KASIM AYINDA CAMİLERDE NAMAZLARDAN SONRA OKUNACAK ÂYET-İ KERÎME, HADÎS-İ ŞERÎF VE İLMİHAL BİLGİLERİ

Transkript

1 KASIM AYINDA CAMİLERDE NAMAZLARDAN SONRA OKUNACAK ÂYET-İ KERÎME, HADÎS-İ ŞERÎF VE İLMİHAL BİLGİLERİ KASIM 2015

2

3 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf 3 AYET-İ KERİME VE MEALİ ي ا ا ي ه ا ال ناس ات ق وا ر ب ك م ال ذي خ ل ق ك م م ن ن ف س و اح د ة و خ ل ق م ن ه ا ز و ج ه ا و ب ث م ن ه ام ر ج الا ك ثريا و ن س اء و ات ق وا الل ه ال ذي ت س اء ل ون ب ه و الا ر ح ام ا ن الل ه ك ان ع ل ي ك م ر قيبا "Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan rabbinize itaatsizlikten sakının. Adını anarak birbirinizden dilek ve istekte bulunduğunuz Allah a saygısızlıktan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir." (Nisâ; 1) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن عب د الل ه بن ال ش خري رضي الل ه عنه أ ن ه ق ال : أ ت ي ت ال نب ي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م وه و ي ق ر أ : } أ ل ه اك م ال تك اث ر { قال:» ي ق ول اب ن آد م: م الي م الي و ه ل ل ك ي ا ابن آدم م ن مال ك إ لا م ا أ ك لت ف ا ف ني ت أو لب ست ف ا ب ل ي ت أ و ت ص دق ت ف ا م ضي ت Abdullah İbni Şihhîr (r.a.) şöyle dedi: Resûlullah (s.a.v.) in yanına gelmiştim. O, Elhâkümü t-tekâsür sûresini okuyordu. Sûreyi okuyup bitirince şöyle buyurdu: Âdemoğlu, malım malım deyip duruyor. Ey âdemoğlu! Yeyip tükettiğin, giyip eskittiğin veya sadaka olarak verip sevap kazanmak üzere önden gönderdiğinden başka malın mı var ki? (Müslim, Zühd 3)

4 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Karanlık bir ortamda namaz kılınır mı? Namaz kılınan mekanın ve secde yerinin gözle görülmesi ve temiz olduğundan emin olunması asıldır. Ancak secde yapılan yer, gözle görülemeyecek derecede karanlık da olsa, temiz olmak kaydıyla böyle bir ortamda namaz kılmakta bir sakınca yoktur. 4

5 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و ا ت وا ال نس اء ص د ق ات ه ن ن ح ل ة ف ا ن ط نب ل ك م ع ن شي ء م ن ه ن ف سا ف ك ل وه ه ني ا م ر ي ا "Kadınlara mehirlerini borcunuzu öder gibi verin. Eğer onun bir kısmını size gönül razısıyla verirlerse onu da âfiyetle yiyin." (Nisâ; 4) 5 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن ك عب بن مالك رضي الل ه عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» م اذ ي ب ان ج اي ع ان أ ر س لا في غ ن م با ف س د ل ه ا م ن ح ر ص الم ر ء على ال ام ل و الش رف ل د ينه Kâ b İbni Mâlik (r.a.) den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Bir koyun sürüsünün içine salıverilmiş iki aç kurdun o sürüye verdiği zarar, mala ve mevkiye düşkün bir adamın dinine verdiği zarardan daha büyük değildir. (Tirmizî, Zühd 43)

6 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI İdrara sıkışık durumda iken namaz kılmak caiz midir? Namaz huşu ve Allah ın huzurunda bulunma bilinci ile kılınmalıdır. Bu sebeple, namazda dikkati dağıtacak durumların olabildiğince giderilmesi önem arz eder. Onun için mesela vakit daralmamış ise, aç bir kimsenin sofra hazırken namaza durması uygun görülmemiştir. Tuvalet ihtiyacı duyma da namazda huşu ve dikkati önleyici etki yapacağından bu halde iken namaz kılmak mekruhtur. Hz. Peygamber idrara sıkışık durumda olan veya yemek hazırken namaza duran kişinin namazının faziletinin tam olmayacağını belirtmiştir (Müslim, Mesacid, 17). 6

7 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ن ال ذين ي ا ك ل ون ا م و ال ال ي ت ام ى ظ ل ام ا من ا ي ا ك ل ون في ب ط ون ه م ن ارا و س ي ص ل و ن س عريا "Yetimlerin mallarını haksız olarak yiyenler şüphesiz karınlarına ancak ateş dolduruyorlar. Zaten onlar alevlenmiş ateşe gireceklerdir." (Nisâ; 10) 7 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن عبد الل ه ب ن م س ع ود رضي الل ه عنه قال : ن ام رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م على ح صري ف ق ام و ق د أ ث ر في ج ن ب ه ق ل ن ا : يا ر س ول ال ه لو ات خ ذ ن ا لك و ط اء فقال :» م الي و ل ل دن ي ا م ا أ ن ا في ال دن ي ا إ لا ك ر اكب اس ت ظ ل ت ح ت ش ج ر ة ث م ر اح و ت ر ك ه ا Abdullah İbni Mes ûd (r.a.) şöyle dedi: Resûlullah (s.a.v.) bir hasır üzerinde yatıp uyumuştu. Uykudan uyandığında, hasır vücudunun yan tarafında iz bırakmıştı. Biz: Yâ Resûlallah! Sizin için bir döşek edinsek, dedik. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem: Benim dünya ile ilgim ne kadar ki? Ben bu dünyada bir ağacın altında gölgelenen, sonra da oradan kalkıp giden binitli bir yolcu gibiyim buyurdular. (Tirmizî, Zühd 44)

8 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Ön saf boş iken arkada saf tutmak caiz midir? Cemaat ile kılınan namazlarda safların tertip ve düzenine riayet edilmesi namazın adabındandır. İmamın bu konuda gerekli hassasiyeti göstermesi ve gerektiğinde, safların usulüne uygun şekilde tanzim edilmesi için cemaati uyarması gerekir. Hz. Peygamber (s.a.v.) namaza başlamadan önce safların düzgün ve sık olmasına dikkat etmiş, saflar arasında boşluk bırakılmaması hususunda muhtelif vesilelerle ashabını uyarmıştır (Buhari, el-cemaa ve limame, 47; Müslim, Salat 28). Buna göre cemaat ile kılınan namazlarda, ön safta boşluk varken caminin gerisinde imama uyulması uygun değildir. Bununla birlikte mazeretleri sebebiyle saf haricinde imama uyan kimselerin namazları sahihtir. 8

9 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ا من ا ال تو ب ة ع لى الل ه ل ل ذين ي ع م ل ون ال س وء ب ج ه ال ة ث م ي ت وب ون م ن ق ريب ف ا ول ي ك ي ت وب الل ه ع ل ي ه م و ك ان الل ه ع ليام ح كيام 9 Allah katında (makbul) tövbe, ancak bilmeyerek günah işleyip sonra çok geçmeden tövbe edenlerin tövbesidir. İşte Allah bunların tövbelerini kabul buyurur. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. (Nisâ; 17) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب هريرة رضي الل ه عنه عن ال نب ي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» أ ص د ق ك ل م ة ق ال ه ا ش اع ر ك ل م ة ل ب يد : أ لا ك ل شي ء ما خ لا الله ب اط ل Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre, Nebî (s.a.v.) şöyle buyurdu: Şâirlerin söylediği sözlerin en doğrusu, Lebîd in şu sözüdür: Biliniz ki, Allah tan başka her şey yok olacaktır. (Buhârî, Menâkıbu l-ensâr 26, Edeb 90, Rikak 29; Müslim, Birr 2-6)

10 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Namazda vücuttaki bir yeri üç defadan fazla kaşımak namazı bozar mı? Namaza ait olmayan bir hareketi, bir özre mebni olmaksızın çokça yapmak, yani amel-i kesir namazı bozar. Amel-i kesir için net bir sınır çizmek zordur. Kimi alimlere göre namazdan olmayan bir hareketi iki elle birden yapmak, kimilerine göre bir hareketi üç defa peş peşe yapmak, tercih edilen diğer görüşe göre ise, dışarıdan gözlemleyen kişide, namazda olunmadığı izlenimini verecek bir davranışta bulunmaktır. Bu bakımdan, namazdaki eylemlere benzemeyen ve namazla bağdaşmayan bir davranış, namazda olunmadığı izlenimini veriyorsa amel-i kesir çerçevesine girer ve namazı bozar. Namaz kılan kişi, bir uzvunu nasıl kaşıdığını ve bunun namazını bozup bozmadığını bu açıklamalara göre değerlendirmelidir (İbn-i Abidin, Reddü l-muhtar, II, 385). 10

11 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf 11 AYET-İ KERİME VE MEALİ و ل ي س ت ال تو ب ة ل ل ذين ي ع م ل ون ال س ي ات ح ت ى ا ذ ا ح ضر ا ح د ه م ال م و ت ق ال ا ين ت ب ت ال ن و لا ال ذين مي وت ون و ه م ك فار ا ول ي ك ا ع ت د ن ا ل ه م ع ذ ابا ا ليام "Yoksa, (makbul) tövbe, kötülükleri (günahları) yapıp yapıp da kendisine ölüm gelip çatınca, "İşte ben şimdi tövbe ettim" diyen kimseler ile kâfir olarak ölenlerinki değildir. Bunlar için ahirette elem dolu bir azap hazırlamışızdır." (Nisâ; 18) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن ع م ران بن الح ص ني رضي الل ه عنهام عن النبي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م أ نه قال :» خ ري ك م ق رين ث م ال ذ ين يلو ن هم ث م ال ذ ين يل ون ه م. ث م ي ك ون ب عد ه م ق و م يشهد ون ولا ي س ت ش ه د ون و ي خ ون ون و لا ي و مت ن ون و ي ن ذ ر ون و لا ي وف ون و ي ظ ه ر ف يهم ال سم ن İmrân İbni Husayn (r.a.) dan Nebî (s.a.v.) buyurdu: Sizin hayırlılarınız, benim zamanımda yaşayanlarınızdır. Sonra zamanımda yaşayanlara yakın olanlar, sonra da onlara yakın olanlardır. Onlardan sonra öyle bir topluluk gelir ki, kendilerinden şâhitlik istenmediği halde şâhitlik yaparlar; hiyânet ederler de kendilerine güvenilmez; adakta bulunurlar fakat yerine getirmezler; onlarda şişmanlık başgösterir. (Buhârî, Şehâdât 9; Müslim, Fezâilu s-sahâbe 214)

12 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Namazda gülmenin hükmü nedir? Namazda gülme üç türlü olabilir: 1-Namazda iken yanındakilerin duyabileceği şekilde sesli olarak gülmek; bununla hem abdest hem de namaz bozulur (Serahsi, el-mebsut, I, 182). İbn Üsame nin babasından naklettiği bir hadiste şöyle denilmektedir: Biz Rasulüllah ın peşinde namaz kılarken görme özürlü birisi bir çukura düştü. Biz de adamın haline güldük. Bunun üzerine Rasulüllah yeniden abdest alıp namazı baştan itibaren iade etmemizi emretti. (Darekutni, Sünen, I, 295). Hanefiler dışındaki mezheplerde kahkaha namazı bozsa da abdesti bozmaz. Çünkü namazın dışındayken kahkaha abdesti bozmadığına göre namazdayken de bozmaz (İbn Kudame, el-muğni, I, 211). 2- Namaz kılan kimsenin kendisinin duyabileceği kadar gülmesiyle yalnızca namaz bozulur. 3- Kişinin ne yakınındakinin ne de kendisinin işitmeyeceği şekilde gülümsemesi namazı da abdesti de bozmaz (Mevsıli, el-ihtiyar, I, 11). 12

13 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ن الل ه لا ي ظ ل م م ث ق ال ذ رة و ا ن ت ك ح س ن ة ي ض اع ف ه ا و ي و ت م ن ل د ن ه ا ج را ع ظيام "Şüphesiz Allah (hiç kimseye) zerre kadar zulüm etmez. (Yapılan) çok küçük bir iyilik de olsa onun sevabını kat kat arttırır ve kendi katından büyük bir mükâfat verir." (Nisâ; 40) 13 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن عبد الل ه ب ن ع م ر و ب ن ال عاص رضي الل ه عنهام أ ن رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» ق د أ ف ل ح م ن أ س ل م وك ان ر ز ق ه ك ف افا و ق نع ه الل ه مب ا آت اه Abdullah İbni Amr İbni Âs (r.a.) dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Müslüman olan, kendisine yeteri kadar rızık verilen, Allah ın kendisine verdiği nimete kanâat eden kimse şüphesiz kurtuluşa ermiştir. (Müslim, Zekât 125)

14 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Vitir namazının üçüncü rekatında eller niçin kaldırılıp tekrar bağlanıyor? İbadetler tevkifi dir yani Allah ın emrettiği Hz. Peygamber (s.a.v.) in tarif ettiği şekilde eda edilirler. Vitir namazında kunuttan önce tekbir esnasında ellerin kaldırılması Hz. Peygamber den gelen bazı rivayetlere dayanmaktadır (Buhari, Ezan 83; Mubarekfuri, Tuhfetü l-ahvezi, Kitabu l-vitr, 337 H. No: 460). 14

15 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ي و م ي ذ ي و د ال ذين ك ف ر وا و ع ص و ا ال رس ول ل و ت س وى ب ه م الا ر ض و لا ي ك ت م ون الل ه ح ديثا "O kıyamet günü, Allah'ı inkar edip Peygamber'e isyan edenler, yer yarılıp içine girmiş olmayı isterler ve Allah'tan hiçbir söz gizleyemezler." (Nisâ; 42) 15 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ك رمي ة الم ق دام ب ن مع د يك ر ب رضي الل ه عنه قال : سم ع ت رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م يق ول :» م ا ملا آدم ي و ع اء شر ا م ن ب ط ن ه ب حس ب اب ن آد م أ ك لات ي ق م ن ص ل ب ه فا ن ك ان لا م حال ة ف ثل ث لط ع ام ه وث ل ث ل شراب ه و ث ل ث ل ن ف س ه Ebû Kerîme Mikdâd İbni Ma dîkerib (r.a.) den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Hiçbir kişi, midesinden daha tehlikeli bir kap doldurmamıştır. Oysa insana kendini ayakta tutacak bir kaç lokma yeter. Şayet mutlaka çok yiyecekse, midesinin üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe, üçte birini de nefesine ayırmalıdır. (Tirmizî, Zühd 47)

16 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Namazda ta dil-i erkanın hükmü nedir? Ta dil-i erkan, namazın rükünlerini düzgün, yerli yerinde ve düzenli yapmak demektir. Ta dil-i erkana yakın anlamda kullanılan tuma nine kelimesi, yapılmakta olan rüküne hakkının verildiğine kanaat getirilmesi ve yapılan işin içe sinmesi halini ifade eder ki ta dil-i erkana riayetin sonucudur. Ta dil-i erkan özellikle rükuda, kavmede (rükudan kalktıktan sonraki duruşta), secdede ve celsede (iki secde arasındaki oturuşta) söz konusu olur. Hanefi mezhebindeki kuvvetli görüşe göre, sayılan dört yerde ta dil-i erkan vaciptir. Diğer bazı mezheplere ve Hanefilerden de İmam Ebu Yusuf a göre ise ta dil-i erkan farzdır (Merğinani, el-hidaye, I, 53;). 16

17 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و الل ه ي ريد ا ن ي ت وب ع ل ي ك م و ي ريد ال ذين ي تب ع ون ال شه و ات ا ن مت يل وا م ي لا ع ظيام "Allah, sizin tövbenizi kabul etmek istiyor. Şehvetlerine uyanlar ise sizin büyük bir sapıklığa düşmenizi istiyorlar." (Nisâ; 27) 17 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب أ م ام ة إ ي اس ب ن ث ع ل ب ة الا ن ص ار ي ال حار يث رضي الل ه عنه قال : ذ ك ر أ ص حاب ر سول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م يو ما ع ن د ه ال دن ي ا فقال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» أ لا ت س م ع ون أ لا ت س م ع ون إ ن ال ب ذ اذ ة م ن الا مي ان إ ن ال ب ذ اذ ة م ن الا مي ان Ebû Ümâme İyâs İbni Sa lebe el-ensârî el-hârisî (r.a.) şöyle dedi: Bahsettiler. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Siz işitmiyor musunuz? İşitmiyor musunuz? Sade yaşamak imandandır; sâde hayat sürmek imandandır. (Ebû Dâvûd, Tereccül 2)

18 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Secdede burnun yere değmesinin hükmü nedir? Burun yere değmeden kılınan namaz geçerli midir? Namazın rükünlerinden biri de secdeye varmaktır. Namazda rükudan sonra, ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaya secde denir. Her rekatta iki secde etmek farzdır. Secdede alın ve burun birlikte yere konmalıdır (Merğinani, Hidaye, I, 50; Mehmet Zihni, Nimeti İslam, 190, İstanbul, 1976). Zira Rasulüllah (s.a.v.), namazda secdeye vardığında alnını ve burnunu yere koyar, kollarını yanlarına yapıştırmaz ellerini de omuz hizasına gelecek şekilde koyardı (Tirmizi, Salat, 201). Özürsüz olarak secdede alnın yere konulup da burnun konulmaması kerahetle caizdir. 18

19 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ن الل ه لا ي غ ف ر ا ن ي شر ك ب ه و ي غ ف ر م ا د ون ذ ل ك ل م ن ي ش اء و م ن ي شر ك ب الل ه ف ق د اف تر ى ا مث ا ع ظيام "Şüphesiz Allah, kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz. Bunun dışında kalan (günah) ları ise dilediği kimseler için bağışlar. Allah'a şirk koşan kimse, şüphesiz büyük bir günah işleyerek iftira etmiş olur." (Nisâ; 48) 19 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن س ف يان ص خ ر بن ح ر ب رضي الل ه عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» لا ت ل ح ف وا في ال مسا ل ة فو الل ه لا ي س ا ل ني أ ح د م ن ك م ش ي ي ا ف ت خر ج ل ه م س ا ل ت ه م ني ش ي ي ا و أ نا ل ه كار ه ف ي ب ار ك ل ه فيام أ ع ط ي ت ه Ebû Abdurrahman Muâviye İbni Ebû Süfyân Sahr İbni Harb (r.a.) dan rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Dilenmekte ısrar etmeyiniz. Allah a yemin ederim ki, sizden biri benden bir şey ister de, hoşuma gitmemesine rağmen, benden bir şey koparırsa, verdiğim malın bereketini görmez. (Müslim, Zekât 99)

20 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Tek başına namaz kılan biri, kıraatin gizli olması gereken namazlarda sesli olarak okursa namazı sahih olur mu? Tek başına namaz kılarken öğle ve ikindi namazları ile gündüz kılınan sünnet namazlarda gizli okumak yani kendisi işitebilecek derecede dili ile harfleri belirterek yapmak, namazın vaciplerindendir (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, I, 358). Namazın vaciplerden herhangi birinin bilerek terk edilmesi durumunda namazın yeniden kılınması; unutularak yapılmaması halinde ise sehiv secdesi yapılması gerekir. Dolayısıyla gizli okunması gereken yerde, açıktan okuyan kişi, namazın sonunda sehiv secdesi yapmalıdır (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, I, 329). 20

21 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ي ا ا ي ه ا ال ذين ا م ن وا ا طيع وا الل ه و ا طيع وا ال رس ول و ا ولي الا م ر م ن ك م ف ا ن ت ن از ع ت م في شي ء ف ر دوه ا لى الل ه و ال رس ول ا ن ك ن ت م ت و م ن ون ب الل ه و ال ي و م الا خ ر ذ ل ك خ ري و ا ح س ن ت ا ويلا 21 "Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygamber'e itaat edin ve sizden olan ulu'l-emre (idarecilere) de. Herhangi bir hususta anlaşmazlığa düştüğünüz takdirde, Allah'a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız, onu Allah ve Resûlüne arz edin. Bu, daha iyidir, sonuç bakımından da daha güzeldir." (Nisâ; 59) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن إب ن ع م ر رضي الله عنهام أ ن ر س ول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال وهو ع لى الم ن بر و ذ ك ر ال صدق ة وال تع فف ع ن المسا ل ة :» الي د ال ع ل ي ا خ ري م ن الي د ال سف لى «و الي د الع ل ي ا ه ي الم ن ف قة وال سف لى ه ي ال ساي ل ة 532. Yine İbni Ömer (r.a.) dan rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) minber üzerinde iken sadaka vermekten, dilenmeyip iffetli yaşamaktan bahsetmiş ve şöyle buyurmuştur: Üstteki el, alttaki elden hayırlıdır. Üstteki el, veren; alttaki el ise, dilenip alan eldir. (Buhârî, Zekât 18, 50; Müslim, Zekât 94)

22 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Farz namazlarda ilk oturuşu unutan kimse namazını nasıl tamamlar? İlk oturuş, namazın vaciplerindendir. Vacibin unutulması durumunda son oturuşta sehiv secdesi yapılması gerekir (İbn Nüceym, el-bahru r-raik, I, 314). Hz. Peygamber (s.a.v.) genel anlamda unutmaktan dolayı herhangi bir uhrevi sorumluluk oluşmayacağını ifade etmiştir (İbn Mace, Talak, 16). İlk oturuşun kasten terk edilmesi ise tahrimen mekruh kabul edilmiştir (İbn Nüceym, el- Bahru r-raik, I, 314). 22

23 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ م ن ج اء ب ال ح س ن ة ف ل ه ع شر ا م ث ال ه ا و م ن ج اء ب ال س يي ة ف لا ي ج ز ى ا لا م ث ل ه ا و ه م لا ي ظ ل م ون "Kim bir iyilik yaparsa ona on katı vardır. Kim de bir kötülük yaparsa o da sadece o kötülüğün misliyle cezalandırılır ve onlara zulmedilmez." (En'âm; 160) 23 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ريرة رضي الل ه عنه قال : قال رس ول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» م ن س ا ل ال ناس ت ك رثا ف ا من ا ي س ا ل ج م را ف ل يس ت ق ل أ و ل ي س ت ك رث Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Mal biriktirmek için dilenen, gerçekte ateş koru istiyor demektir. Artık ister az, ister çok dilensin. (Müslim, Zekât 105)

24 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Namaz kılmamanın mazereti olabilir mi? Bazı işyerlerinde namaz kılmaya fırsat verilmemesi bir mazeret sayılır mı? Bilindiği gibi namaz, dinimizin ifasını emrettiği ibadetlerin en önemlisidir. Kelime-i şehadetten sonra, İslam binasının üzerine kurulduğu beş esastan birincisidir. Akıllı ve ergenlik çağına ulaşan her Müslümanın namaz kılması farzdır. Terk edilmesi ve -geciktirmeyi caiz kılan meşru bir mazeret bulunmaksızın- vaktinde eda edilmeyip kazaya bırakılması, en büyük günahlardan biridir. Namaz, uyuyakalmak, unutmak ve başla da olsa ima ile kılamayacak kadar hasta olmak gibi meşru bir mazeret bulunmadıkça kazaya bırakılamaz. Hz. Peygamber (s.a.v.) Biriniz uyuyakalır veya unutur da bir namazı vaktinde kılamaz ise, hatırladığı vakit o namazı kılsın (Buhari, Mevakit, 37; Müslim, Mesacid, ) buyurmuştur. Meşguliyeti çok olmak, aile fertlerinin geçimini sağlamak için yapılan çalışma ve yolculuk gibi durumlar namazın ertelenmesi için özür sayılmaz. Kur an-ı Kerim de şöyle buyurulur: Öyle erkekler vardır ki, onları ne bir ticaret, ne bir alış-veriş, Allah ı anmaktan, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekat vermekten alıkoyamaz. Onlar, dehşetinden kalblerin ve gözlerin ters döneceği günden korkarlar (Nur, 24/37). İşverenin veya işyerinde sorumluluk alan kimsenin, namaz kılmak isteyen memurlarına ve işçilerine, cuma ve günlük dini görevleri olan namazlarının hiç değilse farzlarını kılabilme imkanını sağlaması gerekir. Ancak çalışanın da işini aksatmamak ve iş disiplininin korunması açısından işverenin veya amirlerin iznini alması uygun olur. İzin verilmemesine rağmen kılınan namaz geçerlidir. Namaz kılma imkanı bulunmayan bir yerde çalışan kimsenin bu imkanı bulabileceği bir iş araması uygun olur. 24

25 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ف لا و ر ب ك لا ي و م ن ون ح تى ي ح ك م وك فيام ش ج ر ب ي ن ه م ث م لا ي ج د وا في ا ن ف س ه م ح ر جا م ام ق ض ي ت و ي س ل م وا ت س ليام 25 "Hayır, rabbine andolsun ki, aralarında çıkan anlaşmazlık hususunda seni hakem kılıp sonra da verdiğin hükümden içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın onu kabullenmedikçe ve boyun eğip teslim olmadıkça iman etmiş olmazlar." (Nisâ; 65) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ر ي ر ة رضي الل ه عنه أ ن رس ول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» ل ي س الم س ك ني ال ذ ي يط وف ع لى ال ناس ت ر ده الل ق م ة والل ق م تان و ال تم ر ة وال تم رت ان و ل ك ن الم س ك ني ال ذ ي لا يج د غ ن ى ي غن يه و لا ي ف ط ن ل ه ف ي ت ص دق ع ل ي ه و لا ي ق وم ف يس ا ل ال ناس Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Miskin, bir iki lokma veya bir iki hurma için kapı kapı dolaşan kimse değildir. Asıl miskin, ihtiyacını karşılayacak bir şeyi bulunmadığı halde, durumu bilinmediği için kendisine sadaka verilemeyen ve kendisi de kalkıp insanlardan bir şey istemeyen kimsedir. (Buhârî, Zekât 25; Tefsîru sûre (2) 18; Müslim, Zekât 101,102)

26 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Cenaze için sala vermek gerekir mi? Sala vermenin hükmü nedir? Sala, ülkemizde, genellikle cenaze olduğunu o bölgedeki insanlara ilan etmek amacıyla okunması adet haline gelen ve Rasulüllah a salat ve selam içeren duadır. Ayrıca bazı yörelerimizde cuma ve kandil geceleri ile cuma namazından önce de sala okunmaktadır. Hz. Peygamber döneminde sala okunduğuna dair dini kaynaklarda her hangi bir bilgi yer almamaktadır. Bununla birlikte ölüm haberinin çeşitli yollarla duyurulması sünnettir. Nitekim Rasulüllah ın (s.a.v.), Necaşi nin vefatını ashabına haber verdiği (Buhari, Cenaiz, 4), kendisine bildirilmeden defnedilen bir cenaze için de Bana neden haber vermediniz? (Buhari, Cenaiz, 5, 56) diye serzenişte bulunduğu rivayet edilmiştir. 26

27 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf 27 AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ي ن م ا ت ك ون وا ي د ر ك ك م ال م و ت و ل و ك ن ت م في ب ر وج م ش يد ة و ا ن ت ص ب ه م ح س ن ة ي ق ول وا ه ذ ه م ن ع ن د الل ه و ا ن ت ص ب ه م س يي ة ي ق ول وا ه ذ ه م ن ع ن د ك ق ل ك ل م ن ع ن د الل ه ف ام ل ه و لا ء ال ق و م لا ي ك اد ون ي ف ق ه ون ح ديثا "Nerede olursanız olun ölüm sizi yakalar; sarp ve sağlam kalelerde olsanız bile! Kendilerine bir iyilik dokunsa "Bu Allah tan" derler, başlarına bir kötülük gelince de "Bu senden" derler. "Hepsi Allah tandır" de. Ne oldu bu adamlara ki bir türlü sözü anlayamıyorlar!" (Nisâ; 78) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب عبد الل ه ال زب ري ب ن الع وام رضي الل ه عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» لا ن ي ا خ ذ أ ح د ك م أ حب ل ه ث م ي ا يت الج ب ل ف ي ا يت بح ز م ة م ن ح ط ب ع لى ظ ه ر ه ف ي بيع ه ا ف ي ك ف الل ه بها و ج ه ه خ ري ل ه م ن أ ن ي س ا ل ال ناس أ عط و ه أ و م ن ع وه Ebû Abdullah Zübeyr İbni l-avvâm (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Herhangi birinizin iplerini alıp dağa gitmesi ve sırtına bir bağ odun yüklenip getirerek onu satması ve Allah ın bu sebeple onun yüzsuyunu koruması, verseler de vermeseler de insanlardan bir şeyler dilenmesinden çok hayırlıdır. (Buhârî, Zekât 50, 53; Büyû 15, Müsâkât 13)

28 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Cenaze namazı ayakkabı ile kılınabilir mi? Bütün namazlarda olduğu gibi cenaze namazında da namaza mani olan pisliklerin giderilmesi (necasetten taharet) şarttır. Buna göre, cenaze namazı kılacak kimsenin ayakkabılarında namaza engel bir pislik yoksa, namazını ayakkabıları ile kılmasında dinen bir sakınca bulunmamaktadır. Nitekim Rasulüllah (s.a.v.), ayakkabıları ile cenaze namazına durmuş, Cebrail in ayakkabılarına pislik bulaşmış olduğunu haber vermesi üzerine onları çıkarmıştır (Ebu Davud, Salat, 91). 28

29 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ف لا ي ت د ب ر ون ال ق ر ا ن و ل و ك ان م ن ع ن د غ ري الل ه ل و ج د وا فيه اخ ت لا فا ك ثريا "Kur an ı inceleyip düşünmüyorlar mı? Eğer Allah tan başka birinden gelmiş olsaydı onda birçok tutarsızlık ve çelişki bulurlardı!" (Nisâ; 82) 29 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن الم قد ام ب ن م ع د يك رب رضي الل ه عنه عن ال ن بي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» م ا أ ك ل أ ح د ط ع اما خ ري ا م ن أ ن ي ا ك ل م ن عم ل ي د ه و إ ن ن ب ي الل ه د او د ص لى الله ع ل ي ه وس ل م كان ي ا كل م ن ع م ل ي د ه Mikdâm İbni Ma dîkerib (r.a.) den rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: Hiçbir kimse, asla kendi kazancından daha hayırlı bir rızık yememiştir. Allah ın Peygamberi Dâvûd aleyhisselâm da kendi elinin emeğini yerdi. (Buhârî, Büyû 15, Enbiyâ 37)

30 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Sabah namazının sünneti ile farzı arasında kaza namaz kılınır mı? Sabah namazının sünneti ile farzı arasında kaza namazları kılınabilir. Ancak bu esnada nafile namaz kılmak mekruhtur (Merğnani, Hidaye, I, 40). 30

31 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ق ل ا ن ص لا يت و ن س يك و م ح ي اي و م ام يت ل ل ه ر ب ال ع ال مني "De ki: "Benim namazım, (her türlü) ibadetim, hayatım ve ölümüm, hepsi âlemlerin rabbi olan Allah içindir." (En'âm; 162) 31 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وع ن ابن مس عود رضي الل ه عنه عن النبي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال:» لا ح س د إ لا في اث ن ت ني : ر ج ل آت اه الل ه م الا ف س ل ط ه ع لى ه ل ك ت ه في الح ق و ر ج ل آت اه الل ه ح ك م ة ف ه و ي ق ضي ب ه ا و ي ع ل م ها İbni Mes ûd (r.a.) den rivayet edildiğine göre Nebî (s.a.v.) şöyle buyurdu: Ancak iki kişiye gıbta edilir: Allah ın verdiği malı hak yolunda harcamayı başaran kimse. Yine Allah ın kendisine verdiği ilim ve hikmet ile yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına öğreten kimse. (Buhârî, İlim 15; Müslim, Müsâfirîn 268)

32 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Bir namaz hem kaza hem sünnet niyeti ile kılınabilir mi? Kazaya kalmış namazların kazası ile meşgul olmak, revatip (farz namazlara bitişik olan) sünnetlerin dışındaki bir nafile namaz kılmaktan önemli ve önceliklidir. Ancak vakit namazları ile birlikte kılınan düzenli nafileler (revatip sünnetler) ve Teravih namazı imkanlar ölçüsünde kılınmalıdır. Hz. Peygamber (s.a.v.) bir hadislerinde, Kulun kıyamet günü ilk hesaba çekileceği konu, farz namazlardır. Eğer bunlar tamamsa işi kolaylaşmıştır. Farzlarda eksiği varsa, bakın bakalım, nafile namazı var mı? denilir ve nafilelerle farzları tamamlanır. (Tirmizi, Salat, 188; İbn Mace, İkame, 202) buyurmuştur. Kılınacak namazın ne olduğu kesin olarak tayin edilerek niyetlenilmesi gerekir. İki niyetle bir namaz kılınamayacağı gibi, namaz kılarken birden çok namaza niyet edilmez. Hem kaza namazına, hem de vaktin sünnetine birlikte niyet edilirse bu namaz, kaza namazı olur. Hem kaza namazı hem de vaktin sünneti kılınmış olmaz (Fetavay-ı Hindiyye, I, 125). 32

33 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و م ن ي ق ت ل م و م نا م ت ع مدا ف ج ز اؤ ه ج ه نم خ ال دا فيه ا و غ ض ب الل ه ع ل ي ه و ل ع ن ه و ا ع د ل ه ع ذ ابا ع ظيام "Kim bir mümini kasten öldürürse cezası, içinde devamlı kalmak üzere cehennemdir. Allah ona gazap etmiş, onu lânetlemiş ve onun için büyük bir azap hazırlamıştır." (Nisâ; 93) 33 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن إب ن مس ع ود رضي الله عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» أ ي ك م م ال و ار ث ه أ ح ب إ ليه م ن م اله «قال وا : يا ر سول الل ه. ما م نا أ ح د إ لا م ال ه أ ح ب إ ليه. قال :» ف ا ن م ال ه ما ق دم و م ال و ار ثه ما أ خر İbni Mes ûd (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.), ashabına: Hanginize mirasçısının malı, kendi malından daha sevimlidir? diye sordu. Onlar : Ey Allah ın Resûlü! Hepimiz malımızı herşeyden fazla severiz, dediler. Hz. Peygamber de: Kişinin kendi malı hayır yaparak önceden gönderdiği, mirasçısının malı ise, harcamayıp geriye bıraktığıdır! buyurdu. (Buhârî, Rikak 12)

34 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Sünnet namazlar kaza edilir mi? Vaktinde kılınmayan beş vakit namazın farzları ile vacip olan vitir namazı kaza edilir. Kılınmayan sünnetler vakit çıktıktan sonra kaza edilmez. Ancak vaktinde kılınmayan sabah namazı, aynı gün zevalden önce kaza edildiğinde sünneti ile birlikte kaza edilir (Fetavay-ı Hindiyye, I, 121). Çünkü Hz. Peygamber kılamadığı bir sabah namazını öğleden önce kaza ederken, sünnetiyle birlikte kaza etmiştir (Ebu Davud, Salat, 11). Bir de öğle namazında cemaate yetişmek için sünneti kılmadan farza başlayan kişi, farzı kıldıktan sonra kılmadığı ilk sünneti de kılar. Bunu son sünnetten önce veya sonra kılması fark etmez. 34

35 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و م ن ي ه اج ر في س بيل الل ه ي ج د في الا ر ض م ر اغ ام ك ثريا و س ع ة و م ن ي خ ر ج م ن ب ي ت ه م ه اج را ا لى الل ه و ر س ول ه ث م ي د ر ك ه ال م و ت ف ق د و ق ع ا ج ر ه ع لى الل ه و ك ان الل ه غ ف ورا ر حيام 35 "Allah yolunda hicret eden kimse yeryüzünde gidecek birçok uygun yer ve imkân bulacaktır. Kim Allah ve resulü uğrunda hicret ederek yurdundan çıkar da sonra ölüm onu yolda yakalarsa artık onun mükâfatını vermek Allah a aittir; Allah daima günahları örtmektedir, engin rahmet sahibidir." (Nisâ; 100) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ريرة رضي الل ه عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» م ا م ن ي و م ي ص ب ح ال ع باد ف يه إ لا م ل ك ان ي ن ز لان ف ي ق ول أ ح د ه ام : الل ه م أ عط م ن ف قا خ ل فا و ي ق ول الا خ ر : الل ه م أ عط م م س كا ت ل فا «متفق عليه Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Her sabah iki melek iner. (O meleklerden) biri: Ya Rabb! İyilik edene malının karşılığını ver, der. Diğeri de: Ya Rabb!. Cimrilik edene de malının hayrını gösterme, diye dua eder. (Buhârî, Zekât 27; Müslim, Zekât 57)

36 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Kaza namazlarını kılarken vakitten kazanmak için, namaz içindeki sünnetleri terk etmek caiz midir? Namazın sahih ve eksiksiz bir şekilde kılınabilmesi için, bir takım farzları, vacipleri, sünnetleri ve adabı bulunmaktadır. Namazın farzlarından birini yerine getirmemek namazın geçersizliğine (batıl manasında fasit olmasına) sebep olur. Vaciplerin terki halinde ise, eğer unutma veya hata ile yapılırsa sehiv secdesi yapılması gerekir; bilerek terk edilmesi halinde günah işlenmiş olur ve namazın yeniden kılınması vacip olur (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, I, 456). Namazın sünnetlerinin ve adabından birinin veya tamamının terk edilmesi durumunda, namaz bozulmadığı gibi, sehiv secdesi de gerekmez. (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, I, 474). Ancak namazın fazilet ve sevabı kaçırılmış olur. Zira Hz. Peygamber (s.a.v.): Benim namaz kıldığımı gördüğünüz gibi namaz kılınız buyurmuştur (İbn Hibban, Sahih, Beyrut, 1414/1993, IV, 541). Dolayısıyla namazın sünnetlerine riayet edip devam etmek Hz. Peygamber (s.a.v.) e tabi olmanın alametidir. Meşru bir mazeret olmadıkça namazın sünnetleri terk edilmemelidir. Buna rağmen terk edilirse namaz borcu ödenmiş olur. 36

37 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و م ن ي ع م ل س وءا ا و ي ظ ل م ن ف س ه ث م ي س ت غ ف ر الل ه ي ج د الل ه غ ف ورا ر حيام "Kim bir kötülük yapar, yahut kendine zulmeder, sonra da Allah'tan bağışlama dilerse, Allah'ı çok bağışlayıcı ve çok merhamet edici bulur." (Nisâ; 110) 37 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ريرة رضي الل ه عنه أ ن رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» قال الل ه تعالى : أن ف ق يا اب ن آدم ي ن ف ق ع ل ي ك Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğne göre Resûlullah (s.a.v.), Allah Teâlâ şöyle buyurdu demiştir: Ey âdemoğlu! (Allah için) infak et ki, sana da infak olunsun! (Buhâri, Tefsîru sûre (11) 2; Nefekât 1; Tevhid 35; Müslim, Zekât 36, 37)

38 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Kazaya kalan namazlar cemaatle kılınabilir mi? Namaz belli vakitlerde yerine getirilmesi gereken bir farz olduğu için, bir mazeret olmaksızın tembellik ve ihmal yüzünden namazı vaktinde kılmayan kimse günahkar olur. Hz. Peygamber (s.a.v.) uyuyakalma ve unutmayı bir mazeret kabul etmiş ve bu iki sebepten biriyle bir namazın vaktinde kılınamaması durumunda, hatırlanıldığı vakit kılınmasını söylemiştir. İmamla aynı vaktin namazını kılıyor olmak kaydı ile kazaya kalan namazlar cemaatle kılınabilir (Merginani, el-hidaye, I, 58). 38

39 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و م ن ي ك س ب خ ط ي ة ا و ا مث ا ث م ي ر م ب ه ب ر ي ا ف ق د اح ت م ل ب ه ت انا و ا مث ا م بينا "Kim bir hata işler veya bir günah kazanır da sonra onu bir suçsuzun üzerine atarsa, şüphesiz iftira etmiş, apaçık bir günah yüklenmiş olur." (Nisâ; 112) 39 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن ع ب د الله اب ن ع م ر و اب ن ال عاص رضي الله عنهام قال : قال رس ول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» أ ر ب عو ن خ ص ل ة أ علاه ا م ن يح ة الع ن ز ما م ن ع امل يع مل بخ صل ة منها ر ج اء ث و اب ه ا و ت ص د يق م و ع ود ه ا إ لا أ د خ ل ه الل ه تعالى ب ه ا الج نة Abdullah İbni Amr İbni Âs (r.a.) dan rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Kırk iyilik vardır (bu kırk iyilik gizlidir). Bunların biri, birisine sağıp sütünden faydalanabileceği sütlü bir keçi bile olsa ödünç vermektir. Kim, sevâbını umarak ve mükâfâtını Allah ın vereceğine inanarak bu kırk hayırdan birini işlerse, Allah Teâlâ onu bu sebeple cennete koyar. (Buhârî, Hibe 35)

40 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Kaza namazına nasıl niyet edilir? Kaza kılacak olan kişinin kılacağı namazı belirleyerek niyet etmesi asıldır. Fakat üzerinde çok sayıda kaza namazı varsa, geçmiş namazları kaza ederken, Vaktinde kılamadığım ilk sabah/ ilk öğle/ ilk ikindi/ ilk akşam/ ilk yatsı namazını kılmaya şeklinde niyet edebileceği gibi, kılamadığım son sabah/ son öğle/ son ikindi/ son akşam/ son yatsı namazını kılmaya şeklinde de niyet edebilir. 40

41 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ و ل و لا ف ض ل الل ه ع ل ي ك و ر ح م ت ه ل ه مت ط اي ف ة م ن ه م ا ن ي ض ل وك و م ا ي ض ل ون ا لا ا ن ف س ه م و م ا ي ضر ون ك م ن شي ء و ا ن ز ل الل ه ع ل ي ك ال ك ت اب و ال ح ك م ة و ع ل م ك م ا ل م ت ك ن ت ع ل م و ك ان ف ض ل الل ه ع ل ي ك ع ظيام 41 "(Ey Muhammed!) Eğer Allah'ın sana lütuf ve merhameti olmasaydı, onlardan bir grup seni saptırmaya çalışırdı. Halbuki onlar, ancak kendilerini saptırırlar, sana hiçbir zarar veremezler. Allah sana kitabı (Kur'an'ı) ve hikmeti indirmiş ve sana bilmediğin şeyleri öğretmiştir. Allah'ın sana lütfu çok büyüktür." (Nisâ; 113) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ريرة رضي الل ه عنه أ ن رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» م ا ن ق ص ت ص د ق ة م ن م ال و م ا ز اد الل ه ع ب دا ب ع ف و إ لا ع ز ا و م ا ت و اض ع أ ح د لل ه إ لا ر ف ع ه الل ه ع ز وج ل Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Sadaka vermek malı eksiltmez. Kul başkalarının hatalarını bağışladıkca Allah da onun şerefini arttırır. Kim Allah için alçak gönüllü davranırsa, Allah da onu yükseltir. (Müslim, Birr 69)

42 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Seferi olan kişi cemaate namaz kıldırabilir mi? Seferi kimse, hem seferi olan cemaate, hem de mukim olan cemaate imamlık yapabilir. Seferi olan kişi dört rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılacağı için, böyle bir kimse cemaate namaz kıldıracağı zaman namaza başlamadan önce, Ben seferiyim, ikinci rekatın sonunda selam vereceğim. Ben selam verince siz selam vermeksizin kalkıp namazınızı tamamlayınız uyarısında bulunması, karışıklığı önlemek bakımından uygun olur (Kasani, Bedaiu s-sanai, I, ; Merğinani, el-hidaye, I, 81). Nitekim Hz. Peygamber Mekke fethinden sonra Mekke de kaldığı sürece namazları misafir olarak (kasrederek) kıldırmış ve Biz misafiriz, siz namazlarınızı tamamlayınız buyurmuştur (Ebu Davud, Salatü lmüsafir, 10) Hz. Ömer (r.a.) de aynı şekilde, Mekke ye geldiği zaman dört rekatlı farzları iki rekat olarak kıldırmış ve mukim cemaate: Mekkeliler! Namazınızı tamamlayınız; biz misafiriz demiştir (Muvatta, Kasru s-salat, 6). 42

43 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ن الل ه لا ي غ ف ر ا ن ي شر ك ب ه و ي غ ف ر م ا د ون ذ ل ك ل م ن ي ش اء و م ن ي شر ك ب الل ه ف ق د ض ل ض لا لا ب عيدا "Şüphesiz Allah kendisine ortak koşulmasını bağışlamaz. Bunun dışındaki günahları, dilediği kimseler için bağışlar. Allah'a ortak koşan, kuşkusuz, derin bir sapıklığa düşmüştür." (Nisâ; 116) 43 HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ر ي ر ة رضي الل ه عنه أ نه س م ع رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م ي ق ول :» م ث ل الب خ يل والم ن ف ق ك م ث ل ر ج ل ني ع ل ي ه ام ج بت ان م ن ح د يد م ن ث د ي ه ام إ لى ت ر اق يهام ف ا ما الم ن ف ق ف لا ي ن ف ق إ لا س ب غ ت أ و و ف ر ت على ج ل د ه حتى ت خ ف ي ب ن ان ه و ت ع ف و أ ث ر ه و أ ما الب خ يل ف لا ي ر يد أ ن ي ن ف ق ش يي ا إ لا ل ز ق ت ك ل ح ل ق ة م ك ان ه ا ف ه و ي و سع ه ا ف لا ت تس ع Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre o, Resûlullah (s.a.v.) in şöyle buyurduğunu işitmiştir: Cimri ile cömerdin durumu, göğüsleri ile köprücük kemikleri arasına zırh giyinmiş iki kişinin durumuna benzer. Cömert, sadaka verdikce, üzerindeki zırh genişler, uzar, ayak parmaklarını örter ve ayak izlerini siler. Cimri ise, bir şey vermek istediğinde zırhın halkaları birbirine iyice geçer, onu sıkıştırır; genişletmek için ne kadar çalışsa da başaramaz. (Buhârî, Cihâd 89; Müslim, Zekât 76-77)

44 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Yolculukta kılınamayan namazların kazası nasıl yapılır? Namazlar, vaktinde kılındığında nasıl kılınması gerekiyor idiyse aynı şekilde kaza edilirler. Buna göre yolculuk halinde kazaya kalan dört rekatlı namazlar ister yolculuk (sefer) halinde, ister yolculuk sona erdikten sonra kaza edilsin, ikişer rekat olarak kaza edilirler. Aynı şekilde yolculuk hali dışında kazaya kalan bir namaz, yolculuk sırasında kaza edilmek istendiğinde dört rekat olarak kılınır (Merğinani, el-hidaye, I, 81-82). 44

45 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf 45 AYET-İ KERİME VE MEALİ ه و ال ذي ج ع ل ال شم س ض ي اء و ال ق م ر ن ورا و ق در ه م ن از ل ل ت ع ل م وا ع د د ال سنني و ال ح س اب م ا خ ل ق الل ه ذ ل ك ا لا ب ال ح ق ي ف صل الا ي ات ل ق و م ي ع ل م ون "Güneşi aydınlatıcı, ayı ise aydınlık yapan, yılların sayısını ve hesaplamayı bilesiniz diye ona menziller belirleyen O dur. Allah bütün bunları hikmet ve fayda esasına göre yarattı. Bilme kabiliyetinde olanlar için de âyetlerini detaylı bir şekilde gözler önüne seriyor." (Yûnus Suresi 5) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن ج اب ر رضي الل ه عنه أ ن رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال : إت ق وا الظ ل م ف ا ن الظ ل م ظ لام ت ي و م الق يام ة وات ق وا ال ش ح ف ا ن ال ش ح أ ه ل ك م ن كان ق ب ل ك م ح م ل ه م على أ ن س ف ك وا د م اء هم و اس ت ح ل وا م ح ار م ه م Câbir İbni Abdullah (r.a.) den rivâyet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Zulüm yapmaktan sakının. Çünkü zulüm kıyamet gününde zâlime zifirî karanlık olacaktır. Cimrilikten de sakının. Zira cimrilik sizden önce yaşayan insanları, birbirini boğazlamaya ve dokunulmaz haklarını çiğnemeye götürmek suretiyle perişan etmiştir. (Müslim, Birr 56)

46 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Seferiliğin başlangıcı nasıl belirlenir? Dinen sefer sayılacak mesafedeki bir yere gitmek üzere yola çıkan kişi, bulunduğu şehrin belediye sınırlarından çıkınca misafir hükmünde kabul edilir. Bu kimse yolculuk hüküm ve ruhsatlarından yararlanmaya başlar (Merğinani, el-hidaye, I, 81). Buna göre, yolculuğa çıkıp belediye sınırlarını geçen kimse dört rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılar. Günümüzde şehirler genişlemiş, İstanbul örneğinde olduğu gibi, iki ucu arasındaki mesafe neredeyse sefer mesafesi olacak kadar genişlemiştir. Günümüzde, bu gibi kentlerde seferiliğin, otogardan veya istasyondan ya da bulunduğu semtin sınırlarından başlayacağı yönünde görüşler vardır (bkz. Seferilik ve Hükümleri, İstanbul 1997). 46

47 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ي ا ا ي ه ا ال ذين ا م ن وا لا ت تخ ذ وا ال ك اف رين ا و ل ي اء م ن د ون ال م و م نني ا ت ريد ون ا ن ت ج ع ل وا ل ل ه ع ل ي ك م س ل ط انا م بينا 47 "Ey iman edenler! Mü'minleri bırakıp da kâfirleri dost edinmeyin. Kendi aleyhinize Allah'a apaçık bir delil mi vermek istiyorsunuz?" (Nisâ; 144) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن عبد الل ه ب ن م س ع ود رضي الل ه عنه قال : قال رسول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م :» لا ح س د إ لا في اث ن ت ني : ر ج ل آت اه الل ه م الا ف س ل ط ه على ه لك ت ه في الح ق. ور ج ل آت اه الل ه ح ك م ة ف هو ي ق ضي ب ها.و ي ع ل م ه ا Abdullah İbni Mes ûd (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Şu iki kimseye gıpta edilmelidir: Biri, Allah ın kendisine verdiği malı hak yolunda harcayıp tüketen kimse, diğeri, Allah ın kendisine verdiği ilimle yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına öğreten kimse. (Buhârî, İlim 15; Müslim, Müsâfirîn 268)

48 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Ulaşım araçlarında farz veya nafile namazlar kılınabilir mi? Hayvan üzerinde veya otomobil, otobüs, uçak ve tren gibi ulaşım araçlarında nafile namaz kılmak caiz ise de, normal durumlarda farz namazların kılınması uygun görülmemiştir. Çünkü söz konusu ulaşım araçlarında namaz kılındığı takdirde namazın kıyam, rüku, secde ve istikbal-i kıble gibi farzlarını yerine getirme imkanı yoktur. Nitekim Rasulüllah (s.a.v.), nafile namaz kılarken bineği hangi istikamete dönerse dönsün bineği üzerinde namaz kılardı. Farz namaz kılmak istediğinde ise bineğinden iner ve kıbleye dönerek namazını kılardı (Buhari, Salat, 31). 48

49 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf 49 AYET-İ KERİME VE MEALİ ا ن ال ذين ي ك ف ر ون ب الل ه و ر س ل ه و ي ريد ون ا ن ي ف رق وا ب ني الل ه و ر س ل ه و ي ق ول ون ن و م ن ب ب ع ض و ن ك ف ر ب ب ع ض و ي ريد ون ا ن ي تخ ذ وا ب ني ذ ل ك س بيلا (١٥٠) ا ول ي ك ه م ال ك اف ر ون ح قا و ا ع ت د ن ا ل ل ك اف رين ع ذ ابا م هينا ١٥١ "Şüphesiz, Allah'ı ve peygamberlerini inkar edenler, Allah'a inanıp peygamberlerine inanmayarak ayrım yapmak isteyenler, "(Peygamberlerin) kimine inanırız, kimini inkar ederiz" diyenler ve böylece bu ikisinin (imanla küfrün) arasında bir yol tutmak isteyenler var ya; işte onlar gerçekten kafirlerdir. Biz de kafirlere alçaltıcı bir azap hazırlamışızdır" (Nisâ; ) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن اب ن ع م ر رضي الل ه عن هام ع ن ال نبي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» لا ح س د إ لا في اث ن ت ني : ر ج ل آت اه الل ه الق رآن ف ه و ي ق وم ب ه آن اء الل ي ل وآن اء ال نهار. و ر ج ل آت اه الل ه م الا. فهو ي ن ف قه آن اء الل ي ل وآن اء ال نهار İbni Ömer (r.a.) dan rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: Şu iki kişiye gıpta edilmelidir: Biri, Allah ın kendisine verdiği Kur ân ile gece gündüz meşgul olan kimse, diğeri, Allah ın kendisine verdiği malı gece gündüz harcayan kimse. (Buhârî, Temennî 5, Tevhîd 45; Müslim, Müsâfirîn 266, 267)

50 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Seferi olan bir kimse mukim imamın arkasında namazını nasıl kılar? Seferi olan bir kimse mukim bir imama uyarsa namazını tam olarak kılar (Mevsıli, el-ihtiyar, I, 80). Zira Rasulüllah (s.a.v.), İmam kendisine uyulsun diye imam olmuştur (Buhari, Salat, 18) buyurarak, cemaatin namazının imamın namazıyla aynı olması gerektiğini ifade etmiştir. Seferi olan kişi, vakit içinde mukim bir imama uyup namazını tamamlamadan selam verirse, kıldığı bu namaz geçerli olmaz. Bu durumda namazı bozulan kişi aynı namazı yeniden tek başına kılarken dört rekat olarak değil iki rekat olarak kılar. 50

51 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ل ل ذين ا ح س ن وا ال ح س ن ى و ز ي اد ة و لا ي ر ه ق و ج وه ه م ق تر و لا ذ ل ة ا ول ي ك ا ص ح اب ال ج نة ه م فيه ا خ ال د ون 51 "Güzel iş yapanlara (karşılık olarak) daha güzeli ve bir de fazlası vardır. Onların yüzlerine ne bir kara bulaşır, ne de bir zillet. İşte onlar cennetliklerdir ve orada ebedî kalacaklardır." (Yûnus; 26) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن اب ن ع م ر رضي الل ه عنهام قال : أ خ ذ ر سول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م مب ن ك ب ي ف ق ال : «ك ن في ال دن ي ا ك ا ن ك غ ر يب أ و عابر س ب يل «و ك ان اب ن ع م ر رضي الل ه عنهام يقول : إ ذا أ م س ي ت ف لا ت ن ت ظ ر ال صب اح و إ ذ ا أ ص ب ح ت ف لا ت ن ت ظ ر الم س اء و خ ذ م ن ص حت ك ل م ر ض ك و م ن ح ي ات ك لم وت ك İbni Ömer (r.a.) şöyle dedi: Resûlullah (s.a.v.) omuzumu tutarak şöyle buyurdu: Dünyada tıpkı bir garip hatta bir yolcu gibi davran! İbni Ömer (r.a.) şöyle derdi: Akşamı ettiğinde, sabahı bekleme! Sabaha çıktığında, akşamı bekleme! Sağlıklı günlerinde, hastalanacağın vakit için; hayatın boyunca da öleceğin zaman için tedbir al! (Buhârî, Rikak 3)

52 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Çalışmak üzere bir şehre giden fakat ailesini oraya götürmeyen kimse namazlarını seferi mi yoksa mukim olarak mı kılar? Bir kişinin doğup büyüdüğü yer veya çalışıp geçimini sağladığı, çoluk çocuğu ile yerleştiği ve sürekli kalmaya niyet ettiği yere vatan-ı asli denir. Vatan-ı asli, ancak başka bir yeri vatan-ı asli edinmekle değişir. Kişi başka bir yere göç edip eşini ve çocuklarını buraya naklederek yerleşirse burası vatan-ı aslisi olur. Önceki vatanı, vatan-ı asli olmaktan çıkar. Daha sonra buraya (eski vatanına) misafir olarak gelirse dört rekatlı farz namazlarını iki rekat olarak kılar. Nitekim Peygamberimiz (s.a.v.) ve arkadaşları Mekke yi terk edip Medine ye yerleştikten sonra Mekke ye gittiklerinde 4 rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılmışlardır (Muvatta, Kasru s-salati, 6; Beyhaki, III/ ). Bir kimsenin doğduğu, evlendiği, içinde yerleşmeye karar verdiği yeri terk etmeyi düşünmeyerek; öğrencilik, işçilik, memurluk ve askerlik gibi sebeplerle uzunca bir zaman oturduğu veya yolculuğa çıkıp en az on beş gün veya daha fazla kalmaya niyet ettiği yerler ise ikamet vatanıdır. İkamet vatanında namazlar mukim olarak kılınır. Bu gibi bir yerde 15 günden az kalacaksa, namazlarını kasr eder (Haddad, el-cevheratü n-neyyire, I, 342). 52

53 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ي ا ا ي ه ا ال ناس ق د ج اء ك م ال رس ول ب ال ح ق م ن ر ب ك م ف ا م ن وا خ ري ا ل ك م و ا ن ت ك ف ر وا ف ا ن ل ل ه م ا في ال سم و ات و الا ر ض و ك ان الل ه ع ليام ح كيام 53 "Ey insanlar! Peygamber size Rabbinizden hakkı (gerçeği) getirdi. O halde kendi iyiliğiniz için iman edin. Eğer inkar ederseniz bilin ki, göklerdeki her şey, yerdeki her şey Allah'ındır. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir." (Nisâ; 170) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أ ن س رضي الل ه عنه قال : خ ط ال نب ي ص لى الله ع ل ي ه وس ل م خ ط وطا فقال :» ه ذا الا نس ان و ه ذا أ ج ل ه. ف ب ي ن ام هو ك ذ ل ك إ ذ ج اء الخ ط الا ق ر ب Enes (r.a.) şöyle dedi: Peygamber (s.a.v.) yere birtakım çizgiler çizdi. Sonra da çizgileri göstererek şöyle buyurdu: Bunlar insanın istek ve arzuları, şu da onun ecelidir. İnsan hayal içinde yaşayıp giderken bir de bakar ki, en yakın ölüm çizgisi karşısına gelivermiş. (Buhârî, Rikak 4)

54 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak İlmihal Sorusu ve Cevabı İLMİHAL SORUSU VE CEVABI Birden çok yerde evi olan bir kimse, buralara gittiğinde seferi olur mu? Kişinin asıl memleketine, doğup büyüdüğü veya evlendiği ya da devamlı olarak kalmak için yerleştiği yere vatan-ı asli denilmektedir. Asli vatanında olan kimseye mukim denilir. Vatan-ı asli, ancak başka bir vatan-ı asli ile bozulur. Yani kişinin önceki vatanını terk ederek başka bir memlekete yerleşmesiyle onun vatan-ı aslisi değişmiş olur. Dolayısıyla böyle bir kimse eski memleketine geçici olarak gittiğinde, on beş günden az kalırsa orada misafir sayılacağından misafirlikle ilgili kolaylıklardan yararlanır. Temelli değil de iş icabı veya tayin dolayısıyla başka bir memlekette yaşayan, fakat orada yerleşip kalmak arzusunda olmayan kişi, sonunda asıl memleketine dönmek niyetinde ise, kendi asıl memleketi onun vatan-ı aslisi olmaya devam eder (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, Mısır 1966, II, 614, 615). Bir kimsenin kendi esas memleketinden ayrı olarak, on beş gün veya daha fazla kalmaya niyet ettiği yer vatan-i ikamettir. Dini görevleri yapma konusunda Vatan-ı İkametle Vatan-ı asli arasında fark yoktur. Yani Vatan-ı İkamette olan kişi de misafire ait olan dini kolaylıklardan yararlanamaz (İbn Abidin, Reddü l-muhtar, II, 614, 615, 616). Bir kimsenin birden fazla asli vatanı olabilir. Günümüzde imkanı olanların yazlıkları birer vatan-ı aslidir. Bu itibarla, kişi, kendisine ait bulunan yazlık ve kışlık evinde namazlarını tam kılar. Kişi iş icabı veya durum gereği her iki şehri de asli vatan edinmişse, her iki şehirde de dört rekatlı farz namazları tam kılar. 54

55 Tarihinde Namazlardan Sonra Okunacak Âyet-i Kerîme ve Hadîs-i Şerîf AYET-İ KERİME VE MEALİ ف ا ما ال ذين ا م ن وا و ع م ل وا ال صال ح ات ف ي و ف يه م ا ج ور ه م و ي زيد ه م م ن ف ض ل ه و ا ما ال ذين اس ت ن ك ف وا و اس ت ك بر وا ف ي ع ذب ه م ع ذ ابا ا ليام و لا ي ج د ون ل ه م م ن د ون الل ه و ل يا و لا ن صريا 55 "İman edip salih ameller işleyenlere gelince, (Allah) onların mükafatlarını eksiksiz ödeyecek ve lütfundan onlara daha da fazlasını verecektir. Allah'a kulluk etmekten çekinenlere ve büyüklük taslayanlara gelince; (Allah) onları elem dolu bir azaba uğratacaktır ve onlar kendilerine Allah'tan başka bir dost ve yardımcı da bulamayacaklardır." (Nisâ; 173) HADİS-İ ŞERİF VE MEALİ وعن أيب ه ر ي ر ة رضي الل ه عنه أ ن ر س ول الل ه ص لى الله ع ل ي ه وس ل م قال :» ب اد ر وا ب الا ع ام ل س ب عا ه ل ت ن ت ظ ر ون إلا ف ق را م ن س يا أ و غ ن ى م طغ يا أ و م ر ضا م فس دا أو ه ر ما م ف ندا أ و م وتا م ج ه زا أ و ال د جال ف شر غ اي ب ي ن ت ظ ر أ و ال ساع ة و ال ساع ة أ د ه ى وأ م ر Ebû Hüreyre (r.a.) den rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: Yedi şey gelip çatmadan iyi işler yapmaya bakın. Yoksa siz insana görevlerini unutturan fakirlikten, azdıran zenginlikten, halsiz bırakan hastalıktan, bunaklaştıran ihtiyarlıktan, ansızın yakalayan ölümden, gelmesi beklenen şeylerin en fenası deccâlden, belâsı daha büyük ve daha acı olan kıyametten başka bir şey mi gözlüyorsunuz? (Tirmizî, Zühd 3)