TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 1

Transkript

1 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 1 Dalgakıranın üstüne martıların biri konuyor, biri kalkıyordu. İnsanın içine kurşun gibi ağır çöken karamsar bir hava vardı. Renkleri griden siyaha dönen bulutlar göğü kaplamıştı. Uzaktan gemilerin sirenleri duyuluyordu. Kim bilir açıkta görüş mesafesi ne kadar düşüktü. Parçada kullanılan söz sanatı ve bunun göstergesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Kişileştirme, martılara insan özellikleri yüklenmesi. B) Benzetme, havanın kurşuna benzetilmesi C) Abartma, bulutların anlatılmasında aşırılığa gidilmesi D) Konuşturma, gemilerin konuşturulması Ortalığı bir buhar kapladı, sonra çığlığı andıran bir düdük sesi Yolculuk boyunca hiç konuşmadık; çünkü bu ilginç yöreyi tanımak istiyorduk. Dağlarını, ağaçlarını, ev çatılarını, tuhaf şapkalı adamları Görüntüleri, hiçbir noktasını kaçırmadan yutuyorduk. Bir tek, bilet görevlisine biletlerimizi gösterirken dışarıyla ilgilenememiştik. Parçanın yazarı içim aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yolculuk yaptığı yöreyi ilk kez gördüğü B) Kılavuzun yönlendirmesine göre hareket ettiği C) Ayrıntılara dikkat ettiği D) Bilet görevlisinin, seyrini kesintiye uğrattığı Bugün edebiyatımızda ismi şiirle değilse de biyografi çalışmalarıyla, inceleme kitaplarıyla anılan Beşir Ayvazoğlu, yazmaya şiirle başlayanlardan. Ancak sonraları şiir yazmayı bırakan Ayvazoğlu, sebebini şöyle açıklar: Şiir çok kıskanç bir sanattır, yirmi dört saat onunla birlikte olmanızı arzu eder. Şairliği gazetecilik ve yazarlıkla birlikte yürütmek çok zordu. Paragraftan yazarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Farklı edebi türlerde eserler vermiştir. B) Şiire diğer edebi türlerden daha fazla zaman ayırmıştır. C) Şiire gereken vakti ayıramadığını düşünmüştür. D) Gazetecilikle de uğraşmıştır.

2 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 2 Türkçenin şu andaki en önemli sorunu, dildeki yabancı ögelerin artmasıdır. Her dilde yabancı kökenli sözcükler vardır ancak bunun bir ölçüsü olmalıdır. Bu ölçü dilin kimliğini bozacak derecede olmamalı; dil gerek duyduğu sözleri, Türkçe karşılığı bulunmaması durumunda yabancı dillerden aynen veya ses değişikliğine uğratarak almalıdır. Yukarıdaki yazıda dile getirilen sorunun çözümü için alınması gereken en etkili önlem aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabancı kökenli sözcüklerin tümü dilden atılmalıdır. B) Yabancı dildeki sözcükler özgün hâliyle yazılmalıdır. C) Yabancı bir dilden sadece ihtiyaç durumunda sözcük alınmalı ve bu kelime dilimizin kurallarına uydurulmalıdır. D) Dilimize giren yabancı sözcükler Türkçe karşılıklarıyla kullanılmalıdır. Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum. Yukarıdaki dörtlüğün kaçıncı dizesinde fiilimsi yoktur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Su benim için çok önemli olduğundan gezimizin metresindeki göl, çevresindeki buzullara rağmen bana çok çekici gelmişti. Arkadaşlarımın şaşkın bakışları arasında suya daldım. O an vücuduma binlerce iğnenin battığını ya da gözbebeklerime kadar donduğumu hissettim. On kulaç atınca kendime geldim. O kadar soğuk olmasına rağmen keyifliydi. Bazı arkadaşlarım da cesaret alıp suya girdi. Birkaç tane de hatıra fotoğrafı çektik. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Kişisel duyguları yansıtma B) Betimlemelerden yararlanma

3 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 3 C) Bir olayı hikâye etme D) Olayı 3. kişi ağzından anlatma Efet, diil, nese, gitmio Belki de birçoğunuz bu kelimelerden bir şey anlamadınız. Ama tasalanmayın! Sizde herhangi bir anlama bozukluğu ya da gariplik yok. Türkçe hâlâ bildiğiniz gibi. Garip olanı, maalesef yeni nesil yapıyor. Türkçemizin 29 harfini kullanmak yerine bazılarını kullanmayı ya da birinin yerine diğerini tercih ediyorlar. Örneğin, güzide harfimiz v nin yerini f alıyor. Bazı harfler de tamamen atılıyor: ğ ve y gibi. Parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmamaktadır? A) Bir harfin yerine başka bir harfin kullanılmasına B) Sözcüklerin anlaşılmaz bir hâl aldığından C) İnternet yazı dilinin farklılığından D) Bazı harflerin kullanılmadığından Bu öykücümüz, sanat yaşamında gelmiş geçmiş bütün düşünce akımlarından, söyleyiş özelliklerinden, yazma tekniklerinden ustaca yararlanmıştı. Çağdaşı olan ya da olmayan bütün yazarları okumuş, ele aldıkları konuları incelemişti. Yararlandığı kaynaklardan aldığı özellikleri kendi tezgâhında dokumuş, onlara kendi boyalarını sürmüştü. Parçada geçen altı çizili cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Başkalarından aldıklarını kişisel ve özgün bir şekle dönüştürmek B) Eski eserlerindeki yanlışlıkları yenilerinde yapmamaya çalışmak C) Yazdıklarını beğenmediği için daima yenilikler aramak D) Okurun düşünce dünyasına eserleriyle katkıda bulunmak Çocuklukta öğrenilenler taş üstüne, yaşlılıkta öğrenilenler su üstüne yazı yazmaya benzer. Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisidir? A) Yaşlılar eğitime çok önem verir. B) Yaşlandıkça öğrenme kolaylaşır.

4 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 4 C) Çocuklara sadece yararlı şeyler öğretilmelidir. D) Öğrenme çocukken kalıcıdır, yaşlılıkta zorlaşır. Yazarın daldan dala konduğu bir kitap hakkında yazmanın en zor yanı, insanın söze nereden başlayacağını bilememesidir. Milan Kundera nın resim, edebiyat, müzik ve sinema üzerine denemelerinden oluşan Bir Buluşma hakkında yazarken en kişisel noktadan başlamanın en doğrusu olduğu sonucuna vardım. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) güç yetmez gibi görünen ağır işleri başardığı B) derdini, sıkıntılarını ayrıntılı olarak anlattığı C) sık sık konu ve durum değiştirdiği D) tutarsız sözcükler kullandığı Birçok kusuru olmak şüphesiz kötü şeydir ama onları bilmezlikten gelmek daha kötüdür. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleye anlamca en yakındır? A) Hiçbir kusuru olmayan insan yoktur. B) Herkesin kusuru olabilir, önemli olan bunu görmezden gelmektir. C) İnsanın, kusuru yokmuş gibi davranması kusuru olmasından kötüdür. D) Değişmeye çalışmadığımız kusurlarımız bizi üzebilir. Çocukluğumdan beri en büyük hayalim dünyayı dolaşmaktır. Dünya; insan ömrünün gezmeye yetmeyeceği kadar büyük, insan aklının anlayamayacağı kadar mucizelerle doludur. Hayalimi gerçekleştirmek için yola çıktım, bir yılda altı ülke gördüm. Yolculuk benim için başlı başına bir var olma sebebi. Ayaklarım aradığı toprağı bir gün bulacak ve bedenim oraya kök salacak. O gün gelene kadar göçebe bir kuşum. Bu parçanın tamamı dikkate alındığında yazar, altı çizili cümleyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir? A) Yorgunluğu B) Serüvenini başkalarına anlatmak istediği

5 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 5 C) Göçebeliğin zorluğunu D) Bir yere yerleşmeyi Yol, sürücüye kök söktürürcesine kıvrıla kıvrıla uzanıyordu. Yüklemden uzak düşen özneyi belirtmek için kullanılmıştır. O, bahçenin kuytu bir köşesine gizlenmiş. Cümledeki anlam karışıklığını gidermek için kullanılmıştır. Bu bina, okuma yazma kurslarına ev sahipliği yapmıştır. Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılmıştır. Güvercinlerime gözüm gibi bakıyorum, dedi çocuk. Tırnak içine alınmayan alıntı cümleleri göstermek için kullanılmıştır. Virgülün kullanılma gerekçesi numaralanmış cümlelerin hangisinde yanlış belirtilmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Ankara da yoksul halka parasız ilaç dağıtacak belediye eczanesi dün hizmete açıldı. Açılış töreninde belediye başkanı, amacın yoksul halka hizmet götürmek olduğunu belirtti. Bu eczane, Belediye Sağlık İşleri Müdürlüğü ne bağlı çalışacak. İlaç almak isteyen kişilerin yoksulluk belgeleriyle eczaneye gelmeleri yeterli olacak. Kubilay ORAL Parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yoktur? A) Belediye eczanesinin açılış amacı nedir? B) Belediye eczanesinden yararlanma şartı nedir? C) Belediye eczanesinin açılışını kim yaptı?

6 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 6 D) Belediye eczanesi hangi kuruma bağlı olacak? Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirti-siz nesne vardır? A) Bu konuyu ailemle görüşmeliyim. B) Amerika ya bir heyet gönderdik. C) Taze soğanın kokusunu sever. D) Bu akşam annemler gelecek. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım (imlâ) yanlışı vardır? A) Kastamonu da on bir yıl çalıştı. B) Öfke de akıl olmaz. C) Sorulara kendince çözüm getirir. D) Kederlendiğim günler olmuştu. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi sözcük durumunda bir zamirdir? A) Bu köfteye biber salçası konmuş. B) Bazıları rahatlıkla yalan söylüyor. C) Kendime biraz çekidüzen vermeliyim. D) Keşke onları da çağırsaydın. Üzerine sıcak su döktüğüm için döşeme yer yer kabarmıştı. Eski konağın gıcırdayan döşemelerini değiştirmenin vakti geldi. Bu cümlelere göre döşeme nin anlamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir eşyayı kaplamaya yarayan kalın kumaş B) Yapılarda taban üzerine döşenen tahta C) Düşme tehlikesi olan yerlere çekilen duvar D) Yere veya mobilya üstüne serilen yün yaygı

7 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 7 Yol sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde Bu yolda tüm servetlerini hatta hayatlarını harcadılar. cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Köyün toprak yollarında bata çıka yürüdük. B) Duygularını müzik yoluyla aktarıyordu. C) Şampiyonluk yolunda çok ter döktüler. D) Çözüme ulaşmak için başka bir yol bul. Geçmek sözcüğü yukarıdaki her bir cümleye farklı anlam katmıştır. Buna göre (?) olan yere geçmek sözcü-ğünün diğerlerinden farklı anlamda kullanıldığı bir cümle getirildiğinde bu cümle aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Düşüncesiz hareketleri ona babasından geçmiş. B) Babaannemin elindeki iplik, iğne deliğinden zor geçti. C) Konferans salonundan hızla çıkıp odama geçtim. D) İstanbul a giderken Çanakkale den de geçeriz. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili nesne vardır? A) El fenerini masanın üzerinden aldı. B) Ucuz etin köftesi yenmez. C) Eski ortağımın işleri bozulmuş. D) Çöplüğün kokusu buraya kadar geliyor. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz nesne vardır? A) Bu konuyu ailemle görüşmeliyim. B) Amerika ya bir heyet gönderdik. C) Taze soğanın kokusunu sever. D) Bu akşam annemler gelecek.

8 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 8 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vardır? A) Bu konu insan Hakları Mahkemesi nde görüşülecek. B) Köyünü görmek için can atıyordu. C) Güzel huylu bir çocuktu. D) Sıradan insanlarla konuşmak istemezdi. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla dolaylı tümleç vardır? A) Okulun duvarları yeni boyandı. B) Dün seni parkta görmüşler. C) Yeni bir anayasaya hayır demezler. D) Okulda, evde her yerde seni aradım. 10. Seni sevdim bir gül gibi. cümlesinde aşağıdaki hangi öğelerden hangisi yoktur? A) Belirtili nesne B) Yüklem C) Dolaylı tümleç D) Zarf tümleci 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması yüklem olmuştur? A) Seni sevdim bir gül gibi. B) Düşlerimde yaşattığım hep uygar ülkedir. C) Uygar ülkelerde bu sorunlar yaşanmaz. D) Uçurtma merakım küçük yaşta başladı. 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki ikileme zarf tümleci olarak kullanılmıştır? A) Yalan yanlış bilgilerle aldattı bizi. B) Girintili çıkıntılı bir odadan geçtik.

9 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 9 C) Kırık dökük eşyalar kullanıyordu. D) Hızlı hızlı yürüyorlardı. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç (edat) öbeği zarf tümleci olarak kullanılmıştır? A) Dal gibi bir gençti. B) Bilmez gibi konuşuyordu. C) Aslan gibi yürekli bir delikanlıydı. D) Altın başaklar gibiydi saçları. 14. Aşağıdaki sorulara verilen cevaplardan hangisi dolaylı tümleç değildir? A) Kitabım kimde? Bende. B) Kimde kaldınız? Anneannemde. C) Nereye gittiniz? Parka. D) Nereden geliyorsunuz? Sinemadan. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili öğe dolaylı tümleç değildir? A) Ülkenin gelirlerinde bir artış olmadı. B) Ülkelerin birleşmesine az kaldı. C) Toplantı tutanağına bir göz atsam. D) Dönme dolaba binmekten yoruldu. 16. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, öğelerine doğru ayrılmıştır? A) Bu / akşam / anneannemler / bize / gelecek.

10 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) 10 B) Elbiseyi / özenle / dolaba / astı. C) Adamın / iyisi / zor günde / belli / olur. D) Pastanın / yarısını / kardeşim / yedi. 17. Şimdi her birinize birer kese altın vereceğim. cümlesinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Ne zaman? B) Kime? C) Ne? D) Nasıl? 18. Bir güvercin su içiyormuş, Durgun bir derenin kıyısında. Bu dizelerde aşağıdaki öğelerden hangisi yoktur? A) Özne B) Belirtisiz nesne C) Dolaylı tümleç D) Zarf tümleci 19. Bir gün, Uzak bir diyardan, Yaralı bir kuş geldi. Bu dizelerdeki altı çizili öğe aşağıdakilerden hangisidir? A) Zarf tümleci B) Belirtisiz nesne C) Özne D) Dolaylı tümleç

11 TEOG 1. Dönem Türkçe Denemesi (10) Bayrağımın altında ben özgür yaşayacağım. cümlesinin öğeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Dolaylı tümleç / özne / zarf tümleci / yüklem B) Zarf tümleci / özne / zarf tümleci / yüklem C) Dolaylı tümleç / dolaylı tümleç / zarf tümleci / yüklem D) Belirtili nesne / zarf tümleci / özne / yüklem