOTOĞRAFLAR DİZİNİ Foto No Sayfa No Foto-1 : Regulatör yeri TRJa metavolkanit oluşumu 28 Foto-2 : Kuzköy HES projesi basınçlı boru güzergahı.. 29 Foto-3 : Kuzköy HES santral binası yeri 34 Foto-4 : Değirmenyanı mevkii, Erdağlar İnşaat Hazır Beton Tesisleri 102

15 EKLER LİSTESİ EK 1 : YER BULDURU VE GÜZERGÂH HARİTASI EK 2A : TOPOĞRAFİK HARİTA (ÖLÇEK: 1/25.000) EK 2B : GENEL VAZİYET PLANI (ÖLÇEK: 1/1000) EK 3A : PROJE ALANI FOTOĞRAFLARI EK 3B : GOOGLE EARTH GÖRÜNTÜSÜ EK 3C : HAVZADA YER ALAN DİĞER TESİSLER EK 4A : ÇEVRE DÜZENİ PLANI (ÖLÇEK: 1/ ) EK 4B : ÇEVRE DÜZENİ PLANI LEJANDI ve PLAN HÜKÜMLERİ EK 5A : AV HARİTASI EK 5B : DUYARLI YÖRE HARİTASI EK 6 : MEŞCERE HARİTASI VE LEJANDI EK 7A : DEPREM HARİTASI EK 7B : DİRİ FAY HARİTASI EK 8A : GENEL JEOLOJİ HARİTASI (ÖLÇEK: 1/10.000) EK 8B : REGÜLATÖR YERİ JEOLOJİ HARİTASI VE KESİTİ EK 8C : BASINÇLI İLETİM HATTI JEOLOJİK PLAN VE BOYKESİTİ 1 EK 8D : BASINÇLI İLETİM HATTI JEOLOJİK PLAN VE BOYKESİTİ 2 EK 8E : SANTRAL BİNASI JEOLOJİK PLAN VE KESİTİ EK 9A : REGÜLATÖR GENEL YERLEŞİM PLANI VE KESİTİ EK 9B : BALIK GEÇİDİ KESİTİ EK 9C : İLETİM HATTI PLANI VE BOY KESİTİ EK 9D : SANTRAL BİNASI PLANI VE KESİTİ EK 10 : KUZKÖY REGÜLATÖRÜ ONAYLI AYLIK ORTALAMA AKIM DEĞERLERİ TABLOSU (M 3 /S) EK 11 : KASTAMONU ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İNCELEME DEĞERLENDİRME FORMU EK 12 : REVİZE FİZİBİLİTE RAPORU ONAY YAZISI EK 13 : ONAYLI REVİZE FİZİBİLİTE RAPORU (CD) EK 14 : EKOSİSTEM DEĞERLENDİRME RAPORU EK 15 : ONAYLI SU HAKLARI RAPORU EK 16 : SU ANALİZİ RAPORU EK 17 : SOSYAL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU EK 18 : KAZI FAZLASI MALZEME ALANLARI UYGUNLUK YAZISI EK 19 : MADEN İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÖRÜŞÜ EK 20 : SIZDIRMAZ FOSSEPTİK PLANI EK 21 : ACİL DURUM MÜDAHALE PLANI

16 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, projede kurulacak tesislere ait karakteristik verileri gösteren tablo (Su Alma Kotu, Türbin Eksen Kotu, Brüt Düşü, Santral Tipi, Net Düşü Türbin Tipi, Ünite Sayısı, Ünite Gücü, Kurulu Güç (MWm/MWe), Firm Enerji, Sekonder Enerji, Toplam Enerji, Proje Debisi, Türbin Verimi, Jeneratör Verimi, Trafo Verimi vb.), pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri, (Proje alanı ve çevresindeki su kaynaklarının görünebileceği, ölçekte renkli harita üzerinde su kaynakları yerleri ve proje alanına mesafeleri, Rapor hazırlanırken proje kapsamındaki tüm işlemlerin DSİ tarafından onaylanmış olan Fizibilite Raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilişkin bilgi ve su kullanma anlaşması hakkında bilgi) Proje konusu faaliyetin tanımı, Kütük Enerji Elk. Ürt. Dağ. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Kastamonu İli, Çatalzeytin İlçesi, Karacakaya Deresi üzerinde kurulu gücünde Kuzköy Regülatörü ve HES (1,882 MWm/1,816 MWe) kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Kuzköy Regülatörü 601,80 m talveg kotunda Dolu gövdeli beton olarak planlanmaktadır. Proje alanı 1/ ölçekli Kastamonu E32-a3 nolu paftada yer almaktadır. Proje sadece enerji üretimi amaçlı olup, sulama ve taşkın kontrolü gibi amaçları bulunmamaktadır. Enerji üretimi amaçlı olarak kurulacak tesis, rezervuar alanı, regülatör, su alma yapısı, basınçlı iletim borusu, hidroelektrik santral ve kuyruk suyu kanalından oluşmaktadır. Proje ile önerilen tesislerde 1,882 MWm / 1,816 MWe türbin kurulu gücü ile 1,74 GWh firm ve 4,21 GWh sekonder olmak üzere yılda toplam 5,96 GWh enerji üretilmesi planlanmaktadır. Proje rezervuarlı tipte tasarlanmıştır. Rezervuar hacmi m 3 tür. Proje ile, Karacakaya Deresi üzerindeki Kuzköy Regülatörü havzasına ait sular regülatör yerindeki su alma yapıları ile alınıp, m basınçlı iletim borusu ile taşınarak, 235 m brüt düşülü Kuzköy HES te türbinlenerek enerji üretimi sağlanacaktır. Projede regülatör talveg kotu 601,80 m dir. Drenaj alanı ise 38,6 km 2, yıllık ortalama akım ise 1,388 hm³ olarak hesaplanmıştır. proje debisi 1 m³/s olarak hesaplanmıştır. Proje karakteristikleri Tablo- 1 de verilmiştir. Tablo-1. Proje Karakteristikleri Kuzköy Regülatörü Proje Debisi 1,0 m 3 /s Regülatör Tipi Dolu gövdeli beton Ortalama Debi 0,528 m 3 /s Talveg Kotu 601,80 m Kret Kotu 615 m Maksimum Su Kotu 616 m Regülatör Savak Boyu 30 m Toplam Regülatör Boyu 38 m Talvegden Yükseklik 13,20 m Çevre Düzenleme Kotu 617 m Taşkın Debisi (Q25) 32,10 m 3 /s Taşkın Debisi (Q100) 62 m 3 /s 1

17 İletim Borusu İletim Yapısı Tipi Basınçlı iletim borusu İletim Borusu Uzunluğu m İletim Borusu Eğimi (j) Değişken İletim Borusu Çapı (Ort.) 0,71 1,17 m (0,90 m) İletim Borusu Et Kalınlığı (Ort.) 5 10 mm (7,00 mm) Santral Binası Boyu 25 m Eni 15 m Yüksekliği 12 m Enerji Yapıları Brüt Düşü 235 m Net Düşü 221,29 m Proje Debisi 1 m 3 /s Kurulu Güç 1,882 MWm / 1,816 MWe Santral Kuyruksuyu Kotu 380 m Firm Güç 0,199 MW Firm Enerji 1,74 GWh Sekonder Enerji 4,21 GWh Toplam Enerji 5,96 GWh Hidrolik Türbinler Türbin Tipi Pelton Ünite Adedi 2 Nominal Gücü 0,941 kw Ünite Dizayn Debisi 0,5 m 3 /s Dizayn Net Düşüsü 221,29 m Senkron Hızı 750 d/dak Verim (ηnominal) 0,87 Verim (ηmaks.) 0,90 Jeneratörler Miktarı 2 adet Tipi 3 Fazlı Senkron Generatör Nominal Gücü kva Uç Gerilimi 6,30 kv Frekansı 50 Hz Güç Faktörü 0,85 Verim (ηg) 0,965 Dönüş Hızı 750 d/dak Tahrik Şekli Mile Direk Akuple İkaz Şekli Döner Diyotlu / Statik Kısa Devre Oranı 0,75 ten Büyük İzolasyon Sınıfı F Güç ve Dağıtım Transformatörleri 2

18 Ana Yükseltici Trafo Miktarı 2 adet Tipi Harici tip üç fazlı yağ izoleli Normal Gücü kva (ONAN/ONAF) Anma Gerilimi 6,3/31,5 ± % 2x2,5 kv Frekansı 50 Hz Bağlantı Grubu Ynd 11 Soğutma Şekli ONAN Nötr Bağlantısı 66.6 ohm direnç üzerinden topraklı Acil İhtiyaç Dizel Generatör Grubu Miktarı 1 adet Tipi Dört zamanlı düşey silindirli Nominal Gücü Deniz seviyesinde 45 kva Anma Gerilimi 400/231 V Frekansı 50 Hz Güç Faktörü 0,80 geri Devir Sayısı 1500 d/dak Soğutma Şekli Radyatör, kapalı devre su soğutmalı İkaz Şekli Döner diyotlu ikaz Santral İç İhtiyaç Trafosu Miktarı 1 adet Normal Gücü 100 kva Anma Gerilimi 34,5/0,4 ± 2x2,5% kv Frekansı 50 Hz Bağlantı Grubu Dyn 11 Soğutma Şekli ONAN Nötr Bağlantısı Doğrudan topraklı Kurulu güç Sekonder enerji Firm enerji Toplam enerji Kapasite 1,882 MWm / 1,816 MWe 4,21 Wh/yıl 1,74 GWh/yıl 5,96 GWh/yıl Proje üniteleri inşaatı tamamlandıktan sonra su alma işlemine başlanacaktır. Proje rezervuarlı tipte tasarlanmıştır. Rezervuar hacmi m 3 tür. Oluşturulan depolama avantajı ile proje için günlük regülasyon temin edileceği gibi su içerisinde var olacak olan malzemelerin çökelimi de doğal rezervuarda temin edilecektir. Regülatörün sağ yamacında yapılacak olan su alma yapısı ile alınan sular m uzunluğundaki basınçlı iletim borusu ile santrale iletilecektir. İletim borusu vasıtasıyla santrale düşürülen proje debisi, santralde yer alacak 2 adet Pelton tipi türbinde enerji üretimi amacıyla değerlendirildikten sonra Karacakaya Deresi ne geri bırakılacaktır. Proje sahasının yer aldığı bölgeye ulaşmak için, Kastamonu-Çatalzeytin devlet karayolu takip edilir. Regülatör ve santral yerlerine ulaşmak için bu noktadan sonra mevcut köy yolları kullanılmaktadır. Ulaşım sorunu olmayan proje sahasında, mevcut yolların ıslahı, rolekasyonu, gerekli yerlerinde bakım onarım çalışmaları ve yol bulunmayan yerlerde geçici yollar yapılacaktır. 3

19 Proje ile üretilecek enerji 3 km uzunluğunda enerji nakil hattı ile ulusal şebekeye bağlanacaktır. Söz konusu enerji nakil hattı için ayrıca Tarih ve Sayılı ( Tarih ve ve Sayılı değişiklik) ÇED Yönetmeliği gereğince başvuru yapılarak, gerekli izin ve görüşler alınacaktır. ÇED görüşü alınmadan enerji nakil hattı inşaatına başlanılmayacaktır. Projenin yer bulduru ve güzergah haritası Ek-1 de, 1/ ölçekli topoğrafik harita ve genel vaziyet planı Ek-2A ve Ek-2B de verilmiştir. Proje alanı fotoğrafları Ek- 3 te, uydu görüntüsü ise Ek-4 te verilmiştir. Projenin tesis kotları arasında ve yakın membasında veya mansabında mevcut ve planlanan sulama projesi tespit edilmemiştir. Proje alanının kuzeyinde 1,5 km mesafede Yunuslar 1 HES ve 3 km mesafede Yunuslar 2 HES yer almaktadır. Proje güzergahı ve havzada yer alan diğer tesisler Ek-3C de verilmiştir. Ayrıca proje sahasının güneyinde Zengibar İnş. Nak. Taah. Mad. Turz. Gıda Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. ye ait ÇED Olumlu Belgesi verilmiş olan, ER: erişim numaralı Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi bulunmaktadır. Kuzköy HES iletim hattına güneyde yaklaşık 20 metre ve santral binasına yaklaşık 120 m mesafede kırma eleme tesisi, 140 m mesafede ise üretim alanı yer almaktadır (Bkz. Ek-3C). Proje kapsamında, tarihinde yapılan, Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı nda verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı dikkate alınarak, ÇED Raporu hazırlanmıştır. Raporun hazırlanmasında " Kuzköy Regülatörü ve HES Fizibilite Raporu" çalışmalarından ve tarafımızca yapılan arazi çalışmalarında edinilen bilgilerden faydalanılmıştır. Kuzköy Regülatörü ve HES fizibilite raporu DSİ Genel Müdürlüğü nce uygun bulunmuştur (Bkz. Ek-12). Faaliyet kapsamındaki tüm işlemlerde DSİ tarafından onaylı fizibilite raporuna uygun olarak hareket edilecektir. Kuzköy Regülatörü ve HES Projesi toplam kurulu gücü 1,816 MWe/1,882 MWm olup, Tarih ve Sayılı ( Tarih ve ve Sayılı değişiklik) ÇED Yönetmeliği Ek II Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi nde Madde 32 de belirtilen Kurulu gücü 0-25 MWm arasında olan nehir tipi santraller sınıfında yer almaktadır. Söz konusu proje için çevresel etkilerinin daha iyi araştırılması gerekçesiyle, mülga Kastamonu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü nce Tarihinde ÇED Gereklidir kararı verilmiştir. Proje kapsamında malzeme ocağı açılmayacaktır. Kuzköy Regülatörü ve HES proje proje ünitelerinin inşaatında kullanılacak beton agrega malzemesinin, ücreti karşılığında Çatalzeytin yolu üzerinde, proje sahasına 16 km mesafedeki Değirmenyanı mevkiinde yer alan Erdağlar İnşaat hazır beton tesislerinden temin edilmesi planlanmaktadır. Bununla birlikte inşaat aşamasında yakın çevredeki mevcut beton santralleri de değerlendirilecektir. Projenin tesis kotları arasında ve yakın membasında veya mansabında mevcut ve planlanan sulama projesi tespit edilmemiştir. Proje alanının kuzeyinde 1,5 km mesafede Yunuslar 1 HES ve 3 km mesafede Yunuslar 2 HES yer almaktadır. Proje güzergahı ve havzada yer alan (memba-mansap) diğer tesisler Ek-6 da verilmiştir. Karacakaya Deresi çayı içme suyu havzasında kalmamaktadır. Karacakaya Deresi herhangi bir göl ekosistemini beslememektedir. 4

20 Ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri Projenin uygulamaya konulacağı bölgede, yatırımın bölge ekonomisine bir hareket getireceği beklenmektedir. Proje inşaatına kamu kurumları ile ilgili gerekli işlemler tamamlandıktan sonra başlanılacaktır. İnşaat dönemi 2 yıl olarak planlamaktadır. Bu süre sonunda sistemin Projenin işletmeye geçmesiyle birlikte yılda 1,74 GWh firm ve 4,21 GWh sekonder olmak üzere toplam üzere toplam 5,96 GWh enerji üretilecektir. Projenin ekonomik ömrü ise 50 yıl olarak öngörülmüştür. Ülkemiz hızlı bir şekilde sosyal ve ekonomik gelişim göstermekte ve bu gelişmeye paralel olarak ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisini kesintisiz, kaliteli, güvenilir ve ekonomik olarak cedreyi en az etkileyecek şekilde üretmek durumundadır. Bu nedenle öncelikle yerli enerji kaynaklarından yararlanılarak projeler geliştirilmeli ve gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Ülkemizin gelişmesine bağlı olarak hidroelektrik enerji potansiyeli ve tüketiminin toplam enerji içindeki payı da azalmaktadır. Ancak, temiz enerji olması, değerlendirilememesi halinde akarsularımızın doğal olarak denizlere boşalımı nedeniyle kaynak kaybına neden olması ve bunların yanında en önemlisi ülkemiz pik ihtiyaçlarının karşılanması için önemli bir kısmı ithal yoluyla karşılanan alternatiflerine göre çok daha ucuz, pratik ve anında sisteme verilerek ihtiyaç bölgelerine ulaştırılması gibi avantajlara sahip olması, hidroelektrik enerji potansiyelimizin geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Elektrik enerjisi tüketimi ekonomik gelişmenin ve toplumsal refahın en önemli göstergelerinden biridir. Bugün tüm dünya ülkelerinde kişi başına düşen milli gelirin o ülkenin zenginliğini simgeleyen önemli bir gösterge olmasının yanı sıra kişi başına tüketilen elektrik enerjisi de o ülkenin gelişmişlik düzeyini gösteren önemli bir göstergedir. Avrupa ülkelerinde kişi başına elektrik tüketimi kwh düzeyinde olmasına karşın bu miktarın ülkemizde brüt 1900 kwh, net 1500 kwh düzeyinde ve çok düşük olduğu görülmektedir. Cumhuriyetimizin kuruluşundan bugüne kadar yapılmış enerji projeleri ile ilgili yatırımların tarihi gelişimine bakıldığı zaman önemli mesafelerin alınmış olduğu görülmekle birlikte, Türkiye elektrik enerjisi üretimi ve tüketim açısından gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında son sıralardadır. Bu nedenle ülkemizin gelişmiş ülkeler düzeyine erişebilmesi için bütün olanaklarını kullanarak genelde enerji arzını artırması için her türlü çabayı göstermesi, özelde elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için ekonomik yapılabilirliği olan büyük-küçük tüm hidroelektrik kaynaklarını hizmete sunması gerekmektedir. Hidroelektrik potansiyelin belirlenmesinde, Brüt Potansiyel, Teknik Potansiyel ve Ekonomik Potansiyel kavramları önem taşımaktadır. Bir akarsu havzasının hidroelektrik enerji üretiminin teorik üst sınırını gösteren brüt su kuvveti potansiyeli, mevcut düşü ve ortalama debinin oluşturduğu potansiyeli ifade etmektedir. Topoğrafya ve hidrolojinin bir fonksiyonu olan brüt hidroelektrik enerji potansiyeli, ülkemiz için 433 milyar kwh mertebesindedir. 5

21 Tablo-2. Türkiye'de Elektrik Enerjisinin Yıllara Göre Gelisimi Teknik yönden değerlendirilebilir su kuvveti potansiyeli, bir akarsu havzasının hidroelektrik enerji üretiminin teknolojik üst sınırını göstermektedir. Uygulanan teknolojiye bağlı olarak düşü, akım ve dönüşümde oluşabilecek kaçınılmaz kayıplar hariç tutulduğunda, teknik açıdan uygulanabilmesi mümkün hidroelektrik projelerin bölgenin tümünde gerçekleştirilmesiyle elde edilecek hidroelektrik enerji üretiminin sınırlarını temsil etmektedir. Bu niteliğiyle teknik yönden değerlendirilebilir hidroelektrik potansiyel, brüt potansiyelin bir fonksiyonu olmakta ve çoğunlukla onun yüzdesi olarak ifade edilmektedir. Su kuvveti teknolojisinde yakın geçmişte ani değişmeler olmadığı ve yine yakın gelecekte bu tür gelişmelerin beklenmediği dikkate alınırsa, teknik yönden değerlendirilebilir potansiyelin de aslında zamanla pek değişmediği kabul edilmektedir. Ülkemizin teknik yönden değerlendirilebilir hidroelektrik enerji potansiyeli 216 milyar kwh civarındadır. Ekonomik olarak yararlanılabilir hidroelektrik potansiyel, bir akarsu havzasının hidroelektrik enerji üretiminin ekonomik optimizasyonunun sınır değerini gösteren, gerek teknik açıdan geliştirilebilmesi mümkün, gerekse ekonomik yönden tutarlı olan tüm hidroelektrik projelerin toplam üretimi olarak tanımlanabilir. Bir başka deyişle ekonomik olarak yararlanılabilir hidroelektrik potansiyel, beklenen faydaları (gelirleri), masraflarından (giderlerinden) fazla olan su kuvveti projelerinin hidroelektrik enerji üretimini göstermektedir. 6