İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli"

Transkript

1 Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(4) Güz/Autumn Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli Ali ERYILMAZ a Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öz Bu çalışmanın amacı, lise öğrenimine devam eden ergenler için ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçları belirleme ile sınırlandırılmış bir öznel iyi oluş modeli geliştirmek ve bu modelin geçerliliğini sınamaktır. Çalışmaya 176 kız ve 150 erkek olmak üzere, toplam 326 lise öğrencisi ergen katılmıştır. Araştırmada verilerin toplanması için Genel İhtiyaç Doyumu Ölçeği, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği ve Yaşam Amaçları Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi, yapısal eşitlik modeli tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizlerin sonucuna göre, geliştirilen modelde ihtiyaç doyumunun ve yaşam amaçları belirlemenin lise öğrenimine devam eden ergenlerin öznel iyi oluşları üzerindeki doğrudan etkileri; ihtiyaç doyumu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide yaşam amaçları belirlemenin aracılık etkisi ve ihtiyaç doyumunun toplam etkisi anlamlı bulunmuştur. Geliştirilen modelin lise öğrenimine devam eden ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini yükseltmede kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler Öznel İyi Oluş, İhtiyaç Doyumu, Yaşam Amaçlarını Belirleme, Ergenler. Olumlu bir şekilde yaşamak, bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlıkları için önemli bir ölçüttür. Olumlu bir yaşam sürdürmenin sonucunda, bireyler mutluluğa ulaşmaktadırlar (Diener, 1984). Psikolojide mutluluk, öznel iyi oluş kavramıyla incelenmektedir (Andrews ve Whitney, 1976). Bireylerin olumlu duyguları sıklıkla, olumsuz duyguları ise, çok az yaşamaları ve yaşamlarından da doyum almaları onların yüksek düzeyde öznel iyi oluşa sahip olmaları anlamına gelmektedir (Myers ve Diener, a Dr. Ali ERYILMAZ. Eğitim Psikolojisi alanında Yardımcı Doçenttir. Çalışma alanları arasında öznel iyi oluş, ergen öznel iyi oluşu, romantik yakınlığı başlatma, pozitif psikoterapi, yaşam amaçları belirleme, derse katılmaya motive olma yer almaktadır. İletişim: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Meşelik Yerleşkesi, Odunpazarı Eskişehir. Elektronik posta: erali76@hotmail.com web:egitimpsikologu.com Tel: / 1644 Fax: ). Bütün gelişim dönemlerinde yer alan bireyler için olduğu gibi ergenler için de öznel açıdan iyi olmak önemlidir. Ergen öznel iyi oluşuna ilişkin literatür incelendiğinde, ergen öznel iyi oluşunun üç önemli bağlamda ele alındığı görülmektedir. Birinci bağlam; yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir gibi demografik değişkenlerle ergen öznel iyi oluşunun incelenmesidir (Huebner, Suldo, Smith ve McKnight, 2004; Karatzias, Chouliara, Power ve Swanson, 2006; McCullough, Huebner ve Laughlin, 2002; Šarakauskienė ve Bagdonas, 2010). İkinci bağlam; ergen öznel iyi oluşunun aile ile ilişkiler, psikosomatik hastalıklar, kişilik özellikleri ve akran ilişkileri gibi psikolojik değişkenlerle ele alınmasıdır (Hartup ve Stevens, 1997; Joronen ve Kurki, 2005; Mcknight, Huebner ve Suldo, 2002; Rask, Kurki ve Paavilainen, 2003; Shek ve Lee, 2007). Üçüncü bağlam ise, ergen öznel iyi oluşunun akademik başarı, okul doyumu, zekâ ve öğretmen desteği gibi akademik değişkenlerle incelenmesidir (Ash ve Huebner, 2001; Baker, 1747

2 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ 1998; Cheng ve Furnham, 2002; Huebner, 1991; Huebner ve Alderman, 1993; Huebner ve Gilman, 2003; Suldo ve Huebner, 2004). Yukarıda ele alınan çalışmaların sonuçlarına göre, öznel iyi oluşun ergenlerin yaşama uyum sağlamaları ve gelişmeleri açısından önemli bir ölçüt olduğu görülür. Ergenlerin kendilerini, öznel açıdan daha olumlu bir konumda hissetmeleri, onların sağlıklı bir şekilde gelişimleri için de gereklidir (Huebner ve ark., 2004; Steinberg, 2004, 2005). Ergen öznel iyi oluşunun farklı değişkenlerle ilişkilerinin birlikte ele alınması, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini sürekli bir şekilde olumlu tutmak ve onların ruh sağlıklarını korumak adına önemlidir (Gilman ve Huebner, 2006). Bu noktada, ergenlerin öznel iyi oluşlarının ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçları bağlamında incelenmesi literatüre katkı sağlayabilir. İhtiyaç Doyumu ve Öznel İyi Oluş: Günümüzde insanı, motivasyon faktörü temelinde inceleyen önemli kuramlardan biri öz belirleyicilik kuramıdır. Öz belirleyicilik kuramı, kişilik gelişimi, kendini düzenleme, yaşam amaçları ve ihtiyaç doyumu gibi konularla ilgilenir (Deci, 2008). Öz belirleyicilik kuramı, evrensel olarak, insanların birtakım ihtiyaçlarını doyurmaları durumunda, etkili bir şekilde işlevde bulunduklarını ve daha olumlu bir psikolojik sağlığa kavuştuklarını belirtmektedir (Baard, Deci ve Ryan, 1998; Ryan ve Deci, 2000). Öz belirleyicilik kuramı, bireylerin doğuştan getirdikleri üç önemli psikolojik ihtiyaçları olduğunu savunur (Deci ve Ryan, 1991). Yetkinlik ihtiyacı, bireylerin içsel ve dışsal olarak belirlenmiş sonuçlara nasıl ulaşacaklarını bilmeleri ve istenilen sonuç için etkili performansta bulunmaları; ait olma ihtiyacı insanların, diğer insanlarla güvenli ve doyurucu bağlar oluşturmaları; özerklik ihtiyacı ise, bireylerin kendi davranışları için inisiyatif almaları ve kendi davranışlarını kendilerinin yönlendirmeleri anlamlarına gelmektedir (Deci, Vallerand, Pelletier ve Ryan, 1991). Bir başka deyişle, bu ihtiyaçlardan ait olma ihtiyacı, karşılıklı saygıya dayalı güven oluşturmak anlamına gelirken; yetkinlik ihtiyacı, birey için güç olan konularda başarılı olmayı ve bireyin istenen sonucu elde edinceye kadar çabada bulunmasını; özerklik ihtiyacı ise, bireyin seçim yapmasını ve kendi davranışları için sorumluluk almasını belirtir (Ryan ve Deci, 2000). Araştırma sonuçlarına göre, bireyler, yetkinlik, ait olma ve özerklik ihtiyaçlarını doyurdukları zaman öznel açıdan kendilerini daha fazla iyi hissettmektedirler (Baard, 2002; Ryan ve Deci, 2000). Ayrıca bu ihtiyaçların doyurulmamasının bireylerin patolojilerini artırdığı ve bireylerin daha fazla hastalık yaşamalarına neden olduğu bulunmuştur (Baard ve ark., 1998; Crocker ve Hakim Larson, 1997; Deci, Ryan, Gagne, Leone, Usunov ve Kornazheva, 2001; Ilardi, Leone, Kasser ve Ryan, 1993; Kasser ve Ryan, 1999; Noom, Dekovic ve Meeus, 1999; Reis, Sheldon, Gable, Roscoe ve Ryan, 2000; Ryan ve Deci, 2000; Ryan ve Grolnick, 1986; Sheldon ve Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan ve Reis, 1996). Bu çalışmaların örneklemleri incelendiğinde, çalışmaların büyük bir çoğunluğunun yetişkinler üzerinde gerçekleştirildiği sonucuna varılır. Bu çalışmalardan elde edilen sonuçların çocuklar ve ergenler için genellenebilir olup olmadığına yönelik tartışmalar bulunmaktadır (Véronneau, Koestner ve Abela, 2005). Öte yandan, ergenler ve çocuklar üzerinde gerçekleştirilen çalışmalar incelendiğinde, sınıf ortamında öğrencilerin bu ihtiyaçlarına yanıt verildiğinde, onların öz saygı düzeylerinin ve öz değerlerinin yükseldiğine (Wiest, Wong ve Kreil, 1998) ve daha az depresif belirtiler sergilediklerine (Cole, Maxwell ve Martin, 1997) ilişkin bulguların olduğu görülmektedir. Bu çalışmaların içeriği incelendiğinde de, doğrudan çocukların ve ergenlerin öznel iyi oluşları ve ihtiyaç doyumları arasındaki ilişkilerin ele alınmadığı sonucuna varılmaktadır. Ryan ve Deci ye (2000) göre, bu üç temel ihtiyaca yönelik çalışmalar, yaşamın bütün dönemleri için de gerçekleştirilmelidir. Böylece öznel iyi oluş ve ihtiyaç doyumu arasındaki ilişkiler, bütüncül olarak ele alınıp incelenebilir. İhtiyaç doyumu ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin ergenlik döneminde de bu bakış açısıyla ele alınması faydalı olabilir. Yaşam Amaçları ve Öznel İyi Oluş: Pozitif psikoloji yaklaşımı, bireyleri güçlendiren ve bireylerin olumlu duygular yaşamalarına aracı olan faktörlerle ilgilenir (Synder ve Lopez, 2007). Literatürde bireyleri güçlendiren ve bireylerin olumlu duygular yaşamalarını sağlayan faktörlere ilişkin oldukça çok bilgi ve bulgu bulunmaktadır (Diener ve Seligman 2002, 2004). Bireyleri güçlendiren ve bireylerin olumlu duygular yaşamalarına aracılık eden faktörlerden biri de onların amaç belirlemeleri ve belirledikleri amaçları yaşama geçirmeleridir (Emmons, 1999; Sheldon ve Elliot, 1999). Psikoloji literatürüne bakıldığında, amaç oluşturmanın ve oluşturulan amaçları yaşama aktarmanın insanın en belirgin özelliği olarak ele alındığı görülmektedir. Örneğin; Emmons a göre (1999) insan, kendi belirlemiş olduğu amaçları yaşama aktaran aktif bir varlıktır. İnsan, her gün farklı ortamlara girse de bu ortamlarda kendi amaçları- 1748

3 ERYILMAZ / İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli na göre etkileşime geçer ve bu doğrultuda davranışlarını düzenler (Yetim, 2001). İnsan yaşamında önemli bir yer edinen amaçlar, çeşitli şekillerde tanımlanmakta ve sınıflandırılmaktadır. Bazı araştırmacılar, amaçları, bireylerin istedikleri sonuçların içsel temsilleri; bazıları ise, insanın dışında olan ve insanın bilinçli bir şekilde elde etmeye çalıştığı bir şey olarak tanımlamaktadır (Austin ve Vancouver, 1996; Lock ve Latham, 1990). Bu amaç tanımlamalarının yanında amaçlar farklı sınıflandırmalar altında da incelenmektedir. Bu sınıflandırmalara, amaçların günlük ve yaşam amaçları şeklinde incelenmesi örnek olarak verilebilir. Bireylerin gün içinde yapacaklarına dair amaçları, onların günlük amaçlarını oluştururken; bireylerin geleceğe dair amaçları ise, onların yaşam amaçlarını oluşturmaktadır. Bireylerlerin yaşam amaçları, onların günlük amaçlarını da şekillendirmektedir (King, Richard ve Stemmerich, 1998). Bu noktada, yaşam amacı belirlemek önemlidir. Emmons, Colby ve Kaiser e (1998) göre, yaşam amaçlarını belirlemek, insanların elde etmeye ve sürdürmeye çalıştıkları amaçlarının olması anlamına gelir. Bireylerin yaşamın farklı alanlarında amaçlara sahip olmaları, onların yaşam amaçlarını edindiklerini ya da belirlediklerini göstermektedir (King ve ark., 1998). İnsanların yaşam amaçları belirlemelerini farklı şekillerde ele alan yaklaşımlar da bulunmaktadır. Örneğin; Peseschkian ve Walker (1987), bireylerin yaşam amaçlarını belirlerken yaşamın tek bir alanına yönelmediklerini ve denge modelini kullandıklarını belirtmektedirler. Bu doğrultuda Peseschkian (1996, 2002), bireylerin yaşam amaçları belirlemelerini, dört temel alanda incelemiştir. Peseschkian a göre (2002) insanlar, beden (duyum), başarı (kariyer), ilişki ve maneviyat alanlarında belirledikleri amaçları gerçekleştirmeye çalışmakta ve yaşadıkları çatışmaların çözümünde bu amaçları kaynak olarak kullanmaktadırlar. Bu kuramsal açıklamalara dayalı olarak Eryılmaz (2010), ergenlerin yaşam amaçları belirlemelerini ilişki, başarı ve beden-duyum olmak üzere üç temel alanda incelemiştir. İlişki amaçlarını belirleme, bireylerin evlenecekleri kişide aradıkları özellikleri belirlemeleri, eşleri ve yakın çevreleri ile nasıl bir yaşam geçireceklerine ilişkin planlamalarının olması demektir. Kariyer (başarı) amaçlarını belirleme, bireylerin yaşamları boyunca hangi işlerde çalışacaklarına ve nasıl bir ilerleme göstereceklerine ilişkin planlamalarının olması anlamına gelmektedir. Beden (duyum) amaçlarını belirleme ise, bireylerin bedenlerini rahatlatmak için hangi sporlarla ve hobilerle nasıl uğraşacaklarına dair planlarının olmasıdır (Eryılmaz, 2010). Sonuç olarak insanlar, farklı şekillerde de olsa amaçlar belirlemektedirler. Bu amaçlar da onların öznel iyi oluşlarını etkilemektedir (Emmons, 1999). Öznel iyi oluş ve yaşam amaçlarını belirleme arasındaki ilişkiler incelendiğinde, aslında bu ilişkilerin bir nedensellik bağı ile ele alındığı görülür. Bireylerin yaşam amaçlarını belirlemeleri ve onları gerçekleştirmeye çalışmaları, öznel iyi oluş düzeylerini yükseltmektedir (Emmons, 1986,1999; Omodei ve Wearing, 1990; Palys ve Little, 1983). Öte yandan, öznel iyi oluş düzeyleri yüksek olan bireylerin yaşam amaçlarına ilişkin farkındalıklarının yüksek olduğu, amaçlarına bağlandıkları ve yaşam amaçlarına ulaşmayı başardıkları sonucuna varılmıştır (Hooker ve Siegler, 1993; King ve ark., 1998; Wheeler, Munz ve Jain, 1990). Tüm bunlara ek olarak, bireylerin yaşam amaçları yoksa bu durumda bireyler, anlamsızlık, hiçlik duygusu ve duygusal küntlük yaşamaktadırlar. Ayrıca bu bireylerde intihar düşüncesine sıklıkla rastlanmaktadır (Debats, 1998). Tüm bu açıklamaların yanında, bireylerin sadece amaç belirlemelerinin onların öznel iyi oluş düzeylerini yükseltmediği belirtilmektedir (Sheldon ve Kasser, 1998). Bireylerin belirlemiş oldukları amaçlarının kendi benlikleri ile uyumlu olmaları durumunda, öznel iyi oluş düzeyleri daha olumlu bir konuma gelmektedir (Sheldon ve Elliot, 1999). Bu noktada, bireylerin amaçlarını kendilerinin seçip seçmediği önemlidir. Bireyler, amaçlarını kendileri seçerlerse bu duruma, içsel amaç belirleme denilmektedir. Bireylerin amaçları, kendileri dışındaki kişiler ve kurumlar tarafından oluşturulmuşsa bu durumda ortaya çıkan amaçlara ise, dışsal amaçlar denilmektedir (Sheldon, Ryan ve ark., 1996). Topluma katkıda bulunma, sağlık, kişisel gelişim ve bağlanma gibi alanlarda belirlenen amaçlar, içsel amaçlara örnek oluştururken; fiziksel çekicilik, finansal başarı ve güç gibi alanlarda belirlenen amaçlar ise, dışsal amaçlara örnek oluşturmaktadır (Kasser, 2002). Benlik uyumu modeline göre, bireylerin öznel iyi oluşlarını dışsal amaçlardan ziyade, içsel amaçlar olumlu olarak etkilemektedir (Sheldon ve Bettencourt, 2002). İhtiyaç Doyumu, Yaşam Amaçları ve Öznel İyi Oluş: Literatürde gerek amaçlar gerekse ihtiyaçlar, bireyleri motive eden önemli faktörlerden biri olarak değerlendirilmektedir. Bu noktada, ihtiyaçlar bireylerin psikolojik, fizyolojik ve sosyal açıdan hissettikleri eksiklik duyguları olarak ele alınmaktadır. İhtiyaçlar, bireylerin davranışları için en önemli itici güçlerdendir (Ivancevich ve Matteson, 1999). İnsanlar ihtiyaçlarını doyurmanın yanında, 1749

4 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ çeşitli amaçları gerçekleştirmek için davranışta bulunurlar. Böylece öznel iyi oluşlarını daha olumlu bir konuma getirirler (Emmons, 1986). Literatürde amaçlar ve ihtiyaç doyumu, öznel iyi oluşun erek kuramı ile öz belirleyicilik kuramı bağlamında ele alınmaktadır. Erek kuramına göre, bireylerin öznel iyi oluş düzeylerini yükselten amaçlar ve ihtiyaç doyumu olmak üzere iki önemli faktör bulunmaktadır (Emmons, 1986). Erek kuramına göre, amaçlar ve ihtiyaçlar birbiriyle ilişkilidir. Bazı amaçların arkasında bireylerin ihtiyaçlarını karşılama isteği yatmaktadır (Cantor, 1990; Diener, 1984; Plays ve Little, 1983; Ryan ve Deci, 2000). Öz belirleyicilik kuramına göre ise, ihtiyaç doyumu ve amaçlar arasında önemli ilişkiler bulunmaktadır. Bireyler, öncelikle doğuştan getirdikleri ve evrensel bir nitelik taşıyan ihtiyaçlarını doyurmayı bilinçli ve bilinçsiz bir şekilde istemektedirler (Ryan ve Deci, 2000). Bu isteklerini gerçekleştirmek için bireyler, çeşitli amaçlar belirlemektedirler. Belirledikleri bu amaçlarla da ihtiyaçlarını doyurmaktadırlar. Aslında bireylerin amaçlı davranmalarının altında ihtiyaçlarını doyurma istekleri yatmaktadır. Bireyler, amaçlarını ihtiyaçlarını doyuracak şekilde yaşama geçirmektedirler (Ivancevich ve Matteson, 1999). Bu noktada, bireylerin belirlemiş oldukları amaçları onların ihtiyaçlarını doyurmalarına aracılık etmektedir. Bir başka yönden de bireylerin ihtiyaçlarını doyurmaları, amaç belirlemelerinde ve belirlenen amaçları yaşama aktarmalarında motive edici faktörler olarak da ele alınmaktadır (Sheldon ve Elliot, 1998, 1999). Ergenlik dönemindeki bireyler için öznel açıdan iyi olmanın yollarının belirlenmesi önemlidir. Çünkü ergenlik, fiziksel ve duygusal değişikliklerin yoğun olarak yaşandığı bir dönemdir (Steinberg, 2004). Ergenlik döneminde gerçekleşen fizyolojik, sosyal ve psikolojik değişimler (Allen, Hauser, Bell ve O Connor, 1994; Collins ve Laursen, 2004; Erikson, 1968; Grotevant ve Cooper, 1985; Piaget ve Inhelder, 1973), ergenlerin gelişimlerine yardımcı olabilirken aynı zamanda uyum problemlerinin de ortaya çıkmasına neden olarak ergenlerin öznel iyi oluşlarını etkilemektedir (Hecht, Inderbitzen ve Bukowski, 1998; La Greca ve Lopez, 1998; Mcknight ve ark., 2002). Örneğin; kimlik kargaşası yaşayan ergenlerin okul sorunlarını sıklıkla yaşadıkları bulunmuştur (Wires, Barocas ve Hollenbeck, 1994). Benzer şekilde, pek çok ergenin bilişsel gelişimlerinin gerekli olgunluğa ulaşmamasından dolayı kendi yaşamlarını tehdit edebilecek riskli davranışlara yöneldiği sonucuna varılmıştır (Steinberg, 2004). Ayrıca ergenlerin ergenlikle birlikte, anne-babalarıyla olan ilişkilerinde daha fazla çatışma yaşadıkları (Collins, Hennighausen, Schmit ve Sroufe, 1997; Grotevant ve Cooper, 1985) bulunmuştur. Mcknight ve arkadaşlarına (2002) göre bu olumsuz deneyimler, ergenlerin sorumluluklarını ve gelişim görevlerini yerine getirmelerini engellemektedir. Sonuç olarak ergenler için, hem gelişimin kendisinden hem de yaşam koşullarından kaynaklanan etkenler, stres kaynakları olarak ergenlerin öznel iyi oluşlarını etkilemektedir. (Mcknight ve ark.). Bireylerin öznel iyi oluşlarını yükselten faktörlerden en önemlileri, bireylerin ihtiyaçlarını doyurmaları ve yaşam amaçlarını belirlemeleridir. Öz belirleyicilik kuramına göre bu iki faktör, bireylerin psikolojik açıdan büyümeleri, benlik bütünlüğü oluşturmaları ve öznel açıdan daha iyi konumda olmaları için önemli koşullardandır (Ryan ve Deci, 2000). Ergenlerin anılan olumsuz sonuçlardan uzaklaşmalarının ve olumlu bir gelişim dönemini yaşamalarının yolu, yüksek düzeyde öznel iyi oluşa sahip olmalarıdır (Diener, 1984; Diener ve Seligman, 2002, 2004). Tüm bunların yanında, eğitim ortamlarında ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin yüksek tutulması çok önemlidir. Çünkü yüksek düzeyde öznel iyi oluşa sahip olmak, bireylerin akademik açıdan daha fazla katılım sağlamalarına, öğrenilecek konuya karşı daha istekli olmalarına, kendilerini yeni bir şeyler öğrenmeye adamalarına ve ders çalışmaya daha fazla zaman ayırmalarına katkı sağlamaktadır (Schaufeli, Martínez, Pinto, Salanova ve Bakker, 2002). Eğer ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinde düşüşler söz konusuysa bu durumda ergenler, okul tükenmişliği yaşamakta, akademik faaliyetleri anlamsız bulmakta ve onlarla bağını koparmaktadırlar. Tüm bunların sonucunda da kendilerini yetersiz birer öğrenci olarak algılamaktadırlar (Huebner, 2004; Kiuru, Aunola, Nurmi, Leskinen ve Salmela-Aro, 2008; Salmela- Aro, Kiuru, Pietikäinen ve Jokela, 2008). Sonuç olarak, öznel açıdan iyi olma, insanların ulaşmak istedikleri önemli amaçlarındandır. Ergen öznel iyi oluşu konusunda yürütülen çalışmaların tarihi oldukça yenidir. Ergenlerin öznel iyi oluşlarını artırma konusunda yapılacak çalışmalar, alanın zenginleşmesine ve gelişmesine katkıda bulunurken aynı zamanda, ergenlerin olumlu bir gelişim sürdürmelerine de yardımcı olabilir. Bu bağlamda bu çalışma, ergen öznel iyi oluşunu, ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçları belirleme açılarından bir yapısal eşitlik modeliyle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu genel amaç doğrultusunda bu araştırmada, aşağıda sıralanan hipotezler sınanmıştır: 1750

5 ERYILMAZ / İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli i. Yaşam amaçlarını belirleme, ergenlerin öznel iyi oluşlarını olumlu yönde yordamaktadır. ii. iii. Desen İhtiyaç doyumu, ergenlerin öznel iyi oluşlarını olumlu yönde yordamaktadır. Öznel iyi oluş ile ihtiyaç doyumu arasındaki ilişkide, yaşam amaçlarının aracı etkisi anlamlıdır. Yöntem Bu çalışmanın amacı, lise öğrenimi gören ergenlerin öznel iyi oluşlarının ihtiyaç doyumundan ve yaşam amaçlarını belirlemeden etkilendikleri şeklinde oluşturulan teorik modeli yapısal eşitlik modeli kapsamında test etmektir. Çalışma, ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Bu çalışmada veriler tek seferde toplanmış, yani kesitsel araştırma düzeni kullanılmıştır. Literatürde yer alan birçok araştırmada bu çalışmanın değişkenlerini oluşturan ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçları (Cantor, 1990; Diener, 1984; Plays ve Little, 1983; Ryan ve Deci, 2000) ile öznel iyi oluş arasında anlamlı ve önemli bir ilişki saptanmıştır (Baard ve ark., 1998; Hooker ve Siegler, 1993; Ilardi ve ark., 1993; Kasser ve Ryan, 1999; King ve ark., 1998; Ryan ve Deci, 2000; Reis ve ark., 2000; Sheldon ve Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan ve ark., 1996; Wheeler ve ark., 1990). Bu ilişkilerden yola çıkılarak, çalışmada anılan hipotezler belirlenmiştir. Çalışma Grubu Bu çalışmada ölçme araçlarının uygulanacağı bireyler, amaçlı örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Amaçlı örneklemde araştırmacı, evrenle ilgili daha önceki kuramsal bilgilere ve kendi bilgilerine ve araştırmanın özel amacına dayanarak bir örneklem belirlemektedir (Fraenkel ve Wallen, 1993; Sencer, 1989). Bu araştırmada, araştırma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme çeşitlerinden Maksimum Çeşitlilik Yöntemi de benimsenmiştir (Büyüköztürk, Kılıç-Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2008). Çalışmaya alınma ölçütleri, lise eğitimi almak ve yaş aralığında olmak şeklinde kabul edilmiştir. Çalışmadan dışlanma ölçütü olarak da psikiyatrik bir tanısı ve kronik bir rahatsızlığı bulunmak ölçütleri kabul edilmiştir. Bu ölçütler dikkate alınarak katılımcılar seçilmiş ve ölçme araçları bu bireylere uygulanmıştır. Çalışmada örneklem genişliğinin belirlenmesinde, çalışmada kullanılan istatistikî analiz yöntemi de etkili olmuştur. Çünkü yapısal eşitlik modelleri, örneklem büyüklüğünden etkilenmektedir. Çok geniş örneklem büyüklüğünün varlığı durumunda, geliştirilen model işlememektedir (Bentler ve Bonnet, 1980; Jöreskog ve Sörbom, 1993). Öte yandan çok küçük örneklem seçildiğinde, model için iyi uyum değerleri ortaya çıkmamaktadır (Kenny ve McCoach, 2003). Örneklem sayısı göz önünde bulundurulduğunda, Kline (1998, 2005), 100 kişinin altında olan örneklemlerin küçük; 100 ilâ 200 arasında kişinin yer aldığı örneklemlerin orta düzeyde ve 300 kişinin üstünde olan örneklemlerin büyük örneklemler olduğunu belirtmektedir. Bu bilgiler ışığında, araştırma kapsamında kullanılan veri toplama araçları, Ankara da yer alan genel lise, Anadolu ve meslek lisesine devam eden 377 katılımcıya uygulanmıştır. Veri analizleri öncesi, katılımcıların veri toplama araçlarına verdikleri yanıtlar gözden geçirilmiştir. Bu inceleme sonucunda, ölçek maddelerinin çoğunu boş bırakan (en az % 5 ini) ya da merkeze kayma hatalarının gözlendiği toplam 35 kişi veri setinden çıkarılmıştır. Ayrıca, kronik rahatsızlığı olan 11 kişi ve psikiyatrik tanısı olan 5 kişi de veri setinden çıkarılmıştır. Sonuçta analizler, yaşları arasındaki 176 kız ve 150 erkek lise öğrencisi olmak üzere toplam 326 katılımcıdan elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yer alan ergenlerin yaş ortalaması ve standart sapması 0.61 dir. Çalışmada yer alan ergenlerin 19 unun (%5.8) anne ve babası boşanmış; 5 nin (%1.5) annesinden ve babasından biri ölmüştür. Çalışmada yer alan 302 (%92.3) ergen, annesi ve babası ile birlikte yaşamaktadır. Çalışmada yer alan ergenlerin annelerinden 142 sinin (%43.6) ilköğretim; 107 sinin (%32.8) ortaöğretim; 15 inin (%4.6) yüksekokul; 60 ının (%18.4) lisans ve 2 sinin ( %0.6) yüksek lisans mezunu olduğu bulunmuştur. Çalışmada yer alan ergenlerin babalarından 99 unun (%30.4) ilköğretim; 95 inin (%29.1) ortaöğretim; 24 ünün (%7.4) yüksekokul; 95 inin (%29.1) lisans ve 13 ünün ( %4.0) yüksek lisans mezunu olduğu bulunmuştur. Çalışmada Kullanılan Ölçme Araçları Kişisel Bilgi Formu: Araştırmada katılımcıların demografik özelliklerinin belirlenmesi için yaş, cinsiyet, eğitim durumu ve sosyo ekonomik düzey gibi değişkenleri içeren bir kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Genel Temel İhtiyaç Doyumu Ölçeği: Bu ölçek, Deci ve Ryan (1991) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, 21 maddeli; yetkinlik, özerklik ve ait olma olmak üzere toplam üç boyutludur. Ölçek, 7 li dere- 1751

6 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ celendirme tipi bir ölçektir. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 21, en yüksek puan ise 147 dir. Ölçeğin Türkçeye uyarlaması, Cihangir-Çankaya ve Bacanlı (2003) tarafından gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin iç tutarlık katsayıları, yetkinlik alt boyutu için.80; özerklik alt boyutu için.82 ve ait olma alt boyutu için ise,.81 dir. Ölçeğin alt boyutlarından yüksek puan almak, bireylerin ihtiyaçlarını doyurdukları anlamına gelmektedir. Bu çalışma grubunda da ölçeğin iç tutarlık katsayısı ve faktör yapısı (açımlayıcı faktör analizi tekniğiyle) incelenmiştir. Açıklanan varyansı % olan üç faktörlü orijinal ölçeğin yapısına ulaşılmış ve ölçeğin tamamı için iç tutarlılık katsayısı 0.84 olarak bulunmuştur. Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği: Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği, Eryılmaz (2009) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, ergenlerin yaşamın çeşitli alanlarındaki doyumlarını ve olumlu duygulanımlarını içeren 15 maddeden oluşmaktadır. Ölçek, dörtlü derecelendirme tipi bir ölçektir. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 15; en yüksek puan ise 60 tır. Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği, aile ilişkilerinde doyum, yaşam doyumu, olumlu duygular ve önemli kişilerle ilişkilerde doyum olmak üzere dört alt faktörden oluşmaktadır. Bu dört boyutun açıklanan varyansı 61,64 tür. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik değeri 0.87 dir. Ölçeğin uyum geçerliliği bu çalışmada, bu çalışma grubu dışında 233 ergenden elde edilen veriler üzerinde, Yaşam Doyumu Ölçeği ile ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu Tekniği ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda, Ergen Öznel İyi Oluşu Ölçeği nin Yaşam Doyumu Ölçeği ile 0.63 düzeyinde bir bağıntı verdiği bulunmuştur. Bu çalışma grubunda da ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ve faktör yapısı (açımlayıcı faktör analizi tekniği ile) incelenmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına, açıklanan varyansı % olan dört faktörlü orijinal ölçeğin yapısına ulaşılmış ve ölçeğin tamamı için iç tutarlılık katsayısı 0.88 olarak bulunmuştur. Ergenler İçin Yaşam Amaçlarını Belirleme Ölçeği: Ergenler İçin Yaşam Amaçlarını Belirleme Ölçeği, Pozitif Psikoterapi bağlamında Eryılmaz (2010) tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçek, ergenlerin üç alanda yaşam amaçlarını belirleyip belirlemediklerini ölçmektedir. Ölçek, dörtlü derecelendirme tipi bir ölçektir. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 9; en yüksek puan ise 36 dır. Başarı (kariyer) amaçları, ilişki amaçları ve beden (duyum) amaçları olmak üzere üç boyutlu ölçeğin açıklanan varyansı % dir. Ölçeğin başarı (kariyer) amaçları alt boyutunun Cronbach alfa değeri 0.85, ilişki amaçları boyutunun Cronbach alfa değeri 0.73 ve beden (duyum) amaçları boyutunun Cronbach alfa değeri ise 0.68 dir. Bu çalışma grubundan bağımsız olarak ergenler için yaşam amaçları ölçeğinin uyum geçerliliği incelenmiştir. Ölçeğin uyum geçerliliği 1752

7 ERYILMAZ / İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli bu çalışmada, bu çalışma grubu dışında 233 ergenden elde edilen veriler üzerinde, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği ile incelenmiştir. İki ölçek toplam puanları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde ilişkiler ( r =.36; p <.01 ) bulunmuştur. Ölçekten yüksek puan almak, üç alanda amaç belirlemek anlamına gelmektedir. Bu çalışma grubunda da ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ve faktör yapısı (açılmayı faktör analizi tekniği ile) incelenmiştir. Açıklanan varyansı %71.58 olan üç faktörlü orijinal ölçeğin yapısına ulaşılmış ve ölçeğin tamamı için iç tutarlılık katsayısı 0.80 olarak bulunmuştur. İşlem Bu çalışmanın ana hedefi, ergen öznel iyi oluşu ile ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçlarını belirleme arasındaki ilişkiyi araştırarak geliştirilen bağımsız teorik bir modeli test etmektir. Anılan amaç doğrultusunda, araştırmanın bağımlı değişkeni öznel iyi oluş, bağımsız değişkenleri ise, ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçlarını belirlemedir. Araştırma amacına bağlı olarak geliştirilen hipotez model, Şekil-1 de gösterilmiştir. Araştırma verileri, Ankara ilinde Mart Haziran 2010 tarihleri arasında toplanmıştır. Ölçeklerin uygulanması dakika arasında değişmiştir. Araştırmada veriler, bireysel uygulama ve grup uygulaması şeklinde toplanmıştır. Veriler toplanırken gönüllülük ilkesi esas alınmış, katılımcılara öncelikle araştırmanın amacına yönelik kısa bir bilgi verilmiş ve ardından araştırmaya katılmak isteyen katılımcılara ölçekler verilmiştir. Ayrıca, gerekli durumlarda katılımcılara ek açıklamalar yapılmıştır. Katılımcılardan kimlik bilgileri istenmemiştir. Bulgular Araştırmada Yer Alan Bağımlı ve Bağımsız Değişkenlere İlişkin Betimsel İstatistik Bulguları Çalışmada yer alan bağımlı ve bağımsız değişkenlere ilişkin ortalama ve standart sapmalar hesaplanmıştır. Analiz sonuçları, Tablo 1 de gösterilmektedir. Tablo 1. Betimsel İstatistikler Ölçekler Ölçek Alt Boyutları Aile İle İlişkilerde Doyum S x 14,40 2,20 Ergen Öznel İyi Olumlu Duygular 13,01 2,12 Oluş Ölçeği Alt Boyutları Yaşam Amaçları Belirleme Ölçeği Alt Boyutları Yaşam Doyumu 8,85 2,22 Önemli Diğerleri İle İlişkilerde Doyum Kariyer Amaçları Belirleme İlişki Amaçları Belirleme Beden Duyum Amaçları Belirleme 13,85 2,13 8,89 2,12 7,88 2,56 9,09 2,15 Özerklik İhtiyacı 36,55 6,36 İhtiyaç Doyumu Yetkinlik İhtiyacı 29,17 5,66 Ölçeği Alt Boyutları Ait Olma İhtiyacı 44,17 7,

8 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Uyum İyiliği İndekslerine İlişkin Bulgular Bu çalışmada, ergenlikte öznel iyi oluş-ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçlarını belirlemeye ilişkin bir yapısal eşitlik modeli geliştirilmiş ve sınanmıştır. Teorik model için gerçekleştirilen analiz sonuçları, Şekil 2 de sunulmuştur. Ayrıca teorik modele ilişkin her gözlenen ve gizil değişkenin toplam modele eş zamanlı katkısının uyum iyiliği indeksleri de Tablo 2 de sunulmuştur. Geliştirilmiş olan teorik modelin uyum iyiliği; CFI, NNFI, IFI, RFI, GFI, AGFI, RMSEA, χ 2 ve χ 2 / df oranı ile belirlenmiştir. Tablo 2. Yapısal Eşitlik Modeline İlişkin Uyum Parametreleri Uyum Parametresi Kat Sayı GFI 0.95 AGFI 0.91 CFI 0.96 IFI 0.96 NFI 0.94 NNFI 0.95 RFI 0.92 RMSEA Df 32 χ χ 2 /df 2.25 Bu çalışmanın mevcut modelinde CFI değeri 0.96, IFI değeri 0.96, NFI değeri 0.94, NNFI değeri 0.95, RFI değeri 0.92 ve GFI değeri 0.95 olarak saptanmıştır. AGFI uyum iyiliği değeri GFI e benzer olarak 0.91 olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, elde edilen uyum iyiliği değerleri, teorik modelin elde edilen veriye uygun olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, RMSEA, model tarafından açıklanamayan varyans ve kovaryansın ortalamasını içermekte ve çalışmada ise RMSEA değeri, olarak saptanmıştır. Bu durum da, sadece birkaç varyans ve kovaryansın oluşturan teorik model tarafından açıklanmamış olduğunu göstermiştir. Şekil 2 de de görüldüğü üzere, her bir gizil değişkendeki açıklanamayan varyansı gösteren oklar, yani hatalara ilişkin parametre değerleri de yapısal model içerisinde yer almaktadır. Modelde her bir gizil değişkende açıklanan varyans, diğer gizil değişkenler ile ilişkisi sayesinde belirlenebilmektedir. Bu nedenle, her bir gizil değişkende açıklanan varyans ve bunun sonucunda belirlenen açıklanamayan varyans, yani hata değerleri ölçme modelinin değil, daha çok yapısal modelin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Çalışmada χ 2 /df oranı, 2.25 olarak saptanmıştır. Bu oranın 4 den küçük olması, gözlenen ve çoğaltılan kovaryans matrisleri arasında iyi bir uyumun göstergesi anlamına gelmektedir (Kline, 2005). Tablo 3. Modelin Değerlendirilmesi Bağımsız Değişkenler Yaşam Amaçlarını Belirlemenin Doğrudan Etkisi İhtiyaç Doyumunun Doğrudan Etkisi Yaşam Amacı Belirlemenin Aracılık Etkisi İhtiyaç Doyumunun Toplam Etkisi Standartlaştırılmış Katsayı 0.38 Orta 0.62 Yüksek 0.12 Orta 0.74 Yüksek Etki Büyüklüğü Araştırmadaki yordayıcı değişkenlerin öznel iyi oluş üzerindeki etkileri aşağıda açıklanırken, standartlaştırılmış yol katsayıları kullanılmıştır. Kline (1998, 2005), standartlaştırılmış yol katsayılarını; 0.10 dan düşükse küçük; 0.30 dan küçükse orta ve 0.50 den büyükse yüksek etki büyüklüğü olarak tanımlamıştır. Buna göre, öznel iyi oluşun modeldeki en güçlü yordayıcısı ihtiyaç doyumudur. İhtiyaç doyumundaki bir birim artış, öznel iyi oluşu 0.62 puan artırmaktadır. Öznel iyi oluşun ikinci yordayıcısı, yaşam amaçlarını belirlemedir. Yaşam amaçlarını belirlemedeki bir birim artış, öznel iyi oluşu 0.38 puan artırmaktadır. Tablo 3 ten de anlaşılacağı gibi, modelde öznel iyi oluşla ihtiyaç doyumu arasında yaşam amaçlarını belirlemenin aracılık etkisi gözlenmektedir. Buna göre yaşam amaçları, öznel iyi oluşla ihtiyaç doyumu arasındaki ilişkiye (0.12 puan) orta düzeyde bir katkı sağlamaktadır. Bu sonuçlar, ergenlerin ihtiyaçlarını doyurmayı yaşam amaçlarıyla bütünleştirdiklerini, bu bütünleşmenin de ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini yükselttiğini göstermektedir. Yapısal eşitlik modellerinde açıklanan varyans olarak ifade edilen R 2 gösterge değişkenleri, gizil değişkenlerdeki değişmelerin ne kadarını açıkladığını belirten bir kat sayıdır. Bulgular, ergen öznel iyi oluşunu yaşam amaçlarını belirlemenin %14 oranında ve ihtiyaç doyumunun %35 oranında açıkladığını göstermiştir. Model çalışmalarında ne kadar çok alternatif model oluşturulursa, o oranda en doğru modele ulaşmak söz konusudur (Kline, 1998, 2005). Bu doğrultuda bu çalışmada, ergenlerin öznel iyi oluşlarıyla yaşam amaçları belirlemeleri arasındaki ilişkide ih- 1754

9 ERYILMAZ / İhtiyaç Doyumu ve Yaşam Amaçları Belirleme: Lise Öğrenimi Gören Ergenler İçin Bir Öznel İyi Oluş Modeli tiyaç doyumunun aracı etkisine de bakılmıştır. Bu noktada geliştirilen alternatif modelde, ihtiyaç doyumu ergenlerin öznel iyi oluşlarını doğrudan 0.62 oranında etkilemiştir. İhtiyaç doyumunun aracılık etkisi 0.20 bulunmuş ve yaşam amaçları ve ihtiyaç doyumunun ergen öznel iyi oluş üzerindeki toplam etki büyüklüğü ise, 0.58 olmuştur. Ayırıca, alternatif modelde ihtiyaç doyumunun doğrudan etkisi, yaşam amaçlarının toplam etkisinden daha büyük oranda bulunmuştur. Bu çalışmada ele alınan modeldeki (ergen öznel iyi oluşu ile ihtiyaç doyumu arasındaki ilişkide yaşam amaçlarının aracı etkisinin olduğunu test eden modeldeki) ihtiyaç doyumunun toplam etki büyüklüğünün ise, 0.74 olduğu bulunmuştur. Tüm bu bulgulardan dolayı alternatif model yerine, çalışmada ele alınan modelin ergenlerin öznel iyi oluşları üzerinde daha olumlu etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Tartışma Bu çalışmada, lise öğrenimine devam eden ergenler için ihtiyaç doyumu ve yaşam amaçları belirleme temel alınarak bir öznel iyi oluş modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen modele göre, lise öğrenimi gören ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri hem ihtiyaçlarını doyurmalarından hem de yaşam amaçları belirlemelerinden olumlu olarak etkilenmektedir. Ayrıca, ihtiyaç doyumu ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkide yaşam amaçları belirlemenin aracı rolü anlamlıdır. Literatür incelendiğinde, bireylerin ihtiyaçlarının doyurulmasına paralel olarak öznel iyi oluş düzeylerinin de yükseldiği bulgusuna (görgül çalışma sonuçlarından) ulaşılmıştır. (Baard ve ark., 1998; Ilardi ve ark., 1993; Kasser ve Ryan, 1999; Ryan ve Deci, 2000; Reis ve ark., 2000; Sheldon ve Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan ve ark., 1996). Benzer şekilde literatürdeki çalışmalar, bireylerin yaşam amaçlarını belirleyip bunları yaşama geçirmeleri durumunda da onların öznel iyi oluş düzeylerinin yükseldiğini ortaya koymuştur (Emmons, 1986, 1999; Hooker ve Siegler, 1993; King ve ark., 1998; Omodei ve Wearing, 1990; Palys ve Little, 1983; Wheeler ve ark., 1990). Bu çalışmada da ergenlerin hem ihtiyaçlarını doyurmalarının hem de yaşam amaçlarını belirlemelerinin, onların öznel iyi oluş düzeylerini yükselttiği ortaya konmuştur. Bu noktada bu çalışmanın bulguları, literatürle örtüşmektedir. Tüm bunların yanında anılan çalışmalar, yetişkinler ve üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada lise öğrenimine devam eden ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerine, ilgili değişkenlerin etkisi incelendiği için, bu çalışmanın literatüre katkı sağladığı düşünülmektedir. Çalışma bulguları, öznel iyi oluşun etkinlik kuramı bağlamında da değerlendirilebilir. Etkinlik kuramına göre, bireylerin öznel iyi oluşlarının nedeni, etkinliktir. Bireylerin amaçlarından çok amaçlarını gerçekleştirirken yapmış oldukları etkinlikleri, bireylerin öznel iyi oluşlarını artırır. Örneğin; dağa tırmanma durumu, etkinlik kuramı bağlamında ele alınabilir. Etkinlik kuramına göre, dağın zirvesine ulaşmaktan çok tırmanma etkinliğinin kendisi, bireyin öznel iyi oluşunu daha fazla etkilemektedir (Carver ve Scheier, 1996; Deiner, 1984; Ryan ve Deci, 2000). Bu çalışmada test edilen modelde, amaçları yaşama aktarmaktan ziyade amaçları belirlemek üzerinde durulmuştur. Etkinlik kuramının kuramsal açıklamaları doğrultusunda, ilerleyen süreçte hem amaç belirlemenin hem de amaçları yaşama aktarırken gerçekleştirilen etkinliklerin ergenlerin öznel iyi oluşlarıyla ilişkilerini test eden modeller geliştirilebilir. Böylece hem erek kuramının hem de etkinlik kuramının kuramsal açıklamaları, bütünsel açıdan ele alınıp değerlendirilebilir. Bu çalışmada, yaşam amaçlarını belirlemenin ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini yükselttiği bulunmuştur. Sonucun bu şekilde çıkmasının bir nedeni, bireylerin amaçlara sahip olmaları ve onları gerçekleştirmeleri durumunda elde ettikleri kazanımlar olabilir. Çünkü literatürde bireylerin yaşam amaçlarını belirlemelerinin ve onları gerçekleştirmeye çalışmalarının onlara öz yeterlilik duygusu kazandırdığı ifade edilmektedir (Bandura ve Schunk, 1981). Skinner e göre (1995;1996) ise, elde edilen bu öz yeterlilik duyguları, bireylerin algılanan kontrollerini yükseltmektedir. Amaçlar, öz yeterliliğin ve algılanan kontrolün yanında, bireylerin içsel motivasyonlarını da artırmaktadır (Sheldon ve Kasser, 1995). Tüm bu kazanımların sonucunda, bireylerin öznel iyi oluş düzeyleri daha iyi bir konuma gelmektedir (Bandura ve Schunk,1981; Sheldon ve Kasser, 1995; Skinner, 1995, 1996). İlerleyen süreçte yaşam amaçlarını belirleme sonucunda elde edilecek olası kazanımların da sürece dâhil edilmesiyle yeni öznel iyi oluş modelleri kurulup test edilebilir. Literatürde ilgili değişkenlerin öznel iyi oluş üzerindeki doğrudan etkilerinin ortaya konmasına karşın dolaylı etkilerinin incelenmediği görülmektedir. Öte yandan, birtakım kuramsal açıklamalar yapılmıştır. Örneğin; öznel iyi oluşun erek kuramına göre, hem amaçlar hem de ihtiyaçlar, bireylerin öznel iyi oluşlarını etkilemektedir (Tkach ve Lyubomirsky 2006). Amaç yönelimli aktiviteler, birey- 1755

10 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ lerin öznel iyi oluşlarının %40 nı açıklamaktadır. Amaç yönelimli aktivitelerin içine hem ihtiyaç doyumu hem de bireylerin yaşam amaçları belirlemeleri ve belirledikleri amaçlarını gerçekleştirmeleri girmektedir. Bu noktada erek kuramına göre, öznel iyi oluşla yaşam amaçlarını belirleme ve ihtiyaç doyumu ilişkilidir (Lykken ve Tellegen, 1996). Bazı amaçların arkasında bireylerin ihtiyaçlarını doyurma isteği yatmaktadır (Diener, 1984; Ryan ve Deci, 2000). Bu çalışmada geliştirilen model, literatürde yer alan kuramsal açıklamaları desteklemektedir. Literatürde, bu çalışma ile aynı yapıda olmamakla birlikte benzer özelliklere sahip çalışmalar da yürütülmektedir. Örneğin; benlik uyum modeline göre, bireylerin öznel iyi oluşları, amaç belirleme ve ihtiyaç doyumu bağlamında ele alınmaktadır (Sheldon ve Kasser, 1998). Bu modele göre, öncelikle bireyler amaçlarını içsel olarak belirlemelidirler. Sonra bu belirledikleri amaçlara bağlanmalıdırlar. Bağlandıkları amaçları yaşama geçirmek için çaba sarf etmelidirler. Tüm bu süreçte aracı bir değişken devreye girmelidir. O da bireylerin ihtiyaçlarını doyurmalarıdır (Ryan ve Deci, 2000). Bir başka deyişle, bireyler amaçlarını gerçekleştirirken aynı zamanda yetkinlik, ait olma ve özerklik ihtiyaçlarını da doyurmalıdırlar. Böylece bireylerin öznel iyi oluş düzeyleri daha olumlu bir konuma gelmektedir (Sheldon ve Elliot, 1999). Bu çalışmada benlik uyumu kuramına göre de alternatif bir model geliştirilmiştir. Geliştirilen modelde öznel iyi oluş ile yaşam amaçları belirleme arasında ihtiyaç doyumunun aracılık etkisi incelenmiştir. İnceleme sonucunda, elde edilen toplam etki büyüklüğünün ihtiyaç doyumunun öznel iyi oluş üzerindeki doğrudan etki büyüklüğünden küçük olduğu bulunmuştur. Bu bulgudan hareketle, ergenler için öncelikli olan faktörün yaşam amacı belirlemek değil de ihtiyaçlarını doyurmak olduğu sonucuna varılmıştır. Bu sonuçları destekleyen açıklama ise, öz belirleyicilik kuramından gelmektedir. Öz belirleyicilik kuramına göre, ihtiyaçlar doğuştan getirilmiştir ve evrenseldir (Ryan ve Deci, 2000). Bireylerin amaçları ise, bilişsel içeriklidir ve sonradan edinilmektedir (Austin ve Vancouver, 1996; Lock ve Latham, 1990). Tüm bu sonuçlar, ergenlerin ihtiyaçlarını doyurmalarının önemli olduğunu, yaşam amaçlarını belirleyerek bu ihtiyaçlarına yanıt aradıklarını göstermiştir. Çalışma bulgularına dayalı olarak birkaç öneride bulunulabilir. Ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini daha olumlu bir düzeye çıkarmak için onların ihtiyaçlarını doyuracak şekilde yaşam amaçları edinmelerine yardımcı olunmalıdır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır. Bu nokta da, bireylerin yaşam amaçlarını, özerk bir şekilde belirlemeleridir (Sheldon ve Elliot, 1998, 1999). Bireyler, özerk bir şekilde amaç belirledikleri takdirde, o amaçları gerçekleştirmek için daha çok çabada bulunmaktadırlar (Judge, Bono, Erez ve Locke, 2005). Bu da bireylerin amaçlarına ulaşmalarını sağlamaktadır (Sheldon ve Houser-Marko, 2001). Amaçlara ulaşmada elde edilen ilerlemeler de, bireylerin öznel iyi oluş düzeylerini ve uyumlarını yükseltmektedir (Skorikov, 2006). Dolayısıyla ergenlerin yaşam amaçları belirlemelerine yardımcı olurken bu noktanın göz önünde bulundurulması önemlidir. Okul psikolojik danışmanları, ergenlerin ihtiyaçlarını doyurmaya ve yaşam amaçları belirlemelerine yardımcı olabilirler. Literatürde pozitif psikoloji bulgularına dayalı müdahale ve önleme yöntemleri üzerinde durulmaktadır (Ash ve Huebner, 2001). Okul psikolojik danışmanları, ders öğretmenleri ile yöneticiler eğitim ortamlarını ergenlerin ihtiyaçlarını doyurmalarına ve yaşam amaçlarını belirlemelerine yardımcı olacak şekilde düzenleyebilirler. Bu süreçte ilgili meslek elemanları, ergenleri cesaretlendirip onlara sosyal destek sunabilirler. Örneğin; okul psikolojik danışmanlık ve rehberlik programlarında ergenlerin ihtiyaçlarını doyurmalarına ve yaşam amaçlarını belirlemelerine yönelik etkinliklerin ve grup rehberliği programlarının yer almasını sağlayabilirler. Bu çalışmanın en önemli sınırlılığı, çalışma grubunun lise öğrenime devam eden ergenlerden oluşmasıdır. Çalışmanın geliştirilen modelin lise öğrenimine devam etmeyen, kronik bir rahatsızlığı bulunan ve psikiyatrik bir hastalık tanısı olan ergenler üzerinde de test edilmesi literatüre katkı sağlayabilir. Sonuç olarak, ihtiyaç doyumu, lise öğrenimi gören ergenlerin öznel iyi oluşları için gereklidir; fakat yeterli değildir. Bu nedenle, lise öğrenimine devam eden ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini daha olumluya götürmek adına, ihtiyaç doyumlarını yaşam amaçlarıyla bütünleştirecek şekilde düzenlenmesi önemlidir. 1756

11 Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(4) Autumn Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Satisfaction of Needs and Determining of Life Goals: A Model of Subjective Well-Being for Adolescents in High School Ali ERYILMAZ a Eskisehir Osmangazi University Abstract The aim of this study is to develop and test a subjective well-being model for adolescents in high school. A total of 326 adolescents in high school (176 female and 150 male) participated in this study. The data was collected by using the general needs satisfaction questionnaire, which is for the adolescents subjective well-being, and determining life goals questionnaire. The structural equation modeling method was used for analysis of the data. The results of the analysis showed that in the original model, the individual variables and the total effect of variables were directly and indirectly related to subjective well being of adolescents in high school. The direct and indirect effects of the independent variables to subjective well-being were found significant. The findings suggest that to enhance the subjective well-being of high school students, a combination of satisfaction of needs and determining of life goals are essential. Key Words Subjective Well-Being, Satisfaction of Needs, Determining Life Goals, Adolescents. Subjective well-being is considered to comprise three important dimensions: positive affection, negative affection and life satisfaction (Andrews & Whitney 1976; Diener, 1984). Positive affection includes positive feelings while negative affection includes negative feelings. The life satisfaction dimension is a cognitive component of subjective well-being (Myers & Diener, 1995). a PhD. Ali Eryılmaz is currently an Assistant Professor at the Department of Educational Sciences, Guidance and Psychological Counseling. His research interests include subjective wellbeing, positive psychotherapy, life goals, class engagement and motivation, initiating romantic intimacy. Correspondence: Assist. Prof. Ali ER- YILMAZ, Osmangazi University, Faculty of Education, Department of Guidance and Psychological Counseling, Eskisehir/Turkey. erali76@ hotmail.com WEB: egitimpsikologu.com. Phone: /1644 Fax: When literature is examined, the subjective wellbeing of children and adolescents were investigated based on three important domains such as demographic factors (Huebner, Suldo, Smith, & McKnight, 2004; Karatzias, Chouliara, Power, & Swanson, 2006; McCullough, Huebner, & Laughlin, 2002; Šarakauskienė & Bagdonas, 2010); psychological factors (Hartup & Stevens, 1997; Joronen & Kurki, 2005; Mcknight, Huebner, & Suldo, 2002; Rask, Kurki, & Paavilainen, 2003; Shek & Lee, 2007), and also academic factors (Ash & Huebner, 2001; Baker, 1998; Cheng & Furnham, 2002; Huebner, 1991; Huebner & Alderman, 1993; Huebner & Gilman, 2003; Suldo & Huebner, 2004). According to results of researches, when adolescents have higher level of subjective well-being, they become healthier (Huebner et al., 2004; Steinberg, 2004, 2005). To investigate of adolescents subjective well-being with different variables is important for positive development of adolescents (Gilman & Huebner, 2006). Self determination theory points out that individuals want to satisfy three innate psychological needs such as competence, relatedness, and autonomy 1757

12 EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE (Baard, Deci, & Ryan, 1998; Deci, 2008; Deci & Ryan, 1991; Deci, Vallerand, Pelletier, & Ryan, 1991; Ryan & Deci, 2000). According to studies on subjective well-being, satisfaction of psychological needs is important variable which affects subjective well-being of individuals (Baard, 2002; Ryan & Deci, 2000). If individuals satisfy their psychological needs, they feel better. On the other hand, if psychological needs are not satisfied, individuals develop more pathologies (Baard et al., 1998; Cole, Maxwell, & Martin, 1997; Crocker & Hakim Larson, 1997; Deci et al., 2001; Ilardi, Leone, Kasser, & Ryan, 1993; Kasser & Ryan, 1999; Noom, Dekovic, & Meeus, 1999; Reis, Sheldon, Gable, Roscoe, & Ryan, 2000; Ryan & Deci, 2000; Ryan & Grolnick, 1986; Sheldon & Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan, & Reis, 1996; Véronneau, Koestner, & Abela, 2005; Wiest, Wong, & Kreil, 1998). Literature indicates that one of the most important factors to regulate and adapt individuals to their lives is goals (Diener & Seligman, 2002, 2004; Emmons, 1999; Kasser, 2002; Sheldon & Bettencourt, 2002; Sheldon & Elliot, 1999; Sheldon & Kasser, 1998; Sheldon, Ryan et al., 1996; Synder & Lopez, 2007). People behave to achieve various goals (Austin & Vancouver, 1996; Emmons, 1999; Emmons, Colby, & Kaiser, 1998; King, Richard, & Stemmerich, 1998; Lock & Latham, 1990; Yetim, 2001). According to positive psychotherapy, individuals set goals four important domains such as body, achievement, relationships-contact, and also fantasy-future (Eryılmaz, 2010; Peseschkian, 1996, 2002; Peseschkian & Walker, 1987). When individuals set goals and actualize them, their subjective well-being levels get a better position. If individuals do not have goals, they develop more diseases (Debats, 1998; Emmons, 1986, 1999; Hooker & Siegler, 1993; King et al., 1998; Palys & Little, 1983; Omodei & Wearing, 1990; Wheeler, Munz, & Jain, 1990). In the literature, goals and need satisfaction are discussed in the context of the theory of telic. According to telic theory, there are two important factors including the need satisfaction and goals in order to increase subjective well-being of individuals (Emmons, 1986). Goals and satisfaction of needs are interrelated (Cantor, 1990; Diener, 1984; Emmons, 1986; Ivancevich & Matteson, 1999; Palys & Little, 1983; Ryan & Deci, 2000). Satisfaction of needs have function to regulate individuals, and also to adapt individuals to their lives (Sheldon & Kasser, 1998). It is needed a mediator factor for adaptive function of needs. In this context, a mediator factor could be determining of life goals. The self-determination theory investigates subjective well being of individuals with respect to goals and satisfaction of needs (Sheldon & Kasser, 1998). According to this model, people must determine intrinsically their goals. Then, they should attach themselves for their goals, and also spent effort to actualize their goals. When people actualize their goals, they also should satisfy their needs (Ryan & Deci, 2000). Thus, their level of subjective well-being gets a better position (Sheldon & Elliot, 1998, 1999). The most important basic true is that needs are inherent and universal. In addition to this, with the relationships between satisfaction of needs and determining of life goals, it is supposed that determining of life goals has a significant mediator effect on the relation between subjective well-being and satisfaction of needs in this study. Adolescence is the most important developmental stage of life. In this stage, adolescents experience so many changes (Allen, Hauser, Bell, & O Connor, 1994; Collins & Laursen, 2004; Erikson, 1968; Grotevant & Cooper, 1985; Piaget & Inhelder, 1973; Steinberg, 2004). These changes have positive and negative results on adolescents mental health (Collins, Hennighausen, Schmit, & Sroufe, 1997; Hecht, Inderbitzen, & Bukowski, 1998; La Greca & Lopez, 1998; Mcknight et al., 2002; Wires, Barocas, & Hollenbeck, 1994). If adolescents get higher level of subjective well-being then, their motivation to learn increase. On the other hand, if they have low level of subjective well-being, they experience school burnout, find school activities meaningless, and also perceive themselves as insufficient students (Huebner, 2004; Kiuru, Aunola, Nurmi, Leskinen, & Salmela-Aro, 2008; Salmela-Aro, Kiuru, Pietikäinen, & Jokela, 2008). Thus, investigating subjective well-being is important for positive development (Diener, 1984; Diener & Seligman, 2002, 2004; Mcknight et al., 2002) and positive academic results (Schaufeli, Martínez, Pinto, Salanova, & Bakker, 2002). Studies conducted in Turkey or elsewhere; do not seem to focus on subjective well-being, need satisfaction and determining of life goals for adolescents in high school. Understanding the relations between these variables will provide insight into the direction and the power of these variables. The aim of this study is to test a model that examines the relation between subjective well-being of adolescents attending high school, satisfaction of their needs and the determining of life goals. Three important hypotheses were established: 1758

13 ERYILMAZ / Satisfaction of Needs and Determining of Life Goals: A Model of Subjective Well-Being for Adolescents... (a) The determining of life goals has a positive effect on subjective well-being of adolescents in high school, (b) Satisfaction of needs has a positive effect on subjective well-being of adolescents in high school and, (c) Determining of life goals has a significant mediator effect on the relation between subjective well-being and satisfaction of needs. Design Method This study explains, by employing structural equation modeling, the theoretical model which asserts that determining of life goals and satisfaction of needs affect the subjective well-being of adolescents attending high school. In the pattern of this work, in order to analyze the extent to which determining of life goals and satisfaction of needs by interacting with each other, affects the adolescents subjective well-being; a stuructural model has been used (Bentler & Bonnet, 1980; Jöreskog & Sörbom, 1993; Kenny & McCoach, 2003). In several researches in literature a close connection has been detected between life goals, need satisfaction (Cantor, 1990; Diener, 1984; Palys & Little, 1983; Ryan & Deci, 2000); and subjective well-being (Baard et al., 1998; Hooker & Siegler, 1993; Ilardi et al., 1993; Kasser & Ryan, 1999; King et al., 1998; Reis et al., 2000; Ryan & Deci, 2000; Sheldon, Ryan et al.,, 1996; Sheldon & Bettencourt, 2002; Wheeler et al., 1990). In this study which is patterned based on the idea that the relationship which is obtained from research results, adolescents subjective well-being is taken as dependent variable whereas satisfaction of needs and determining of life goals are accepted as independent variables. Study Group Researcher in using purposive sampling is able to choose a specific unit based on theoretical knowledge and specific goals of the study (Büyüköztürk, Kılıç-Çakmak, Akgün, Karadeniz, & Demirel 2008; Fraenkel & Wallen 1993; Sencer 1989). In this study, maximum variation was used among the purposive sampling methods. In order to determine the sample, inclusion and exclusion criteria were used. Inclusion criteria for the study were the following: participants should be between years-old and should be attending high schools. Exclusion criteria for the study were to have a chronic illness and have a psychiatric diagnosis. The study group initially consisted of 377 participants. Prior to data analyses, the participants answers were reviewed. As a result of this review, 35 individuals who left most of the items of the scale blank (at least 5% of the items) or who were detected to mistakenly check the wrong answer in the answer sheet were excluded from the data set. 11 adolescents who have chronic illness and 5 adolescents who have psychiatric diagnosis were excluded from the data set. As a result, a total of 326 adolescents, 150 males and 176 females, participated in the study. Their ages varied between 14 and 17 years. Data Gathering Instruments Personal Information Form: In this study, a personal information form which included variables such as having chronic illness, having psychiatric diagnosis, age, gender, educational level and socioeconomic level was used to reveal the demographic features of the participants. Basic Need Satisfaction in General Scale: This scale which was developed by Deci and Ryan (1991) and has 21 items concerning three needs: competence, autonomy and relatedness. It was adapted to Turkish by Cihangir-Çankaya and Bacanlı (2003). This 21-item questionnaire assesses the individuals satisfaction of intrinsic needs for autonomy, competence and relatedness. There are six items for competence, eight items for relatedness, and seven items for autonomy, to which participants responded on 5-point scales. The internal consistency of the scale for competence is.80; for autonomy.82, and for relatedness.81. Adolescents Subjective Well Being Scale: This scale was developed by Eryılmaz (2009). The scale is composed of 15 items with a 4-point Likert-type scale, ranging from 1 (almost never) to 4 (all the time). Exploratory factor analysis was performed to examine the factor structure of scale. It explained 61.64% of the variance in four dimensions: (i) satisfaction of family relationships, (ii) satisfaction of relationships with important others, (iii) positive affect, (iiii) life satisfaction. The total score is computed as the sum of the scores on each of the 15 items. In addition to the total score, the scores from the subscales were computed. The total score of the scale can range between 15 and 60 points. The scale can be administered individually or collectively. A higher total and subscale score indicates 1759

14 EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE a higher level of subjective well-being. The internal consistency of the scale for total point is The concurrent validity of the scale was computed with the satisfaction with life scale. The reliability and validity analyses showed that the scale was reliable and valid. Life Goals Scale for Adolescents: This scale was developed by Eryılmaz (2010). The scale is composed of 9 items with a 4-point Likert-type scale, ranging from 1 (almost never) to 4 (all the time). Exploratory factor analysis was performed to examine the factor structure of scale. It explained 65.32% of the variance in three dimensions: (i) determining of achievement (career) goals, (ii) determining of relationship goals, (iii) determining of body (senses) goals. The total score is computed as the sum of the scores on each of the 9 items. In addition to the total score, the scores from the subscales were computed. The total score of the scale can range between 9 and 36 points. The scale can be administered individually or collectively. A higher total and subscale score indicates a higher level of determining life goals. The internal consistency of the scale for total point is The concurrent validity of the scale was computed with the satisfaction with life scale. The reliability and validity analyses showed that the scale was reliable and valid. Process The main objective of this study is, by analyzing the relationships between determining of life goals and satisfaction of needs and their connection to adolescents subjective well-being, to test a developed independent theoretical model. In this study structural equation modeling is employed to determine the relationships with related variables. To test structural equation model, to investigate appropriate theoretical models and enable a unification of measurement errors in both observed and latent variables, path analysis was employed in place of multiple regression analysis. Results In this particular model of study, CFI was determined as 0.96, IFI was determined as 0.96, NFI was determined as 0.94, NNFI was determined as 0.95, RFI was determined as 0.92, and also GFI was determined as AGFI goodness-of-fit value was determined This indicates that goodness-offit values theoretical model is appropriate for obtained data. On the other hand RMSEA value was detected as This indicates that only a few variances and covariances were not explained by structured theoretical model. In this study χ 2 /df ratio was found to be The fact that this ratio is smaller than 4 means a good fit between observed and multiplied covariance matrixes (Kline, 2005). Standardized and unstandardized path coefficients have been used to explain the effect of the independent variables of this research on subjective well-being. Kline (1998; 2005) defines standardized path coefficients effect size as low if it is below.10, average if it is below.30 and, high if it is above.50. Accordingly, the strongest predictor in the model is satisfaction of needs. One unit increase in satisfaction of needs increases subjective well-being by The second predictor in the model is determining of life goals. One unit increase in determining of life goals increases subjective well-being by 0.38 points. In addition these findings, the mediator effect of determining of life goals is also meaningful. Discussion Literature shows that the levels of subjective wellbeing of individuals have also been raised in line with the satisfaction of needs (Baard et al., 1998; Ilardi et al., 1993; Kasser & Ryan, 1999; Reis et al., 2000; Ryan & Deci, 2000; Sheldon & Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan et al., 1996). Similarly, studies in the literature show that the levels of subjective well-being of individuals have also been raised in line with the determining life goals (Emmons, 1986, 1999; Hooker & Siegler, 1993; King et al., 1998; Omodei & Wearing, 1990; Palys & Little, 1983; Wheeler et al., 1990). Most studies mentioned have been conducted on young adults and adults (Baard et al., 1998; Ilardi et al., 1993; Kasser & Ryan 1999; Reis et al., 2000; Ryan & Deci, 2000; Sheldon & Bettencourt, 2002; Sheldon, Ryan et al., 1996). This study concludes that the satisfaction of adolescents needs and determining of life goals is in parallel with the increase in their subjective wellbeing. These results are an important contribution to the literature as the relations between these two variables have been studied with adolescents attending high school. The results of this study can be evaluated with respect to activity theory of subjective well-being. According to this theory, it is not only important determining life goals but also actualize them (Carver & Scheier, 1996; Deiner, 1984; Ryan & Deci, 2000). So, in future some studies will be carried out with this perspective. According to literature, when peo- 1760

15 ERYILMAZ / Satisfaction of Needs and Determining of Life Goals: A Model of Subjective Well-Being for Adolescents... ple determine and actualize goals, they get some gains such as self-efficacy. These kinds of gains effect subjective well-being of individuals (Bandura & Schunk, 1981; Sheldon & Kasser, 1995; Skinner, 1995, 1996). Thus, some model studies will be carried out with possible gains. The literature shows that while there are studies that analyze the direct relations between subjective well-being and the mentioned variables, none have analyzed the indirect relations. For instance, activities which are goal oriented account 40 % for subjective well-being (Tkach & Lyubomirsky, 2006). On the other hand, theoretical explanations of the relations between these variables are mentioned in the literature. According to Telic Theory, subjective well-being, goals and needs are related to each other (Lykken & Tellegen, 1996). Some goals arise as a result of the individuals desire to fulfill their needs (Diener 1984; Ryan & Deci, 2000). The model which is developed in this study confirms theoretical explanations in literature. In addition, an alternative model with respect to self-concordance model was also developed (Sheldon & Elliot, 1999; Sheldon & Houser-Marko, 2001; Sheldon & Kasser, 1998) in this study, but the effect of the alternative model was found low. This result supported explanation of self-determination theory (needs are universal and innate) and goal theory (goals are cognitive based and not innate) (Austin & Vancouver, 1996; Lock & Latham, 1990; Ryan & Deci, 2000). A greater contribution to subjective well-being of adolescents attending high school can be achieved when satisfaction of needs is put into practice parallel with efforts to determining life goals. In this process, adolescents must determine their life goals by autonomic way (Judge, Bono, Erez, & Locke, 2005; Sheldon & Elliot, 1998, 1999; Skorikov, 2006). In literature, there are positive intervention studies (Ash & Huebner, 2001). The result of this study can be used possible intervention programs. The most significant limitation of this study is that all participants were adolescents attending high school. The model developed here should also be tested on adolescents who are not in high school or engaged in further education, have chronic illness and psychiatric diagnosis. In conclusion, according to the model in this study, adolescents attending high school can unite satisfaction of needs with determining of life goals. In this way, subjective well-being achieves a positive level through both needs and determining of life goals. References/Kaynakça Allen, J. P., Hauser, S. T., Bell, K. L., & O Connor, T. G. (1994). Longitudinal assessment of autonomy and relatedness in adolescent-family interactions as predictors of adolescent ego development and self-esteem. Child Development, 65, Andrews F. M., & Withey, S. B. (1976). Social indicators of wellbeing. New York: Plenum Press. Ash, C., & Huebner, E. S. (2001). Environmental events and life satisfaction reports of adolescents: A test of cognitive mediation. School Psychology International, 22, Austin, J. T., & Vancouver, J. B. (1996). Goal constructs in psychology: Structure, process, and content. Psychological Bulletin, 120, Baard, P. P. (2002). Intrinsic need satisfaction in organizations: A motivational basis of success in for-profit and not-for-profit settings. In E. L. Deci & R. M. Ryan (Eds.), Handbook of selfdetermination research (pp ). Rochester, NY: University of Rochester Press. Baard, P. P., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1998). Intrinsic need satisfaction. A motivational basis of performance and well-being in work settings. Unpublished manuscript, Fordham University. Baker, J. A. (1998). The social context of school satisfaction among urban, low-income, African-American students. School Psychology Quarterly, 13, Bandura, A., & Schunk, D. H. (1981). Cultivating competence, self-efficacy, and intrinsic interest through proximal selfmotivation. Journal of Personality and Social Psychology, 41, Bentler, P. M., & Bonnet, D. C. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A. Cantor, N. (1990). From taught to behavior: having and doing in the study of personality and cognition. American Psychologist, 45, Carver, C. S., & Scheier, M. F. (1996). Self-regulation and its failures. Psychological Inquiry, 7, Cheng, H., & Furnham, A. (2002). Personality, peer relations, and self-confidence as predictors of happiness and loneliness. Journal of Adolescence, 25, Cihangir-Çankaya, Z., & Bacanlı, H. (2003, July). Adaptation of the needs satisfaction in general scale. Paper presented at the meeting of VII. National Psychological Counseling, Malatya, Turkey. Cole, D. A., Maxwell, S. E., & Martin, J. M. (1997). Reflected self-appraisals: Strength and structure of the relation of teacher, peer, and parent ratings to children s self-perceived competencies. Journal of Educational Psychology, 89, Collins, W. A., Hennighausen, K. H., Schmit, D. T., & Sroufe, L. A. (1997). Developmental precursors of romantic relationships: A longitudinal analysis. In S. Shulman, & W. A. Collins (Eds.), Romantic Relationships in Adolescence: Developmental Perspectives (pp ). San Francisco: Jossey Bass. Collins, W. A., & Laursen, B. (2004). Changing relationships, changing youth: Interpersonal contexts of adolescent development. Journal of Early Adolescence, 24,

16 EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE Crocker, A. D., & Hakim Larson, J. (1997). Predictors of pre adolescent depression and suicidal ideation. Canadian Journal of Behavioral Science, 29, Debats, D. L. (1998). Measurement of personal meaning: The psychometric properties of the life regard index. In P. T. P. Wong & P. S. Fry (Eds.), The human quest for meaning: A handbook of psychological research and clinical applications (pp ). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Deci, E. L. (2008). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development and health. Canadian Psychology, 49, Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality. In R. Dienstbier (Ed.), Nebraska symposium on motivation: Perspectives on motivation (pp ). Lincoln: University of Nebraska Press. Deci, E. L., Ryan, R. M., Gagné, M., Leone, D. R., Usunov, J., & Kornazheva, B. P. (2001). Need satisfaction, motivation, and well-being in the work organizations of a former Eastern Bloc country. Personality and Social Psychology Bulletin, 27, Deci, E. L., Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., & Ryan, R. M. (1991). Motivation and education: The self-determination perspective. The Educational Psychologist, 26, Diener, E. (1984). Subjective well being. Psychological Bulletin, 95, Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2002).Very happy people. Psychological Science, 13, Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2004). Beyond money: Toward an economy of wellbeing. Psychological Science in the Public Interest, 5, Emmons, R. A. (1986). Personal strivings: an approach to personality and Subjective well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 51, Emmons, R. A. (1999). The psychology of ultimate concerns: Motivation and spirituality in personality. New York: Guilford Press. Emmons, R. A., Colby, P. M., & Kaiser, H. A. (1998). When losses lead to gains: Personal goals and recovery of meaning. In P. T. P. Wong, P. S. Fry (Eds.), The human quest for meaning. A handbook of psychological research and clinical applications (pp ). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Erikson, E. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton. Eryılmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (4), Eryılmaz, A. (2010). Yeniden gözden geçirme: Pozitif psikoterapi ve gelişimsel rehberlik bağlamında ergenler için amaçları genişletme programı. Aile ve Toplum Dergisi, 20, Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1993). How to design and evaluate research in education. New York: Mcgraw Hill. Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35 (3), Grotevant, H. D., & Cooper, C. (1985) Patterns of interaction in family relationships and the development of identity exploration in adolescence. Child Development, 56, Hartup, W. W., & Stevens, N. (1997). Friendship and adaptation in the life course. Psychological Bulletin, 121, Hecht, D. B., Inderbitzen, H. M., & Bukowski, A. L. (1998). The relationship between peer status and depressive symptoms in children and adolescents. Journal of Abnormal Child Psychology, 26, Hooker, K., & Siegler, I. C. (1993). Life goals, satisfaction, and self rated health: Preliminary findings. Experimental Aging Research, 19, Huebner, E. S. (1991). Correlates of life satisfaction in children. School Psychology Quarterly, 6, Huebner, E. S. (2004). Research on assessment of life satisfaction in children and adolescents. Social Indicators Research, 66, Huebner, E. S., & Alderman, G. L. (1993). Convergent and discriminant validation of a children s life satisfaction scale: Its relationship to selfand teacher-reported psychological problems and school functioning. Social Indicators Research, 30, Huebner, E. S., & Gilman, R. (2003). Toward a focus on positive psychology in school psychology. School Psychology Quarterly, 18, Huebner, E. S., Suldo, S. M., Smith, L. C., & McKnight, C. G. (2004). Life satisfaction in children and youth: Empirical foundations and implications for school psychologists [Special issue]. Psychology in the Schools, 41, Ilardi, B. C., Leone, D., Kasser, T., & Ryan, R. M. (1993). Employee and supervisor ratings of motivation: Main effects and discrepancies associated with job satisfaction and adjustment in a factory setting. Journal of Applied Social Psychology, 23, Ivancevich, J. M., & Matteson, M. T. (1999). Motivation. Organizational behavior and management (5th ed.). Singapore: Irwin/McGraw-Hill. Joronen, K., & Kurki, A. (2005). Familial contribution to adolescent subjective well being. International Journal of Nursing Practice, 11 (3), Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modelling with the simplis command language. Chicago, IL: Scientific Software International Inc. Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A., & Locke, E. A. (2005). Core self-evaluations and job and life satisfaction: The role of selfconcordance and goal attainment. Journal of Applied Psychology, 90, Karatzias, A., Chouliara, Z., Power, K., & Swanson, V. (2006). Predicting general well- being from self esteem and affectivity: An exploratory study with Scottish adolescents. Quality of Life Research, 15, Kasser, T. (2002). Sketches for a self-determination theory of values. In E. L. Deci & R. M. Ryan (Eds.), Handbook of selfdetermination research (pp ). Rochester, NY: University of Rochester Press. Kasser, T., & Ryan, R. (1999). The relations of psychological needs for autonomy and relatedness to vitality, well- being and mortality in a nursing home. Journal of Applied Social Psychology, 29 (5), Kenny, D. A., & McCoach, D. B. (2003). Effect of the number of variables on measures of fit in structural equation modelling. Structural Equation Modelling, 10, King, L. A., Richards, J. H., & Stemmerich, E. (1998). Daily goals, life goals, and worst fears: Means, ends, and subjective well-being. Journal of Personality, 65,

17 ERYILMAZ / Satisfaction of Needs and Determining of Life Goals: A Model of Subjective Well-Being for Adolescents... Kiuru, N., Aunola, K., Nurmi, J.-E., Leskinen, E., & Salmela- Aro, K. (2008). Peer group influence and selection in adolescents school burnout: A longitudinal study. Merrill Palmer Quarterly, 54, Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modelling. New York: Guilford Press. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modelling (2nd ed.). New York: The Guilford Press. La Greca, A. M., & Lopez, N. (1998). Social anxiety among adolescents: Linkages with peer relations and friendships. Journal of Abnormal Child Psychology, 26, Lock, E. A., & Latham, G. P. (1990). A theory of goal setting and task performance. Englewood Cliffs, NJ:Prentice Hall. Lykken, D., & Tellegen, A. (1996). Happiness is a stochastic phenomenon. Psychological Science, 7, McCullough, G., Huebner, S., & Laughlin, J. E. (2002). Life events, self concept, and adolescent s positive subjective wellbeing. Psychology in the School, 3, Mcknight, C. G., Huebner, E. S., & Suldo, S. (2002). Relationships among stressful life events, temperament, problem behaviour, and global life satisfaction in adolescents. Psychology in the Schools, 39, Myers, D., & Deiner, E. (1995). Who is happy. American Psychological Society, 6, 1,1-19. Noom, M. J., Dekovic, M., & Meeus, W. H. J. (1999). Autonomy, attachment and psychosocial adjustment during adolescence: A double edged sword? Journal of Adolescence, 22, Omodei, M. M., & Wearing, A. J. (1990). Need satisfaction and involvement in personal projects: Toward an integrative model of subjective well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 59, Palys, T. S., & Little, B. R. (1983). Perceived life satisfaction and the organization of personal project systems. Journal of Personality and Social Psychology, 44, Peseschkian, N. (1996). Positive family therapy. The family as therapist. New Delhi, Sterling Paperbacks. Peseschkian, N. (2002). Günlük yaşamın psikoterapisi (çev. K. Toksöz). İstanbul: Beyaz Yayınları. Peseschkian, N., & Walker, R. R. (1987). Positive psychotherapy theory and practice of a new method. Berlin, Springer-Verlag. Piaget, J., & Inhelder, B. (1973). Memory and intelligence. New York: Basic Books. Rask, K., Kurki, P. A., & Paavilainen, E. (2003). Adolescent subjective well-being and family dynamics. Scand J.Caring Sci, 17, Reis, H. T., Sheldon, K. M., Gable, S. L., Roscoe, J., & Ryan, R. M. (2000). Daily well-being: The role of autonomy, competence, and relatedness. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, Ryan, M. R. & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55 (1), Ryan, R. M., & Grolnick, W. S. (1986). Origins and pawns in the classroom: Self report and projective assessment of individual differences in children s perceptions. Journal of Personality and Social Psychology, 50, Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Pietikäinen, M., & Jokela, J. (2008). Does school matter? The role of school context in adolescents school-related burnout. European Psychologist, 13, Šarakauskienė, Z., & Bagdonas, A. (2010). Relationship between components of subjective well-being and socio-demographic variables in older schoolchildren. Psichologija, 41, Schaufeli, W. B., Martínez, I., Marques-Pinto, A., Salanova, M., & Bakker, A. B. (2002). Burnout and engagement in university students: A cross national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33, Sencer, M. (1989). Sosyal bilimler için araştırma yöntemi. İstanbul: Beta Yayınevi. Shek, D. T. L., & Lee, T. Y. (2007). Family life quality and emotional quality of life in Chinese adolescents with and without economic disadvantage. Social Indicators Research, 80(2), Sheldon, K. M., & Bettencourt, B. A. (2002). Psychological need-satisfaction and subjective well-being within social groups. British Journal of Social Psychology, 41, Sheldon, K. M., & Elliot, A. J. (1998). Not all personal goals are personal: Comparing autonomous and controlled reasons as predictors of effort and attainment. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, Sheldon, K. M., & Elliot, A. J. (1999). Goal striving, need satisfaction, and longitudinal well-being: The self concordance model. Journal of Personality and Social Psychology, 76, Sheldon, K. M., & Houser-Marko, L. (2001). Self-concordance, goal- attainment, and the pursuit of happiness: Can there be an upward spiral? Journal of Personality and Social Psychology, 80, Sheldon, K. M., & Kasser, T. (1995). Coherence and congruence: Two aspects of personality integration. Journal of Personality and Social Psychology, 68, Sheldon, K. M., & Kasser, T. (1998). Pursuing personal goals: Skills enable progress but not all progress is beneficial. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, Sheldon, K. M., Ryan, R. M., & Reis, H. (1996). What makes for a good day? Competence and autonomy in the day, and in the person. Personality and Social Psychology Bulletin, 22, Skinner, E. A. (1995). Perceived control, motivation, & coping. London: Sage Publications. Skinner, E. A. (1996). A guide to consructs of control. Journal of Personality and Social Pscyhology, 71, Skorikov, V. (2006). Continuity in adolescent career preparation and its effects on adjustment. Journal of Vocational Behavior, 70, Snyder, C. R., & Lopez, S. J. (2007). Positive psychology: The scientific and practical explorations of human strengths. Thousand Oaks, CA: Sage. Steinberg, L. (2004). Risk-taking in adolescence: what changes, and why? Annals of the New York Academy of Sciences, 1021, Steinberg, L. (2005). Cognitive and affective development in adolescence. Trends in Cognitive Sciences, 9,

18 EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE Suldo, S. M., & Huebner, E. S. (2004). Does life satisfactionmoderate the effects of stressful life events on psychopathological behavior in adolescence? School Psychology Quarterly, 19, Tkach, C., & Lyubomirsky, S. (2006). How do people pursue happiness? Relating personality, happiness increasing strategies, and well-being. Journal of Happiness Studies, 7, Véronneau, M.-H., Koestner, R. F., & Abela, J. R. Z. (2005). Intrinsic need satisfaction and well-being in children and adolescents: An application of the self-determination theory. Journal of Social and Clinical Psychology, 4 (2), Wheeler, R. J., Munz, D. C., & Jain, A. (1990). Life goals and general well- being. Psychological Reports, 66, Wiest, D. J., Wong, E. H., & Kreil, D. A. (1998). Predictors of global self-worth and academic performance among regular education, learning disabled, and continuation high school students. Adolescence, 22, Wires, J. W., Barocas, R., & Hollenbeck, A. R. (1994). Determinants of adolescent identity development: A cross-sequential study of boarding school boys. Adolescence, 29 (114), Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. 1764

"SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-"NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI

SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sdences 2004, 15 (4), 191-206 "SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-"NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI Zlşan KAZAK Ege Üniversitesi Beden E~itim

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

Mutluluk teriminin psikolojideki karşılığı, öznel iyi

Mutluluk teriminin psikolojideki karşılığı, öznel iyi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011;24:44-51 DOI: 10.5350/DAJPN2011240106 Ergen Öznel İyi Oluşunun, Öznel İyi Oluşu Arttırma Stratejilerini Kullanma ile Yaşam Amaçlarını Belirleme

Detaylı

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students

Detaylı

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA DOKTORA TEZİ Cafer Şafak EYEL İşletme Ana Bilim Dalı İşletme

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2003, 14 (2), 67-82 ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM ÖıÇEGiNiN ADAPTASYONU ÖZET Dilara ÖZER, Abdurrahman AKTOP

Detaylı

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ * Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE

Detaylı

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:

Detaylı

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz i ÖNSÖZ Bu çalışma uzun ve zor, ancak bir o kadar da kazançlı bir sürecin ürünüdür. Öncelikle; bilgi ve deneyimleri ile bu süreçte bana yol gösteren, anlayışlı tutumuyla beni motive eden tez danışmanım

Detaylı

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

HACETTEPE ÜNivERSiTESi SPOR BiLiMLERi VE TEKNOLOJiSi YÜKSEK OKULU'NA GiRişTE YAPILAN

HACETTEPE ÜNivERSiTESi SPOR BiLiMLERi VE TEKNOLOJiSi YÜKSEK OKULU'NA GiRişTE YAPILAN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofspor! Sciences 2002,13 (1), 3-15 HACETTEPE ÜNivERSiTESi SPOR BiLiMLERi VE TEKNOLOJiSi YÜKSEK OKULU'NA GiRişTE YAPILAN SıNAVLARıN GEÇERLiK ÇALIŞMASI selahattin GELBAL",

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER

İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ANA BİLİM DALI İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER BİR ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ: SHERATON ANKARA HOTEL & TOWERS

Detaylı

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2002,13 (3), 24-36 ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE YAŞAM DOYUMU Turhan TOROS Hacettepe O.,

Detaylı

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ Makalenin Yayınlandığı Dergi: İktisat İşletme ve Finans Yayınlanma Tarihi: 2014-08-01 00:00:00 Cilt: 29, Sayı: 341, Yıl: 2014 Sayfa(lar): 57-86 ISSN: 1300-610X Digital Object Identifier (DOI): 10.3848/iif.2014.341.4074

Detaylı

Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği

Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği Şad, S. N., & Gürbüztürk, O. (2015). The affective objectives in early foreign language teaching: A scale development study. International Journal

Detaylı

LisE BiRiNCi SINIF ÖGRENCiLERiNiN BEDEN EGiTiMi VE SPORA ilişkin TUTUM ÖLÇEGi ii

LisE BiRiNCi SINIF ÖGRENCiLERiNiN BEDEN EGiTiMi VE SPORA ilişkin TUTUM ÖLÇEGi ii Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofspor! Sciences 2001, 12 (2), 9-20 LisE BiRiNCi SINIF ÖGRENCiLERiNiN BEDEN EGiTiMi VE SPORA ilişkin TUTUM ÖLÇEGi ii Gıyasettin DEMIRHAN, Figen ALTAY Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

IJOESS Year: 7, Vol:7, Issue: 25 DECEMBER 2016

IJOESS Year: 7, Vol:7, Issue: 25 DECEMBER 2016 İŞ YERİNDE KULLANILAN ÖZNEL İYİ OLUŞU ARTIRMA STRATEJİLERİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ Ali ERYILMAZ Doç. Dr., ESOGÜ Eğitim Fakültesi, erali76@hotmail.com Leyla ERCAN Yrd. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. BA Psychology Hacettepe 1999

Derece Alan Üniversite Yıl. BA Psychology Hacettepe 1999 Resume 1. Name, Last Name: Ferzan Curun 2. Date of Birth: 11.04.1975 3. Position Title: :Assistant Professor 4. Education Info: :PhD. Derece Alan Üniversite Yıl BA Psychology Hacettepe 1999 Yüksek Lisans

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1 Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(1): 191-198 Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1 Özet Bu çalışmanın amacı, üniversite

Detaylı

Eğitim Bağlamında Oyunlaştırma Çalışmaları: Sistematik Bir Alanyazın Taraması

Eğitim Bağlamında Oyunlaştırma Çalışmaları: Sistematik Bir Alanyazın Taraması Eğitim Bağlamında Oyunlaştırma Çalışmaları: Sistematik Bir Alanyazın Taraması Meryem Fulya GÖRHAN Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim

Detaylı

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi

HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe f. ofsport Sciences 200{ 15 (3), 137-154 HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Ferda GÜRSEL*,

Detaylı

The Mediator Role of Satisfaction of Needs between Academic Motivation and Life Goals

The Mediator Role of Satisfaction of Needs between Academic Motivation and Life Goals Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 32(3): 513-524 [2017] doi: 10.16986/HUJE.2016018538 The Mediator Role of Satisfaction of Needs between Academic Motivation and

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. E-Posta: Telefon: +90 (312) Derece Alan Kurum Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

ÖZGEÇMİŞ. E-Posta: Telefon: +90 (312) Derece Alan Kurum Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ ARŞ. GÖR. DR. DENİZ KURT E-Posta: denizkurt@hacettepe.edu.tr Telefon: +90 (312) 297 6450 Adres: Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800, Beytepe Ankara Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum

Detaylı

Lise Öğrencilerinde Derse Katılmaya Motive Olma ile Yaşam Amaçları Belirleme Arasındaki İlişkiler

Lise Öğrencilerinde Derse Katılmaya Motive Olma ile Yaşam Amaçları Belirleme Arasındaki İlişkiler Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 3, Ağustos 2011, Sayfa 149-158 Lise Öğrencilerinde Derse Katılmaya Motive Olma ile Yaşam Amaçları Belirleme Arasındaki İlişkiler Ali ERYILMAZ

Detaylı

$5$ù7,50$ (%(/ø. gö5(1&ø/(5ø1ø1 *g5(9 7$1,0/$5, 9( <(7(5/ø/ø. $/$1/$5,1$ *g5(.(1'ø/(5ø1ø '(ö(5/(1'ø50(/(5ø g]hq (VUD.$5$0$1 + O\D 2.

$5$ù7,50$ (%(/ø. gö5(1&ø/(5ø1ø1 *g5(9 7$1,0/$5, 9( <(7(5/ø/ø. $/$1/$5,1$ *g5(.(1'ø/(5ø1ø '(ö(5/(1'ø50(/(5ø g]hq (VUD.$5$0$1 + O\D 2. ÖZET Amaç: Bu araştırma, Sağlık Yüksekokulları Ebelik Bölümü son sınıf öğrencilerinin, ebelerin Sağlık Bakanlığı görev tanımları ve Uluslararası Ebeler Konfederasyonu yeterlilik alanlarına göre kendilerini

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet

Detaylı

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Halil Coşkun ÇELİK 15 Mayıs 2008 Hemen hemen her bilim alanındaki gelişmeler, yapılmış sistematik araştırmaların katkılarına bağlıdır. Bu yüzden genel olarak araştırma,

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: XVII, Sayı: 1, 2003 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL

Detaylı

Akademisyenlerde İşle İlgili Temel İhtiyaç Doyumu ve Öznel İyi Oluş

Akademisyenlerde İşle İlgili Temel İhtiyaç Doyumu ve Öznel İyi Oluş EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cilt: 12 Sayı: 3 Temmuz 2012 ss. 383-389 Akademisyenlerde İşle İlgili Temel İhtiyaç Doyumu ve Öznel İyi Oluş Work-Related Basic Need Satisfaction and Subjective

Detaylı

International Journal of Progressive Education, 6(2), 27-47.

International Journal of Progressive Education, 6(2), 27-47. ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: AYŞE AYPAY Doğum Tarihi: 24 02 1969 Öğrenim Durumu: Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Bölümü Ankara Üniversitesi 1989 Y. Lisans

Detaylı

içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 B Ö L Ü M 2 PUBERTE, SAĞLIK VE BİYOLOJİK TEMELLER 49 B Ö L Ü M 3 BEYİN VE BİLİŞSEL GELİŞİM 86

içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 B Ö L Ü M 2 PUBERTE, SAĞLIK VE BİYOLOJİK TEMELLER 49 B Ö L Ü M 3 BEYİN VE BİLİŞSEL GELİŞİM 86 içindekiler BÖLÜM 1 GİRİŞ 1 Tarihsel Bakış Açısı 3 Erken Tarih 3 Yirminci ve Yirmi Birinci Yüzyıllar 3 Ergenliğe İlişkin Kalıpyargılar 6 Ergenliğe Pozitif Bir Bakış Açısı 7 Amerika Birleşik Devletleri

Detaylı

Doç.Dr. YALÇIN ÖZDEMİR

Doç.Dr. YALÇIN ÖZDEMİR Doç.Dr. YALÇIN ÖZDEMİR Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü 1994-1998 Lisans Orta Doğu Teknik

Detaylı

Ergenler İçin Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Kısa Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği

Ergenler İçin Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Kısa Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği Ergenler İçin Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Kısa Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği Ahmet AKIN* Ramazan ÇETİN Yasemin ÖZEN Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Psikolojik Danışmanlık

Detaylı

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Fatma GÖLPEK SARI Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim

Detaylı

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Öğr. Gör. Kenan KARAGÜL, Öğr. Gör. Nigar KARAGÜL, Murat DOĞAN 3 Pamukkale Üniversitesi, Honaz Meslek Yüksek Okulu, Lojistik Programı, kkaragul@pau.edu.tr

Detaylı

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Ramazan YİRCİ Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uğur ÖZALP Millî

Detaylı

: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. :

: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. : ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı :Ferzan Curun İletişim Bilgileri Adres : Marmara Eğitim Köyü 34857 Maltepe/İSTANBUL. Telefon Mail :216 626 10 50-2243 :ferzancurun@maltepe.edu.tr 2. Doğum Tarihi :11.04.1975 3. Unvanı

Detaylı

Ergenlerin derse katılmaya motive olmaları ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Ergenlerin derse katılmaya motive olmaları ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi Cilt: 8 Sayı: 1 Yıl: 2011 Ergenlerin derse katılmaya motive olmaları ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi Ali Eryılmaz 1 Ayşe Aypay 2 Özet Bu çalışmada, ergenlerin derse katılmaya motive

Detaylı

BEDEN EGITIMI ÖGRETMENI ADAYLARıNIN SINIF ORGANIZASYONU VE DERS ZAMANI KULLANIMI DAVRANıŞLARlNIN ANALIzI

BEDEN EGITIMI ÖGRETMENI ADAYLARıNIN SINIF ORGANIZASYONU VE DERS ZAMANI KULLANIMI DAVRANıŞLARlNIN ANALIzI Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004, 15 (4), 207-218 BEDEN EGITIMI ÖGRETMENI ADAYLARıNIN SINIF ORGANIZASYONU VE DERS ZAMANI KULLANIMI DAVRANıŞLARlNIN ANALIzI Şeref ÇiÇEK, Levent M.

Detaylı

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Güz 2001 Sayı 5 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET Erdoğan GAVCAR * Meltem ÜLKÜ

Detaylı

ERGEN ÖZNEL İYİ OLUŞUNUN ÖZ SAYGI VE İYİMSERLİK EĞİLİMİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

ERGEN ÖZNEL İYİ OLUŞUNUN ÖZ SAYGI VE İYİMSERLİK EĞİLİMİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Electronic Journal of Social Sciences Yaz-2011 Cilt:10 Sayı:37 (170-181) www.esosder.org ISSN:1304-0278 Summer-2011 Volume:10 Issue:37 ERGEN ÖZNEL İYİ OLUŞUNUN ÖZ SAYGI

Detaylı

Amaçlar İçin Mücadele Ölçeğinin Geliştirilmesi

Amaçlar İçin Mücadele Ölçeğinin Geliştirilmesi Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2015, 8/4 Amaçlar İçin Mücadele Ölçeğinin Geliştirilmesi Ali ERYILMAZ * Öz Amaçlar, hem ruhsal hem de bedensel sağlık için önemli bir göstergedir. Bireyler; amaçlar

Detaylı

GEDİZ ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

GEDİZ ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GEDİZ ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI I. YARIYIL PSI 501 İleri İstatistik Zorunlu 3 0 3 8 Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 II. YARIYIL Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 III. YARIYIL

Detaylı

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Psikososyal Güvenlik İklimi Psikososyal güvenlik iklimi, örgütsel iklimin spesifik bir boyutu olup, çalışanların psikolojik

Detaylı

ERGEN PARA TUTUMU ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ERGEN PARA TUTUMU ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ERGEN PARA TUTUMU ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI Doç. Dr. Ahmet Akın Sakarya Üniversitesi Eğitim Bölümleri Bölümü aakin@sakarya.edu.tr Uzm. Psikolojik Danışman Ahmet Kahraman Çekmeköy

Detaylı

AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ -

AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ - T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ - Necla YILMAZ Yüksek Lisans Tezi Çorum

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 14-17 YAŞ ARASINDAKİ GENÇLERİN FİZİKSEL UYGUNLUKLARININ VE GÜNLÜK AKTİVİTE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Coşkun ULUSOY BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI

Detaylı

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl : 2005, Sayı 22, Sayfa : 171-184 ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ ÖZET M. Hülya KARAGÜVEN * Sibel CENGİZHAN

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Tayfun Doğan Doğum Tarihi: 02.11.1979 Öğrenim Durumu: Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Eğitim Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2003 Bilimleri/Rehberlik

Detaylı

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 58 2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.58-64 ÖZET EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 Bu çalışmanın

Detaylı

Ebeveyne Duyulan Güvenin Psikolojik Kontrol ve Zorbalık / Zorbalığa Maruz Kalma Arasındaki Aracı Rolünün İncelenmesi*

Ebeveyne Duyulan Güvenin Psikolojik Kontrol ve Zorbalık / Zorbalığa Maruz Kalma Arasındaki Aracı Rolünün İncelenmesi* Ebeveyne Duyulan Güvenin Psikolojik Kontrol ve Zorbalık / Zorbalığa Maruz Kalma Arasındaki Aracı Rolünün İncelenmesi* Fatih BAYRAKTAR, Ankara Üniversitesi DTCF Psikoloji Bölümü Gözde ÖZDİKMENLİ DEMİR,

Detaylı

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Bu ders kapsamında Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme Alanında kullanılan nicel ve nitel araştırma

Detaylı

BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi

BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2006,17 (3),100-111 BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi Süleyman Murat YILDIZ', Müslim BAKIR2 'Balıkesir Üniversitesi

Detaylı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı BULGULAR Çalışma tarihleri arasında Hastanesi Kliniği nde toplam 512 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Olguların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup ortalama 21,10±1,61 yıldır. Olguların %66,4 ü (n=340)

Detaylı

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS tesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 31 Bahar 2017/1 s.471-482 Asena Deniz ERSOY 1 Osman BAYRAKTAR 2 ÖZ A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS ABSTRACT Expressed

Detaylı

The International New Issues In SOcial Sciences

The International New Issues In SOcial Sciences Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt

Detaylı

YAŞAM MEMNUNİYETİ VE AKADEMİK BAŞARIDA İYİMSERLİK ETKİSİ. Burcu KÜMBÜL GÜLER ** Hamdi EMEÇ ***

YAŞAM MEMNUNİYETİ VE AKADEMİK BAŞARIDA İYİMSERLİK ETKİSİ. Burcu KÜMBÜL GÜLER ** Hamdi EMEÇ *** D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi Cilt:21 Sayı:2, Yıl:2006, ss:129-149 YAŞAM MEMNUNİYETİ VE AKADEMİK BAŞARIDA İYİMSERLİK ETKİSİ Burcu KÜMBÜL GÜLER ** Hamdi EMEÇ *** ÖZET Psikolojinin güncel akımını oluşturan pozitif

Detaylı

Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanımı

Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanımı 920 Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanımı Nazan Doğruer, Eastern Mediterranean University, Famagusta, North Cyprus, nazan.dogruer@emu.edu.tr İpek Meneviş, Eastern Mediterranean University, Famagusta,

Detaylı

Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme

Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme Fatma Kübra ÇELEN & Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

SPOR TÜKETIMINDE PAZARLAMA BILEŞENLERI: ÖLÇEK GELIŞTIRME

SPOR TÜKETIMINDE PAZARLAMA BILEŞENLERI: ÖLÇEK GELIŞTIRME Spor Bilinileri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sdences 20041 15 (4)1219-232 SPOR TÜKETIMINDE PAZARLAMA BILEŞENLERI: ÖLÇEK GELIŞTIRME Hasan Biral YALÇIN*, Bekir YÜKTAŞIR*, Zafer DO~RU** Abant Izzet Baysal

Detaylı

Pozitif Psikoterapi Bağlamında Geliştirilen Ergenler İçin Amaçları Genişletme Grup Rehberliği Programının Etkililiğinin İncelenmesi *

Pozitif Psikoterapi Bağlamında Geliştirilen Ergenler İçin Amaçları Genişletme Grup Rehberliği Programının Etkililiğinin İncelenmesi * Eğitim ve Bilim 2012, Cilt 37, Sayı 164 Education and Science 2012, Vol. 37, No 164 Pozitif Psikoterapi Bağlamında Geliştirilen Ergenler İçin Amaçları Genişletme Grup Rehberliği Programının Etkililiğinin

Detaylı

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇ DOYUMU DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERLE İNCELENMESİ *

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇ DOYUMU DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERLE İNCELENMESİ * Eratay, E., Sarı, T., Kermen, U. (2014). Özel eğitim öğretmenlerinin ihtiyaç doyumu düzeylerinin bazı değişkenlerle incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı),

Detaylı

Available online at

Available online at Available online at www.sciencedirect.com Procedia - Social and Behavioral Sciences 55 ( 2012 ) 1079 1088 *English Instructor, Abant Izzet Baysal University, Golkoy Campus, 14100, Bolu, Turkey (karakis_o@ibu.edu.tr)

Detaylı

Yaşam Değerleri Envanterinin Faktör Yapısı ve Güvenirliği. Prof. Dr. Hasan BACANLI Doç. Dr. Feride BACANLI

Yaşam Değerleri Envanterinin Faktör Yapısı ve Güvenirliği. Prof. Dr. Hasan BACANLI Doç. Dr. Feride BACANLI Yaşam Değerleri Envanterinin Faktör Yapısı ve Güvenirliği Prof. Dr. Hasan BACANLI Doç. Dr. Feride BACANLI Rokeach İnsanların sahip oldukları değerler uzun zamandır psikolog ve sosyologların ilgisini çekmiştir.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ Arş. Gör. Dr. E. Helin Yaban E-Posta: hyaban@hacettepe.edu.tr Telefon: 312 297 83 25 Adres: Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800 Beytepe/ANKARA Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017

Detaylı

Prof. Dr. Serap NAZLI

Prof. Dr. Serap NAZLI Prof. Dr. Serap NAZLI Eserler Listesi (2014) A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: A1. Nazlı, S. (2006). Comprehensive Guidance and Counselling Programme Practices in Turkey. Mediterranean

Detaylı

ILKÖGRETiM 8. SINIF KIZ VE ERKEK ÖGRENCilERiN BEDEN EGi,-iMi DERS

ILKÖGRETiM 8. SINIF KIZ VE ERKEK ÖGRENCilERiN BEDEN EGi,-iMi DERS Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2003, 14 (4),162-174 ILKÖGRETiM 8. SINIF KIZ VE ERKEK ÖGRENCilERiN BEDEN EGi,-iMi DERS ORTAMıNDAKI BEDEN YAŞANTıLARI canan KOCA*, Bengü GÜVEN**, Nefise

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN MENTAL(PSİKOLOJİK) İYİ OLMA DÜZEYLERİNİN MUTLULUK DÜZEYLERİNE ETKİSİ.

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN MENTAL(PSİKOLOJİK) İYİ OLMA DÜZEYLERİNİN MUTLULUK DÜZEYLERİNE ETKİSİ. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 44-55, 2017 www.sportifbakis.com E-ISSN:2148-905X KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN MENTAL(PSİKOLOJİK) İYİ OLMA DÜZEYLERİNİN

Detaylı

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı X, Y, Z KUŞAĞI TÜKETİCİLERİNİN YENİDEN SATIN ALMA KARARI ÜZERİNDE ALGILANAN MARKA DENKLİĞİ ÖĞELERİNİN ETKİ DÜZEYİ FARKLILIKLARININ

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ Duygu ÖZÇALIK GAYRİMENKUL GELİŞTİRME VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI ANKARA 2018 Her hakkı saklıdır

Detaylı

ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi

ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2004, 15 (2), 76-90 GELişTiRiLMiş OYUN-EGZERSiZ PROGRAMıNıN ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi Fabna KERKEZ ÖZET Bu çalışmanın amacı

Detaylı

BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3

BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3 KİTABIN İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3 BÖLÜM-2.BİLİMSEL ARAŞTIRMA Belgesel Araştırmalar...7 Görgül Araştırmalar Tarama Tipi Araştırma...8

Detaylı

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Yahya İLTÜZER Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim

Detaylı

Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates

Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates EMLT Project Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates Yılmaz Kılıçaslan Anadolu University ykilicaslan@anadolu.edu.tr Nilgün Çağlarırmak Uslu Anadolu University ncaglarirmak@anadolu.edu.tr

Detaylı

BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR I. Öğretimde Ölçme ve Değerlendirmenin Gerekliliği... 2 II. Ölçme Kavramı... 3 1. Tanımı ve Unsurları... 3 2. Aşamaları... 3 2.1. Ölçülecek

Detaylı

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması 2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması Mahmut YARDIMCIOĞLU Özet Genel anlamda krizler ekonominin olağan bir parçası haline gelmiştir. Sıklıkla görülen bu krizlerin istatistiksel

Detaylı

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ CİNSİYET DEĞİŞKENİNE GÖRE İNCELENMESİ (BURDUR ÖRNEĞİ)

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ CİNSİYET DEĞİŞKENİNE GÖRE İNCELENMESİ (BURDUR ÖRNEĞİ) Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi / Cilt: 3 Sayı:1 Journal of International Sport Sciences / Volume: 3 Issue: 1 2017 www.sportresearches.com LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE YÖNELİK

Detaylı

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ , ss. 51-75. SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ Sefer YAVUZ * Özet Sanayi İşçilerinin Dini Yönelimleri ve Çalışma Tutumları Arasındaki İlişki - Çorum

Detaylı

TEŞEKKÜR. Her zaman içtenliğiyle çalışmama ışık tutan ve desteğini esirgemeyen sevgili arkadaşım Sedat Yüce ye çok teşekkür ederim.

TEŞEKKÜR. Her zaman içtenliğiyle çalışmama ışık tutan ve desteğini esirgemeyen sevgili arkadaşım Sedat Yüce ye çok teşekkür ederim. i ii TEŞEKKÜR Tezimi başarıyla bitirebilmenin mutluluğu içerisindeyim. Çalışmamın her aşamasında yardımlarını esirgemeyen danışmanım Sayın Doç. Dr. Zehra ÖZÇINAR a, tezimi değerlendirmek için zamanını

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEMEL PSİKOLOJİK İHTİYAÇLARI

BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEMEL PSİKOLOJİK İHTİYAÇLARI ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2009, Volume: 4, Number: 3, Article Number: 2B0020 SPORTS SCIENCES Received: September 2008 Accepted: June 2009 Series : 2B ISSN : 1308-7266 2009

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Zeynep Çatay Çalışkan 2. Doğum Tarihi: 18 Şubat 1975 3. Unvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Boğaziçi Üniversitesi 1996 Y. Lisans

Detaylı

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN Kuramsal Çerçeve GİRİŞ Psikolojik dayanıklılık üzerine yapılan

Detaylı

TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ

TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ Sibel BALCI Rtb Eğitim Çözümleri sibel.balci@sbs.com.tr ÖZET

Detaylı

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYA DERSLERİNE YÖNELİK

Detaylı

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI Arş. Gör. Dr. H. Onur Küçükosmanoğlu N.E.Ü. A.K.E.F. Müzik Eğitimi A.B.D h_onur_k@hotmail.com Arş. Gör.

Detaylı

Yıl: 4, Sayı: 15, Ekim 2017, s

Yıl: 4, Sayı: 15, Ekim 2017, s Yıl: 4, Sayı: 15, Ekim 2017, s. 413-420 Gülden ÖZTÜRK SERTER 1 Emre YAMANER 2 POZİTİF PSİKOLOJİ BAĞLAMINDA ÖZNEL İYİ OLUŞ VE SPOR İLİŞKİSİ: ERGENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 3 Özet Seksenli yıllardan sonra

Detaylı

PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS

PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS INTRODUCTION AND POLICY EXPLORATION IN RELATION TO PROFESSIONAL DEVELOPMENT FOR VET TEACHERS AND TRAINERS IN TURKEY JULIAN STANLEY, ETF ISTANBUL, FEBRUARY 2016 INTRODUCE

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı.

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. HS-003 Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. İstanbul) Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu,

Detaylı

ÖZET YENİ İLKÖĞRETİM II. KADEME MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMININ İSTATİSTİK BOYUTUNUN İNCELENMESİ. Yunus KAYNAR

ÖZET YENİ İLKÖĞRETİM II. KADEME MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMININ İSTATİSTİK BOYUTUNUN İNCELENMESİ. Yunus KAYNAR ÖZET YENİ İLKÖĞRETİM II. KADEME MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMININ İSTATİSTİK BOYUTUNUN İNCELENMESİ Yunus KAYNAR AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI Ağustos

Detaylı