Türkiye de. İş ve Yatırım İklimi Araştırması

Transkript

1 Türkiye de İş ve Yatırım İklimi Araştırması 2013

2 2014, Amerikan Şirketler Derneği Tüm hakları saklıdır. Bu eserin tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı FSEK uyarınca, kullanılmazdan önce hak sahibinden 52. Maddeye uygun yazılı izin alınmadıkça, hiçbir şekil ve yöntemle işlenmek, çoğaltılmak, çoğaltılmış nüshaları yayılmak, satılmak, kiralanmak, ödünç verilmek, temsil edilmek, sunulmak, telli/telsiz ya da başka teknik, sayısal ve/ veya elektronik yöntemlerle iletilmek suretiyle kullanılamaz.

3 Türkiye de İş ve Yatırım İklimi Araştırması 2013 Sponsorlarımız R 1

4 Genel Direktör ün Mesajı Amerikan Şirketler Derneği, on yıldır, Türkiye ile ABD arasındaki ikili ticaretin geliştirilmesi misyonuyla, Türkiye de faaliyet gösteren Amerikan iş dünyasının sesi olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Dernek, geçtiğimiz 7 yıl boyunca karşılaştırmalı olarak yürüttüğü Türkiye de İş ve Yatırım İklimi araştırmasının 2013 yönetici özetini indeksleme yöntemiyle hazırladı. Türkiye deki iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla, Amerikan şirketleri yöneticilerinin görüşlerinin paylaşıldığı Türkiye de İş ve Yatırım İklimi araştırması, hem Türkiye ve bölgesine daha çok yatırımın çekilmesini sağlamak amacıyla önemli bir iletişim aracı hem de AmCham Türkiye/ ABFT üyesi olan ve olmayan Amerikan şirketlerinin Türkiye deki iş ortamı hakkındaki görüşlerini paylaşabildikleri bir platform görevi üstleniyor. Araştırma kapsamında yöneticilere, genel yatırım iklimi, makroekonomik durum, altyapı, vergi sistemi, eğitim sistemi ve iş gücü piyasası gibi konularda bugüne ve geleceğe dair görüşlerini sorarak Türkiye deki iş iklimini karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçladık. Araştırma çalışmamız ve araştırma raporlarımız her yıl yayımlanmakta ve araştırma sonuçları iki ülkedeki en üst düzeyde paydaşlarla paylaşılmaktadır. Araştırma çalışmamıza katılan Amerikan şirketlerindeki yöneticilere ve desteklerinden ötürü sponsorlarımıza teşekkürlerimizi sunarız. Elif Demircan AmCham Türkiye/ABFT Genel Direktör 2

5 AmCham Türkiye/ABFT Hakkında Amerikan Şirketler Derneği (AmCham Türkiye/ABFT), Türkiye de faaliyet gösteren ABD şirketlerinden oluşan bir ticaret birliği ve sivil toplum kuruluşudur. Türkiye de pozitif bir iş gündemi ve ticaret ortamı oluşturmak amacıyla 2004 yılında kurulan dernek, Türkiye ve ABD arasındaki ikili ticaretin, yatırımın ve ilişkilerin geliştirilmesini hedeflemektedir. AmCham Türkiye/ABFT, Türkiye de son yıllarda gerçekleştirilmiş olan reformlar da dahil olmak üzere, Türkiye deki kurumlar ile Amerikan iş dünyasının diyalog ve işbirliği içinde çalışarak mevcut ilişkilerini geliştirmesini desteklemektedir. AmCham Türkiye/ABFT, Türkiye ve ABD deki kamu ve özel sektör arasında güvenilir, saygın ve etkili bir iş ortağı ve köprü olmaya çaba göstermektedir. Derneğe, Türkiye de faaliyet gösteren 100 den fazla prestijli A.B.D. şirketi üyedir ve A.B.D. Ticaret Odası nın bir iştiraki olarak üyelerini temsil etmek ve ikili ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek bakımından güçlü bir pozisyonda bulunmaktadır. AmCham Türkiye/ABFT, kuruluşundan bu yana geçen on yıl süresince pek çok etkinliğe imza atmış, ABD ve Türkiye den sayısız yetkiliyi konuk etmiş, ikili ilişkileri geliştirmek ve bir üst seviyeye çıkarmak amacıyla üyeleri adına araştırmalar gerçekleştirmiştir. Aynı şekilde, üye görüş ve önceliklerini temsilen çalışmalar ortaya koymaktadır. Bu çalışma 2007 yılından bu yana her yıl Amerikan Şirketler Derneği ne üye olan ve olmayan Amerikan şirketleri üst düzey yöneticilerinin Türkiye deki mevcut iş ve yatırım ortamı ile ilgili görüşlerini anlamaya yönelik olarak gerçekleştirilmiştir yılı araştırma çalışmaları Infakto RW tarafından yürütülmüştür. Bu doküman, AmCham Türkiye/ABFT 2011, 2012 ve 2013 Türkiye de İş ve Yatırım İklimi Araştırması sonuçlarını özetlemektedir. Infakto RW Hakkında Infakto RW, 2003 yılında bir grup uzman tarafından kurulmuş bağımsız bir araştırma şirketidir. Infakto RW nun uzmanlık alanları sosyal sorumluluk projeleri değerlendirmeleri, kamuoyu araştırmaları, etki analizi ve iletişim araştırmalarıdır. Önde gelen yerli ve yabancı akademik kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları, özel şirketler ve devlet kurumları Infakto RW nun ortakları arasında yer almaktadır. Infakto RW World Public Opinion Network üyesidir ve kurucuları, araştırmacıların küresel mesleki kuruluşu ESOMAR tarafından ödüllendirilmiştir. 3

6 İÇİNDEKİLER SAYFA 1. Genel Bulgular 2. Yöntem ve Amaçlar 3. AmCham İş İklimi Endeksi 3.1. Genel İş Ortamı 3.2. Makroekonomik Koşullar 3.3. Altyapı 3.4. Vergilendirme Sistemi 3.5. Eğitim ve İşgücü 3.6. Yatırım Trendleri Üzerine Gelecek Beklentileri 4. AmCham Türkiye/ABFT Yönetim Kurulu 5. AmCham Türkiye/ABFT Üyeleri

7 1. GENEL BULGULAR AmCham 2013 Türkiye İş İklimi Araştırmasının bulguları şu şekilde özetlenebilir: Katılımcı şirketlerin Türkiye de faaliyetlerini sürdürme potansiyeli ve yatırım yapma eğilimi yüksektir. İstanbul un bölgesel finans merkezi olacağı düşüncesi sıkça ifade edilmiştir. İş dünyasının, Türkiye deki makroekonomik çevre hakkındaki olumlu gelecek beklentisi korunmaktadır. Genel olarak değerlendirildiğinde, endeksi 100 olarak kabul edilen 2011 yılı sonuçları ile karşılaştırıldığında 2013 AmCham İş İklimi Endeksi 99 olarak yansımıştır. Katılımcıların genel iş çevresi ile ilgili olumlu görüşlerinin 2011 yılından itibaren korunduğu ve bir değişiklik içermediği gözlemlenmektedir. Türkiye nin en güçlü olduğu yön olarak, pazar potansiyeli belirtilmiştir. Makroekonomik koşullar hakkındaki görüşler, endeks olarak 2011 yılında 100 iken, 2013 yılında 89 luk bir rakamsal boyut yakalamıştır. Katılımcılar TL döviz kurunun iyileştirilmesi gereken alanlar arasında olduğunu dile getirmişlerdir. Enflasyonun kontrol altına alınabileceğine dair görüşler orta derecededir. Geçmiş araştırmalar ile karşılaştırıldığında makroekonomik istikrar sağlanacağına ve enflasyonun kontrol altında kalacağına dair güven 50 puan dır. Altyapı kalitesi üzerine görüşler istikrarlı bir şekilde olumlu yönde ilerlemektedir sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, bu alanda 5 puanlık bir artış göze çarpmaktadır. Internet, liman ve havaalanı altyapı olanakları Türkiye nin güçlü yönleridir. Demiryolu, karayolu ve otoyol ağları geliştirilmesi gereken alanlar olarak belirtilmiştir. Türkiye de vergi sistemi Kişisel ve kurumsal vergilerin miktarı, hesaplama ve ödeme süreci birincil öncelikli iyileştirilmesi gereken alanlar olarak belirtilmiştir. Kurum vergileri, hesaplama, ödeme süreci ve vergi oranlarının az öngörülebilir oluşu ayrıca iyileştirilmesi gereken alanlar olarak öne çıkmaktadır. Eğitim sistemi ve işgücü Türk iş piyasasının en güçlü yönleri, üretim gücü ve girişimcilik yeteneği olan yeterli sayıda çalışan geliştirilebilmesidir. Kalifiye iş gücünün varlığı Türk iş piyasasının avantajlarındandır. İş gücü piyasasının daha esnek olması gerektiği ifade edilirken, Türk eğitim sisteminin öncelikli iyileştirilmesi gerekli alan olduğu belirtilmektedir. 5 5

8 2. YÖNTEM VE AMAÇLAR AmCham İş İklimi Endeks Raporu, AmCham üyesi olan ve olmayan 82 şirket ile gerçekleştirilen anket çalışmasına dayanmaktadır. Infakto RW tarafından hazırlanan soru formu AmCham tarafından onaylandıktan sonra online anket platformuna aktarılmış ve katılımcılar ankete bu platform üzerinden davet edilmiştir. Katılım oranını yüksek tutmak için bir sivil toplum organizasyonuna bağış olarak nitelendirilebilecek teşvik sunulmuştur. Görüşmeler 2013 yılının Sonbahar aylarında tamamlanmıştır. Bu projenin amacı Amerikan şirketleri yöneticilerinin Türkiye deki iş ve yatırım ortamı hakkında güncel görüşlerini toplamaktır. Yöneticilerin görüşlerinin alındığı alanlar aşağıdaki gibidir: Genel İş Ortamı Makroekonomi Altyapı Vergilendirme Sistemi Eğitim ve İşgücü Yatırım Trendleri Üzerine Gelecek Beklentileri Soru formunun verimliliğini artırmak için bazı sorular çıkarılmış ya da ifade şekli değiştirilmiştir. Bu değişiklik nedeniyle geçen yılların sonuçlarıyla karşılaştırma yapmak zorlaşmıştır. Ancak gelecek yıllarda yıllar içerisindeki değişim daha net gözlenecektir. Soru formu tamamen katılıyorum dan hiç katılmıyorum a doğru dört adımda derecelendirilmiştir. Bu rapordaki skorlar ağırlıklı ortalamaların 100 lük bir bareme çevrilmesi ile oluşturulmuştur. Bu skorun 100 e yaklaşması belirtilen ifadeye katılımı, 100 den uzaklaşması ise reddi belirtmektedir. Alanların endeksleri karşılaştırılabilir öğelerin ortalamalarının alınması ile oluşturulmuştur yılı ortalaması baz alınmıştır ve endeksler güncel yılın skorunun 100 ile çarpılıp 2011 skoruna bölünmesi ile elde edilmiştir. Ters yöndeki sorularda rakamlar ters çevrilmiştir. AmCham İş İklimi Endeksi de benzer bir metotla hesaplanmaktadır: Benzer alanların endeksleri her yıl için hesaplanmıştır yılı ortalaması baz alınmış ve endeksler güncel yılın skorunun 100 ile çarpılıp 2011 skoruna bölünmesi ile elde edilmiştir. 6

9 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ AmCham İş İklimi anket araştırmasının en önemli amacı, Amerikan şirketleri yöneticilerinin görüşlerini özetlemektir. Bu endeks, anket çalışmasının sonuçlarını genel olarak incelememiz ve karşılaştırmamız açısından fayda sağlamaktadır. AmCham İş İklimi Endeksi aşağıda listelenen 5 alanın eşit derecedeki katkıları ile hesaplanmıştır yılı baz alınmıştır ve endeksi 100 olarak kabul edilmiştir. Genel algılar olumlu yönde değiştikçe skor artacak, olumsuz yönde değiştikçe düşecektir. Bileşenler Genel İş Ortamı Makroekonomi Altyapı Vergilendirme Eğitim ve İşgücü İş İklimi Endeksi Şekil 1. AmCham İş İklimi Endeksi Baz olarak alınan 2011 yılı ile karşılaştırıldığında, katılımcıların olumlu görüşleri hemen hemen aynı kalarak 2013 yılında 99 olarak yansımıştır Genel İş Ortamı AmCham İş İklimi Endeksi ndeki gibi endeksler araştırmanın her aşamasında hesaplanmıştır. Her endeks sorulara verilen olumlu yanıtlar baz alınarak hesaplanmış ve AmCham İş İklimi Endeksi ne paralel olarak 2011 yılı temel alınmıştır (skoru 100 olarak alınmıştır). Şekil 2. Genel İş Ortamı Endeksi Yukarıdaki grafik, katılımcıların iş çevresi ile ilgili olumlu görüşlerinin 2011 yılından bu yana korunduğunu göstermektedir. 7

10 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 3. İş Çevresi Bileşenleri Yukarıdaki grafik iş çevresi ile ilgili sorulara verilen olumlu yanıtları göstermektedir. 100 değeri belirtilen ifadeye tam katılım, 0 ise hiç katılmama anlamına gelmektedir. Bu şema kullanılarak incelendiğinde Türkiye deki iş çevresinin en güçlü öğeleri aşağıdaki gibidir: Pazar potansiyeli, küresel şirketlerin ana merkezleri ve sanayileri için elverişli bir coğrafyada bulunması açısından olumlu değerlendirilen Türkiye İş Çevresi, 60 tan yüksek bir değer almıştır. Türkiye, katılımcı firmaların ana merkezleri için öncelikli bir pazar olma niteliği taşımaktadır. Türkiye, şirketlerin bölgesel operasyonlarını kolaylıkla yönetebilecekleri bir erişim noktası olanağı sağlamaktadır. Türkiye nin benzer pazarlara kıyasla daha cazip hale geldiği belirtilmektedir. Türkiye nin uluslararası yükümlülüklerine olan bağlılık düzeyi ve kayıt dışı ekonomide yaşanan düşüş, regülasyonlar alanındaki olumlu faktörlerdir. Her biri 60 dan yüksek değerlere ulaşmıştır. Diğer yandan aşağıda belirtilen hususlarda iyileştirmeler önerilmektedir: Teşviklerin, doğrudan yabancı yatırımcıyı çekme ve kalıcılığını sağlama konusunda yeterli bir seviyeye ulaştırılması, Kamu-özel sektör işbirliğindeki skor göz önüne alındığında, yapısaldan ziyade kurum kaynaklı zorlukların giderilmesi. 8

11 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 4. İş Çevresi Bileşenleri Karşılaştırmalı Sonuçlar Yukarıdaki grafik Amerikan şirketleri yöneticilerinin görüşlerinin son üç yıl içinde ne yönde değiştiğini skorlar üzerinden göstermektedir. Ülkenin pazar avantajlarına ilişkin son üç yılda önemli bir görüş değişikliği gözlenmemektedir. Pazar potansiyelinde 4 puanlık, iş ortamında 6 puanlık küçük düşüşler dışında hemen hemen tüm skorlar aynı kalmış ya da en fazla 3 puan oynamıştır. Türkiye nin uluslararası yükümlülüklerine olan bağlılık düzeyi şirketlerin yatırım kararlarını olumlu yönde etkilerken, Türkiye nin kredi maliyetleri ve büyüme sermayesine erişim bakımından şirketler için cazip bir pazar avantajı sunuyor olması katılımcılar açısından önceki yıllara kıyasla olumlu bir değişim yaşandığını göstermektedir Makroekonomik Koşullar Şekil 5. Makroekonomik Koşullar İle İlgili Görüşler Makroekonomik koşulları yansıtan endekse göre, yöneticilerin olumlu görüşleri 2011 yılında 100, 2012 yılında 105 ve 2013 yılında 89 olarak gerçekleşmiştir. 9

12 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 6. Makroekonomik Koşullarla İlgili Görüşlerin Bileşenleri Yukarıdaki makroekonomik çevre ile ilgili fikir veren grafiği, anketlerin 2013 Aralık ayı sonundaki makroekonomik dalgalanmalardan önce yapıldığını göz önüne alarak inceleyebiliriz. Anket sonuçlarına göre, makroekonomik koşullardan memnuniyet orta seviyededir. Şekil 7. Makroekonomik Çevre: Karşılaştırmalı Sonuçlar Göstergeler geçen yılın sonuçlarıyla karşılaştırma yapmamıza olanak sağlamaktadır. Yukarıdaki grafik makroekonomik istikrara olan güvenin, 2011 yılına kıyasla 3 puanlık küçük bir düşüş yaşadığını göstermektedir. Benzer şekilde enflasyonun kontrol altında tutulabileceğine dair inanç, 2011 ve 2012 yıllarında aynı seviyedeyken, 2013 yılında 8 puanlık bir düşüş yaşandığını göstermektedir. 10

13 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ 3.3. Altyapı Şekil 8. Altyapı Yukarıdaki grafik altyapı kalitesi endeksini göstermektedir yılına kıyasla, 2013 yılında 5 puanlık bir artış göze çarpmaktadır verileriyle karşılaştırdığımızda yaşanan küçük düşüş, endeksin göreceli olarak istikrarlı bir şekilde ilerlemekte olduğu izlenimini değiştirmemektedir. Şekil 9. Altyapı ile İlgili Görüşlerin Bileşenleri Yukarıdaki grafik Türkiye nin altyapısı hakkındaki görüşlerin bileşenlerini göstermektedir. İnternet, liman ve havaalanı altyapı olanakları Türkiye nin güçlü yönleridir. Bunlara, 60 puan alan elektrik gücü altyapısı da eklenebilir. Demiryolu, karayolu ve otoyol ağları ise geliştirilmesi gereken alanlar olarak belirtilmektedir. 11

14 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 10. Karşılaştırmalı Olarak Altyapı ile İlgili Görüşler Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere, altyapı alanındaki görüş değişiklikleri en fazla karayolu ve otoban altyapısı alanlarında yaşanmıştır ve 2011 yılı değerlerine kıyasla 3 puanlık bir düşüş yaşanmıştır. Diğer tüm skorlar hemen hemen eşittir Vergilendirme Sistemi Şekil 11. Vergilendirme Sistemi Yukarıdaki grafiğe göre katılımcıların Türkiye vergi sisteminden memnuniyet seviyeleri 2011 ve 2012 yılı endeksleriyle karşılaştırıldığında, 2013 yılında bir düşüş yaşamıştır. 12

15 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 12. Vergilendirme Sistemi ile İlgili Görüşlerin Bileşenleri Yukarıdaki grafiğe göre, kişisel ve kurumsal vergilerin miktarı, hesaplama ve ödeme süreci birincil öncelikli iyileştirilmesi gereken alanlar olarak belirtilmiştir. Kurum vergileri, hesaplama ve ödeme sürecinde yaşanan pürüzler ve vergi oranlarının az oranda öngörülebilir oluşu ayrıca iyileştirilmesi gereken alanlar olarak öne çıkmaktadır. Şekil 13. Karşılaştırmalı Olarak Vergilendirme Sistemi ile İlgili Görüşler Yukarıdaki grafik Türkiye vergilendirme sistemi üzerine görüş değişikliklerini yansıtmaktadır. Kayda değer en büyük değişiklik, kişisel ve kurum vergi hesaplamalarının karmaşıklığı üzerinedir. 13

16 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ 3.5. Eğitim ve İşgücü Şekil 14. Eğitim ve İşgücü Katılımcılar, eğitim ve işgücü kalitesinde bir düşüş yaşandığını belirtmektedir. Yukarıdaki grafik işgücü ve eğitim sistemi üzerine var olan görüşlerin, 2011 yılında 100lük bir sevideyken, 2013 yılında bu oranın 89 olarak değiştiğini göstermektedir. Şekil 15. Eğitim ve İşgücü ile İlgili Görüşlerin Bileşenleri Yukarıdaki grafik Türkiye iş piyasasının en güçlü yönlerinin, üretim gücü ve girişimcilik yeteneği olan yeterli sayıda çalışan geliştirebilmesi olduğunu göstermektedir. Katılımcılar, vasıflı beyaz yakalı personeli ve büro memurlarını kolayca bulabildiklerini belirtmektedirler. Diğer yandan kalifiye mavi yaka personel oranının daha düşük olduğu göze çarpmaktadır, bu skor 51 olarak ortalamanın hemen üstündedir. Katılımcılar, eğitim sisteminin öncelikli iyileştirilmesi gereken alan olduğunu belirtmektedir. Lise eğitim düzeyi işletmelerin ihtiyaçlarını yeterli oranda karşılamazken, üniversite düzeyi eğitim sisteminin yeterliliği ise 46 seviyesinde düşük bir skora sahiptir. 14

17 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 16. Karşılaştırmalı Olarak Eğitim ve İşgücü Üzerine Görüşler Yukarıdaki grafik eğitim sistemi ve işgücü ile ilgili zaman içerisinde gerçekleşen görüş değişikliklerini yansıtmaktadır. En önemli değişiklikler üniversite düzeyi ve lise düzeyi eğitim sistemlerinin işletmenin ihtiyaçlarını karşılamada yeterliliği üzerine olmuştur. Bu alanlarda sırasıyla 12 ve 9 puanlık düşüşler yaşanmıştır. Benzer şekilde kalifiye mavi yaka personelin bulunabilirliği üzerine olumlu görüşlerde 9 puanlık bir düşüş olmuştur. 15

18 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ 3.6. Yatırım Trendleri Üzerine Gelecek Beklentileri Şekil 17. Yatırım Eğilimleri Yukarıdaki grafik yüzde 71 lik bir değerle katılımcı şirketlerin Türkiye de kalma potansiyeli ve yatırım yapma eğiliminin yüksek olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde, İstanbul un bölgesel bir finans merkezi olabileceği düşüncesi yüksek bir seviyededir. Katılımcılar aynı zamanda Türkiye ve Amerika arasındaki ekonomik ilişkilerde bir gelişme olduğu görüşüne sahiptirler. Şekil 18. Yatırım Eğilimleri: Karşılaştırmalı AmCham İş İklimi Endeksi ndeki küçük düşüşe rağmen katılımcı şirketlerin Türkiye de kalma potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Bu skor 2011 yılında 78 den, 2013 te 81 e yükselmiştir. İstanbul un bölgesel finans merkezi olacağı düşüncesi, katılımcılar tarafından sıkça ifade edilmiştir. 16

19 3. AMCHAM İŞ İKLİMİ ENDEKSİ Şekil 19. Gelecek Beklentileri Yukarıdaki grafik katılımcıların yatırım trendleri üzerine gelecek beklentilerini göstermektedir. Yabancı yatırımcıları çekmek için gerekli olan makroekonomik istikrar 58 lik bir skora sahipken, yatırımlar için elverişli bir iş ortamı sağlama potansiyeli 52 lik bir puan almıştır. Şekil 20. Gelecek Beklentileri: Karşılaştırmalı Bu yılın verileri ve geçtiğimiz yılların verileri karşılaştırıldığında gelecek beklentileri ile ilgili önemli bir fark göze çarpmamaktadır. Türkiye de yabancı yatırımcılar için cazip bir genel ortam yaratılabileceğine olan güven 2011, 2012 ve 2013 yıllarında aynı seviyede korunmaktadır. 17

20 AmCham Türkiye/ABFT Yönetim Kurulu Serra Akçaoğlu Amerikan Şirketler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Citibank Türkiye Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Tankut Turnaoğlu P&G Yönetim Kurulu Başkanı Türkiye ve Kafkasya Daniel R. Matthews Baker & McKenzie Yönetici Ortağı Canan Özsoy GE Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür Ümit Cinali Cisco Genel Müdür Michael Harrell UPS Ülke Müdürü Dilek Mutuş Wells Fargo İdari Başkan Yardımcısı TRAMS Bölge Müdürü Halide Aydınlık DuPont Genel Müdür Eugene Willemsen PepsiCo Lipton Ortaklığı Başkan ve Genel Müdür Haluk Yalçın PwC Türkiye Başkanı 18

21 AmCham Türkiye/ABFT Üyeleri OTOMOTİV/ULAŞTIRMA Borusan Otomotive Ford Goodyear Hertz TRW Automotive ENDÜSTRİYEL ÜRETİM Axalta Coating Systems Boeing International Borusan Makina Crown Bevcan DuPont ESBAS Foster Wheeler Bimaş General Electric McCormick Kütaş Sarten Sikorsky FIGES BANKACILIK/FİNANSAL HİZMETLER/ SİGORTACILIK AIG Sigorta Citibank Dubai Starr Sigorta EBRD Liberty Sigorta Marsh Bank of America Merrill Lynch MetLife Wells Fargo Bank Ulusal Faktoring BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ/E-TİCARET Brightstar Cisco Systems ebay HP IBM Intel Microsoft NVIDIA Qualcomm TÜKETİM MAL VE HİZMETLERİ Amway Cargill Coca Cola Estee Lauder Mondelez International Nike PepsiCo Philip Morris / Sabancı P&G DAĞITIM HİZMETLERİ UPS Turkey EĞİTİM ELS Educational Services Istanbul Bilgi University Laurate Wall Street English ENERJİ/PETROL ve GAZ AES Energy Aladdin Middle East BP MÜHENDİSLİK/İNŞAAT/EMLAK City s Property Development Corporation Cushman & Wakefield Jones Lang LaSalle Kolin Stearns International Tishman Speyer Turner International SAĞLIK/İLAÇ Amgen Beckman Coulter Bristol Myers Squibb Boston Scientific Colgate Palmolive Forever Living Herbalife Johnson & Johnson Lilly MSD Turkey Pfizer Smith & Nephew EV ÜRÜNLERİ/MOBİLYA BMS Herman Miller Steelcase KONAKLAMA/EĞLENCE/YİYECEK&İÇECEK Conrad Grand Hyatt Istanbul Hilton Worldwide Hilton Istanbul Bomonti Hotel Istanbul Marriott Hotel Sisli Shaya Group STK/DEVLET KURULUŞLARI Creative Associates International Make-A-Wish Foundation PROFESYONEL HİZMETLER/HUKUK/ DANIŞMANLIK Akıncı Law Apco Worldwide Ascenix Baker & McKenzie BTS & Partners Chadbourne & Parke Curtis Mallet Prevost Colt & Mosle LLP Deloitte. Edwards Wildman EY Herrick, Feinstein LLP Kinstellar Korn & Ferry International KPMG Pera International PwC Spencer Stuart TBWA The Nielsen Company 19

22