: Gün

Transkript

1 :00 3. Gün

2 ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI -1 GEBELERİN RESÜSİTASYONU - 2 ZEHİRLENMELERDE RESÜSİTASYON - 3

3 Elektrolit Bozuklukları (Acil Serviste Sık Karşılaşılanlar)

4 Elektrolitler Na meq/l K+..3,5-5,5 meq/l Ca++ 8,5-10,5 meq/l Mg++ 1,5-2 meq/l Cl meq/l HCO₃ meq/l

5

6 Na+ ( meq/l) E, K farksız Yaşla değişim göstermez Diyet sodyumundan etkilenmez Sıvı alımı-atılımından etkilenir *** Plazma osmolalitesi ölçüm/hesaplama Vücut sıvı volüm durumu İdrar miktarı ve sodyum

7 Na+ ( meq/l) Hipo Na+tremi; Akut - Kronik? Semptom var mı? Hipo - Hiper - Övolemik?

8 Na+ ( meq/l) Hipo Na+tremi; Akut - Kronik? Akut: 24 saatte 120 meq/l veya saatte 0.5 meq/l düşme Kronik: Akut sıvı yüklenme hikayesi yok ve Na <125 meq/l

9 Na+ ( meq/l) Hipo Na+tremi; Akut ve Semptom varsa; Hipotonik sıvılar stoplanır. Na+ değeri saatte 1-2 meq yükseltilir.. Kronik ve semptom varsa; Na+ değeri saatte 0,5 meq yükseltilir. (Günlük max 12)

10

11 Na+ ( meq/l) Akut Hiponatremi > Hızlı tedavi et, kalıcı nörolojik hasar riski artmıştır Kronik Hiponatremi > Hızlı edavi edilirse ozmotik demiyelinasyon riski yüksektir! Hipovolemik hiponatremi > tedaviye izotonik NaCl ile başlanır. Öncelik Hipovoleminin düzeltilmesidir. Hipervolemik hiponatremi > tedavi tuz ve su kısıtlaması, diüretik ve diyaliz tedavisi

12 Na+ ( meq/l) Hiper Na+tremi; Ekstraselüler volüm eksikliği varsa: Normovolemik oluncaya kadar NaCl Daha sonra hipotonik sıvılara geçilir Ekstraselüler volüm fazlalığı varsa: Diüretik, Diyaliz

13

14 Sıvı Açığı Sıvı açığının hesaplanması: Toplam vücut sıvısı: Vücut ağırlığı x 0.5 (E) veya 0.4 (K) Su Açığı: [(Serum [Na+] 140) x TVS] / 140 Sıvı açığı saatte, kontrollü replase edilir.

15 K+ (3,5-5,5 meq/l) İntrasellüler ortamın en önemli katyonu E, K farksız Kan örneklemesi önemli!! (Tekrar tekrar yumruk sıkmak,kan örneğini iğneden püskürtmek, kanı bekletmek) Kalinor Tb (40mEq) - KCl amp (10mEq) Saatte max 20 meq / Litrede max 40 meq 24 saatte max 120 meq replase edilir. Monitör ve idrar çıkışı olmadan KCl verilmez. (25-30cc/saat)

16 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hipo - K+alemi; Renal kayıplar, Gis kayıpları, İlaçlar Transselüler şift (insülin-dextoz) Serum K+ değeri < 2,5 veya EKG bulguları varsa REPLASMAN tedavisi Hiper - K+alemi; Aşırı endojen ve eksojen potasyum Atılım ve redüstribüsyon bozuklukları İlaçlar

17 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hipo - K+alemi EKG bulguları T dalgasında düzleşme veya inversiyon QT uzaması gibi görünen U dalgası ST segment depresyonu Ventriküler aritmiler (VPS, VT, Torsade de pointes) Atriyal aritmiler (atriyal prematür vurular, AF)

18 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; Nörolojik ve kardiyak semptomlar önplandadır Halsizlik, kasgüçsüzlüğü, DTR ve motorkayıp Parestezi, paralizi İletimblokları, ekstrasistoller, VT, VF Renal yetmezlik veya rabdomyoliz bulguları

19 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi EKG bulguları; meq/l: T dalgasında sivrileşme ve daralma, QT intervalinde kısalma, QRS genişlemesi, ST depresyonu

20 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi EKG bulguları; meq/l: P dalgasının amplitüdü düşer, kaybolur AV iletim yavaşlar, 1 ⁰ AV blok, 2 ⁰ AV blok Atriyal arrest

21 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi EKG bulguları; meq/l: QRS komplekslerinin amplitüdü düşer ve genişler AV tam blok T dalgasında düzleşme Tedavi edilmezse hiperkalemi ağırlaşır VT, VF, asistol

22 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; IV Kalsiyum glukonat veya kalsiyum klorid Digital toksisitesi, hiperkalsemi kontrendike (BY,KKY?) Kardiyak toksik etkiyi geri çevirir. Kalbin eşik potansiyalini arttırır. Kalsiyum Klorid: 5 ml %10 luk 2 dk da IV infüzyon Kalsiyum Glukonat: 10 ml %10 luk 2 dk da IV infüzyon Etkisi verildikten sonra 5 dk içinde başlar, 30 dk sürer, 3-5 dk da EKG de düzelme görülmezse tekrarlanır.

23 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; Dextroz ve İnsülin: (3-1) 30 dk içinde geçici olarak potasyumu hücre içine atar. Endojen insülin salınımı nıuyarır. %50 Dextroz 50ml içinde 5-10Ü regüler insülin 500ml%10 dextroz içinde 15 Ü regüler insülin/1 saatte

24 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; Sodyum Bikarbonat: Asidozlu hastalarda insülinin etkisini arttırır. ph yı alkalinize eder, Geçici olarak potasyumu hücre içine atar. Etkisi 30 dk. İçinde başlar. 1mEq/kg IV yavaşpuşe, 15-30dk dabir tekrarlanır. Veya 1000ml %5 dekstroz içinde en fazla 150 meq infüzyon.

25 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; Albuterol: Potasyumu intraselüler boşluğa atar. Plazma insülin konsantrasyonunu arttırır. Renal yetmezlikli, sıvı yükü olan hastalarda faydalı Potasyum seviyesini meq/l düşürür. Etkisi 30dk. da başlar,2-3 saat sürer 5 mg yüksek akımlı nebülizer ile 20 dk. da verilir.

26 K+ (3,5-5,5 meq/l) Hiper - K+alemi; Loop Diüretikleri Furosemide: Potasyumun renal atılımını arttırır mg IV verilir. Hemodiyaliz

27 Ca++ (8,5-10,5 meq/l) Hipo - Ca+alsemi; Nedenleri: Herşey (hipoalbuminemi, sepsis, rabdomyoliz, osteoblastik tm, hiperfosfatemi, hipomagenezemi, ilaçlar toksinler, BY, KcY ) Hiper - Ca+alsemi; PTH ile ilişkili: Hiperparatroidizm PTH ile ilişkisiz: Herşey (maligniteler, ilaçlar, falimilyal hiperkalsiürik hiperkalsemi, idiopatik )

28 Ca++ (8,5-10,5 meq/l) Hiper - Ca+alsemi; Bulantı, kusma, baş ağrısı, polidipsi, poliüri, kabızlık EKGBulguları: QTkısalması, PRuzamasıve QRS genişlemesi, T düzleşmesi ve ters dönmesi, kalp blokları

29 Ca++ (8,5-10,5 meq/l) Hiper - Ca+alsemi; Hidrasyon: ml/saat %0.9 SF infüzyonu Loopdiüretikleri: Furosemide40-80mgIV Difosfonatlar: Etidronat, pamidronat, zoledronik asit Kalsitonin: 2-8U/kg 6-12 saat ara ile SC/IM Hidrokortizon: mg/gün3gün Hemodiyaliz

30 Ca++ (8,5-10,5 meq/l) Hipo - Ca+alsemi; Düzeltilmiş kalsiyum: 0.8 (Normal albümin ölçülen albümin) + Hasta Ca+

31 Ca++ (8,5-10,5 meq/l) Hipo - Ca+alsemi; Hafif hipokalsemi: Oral tedavi Ağır hipokalsemi; ABC IV kalsiyum replasmanı mg elemental kalsiyum 5-10 dk da (iyonize kalsiyumu mmol yükseltir) Kalsiyum glukonat: 10 ml de 90 mg elemental kalsiyum Kalsiyum klorür: 10 ml de 272 mg elemental kalsiyum Kalsiyum infüzyonu: 0.5 mg/kg/saat > 2 mg/kg/saat

32 GEBELERİN RESÜSİTASYONU - 2

33 Gebe Hasta - CPR En sık ölüm nedeni? Embolizm? Yaralanmalar? (Gebe + doğum sonrası 42.gün) Kalp hastalıkları, Pulmoner embolizm Psikiyatrik bozukluklar, Gestasyonel HT Sepsis, Kanama, Amnion sıvı embolisi ve Ektopik Gebelik

34 Gebe Hasta - CPR Gebelerde kardiyak arrestin önlenmesi; ABC Sol lateral pozisyon + Uterus sola itilmeli (15-30º) Damar yolu diyaframın üst seviyesinden SO₂ Takibi > yüksek akımlı Oksijen İlaçlar - kar zarar oranı gözeterek yapılmalı En kısa sürede obstetri uzmanına ulaşılmalı

35 Gebe Hasta - CPR Göğüs basısı? Solunum desteği? (artmış intraabdominal basınç)-(düşük tidal volüm) OED? - kullan - (bilgi yok) Pedlerin yerini değiştir? Resüsitasyon çabası yetersiz? CPR uzuyor? Fetusun tahliyesini düşün!!!

36 Gebe Hasta - CPR İleri Hava Yolu? (ne zaman) Artmış İntraabdominal basınç > Aspirasyon En erken zamanda düşün. Zor entübasyon!!! (Alternatif hazırla) Fetus için hf viyabilite Annenin yaşam belirtisi yok? 5. dk da C/S düşün.

37 Gebe Hasta - CPR Özet: Aspirasyon riski > Erken entübasyon Mukozal ödem > 0,5-1 mm küçük tüp Oksijen ihtiyacı artmış > Hipoksi riski! Sol lateral pozisyon, Göğüs basısı biraz daha üst seviyeden, İlaçlar??? (uteroplasental vazokonstrüksiyon!!!) İlk 5 dk da fetusun yaşama şansı çok yüksek.

38 ZEHİRLENMELERDE RESÜSİTASYON - 3

39 Zehirlenmeler - CPR Acile başvuran hastaların %1 i zehirlenme Zehirlenen hastalarda %1 ölüm 40 yaş altı ani ölüm?! Erken tedaviyle sekelsiz dönme oranı yüksek

40 Zehirlenmeler - CPR Ölüm nedeni??? Havayolu obstüksiyonu? Solunum arresti? Disritmi?

41 Zehirlenmeler - CPR ABC Ağız içini temizle!!! Havayolu sağla Ağızdan ağıza suni solunum?

42 Zehirlenmeler - CPR Spontan solunumu var? Bilinç Kapalı? Entübe edelim mi???

43 Zehirlenmeler - CPR EKG? Disritmi? Hipo/hipertermi? Hipo/hipertansiyon?

44 Zehirlenmeler - CPR D - O - N - T Dextroz Oksijen Nalokson Tiamin

45 Zehirlenmeler - CPR Laroxyl? Beloc? Verapamil? Digoksin? Metil Alkol? DDT? Fare Zehiri? INH? Bikarbonat Glukagon Ca Klorid Digi Fab Fomepizol Pralidoksim Vit K Pridoksin

46 Zehirlenmeler - CPR Laroxyl? Beloc? Verapamil? Digoksin? Metil Alkol? DDT? Fare Zehiri? INH? Bikarbonat Glukagon Ca Klorid Digi Fab Fomepizol Pralidoksim Vit K Pridoksin

47 Bitti