Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ""

Transkript

1 1

2 2

3 Hücre Zarı nm kalınlığındadır. Işık mikroskobu ile görülemez. 3

4 4

5 Görevleri: Hücrenin sınırlarının belirlenmesi Hücrenin çevresi ile ilişkilerini düzenler Çeşitli maddelerin hücre içine giriş ve çıkışının denetlenmesi Sinyallerin tanınması ve belirlenmesi Doku özelliğini kazanabilmesi için antijenik özellikler taşır. Diğer hücreler ile bağlantı yapabilmesini sağlayan bağlantı kompleksleri içerir. 5

6 Bütün biyolojik membranlar ortak bir yapı gösterir. Lipid ve protein içerir (Oranı değişkendir) Lipid çift tabaka oluşturur Protein çift tabaka içine gömülmüştür Lipid ve proteinler hareketlidir, akışkanlık kazandırır Membran asimetriktir 6

7 Hücre Zarını Oluşturan Moleküller Lipidler Proteinler Fosfolipidler Glikolipidler Kolesterol Karbonhidratlar 7

8 Hidrofilik bir baş Hidrofobik 2 adet kuyruk içerir. Kuyruğun uzunluğu karbon atomu arasındadır. Kuyruklardan biri bir yada daha fazla çift bağ içerir. 8

9 Fosfolipidler amfipatiktir. 5çeşit fosfolipid Fosfotidilkolin Sfingomyelin Fosfatidiletanolamin Fosfatidilserin Fosfotidilinositol (en az) 9

10 Fosfotidilserin fizyolojik ph da negatif yük taşır. İç zarda bağlanmıştır. Protein kinaz C etki gösterebilmesi için bu fosfolipide ihtiyaç duyar. Diğerleri nötrdür. 10

11 Kolesterol prokaryotik hücrelerde, bitkilerde bulunmaz. Memelilerde ise fosfolipidlere yaklaşık eşit miktarda kolesterol vardır. 11

12 Fosfolipidler arasına yerleşmiştir. Fosfolipid kuyruğundaki ilk birkaç karbonun hareketsizleşmesine neden olur. Düşük sıcaklıklarda sıvılığın hızlı azalmasını engeller. Sıcaktada aşırı akışkanlığı engeller. 12

13 Çift tabakalı lipidin sıvılığını etkileyen faktörler Kolesterol miktarı Lipid bileşimi Sıcaklık Yağ asidi zincirlerindeki çift bağ miktarı Yağ asidi zincirlerindeki zincirin uzunluğu 13

14 Membran Lipid Hareketleri Lateral Difüzyon 2mikron/sn Rotasyon Flip-flop (fosfolipid translokatör; ER zarında) 14

15 Lipid molekülleri çift tabaka oluşturur Çift tabakalı yapı suda eriyen moleküllerin geçişine bariyer görevi yapar. Membranın diğer görevlerine yardım eder. Membranlar dinamik ve akışkan yapılardır. Lipid ve protein molekülleri hareketlidir. Asimetriktir. 15

16 GORTER ve GRENDEL Eritrosit deneyi 16

17 Memran Proteinleri %25-75 Membran proteinleri hareketlidir. Lateral hareket Rotasyon hareketi Hücre füzyonu deneyleri Frye ve Edidin

18 18

19 Membran proteinlerinin fonksiyonları Moleküllerin taşınması Reseptör proteinler Sitoiskelet Hücre-hücre tutunması Hücrenin çevresindeki matrikse tutunması Antijenik özellikler Enzimler 19

20 Membran proteinleri çift katlı lipide tutunma özelliklerine göre İntegral proteinler Periferal proteinler 20

21 Membran proteinlerinin çift tabakalı lipide tutunma şekilleri; Tek geçişli alfa heliks Çok geçişli alfa heliks Beta tabakalı fıçı (Kanal proteinleri; 8-22) 21

22 Amfipatik bir alfa heliksin hidrofobik tarafı ile sitozolik lipid tabakasına tutunması Çift tabakalı lipidin sitozolik tarafına kovalent bağlanmış bir yağ zinciri ile Dış lipid tabakasına fosfotidil inositole bağlanmış bir oligosakkarit zinciri ile (GPI çapası) Diğer membran proteinlerine bağlanma 22

23 Dondurup Kırma Yöntemi Sıvı nitrojen, mikrotom, Kırılma yüzeyi metal ile kaplanır Elektron mikroskopu 23

24 Membran karbonhidratları Sitozolik yüzde yoktur. Asimetriktir. %2-10 Glikolipid Glikoprotein Glikokaliks=hücre mantosu 24

25 Hücre adezyonunda ve doku bütünlüğünün korunmasında Mekanik ve kimyasal etkilere karşı koruyucu Büyük taneciklerin geçişini engelleyen bariyer Hücre-hücre tanıması ve hücre matriks tanıması Embriyolojik gelişim ve hücre çoğalmasının kontrolünde Kan gruplarının oluşumunda Reseptör Bakteri ve bakteri toksinlerinin ve virüslerin hücre yüzeyine bağlanmaları için tutunma bölgeleri oluşturur. 25

26 Membran karbonhidratları Glukoz, galaktoz, fukoz, N-Asetilglukozamin, N-Asetil galaktozamin, N-asetil nörominik asit ve sialik asit 26

27 En çok rastlanan nötral glikolipidlerdir. En karmaşık olan glikolipidler gangliozidlerdir. Sinir hücrelerinde var. En basit glikolipid Galaktoserobrosittir. myelin kılıftaki esas glikolipiddir. Elektrik izolasyonunda görev yapar. 27

28 Membran glikolipid metabolizmasındaki bozukluklar Tay-Sacs; Gangliozid GM2 nin yıkılma ve yenilenme mekanizmasında bozukluk var. 28

29 Bazı membran glikoproteinleri viruslar için reseptör görevi yapmaktadır. CD4 glikoprotein- HIV Kan grubu antijenleri 29

30 Akıcı Mozayik Zar Modeli 30

31 Yard.Doç.Dr. Müzeyyen İZMİRLİ 31

32 Hücre İskeleti Hücre içinde hücreye şekil veren, hareket etmesini sağlayan ve hücre içi bileşenlerinin bir yerden bir yere taşınmasını sağlayan yapıya hücre iskeleti denir. 3 temel flament yapısından oluşmuştur. 1. Mikrofilamentler 2. Mikrotübüller 3. Ara filamentler 32

33 Mikrofilamentler Aktin ve miyozin filamentlerinden oluşurlar. Mikrofilamentler, hücrede yarı katı jel özelliğinde---- düzenli yada Dağınık ve rastgele olarak ta bulunabilirler. 33

34 MF ler plazma zarının altında Hücre şeklinin oluşması Hareketi gerçekleştiren Mekanik destek sağlayan Bir ağ yapısı oluşturur. Hücredeki total proteinin %20 sini oluşturur. 34

35 Aktin filamentleri aktin monomerlerinin (Globuler protein) uç uca eklenmesi ile oluşurlar. Globüler aktin molekülünde bir çift çıkıntı ve bir çift girinti bulunur. Bu bölgeler monomerleri biribirine bağlayan sıkı bağlantı bölgeleridir. 35

36 Filament yapıdaki aktin Bir çift filament aktin polimeri de birbiri ile sarmal yapar. 36

37 Globüler aktin monomerleri aynı yönde eklendikleri için iki ucun yükleri farklıdır. Polaritenin farklı olması miyozin hareketinin tek yönde gerçekleşmesini sağlar. 37

38 Aktin polimerleşmesini etkileyen ilaçlar vardır. Sitokalazinler aktin filamentlerin artı ucuna bağlanarak uzamasını engellerler. Falloidin aktin filamentlerine sıkıca bağlanır ve monomerlere ayrışmasını engeller. 38

39 Aktin filamentleri 2 şekilde bağlanır. Bundle (Aktin bağları): alfa aktinin ve fimbrin Paralel aktin filamentleri bağlanır. 39

40 Network (Aktin şebekeleri): Filamin, spektrin Çapraz aktin polimerlerinin V şeklinde bağlarlar. 40

41 Miyozin: moleküler motor Kimyasal enerji---- mekanik enerji Miyozin I, II I Bir vezikülün aktin filamenti üzerindeki hareketi, bir aktinin diğer aktin üzerindeki hareketini II sitokinez, kas kontraksiyonu, hücre polaritesi 41

42 Mikrofilamentlerin Görevleri İskelet kasında: kas kasılmasında Hücre korteksinde: membran hareketinde, hücrenin yer değiştirmesi, endositoz, ekzositoz Hücre yüzey farklılaşmasında: Mikrovillusların yapısında (villin, fimbrin) Mitozda, hücrenin ikiye bölünmesinde Embriyonik gelişim sırasında 42

43 Kas Kasılması İskelet kasları kas liflerinin demet halinde bir araya gelmesi ile oluşur. Miyofibriller sitoplazmada bulunan aktin filamentleri ve miyozin filamentlerinin silindir şeklinde paketlenmesi ile meydana gelir. Her miyofibril sarkomer (çizgili yapısndan dolayı bu ismi almış) biriminin organize olmuş bir zinciridir. 43

44 Hücre göçü: Hücrenin belli bir yüzey boyunca sürünerek hareket etmesi. Beyaz kan h. Embriyonik h. Amip Kanser h. Fagositoz Sinir h.lerinin büyümesi sırasında yani gelişim esnasında 44

45 Arafilamentler Aktin ve mikrotübüllerin arasında yer alır. Hücre hareketinde doğrudan etkisi yoktur. Temel ve yapısal olarak bulunur ve mekanik destek sağlar. Farklı hücrelerden sentezlenen farklı türleri vardır grupta 45

46 Grup I ve II Keratin: epitel Grup III Grup IV Grup V Vimentin: Fibroblast, kas h., lökosit, embriyonik h. Desmin Gliyal asidik protein Periferin: Periferik Nöron NF-L, NF-M, NF-H, (nörofilament) Nükleer Laminler Grup VI Nestin: kök hücreler 46

47 Mikrotübüller Hücre şekli ve hareketinden sorumlu. İçi boş tüp şeklinde. Organellerin h. İçinde taşınması Mitozda kromozomların taşınması Sil ve flagella hareketi 47

48 Mikrotübüller tubulin proteinin polimerleşmesinden oluşur. Tubulin molekülü Tubulin proteini: alfa, beta ve gama olmak üzere üç tipi vardır. Alfa ve beta dimerleşir ve tubulin molekülünü oluşturur. Tubulin gama ise sentrozomlarda vardır.mikrotübül birleşmesi ve uzamasından sorumludur. 48

49 Her döngüsünde 13 birim vardır. Mikrotübüllerin de artı ve eksi ucu vardır. Mikrotübüller hücre içinde polimerize ve depolimerize olur. Mikrotübül organize edici bölgeden büyüme başlar. 2 motor proteini vardır. Kinezin ve dynein. Kinezin + uca dynein ise uca mol taşır. 49

50 Vinkristin Taxol Kolşisin 50

51 Yard.Doç.Dr. Müzeyyen İZMİRLİ 51

52 Hücre Membran Farklılaşmaları Serbest Yüzey Farklılaşmaları Çoğu hücrenin yüzeyinde hücre hareketi, fagositoz ve besinlerin emilimi gibi özelleşmiş fonksiyonlar ile ilişkili bir çok çıkıntı ve uzantılar vardır. 52

53 Mikrovillus Hücre serbest yüzey membranının parmak şeklindeki sitoplazmik uzantılarına denir. Emilim yüzeyini artırırlar. Bir barsak epitelinde adet bulunabilir. Emilim yüzeyini yaklaşık 20 kat artırabilir. 53

54 54

55 Mikrovilluslar barsak epitel hücrelerinde besinlerin, böbrekte su ile birlikte iyonların emiliminde iş görürler. Hücre membranı dışında polisakkarit ve sindirim enzimleri (peptidaz ve glikozidaz) içeren kalın bir glikokaliks tabakası görülür. 55

56 Her mikrovillus içinde kadar aktin mikrofilamenti vardır. Aktin filamentlerini bir arada tutmak için düzenli aralıklarla enine bağlantı yapan proteinler fimbrin ve villindir. Fimbrin ve villin iki aktin bağlama bölgesi taşıdıklarından komşu iki aktin filamentini bağlarlar. Aktin filamentleri ile hücre membranı arasında miyozin I ve kalsiyum bağlayıcı protein kalmodulin vardır. 56

57 Aktin filamentleri 0.5 mikron kadar hücre içine girerek apikal membran altında bulunan terminal ağ ile karışırlar. Terminal ağ ara filamentleri arasında bulunan başlıca proteinler miyozin II ve spektrindir. 57

58 Silya Mikrovilluslardan daha uzun hareketli olan serbest yüzey farklılaşmalarıdır. Bir epitel hücresinde silya bulunr. 58

59 Solunum yollarında; mukus ve tozların dışarı atılmasını 59

60 Tuba uterina da yumurta hücresinin uterusa gitmesini Duktus deferensteki spermlerin duktus epididimise geçmesini sağlarlar. 60

61 Silyanın enine kesit yapısı 9+2 modelindedir. Bütün ökaryotik silya aksonem olarak adlandırılan dairesel dizilmiş 9 adet çift mikrotübül, merkezde 2 adet tek mikrotübülden oluşur. Bu yapılar plazma membranı ile çevrilidir. 61

62 Kalıtımsal olarak silya proteini eksik olan hastalarda: kalp ve karaciğerin zıt yerleşimi, hareketsiz sperm; erkek kısırlığı, trakede silya hareketsizliği; akciğer enfeksiyonlarına neden olur. 62

63 Kamçı Kamçı bir hücrede bir veya iki tanedir. Bakteri kamçısı flagellin olarak adlandırılan proteinden oluşan bir tüp şeklinde olup ökaryotik hücre kamçısından oldukça farklıdır. 63

64 Çoğu protozoa kamçısı silya iç yapısına benzer fakat memeli sperm kuyruğu genellikle 9+2 şeklinde değilde şeklindedir. 64

65 Stereosilya Uzun, dallanmış mikrovillus yapısındadır. Stereosilya hareketsiz, bazal cisim içermeyen bir yapıdır. İçlerinde aktin flament ağı bulunur. Amaçları emilim yüzeyini artırmaktır. 65

66 Duktus epididimis hücrelerinin yüzeyinde bulunan sterosilya testisten gelen sıvının %90 ının emilimini sağlar. Spermatogenez süresinde oluşan artıkların ortadan kaldırılmasında görev yapar. Sterosilyalar iç kulakta işitme reseptör hücrelerinde (hair cell) bulunurlar ve demetler oluştururlar. 66

67 Yan Yüzey Farklılaşmaları Hücreler arası bağlantılar olarak da bilinirler. Hücrehücre, hücre-matriks bağlanması şeklindedirler. Sıkı bağlantı=zonnula Occludens=Occluding Junction=Tight Junction Yan yana duran komşu hücreler arasında ki boşluk en az bu bağlantı şeklindedir ( A). Komşu epitel hücrelerinin apikal yüzeyinin altında çeşitli moleküllerin geçişine izin vermeyecek şekildedirler. 67

68 İki hücre membranı arasında ve hücrenin tüm çevresini saran integral membran proteinlerinden oluşan iplik yapısındadır. Sıkı bağlantıların bütünlüğünü Ca iyonlarının varlığı sağlar. Sıkı bağlantılar barsak epitel hücrelerinde genellikle mikrovillus içeren yüzün hemen altında bulunurlar. Pankreas hücrelerinde, böbrek distal tübüllerinde, idrar kesesi epitel hücrelerinde de mevcuttur. 68

69 Anyonlardan ziyade katyonlara geçirgendirler. 1.8 nm den büyük moleküllerin geçişine izin vermezler. Beyin ve omuriliğin pek çok bölgesinde endotel hücreleri sıkı bağlantılar ile bağlanmıştır. 69

70 Tutucu bağlantılar_anchoring Junctions: kalp, kas ve epidermis gibi ağır mekanik strese maruz kalan dokularda bol miktarda bulunurlar. İçerdikleri hücre iskeletine göre: Aktin filamenti Hücre-hücre bağlantıları Adherens bağlantılar Hücre-matriks bağlantıları Fokal adezyonlar Ara filamentler Hücre-hücre bağlantıları Desmozomlar Hücre-matriks bağlantıları Hemidesmozomlar 70

71 Adherens bağlantılar İki komşu epitel hücresinin hücre membranlarının sitoplazma tarafında aktin filamentleri uzanır. Ekstraselüler matriksi bağladığı noktalarda kemer gibi bir görüntüsü vardır. Bu bağlantı süreklidir ve epitelin fiziksel bütünlüğünü sağlar. İki komşu hücre arasındaki mesafe A dur. 71

72 İçerdiği proteinler Kaderinler P120 α katanin β katanin Vinkulin α aktinin 72

73 Fokal Adezyon Hücrelerin ekstra selüler matrikse bağlanması (integrinler aracılığı ile) sonucu oluşmuş bağlantılardır. Uyarı iletiminde İmmün cevap sırasında lökositlerin kimyasal ajanlara doğru hareketi sırasında yalancı ayakların oluşumunda da görevlidir. Duchenne muscular kas distrofisi 73

74 Desmozomlar Komşu hücreler arasındaki kuvvetli bağlanma noktalarıdır. Hücreler arası aralık A dur. Desmozomlar hücre tipine bağlı olarak özel bir ara filamente bağlanır. Bu bağlantıların olduğu hücreler genellikle mekanik strese dayanıklıdır. Sitoplazmik plaktan çıkan lifler arafilamentlerdir. 74

75 Elektron mikroskopunda bakıldığında membranların sitoplazmaya bakan taraflarında sitoplazmik plaklar bulunur. Bunlar desmoplakin, plakofilin ve plakoglobin olarak adlandırılır. 75

76 Pemfigus: kendi desmozomal kaderin proteinlerine karşı antikor oluştururlar. Gevşemiş epiteller ve epitel içine sızmış su kabarcıkları oluşur. 76

77 Hemidesmozomlar Epitel hücreleri ile bazal lamina arasında yer alır. Epitel hücrelerine dayanıklılık sağlar. Sitoplazmaya bakan yüzlerinde ara filamentlerin bağlandığı sitoplazmik plak bulunur. 77

78 BAZAL YÜZEY FARKLILAŞMALARI Epitel hücrelerinin bazal kısmında hücre zarının hemen altında kesintisiz devam eden ince bir ekstraselüler matriks tabakası olarak bulunan yapıya bazal lamina denir. Çevrelediği hücrelerin ve epitelin bağ dokudan ayrılmasını sağlar. Ekstraselüler matriks bileşenleri oluşturur. Ağ şeklindedir. 78

79 79

80 Lamina lucida: Lamina densa: Lamina retikülaris: tip I ve tip III kollojenden oluşur. Bazal laminanın bileşenleri epitel, kas, yağ ve schwann hücreleri tarafından salgılanır. Bazal lamina ve kollajen içeren tabaka bazal membran olarak adlandırılır. 80

81 Görevleri: Epitel hücrelerine fiziksel destek Seçici bir bariyer Seçici filtre Hücre canlılığı, çoğalması ve farklılaşmasının kontrolü Embriyonik gelişimde mikroçevre oluşturulmasında, embriyo hücrelerinin bir arada tutulmasında ve hücre göçünde rol oynar. Postnatal yaşamda epitel tamiri Yara iyileşmeleri Alport sendromu: böbrek rahatsızlığı Goodpasture sendromu: otoimmun hastalık 81

82 Haberleşme bağlantıları Gap Junction= Nexus Komşu hücre membranlarının haberleşmesini sağlayan ve düzenli olarak 2 nm aralıklarda bulunan yapıdır. Konnekson; konneksin proteinlerinin transmembran proteinleri etrafında dizilmiş, altı benzer (konneksin) üniteden oluşan silindirik bir yapıdır. Kanallar vasıtasıyla iki hücre arasındaki geçiş direkt olarak olur. 82

83 83

84 Küçük metabolitlerin (kaynakların paylaşımı için) iyonların (Hücreler arasındaki elektrokimyasal devamlılığı sağlamak için) İkinci habercilerin (bilgi ağını kurmak için) Geçişi mümkündür. Proteinler, nükleik asitler, polisakkaritler geçemez. 84

85 H, Ca iyonlarının konsantrasyonu ve protein kinazlar bu kanalların açılıp kapanmasını düzenlemektedir. Hücreler arası haberleşmeye izin veren tek bağlantı bölgesi gap junction dır. Hücre grupları arasındaki fonksiyonun koordinasyonu, büyüme ve farklılaşmanın düzelenmesinde de rol oynar. Konneksin genlerindeki mutasyonlar neticesinde kalıtımsal sağırlık ve körlüğe neden olur. 85

86 Kimyasal sinapslar Sinir hücrelerinde sinyaller, sinaps olarak bilinen iki hücre arasında özelleşmiş yerlerde iletilir. diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesine olanak tanıyan özelleşmiş bağlantı noktaları. Kimyasal sinapslar uyaran veya durduran olabilir. 86

87 87

88 Plasmodesmata Bitki hücreleri arasındaki haberleşme sitoplazmik uzantılarla gerçekleşir. İki komşu bitki hücresinin duvarının arasında pektinden zengin orta lamel bölgesi bulunur ve bu bölge hücrenin birleşmesinde rol oynar. 88

89 İki hücre arasındaki kanallar vasıtası ile (DER) iyonların ve küçük moleküllerin geçişini sağlar. 1 kda dan küçük olanlar serbest olarak geçebilirken bundan büyük moleküller seçici olarak geçerler. 89

90 Yard.Doç.Dr. Müzeyyen İZMİRLİ 90

91 EKSTRASELÜLER MATRİKS (ECM)= HÜCRELER ARASI MATRİKS Ekstraselüler matriks; hücreler arasını dolduran, çeşitli protein ve polisakkaritlerden oluşmuş hücrelerin bulunduğu ortamdır. Dokulara destek sağlayan, hücrelerin şekil ve fonksiyonunda, gelişiminde, çoğalmasında canlılığını sürdürmesinde ve göçünde görev yapmaktadır. Hücrelerin dokuları oluşturmasında görev yapmaktadır. 91

92 ECM nin fiziksel yapısı ve içeriği hücreden hücreye değişir. Kemikte- sert Kıkırdak ve bağ dokuda- yumşak Kanda- sıvıdır. 92

93 ECM molekülleri ikiye ayrılır. 1.Glikozaminglikanlar 2.Fibröz proteinler 93

94 1. Glikozaminglikanlar (GAG): Uzun, eğilmeyen, dallanmamış, tekrarlayan disakkarit ünitelerinden oluşan polisakkaritlerdir. GAG lar ; negatif yüklüdür. çubuk şeklindedir. su bağlama yeteneğine sahiptir. sülfat grubu bağlıdır. 94

95 GAG lar içerdikleri şekerlere, şekerler arasındaki bağlantı tipine göre, sülfat gruplarının sayısına ve sülfat gruplarının lokalizasyonuna göre 4 gruba ayrılır. 1. Hyaluronon: sülfat grubu sadece bunda yok. 2. Kondroitin sülfat ve dermatan sülfat 3. Heperan sülfat ve heparin 4. Keratan sülfat 95

96 Hyaluronan: En basitidir. Sülfit içermez. Kovalent bağlı protein içermez. Dokularda sıkıştırıcı kuvvetlere karşı direnç rolü vardır. Embriyonik gelişim sırasında da hücreler arası alanı doldurur. Yara iyileşmelerinde kayganlık sağlar ve çok üretilir. 96

97 Staph. Aerus- hyaluronidaz Bakterilerin bağ dokusu aracılığı ile hızla yayılmasına neden olur. Kondroitin sülfat, dermatan sülfat, heperan sülfat ve heparin, keratan sülfat: hidrate bir jel ortamı oluştururlar. Besinlerin, artık maddelerin ve sinyal moleküllerin hızlı difizyonunu sağlayarak yapısal destek olarak görev yaparlar. 97

98 GAG lar proteinlerle birleşerek proteoglikanları oluştururlar. Proteinlerle bağlantı golgi kompleksinde gerçekleşir. Nükleolemmada porlarda bulunan proteoglikanlar porların farklı büyüklükte olmasını sağlar. (Seçici moleküler filtre) Kimyasal haberleşmede görev yaparlar. Ko-reseptör olarak görev yaparlar. 98

99 2. Fibröz Proteinler: bağ dokuda yer alan glikozaminglikanlar ve proteoglikanlar su ile karışmış halde jel benzeri yapılarken fibröz proteinler bunun içine gömülmüş yapıdaki protein yapılardır. Bunlar; Kollojen, laminin, fibronektin, tenaskin, elastin dir. 99

100 100

101 Ekstraselüler Proteazlar ECM hücreler tarafından sentezlenen ECM proteazlar tarafından parçalanır. Bunlar; 1. Serin proteazlar 2. Matriks metalloproteazlar 101

102 Serin proteazlar: aktif bölgelerinde serin vardır. Matriks Metalloproteazlar: Ca ve Zn ya bağlanarak aktive olurlar. tümör hücresinde, endotel hücrelerinde, makrofajlarda ve enflamatuvar hücrelerde sentezlenir. Kollojen, laminin ve fibronektinin parçalanmasında ikisi birlikte çalışır. 102

103 103

Hücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN

Hücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN Hücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº Elektron Mikroskobu

Detaylı

HÜCRE MEMBRANI. Prof. Dr. Turgut Ulutin

HÜCRE MEMBRANI. Prof. Dr. Turgut Ulutin HÜCRE MEMBRANI Prof. Dr. Turgut Ulutin HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº EM * Mekanik mikromanipulasyon 1926 Chamber * Fizyolojik deneyler hipotonik hipertonik Fonksiyonları 1.Sitozol

Detaylı

Hücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı. İlhan Onaran

Hücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı. İlhan Onaran Hücreler arası Bağlantılar ve Sıkı bağlantı İlhan Onaran Doku organisazyonu: Hücrelerin bağlanması 1- Hücre-matriks bağlantıları: ekstraselüler matriks tarafından hücrelerin bir arada tutulması 2- Hücre-hücre

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

Hücre membranının biyolojik özellikleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR

Hücre membranının biyolojik özellikleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre membranının biyolojik özellikleri Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre membranı Hücre zarı Plazmalemma Plazma membranı Sarkolemma (Kas hücre zarı) Oolemma (Yumurta hücre zarı) Hücre membranı, 6-10 nm

Detaylı

HÜCRE İSKELETİ 1. Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Prof. Dr. Müjgan CENGİZ

HÜCRE İSKELETİ 1. Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Prof. Dr. Müjgan CENGİZ HÜCRE İSKELETİ 1 Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Prof. Dr. Müjgan CENGİZ İskelet. Yumuşak dokuyu destekleyen ve bedensel hareketlere aracılık eden sertleşmiş doku. Hücre İskeleti. Benzer fonksiyonlara sahiptir

Detaylı

II-TUTUCU BAĞLANTILAR =Anchoring junction

II-TUTUCU BAĞLANTILAR =Anchoring junction II-TUTUCU BAĞLANTILAR =Anchoring junction İçerdikleri hücre iskelet çeşidine göre: Aktin filamentinin bağlanma yerleri 1.Hücre-hücre bağlantıları (ADHERENS BAĞLANTILAR) 2.Hücre-matriks bağlantıları (FOKAL

Detaylı

Hücre İskeleti. Prof.Dr. Alp Can Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalı

Hücre İskeleti. Prof.Dr. Alp Can Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre İskeleti Prof.Dr. Alp Can Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre iskeletinin temel ve yardımcı proteinleri Hücre iskeletinin genel işlevleri Hücre iskeleti-hastalık ilişkileri HÜCRE = Sitosol

Detaylı

MOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR

MOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR MOTOR PROTEİNLER Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre iskeleti, Hücre şeklini ve sitoplazmanın organizasyonunu belirleyen bir yapı iskelesi görevi yapar. Hücre hareketlerinin gerçekleşmesinden sorumludur.

Detaylı

Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın

Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.

Detaylı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç

Detaylı

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)! HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü

Detaylı

İnsan Fibroblastları. Hücre İskeleti

İnsan Fibroblastları. Hücre İskeleti İnsan Fibroblastları Hücre İskeleti Hücre iskeletinin temel proteinleri Hücre iskeletinin genel işlevleri Hücre iskeleti-hastalık t l k ilişkileri i HÜCRE = Sitosol + organeller + hücre iskeleti HÜCRE

Detaylı

Hücre yüzey özelleşmeleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR

Hücre yüzey özelleşmeleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre yüzey özelleşmeleri Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre şekli; Fonksiyonuna Bulunduğu yere Bulunduğu şartlara göre değişiklik gösterir. Hücre doku organ sistem organizma Majör doku tipleri Sinir doku

Detaylı

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002. Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002. Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre İskeleti İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002 Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre iskeletinin temel ve yardımcı proteinleri Hücre iskeletinin genel işlevleri Hücre iskeleti-hastalık

Detaylı

EKSTRASELÜLER MATRİKS

EKSTRASELÜLER MATRİKS EKSTRASELÜLER MATRİKS Doku organisazyonu: Hücrelerin bağlanması 1- Hücre-matriks bağlantıları: ekstraselüler matriks tarafından hücrelerin bir arada tutulması 2- Hücre-hücre bağlantılar: hücrelerin birbiriyle

Detaylı

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine EPİTEL DOKU EPİTEL DOKU Birbirine bitişik hücrelerden yapılmıştır. Hücreler arası madde çok azdır. Ektoderm, mezoderm ve endoderm olmak üzere her üç embriyon yaprağından köken alır. Epitel dokusu mitoz

Detaylı

HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA

HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE İSKELET ELEMANLARI Sitoplazmanın içinde bulunan özel proteinlerdir. 3 çeşit hücre iskelet elemanı bulunur. Her iskelet elemanının görev ve yapısı

Detaylı

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı

Hücre İskeleti. İnsan Fibroblastları Alp Can, Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı Hücre İskeleti İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002 Prof.Dr. Alp Can Histoloji- Embriyoloji Anabilim Dalı www.alpcan.com HÜCRE = Sitosol + organeller + hücre iskeleti HÜCRE İSKELETİ=Karmaşık, protein filamanları

Detaylı

Membran Organizasyonu

Membran Organizasyonu Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri

Detaylı

Hücre İskeleti Hücreler Arası Bağlantılar. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker

Hücre İskeleti Hücreler Arası Bağlantılar. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Hücre İskeleti Hücreler Arası Bağlantılar Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Hücre yüzey özelleşmeleri Hücre membranında hücrenin fonksiyonuna göre bazı özel farklılaşmalar görülür. 1-Madde alışverişini gerçekleştirmek,

Detaylı

Epitel Dokusu. Dr.Murat Tosun

Epitel Dokusu. Dr.Murat Tosun Epitel Dokusu Dr.Murat Tosun Epitel; vücudun iç ve dış yüzeylerini örten ve salgı bezlerinin işlevsel bölümlerini oluşturan sıkıca biraraya gelmiş hücre tabakalarının oluşturduğu dokudur. Epitel tipleri

Detaylı

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların

Detaylı

ENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ. Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli

ENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ. Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli ENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli Endotel, dolaşım sistemini döşeyen tek katlı yassı epiteldir. Endotel hücreleri, kan damarlarını kan akımı yönünde uzunlamasına döşeyen yassı,

Detaylı

Hücre-Matriks İlişkileri

Hücre-Matriks İlişkileri Hücre-Hücre Hücre-Matriks İlişkileri Prof.Dr. Alp Can (A.Ü. Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD) Hücreler arasındaki bağlantı ve yapışma birimlerinin i i i yapı ve işlevleri l i Hücrenin çevresindeki

Detaylı

MEMBRAN FARKLILAŞMALARI I-SERBEST YÜZEY FARKLILAŞMALARI

MEMBRAN FARKLILAŞMALARI I-SERBEST YÜZEY FARKLILAŞMALARI MEMBRAN FARKLILAŞMALARI I-SERBEST YÜZEY FARKLILAŞMALARI HÜCRE YÜZEY FARKLILAŞMALARI I-SERBEST (=APİKAL, LUMİNAL) YÜZEY FARKLILAŞMALARI II-YAN(=LATERAL) YÜZEY FARKLILAŞMALARI III-BAZAL YÜZEY FARKLILAŞMALARI

Detaylı

ÜNİTE 5:HÜCRE ZARI VE MADDE GEÇİŞMESİ

ÜNİTE 5:HÜCRE ZARI VE MADDE GEÇİŞMESİ ÜNİTE 5:HÜCRE ZARI VE MADDE GEÇİŞMESİ Anahtar kavramlar 5.1.Hücre zarları sıvı haldedir ve yağ ile protein moleküllerinden meydana gelmişlerdir. 5.2.Hücre zarlarının birbirlerini tanımasında karbonhidrat

Detaylı

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki

Detaylı

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi

HÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok

Detaylı

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!

BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan

Detaylı

Biyolojik zarların genel yapısı sıvı mozaik modelle açıklanır.

Biyolojik zarların genel yapısı sıvı mozaik modelle açıklanır. 6 Hücre zarları 6 Hücre zarları 6.1 Biyolojik zarın yapısı nasıldır? 6.2 Hücre zarı, hücre tutunması ve tanımasında nasıl bir rol oynar? 6.3 Zardan madde geçişlerinde pasif taşıma 6.4 Zardan madde geçişlerinde

Detaylı

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var.

HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ Hücre içini çevresinden ayırır Hücrenin iç bölümlerini belirler Proteinlere bağlı

Detaylı

Sfingozin türevi membran lipidleri

Sfingozin türevi membran lipidleri Dr. Suat Erdoğan Sfingozin türevi membran lipidleri Sfingolipidler Sfingomyelin Glikolipidler Kolesterol ve Steroidler Bu tür lipidler gliserol içermezler Yapıda bir amino alkol olan sfingozin bulunur

Detaylı

KAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU

KAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU KAS DOKUSU Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU 1 Kas dokusu, kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürerek hareketi sağlayan bir dokudur. Toplam vücut ağırlığının Yenidoğanda % 25 Genç erişkin dönemde % 40 ve yaşlılık

Detaylı

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ - Canlı vücudunu meydana getiren hücre, doku ve organların çıplak gözle görülemeyen (mikroskopik) yapılarını inceleyen bir bilim koludur. - Histolojinin sözlük anlamı

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle

Detaylı

Düz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak

Düz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Düz Kas Mesane Uterus İnce bağırsak Düz Kas İşlevleri İstemsiz kasılma Bazı düz kas hücreleri kollajen, elastin, glikozaminoglikan,

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.

Detaylı

Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Gram (-) Bakterilerde Duvar Yapısı Lipopolisakkaritin Önemi

Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Gram (-) Bakterilerde Duvar Yapısı Lipopolisakkaritin Önemi Gram (+)Bakterilerde Duvar Yapısı Çoğunluğu peptidoglikan yapıdır. Bunun yanında teikoik asitte içerirler. Bu yapı gliserol veya Ribitolün PO4 gruplarına bağlanmasıyla oluşur. Teikoik asitler peptidoglikan

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU 11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan

Detaylı

Mikrotübül Dinamiği, Hücre iskeleti ve Mitoz

Mikrotübül Dinamiği, Hücre iskeleti ve Mitoz Mikrotübül Dinamiği, Hücre iskeleti ve Mitoz 1. Hücre iskeleti nedir? 2. Filament tipleri ve polimerizasyon 3. Motor proteinler 1 Hücre iskeleti Dinamik ve işlevsel bir yapı Üç tip filament: A. Arafilamentler

Detaylı

HÜCRE İSKELETİ 2. Prof. Dr. Müjgan CENGİZ Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK

HÜCRE İSKELETİ 2. Prof. Dr. Müjgan CENGİZ Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK HÜCRE İSKELETİ 2 Prof. Dr. Müjgan CENGİZ Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK MİKROTÜBÜLLER 1. Mikrotübüller tubulin proteininin polimerleridir. 2. Tubulin, birbiriyle yakın ilişkili iki ve tubulinden meydana gelen

Detaylı

BİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1

BİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 BİYLJİK MEMBRANLAR Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 MEMBRANLAR MBC-IV.th edition Membranların genel yapısı Non-kovalent etkileşimlerin bir arada tuttuğu lipid ve proteinlerin oluşturduğu ince bir film yapısındadır.

Detaylı

Dönem 1 Hücre Bilimleri 2 Hücre İskeleti ve Hücreler arası Bağlantılar

Dönem 1 Hücre Bilimleri 2 Hücre İskeleti ve Hücreler arası Bağlantılar Dönem 1 Hücre Bilimleri 2 Hücre İskeleti ve Hücreler arası Bağlantılar Hücrenin apikal (üst) ve bazal (alt) yüzeylerinde, bazı yapısal değişiklikler meydana gelmiştir. Hücre zarı ve bunun altında yer alan

Detaylı

Golgi Kompleksi. Prof.Dr.Müjgan Cengiz Prof.Dr.Melek Öztürk. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD

Golgi Kompleksi. Prof.Dr.Müjgan Cengiz Prof.Dr.Melek Öztürk. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Golgi Kompleksi Prof.Dr.Müjgan Cengiz Prof.Dr.Melek Öztürk İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD GOLGİ Camillo Golgi (1898 ) İlk kez nöronlarda tespit edildi; Internal reticular apparatus Nukleus

Detaylı

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinapslar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinapslar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Sinapslar yrd.doç.dr. emin ulaş erdem TANIM Sinaps, nöronların (sinir hücrelerinin) diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesine

Detaylı

HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ

HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücre içi ve hücre dışı sıvılar bileşimleri yönünden oldukça farklıdır. Hücre içi sıvı intraselüler sıvı, hücre dışı sıvı ise ekstraselüler sıvı adını alır.

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38405 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Balcıoğlu, Hayri Emrah Title: Role of integrin adhesions in cellular mechanotransduction

Detaylı

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri KAS DOKUSU Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri Kasın Fonksiyonu Hareket Solunum Vücut ısısının üretimi İletişim Organların kontraksiyonu

Detaylı

Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı. Histoloji I Hücre. Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK

Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı. Histoloji I Hücre. Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Histoloji I Hücre Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK HÜCRE *Organizmanın özel yapı ve fonksiyonuna sahip olan **dış ortamdan aldığı maddeleri

Detaylı

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri DOKU Dicle Aras Doku ve doku türleri Doku Bazı özel görevler üstlenmiş hücre topluluklarıdır. Bir doku aynı yönde özelleşmiş hücre ve hücreler arası maddelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. İntrauterin

Detaylı

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ 05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS

Detaylı

Örtü Epiteli Tipleri:

Örtü Epiteli Tipleri: Tek Katlı: Tek Katlı Yassı Epitel Tek Katlı Kübik Epitel Tek Katlı Prizmatik Örtü Epiteli Tipleri: Basit Kinosilyalı Çizgili Kenarlı Yalancı Çok Katlı( Psödostratifiye) Prizmatik Epitel Çok Katlı: Çok

Detaylı

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )

Detaylı

Kolloid bir sistem olan protoplazma gel-sol hale geçiş özelliği ile hücresel harekete imkan sağlayan bir akışkanlık gösterir. Kimyasal bileşiminin

Kolloid bir sistem olan protoplazma gel-sol hale geçiş özelliği ile hücresel harekete imkan sağlayan bir akışkanlık gösterir. Kimyasal bileşiminin Kolloid bir sistem olan protoplazma gel-sol hale geçiş özelliği ile hücresel harekete imkan sağlayan bir akışkanlık gösterir. Kimyasal bileşiminin tamamen suda çözünmesi böyle bir yapının oluşumunu sağlar.

Detaylı

Bağ doku. Mezodermden köken alır. En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir)

Bağ doku. Mezodermden köken alır. En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir) Bağ doku Mezodermden köken alır En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir) Bağ dokunun Fonksiyonları Diğer organ ve dokuların Fonksiyonal ve yapısal desteğini sağlar. kan damarları aracılığı

Detaylı

ZAR YAPISI ve FONKSİYONLARI

ZAR YAPISI ve FONKSİYONLARI ZAR YAPISI ve FONKSİYONLARI ZARLAR Zarlar yaşayan hücrede 5-10nm kalınlığında iki fosfolipit tabakadan oluşur. Burada yer alan fosfolipit tabaka amfipatik (amphipatic)bir özelliğe sahiptir. Amfipatik terimi,

Detaylı

Prof. Dr. Taner Dağcı

Prof. Dr. Taner Dağcı Prof. Dr. Taner Dağcı Kas Tipleri Kalp kası Düz kas İskelet kası Kemiklere tutunurlar. İstemli hareketi sağlarlar. Vücuda destek sağlarlar. Zıt çalışan gruplar (antagonist). Birlikte çalışan gruplar (agonist).

Detaylı

Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş

Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş İşlevsel Anatomi Hayvan dokularında yapı-işlev ile bağlantılıdır. Evrimsel süreçte doğal seçilim yapının işleve uymasında rol oynar. Anatomi, bir organizmanın yapısını, Fizyoloji

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin

Detaylı

HÜCRE VE HÜCRE ORGANELLERİ

HÜCRE VE HÜCRE ORGANELLERİ HÜCRE VE HÜCRE ORGANELLERİ Hücre Canlıların en küçük yapı ve görev birimidir. Genellikle gözle görülemeyecek kadar küçüktür ve mikroskopla incelenirler. Gözle görülen hücreler de vardır. Yumurta hücresi,

Detaylı

Genel Mikrobiyoloji. Buders notunun hazırlanmasında aşağıda belirtilen kaynaktan bire bir yararlanılmıştır.

Genel Mikrobiyoloji. Buders notunun hazırlanmasında aşağıda belirtilen kaynaktan bire bir yararlanılmıştır. Genel Mikrobiyoloji Buders notunun hazırlanmasında aşağıda belirtilen kaynaktan bire bir yararlanılmıştır. KAYNAK: Brock Mikroorganizmaların Biyolojisi, (Ed: Madigan, M. T., Martinko, J. M.), Çeviri Editörü:

Detaylı

HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ

HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Başkan Yardımcıları: Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya / Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / / Dersin AKTS

Detaylı

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Kas Fizyolojisi İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Vücudun yaklaşık,%40 ı çizgili kas, %10 u düz kas kastan oluşmaktadır. Kas hücreleri kasılma (kontraksiyon) yeteneğine

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2

ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 TEK ZARLI ORGANELLER 1) Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında oluşmuş kanalcıklardır. Yumurta hücresi, embriyonik hücreler ve eritrositler(alyuvar)

Detaylı

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ

HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,

Detaylı

LİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven

LİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven LİZOZOMLAR Doç.. Dr. Mehmet GüvenG Lizozomlar tek bir membran ile çevrili evrili veziküler yapılı organellerdir. Lizozomlar eritrosit dışıd ışındaki tüm t m hayvan hücrelerinde h bulunur. Ortalama olarak

Detaylı

b. Amaç: Hücre zarının yapı ve fonksiyonları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.

b. Amaç: Hücre zarının yapı ve fonksiyonları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır. TIBBİ BİYOLOJİ I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: Hücre ve Komponentlerinin öğretilmesi. b. Amaç: Hücrenin yapı, işlev ve çeşitliliği ile ilgili genel bilgi öğretilmesi c. Öğrenim Hedefleri: Prokaryot ve ökaryot

Detaylı

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler

III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler

Detaylı

Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri Ortamdan ham materyali alırlar Enerji üretirler. Bu enerji iç ortam dengesini sağlamak ve sentez reaksiyonlarını yürütmek

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Hakan Darıcı / Histoloji ve Embriyoloji / Üyeler: Doç. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / Dersin AKTS Kredisi: 9 Kurul Başlangıç Tarihi: 16

Detaylı

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.

*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve

Detaylı

Hücre Zarı ve Yapısı

Hücre Zarı ve Yapısı YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ Hücre Zarı ve Yapısı Doç.Dr. Banu Mansuroğlu İstanbul Kaynak:Moleküler Hücre biyolojisi, Prof.Dr.Hasan Veysi GÜNES

Detaylı

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği Kök Hücre ve Doku Mühendisliği 22 Mayıs 2000 Time Dergisi Geleceğin en popüler meslekleri; 1. Doku Mühendisleri 2. Gen Programlayıcıları 3. ÇiBçiler 4. Frankenfood takipçileri 5. Bilgi Madencileri (Data

Detaylı

Hücre içi bilgi ve madde akış yönü

Hücre içi bilgi ve madde akış yönü HÜCRE İSKELETİ Sitozol Çekirdek Mitokondri Kloroplast Plastidler Hücre içi bilgi ve madde akış yönü Lizozom Endoplazmik retikulum Geç endozom Golgi Salgı vezikülleri Erken endozom Hücree yüzeyi key Geçit

Detaylı

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Doç. Dr. İlker

Detaylı

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın

Detaylı

BİY 315 BİYOLOJİK ZARLAR VE TAŞINMA. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 315 BİYOLOJİK ZARLAR VE TAŞINMA. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 315 BİYOLOJİK ZARLAR VE TAŞINMA Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Hücre zarı ya da plazma zarı hücrenin organellerini ve sıvı içeriğini saran ve hücreye yapısal bütünlük sağlayan

Detaylı

ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER

ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER ENDOTEL VE BİYOKİMYASAL MOLEKÜLLER Endotel Damar duvarı ve dolaşan kan arasında tek sıra endotel hücresinden oluşan işlevsel bir organdır Endotel en büyük endokrin organdır 70 kg lik bir kişide, kalp kitlesix5

Detaylı

MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.

MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. MEMBRANLARDAN MADDE GEÇİŞİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Maddeler hücre membranından başlıca iki şekilde geçebilir: 1. Difüzyon: Madde konsantrasyonunun (yoğunluğunun)

Detaylı

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN

Detaylı

Biochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University

Biochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi

Detaylı

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş

Detaylı

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla

Detaylı

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 6 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 11 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 13 SİSTEMATİK... 34 BİTKİ VE

Detaylı

Hücre zarının yapısı ile ilgili ilk çalışmalar Charles Ernest Overton (1865-1933, Ġngiliz botanikçi) tarafından 1890 larda yapılmıştır.

Hücre zarının yapısı ile ilgili ilk çalışmalar Charles Ernest Overton (1865-1933, Ġngiliz botanikçi) tarafından 1890 larda yapılmıştır. HÜCRE ZARI Hücre zarının yapısı ile ilgili ilk çalışmalar Charles Ernest Overton (1865-1933, Ġngiliz botanikçi) tarafından 1890 larda yapılmıştır. Yrd.Doç.Dr. Nadim Yılmazer Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

HÜCRE İSKELETİ VE HÜCRE HAREKETİ

HÜCRE İSKELETİ VE HÜCRE HAREKETİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ HÜCRE İSKELETİ VE HÜCRE HAREKETİ Doç.Dr. Banu Mansuroğlu İstanbul Kaynak:Cooper and Hausman, Hücre Moleküler Yaklaşım.

Detaylı

KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde

KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde enine çizgilenme gösterirler. Kalp kası hücreleri interkalar

Detaylı

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistemler Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistem İskelet Sistemi İskeletin Görevleri Vücuda şekil verir. Vücuda destek sağlar. Göğüs kafes ve kafatası kemikleri

Detaylı

ORGANİK BİLEŞİKLER Karbon Dünyası

ORGANİK BİLEŞİKLER Karbon Dünyası ORGANİK BİLEŞİKLER Canlı Organizmalarda bulunan büyük ve karışık yapılı moleküller yani makromoleküllerdir Makromoleküllerin hepsinde karbon vardır. Karbon Dünyası Makromoleküller birbirlerine kovalent

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından

Detaylı

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır.

Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır. ORGANİK BİLEŞİKLER **Organik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenirler. Yapılarında C, H, atomlarını bulundururlar. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik

Detaylı