KASIM. Temmuz ayında AYLIK EKONOMİ VE DIŞ TİCARET BÜLTENİ. İmalat Sanayi 4. Çeyreğe İyi Giriş Yaptı

Transkript

1 KASIM SANAYİ SEKTÖRÜ Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ayında puan artışla %, olarak kaydedildi. Mevsimsel olmadığı gözlenen bu aylık İmalat yükseliş, kapasite kullanımının, yaz aylarından bu yana devam eden durağan seyrinden çıkarak canlanmaya başladığını gösterdi. İmalat sanayinin. çeyreğe iyi bir giriş yaptığının sinyalini veren KKO nun aylık artışında, tüketim malları ve gıda ve içecekler kategorilerindeki yukarı yönlü hareketler önemli rol oynadı. KKO, geçen yılın aynı ayına göre ise,, puan arttı. Bu kapsamda, her biri % oranında yıllık artış gösteren ara malları ve yatırım malları gruplarının ana etken olması dikkat çekti. da zirve yapan Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) ise, ayında sürpriz bir şekilde seviyesine geriledi. Düşüşte ana etken imalat sanayi oldu. Bununla birlikte, endeksin gerek genel gerekse imalat sanayi kapsamındaki keskin aylık düşüşü, büyük ölçüde mevsimsellikten kaynaklandı. SÜE, bir önceki yılın aynı ayına göre ise,, puan düştü. İmalat Sanayi. Çeyreğe İyi Giriş Yaptı..... Mevsimsel Etkiler Sanayi Üretimini Yavaşlattı Kapasite Kullanım Oranı (%, sağ eksen) Sanayi Üretim Endeksi (puan, sol eksen) Kaynak:TCMB & TÜİK İŞGÜCÜ PİYASALARI ayında işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına göre, puan artışla %, olarak kaydedildi. Oranda ayına göre görülen, puanlık artışın, mevsimsel olmadığı gözlendi. İstihdam oranı yıllık bazda, puan yükselerek %, olurken, işgücüne katılım oranı ise, puan artışla %, olarak gerçekleşti. Katılım oranının yukarı yönlü hareketinde,, puanlık yükselişle %, olan kadın işgücü etkili oldu. Erkeklerde işgücüne katılım ise,, puan artarak %, oldu.... ubat A ustos ubat... İşgücüne Katılım İşsizliği Yükseltiyor sizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmı sizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) Kaynak: TÜİK İstihdam edilenlerin sayısı, son bir yıllık dönemde bin artarak milyon bin kişi oldu. Bu artışın tamamı tarım dışı sektörlerden geldi. Tarım sektöründeki istihdam ise, aynı dönemde bin kişi azaldı. Tarım dışı işsizlik oranı dönemine göre, puan artarak %, seviyesine yükselirken, genç işsizlik oranı ise, puan artışla % oldu. İstihdam Artışı Tarım Dışı Sektörlerden

2 PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON Politikası Kurulu ayında, politika Para faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %,, Merkez Bankası borçlanma ve borç verme faiz oranlarını ise sırasıyla %, ve %, düzeylerinde sabit tutma kararı aldı. Enflasyonun düşme eğilimine devam edeceği beklentisini vurgulayan Kurul, çekirdek enflasyonun ise döviz kurundaki oynaklık nedeniyle bir süre daha hedeflerin üzerinde seyredebileceğini belirtti. Kurul, enflasyon görünümü orta vadeli hedeflerle uyumlu olana kadar para politikasındaki temkinli duruşun korunacağının altını çizdi. Enflasyon ise Kurul un beklentilerini doğrulayarak düşüş trendini korudu. ayında %, olarak gerçekleşen yıllık Tüketici Fiyatları Fiyat Endeksi (TÜFE) artışı, de %, e geriledi. Yıllık tüketici enflasyonunda TCMB Faiz Oranları (%, - ) Kaynak:TDM Para Politikasında Temkinli Duruşa Devam en büyük rolü, sırasıyla %, ve %, artan gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaşım grupları oynadı. Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek fiyat artışı ise, %, ile alkollü içecekler ve tütün ürünlerinde görüldü. Tüketici fiyatları, aylık bazda ise %, yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecekler ile giyim ve ayakkabı grupları, aylık enflasyonun en belirleyici iki faktörü oldu. TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) Tüketici Enflasyonu %, e Geriledi Kaynak:TÜİK TİM verilerine göre, ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %, artarak, TİM milyar dolar oldu. ayında en fazla ihracat yapan sektör %, lik payıyla yine otomotiv endüstrisi oldu. Bunu, sırasıyla %, ve %, ile kimyevi maddeler ve hazır giyim sektörleri izledi. Elektrik-elektronik ve çelik grupları da, toplam ihracatta %, luk paylarla ön sıralarda yerini korudu. ayında yıllık ihracat artış hızına en büyük katkı, %, oranında büyüyen otomotiv sektörü ihracatından geldi. İhracat hızına, puan katkı sağlayan otomotiv sektörünü,, puanlık katkılarla savunma sanayi ve elektrik-elektronik ihracatı takip etti. Savunma sanayi, aynı zamanda, %, oranındaki ihracat artışıyla, ayının en hızlı ihracat büyümesini kaydeden sektör oldu. Artış hızında. ve. sırayı ise, sırasıyla %, ve %, lik oranlarla zeytin ve zeytinyağı ile gemi ve yat sektörleri aldı. Kimyevi maddeler ve çelik sektörlerindeki sırasıyla %, ve %, oranındaki ihracat daralması ise ihracat büyümesine en olumsuz etki eden faktörler oldu. - döneminde ise mal ihracatı yıllık bazda %, oranında artışla, milyar dolar oldu. Artışın, puanlık kısmı, %, oranında ihracat artışı kayde- İHRACATTAKİ GELİŞMELER. Otomotiv.. Kimyevi Madde Hazırgiyim Sektörler Bazında hracat (milyar $, lk Sektör). Çelik. Elektronik - - Yılın İlk Ayında Mal İhracatı %, Büyüdü Sektörler Bazında İhracat (Milyar $, İlk Sektör). Tekstil Demir ve Metal Hububat, Bakliyat Makine Madencilik Ağaç Mamulleri de En Fazla İhracat Yapan Sektör Yine Otomotiv Sanayi Oldu İklimlendirme Çimento Cam Mücevher Halı Kaynak: TİM İhracat Verileri den otomotiv sanayinden geldi. Aynı dönemde sırasıyla %, ve %, büyüyen hazır giyim ve konfeksiyon ile madencilik ihracatı ise, toplam ihracat büyüme hızına, ve, puanlık katkı sağladı. İhracata en olumsuz etki ise, yıllık %, düşüş gösteren çelik ürünleri ihracatından geldi. Öte yandan, ilk ayda ihracatta en hızlı büyüme gösteren sektörler, sırasıyla %, ve %, ile zeytin ve zeytinyağı ile gemi ve yat sektörleri oldu. En Hızlı İhracat Büyümesi Savunma Sanayinden Geldi

3 verilerine göre, TİMayında en çok ihracat yapılan ilk ülke, Almanya, Irak, İngiltere, Rusya ve İtalya oldu. de Almanya ya yapılan ihracat, milyar dolar olurken, Irak a yapılan ihracat yıllık %, artışla, milyar dolar seviyesine ulaştı. Öte yandan, en büyük ihracat partneri arasında aynı dönemde en büyük artışı %, ile Çin gerçekleştirdi. İlk aylık dönemde ise, ihracatta en büyük payı alan ülkeler sırasıyla Almanya, Irak, İngiltere, Rusya ve İtalya.% Kaynak: TİM İhracat Verileri ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT oldu. - döneminde AB ülkeleri yıllık, puanlık artışla %, lık paya sahip olarak Türkiye ihracatında ilk sırayı aldı. İhracat sıralamasında ikinci grup olan Ortadoğu ülkelerinin payı ise aynı dönemde puan gerileyerek %, ye düştü. Buna karşılık, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Afrika ülkelerinin ihracat payı sırasıyla, ve, puan artarak %, ve % seviyesine çıktı. ayında ihracatta ilk il, sırasıyla, milyar, milyar ve, milyar dolarla, İstanbul, Bursa ve Ülke Gruplarının İhracattaki Payı (-, %) AB Diğer Ülkeler Ülkeler Bazında İhracat ( ayı, milyon $),, Almanya Irak İngiltere Rusya İtalya Fransa ABD.. İspanya. Çin İhracatta Ülkelerin Payı (-, %). Hollanda. Kocaeli oldu. Bunu, İzmir, Ankara ve Gaziantep izledi. Bu iller arasından Ankara % lik, İzmir ise %, lik yıllık ihracat büyüme hızıyla öne çıktı. Gaziantep de ihracatını yılının aynı ayına göre %, artırdı. Öte yandan, Sakarya ili önceki aylardaki artış ivmesini ayında güçlendirerek %, oranında ihracat büyümesi kaydetti. Mersin de %, lik ihracat artışıyla dikkat çeken iller arasında yer aldı. Çin e İhracat de %, Arttı Ortadoğu..%.% %.% ABD. AB nin İhracattaki Payı %, BDT İspanya. %.% Afrika Çin. Seviyesine Ulaştı Hollanda..% K. Amerika ST S. Arabistan. Diğer Asya Mısır..% Azerbaycan. Diğer Avrupa BAE. Diğer Amerika Libya. Almanya Irak İngiltere Rusya İtalya Fransa DIŞ TİCARET DENGESİ Sakarya Hızlı İhracat Artışına Devam Ediyor TÜİK verilerine göre, ayında ihracat yıllık bazda %, artarak, milyar dolar oldu. Mevsimsel faktörlerin de etkisiyle, ihracat ayına göre ise % oranında arttı. En yüksek ihracatı gerçekleştiren motorlu kara taşıtları faslındaki %, lik artış dikkat çekerken, büyük ölçüde altın ticaretini kapsayan kıymetli taşlar ve metaller faslındaki ciddi düşüş, ihracat büyüme hızı üzerindeki aşağı yönlü etkisini ayında da sürdürdü. Veriler, - döneminde, söz konusu faslın toplam ihracat artış hızını, puan aşağı çektiğini gösterdi. İthalat ise ayında geçen yılın aynı ayına göre %, oranında artarak, milyar dolar oldu. İhracat (milyar $)... Dış Ticaret (milyar $, -).... İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı Kaynak: TÜİK İthalatın yukarı yönlü hareketinde, yatırım ve tüketim mallarında görülen, sırasıyla %, ve %, oranlarındaki artışlar ana etken olurken, ara mallarındaki %, lık büyüme de rol oynadı. İthalat, ayına göre ise %, oranında artarken, aylık artışta mevsimsel etkilerin rol oynadığı görüldü. ayında en çok ithalatı yapılan fasıllar ise, sırasıyla mineral yakıtlar ve yağlar, kazanlar ve makineler ile demir-çelik oldu. Bu veriler kapsamında, dış ticaret açığı ayında yıllık bazda %, yükselişle, milyar dolar oldu. Yılın ilk aylık döneminde ise açık, yılındaki, milyar dolarlık seviyesinden, milyar dolar düzeyine çıktı. Buna bağlı olarak, aynı dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı da,, puan gerileyerek % seviyesine düştü. Mevsimsel Etkiler Dış Ticareti Canlandırdı Altın İhracatındaki Düşüş İhracat Hızını Aşağı Çekiyor

4 ayında cari işlemler açığı, bir önceki aya göre yaklaşık milyar dolar gerileyerek. milyon dolar Cari Açık ta Düşüşe Geçti Ödemeler Dengesinde Finansman Rahatladı seviyesinde gerçekleşti. Açığın düşüşünde ana etken, aylık, milyar dolar düşüş gösteren ithalat oldu. Cari işlemler hesabı, mal dengesindeki, milyar ve -.. ÖDEMELER DENGESİ.... gelir dengesindeki, milyar dolarlık açıklardan olumsuz etkilenirken, hizmetler dengesindeki, milyar dolarlık fazlayla yukarı yönlü hareket etti. Bu veriler Cari Açık ve Finans Hesapları (milyar $)... Cari İşlemler Açığı İthalat Finans Hesapları İhracat AVRUPA EKONOMİSİ... dâhilinde, - döneminde cari işlemler açığı, milyar dolar oldu. Açık, geçen senenin aynı döneminde, milyar dolardı... Cari açığın finansmanında ve sonrasındaki aylarda yaşanan sıkıntı ayında tersine döndü. ayı cari açığı, finans hesaplarında görülen düzelmeyle birlikte rahatlıkla finanse edildi. Bu bağlamda ödemeler dengesinde finansmanın,, milyar dolar ile finans hesaplarından ve, milyar dolar ile net hata ve noksan kaleminden geldiği görüldü. Finans hesaplarının alt kalemlerinden portföy hesapları,, milyar dolar seviyesine yükselerek, sıcak paranın borç senetleri yoluyla piyasalara yeniden giriş yapmaya başladığını gösterdi. Bir diğer dikkat.... Kaynak: TCMB çeken unsur ise,, milyar dolar olarak gerçekleşen banka yükümlülükleri oldu. Bu gelişmeler sonucunda oluşan, milyar dolarlık ödemeler dengesi fazlası ise, TCMB rezervlerine eklendi. ve hizmetler sektörleri tetikledi. yılının ilk çeyreğinden bu yana en hızlı büyümesini gerçekleştiren İngiltere de,. çeyrekte Reel Kesim Güven Endeksi nin puana hızla tırmanması ise dikkat çek- Bölgesi nde güven, hem tüketici hem de ayında yıllık bazda %, küçüldü. İşsizlik oranı da de hafif bir yükselişle %, ğer ülke ise İspanya oldu. İspanya Ekonomiti.. çeyrek büyüme verisi açıklanan bir di- Euro iş çevrelerinde yılın en yüksek seviyelerinde seyrediyor. ayında -, puana yükselen olarak gerçekleşti. Avrupa ekonomilerine si, ilgili dönemde %, küçülerek, yılın ilk reel kesim güveni, iyimserlik sınırı olan seviyesine dair. çeyrek GSYH büyüme rakamları ayında %, daralma kaydetti. Aynı dönemde işsizlik oranı ise, bir önceki çeyreğe göre giderek yaklaşıyor. Tüketici güveni de halen negatif da açıklanmaya başladı. Buna göre, İngiltere Ekonomisi yılının. çeyre- sadece, puan düşerek % oldu. değerler kaydetse de, yükselişine devam ederek ayında -, oldu. Bölgedeki sanayi üretimi ise, ğinde %, büyüdü. Büyümeyi, sırasıyla %, ve %, oranlarında büyüyen inşaat Euro Bölgesi Güven Endeksleri (puan) İngiltere GSYH Büyüme Hızı (%) Euro Bölgesi Güven Endeksleri (puan) , -. Tüketici Güven Endeksi (sol eksen) Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Avrupa Reel Kesimi İyimserlik Sınırında Euro Bölgesi Sanayi ve İşsizlik (%) Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Büyüme Hızı İşsizlik Oranı (sağ eksen) İngiltere. Çeyrekte %, Büyüdü İspanya Ekonomisi Küçülmeye Devam Ediyor İngiltere Reel Kesim Güven Endeksi (puan)

5 de hükümetin kepenk ABD indirmesine sebep olan borç tavanının yükseltilmesine ilişkin anlaşmazlık, e kadar geçici olarak çözüldü. Bu gelişme, gerek ABD gerekse dünya piyasalarını bir süreliğine rahatlatsa da, belirsizliğin, konuyla ilgili komitenin ayında alacağı karara kadar sürmeye devam edeceği görülüyor. Buna bağlı olarak, FED in önceki aylarda sinyallerini verdiği likidite azaltıcı uygulamalar da, bir süreliğine ertelendi. Yaşanan bütçe krizinin etkisiyle, ABD Tüketici Güven Endeksi ayında, puanlık ciddi bir düşüşle ABD EKONOMİSİ, puan oldu. Endeksin düşüşünde, genel ekonomik koşullara dair beklentilerdeki bozulma ana etken oldu. Öte yandan, ayında son, yılın zirvesine ulaşan Reel Kesim Güven Endeksi, tırmanışını de de sürdürerek, puan oldu. Sanayi üretiminde büyüme hızı da, ayında yükselmeye devam ederek yıllık bazda %, olarak kaydedildi. Aşağı yönlü trendini koruyan işsizlik oranı ise, ayında %, oldu. Açıklanan ABD dış ticaret rakamları, aylık bazda ihracatta bir düşüşe işaret ederken, ithalattaki artışın ise devam ettiğini gösterdi. ABD Borç Krizini Geçici Olarak Atlattı FED Sıkılaştırmayı Erteledi Tüketici Güveni Zedelendi, Reel Kesim Umutlu ABD Reel Kesim Güven Endeksi ABD ABD Güven Sanayi Endeksleri Üretimi (Puan) Yıllık Büyüme (Puan) Hızı (%) Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi ABD Sanayi Üretimi Yıllık ABD Sanayi Üretimi Yıllık Büyüme Hızı Hızı (%) (%) Çin Yatırım Odaklı Büyümesini Sürdürüyor Ekonomisi, yılı. Çinçeyreğinde ivmesini artırarak %, oranında büyüme kaydetti. Büyümenin % lık kısmını yatırımlar sağladı. Yıllık bazda % oranında büyüyen sabit varlık yatırımlarında, özellikle kamu altyapı projeleri rol oynadı. GSYH büyümesine, tüketim katkıda bulunurken, ihracattaki yıllık daralma ise olumsuz etki yaptı. Bununla birlikte, kaydedilen yüksek GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık) YÜKSELEN EKONOMİLER Çin G.Kore Rusya Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç büyüme hızına rağmen büyümenin motor gücü olan yatırımların kredilerle besleniyor olması, bir yandan ekonomideki risk senaryolarını kuvvetlendirirken diğer yandan da enflasyonist baskıların Güney Kore de Ekonomik Canlanma Belirtileri Rusya da Ekonomik Aktivite Zayıf artmasına sebep oluyor. Bir diğer yükselen ekonomi olan Güney Kore de ise, ekonomi. çeyrekte ivme kazandı. %, büyüme kaydeden G. Kore, böylece son çeyreğinden bu yana en hızlı GSYH büyümesini gerçekleştirdi. Büyümeye en büyük katkı, sırasıyla %, ve % oranlarında artan özel tüketim ve inşaat yatırımlarından geldi. İhracatın ise büyüme hızına, pozitif ancak önceki dönemlere göre daha küçük bir etki yaptığı görüldü. G. Kore de ekonomik aktivite son aylarda da canlanma sinyalleri veriyor. ayında hem tüketici hem de reel kesim kanadında güven artmaya devam etti. Rusya ekonomisi ise durgunluğunu sürdürüyor. Yılın. çeyreğinde kaydettiği %, lik GSYH büyüme hızını. çeyrekte de tekrarlayan Rusya da, aynı dönemde tüketici güveni puan gerileyerek - ye düştü. Reel kesimdeki güven ise, ayında da düşüş trendini koruyarak - seviyesine indi. de işsizlik oranı ise, puan artarak %, oldu.