SCADA SUNUM. Subtitle of presentation By: Rıfat KARA, Selami BULUT Date: Mayıs 2013 Venue: The Grand Tarabya Hotel

Transkript

1 SCADA SUNUM Subtitle of presentation By: Rıfat KARA, Selami BULUT Date: Mayıs 2013 Venue: The Grand Tarabya Hotel

2 GİRİŞ İstanbul'un hava kirliliği problemini ortadan kaldırmak amacıyla doğalgaz ihtiyacını karşılamak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin bir iştiraki olarak kurulan İGDAŞ; hizmetlerini insana ve çevreye saygı çerçevesinde, yenilikçi bir anlayışla, ileri teknoloji kullanarak, büyük sorumluluk ve tam güvenlik anlayışı içinde 27 yıldır başarıyla sürdürüyor.

3 GİRİŞ Türkiye nin lider gaz dağıtım şirketi İGDAŞ, bugün 15 bin kilometrelik doğalgaz altyapısı ve 5,5 milyar metreküpe yakın doğalgaz satışı ile İstanbulluya hizmet veriyor. İstanbul'da milyonlarca insana konforlu ve uygar bir yaşam sunmakla kalmayan İGDAŞ, diğer yakıt türlerinin yarattığı olağandışı hava kirliliğiyle boğulmak üzere olan kent için aynı zamanda büyük bir dönüşüm ve kurtuluş projesi olmuştur.

4 GİRİŞ İGDAŞ, doğalgaz şebekesinin güvenli bir şekilde yönetilmesi ve işletilmesi için teknolojiden azami derecede faydalanmaktadır. Bu amaçla doğalgaz güvenliğiyle ilgili tüm aşamaları kontrol edebilecek; hızlı ve güvenilir çözümler sağlayacak SCADA Sistemi ni devreye almıştır.

5 GİRİŞ İGDAŞ, SCADA aracılığıyla doğalgazın en güvenli şekilde dağıtımını kontrol altında tutmaktadır. SCADA Sistemi yardımı ile doğalgaz çelik şebekesi 24 saat aralıksız olarak, uzaktan izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Şebeke üzerinden toplamda 2000 e yakın noktadan anlık olarak e yakın veri alınabilmekte ve gerçek haritalar üzerinde görüntülenebilmektedir.

6 RMS-A Sehir İstasyonu AKOM BCC ALO 187(İYS) GİRİŞ ALO 187(İYS) SCADA MAIN CENTER Anlık Kopya Bölge Regülatörü Müşteri istasyonu Telves Dmasflo 2.0 Kokulandırma Ünitesi Terminal server Büyük ölçekli endüstriyel müşteriler Şeflik Kullanıcıları Firewall KK Trafo- Redresör 187 İhbar Değerlendirme (PDA)

7 GİRİŞ SCADA Sistemi ile Muhtemel gaz kesintileri ve arızalar zamanında izlenebilmekte 24 saat boyunca oluşan alarmlar, ilgili teknik ekiplere otomatik iletilmekte Gerektiğinde duruma SCADA Merkezi nden uzaktan müdahale edilmekte Tüm istatistiksel ve raporsal veriler, diğer çalışmalarda kullanılmak üzere kayıt altına alınıp arşivlenebilmektedir

8 GİRİŞ SCADA Sistemi ile RMS-A Şehir İstasyonu Kokulandırma Ünitesi Online Koku Ölçüm Ünitesi RMS-B Bölge Regülatörü Müşteri İstasyonu Katodik Koruma Ünitesi Deprem Sensörü Gaz Kromotograf Cihazı Actuatorlu Vanalar Saha Personeli PDA izlenebilmektedir.

9 SCADA NIN İŞLEYİŞİ İSTANBUL DA DOĞALGAZ DAĞITIMI 5.5 Milyar m 3 Dogalgaz Satışı Toplam Hat: ,79 km Çelik Hat: 1.645,02 km Polietilen Hat: ,77 km

10 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri ÇELİK ŞEBEKE HARİTASI

11 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri İGDAŞ ŞEBEKE GAZ AKIŞI Anadolu yakasında 5 adet Avrupa yakasında 11 adet olmak üzere toplam 16 adet RMS-A şehir istasyonlarımızdan 50 ile 70 bar basınç aralığında gaz girişi yapılmaktadır. RMS istasyonlarımızda Regülasyon, Ölçümleme, Filtrasyon, Isıtma ve Kokulandırma işlemleri yapılmaktadır.

12 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde RMS İstasyonları

13 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri REGÜLASYON Regülasyon işleminde 50 ile 70 bar basınç aralığında gelen doğal gaz basıncı, 22 bar'a düşürülmektedir. Bu basınç düşürülme esnasında gazın sıcaklığı da düşmektedir. Gaz 15 santigrat derece sıcaklığına getirilerek dağıtım şebekesine verilmektedir.

14 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri KOKULANDIRMA Gaz, RMS istasyonlarına yüksek basınçta ve kokusuz olarak gelmektedir. Gaz kaçağının anlaşılabilmesi için gaz, kokulandırma işlemine tabi tutulmaktadır. Burada gaza THT (Tetra Hidro Titofen) ve TBM (Tetra Bütil Merkaptan) maddeleri katılmaktadır. Koku miktarı SCADA sisteminde ayarlanabilmektedir.

15 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri ACTUATORLU ÇELİK VANA İhtiyaç duyulduğunda çelik şebekede bulunan gazı kontrol altına alabilmek ve uzaktan otomatik olarak açıp kapatma yapabilmek için şehrin çeşitli kritik noktalarına konulmuş vanalardır. İstanbul genelinde 97 adet çelik vana SCADA sisteminde kontrol edilmektedir..

16 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde Vana Odaları

17 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Katodik Koruma (TR Üniteleri) Toprak altında bulunan çelik şebeke, toprakta bulunan çeşitli etkenlerden dolayı korozyona uğrayabilir. Bunu önlemek için şebekemizde 20 adet katodik koruma sistemi bulunmaktadır. Katodik koruma sistemi, çelik borular üzerinde gerekli değerleri okur ve bunların stabil durumda kalmasını sağlar.

18 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde TR Üniteleri İstanbul genelinde 20 adet Trafo Redresör Ünitesi bulunmaktadır.

19 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri MÜŞTERİ İSTASYONLARI Müşteri istasyonları 2 grupta toplanır. Çelik şebekeden beslenen müşteri istasyonları Polietilen şebekeden beslenen müşteri istasyonları Çelik şebekeden beslenen müşteri istasyonları yüksek tüketimli ve 20 bar girişi olan istasyonlardır. Polietilen müşteri istasyonları ise daha düşük tüketimli ve 4 bar girişli müşteri istasyonlarıdır.

20 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde Müşteri İstasyonları İstanbul genelinde 845 adet müşteri istasyonu bulunmaktadır.

21 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri REGÜLATÖR İSTASYONLARI RMS istasyonlarından 20 bar ile çıkan gaz, şehir içi çelik şebekeye dağılmaya başlar ve buralarda Bölge Regülatörleri dediğimiz istasyonlarımız devreye girmektedir. Bölge regülatörleri, çelik hattan gelen 20 bar'lık basıncı 4 bar'a (polietilen hat) düşürerek evsel ve düşük basınçta gaz kullanımı yapan müşteri istasyonlarının kullanımına hazırlamaktadır.

22 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri BASINÇ HARİTASI Doğalgaz çelik şebekesi üzerindeki Bölge Regülatör basınçları harita üzerine taşınarak doğalgaz basınç haritası oluşturulabilmekte ve harita üzerinde filtreleme yapılarak belli basınç değeri altına düşen basınç ve çekişler renklendirilebilmektedir.

23 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde Bölge Regülatörleri

24 SCADA nın Ölçümleme Faaliyetleri KOKU ÖLÇÜM NOKTALARI Şebekemizin alanı çok geniş olmasından dolayı RMS istasyonlarında yapılan kokulandırma, uç noktalara doğru azalmaktadır. Şebekemizde hangi noktada ne kadar koku miktarımızın olduğunu anlamak için kurulmuştur. İstanbul genelinde 7 adet online koku ölçüm cihazı bulunmaktadır.

25 SCADA nın Operasyonel Faaliyetleri Çelik Şebeke Üzerinde Online Koku Cihazları

26 SCADA nın Ölçümleme Faaliyetleri TÜKETİM VERİLERİ Bölge Regülatörleri ve Müşteri İstasyonlarına ait tüm veriler SCADA Sistemi üzerinden alınmaktadır.

27 SCADA nın Ölçümleme Faaliyetleri Günlük gaz günü raporları otomatik olarak önceden sisteme tanımlanan BOTAŞ ve TPAO mail adreslerine gönderilmektedir.

28 SCADA nın Ölçümleme Faaliyetleri HAVA SICAKLIĞI VE NEM ÖLÇÜMÜ İstanbul un 10 farklı meteorolojik bölgesinde hava sıcaklığı ve nem sensörleri takılarak ölçüm yapılmaktadır.

29 SCADA nın Ölçümleme Faaliyetleri RMS den anlık çekilen gaz Anlık Balans / Dengeleme Anlık balans yapılmaktadır. BR ve Çelik Hat MR Fark

30 SCADA nın Güvenlik Faaliyetleri DEPREM SENSÖRÜ Yer hareketlerinden oluşan sinyallerin değerlerinin SCADA merkezine taşınması.

31 SCADA nın Güvenlik Faaliyetleri ERKEN UYARI SİNYALİNİN ALINMASI Erken uyarı verileri Kandilli Rasathanesi nde kurulan Dexar Uydu haberleşme sistemi üzerinden İGDAŞ a aktarılmaktadır.

32 SCADA nın Güvenlik Faaliyetleri İHBAR YÖNETİM SİSTEMİ (İYS) Alo 187 ye gelen acil ihbarların ve SCADA alarmlarının saha ekiplerine online iletilmesi için kullanılan İhbar Yönetim Sistemi (İYS), AKOM da yedeklendirilerek veri güvenliği ve kesintisiz iş sürekliliği sağlanmıştır.

33 KAZANIMLAR SCADA sistemi ile Tüm şebeke 7/24 uzaktan kontrol ediliyor ve izleniyor. Böylece; İstanbul halkına güvenli ve kesintisiz doğal gaz hizmeti veriliyor. Arızalar, zamanında fark ediliyor ve an itibarıyla müdahale sağlanıyor. Anlık RMS-A giriş ve çıkış basınçlarını takip ederek acil durumda karar alma yeteneği kazandırıyor. Acil durumlarda gaz kesme imkânı bulunuyor.

34 KAZANIMLAR SCADA sistemi ile Acil ihbarlar ve alarmlar, mobil ekiplere online gönderilerek kısa sürede çözüm imkânı bulunuyor. Sistem bazlı çözüm sağlanıyor. Toplanan verilerden istatistiki raporlar üreterek stratejik karar alma ve planlama yapılabiliyor.

35 KAZANIMLAR Büyük ölçekli sanayi ve ticari aboneler, kendi tüketim verilerini, saatlik ve günlük izleme olanağı buluyor; bu kapsamda müşteri memnuniyeti sağlanıyor.

36 KAZANIMLAR SCADA sistemi ile Günlük, haftalık ve aylık kontrol yerine yıllık periyodik enstrüman bakımı yapılması sağlanıyor. Gerçek zamanlı balans yapma imkânı bulunuyor. Daha etkin bir iş gücü kullanımı ve verimli bir çalışma ortamı kazanılıyor. Araç yakıt ve bakım maliyetlerinde tasarruf sağlanıyor.

37 TEŞEKKÜRLER