LKÖRETM ÖRETMENLERNN SAHP OLDUKLARI ETM FELSEFELERNE LKN ALGILARININ DEERLENDRLMES * ÖRETMENLERN ETM FELSEFELER

Transkript

1 LKÖRETM ÖRETMENLERNN SAHP OLDUKLARI ETM FELSEFELERNE LKN ALGILARININ DEERLENDRLMES * ÖRETMENLERN ETM FELSEFELER Ahmet DOANAY ** Mediha SARI *** Özet Bu aratırmanın genel amacı, ilköretimdeki öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin görülerinin mezun olunan okul türü, cinsiyet, hizmet yılı ve bran deikenleri açısından deerlendirilerek bu görülerin eitimin amacı, içerii, öretmeörenme ortamı ile öretmen ve örencinin rolü konularındaki görülerle tutarlılıının incelenmesidir Eitim ve Öretim yılında, Adana il sınırları içinde yer alan ilköretim okulunda yürütülen bu aratırmanın çalıma grubu, belirlenen okullarda görev yapan sınıf ve bran öretmeni olmak üzere toplam öretmenden olumutur. Verilerin toplanmasında Wiles ve Bondi (, 0) tarafından gelitirilen Felsefî Tercih Deerlendirme ölçei ile kiisel bilgiler bölümü ve açık uçlu sorulardan oluan bir anket formu kullanılmıtır. Verilerin çözümlenmesinde frekans daılımı, aritmetik ortalama ve standart sapma hesaplamaları ile ttesti, güvenirlik analizi ve tek yönlü varyans analizi yapılmıtır. Analizler sonucunda öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefelerinin ele alınan deikenler açısından anlamlı bir ekilde farklılamadıı ve eitimin amacı, içerii, ortamı ile öretmen ve örencinin rolü konularındaki öretmen görülerinin de ilk tercih olarak belirtilen eitim felsefesi ile bazı istisnalar haricinde tutarlılık göstermedii ortaya çıkmıtır. Anahtar sözcükler :Eitim felsefesi, felsefî görü deerlendirme formu, sınıf öretmeni, bran öretmeni Abstract The main purpose of this study is to evaluate elementary school teachers perceptions about their own educational philosophy in terms of some variables including type of school graduated from, sex, experience and branch and to evaluate the consistency between teachers perceptions and their views about aims and contents of education, teachinglearning environment and teachers and students roles in learning teaching process. This study carried out in elementary school in Adana Central Districts, in educational year. Sample of the study consisted of total teachers ( classroom teachers and subject matter teachers). Philosophy Preference Assessment scale developed by Wiles & Bondi (,0) was used to asses perceptions of teachers educational philosophies. Data about independent variables were collected by using a questionnaire. To analyse the data frequency distribution, mean, standard deviation, ttest, reliability analyse and oneway ANOVA statistical techniques were used. t is found that there are no significant differences between teachers educational philosophies and their sex, type of school graduated from, experience and branch. It is also found that, there are no consistency between teachers views about aims and content of education, teaching learning environment and teachers and students roles in teaching learning process and their primary preferences of educational philosophies. Key words: Educational philosophy, philosophic perceptions evaluation form, classroom teacher, subject matter teacher Felsefenin olmayıı, eersiz atın üstüne binerek, çılgın bir ekilde oradan oraya gitmeye benzer. (William Van Till,, ; Akt: Demirel, 00, ) Bilgiyi veya bilgelii sevmek, aratırmak ve peinden komak anlamına gelen felsefe, insan düüncesinin geliimi sürecinde ortaya çıkmı bir bilgi türüdür. Bilginin ve bilgeliin ne olduu, felsefenin nasıl tanımlanacaı konusunda felsefe düünmeyi öreten sanattır, felsefe yaama sanatıdır, felsefe insanın aklını kullanarak, varolan hakkında soru sorup, cevap arama etkinliidir, felsefe evren, dünya, insan ve toplum hakkında soru sorup, varlıı ve yaamı anlamlandırma çabasıdır gibi bir çok deiik görü vardır. Bütün bu * Bu aratırma Ekim 00 tarihlerinde Yakın Dou Üniversitesi nde yapılan XI. Eitim Bilimleri Kongresi nde bildiri olarak sunulmutur. Yazıma adresi: ** Yard. Doç. Dr. Ahmet Doanay ve *** Ar. Gör. Mediha Sarı, Çukurova Üniversitesi Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü, Yüreir/Adana

2 tanımlardan hareketle felsefe gerçei ve doruluu aratırma ve bilme etkinliidir denilebilir (Çüçen, 00, ). Barnett e (, xii) göre de felsefe, iyi bir yaamı tanımlamak için ie koulan bir etkinliktir. Felsefe kiisel inanç ve deerlerimizle ilgilenmemize, kim olduumuzu, var olma nedenimizi ve bir ölçüde nereye gideceimizi anlamamıza yardımcı olur. Gerek bireyi gerekse toplumu ve konu alanını ele alırken neye önem verileceinin temelinde felsefi görü ve tutumlar vardır. Felsefe, gerçein temellendirilmesine dayalı bir ba kurma süreci ve bu sürecin sonunda elde edilen ürünlerin dirik bir bütünüdür (Demirel, 00, ). Eitim felsefesi, eitimin imkanı, doası, amaçları ve yöntemleri ile ilgili problemleri, felsefeye özgü yöntemlerle konu alan, eitimin olanaklı olup olmadıı, eitimin bir ideoloji ya da öreti aktarmaktan baımsız olup olmadıı, eitimde bir öretmene gerek duyulup duyulmadıı, eitimde temel amacın bilgi aktarmak mı yoksa bilgilenme yetenei kazandırmak mı olduu, eitimin olguları mı konu alması gerektii, bilgiyi amaçlayan eitimin eyleme yönelen eitimden farklılık gösterip göstermedii benzeri soruları yanıtlamaya çalıan felsefe dalıdır (Cevizci, 000, 0). Fidan ve Erden (, 0) ise eitim felsefesini, eitime yön veren, amaçları ekillendiren ve eitim uygulamalarına yol gösteren bir disiplin ya da sistemli fikir ve kavramlar bütünü olarak tanımlamaktadırlar. Ross (Akt: Patel,, ), eitimle felsefe arasındaki ilikiyi bir madeni paranın iki yüzüne benzetmektedir. Bir yüzü düünceye ait teorik tarafıyken, dier yüzü de uygulamaya dayalı tarafıdır. Bunun yanı sıra eitim ve felsefe birbirini karılıklı olarak etkiler. Felsefe eitimin açık ve kesin ifadelerine, eitim de felsefenin rehberliine ihtiyaç duyar (Patel,, ). Marler da (7, ) eitim felsefesinin eitimin teorisine, politikasına ve uygulamasına olan katkısının, felsefenin zamanla test edilmi hayat deneyimlerine dayandıını belirtir. Patel (, ), batıda Socrates den John Dewey e, douda Yajnavalkya dan Gandhiji ye kadar büyük filozofların çounun aynı zaman da birer eitimci olduunu da belirtmektedir. Son yıllarda da Popper, Illıch gibi felsefeyle uraan bilim adamlarının eitim hakkındaki görüleri ve bu görüler arasındaki çatımalar dikkatimizi çekmektedir. Smith (, 0), eitimi ve felsefeyi ayrı ayrı ele almanın nasıl bir çok yolu varsa, eitim felsefesini de ele almanın bir çok deiik yolu olduunu vurgulamaktadır. Ona göre eitimde felsefe, eitimi felsefi yaklaımı karakterize eden geni ve esnek bir tutumla ele alma giriimidir (Smith,, ). Worsfold a (00) göre ise, eitim felsefesi öyle bir ara yüze yerlemelidir ki, eitim felsefesiyle uraanlar birer arabulucu gibi olmalıdır. lgili literatürde eitime yön veren felsefi akımlar genellikle, daimicilik (perennealizm), temel esasçılık (essentializm), ilerlemecilik (progressivizm), yeniden yapısalcılık (reconstructionizm), doacılık (natüralizm) ve varoluçuluk (existentializm) olarak ele alınmaktadır. Eitim uygulamalarının kaynaını oluturan bu felsefelerin bazıları, genel felsefi akımların dourgusu olarak ortaya çıkmıtır. Örnein temel esasçılık kaynaını idealizm ve realizmden almaktadır. lerlemecilik ve doacılık ise pragmatizmin eitim felsefeleridir. Wiles ve Bondi () tarafından gelitirilen ve bu aratırmada da kullanılan Felsefi Tercih Deerlendirme Ölçei felsefi akımları daimicilik, idealizm, realizm, deneyselcilik ve varoluçuluk olarak ele almıtır. Bu yüzden felsefeler, bu çalımada da bu adlar altında ele alınmıtır. imdi bu felsefi akımların nasıl bir eitim öngördüü sorusunu kısaca yanıtlamaya çalıalım. Daimicilik Bu görüü savunanlar eitimin evrensel nitelikteki deimez gerçeklere göre ekillendirilmesi üzerinde dururlar. Bireyler insan doası ve ahlaki ilkeler gibi deimez gerçekler dorultusunda salam ve doru karakterli olarak yetitirilmelidir. Bilginin kaynaı akıl olduundan entelektüel eitim (zihin geliimi) önemlidir. Eitim hayatın bir kopyası deil, ona hazırlıktır. Okulun temel ilevi kültürü etkili bir ekilde yeni kuaklara aktarmaktır. Örencilere her zaman ve her yerde geçerli olan bilgi ve deerler kazandırılmalı bunun için de klasiklerin öretimine önem verilmelidir (Demirel, 00, ). dealizm dealist bir eitimin amacı; örencileri temelde deimeyen evrenin hep aynı kalan, birbiriyle iliki unsurları olan iyi, doru ve güzeli aratırmaya tevik etmektir. Öretme örenme sürecinde örencilerin doutan getirdikleri yetilerin farkına varmaları salanmalıdır. Sosyal bir kurum olarak okul, kültürel mirası oluturan deerleri aktarmalıdır. Eitim programının merkezinde evrensel mutlak dorular vardır. Öretimde merkezi bir yere sahip olan öretmen, Sokratik diyaloglara önem vermelidir (Gutek, 00, ).

3 Realizm Bir eitim felsefesi olarak realizmde temel olarak kabul edilen husus, insan bilgisinin baımsız olarak var olduu, gerçek olduudur (Tozlu, 7, 0). Realistlere göre okulun görevi örencilere dünyayı olduu gibi öretmektir. yilik doanın kanunlarında ve fiziksel dünyanın düzenindedir. Dorular gözlemlere dayanır. Okul matematik ve bilim gibi gerçek dünyanın konularına yer vermelidir. Örenciler uzmanlık için gerçek bilgilerle donatılmalıdır. Öretmen örencilere bu gerçekliin bilgisini vermeli ya da gözlem ve aratırma için onalar benzer gerçeklikler sunmalıdır. Tıpkı doadaki gibi düzenli ve katı disiplinli sınıflar da örenciler pasif katılımcılar olarak yer almalıdır (Wiles ve Bondi,, ). Deneyselcilik Özünü pragmatizm felsefesinden alan deneyselcilik felsefesi, deimeyi gerçein temeli olarak görür. Bu nedenle de eitimin sürekli bir geliim içinde olduu öne sürülür. Çocuk kendi ilgileri dorultusunda düzenlenen eitim ortamlarında aktif olmalıdır. Yaantıları edinmede, gelitirmede ve yeniden düzenlemede önemli bir araç olan bilgi, etkileim içinde ve çocuun ilgilerine balı olarak kazanılmalıdır. Eitimin özünü, deneyimlerin sürekli olarak yeniden yapılandırılması oluturmaktadır. Bilimsel yöntem ve problem çözme bilgi edinmede esastır. Okul yaama hazırlık olmaktan çok, yaamın kendisidir. Öretmenin görevi örencilere rehberlik etmektir. Okul demokratik eitim ortamlarında örencileri yarıtırmaktan çok ibirliine özendirmelidir (Demirel, 00, 7; Ergün, 00, ). Varoluçuluk Bu eitim felsefesine göre, insan hangi yolu seçeceine karar verebilir ve bu seçme özgürlüü onu evrendeki dier tüm varlıklardan ayırmaktadır. Herkes kendi doru ve yanlıının yargıcıdır. Okulun temel ilevi bireysel otonomiyi gelitirmektir. Eitimde temel sorun, bilgiyi aktarma teknikleriyle deil, uygun bilgiyi seçmede gerekli ölçütlerle ilgilidir (Büyükdüvenci,,). Varoluçulara göre, gerçek bilgi akıl ile elde edilmez, gerçeklii daha çok duyumsamak gerekir (Bilhan,, 0). Bu balamda eitim programlarının bireyin yaama bakı açısını zenginletirecek ve seçimler yapmasını salayacak yaantılara göre düzenlenmelidir. Örenci kendi yaantılarını kendisi seçmeli ve düzenlemeli, bunların sonuçlarından da kendisi sorumlu olmalıdır (Sönmez,, ). Varoluçu bir yöntembilimde öretmen, yaamın anlamına ilikin sorularla kiisel doruyu aramaları için tevik etme yoluyla örencilerin farkına varma düzeylerini younlatırır. Bir öretmenin görevi, örencilerin bireyselliklerini ifade ettikleri bu türden bir öretim salamaktır (Gutek, 00, ). Eitim iiyle uraan herkese, tüm aama ve uygulamalarda bir zemin ve dayanak oluturan eitim felsefesi, eitimin ve okulların varlık nedenini, toplumun ve onu oluturan bireylerin hangi yönde ekillendirileceini, bu süreçte hangi yöntemlerin ne tür ortamlarda ve hangi yaklaımlarla ele alınacaını gösterir. Eitim sistemindeki tüm bireylerin (öretmen, örenci, yönetici, müfetti, uzman vb.) sistemin neresinde yer alacakları eitim felsefesine göre belirlenir. Bu nedenle felsefe, Demirel in de belirttii gibi program hedeflerini, araçlarını ve sonuçlarını belirlemede bir ölçüt haline gelmitir. Hedefler, felsefi inançlara dayalı deerleri; araçlar, felsefi tercihleri yansıtan süreç ve yöntemleri; sonuçlar ise gerçekleri ve örenilmi davranıları içerir (Demirel 00, ). Kagan a () göre, öretmenlerin sınıftaki uygulamaları, aslında örenciler için eitim fırsatlarını ekillendiren inançlardır (Akt: Livingston ve McClain, ). Felsefe ilevsel anlamda örencileri nasıl eiteceimize etki eder. Felsefi görü ve hedeflere sistematik bir bakı, bir profesyonel için, öretimin genel yapısının iç yüzünün görülmesi demektir (Livingston ve McClain, ). Öretmenler, sınıflarını bilgileri çerçevesinde oluturdukları görüleri ve öretmenin rolü konusundaki fikirleri dorultusunda yönetirler (McNergey ve Herbert, ; Akt: Livingston ve McClain, ). Campbell e (0) göre de öretmen, büyük ölçüde, ancak belli bir eitim felsefesine sahip olduktan sonra hangi öretim yöntemini kullanacaına karar verebilir, aksi takdirde seçtii yöntem onun eitim felsefesini etkileyecektir. Bir ülkede düzenlenen eitim programlarında temele alınan felsefe, toplumda hakim olan felsefeyle uyum içinde olmalıdır. Eitim iiyle uraan herkes, toplumda hangi felsefenin hakim olduunu açıkça bilmelidir. Özellikle programı gelitiren kiiler olan uzmanlarla, uygulayıcı kiiler olan öretmenlerin ulusça izlenen eitim felsefesini yakından tanıyıp benimsemeleri önemlidir. Ancak, ülkemizde eitim felsefesini ele alan kaynaklar incelendiinde, hiç birinin net bir ekilde biz bu felsefeye, u nedenlerle inanıyoruz. Buna göre amacımız, içeriimiz, sürecimiz ve deerlendirme sistemimiz budur eklinde somut açıklamalar getirmediini, programın dahi örenciyi, öretmeni, yöneticiyi, uzmanı, veliyi vb. nerede gördüünün belirsizlikten kurtulamadıı görülmektedir.

4 Cumhuriyet döneminde Türk eitim sistemi, kaıt üzerinde pragmatist felsefeye ve onun eitimde bir uzantısı olan ilerlemecilik (progressivism) akımına dayanmakla birlikte, uygulamada ilerlemeciliin deil, Esasici ve Daimici eitim akımlarının etkisinde kalındıı görülmektedir. Yani ilerlemeciliin gerektirdii ekilde hareket edilmemitir. Buna göre örenci yerine öreten ve konular merkeze alınmı, bilimsel yöntemi kullanan, özgür ve esnek düünen, demokratik, laik, sosyal adaletçi, sevgi ve saygı dolu vb. insan yerine, öretmenin söylediklerini, kitapların yazdıklarını ezberleyen, bildiklerinin kesin doru olduunu savunan, çekingen, taklitçi, diktacı eilimleri baskın, yaamdan kopuk, skolastik düünce sistemine sahip vb. özelliklerle donanık kiiler yetitirilmitir (Sönmez,, ). Hedeflerle uygulama arasındaki bu uçurum, uygulayıcıların programın dayandıı felsefeyi tam olarak anlayamamı olmalarından da kaynaklanıyor olabilir. Öretmenler her ne kadar hizmet öncesi eitimlerinde bir felsefi akım çerçevesinde eitilmeseler de; aldıkları eitimin bütüncül bir sonucu olarak, eitimle ilgili bazı temel görü ve inanılar gelitirmektedirler. Bu görü ve inanıların olumasında, öretmenin aldıı eitimle birlikte, onun yaama ve olaylara bakı açısı, içinde yaadıı ev ve okul ortamı gibi faktörlerin de etkisi vardır. Öretmenin eitim hakkındaki bu görü ve inanıları örencilere sundukları eitimin niteliinin de önemli bir belirleyicisidir. Tüm Türkiye de bir tek eitim programı uygulanmasına karın, sınıflarda bu program farklı ekillerde uygulanmaktadır. Öretimin içerii bu program çerçevesinde düzenlenmekle birlikte; sınıflarda örenme öretme ortamı, sınıfta oluan kültür ve örenme öretme sürecinde ie koulan yöntem ve tekniklerin çerçevesini, öretmenin bilgi, beceri, görü ve inanıları oluturmaktadır. Sınıflar da farklılıı yaratan da böylece öretmen olmaktadır. Öretmenlerin bilinçli olarak bir eitim felsefesi çerçevesinde eitim yaptıını söylemek pek doru olmayabilir. Ancak her öretmenin eitim ve öretime bir bakı açısı vardır. Öretmenin bu bakı açısı ve inançları sınıf içinde öretimin nasıl yapıldıını etkilemektedir. Öretmenin amaçları belirlemesinde, örenme öretme ortamının düzenlenmesinde ve deerlendirme yöntemini seçmede bu görü ve inançlarından oluan felsefe öretmene kaynaklık ve kılavuzluk eder (Ediger, 000). Hazırlanan programların uygulamadan kaynaklı yetersizlikler nedeniyle amacına tam olarak ulaamayıı, milli eitimin genel amaçlarına ulaılamamasında, bu balamda da eitim kurumlarının toplumun beklentilerini arzu edilen yeterlikte karılayamamasında da etkili olduu söylenebilir. Öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefelerinin incelenerek bunların program açısından tutarlılıklarının deerlendirilmesi bu sorunların giderilmesinde etkili çözümler önerilmesine katkıda bulunabilir. Böyle bir gereksinimden hareketle yapılması uygun görülen bu aratırmada aaıdaki aratırma sorularına yanıt aranmıtır:. lköretimdeki sınıf ve bran öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları nedir?. lköretimdeki sınıf ve bran öretmenlerinin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin algıları arasında anlamlı bir fark var mıdır?. Öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin görüleri mezun olunan okul türü, cinsiyet, hizmet yılı ve bran deikenleri açısından farklılamakta mıdır?. Öretmenlerin ilk tercih olarak gösterdikleri eitim felsefeleri ile eitimin amacı, içerii, öretmeörenme ortamı ve öretmen ve örencinin rolü konularındaki görüleri tutarlı mıdır? Bu aratırma soruları çerçevesinde dört denence oluturulmu ve test edilmitir. Bunlar: lköretim sınıf ve bran öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları arasında anlamlı fark vardır. lköretim öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları arasında mezun olunan okul türüne göre anlamlı farklılıklar vardır. lköretim öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları arasında cinsiyete göre anlamlı farklılıklar vardır. lköretim öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları arasında hizmet yılına göre anlamlı farklılıklar vardır. Yöntem Bu aratırma ilköretimdeki öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin görülerinin mezun olunan okul türü, cinsiyet, hizmet yılı ve bran deikenleri açısından deerlendirilmesine yönelik tarama modelinde betimsel bir çalımadır. Örneklem Aratırmanın çalıma grubu, Adana ili merkez ilçelerindeki (Seyhan ve Yüreir) ilköretim okulları arasından kurayla belirlenen ilköretim okulunda görev yapan ve anketlerin uygulandıı gün okullarında bulunan 70 i kadın, si erkek olmak üzere toplam öretmenden olumaktadır. Öretmenlerden sı sınıf öretmeni dierleri ise bran öretmenidir.

5 Veri Toplama Araçları Bu aratırmada veriler, Wiles ve Bondi (, 0) tarafından gelitirilen Felsefi Tercih Deerlendirme Formu (FTDF) (Philosophy Preference Assesment) kullanılarak toplanmıtır. Bu formun arkasına, öretmenlerin aratırmada ele alınan deikenlerle ilgili kiisel özelliklerini belirlemeye yönelik kapalı uçlu ve eitimin amaç, içerik, örenme ortamı ile öretmen ve örencinin rolü boyutlarıyla ilgili görülerini belirlemeye yönelik açık uçlu soru olmak üzere toplam 0 soruluk bir form eklenmitir. Veri toplama aracının uyarlanmasında, aratırmacılar tarafından orijinal form önce Türkçe ye daha sonra geri çevirisi yapılarak tekrar ngilizce ye çevrilmitir. Daha sonra tekrar Türkçe ye çevrilerek 0 kii üzerinde pilot çalıması yapılmı ve testin dil bakımından anlaılırlıı kontrol edilmitir. Formun ikinci bölümünün gelitirilmesinde ise literatür taraması yapılarak öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesinin en çok hangi boyutlarda ortaya çıkabilecei belirlenmi, buna göre sorulacak açık uçlu soruların, eitimin amacı ve içerii, örenme ortamı ve öretmen ve örencinin rolleri ile ilgili görü belirlemeye yönelik olmasına karar verilmitir. Uzman görüleri dorultusunda düzeltilen ve son ekli verilen formun birinci bölümü, likert tipi be derecelendirmeli 0 maddeden; ikinci bölümü ise kiisel bilgilere yönelik ve öretmenlerin görülerini daha ayrıntılı bir ekilde belirlemeye yönelik soru olmak üzere toplam 0 sorudan olumaktadır. Ölçein güvenirlik çalımaları çerçevesinde, iç tutarlık katsayısı hesaplanmı ve Cronbach alpha deerinin ise. olduu görülmütür. Ölçein iki yarısının tutarlıını incelemek amacıyla yapılan test yarı test analizinde ise, ilk yarıya ait alpha deerinin., ikinci yarıya ait alpha deerinin ise.7 olduu görülmütür. Guttman Splithalf deeri ise.7 olarak hesaplanmıtır. Bu deerler dikkate alındıında, ölçein iç tutarlılık gösterdii ve öretmenlerin felsefi eilimlerini belirlemede rahatlıkla kullanılabilecei söylenebilir. Bu çalımalardan sonra hazırlanan form belirlenen okullara gidilerek o gün okulda bulunan öretmenlerden aratırmaya gönüllü olarak katılmak isteyenlerin tamamına uygulanmıtır. Verilerin Analizi Aratırmadan elde edilen nicel verilerin analizinde, varyans analizi, güvenirlik analizi, baımsız gruplar t testi yapılmı ve verilerin frekans, aritmetik ortalama ve standart sapmaları incelenmitir. Nitel veriler için ise betimsel analiz yapılmıtır. Bulgular lköretimdeki Sınıf ve Bran Öretmenlerinin Kendi Eitim Felsefelerine likin Algıları Öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefelerine ilikin algıları Grafik de verilmitir. Grafik incelendiinde, çalıma grubunu oluturan sınıf ve bran öretmenlerinin sahip oldukları eitim felsefesini daha çok deneyselcilik (sınıf öretmenlerinin ortalaması., bran öretmenlerinin ortalaması.7) olarak belirttikleri ve idealizmin her iki grupta da en az kabul gören eitim felsefesi olduu görülmektedir. lköretimdeki Sınıf ve Bran Öretmenlerinin Sahip Oldukları Eitim Felsefesine likin Algıları Sınıf ve bran öretmenlerinin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin algıları arasında anlamlı bir fark olup olmadıını incelemek amacıyla yapılan ttesti sonuçları Tablo de verilmitir. Tablo incelendiinde, çalıma grubunu oluturan sınıf ve bran öretmenlerinin sahip oldukları eitim felsefesini daha çok deneyselcilik (sınıf öretmenlerinin ortalaması., bran öretmenlerinin ortalaması.7) olarak belirttikleri görülmektedir. Sınıf öretmenlerinde en düük ortalamaya sahip eitim felsefesi idealizm (.) iken, daha sonra daimicilik (perennializim) (.), varoluçuluk () ve realizm (.) gelmektedir. Bran öretmenlerinde de en düük puana sahip eitim felsefesinin yine idealizm (.) olduu, ardından daimicilik (.7), varoluçuluk (.) ve realizm (.) felsefelerinin geldii görülmektedir. Ortalamaların birbirine yakınlıından da anlaılabilecei gibi, sınıf ve bran öretmenlerinin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin algıları arasında anlamlı bir farklılamanın olmadıı görülmektedir (p>.0).

6 Grafik. Sınıf ve Bran Öretmenlerinin Sahip Oldukları Eitim Felsefelerine likin Algıları 0 Puan (Ortalama) Perennializm dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Felsefi Görüler Sınıf öretmeni Bran öretmeni Tablo. Öretmenlerin Sahip Oldukları Eitim Felsefesine likin Görülerinin Aritmetik Ortalama, Standart Sapma t ve p Deerleri Sınıf Öretmenleri Bran Öretmenleri t p Eitim Felsefesi N Ss N Ss Daimicilik (Perennializm) dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Öretmenlerin Sahip Oldukları Eitim Felsefesine likin Algılarının Bazı Deikenlere Göre Daılımı Öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin algılarının mezun olunan okul türü, cinsiyet ve hizmet yılı deikenleri açısından daılımı Tablo de verilmitir. Tablo mezun olunan okul türü açısından incelendiinde, öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin algılarının daimicilik (perennializm) dıında anlamlı olarak farklılamadıı görülmektedir. Daimicilikte görülen.00 düzeyindeki fark, eitim fakültesi mezunu olan öretmenlerle fenedebiyat fakültesi mezunu olan öretmenlerin daimicilik felsefesine ilikin görülerinin ortalamaları arasındaki farktan kaynaklanmaktadır (Eitim fakültesi mezunlarının görüleri ortalaması.7, Fen Edebiyat fakültesi mezunlarının görülerinin ortalaması 7.). Cinsiyet açısından öretmen görüleri incelendiinde, ortalama ve standart sapmaların genel olarak birbirine yakın deerler gösterdii ve öretmen görülerinin bu deiken açısından anlamlı bir farklılık taımadıı görülmektedir.

7 Tablo. Öretmen Görülerinin, Mezun Olunan Okul Türü, Cinsiyet ve Hizmet Yılı Deikenlerine Göre Daılımı (Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları) Mezun Olunan Okul Türü Cinsiyet Hizmet Yılı Daimicilik dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Ss Ss Ss Ss Ss Eitim Fakültesi,7,7,,,0,,0, 7,7,7 Fen Edebiyat Fakültesi 7,,,,,,0,0, 7,7, Ziraat Fakültesi,,77,07, 0,00, 0,0,,0, Yüksekokul,,0,0,70,0,7,0,0,0, Dier,7,7,,,,,,,,7 df f p Kadın,0,7,7,,,,07, 7,, Erkek,7,,7,,,,,,, df f p ,,,,,7,0,, 7,07, 0,,0,,7,,,0,7 7,,0,,0 7,,,7,,,,,7 0,,,,0,,7,7,,,7 ve üstü,,,0,7 0,7,,0, 7,, df f p Öretmen görüleri meslekteki hizmet yılı bakımından incelendiinde ise, yalnızca idealizm ve realizmi ilk tercih olarak belirten öretmenlerin görülerinde anlamlı farklılıklar olduu görülmektedir. Farkların kaynaını belirlemek amacıyla yapılan Post Hoc Scheffe testinde anlamlı farklar görülmemi olmakla beraber, öretmen görülerine ait ortalamalar incelendiinde, idealizmde en düük ortalamanın. ile 0 yıllık meslek kıdemine sahip öretmenlere, en yüksek ortalamanın ise yıllık meslek kıdemine sahip öretmenler lehine, 7. olduu gözlenmitir. Realizmdeki öretmen görülerine ait ortalamalar incelendiinde ise, ve daha fazla yıldır çalıan öretmenlerin lehine, 0.7 olduu görülmütür. Bu felsefeyi ilk tercih eden öretmen görüleri arasında en düük ortalama. ile 0 yıldır görev yapan öretmenlere aittir. Öretmenlerin lk Tercih Olarak Belirttikleri Eitim Felsefesi le Eitimin Amaçları, çerii, Örenme Öretme Ortamı, Öretmen ve Örencinin Rolü Hakkındaki Görüleri Arasındaki Tutarlılık Sınıf ve bran öretmenlerin hangi eitim felsefesini ilk tercik olarak belirttikleri Felsefi Görü Deerlendirme Formu ndan aldıkları aritmetik ortalamalara göre belirlenmitir. Formdaki,, 0,,,, ve 7. maddeler daimicilik;,,,,, 7, ve. maddeler idealizm;, 7,, 0,,, ve. maddeler realizm;,,, 7,,, ve 0. maddeler deneyselcilik;,,,, 0,, ve. maddeler de varoluçu felsefeye ilikin maddelerdir. Öretmenlerin beli bir derecelendirme üzerinden bu maddelere verdikleri yanıtlar toplanarak her bir eitim felsefesinin toplam puanı ve aritmetik ortalaması hesaplanmıtır. Buna göre en yüksek ortalamaya sahip eitim felsefesi öretmenlerin ilk tercihleri olarak kabul edilmi ve deerlendirmeler de bunun üzerinden yapılmıtır. Bu aamada farklı eitim felsefelerinden eit puan alan sınıf öretmeni ile bran öretmeni olmak üzere toplam öretmen (öretmenlerin yaklaık % u) analizlere dahil edilmemi ve deerlendirmeler 0 öretmenin görülerine dayanılarak yapılmıtır. Öretmenlerin branlarına göre hangi eitim felsefesini ilk tercih olarak belirttikleri Tablo.. te gösterilmitir. Tablo. Öretmenlerin lk Tercih Olarak Belirttikleri Eitim Felsefelerinin Branlara Göre Daılımı Eitim Felsefeleri Daimicilik dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Toplam N % N % N % N % N % N % Sınıf Öretmeni Bran Öretmeni Toplam

8 Tablo. incelendiinde, hangi eitim felsefesine sahip olduu belirlenen 7 sınıf ve 0 bran öretmeni olmak üzere toplam 0 öretmenin % 7. sının deneyselcilik felsefesine sahip olduu görülmektedir. Bunun ardından %. ile realizm, %. ile daimicilik, %. ile idealizm ve %. ile varoluçuluk gelmektedir. Sınıf öretmenlerinin %. ü daimicilik, %. i idealizm, %. ü realizm, % 7. ü deneyselcilik ve %. i varoluçuluk felsefesini; bran öretmenlerinin ise %. u daimicilik, %.7 si idealizm, % si realizm, % 7 ü deneyselcilik ve %.7 si varoluçuluk felsefesini ilk tercih olarak belirtmitir. Eitimin amacı, içerii, örenme ortamı ve öretmen ve örencinin rolü konularındaki açık uçlu sorulara verilen yanıtlar için yapılan betimsel analizde, öretmenlerin ilk tercih olarak belirttikleri eitim felsefeleri ile bu sorulara verilen yanıtlar arasındaki tutarlılık, eitim programı açısından ele alınarak incelenmitir. Buna göre öretmenlerin programın temel öeleri olarak kabul edilen, amaç, içerik, örenme öretme ortamı ve öretmen ve örencinin rolü konusundaki görülerinin ilk tercih olarak belirttikleri felsefeyle ne ölçüde tutarlı olduu, ilgili eitim felsefesinin öngördüü eitim anlayııyla karılatırılarak deerlendirilmeye çalıılmıtır. Felsefi Tercih Deerlendirme formuyla beraber verilen açık uçlu sorulardan eitimin amacı ve öretmenin rolü ile ilgili sorulara, eitimin içerii ve örencinin rolü ile ilgili sorulara ve örenme ortamı ile ilgili olan soruya da 70 öretmen yanıt vermitir. Analizlerde verilen yanıtlar gruplandırılarak daılımlar her bir soruya verilen yanıtların frekansları üzerinden yapılmıtır. Bu deerlendirmeler Tablo de gösterilmitir. Eitimin amacıyla ilgili öretmen görüleri incelendiinde, en çok belirtilen görüün Toplumla uyumlu ve toplumun yararını ön planda tutan bireyler yetitirmek, toplumu aydınlatıp bilinçlendirmek ve gelitirmek olduu (% 7.) görülmektedir. Bu amacın arkasından %. oranında belirtilen Bireyin kendini gerçekletirmesine yardımcı olmak, bireyin mutluluu, doyumu, ilgileri ve kendiyle barıık olması dorultusunda eitim vermek görüü gelmektedir. Tablo. ilk tercih olarak belirtilen eitim felsefesi bakımından incelendiinde ise, ilk tercihini daimicilik olarak belirten öretmenlerin eitimin amacını en çok (%.) Toplumla uyumlu ve toplumun yararını ön planda tutan bireyler yetitirmek, toplumu aydınlatıp bilinçlendirmek ve gelitirmek olarak belirttikleri, ilk tercihi idealizm olan öretmenlerin ise en yüksek oranda (%.) Bireyleri hayata ve gelecee hazırlamak görüünü ifade ettikleri görülmektedir. lk tercihi realizm olan öretmenler arasında, eitimin amacına yönelik olarak, Toplumla uyumlu ve toplumun yararını ön planda tutan bireyler yetitirmek, toplumu aydınlatıp bilinçlendirmek ve gelitirmek ile Bireyin kendini gerçekletirmesine yardımcı olmak, bireyin mutluluu, doyumu, ilgileri ve kendiyle barıık olması dorultusunda eitim vermek ifadeleri en çok (%.) belirtilen görüler olmutur. lk tercihi deneyselcilik olan öretmenler eitimin amacı olarak yine Toplumla uyumlu ve toplumun yararını ön planda tutan bireyler yetitirmek, toplumu aydınlatıp bilinçlendirmek ve gelitirmek görüünü en yüksek oranda (.) belirtirken, ilk tercihini varoluçuluk olarak belirten öretmenler arasında en yüksek oranda belirtilen amaç %. ile Bireyin kendini gerçekletirmesine yardımcı olmak, bireyin mutluluu, doyumu, ilgileri ve kendiyle barıık olması dorultusunda eitim vermek olmutur. Tablo. eitimin içerii konusundaki öretmen görüleri bakımından incelendiinde, Toplumsal olaylar ve günlük hayatta karılaılan her ey ifadesi içerikte en çok yer alması gereken görü olarak belirtilmitir (% 0.). lk tercih olarak belirttikleri eitim felsefelerine göre, içerikle ilgili öretmen görüleri incelendiinde, Toplumsal olaylar ve günlük hayatta karılaılan her ey ifadesinin, ilk tercihleri daimicilik (%0.), idealizm (%0), realizm (%.) ve deneyselcilik (%.) olan öretmenler arasında en yüksek oranda belirtilen görü olduu görülmektedir. Varoluçuluk akımını ilk tercih olarak belirten öretmenler ise içeriin nasıl olması gerektii konusunda en çok Çocuun ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun konular (%.) görüünü vurgulamılardır.

9 Tablo. Eitimin Amacı, çerii, Örenme Öretme Ortamı ve Öretmen ve Örencinin Rolü Hakkındaki Öretmen Görülerinin lk Tercih Olarak Belirtilen Eitim Felsefelerine Göre Daılımı A. Eitimin amacı ne olmalıdır?. Toplumla uyumlu ve toplum yararını ön plânda tutan bireyler yetitirmek, toplumu aydınlatıp bilinçlendirmek ve gelitirmek.. Bireyin kendini gerçekletirmesine yardımcı olmak, bireyin mutluluu, doyumu, ilgileri ve kendiyle barıık olması dorultusunda eitim vermek.. Bireyleri hayata ve gelecee hazırlamak.. Örencilerin kiiliini ve davranıını ekillendirmek, geliimini salamak, yeteneklerini ortaya çıkarıp gelitirmek.. Örencinin davranıını istendik yönde deitirmek, çaın gelimelerine uyumlu, iyi karakterli bireyler yetitirmek ve onları iyiye doru yöneltmek.. Düünen, tartıan, eletiren, özgür ve yaratıcı bireyler yetitirmek. 7. Bilgi, beceri ve ahlakî kuralları öretmek.. Kiinin yeteneklerini ortaya çıkarıp gelitirmek ve bireyi üretime, meslee yöneltmek.. Örencilere aratırma ve incelemeyi öretmek, bilgiye ulama yollarını öretmek, örencilerin yaparak yaayarak örenmesine zemin hazırlamak 0. Demokratik ve çaın gelimelerine uyumlu bireyler yetitirmek, insanlar arası sevgi, saygı ve hogörüyü kazandırmak; bireyi iyiye, doruya ve üretime yöneltmek. B. Eitimin içerii ne olmalıdır?. Toplumsal olaylar ve günlük hayatta karılaılan her ey. Bilimsel aratırma ve incelemeye yönelik konular. Çocuun ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun konular. Uzmanlamaya yönelik konular. Gelecee hazırlayıcı bilgiler. Örencilerin deiime uyum salamalarına yönelik konular 7. Ortak örenilmesi gereken konular. Çevre, doa ve tarihle ilgili bilimsel konular. Dinî ve ahlakî konular 0. Pozitif bilimler. Sanatsal konular Öretmen Görülerinin lk Tercih Olarak Belirtilen Eitim Felsefelerine Göre Daılımı Daimicilik dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Toplam N % N % N % N % N % f % Toplam Toplam

10 Tablo. (Devam) C. Örenme öretme ortamı nasıl olmalıdır?. Araç gereç ve fizikî koullar bakımından yeterli olmalıdır.. Disiplinli ve önceden yapılandırılmı olmalıdır.. Demokratik, özgür, öretmen ve örencinin rahat edebilecei bir ortam olmalıdır.. nceleme ve aratırmaya yöneltici, yaparak yaayarak örenmeye elverili olmalıdır. Verilecek bilgiye göre esnek ve deitirilebilir olmalıdır.. Örenci merkezli olmalıdır. 7. Farklı ilgi ve ihtiyaçlara cevap verici nitelikte olmalıdır.. Yapılandırılmamı her türlü ortam olmalıdır.. Öretmen merkezli olmalıdır. D. Öretmenin rolü ne olmalıdır?. Öretmen bilgiye ulama yollarını gösteren bir rehber olmalıdır.. Yol gösterici, yönlendirici ve kolaylatırıcı olmalıdır.. Örenci için bir örnek olmalıdır.. Bilgiyi öretici olmalıdır.. Demokratik, çada ve ileri görülü olmalıdır.. Sevgi dolu, efkatli ve örenciyle arkada gibi olmalıdır. 7. Otoriter olmalıdır.. Konusunda uzman ve kendini iyi yetitirmi olmalıdır.. Lider olmalıdır. 0. Yaratıcı ve yorumlayıcı olmalıdır. E. Örencinin rolü ne olmalıdır?. Örenci düünen, aratıran, sorgulayan ve tartıan bir birey olmalıdır.. Örenci aktif ve örenmeye istekli olmalıdır.. Örenci örnek olmalıdır.. Örenci itaatkâr, terbiyeli ve toplumla uyumlu olmalıdır.. Örenci derslerine çok çalıan, derse hazır gelen biri olmalıdır.. Örenci öretmene uymalı ve bilgilerin alıcısı olmalıdır. 7. Örenci bilgiyi paylaan, demokratik deerlere sahip bir birey olmalıdır. Öretmen Görülerinin lk Tercih Olarak Belirtilen Eitim Felsefelerine Göre Daılımı Daimicilik dealizm Realizm Deneyselcilik Varoluçuluk Toplam N % N % N % N % N % f % Toplam Toplam Toplam

11 Örenme öretme ortamı nasıl olmalıdır sorusuna verilen yanıtlar açısından Tablo. incelendiinde, en yüksek orana sahip olan yanıtın Araç gereç ve fiziki koullar bakımından yeterli olmalıdır (% 7.) ifadesi olduu görülmektedir. Aynı yanıt ilk tercihini deneyselcilik olarak belirten öretmenler arasında % 7. oranı ile; ilk tercih olarak realizm akımını belirten öretmenler arasında ise %. oranı ile en çok belirtilen görü olmutur. lk tercihi daimicilik olan öretmenler arasında ise Araç gereç ve fiziki koullar bakımından yeterli olmalıdır ile Disiplinli ve önceden yapılandırılmı olmalıdır görüleri %. oranıyla en çok belirtilen görüler olmutur. lk tercihleri idealizm olan öretmenler arasında Demokratik, özgür, öretmen ve örencinin rahat edebilecei bir ortam olmalıdır ifadesi %. oranı ile en çok belirtilen görütür. Aynı ifade % 7. oranı ile ilk tercihini varoluçuluk olarak belirten öretmenler arasında da en çok belirtilen görü olmutur. Öretmenin rolü ile ilgili olarak sorulan soruya en çok verilen yanıt, %. oranı ile bilgiye ulama yollarını gösteren bir rehber olmalıdır ifadesi olmutur. Aynı yanıt ilk tercihi idealizm olan öretmenler arasında %.; realizm olan öretmenler arasında %, deneyselcilik olan öretmenler arasında %. ve varoluçuluk olan öretmenler arasında %. oranlarıyla en çok belirtilen görüken, ilk tercihini daimicilik olarak belirten öretmenler arasında en çok belirtilen görü Örenci için bir örnek olmalıdır (%.) ifadesi olmutur. Örencinin rolü ne olmalıdır? sorusuna verilen yanıtlar incelendiinde ise, Örenci, düünen, aratıran, sorgulayan ve tartıan bir birey olmalıdır. ifadesinin en çok belirtilen görü olduu (%.) görülmektedir. Aynı görü, ilk tercihini idealizm olarak belirten öretmenler arasında %.; deneyselcilik olarak belirten öretmenler arasında %. ve varoluçuluk olarak belirten öretmenler arasında %. oranında en çok belirtilen ifade olmutur. Örenci aktif ve örenmeye istekli olmalıdır görüü ise, daimicilik akımını ilk tercih olarak belirten öretmenler arasında % 7 oranı ile; realizm i ilk tercih olarak belirten öretmenler arasında ise %. oranı ile en çok belirtilen görü olmutur. Sonuç ve Tartıma lköretimdeki öretmenlerin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları incelendiinde, hem sınıf hem de bran öretmenlerinin kendi eitim felsefelerini en yüksek oranda (sınıf öretmenlerinde ortalama., bran öretmenlerinde ise.7) deneyselcilik olarak algıladıkları belirlenmitir. Daha sonra sırasıyla realizm, varoluçuluk ve daimicilik felsefeleri.,. ve. sırada yer almı, idealizm ise her iki grupta da en düük oranda belirtilen eitim felsefesi olarak belirlenmitir. Livingston ve McClain in () yaptıı aratırmada da benzer bulgular elde edilmi ve bu aratırmada da kullanılan Felsefi tercih deerlendirme formu kullanılarak elde edilen bulgular incelendiinde öretmenlerin kendi eitim felsefelerine ilikin algılarının daha çok deneyselcilik felsefesinde younlatıı bulunmutur. Öretmenlerin kendi eitim felsefesine ilikin algıları en yüksek ortalamadan balayacak ekilde sıralandıında Livinston ve McClain in de bu sıralamayı benzer olarak deneyselcilik, realizm, varoluçuluk, daimicilik ve idealizm olarak yaptıkları görülmektedir. Bu durum hizmet öncesi eitimde, öretim elemanları ve eitim bilimleriyle ilgili yazılan kitapların özünün bu felsefi akımın eitim uygulamalarını desteklemesinden kaynaklanıyor olabilir. Öretmenlerin, hizmet öncesi eitimleri sırasında kendi eitim anlayılarını olutururken bu faktörlerden etkilendikleri söylenebilir. Sınıf ve bran öretmenlerinin kendi eitim felsefelerine ilikin algıları arasında anlamlı bir fark olup olmadıını belirlemek amacıyla yapılan t testinde, iki grup arasında anlamlı bir farklılık olmadıı görülmütür. Öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin görüleri mezun olunan okul türü, cinsiyet, hizmet yılı ve bran deikenleri açısından incelendiinde, bu deikenler açısından öretmen görülerinin genel olarak anlamlı bir ekilde farklılamadıı görülmektedir. Ancak, mezun olunan okul türü bakımından öretmenlerin sahip oldukları eitim felsefesine ilikin görülerinin daimicilik felsefesinde farklılatıı (0.0) ve bu farkın, eitim fakültesi mezunu olan öretmenlerle (x =.7) fenedebiyat fakültesi mezunu olan öretmenlerin (x =7.) görülerine ait ortalamalar arasındaki farktan kaynaklandıı görülmektedir. Kısaca eitim fakültesi mezunu öretmenler fen edebiyat fakültesi mezunu öretmenlere göre daimicilik felsefesini daha az tercih etmilerdir. Eitim fakültesinde örenme ve öretme ön planda tutulurken, fen edebiyat fakültesinde içerik (konu alanı) ön planda tutulmaktadır. Örenme öretme alanında yazılan kitapların çou, çocuu merkeze almakta ve örenme ve öretimin onun gereksinimleri dorultusunda ekillenmesi gerektiinden bahsetmektedir. Dört yıl boyunca sürekli vurgulanan bu dorultudaki görüler, öretmen adaylarını etkilemi olabilir. Buna karın, eitim fakültesi mezunu olup da, daimicilik felsefesini ilk tercih olarak belirten öretmen oranı da azımsanmayacak düzeydedir (x =.7 ). Bu durum da bazı öretmenlerin kiisel inanç ve görüleriyle eitim anlayılarını kaynatırdıkları eklinde yorumlanabilir. Aratırmanın dier önemli bir sonucu da, öretmenlerin ilk tercih olarak belirttikleri eitim felsefeleri ile eitimin amaçları, içerii, örenme öretme ortamı ve öretmen ve örencinin bu ortamdaki rollerine ilikin

12 görüleri arasındaki tutarlılıklarla ilgilidir. Genel anlamda, ilk tercihini varoluçuluk felsefesinden yana kullanan öretmenlerin, eitimin amacı, içerii, örenme öretme süreci ve öretmen ve örencinin bu süreçteki rolleri konusundaki görülerinin, varoluçuluun eitim anlayııyla tutarlı olduu görülmektedir. lk tercihlerini daimicilik, idealizm, realizm ve deneyselcilik olarak belirten öretmenlerin eitimin deiik boyutları hakkındaki görüleri birkaç istisna hariç birbirine oldukça benzemektedir. Bu sonuç, bazı öretmenlerin ilk tercih olarak belirttikleri felsefi akımın özüne uymayan görüleri taıdıkları anlamına gelmektedir. Örnein, ilk tercihini deneyselcilikten yana kullanan öretmenlerin yaklaık bete birden fazlası (%.7) örenme öretme ortamının disiplinli ve önceden yapılandırılmı olması gerektiini savunmaktadırlar. Aynı ekilde, ilk tercihini varoluçuluk olarak belirten öretmenlerin yaklaık dörtte biri (% ) ise eitimin amacının toplumla uyumlu, toplum yararını ön planda tutan bireyler yetitirmek olduunu belirtmilerdir. Bununla birlikte ilk tercih edilen felsefe ile eitim hakkındaki görüler arasında tutarlılıklar olduu da görülmektedir. Örnein, ilk tercih olarak varoluçuluu seçenlerin yaklaık bete ikisi (%.) eitimin amacının bireyin kendini gerçekletirmesine yardımcı olmak, bireyin mutluluu, doyumu ve ilgileri dorultusunda eitim vermek olduunu belirtmilerdir. aynı ekilde ilk tercihi daimicilik olanların yaklaık üçte biri (%.), öretmenin rolünün örenci için iyi bir örnek olması gerektiini belirtmilerdir. Görüldüü gibi öretmenlerin eitim uygulamaları hakkında, serbest olarak açık uçlu sorular aracılııyla belirttikleri görüleri ile felsefi akımlar hakkındaki yapılandırılmı sorulara yanıt vererek belirttikleri görüleri arasında tam bir uyum söz konusu deildir. Livingston ve McClain in () öretmen adaylarıyla yaptıkları aratırmada da buna benzer sonuçlar elde edilmitir. Öretmen eitim uygulamaları hakkında karar verirken, bu karara bir çok faktörün etki ettiini söylemek yanlı olmayacaktır. Felsefe, bu kaynaklardan sadece biridir. Bu sonuçlar yorumlanırken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da, öretmenlerin felsefi görülerinin belirlenmesinde niceliksel yöntemlerin yetersizliidir. Her ne kadar güvenirlik katsayıları yüksek ölçme araçlarıyla yapılmı olsa da, felsefi görü gibi karmaık bir özelliin ölçülmesinde niteliksel yöntemlere aırlık verilmesi gerektii açıktır. Bu balamda benzer bir aratırmanın görüme ve gözlem gibi nitel yöntemler kullanılarak yapılması önerilebilir. Böylece öretmenlerin kendi eitim felsefeleriyle ilgili görüleri daha derinlemesine ve ayrıntılı olarak belirlenebilir. Aratırma sonuçlarına dayanılarak yapılabilecek ikinci öneri, eitim fakülteleri ders programından kaldırılan eitim felsefesi derslerinin yeniden programa alınması ile ilgilidir. Böylece öretmenlerin bu konuda hizmet öncesi eitimlerinden itibaren kendi eitim felsefelerini oluturmaları ve bu kiisel felsefelerini Türk Milli Eitim sisteminin temel aldıı eitim felsefesiyle bütünletirmeleri salanmaya çalıılacaktır. Aratırma sonuçlarından hareketle yapılabilecek üçüncü öneri ise, eitim sistemimizin dayandıı eitim felsefesini ve bunun gereklerini tüm kademelerdeki öretmenlere tanıtmak ve benimsetmek amacıyla okul, üniversite ve Milli Eitim Bakanlıı ibirlii ile hizmet içi eitim programları düzenlenmesi eklindedir. Böylece öretmenler, kendi kiisel eitim felsefeleri ile Türk Milli Eitimin dayandıı eitim felsefesini daha tutarlı bir ekilde bütünletirebilecek ve bunu, sınıf içi uygulamalarına daha salıklı bir ekilde yansıtacaklardır. Kaynaklar Barnett (Ed.). (). Philosophy and educational development. Boston: Houghton Mifflin Company Bilhan, S. (). Eitim felsefesi (. cilt). Ankara: A.Ü. Eitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, No: Büyükdüvenci, S. (). Varoluçuluk ve eitim. Campbell, L. P. (0). Philosophy methodology motivation learning. adresinden alınmıtır. Cevizci, A. (000). Paradigma Felsefe Sözlüü (. basım). stanbul: Paradigma Yayınları Çüçen, A. K. (00). Felsefeye Giri. stanbul: ASA Kitabevi Demirel, Ö. (00). Eitimde Program Gelitirme (. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. ti. Ediger, M. (000). Philosophy perspectives in teaching social studies. Journal of Instructional Psychology. 0/m0FCG/ adresinden alınmıtır.

13 Ergün, M. (00). Eitimin Felsefi Temelleri. Öretmenlik Mesleine Giri (Ed. Demirel, Ö.; Kaya, Z.). Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. ti. Fidan, N.; Erden, M. (). Eitime Giri. stanbul: Alkım Yayınevi Gutek, G. L. (00) Eitimde Felsefi ve deolojik Yaklaımlar (. basım) (Çev: Nesrin Kale). Ankara: Ütopya Yayınevi Livingston, M. J. ve McClain, B.R. (). Assessing The Consistency Between Teachers Philosophies And Educational Goals. Education, 007, Fall, Vol., Issue. Marler, C. D. (7). Philosophy And Schooling. Boston: Allyn and Bacon, Inc. Patel, M. S. (). The Educational Philosophy Of Mahatma Gandhi. Ahmedabad: Navajivan Publishing House Smith, P. G. (). Philosophy Of Education. New York: Harper & Row Publishers. Sönmez, V. (). Eitim Felsefesi (. basım). Ankara: Pegem Yayıncılık Tozlu, N. (7). Eitim Felsefesi. stanbul: Milli Eitim Basımevi Wiles, J. ve Bondi, J. (). Curriculum development: A guide to practice (.nd ed.). New York: Charles E. Merrill Publishing Company. Worsfold, W. L. (00). Teaching philosophy of education today. Educational Theory, Summer 00, Vol. Issiue

14 Summary EVALUATION OF ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS PERCEPTIONS ABOUT THEIR OWN EDUCATIONAL PHILOSOPHIES Ahmet DOANAY ** Mediha SARI *** Philosophy, which means the love of knowledge or wisdom and searching for it, is a kind of knowledge which has emerged from progress of the human thought. Philosophy is the work of searching and knowing the truth. Educational philosophy which forms a basic foundation for those who work in education in every stage and application, shows what the aims of schooling and education, are in what ways the society and individuals who form it are shaped, and which methods should be used in which circumstances of this process. The role and the place of all staff working in an educational system (teachers, students, administrators, supervisors, specialists, etc.) are determined by educational philosophy. For this reason, educational philosophy has become a criterion to determine curricular aims, mediums, and outcomes. Aims contain values which are based on philosophical beliefs, mediums contain methods and processes which reflect philosophical preferences, and outcomes contain learned behaviours and facts. In the literature, there are many kinds of educational philosophies but five of them are distinct. These are perennialism, essentialism, progressivism, reconstructionism, naturalism, and existentialism. Some of the educational philosophies which have become the sources of the educational applications have emerged from the implications of the general philosophies; for example, essentialism gets its roots from the realism and idealism. Progressivism and naturalism are the educational philosophies of pragmatism. Philosophy Preference Assessment Scale developed by Wiles & Bondi () considered philosophical trends as prennialism, idealism, realism, experimentalism, and existentialism. That s why, these philosophical movements which were measured by Philosophy Preference Assessment Scale were used in this study. The main purpose of this study is to evaluate elementary school teachers perceptions about their own educational philosophy in terms of some variables including type of school graduated from, sex, experience and branch and to evaluate the consistency between teachers perceptions and their views about aims and contents of education, teachinglearning environment and teachers and students roles in learning teaching process. This study carried out in elementary school in Adana Central Districts, in educational year. Sample of the study consisted of total teachers ( classroom teachers and subject matter teachers). Philosophy Preference Assessment scale developed by Wiles & Bondi (,0) was used to asses perceptions of teachers educational philosophies. Data about independent variables were collected by using a questionnaire. To analyse the data frequency distribution, mean, standard deviation, ttest, reliability analyse and oneway ANOVA statistical techniques were used. t is found that there are no significant differences between teachers educational philosophies and their sex, type of school graduated from, experience and branch. It is also found that, there are no consistency between teachers views about aims and content of education, teaching learning environment and teachers and students roles in teaching learning process and their primary preferences of educational philosophies. Based on the findings of this study, it is suggested that an educational philosophy course should be added to the curriculum of educational faculties. Teachers who already work should be educated in inservice training programs. Educational philosophies of teachers should studied not only by using quntitative techniques but also by using qualitative methods. Address for Correspondence: ** Yard. Doç. Dr. Ahmet Doanay ve *** Ar. Gör. Mediha Sarı, Çukurova Üniversitesi Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü, Yüreir/Adana, Turkey.