BİZ KİMİZ? Zini Katliamı Bir Asayiş Sorunuymuş! Tıram Gençlik Kültür ve Sanat Derneği. Munzur Doğa Aktivistleri tarafından sunulan Çed Raporu.

Transkript

1 Tıram Gençlik Kültür ve Sanat Derneği YIL: 1 SAYI: 4 1 Eylül Dünya Barış Günü Deim'de de Kutlandı. Yön Matbaacılık Davutpaşa Ca Güven San. Sit. B Blk Kat:1 N:366 Tpkapı/İSTANBUL Tel: Metin GÖLÇÜR- Cşkun BABAYİĞİT Tıram Gençlik Kültür Sanat Derneği Mğultay Mh. Cumhiyet Ca Garanti BankasýÜstü Kat: 4 - TUNCELİ / Tel.: eb: tiramyuth.rdpress.cm Srular İçin tiramyuth@gmail.cm Gazetemiz Uluslararası Olf Palme Merkezi ve İsveç Alevi Kültür Merkezi nin Desteği İle Çikarılmtadır. EKİM 2011 ÜCRETSİZDİR Zini Katliamı Bir Asayiş Srunuymuş! 1 Eylül Dünya Barış Günü; Deim de siyasi parti ve sil tplum kuluşlarının Erzincanlı 95 köylünün 73 yıl önce Zini Gediği nde kşuna katılımıyla kutlandı. Önceki yıllara göre dizilerek öldürüldüğü iddialarına ilişkin sruştma açan katılımın az lması dikkat çekti. İnsanların Erzincan Cumhiyet Başsavcılığı, hayal kırıklığı yarattı. neden duyaız lduğu bilinmez ama ilk la gelen bu insanların barıştan yana Kemiklerin bulunduğu bölgede mezarı açtırması beklenen lmadıkları mı yksa tepki göstermekten Savcı Mehmet Can Mıhçı, 19 günde tipsizlik kararı verdi. çekindikleri mi bilinmiyr. Gerekçesi her ne Savcı Mıhçı; kban yınlarının talebi mezarın açılması lua lsun sn zamanlarda yaşanan yönünde lmasına rağmen bu isteğe değinmeksizin, Deim laylar ve gerçekleşen ölümler barışın savunmanın ne kadar hayati lduğunu Katliamı nın asayiş srununa ilişkin bir lay lduğunu, sykırım denemeyeceğini ve zaten açıkça rtaya kyuyr. 2'de zamanaşımına girdiğini savundu. 2'de Tıram, Deimde gençlerin kendilerini ssyal alanlarda ifade edebilmeleri ve istekleri dğrultusunda çalışma alanı yaratabilmeleri amacıyla kulmuş bir dernektir. Derneğimiz bünyesinde çeşitli atölyeler ve eğitimler düzenleniyr. Ftğrafçılık, gazetecilik, eb tasarım, tiyatr ve drama eğitimi, müzik atölyeleri, kısa film çekimi, belgesel çekimi, dğa gezileri, çcuk atölyeleri, gençlik şöleni,ilçe prgramları, kullara kitap ve kıyafet yardımı, İsveç sami halkı ile kültür alışverişi vb. çalışmalar derneğimiz tarafından düzenli lar yürütülmektedir. Dile klay. Onlarca yıl gözyaşının hiç dinmediği Deimin Gençleriyiz. Plitik sebeplerden dlayı hep ağlayan halkımız, şimdilerde çcuklarının madde bağımlısı lması nedeniyle gözyaşı döküyr. İşte tam da bu nktada DUR deme hkını kendimizde gördük ve Tıram Gençlik Kültür ve Sanat Derneğini kduk. Sırtımızı hiçbir siyasî yapılaşmaya dayamadık. İşsiz ve kuma hkı elinden alınmış gençlerimize, meslekî eğitim verip, uyuştucu başta lm üzere bir çk yz unsun hayatımızda ne gibi lumsuzluklar yaratacağını anlattık. Çğu zaman tediin ailelerin baskınıyla karşılaştık. Tabiî ki hlı lan ailelerdi. Kültür ve S a n at a l a n ı n d a ge n ç l e r i yz k ü l t ü r ü n karmaşasından ktarmaya çalışan ve hiçbir siyasî içeriği lmayan tek dernektik. Kendimizi yeterince duyamamanın eksikliğini yaşadık. İnsana, dğaya ve hayata dair her türlü eylemin bir parçası lmaya gayret gösteriyruz. YİBO'larda kuyan çcuklara kitap ve kıyafet yardımı, gitar, bağlama, ritim, keman, yan flüt, kısa film çekimi, ağaçlandırma ve çevre temizliği vede bir çk etkinlik ve faaliyetlerimizle gençlerimizin ssyal, kültürel yapısı yanı sıra deimin dğasını kruyruz. Alkl ve Uyuştucunun verdiği cesaretle kavga etmeleri yerine, özgüvenlerinin verdiği cesaretle barışı ve saygıyı empze ediyruz. Kapkaççılık yerine ylda bulduğu cüzdanı sahibine teslim eden gençlik ptansiyeline sahibiz. Her sabah çcuklarını bilinmeze uğlayan ailelerin kaygısına sn vermek için kduk derneğimizi. Çeşitli gerekçelerden dlayı hiç gülememiş anaların yüreğindeki acıları yk edemeyeceğiz belki ama, yüzlerinde bir mutluluk tebessümü yaratmta kararlıyız.. TIRAM GENÇLİK KÜLTÜR SANAT DERNEĞİ BİZ KİMİZ? İMZALAR, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜNE TESLİM EDİLDİ Deim'de Pülümür Vadisi üzerine kulm istenen Pülümür regülatörü ve HES prjesine hayır demek ve prjenin iptal edilmesi talebi ile 26 Eylül ile 30 Eylül tarihleri arasında düzenlenen imza kampanyası kapsamında tplanan imzalar ilgili birime elden teslim edildi. Deim Merkezde yürütülen çalışmalar ile Dkuzkaya (Markasr) ve Büyükyt (His) köylülerinin çalışmaları snucu tplanan 4 bin imza Pülümür Regülatörü ve HES ÇED kmisyn tplantısına sunulm üzere teslim edildi. Pülümür Regülatörü ve HES prjesine ilişkin lar alınan görüşler 2 Ekim tarihinde Banlıkta yapılac tplantıda görüşülecek. Munz Dğa Aktistleri tarafından hazırlanan bir rapr'da yetkililere teslim edildi. Raprda, HES prjesinin iptal edilmesinin gerekleri her yönüyle ele alınıyr. Metin GÖLÇÜR Deimspr`umuzun Grubu Belli Oldu Seznu Bölgesel Amatör Lig grupları açıklandı. Bu sezn BAL'a katılac 152 tımın 13 ayrı grupta mücadele edeceği BAL'da 4 grup 11, 9 grup 12 tımdan luşuyr. Gruplarda sn iki sırayı alan tımlar küme düşerken, ilk iki sırayı alan tımlar play-ff ynamaya h kazanaclar. Play ff müsabaları snunda 9 tım TFF 3.Ligine çıkmaya h kazanac. 9 ve 10. gruplarda yer alan 6 İzmir tımı ile 11,12 ve 13. Gruplarda yer alan 14 İstanbul tımının hangi gruplarda yer alacağının kası kendi illerinde yapılac. Grupların fikstür çekimi ise daha snra açıklanac bir tarihte Ankara'da yapılac. 3'te Palavra Haberler Sayfası Yayında. Sayfa 11 Munz Dğa Aktistleri tarafından sunulan Çed Rapru. 6-7'de DERSİM'DE TAKSİCİ OLMAK Deim'deki ticari tsi şförlerinin yaşadığı srunları ve bu srunların çözümüne ilişkin taleplerini kaleme aldık. Yetkililerin yeterince kul vermediği bu srunlar yüzünden tsiciler, geçmiş de de bazı srunlar ile yüz yüze geldi. Wenge Tıram lar tsicilerin sesine kul veriyruz. 4'te T ıram Gençlik Kültür Sanat Derneği' nin de katıldığı Tplum Gönüllüleri Vfı 'nın(tog) 18. Gençlik Knseyi İzmir Eknmi Üneite ' sinde gerçekleşti. Ylaşık 30 öütlenmenin ve 350 üyenin katılımıyla gerçekleşen TOG' un 18. Gençlik knseyi 3 gün sürdü. 10. yaşını kutlayan TOG, çeşitli bölge ve üneite öütlenmelerinin prjelerini tanıttı. Sundma alanında çeşitli üneite de kutan gençlerin ve TOG gönüllülerinin aynı çatı altında tanışmasıyla başlayan knsey knferans salnunda prgram tvimi tanıtımıyla devam etti.4'te

2 2 Zini Katliamı Bir Asayiş Srunuymuş! PALAVRA HABER SERVİSİ Erzincanlı 95 köylünün 73 yıl önce Zini Gediği nde kşuna dizilerek öldürüldüğü iddialarına ilişkin sruştma açan Erzincan Cumhiyet Başsavcılığı, hayal kırıklığı yarattı. Avukat Cihan Söylemez, dilekçesinde, şüphelilerin yaılanması değil, mezar yeri lup lmadığının saptanmasını istediklerini, savcının bu talebe ilişkin bir değerlendirme yapmadığını belirtti ve kararı itiraz edeceklerini söyledi. Tunceli de Deim Katliamı na ilişkin sruştmalarda da tipsizlik kararları verilmişti. Öte yandan, sruştmanın açılmasına önay lan köylü Canplat Yar ile avukatı Söylemez, TBMM de CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin AYGÜN ile birlikte basın tplantısı düzenledi. ÜNLÜ HOLLYWOOD YILDIZI JOHHNY DEPP KEMERBEL'DE SALDIRIYA UĞRADI Özel yatıyla Tunceli'ye tatil yapm amacı ile gelen Karayıp Kanları filminin yıldızı, Kemerbel'de bir tım Gazikli kan tarafından kaçırılm istendi. Yatıyla yeşil köprüye kaçan ünlü yıldız kanlardan bada da ktulamadı. O sırada yeni kayadan saldırıyı izleyen kanların lideri Kaptan Tırı Vırı Yata zarar vermeyin, adamı canlı istiyrum dedi. Demir köprünün radan yeşil köprüye dğru yardıma gelen, Allahverdi Böcek kmutasındi Uçan Esentepeli, kanları püskürtmeyi başardı. Saldırının şkunu atlatan ünlü yıldız, Garip S'nun Allahverdi böceği yardıma gönderdiğini söyledi. Ünlü yıldız Bu tür kanların her yerde lduğunu, ama en tehlikelilerin bada lduğunu belirtti. Daha snra bu tür saldırılarda 110'u aramayın, çünkü gelmiyrlar dedi. Ünlü yönetmen Birl Maiden'nin Gazikli K r s a n l a r ı b e y a z p e r d e y e a k t a r a c a ğ ı k n u ş u l u y r. İsmail SAYMAZ/Radikal Güney Kıbrıs Rum kesiminin Dğal gaz ve Petrl arama faaliyetlerinde ısrar etmesi üzerine, Türkiye harekete geçti. Tüm Amiral Wuşe Zeng kmutasındi Dnanma Kuvvetleri Güney Kıbrıs Rum Yönetimi bölgesine Sızma harekâtı yaptı. Amiral zeng Rum dnanmasını alt etmeyi başardı. Zeng, Dnanma Kmutanı lar yaptığı açıklamada Çiye Petrl Bıde mı ve Rae xızırde Dğalgaz Bıde mı diyerek petrlü Tunceli' ye getireceğini söyledi. Hızını alamayan Amiral Zeng: Siye iye ma, hükümete Beşar Esad dameare dedi. Dnanma Kmutanı lar 6. Savaşı kazandığını söyleyen Zeng, Herhangi bir zayiat vermeden üssüne döndüğünü de Belirtti. Yda Dönen Zeng, Yerel bir Televizyn prgramına katıldı. Gazeteci yazar Ferit Uranyum'un Srduğu sruları cevaplayan Zeng, Yunan İstihbaratının peşinde lduğunu; Onun için krumalarla gezdiği Ft: Haydar SERAMİKÇİsöyledi. Diğer Bir gazeteci Olan Ercan Tryum isimli gazetecinin suikast ihtimaline karşı tedbir aldınız mı s r u s u ü ze r i n e Z e n g, Ev e t g e r e k l i ç a l ı ş m a l a r ı n yürütüldüğünü söyledi. Ercan Ağaç'ın Birliğiniz Esadın güçlerine karşı kyabilecek mi srusu üzerine ise kendinden emin bir şekilde O kutike Kam, Ez eyra Zf kârin, O Karşiye Made beseniken ki bıınder dedi. Amiral Zeng'in Knuşmalarına Göre Önümüzdeki G ü n l e r d e S u r i y e i l e Ç a t ı ş m a O r t a m ı n a G i r i l e c e ğ i K a ç ı n ı l m a z G i b i G ö r ü n ü y r. Erzincanlı Alevi yttaşlardan 95 i, Deim Katliamı nın bir devamı lac şekilde, 6 Ağusts 1938 de Zini Gediği nde kşuna dizilmişti. Bu kbanlar arasında babası Ni Yar ın da lduğunu ifade eden katliamla yaşıt Canplat Yar ve diğer aileler, bu yıl Zini Gediği nde ilk anma etkinliğini yapmıştı. Yar, 9 Eylül de şikayetçi lmuştu. Yar ı yedi kban yını izlemişti. Ailelerin avukatı Cihan Söylemez de bir dilekçe vererek, bölgenin incelenmesini ve bir mezar lup lmadığının araştırılmasını istemişti. Bölgede inceleme yaptırması beklenen Savcı Mıhçı, yalnızca 19 gün snra, 28 Eylül de tipsizlik kararı verdi. Mıhçı, 1938 yılındi layların asayiş srununa ilişkin lduğunu, üçüncü kuşağın anlatımı kapsamında kalan syut beyanlar lduğunu savundu. Dönemin yasalarında sykırım suçu bulunmadığını, zaten bir kasıttan bahsedilemeyeğini, bahsedilse bile zamanaşımının söz knusu lduğunu belirterek, tipsizlik kararı verdi. GÜNEY KIBRIS RUM KESİMİ VE TÜRKİYE ARASINDAKİ GERGİNLİK GİDEREK BÜYÜYOR Kemiklerin bulunduğu bölgede mezarı açtırması beklenen Savcı Mehmet Can Mıhçı, 19 günde tipsizlik kararı verdi. Savcı Mıhçı; kban yınlarının talebi mezarın açılması yönünde lmasına rağmen bu isteğe değinmeksizin, Deim Katliamı nın asayiş srununa ilişkin bir lay lduğunu, sykırım denemeyeceğini ve zaten zamanaşımına girdiğini savundu EYLÜL DÜNYA BARIŞ GÜNÜ DERSİMDEDE KUTLANDI 1 Eylül dünya barış günü; deimde eşitli parti ve Sil Tplum Kuluşlarının katılımıyla gerçekleşti. Diğer yıllara göre katılımın az lması dikkat çekti. İnsanların neden duyaız lduğu bilinmez ama ilk la gelen bu insanların barıştan yana lmadıklarımı yksa tepki göstermekten çekindiklerimi bilinmiyr. Her ne lua lsun sn zamanlarda yaşanan laylar ve insan ölümleri kalıcı barışın sağlanması gerektiğini açıkça rtaya kyuyr. Bdp Bingöl milletvekili Dr. İdris Baluken'in yaptığı knuşmada Deimlilerle bu anlamlı günde bir arada bulunduğu için çk mutlu lduğunu dile getirdi. Alanda kutlama yapılırken hava trafiğinin yğunluğu da dikkat çekti. DÜNYA BARIŞ GÜNÜ ANATOMİSİ İkinci Dünya Savaşı diye bilinen İkinci Büyük Emperyalist Paylaşım Savaşı, 1 Eylül 1939 günü Nazilerin Plnya'yı işgaliyle başladı. Ardında 52 milyn ölü, milynlarca yaralı, sat ve mlz yığını haline gelmiş kentler ile acı ve gözyaşı bırtı. Mayıs 1945 de sn buldu. İnsanlık tarihinin bu en acımasız, en kanlı ve en kirli savaşının başladığı gün, yani 1 Eylül, Dünya Barış Günü lar kabul edildi. Cumhiyetle beraber 70 yılı aşkın bir süredir, tüm anlaşmazlıkların karşılıklı saygı ve hşgörü çerçevesi içinde, diyalgla çözümlenmesinden yana lan Türkiye, bölgede barış ve istikrarın sağlanması için, ırk, dil, din, kültür farkı gözetmeksizin tüm insanlığı i ş b i r l i ğ i v e d a y a n ı ş m a y a ç a ğ ı r m a k t a d ı r. Bu nedenle, barış ve istikrar rtamını bzucu bölgesel anlaşmazlıkların, şiddet ve terör hareketlerinin önlenmesi, açlıkla mücadele, çevre srunlarına çözüm bulma gibi knularda sağduyu sahibi herkesin, üzerine düşen görev ve srumluluğun bilinciyle hareket etmesi gerekmektedir. Ülkemizde yaşanan laylar ve perasynlar nedeni ile barışın lduğu da pek fazla söylenemez. Bütün sil tplum kuluşlarının knuşmalarından rtaya çıkan snuçlar göz önüne alınsaydı, barış bu ülkede kalıcı bir yapı halini alactı. DÜĞÜNLER VE NEFRET Düğün seznun açılması ile birlikte, bazen günde iki düğüne birden gitmek zrunda kalan Deimlilerin en büyük yaralarından biri lan, tı prblemi tekrardan gündeme geldi. Knunun aciliyeti sebebiyle sermaye piyasası kulu yapmış lduğu açıklamada; Deimdeki düğünlerde en yüksek tı ranının 10 TL lacağını, bu ramı aşanların ise ağır para cezalarına çarptırılacağını belirtti. STATİC-Y GRUBU İlk Olar Ke Sıpe'de kulan alternatif Rck grubu bu sene Evisin'a ev sahipliği yapac lan Palavra Arena Stadında Tunceli'yi Temsil edecek. Görüşlerini aldığımız diğer gruplardan Velicannica Grubunun slisti Gökhan Jhn Share Static-Y' karşısında hiç şansımız yk, Velicannica lar kendimizden utanıyruz dedi. Bu açıklamalar üzerine Static-Y'nin slisti Wuse Wayne iyi lan kazansın, biz bu tür lâflara kul asmıyruz. Bizim işimiz bu, en iyisi biziz dedi. Kulduğu günden buyana tam 17 albüm, 2 knser DVD 'si bulunan grup, çıkarmayı planladıkları The Last Of the Velikan albümünün kayıtlarını bitirir bitirmez, Evisin'da seslendirecekleri ve 90'lı yıllara damgasını van Çiye Dlar Bıde mı adlı şarkıya yğunluk verdiler. Gruba Sahnede Tram Senfni Orkestrası eşlik edecek. Müzik eleştirmenlerden tam nt lan grup Evisin'da tek Favri lar gösteriliyr. Sldan Sağa: Wuse Wayne (Vkal), Met Oshir(Davul), Zılf Da luci(gitar), İbram Camps(Bass Gitar)

3 3 10 ANADOLU ÇOÇUKLARI Skları yırtık pabuçlarıyla ezen çcukt hayat. Bayramların fitre malzemesidir çcuk. Mutluluk, avcuna iliştirilen bzuk para kadar yındır nlara ve bütün savaşların ilk hedefidir nlar. Paran Kadar Oku devrinin cahil kalmışlarıdır aynı zamanda. Kahvehaneleri dldac birer işsiz adayıdır her biri. Zengin düşleri lan, yksul Anadlu çcukları. Düzen muhalifi, çöp mağdu, parmlıklar ardıdır taşkın sabırları. Telden arabaları, rüzgârda uçtmaları yarıştıran, kazananı da kaybedeni de rahminde taşıyan dünya ananın evlâtları, gelecek sizleri bekliyr, eli spalı. Varlığınız dünya varlığına armağan lsun, çekirdekten milliyetçiliği aşılayanlara inat. Birl BULUT Gece Gündüz Deim... Deimspr`umuzun Grubu Belli Oldu GRUPTAKİ MAÇLAR BİTLİS ÖZGÜZELDERESPOR- DERSİMSPOR Seznu Bölgesel Amatör Lig grupları açıklandı. Bu sezn BAL'a katılac 152 tımın 13 ayrı DERSİMSPOR- KIZILTEPESPOR grupta mücadele edeceği BAL'da 4 grup 11, 9 grup 12 BAĞLAR BELEDİYESPOR -DERSİMSPOR tımdan luşuyr. DERSİMSPOR -YENİ ŞIRNAKSPOR Gruplarda sn iki sırayı alan tımlar küme düşerken, ilk iki sırayı alan tımlar play-ff ynamaya DERSİMSPOR -YENİ DİYARBAKIRSPOR h kazanaclar. Play ff müsabaları snunda 9 72 BATMANSPOR -DERSİMSPOR tım TFF 3.Ligine çıkmaya h kazanac. DERSİMSPOR- VAN DSİ SPOR SİİRT GENÇLERBİRLİĞİ SPOR- DERSİMSPOR 9 ve 10. gruplarda yer alan 6 İzmir tımı ile 11,12 ve 13. Gruplarda yer alan 14 İstanbul tımının hangi gruplarda yer alacağının kası kendi illerinde yapılac. Grupların fikstür çekimi ise daha snra açıklanac bir tarihte Ankara'da yapılac. DERSİMSPOR- HAKKARİ ZAPSPOR MURATSPOR- DERSİMSPOR DERSİMSPOR- GERCÜŞ BAĞLARSPOR Bitlis Özgüzeldere 0-4 Deimspr GOLLER: DK ' 56' GÖKHAN Bitlis şehir stadında ynanan maçta Deim in Aslanları ynadığı güzel ve mücadeleci futblun karşılığını Erzincanspr dan transfer ettiği Gökhan ın ayağından bulduğu 4 glle aldı. Bitlis kafilesine başkanlık yapan Futbl Şubesinden srumlu yönetici Hasan Tan yaptığı açıklamada; tımımız Bitlis te iyi bir futbl seiledi ve bunun karşılığını Gökhan ın ayağından bulduğu 4 glle aldı. Tüm futblcularımız ve teknik heyetimizi yönetim kulu adına tebrik ediyrum. BAL ligine güzel bir başlangıç yaptık ve bunun devamının da güzel lması için çalışmalarımıza ara vermeden devam edeceğiz. Bununla birlikte teknik heyetimiz ve futblcularımız Bitlis Özgüzelderespr maçının kazanılmasının anlamlı labilmesi için kendi sahamızda karşılaşacağımız Kızıltepe maçında da mutla galibiyet alınması gerektiğinin bilincinde. Pazar günü kendi sahamızda karşılaşacağımız Mardin Kızıltepe maçında da tımımız bu sezn ilk kez Deim halkı ile buluşac. Hedefimiz her maçta lduğu gibi kendi sahamızda yapacağımız bu maçta da göze hş gelen futbl seilemek ve 3 puan alm. Tüm Deimlileri tımlarına sahip çıkmaya ve stadımızı dldar tımımıza destek vermeye davet ediyruz. Haber Kaynağı: Deimspr. Gündüzleri Deimde hayat nrmal ıyr. Herkes işinde gücünde. Gençler Cafelerde, su kıyılarında ve Palavra Meydanında. Görünürde her şey nrmal bu şehirde ama sadece gündüzleri. Geceleri ise tamamen farklı bir atmsfere bürünüyr bu şehir. Hastanenin âcil servisi geceleri yaralılarla dlup taşıyr. Bir günah şehrine dönüyr geceleri bu şehir adeta. Gençler arasında çıkan kavgalar, uyuştucu kullanımı, fuhuş, geceleri rtaya çıkan şeylerden sadece bir kaçı. Peki, bir şehrin gecesi gündüzünden bu kadar farklı labilir mi? Eğer bahsettiğimiz yer Deim ise l. Bası ssykültürel ve eknmik açıdan büyük uçumların bulunduğu bir şehir ve eğitim kalitesi diğer şehirlere ranla yüksek lan bu şehir, şimdi alt seviyelerde. Bu srunların önüne geçebilecek en iyi çözüm ise kullarda verilen eğitimlerin kalitesinin yükseltilmesidir. Eğitim kalitesi yükseltildiği zaman bu srunların hepsi bir seferde çözülecektir. Gençlik Şöleni... Bu sene yaz dönemi benim için hiç lmadığından yğun ve anlamlı geçti. Tıram'da yaz dönemi byunca çk güzel ve anlamlı prjelere imza attık. Bu prje sayesinde yeni arkadaşlıklar edindik. Başka illerde, başka STK'larla çalışmalar yapma fıatı bulduk, çeşitli festallere katıldık...ama benim için en anlamlısı, Deimde bir ilke imza atar düzenlemiş lduğumuz ''Gençlik Şöleni.' ' Şölen kapsamında çeşitli illerden ve İsveç'ten gelen misafirleri Deimde dört gün byunca misafir ettik. Deim 38 belgeselinin izlenmesiyle start verdiğimiz bu dört günlük maratnda biz Tıram'ı ve Deim'i gelen misafirlere tanıtmaya çalıştık. Gelen arkadaşlar ise şölene renk katm amacıyla çeşitli atölyeler kdular. Çcuklar Aynı Çatının Altında (ÇAÇA) resim, ebru, batik ve yun atölyeleri ile şölen alanına çcuklarla güzel ve eğlenceli bir gün geçirerek çcukları mutlu etmeyi başardılar. Kısa Dalga Gençlik Merkezinden gelen arkadaşlar graffity, hip-hp, fanzin ve ritim atölyeleri ile gençlerle buluştular. Bu buluşmada gerek şölene katılan, gerekse festal alanına gelen Deimli gençlerin beğenisini tpladılar. Ankara'dan misafirimiz lan bir diğer STK ise Kas-GL idi. Bir eşcinsel derneği lan Kas-GL den gelen arkadaşlar kendi standlarını kar kendi derneklerini bizlere tanıttılar. Yanlarında getirdikleri brşür ve deileri seileyerek arkadaşların srularını yanıtladılar. Hep ayrımcılıktan şikâyet eden dernek üyeleri, bu ayrımın Deimde lmadığını ayrılırken dile getirdiler. Festalin sn günü gelen arkadaşları tamamen deimi ve kültürümüzü tanıtmaya yönelik çalışmalarla geçirdik. Munz Gözelerin de ''Munz baba'' efsanesini yaslılardan dinleme fıatı buldular. Yöresel yemeklerimizi tatma fıatını yaladılar. En snunda Erkan Yavuzer ve Grup Adalılar knseriyle eğlenceye dydular. Şölende Tplum Gönüllüleri Vfı(TOG) ise bizi bu ilk festalimizde yalnız bırmadılar. Gelen misafirlerin ayrılık günü geldiğinde ise hepimizin içinde bir hüzün vardı. Ama hepimizde biliyrduk ki bir snri şölende tekrar bir araya gelerek yeni katılac arkadaşlara bu dört günlük eğlence dlu günleri anlatactık... Cem TAYLAK

4 4 9 BAĞIN KALESİ Deimdeki ticari tsi sektörünün yaşadığı srunları ve bu srunlar karşısındi taleplerini kaleme aldık. İşte tsi sahipleriyle yaptığımız röprtajlardan bazıları: Her sayımızda lduğu gibi Deimde bulunan inanç yerlerimizi ve tarihi mekânlarımızı sizlere tanıtıyruz. Bu sayımızda'da Bağın Kalesinin efsanesinden bahsetmek istedik. Dedabağ köyünde bulunan Bağın Kalesi'nde Selçuklular döneminde, Sultan Alaaddin Keykubat, yörede yaşayan ve ermiş bir zat lar tanınan hacı Keyş'ten bir tım kerametler ister. Keyş bazı kerametlerini Alaaddin Keykubat'a gösterir. Alaaddin, Keyş'in gösterdiği kerametlere inanmayar Keyş'i kızgın bir fırına atmaya karar verir. ve Keyş bu teklifi kabul eder ve yanında padişahın adamlarından birini alar fırına girer. Rayete göre üç gün fırında kalırlar. Fırının kapısı açıldığında Keyş'in salının buz tuttuğu yanında bulunan şahsında her tarafı külden bembeyaz lduğunu ve ikisinin de sağ lduğunu görülür. Hatta yanında ki şahsın elinde üzüm lduğunu görürler yanındi şahsa günden itibaren derviş gerv(bz derviş) ismi verilir. Bu mucizeler karşısında Alaaddin Keykubat tarafından ikisi de serbest bırılır ve kendilerine saygı duyul 18.TOG GENÇLİK KONSEYİ VE TOG'UN 10. YILI Gençlik sadece biyljik bir evre lmanın çk ötesinde psikljik bir bış, bir ruh h a l i d i r. B i r a l g ı l a y ı ş, b i r k u y u ş t a r z ı d ı r. Gençlik biyljik lar çcukluktan çıkıp lgunluğa ulaşıncaya kadar geçirdiği dönem lar tanımlanabilir. bu dönemde her şey gençler için farklı bir anlam kazanır. Dünyaya farklı bir gözle barlar. Fazlaca srunları vardır gençlerin. Kimi zaman ailevî srunlar kimi zaman arkadaş çevresi gençleri uyuştucu kullanmaya iten sebeplerdendir. Yapılan araştırmalarda uyuştucu kullanan gençlerde srun genelde aile ilişkileridir. Knuşmayan paylaşıma kapalı ve duygusal ihtiyaçların karşılanamadığı ailelerde gençler bir bşluğa düşebiliyr ve bunalıma girebiliyr. Biraz da arkadaş rtamına bağlı lar uyuştucu kullanmaya başlayabiliyrlar. Bir çk genç duygusal ihtiyaçlarını karşıladığını düşündüğü için uyuştucu kullanıyr. Anc uyuştucu gençlerin düştüğü duygusal bşluğa git gide arttırar daha kötü bir hale getiriyr. Aileler çcuklarının uyuştucu kullandığını öğrendikleri zaman çeşitli yerlere tedavi lması (bağımlılıktan ktulması) için gönderiyr. Fat benim çcuğum neden uyuştucu kullanıyr? diye srmuyrlar kendilerine, tedavide önemlidir. Ama altta yatan srunları öğrenmek ve bu srunlara bir çözüm bulm daha önemlidir. Unutmayın bağımlılığı tedavi edecek tek ilâç sevgidir. Uğ ARSLAN (25) : Öncelikle biz tsicilerin srunlarını dile getirdiğiniz için Wenge Tıram'a çk teşekkür ediyruz. Tsicilerin srunları hemen hepsi aynıdır deimde. Mazt pahalılığı, tsi rayiç ücretlerinin düşüklüğü, kan tsilerin önlenememesi gibi. Arı tsi deimin en köklü tsi dlarından biridir. Yıllardır çeşitli srunlarla karşılaştık ve halen karşılaşmtayız. Dağımız emniyet müdürlüğü araçları tarafından bir hayli daraltıldı, park edecek yer sıkıntısı yaşıyruz. Tsi ücretleri zaten minimum seviyedeyken bir de veresiye ylcu taşıdığımızı düşünüeniz sıkıntımızın ne byutta lduğunu anlaınız. Bu gazete vesilesiyle yetkililerden dağımızın genişletilmesini talep ediyruz. Ve belediyemizden bzuk satıh ylların düzeltilmesini istiyruz. Ozan KALMAZ Gençlerimizin Kötü Alışkanlıkları Üzerine Gürkan GÜLTEKİN (29): Ticarî tsi sektörünü baltalayan öyle çk lay var ki deimde. 30bin nüfuslu Deimde 100'e yın ticarî araç ve bu araç sahiplerinin hiç işsiz kalmaması gerekirken, en yğun işsizliğin mağdları haline getiriliyr. Kan tsicilik neredeyse bir sektör haline geldi Deimde ve nedense müdahale edilmiyr. Varan tsi dağı lar, dağımızın knumu itibarıyla dört tarafında (kadın gan çalıştıran) birahanelerin bulunması her gece taşlı spalı kavgaların rtasında kalmamıza neden luyr. Bu tür layların sıklıkla yaşandığı İnönü Caddesinden ailesiyle beraber kimseler geçmiyr, ve bu da işlerimizi lumsuz yönde etkiliyr. Olaylar bu yöndeyken ylların bzuk ve çuk lması araçlarımıza ciddî denecek hasarlar vermektedir. Varan tsi dağı lar talebimiz kadın gan çalıştıran birahanelerin ambiyansını değiştirmeleri ve ailelerin çekinmeden girebileceği mekânlara dönüştürmesidir. GECESİYLE GÜNDÜZÜYLE FARKLI DERSİM Tıram Gençlik Kültür Sanat Derneği' nin de katıldığı Tplum Gönüllüleri Vfı 'nın(tog) 18. Gençlik Knseyi İzmir Eknmi Üneitesinde gerçekleşti. Ylaşık 30 öütlenmenin ve 350 üyenin katılımıyla gerçekleşen TOG' un 18. Gençlik knseyi 3 gün sürdü. 10. yaşını kutlayan TOG çeşitli bölge ve üneite öütlenmelerinin prjelerini tanıttı. Sundma alanında çeşitli üneite de kuyan gençlerin ve TOG gönüllülerinin aynı çatı altında tanışmasıyla başlayan knsey knferans salnunda prgram tvimi tanıtımıyla devam etti. Çeşitli atölyelerin yer aldığı knseyde Tıram ekibi yerel prjeler seminerine katıldı. Bada çeşitli srunlara değinen ekibimiz Dğu ve Güneydğuda sil tplum öütlenmelerinin yaşadığı sıkıntıları dile getirdi. ''Öütlenme Cümbüşü'' adlı prgramda renkli anlar yaşandı. Her TOG öütlenmesi ve diğer kumlar kendine ait geçmiş ve 2012 prjelerini tanıttı. Tıram Gençlik Kültür Sanat Derneği standı büyük ilgi gördü. Stantta Wenge Tıram Gazetesi ve faaliyetlerimizin yer aldığı brşür dağıtıldı prjelerini de tanıtan Tıram ekibi 2012 yazında 20. TOG knseyine deimde ev sahipliği yapacağı sözünü aldı. Metin GÖLÇÜR Her sabah uyandığımda farklı bir deim karşıma çıkıyr. İnsanların işlerine gitmek için dlarda araba beklemesine şahit luyrum. İşlerine yetişebilmek için sabıızca bekleyişlerine tanık luyrum. Gündüz pırıl pırıl hava, kahvede tan yaşlılarımız, zamanını Cafelerde harcayan gençlerimize, aykabı byacıları, tsiciler, esnafların müşteri bekleyişini görüyrum. Biraz para kazanıp evlerine ekmek götürmek için çabaladıklarını görüyrum. Birde çalışmayan insanlar var. Her gün palavra meydanında vlta atanları görüyrum. İş bekleyenleri görüyrum. Biri bize iş vee de bizde çalışalım diyenlerin çığlıklarını duyuyrum. Gündüzüyle deim böyle. Birde gecesi var. Deimin geceleri çk farklı luyr. Her gün iş çıkışında meyhaneye gidenleri görüyrum. Birde evde ekmek bekleyen eşleri ve çcukları. Akşam saatlerinde hastanenin dlup taştığını, kavgada yaralanan bir birilerini bıçlayanları görüyrum. Kızlara laf atanları, seeri lduklarını söyleyen gençleri görüyrum. Biranelerde içip içip bağıranları kavga edenleri, bir birilerine küfredenleri görüyrum. Gecesiyle farklıdır deim. Umut KARATAŞ (35) : Bölgede sürekli çatışmalar yaşanıyr. Deimin şehir merkezinden biraz uzlaştığımız zaman can güvenliğimiz kalmıyr. Çatışmalardan en yğun şekilde etkilenen biz tsicileriz. Şehir merkezindeki srunumuz ise dağımız carındi birahanelerden taşan kavgalar. Özellikle bayan gan çalıştıran birahanelerde çıkan laylar, her türlü srunu beraberinde getiriyr. Bu knu hkında kalıcı bir çözüm geliştirilmesini istiyruz ve fiyatlar knusuna gelince, tüm tsicilerin hemfikir lduğu anlaşılıyr. Tsimetrelerin uygulanmaya knması gerekiyr. Böylece emeğimizin karşılığını alacağımıza inanıyrum. Şu an ki tsi fiyatları, mazt fiyatının çk altında ve bu lay tsicilerin geçim sıkıntısını gözler önüne seriyr. Deniz DEMİREL (32) : Biz de garaj tsi dağı lar ulusal bir srun lan zam layından şikayetçiyiz. Ucu ucuna yetecek kadar para kazanabiliyruz. Tsi rayiç ücretleri çk uzun süreden beri zam almadı. Örneğin lkantalarda yemek 3 tl iken, tsi ücreti 5 tl'ydi. Şimdi yemek ücreti 7 tl'ye çıktı, tsi ücreti halen 5 tl lar fiyatlandırılıyr ve Kan tsi layı tüm tsi emekçilerine saygısızlıktır. Yetkililerden knuya ilişkin önlem almalarını istiyruz. Bir de kendi dağımıza has bir srunu dile getirmek istiyrum. İlçe dlmuşları ve belediye araçlarıyla iki tarafı kapalı lan dağımız, ylcularımız tarafından fark edilmiyr. Ayrıca ylların bzuk lması tsilerimizin sürekli arızaya sebebiyet vermesi de belediyemizden düzeltilmesini istediğimiz knulardan bir tanesidir. İntihar laylarının Sebepleri, Kim Ne yaptı?...suçlu Kim..!!! Deim'de geçtiğimiz günlerde yine bir intihar layı yaşandı. Bu intiharları irdelediğimiz zaman rtaya çıkan snuçlar dehşet verici lar adlandırılabilir. Başta depresyn, alkl, madde bağımlılığı, çeşitli ruhsal hastalıklar lm üzere, çcukluk ve yetişkinlik dönemlerine ait öeleyici yaşantılar, lumsuz aile içi ilişkiler, ssyal dışlanmışlık, tplumsal dayanışmada yaşanan erzyn, eknmik srunlar, kayıplar, umutsuzluk, göç gibi ssyal etkenler vb. intihar nedenleri arasında en çk sayılanlardır. Yine intiharların ve intihar girişimlerinin özellikle genç nüfusta (15-35 yaş arası) daha çk görüldüğü ulusal ve uluslar arası araştırmalarca rtaya knulmuşt. Yapılan araştırmalar dünyanın her yerinde neredeyse benzer nedenlere dayalı intihar vaları yaşandığı gerçeği Tunceli/Deimde de değişmemiş görünmektedir. Nitekim Tunceli İl Sağlık Müdürlüğü ve Devlet Hastanesi verileri de bu dumu dğrulamtadır. Devlet Hastanesi ve İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre Tunceli'de intihar nedenleri arasında aile içi srunlar başta lm üzere, kişisel, psikljik, yınını kaybetme, başarısızlık, göç, yalnızlık, aşağılanma, eknmik başarısızlık, namus meselesi, bunalım, karşı cinsle yaşanan srunlar en çk görülenleridir. Bu intiharların sayısal değerlerine btığımız zaman ise 2005 yılında 24 ü kadın lm üzere 50 kişi intihar girişiminde bulunmuşken 2009 yılında bu sayı iki katına çıkmıştır ve 67 si kadın lm üzere 100 kişi intihar etme girişiminde bulunmuşt. Deim'de 2010 yılı ilk 6 aylık dönemde önceki yıllarla kıyaslandığında intihar valarında ciddî bir artışın lduğu görülür. Önceki yıllarda pek nadir görülen intiharların sn yıllarda yüksek seyretmesi ilde önemli ssyal prblemlerin varlığına işarettir. Yani ilin ssyal, siyasal, kültürel, inançsal ve değeel, eknmik..vb. gibi genel nitelikteki rt paydalarında önemli bir eksen kayması sürecinden geçildiği gerçekliği söz knusu. Bu nedenle kamu ve diğer muhatap kum ve kuluşlar ilde intihar laylarını dğru kum ve na göre çözüm önerilerini geliştirmek istiyrlaa, bu nktalara ldukça dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu Yazının derlenmesinde Kısmen İnternetten Yararlanılmıştır. Serkan ÇETİN

5 5 8 CENEKE U LAZEKIYA Ju çeneka xre piya sne kı şere are.deste jude bes,deste bınde dik zenge kı fiştra xerme x bızekı peyra miyane xra gireda,xen piya raera sne.rae letera erenera çeneke nadena lazekte te çına nu te besenıkane te ıle ney nın.çeneke tae caekı sna endı rae qedına endı nejlıye arune nadenekı te nıı,na lazeke budalau te deste neyra nına.çeneke raere lazekera ana ez tde nın ez cernra..ne lazek an çae cerenerı?an nıka sebiy,neı ez tde nın ten,nee ça teena an nıka çınayre teena çınayra sebiy? Nie tu raera nısenarau mı ser,ne lazek an nıka hasa,nıka ra tu ser nişnu,nıka nısen tu ser,nıka çıt nısenara tu ser, nıka nade deste mıde dık,deste mıne bınde bes zengenu mı fiştra xerme x ne bıjek mı xuya gireda, ne ez çıt nısenar tu ser. Xe an ez znen tu çıt nısenara mı ser Tu zenge dana hardru,bıze zengera giredana,ner beskı rındek dik qena zere beş,beş ırqşiye qena bıner tene qavuş erdenı sla dık tede me xeneqıy.na rı mı cena dana aru cena merednana nısenaru mı ser. HEYDER ZONE XO XO WİRA MEKE Zne ma zne xızır,zne ma endi ben ıncenc e ma besenıken kı zne x qeseybıkerı ma azeme kı mıletema zne x eqeseybıker.endı nademı qes zne x qeseynıken ma xe x nademekı cenc e ma zne x,kulte x x ıra qenı ma azemekı cenc u ma zne x qeseybıkerı,kulte xre ayır bıejıyerı.endı qqume ma mırenı zne mı ınude ben ınd xnı se ına bımıserıme ıye kı gbetıyederı dmnane xre zne x mısnenı.mılete ıta ça dmne xre zne x nımısnenı.ez fam nıkenkı mıletema ça nıya ken,dmne xre,kulte xre,elate xre ça ayır nıvejını?ez nıka pekn sımare ma ça çe xde zne x qeseynıkerımı.zne mı ben ınd m beme ınd ez azen kı na Deim'de per pıya zne x qeseybıkerıme kulte xre ayır bıvejıyerıme.na hardde gnya pırunema est gne ına xayınıne mekerıme,ayır bıvejıyerıme ue bın sımare mend Gönüllülük; bireylerin srumluluk anlayışıyla, çıkar gözetmeksizin bilgi, zaman, beceri, deneyim ve kaynlarını -kendi özgür iradeleriyle- bir sil tplum kuluşunun amacı dğrultusunda kullanmalarıdır. Tplumumuzda sil tplum kuluşlarında çalışanlar gönüllü lar algılanmtadır. Zira gönüllü lar çalışma esası, sil tplum kuluşlarının var luşunun temel unslarındandır. Gönüllülük kişinin canı istediği zaman kuma gelip çalışması, faaliyetlere katılması değildir. Bilis taşın altına elini skması ve bunun srumluluğunu sürdürebilmesi gereklidir. Bu dum kişinin kendisine lan saygısının bir yansımasıdır. Kendine saygı duyan bir birey, gönüllü lacağını taahhüt ettiği kuma karşı da saygı duyar ve kendinden bekleneni yerine getirir. Kişiler niçin gönüllü llar? Kişiler bir sil tplum kuluşunda sürekli lar (tam zamanlı veya yarı zamanlı) ya da belirli prjelere katılm setiyle gönüllü lar faaliyet göstermektedir. Kişilerin gönüllü faaliyetlere katılımı, nların birtım beklentilerinin/amaçlarının karşılanmasıyla dğru rantılıdır. Bunlar şöyle sıralanabilir: Kişi, kendisine ssyal bir çevre edinmek, inandığı bir çalışmayı veya kuluşu desteklemek istemekte; ilgili STK'da yapılan işleri eğlenceli bulmta ve dlayısıyla rada bulunmtan zevk almtadır. Bunların yanı sıra, yeni beceriler kazanm ya da var lan becerilerini ilgili kumda kullanm setiyle krum; kendisinde var lan birtım yetenekleri başkalarıyla paylaşm; kendisini ihtiyaç duyulan birisi lar görmek ve bir prblemin çözümüne yardımcı lm; içinde bulunduğu ssyal çevrede önemli ve ppüler birisi lm; yeni bir arkadaş ve dst çevresi edinmek istemektedir. Ssyal gereksinimlerden lan aidiyet duygusunu yaşam ihtiyacındadır Kişiler niçin gönüllü lmazlar? Kişilerin niçin gönüllü lmadığını bilmek, nların niçin gönüllü lm istediğini bilmekten daha önemlidir. Bu nedenlerden en çk karşılaşılanlar sıralanac lua; kişi, srumluluk alm ya da kendini bir yere bağımlı hissetmek istememektedir, kendisine gönüllülük teklifi gelmemiştir, yapabileceği bir şeylerin lduğuna inanmamtadır, daha önce kötü deneyimleri lmuşt, beklentileri karşılanamamıştır, yaptığı iş küçümsenmiştir ya da tatsız bir şekilde ayrılmıştır, halihazırda çkça srumluluk altındadır, yapılan faaliyetlerin sıkıcı bir iş lduğunu düşünür, özgüven eksikliğinden dlayı böyle bir işe kalkışmaz, halihazırda çalıştığı işine engel teşkil edeceğini düşünür, kişinin bir gönüllü lma anlayışı ykt veya böyle bir alışkanlık/gelenek çevresinde/ailesinde ykt, ek masraf yapacağından çekinir ve bu masrafları gözünde büyütür. Kişilerin bir kumda gönüllü lar çalışırken yaşadığı bazı dumlar vardır ki bunlar pratikte genellikle dile getirilmez. Bunlar, bazen kişinin kumdan uzlaşmasına bazen de tüm gönüllü işlerden kpmasına zemin hazırlar. Bu dumların tespit edilmesi ve çözüme kavuştulması hem kişilerin kumdan kpmamasını sağlar, hem de belki çözümü çk basit lan bir prblemin gözden kaçırılar tekrar etmesini önleyici labilir. Kişinin beklentileri ile kumun beklentileri özdeşleştirilememiştir ve böylelikle kişi, beklentilerinin karşılanmadığı hissine kapılar düş kırıklığına uğramıştır. Bu kişi, becerisine uygun işlerde görevlendirilmemiş, bu knuda herhangi bir destek de görmemiş ya da kendisinden yapabileceğinden daha fazla iş istenmiştir. Bu dumda kişiler bazen görevinin gerektirdiği yetenekleri kendisinde göremeyince içlerinde bir eziklik duyabilmektedirler. Veya kişilerin kumda yüklendiği srumluluk seviyesi, kendisinin istediği seviyede lmamıştır; ya daha az ya da daha çk lmuşt. Söz gelimi, etrafını kntrl etmekten hşlanan ve kendini böyle güvende hisseden kişi kntrl etme ihtiyacını giderememiş ve hatta kntrl altına alındığı hissine kapılmış labilir. Ayrıca yönetim yapısının hantal luşu ya da böyle bir yapının hiç gözükmeyişi, kişiyi rahatsız etmiş labilir. Bunların yanında diğer gönüllü ve prfesynel çalışanlarla lan ilişkilerinde yaşadığı samalar kişinin kumun gönüllüsü lmtan vazgeçmesine, daha da öte tüm gönüllü faaliyetlerden uzlaşmasına sebep labilmektedir. Bazı kaynlarda insanlarla beraber iş yapma lar tanımlanan yöneticilik; kâr amaçlı lsun veya lmasın tüm anizasynların en kritik ve en zr işidir. Sil tplum kuluşları içinse bu zrluk daha da artmtadır. Zira bu tip kuluşlarda insanlardan öte gönülleri yönetmek işin içine girmektedir. Kumlar anc kaynları kadar güçlüdür ve bir STK'nın en önemli kaynağı gönüllülerdir. Bazen bir gönüllü, kumu ileri taşıyabilecek bir ptansiyele sahip lmasına rağmen yeterli ilgiyi göremeyince mtasyn kaybına uğrayabilmekte ve ümitsizliğe kapılabilmektedir. Yöneticilerin özellikle bunlara dikkat etmesi gerekmektedir. Ne gönüllü uğruna kum hedeflerinden sapmalı ne de hedefler uğruna kişiler kumdan uzlaştırılmalıdır. Gönüllülük Kavramı... BEN BU ÇOCUĞUN VELİ'SİYİM! Ben bu çcuğun velisiyim. Güvercin beslerdi önceleri, yüreği kanatlanırdı, görürdüm. Kara lastik pabuçlarını çk sever, hep giyerdi. Birbirine küs iki insanı seyreder, anlam veremezdi. Öğretmenlerinin gözdesiydi. Gece geçen uçları seyrederdi uzun uzun, pilt lm isterdi. Neden? Diye srulduğunda susardı. Gözü hep yükseklerdeydi. İyi lan her şeyin hizmetindeydi. Evet, ben bu çcuğun velisiyim ve g duyuyrdum çcuğumla. Artık çcuğum güvercin avlıyr, yüreğinin kanatlarını kafese kyuyr, rengârenk düşleri mat bir hal alıyr. Marka bir aykabı giymediği zaman dışarı adımını atmıyr, ailesiyle küsmüş, kendini bir bşluğa ait hissediyr. Anlaşılıyr ki narktik bir hayatın pençesine düşmüş. Hiçbir zaman dinmeyecek acılarımız, göğsünde ve kllarındi kesik izlerinde duyr. Gözü yükseklerden bir anda yerlere düşüyr, bışları ağır yaralanıyr. Ben bu çcuğun velisiyim, çcuğumu bana geri verin Metin GÖLÇÜR Özlü Söz: Bir ülkede kumaya karşı istek artmadıkça, gaflet ve bundan dğac felet azalmaz. (B. Franklin)

6 6 GERİ DÖNÜLMESİ MÜMKÜN OLMAYAN BİR DOĞA KIYIMI VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ ORTAYA ÇIKACAKTIR Baraj prjesi kapsamında yer alan santral binası, iletim tünelleri, Pülümür ve Dkuzkayalar regülatörü ile Kırma eleme tesisi ile Pülümür vadisinin HES yapılac alanı yerle bir edilecektir. Vadide yapılac çalışma snucunda n binlerle ifade edilen ağaç kökünden sökülecek, iletim tünellerinin yapılmasıyla rtaya çıkac milynlarca metreküp tpr ve kaya vadide farklı yerde yapılac 24 harfiyat dökme alanına bırılactır. Tünel açılması ve diğer çalışmalar snucunda snucunda dev byutti tpr ve kaya parçaları Pülümür vadisinin dğal yapısını da değiştirecektir. Harfiyat dökme alanı lar belirlenen arazilerin tamamı neredeyse rman arazisidir. Kırma ve eleme tesisinde hammadde lar yine vadinin muhtelif yerlerinde bulunan alanlar seçilecektir. Yani yaşanılır lan vadi bu prjenin gerçekleşmesi dumunda talan edilerek yaşanmaz hale gelecektir.enerji santralinde üretilecek lan enerjiyi nletmek için yüi:zlerce enerji nil hattı kulac ve bu nil hatlarının büyük bir kısmı vadinin içerisinden geçecektir. Enerji nil hatlarını km için de yine binlerce ağaç kökünden sökülecektir. Prjenin hayat bulması dumunda dğamız yk edilecek, çevresel etkileri dev byutta ve geri dönülmesi imkansız lactır. Bu gerekçeden dlayı da bu prjenin iptal edilmesini istiyruz. MİLLİ PARK DEĞERİNDEKİ PÜLÜMÜR VADİSİ YOK EDİLMEK İSTENİYOR... PÜLÜMÜR ÇAYI KÜÇÜK BİR DEREYE DÖNÜŞECEKTİR Pülümür regülatörü ve HES prjesinin gerçekleşmesi dumunda suyun %90nına el knulac ve Pülümür çayı küçük bir dereye dönüşecektir. Serin sularda yaşam bulan Munz alabalığı yaz sıclarıyla balçığa dönüşecek lan bu derede yaşam bulamayactır. Pülümür çayı kenarında ne piknik yapılabilecek ne de suya girilebilecektir. Vadi byunca seyahatlerde gürül gürül an Pülümür çayı küçücük ve kkmuş bir dereye dönüşecektir. Bu yıkıma sehirci kalmam için Pülümür Regülatörü ve HES prjesine hayır diyruz. Tunceli halkı dğasını, yaban hayatını, kutsal mekanlarını, tarihi ve kültürü yk edecek prjelerin yapılmasını asla istemiyr. Tunceli halkı barajlara ve HES lere karşı lduğunu defalarca kez çeşitli eylem ve etkinliklerle rtaya kymuşt. Baraj ve HES prjeleri vatandaşın devlete lan güvenini samtadır. Bu prjeler halk arasında büyük öfke dğmtadır. Tunceli halkı barajların lmadığı, dğasının yk edilmediği barış ve huz içerisinde bir ülke arzulamtadır. Barış prjeleri halkımız üzerinde büyük huzuuzluk yaratmtadır. Neredeyse halkın tamamının baraj prjesine karşı lmasına rağmen bu prjelerin gerçekleştirilecek lması yanlış bir karar lactır. Pülümür Regülatörü ve HES prjesine Tunceli halkının asla razı lmayacağının ve bu prjeye izin verilmeyeceğinin bilinmesini istiyruz. Bu prjenin iptal edilmesini istiyruz Pülümür vadisi lar adlandırılan yer Tunceli-Pülümür karaylunun 18 km. sinde başlar Pülümür çayı byunca devam eder ve Pülümür ilçe sınırları içerisinde sna erer. Pülümür vadisi byunca auyun sağında ve slunda lm üzere derin vadiler, sarp kayalar ve dağlar yer alır. Bu vadilerden an küçücük dereler ve vadi içerisinde kimi yerlerden fışkıran su kaynları Pülümür çayını besler. Pülümür vadisinin tplam uzunluğu km dir. Vadi byunca an ve Tunceli şehir merkezinde Munz çayı ile birleşerek yluna devam eden Pülümür çayı hem suda yaşayan balıklara, yengeçlere, su böceklerine hayat verir hem de çevresindeki rmanlara, çiçeklere, tlara su kaynağı l, hayat l ve vadiye yüksek yaz sıclarında büyük bir serinlik katar. Pülümür vadisinde kuş türlerinden tutalım da, sürüngenlere kadar, yırtıcı hayvanından, çengel bynuzlu dağ keçilerine yüzlerce tür hayvan yaşam sürmektedir. Bu türler arasında endemik türlerin yanı sıra Avrupa yaban hayatı sözleşmesine göre nesli tükenme tehlikesi altına giren ve mutl krunması gereken türlerde bulunmtadır. Vadide yaşayan yaban hayvanlarından en önemlileri Vaş, dağ keçisi ve çengel bynuzlu dağ keçisi, vadinin sarp kayalıklarında yaşayan kekliği, su samu, ayı, kt, yırtıcı kuşlardan baba, şahin, kaya kartalıdır. Pülümür çayında endemik lan kırmızıpullu Munz alabalığı varlığını sürdürmektedir. Munz alabalığı da yine nesli yk lma tehlikesi ile karşı karşıya bulunan ve kruma altına alınan bir balık türüdür. Vadi byunca birçk endemik bitki türü de yer almtadır. Bunlardan en önemlisi Tunceli sarmısağı lar adlandırılan (Allium Tuncelianum) endemik bir bitki türü lar Dünya'da sadece Tunceli ilinde ve özellikle Munz dağlarının eteklerinde, Munz vadisi Milli Parkında ve Pülümür vadisi byunca bulunmtadır... Sğan gillerden lan ve tek dişli lma özelliği ile ön plana çıkan Tunceli sarmısağı tescillenmiş bir bitkidir ve knmik değeri ldukça yüksektir. Yine te lale lar adlandırılan bitki Pülümür vadisinin yüksek tepelerinde yer almtadır.vadi dğal luşumlar açısından da ldukça büyük özellilere sahiptir. Vadi byunca yer alan derin kanynlar, yüksek zirveleri ile sarp dağlar, mağaralar, şelaleler, derin uçumlar bu luşumlardan bazılarıdır. Bu kanynlardan en önemlisi Dkuz kayalar kanynu Zağye şelalesi ile ağlayan kayalar ise diğer önemli yerlerden biridir. Vadi byunca yer alan dğal güzellikler karşısında insan adeta büyülenir. Dğu ve güneydğu Anadlu bölgesinin en gür meşe rmanları bu vadide yer alır. Çevresini saran tüm canlı varlıklar bin yıllardır özgürce ıp giden Pülümür çayı ile beslenir. Vadi byunca piknik ve mesire yerleri yer alır. İlimizde yaşayan ve her yıl ilimizi ziyaret eden n binlerce kişi başta yazın sıcağında lm üzere dört mevsim vadinin sunduğu tüm dğal güzellikleri yaşam için kendini balara atar. Pülümür vadisi yaz aylarında değim yerindeyse yerli ve yabancı ziyaretçilerin istilasına uğrar. Munz vadisi Milli parkında yer alan birçk özelliği barındıran Pülümür vadisinin, mutl kruma znu sayılabilecek bir bölgesine Pülümür Regülatörü ve HES prjesi yapılm istenmektedir. Oysi Pülümür vadisi baraj prjeleri ile yk edilmek yerine kendisine layık görülebilecek en önemli ünvanı h etmeyi beklemektedir. Pülümür vadisi ile ilgili lar kmisyn tarafından yapılac lan bir çalışma neticesinde görülecektir ki, bu vadi milli parklar kanununa göre üstün özellikleri taşımtadır ve Dğa kruma alanı veya Milli park statüsünde bir ünvanı h etmektedir. Yukarıda saydığım özelliklerin tümü görmezden gelinerek Pülümür vadisi değim yerindeyse göz göre göre yk edilmek istenmektedir. Dğa Kruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün Pülümür vadisine yapılm istenen Pülümür Regülatörü ve HES'e DUR demelidir. Vadide yapılm istenen Pülümür regülatörü ve HES prjesinin dğal hayat, hayvan ve bitki çeşitliliğine büyük ölçüde zarar vereceğinden bu baraj prjesinin iptal edilmesini istiyruz PÜLÜMÜR VADİSİ 1. DERECE DEPREM KUŞAĞINDA YER ALMAKTADIR. İklarının büyük bir kısmı 1. Dereceden deprem kuşağı içerisinde yer almtadır. Pülümür regülatörü ve HES prjesi de tif fay hatlarının geçtiği alanda yer almtadır. Bu dum ÇED raprunda da belirtilmiştir. Olası bir depremin bu prjeye lan lumsuz etkileri gerçekçi lar değerlendirilmemiştir. Fay hattının geçtiği yerde bu tür yatırımların planlanması ve yapılması dğru değildir. En sn lar prjenin yapılm istendiği alana yın mesafede 2003 yılında rta şiddetli bir deprem meydana gelmiştir. Pülümür Rehülatörü ve HES prjesinin fay kırıklarının geçtiği yerin tam rtasında lduğu ve Deprem araştırma enstütüsünün bölgedeki çalışmalarında depremlerin giderek her yıl sayı ve şiddetlerinin arttığı ÇED raprunda bile açıkça belirtilmiştir. O halde bu ısrar nedendir? Yine prjenin yapılacağı alanda sıklıkla heyelanlar meydana gelmektedir. Pülümür regülatörünün kulacağı alan çığ bölgesidir. Santralin tamda kulacağı alanda 2003 yılnda Tunceli'de resmi kayıtlara geçmiş en büyük ve şiddetli çığ layı meydana gelmiştir. Bada her yıl çığ layı tekrarlanmtadır. Tüm bu lası lumsuzlukların göz önünde yeterince bulundulup değerlendirilmediği ayrıca hazırlanan raprun deprem ve lası dış etkilerinin bilimsellikten uz lduğuna inandığımızdan bu prjenin iptalini istiyruz. PÜLÜMÜR VADİSİNDEKİ BARAJLARA HAYIR DEMENİN HAKLI GEREKÇELERİ Pülümür vadisinde yapılm istenen pülümür regülatörü ve hes prjesine karşı çıkmamızın hlı gerekçeleri aşağıda sıralanmıştır. Tarafımızdan hazırlanan bilgiler imza kampanyası ile birlikte bir dsya halinde banlığa iletilmiştir. 7 PÜLÜMÜR VADİSİ BOYUNCA YÖRE İNSANININ KUTSAL SAYDIĞI MEKANLAR BULUNMAKTADIR. Pülümür vadisinin yöre insanı için manevi değeri büyüktür. İlimizde yaşayan insanların büyük bir çğunluğu alevi inacına sahiptir. Alevi inancında nehir bylarında kimi yerler, su kaynları, ulu ağaçlar, göller, kimi yerde kayalıklar ve dağlar kutsal lar kabul görmektedir. Bu kutsallık yüzyıllardan beridir günümüze kadar gelmiştir. Kutsal lar sayılan bu yerlerin birer hikayesi de vardır. İlimiz insanı kutsal lar gördüğü bu mekanları ibadetleri gereği belli dönemlerde ziyaret eder, kbanlar keser ve niyazlar bölüşür. Bu mekanlarda dualar edilerek manevi anlamda tanrıya lan özlemleri giderilir. Pülümür vadisinde de bu kutsal yerler mevcut lup ÇED rapru dsyasında bu knuya hiç yer verilmemiş, insanların inanç ibadetleri görmezden gelinmiştir. Kutsal lar kabul görülen bu yerlerin başında Pülümür ağlayan kayalar gelmektedir. Baya yapılm istenen Pülümür Regülatörü ve HES prjesi ilimiz insanının inançlarını ve manevi değerlerini zedeleyecektir. ÇED'in bu manevi değerlere ve inançlara yer verilmediği görülmektedir. Bu ilimiz insanının inançlarının hiçe sayıldığı ve kabul görmediği anlamı taşıyactır. PÜLÜMÜR VADİSİ EKONOMİK ANLAMDA İLİMİZE VE ÜLKE EKONOMİSİNE BÜYÜK FAYDA SAĞLAMAKTADIR Pülümür vadisi yörede yaşayan insanımız için manevî anlamda lduğu kadar eknmik anlamda da büyük önem taşımtadır. İlimiz vatandaşlarının büyük bir çğunluğu Almanya ve Fransa lm üzere Avrupa ülkeleri ve diğer dış devletlerde yaşamtadırlar. İlimizde yaşayanlar ve yılın çeşitli dönemlerinde özellikle ytdışından ve ydun çeşitli yerlerinden memleketlerini ziyarete gelenler sadece raba hasreti değil memleket hasretini de Munz ve Pülümür vadilerini ziyaret ederek, bu alanlarda piknikler yapar, serinleyerek geçirmektedirler. Pülümür vadisinin ilimiz eknmisine lduğu kadar ülke eknmisine de faydası büyüktür. Örneğin özellikle MayısEylül dönemini kapsayan ylaşık 5 aylık bir dönemde haftanın neredeyse her günü yüzlerce ve hatta bazen günde binlerce vatandaş Pülümür vadisinde yer alan piknik ve yüzme yerlerine ın etmektedir. Bu kadar yüksek bir ptansiyel ilimizde ki tüm esnafı eknmik anlamda ayağa kaldırmtadır. Binlerce vatandaşın yarattığı eknmi sadece ilimizdeki esnafı değil ülke eknmisini de kalkındırmtadır. Günde vadiye birkaç sefer yapmayan şför esnafı yk gibidir. Tunceli Esnaf ve sanatkârlar dası, Sanayi ve Ticaret Odası gibi kumlarında görüşlerine başvulması dumunda Pülümür Vadisinin şehrimiz eknmisine katkısının yıllık milynlarca dlar lduğu görülecektir. Aşağıda Pülümür vadisinde yer alan plâjlardan görüntüler yer almtadır. Yine Pülümür vadisi Tizm ptansiyeli açışından ldukça önemli yerleri ve dğa sprlarına ev sahipliği yapmtadır. Pülümür vadisinin Tizm eknmisine faydası bilinmesine rağmen bu yönlü yatırımlar hem devlet tarafından yeterince değerlendirilip ele alınmadığı gibi yıllardır süren çatışmalı rtamdan dlayı da bir türlü lâyık lduğu knuma gelememiştir.. Tüm bu lumsuz gelişmelere rağmen vadide dğa gezileri, Tizm avcılığı, zaman zaman kaya tırmanışları ve sn dönemlerde az bir bölümünde de lsa rafting yapılmtadır.. PÜLÜMÜR REGÜLATÖRÜ VE HES'İN İŞSİZLİĞE ÇARE OLMAYACAĞI ORTADADIR. ALTERNATİF YATIRIMLARIN İŞ YARATMA OLANAĞI VE ÜLKE EKONOMİSİNE KATKISI DAHA FAZLA OLACAKTIR. Pülümür Regülatörü ve HES prjesinde insanlara istihdam sağlanacağı yazılmta ve bu fayda lar belirtilmektedir. 100 milyn liralık bir yatırım bütçesi lan HES prjesinde yapım aşamasında 150 kişi işletim aşamasında ise 20 kişi çalışactır. Oysa 100 milyn liralık alternatif yatırımlar yapılır ve yatırımcılar desteklenie bunun snucunda binden fazla insanın iş bulacağı ve sürekli istihdam edilebileceği gerçeği rtadadır. ARKEOLOJİK YÖNDEN Pülümür vadisinde arkeljik çalışmaların yeterince yapılmadığı ve vadinin arkeljik yönden değerinin rtaya çıkarılmadığı görülmektedir. BARAJLAR GÖÇ OLGUSUNU TEKRAR GÜNDEME GETİRİYOR İlimiz TUİK verilerine göre nüfusu en az lan iller sıralamasında başı çekiyr. İlimiz nüfusu her yıl göç veriyr. Yın tarihe kadar çeşitli nedenlerle göç veren ilimiz, şimdide baraj prjelerinin gerçekleşmesi dumunda yeni bir göç yaşayactır. ULUSAL VE ULUSLARARASI KANUNLAR HİÇE SAYILIYOR İlimiz Munz Vadisi Milli Parkı üzerinde yapılan ve anc yıllar snra hukukçu bir arkadaşımızın yürüttüğü mücadele snucunda kaç lduğu rtaya çıkan Mercan HES örneğinde lduğu gibi, devlet kendi Anayasası, kanunları, yönetmelikleri ve imza atmış bulunduğu uluslararası sözleşmelerin gereğini yerine getirmiyr. Milli Park lmasına rağmen baraj prjelerini hayata geçirmeye göz yuman DSİ, Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Banlığı gibi kumlara en iyi cevabı yine Adalet vererek Milli park alanına yapılm istenen 2 baraj prjesinin Enerji lisansı ve yürütmesini ddmla kalmadı bu alana baraj yapılamayacağı gerçeğini de rtaya kydu.aynı dum şimdi Pülümür vadisinin başına getirilmek isteniyr. Pülümür vadisinin alan tanımı yapılmadan, ve bu knuda vadinin sahip lduğu gerçek değeri rtaya knmadan yapılm istenen baraj prjelerine karşı hukuksal yönden mücadele yürüteceğimizin ve devletin enerji uğruna yk etmek istediği kendi ulusal değerlerine bizlerin sahip çıkacağının bilinmesini isterim. Pülümür vadisi; Anayasa, Orman kanunu, Çevre Kanunu, Milli Parklar Kanunu ve çeşitli yönetmelik hükümleri ile Türkiye'nin Çevrenin, dğanın ve yaban hayatının krunmasına dair imza atmış bulunduğu birçk uluslararası sözleşmelerde belirtildiği üzere yk edilmesi değil krunması gereken bir dğa harikası lduğu görülecektir. Bunlara rağmen Pülümür regülatörü ve HES prjesinin yapılması bilime de hukuka da aykırıdır. Vadimizin krunmasına dair tüm hukuksal ve bilimsel gerekçelerin daha fazlasını yürüteceğimiz tplumsal ve hukuksal mücadelede görülecektir. Pülümür Regülatörü ve ÇED prjesi dsyasının basit, kes yapıştır yöntemiyle yapıldığı, bilimsellikten uz düzmece bilgiler içerdiği, vadinin her açıdan estetik, eknmik, ssyal, kültürel,inançsal, arkeljik, bilimsel ve hukuksal yönünün araştırılmasının yapılmadığı görülmektedir. ÇED dsyasında yer alan bilgiler yeteiz ve eksiktir. Tüm yukarıda saydığım gerekçelerden İlimiz Pülümür Çayı üzerinde yapılm istenen Pülümür Regülatörü ve HES Prjesinin iptal edilmesini istiyruz. RAPORU HAZIRLAYAN: HAYDAR ÇETİNKAYA