ÖSYM VERİLERİNİN KİMYA EGİTİMİNİN GELİŞMESİNE KATKıSı

Transkript

1 Hacettepe Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs 12: {1996} ÖSYM VERİLERİNİN KİMYA EGİTİMİNİN GELİŞMESİNE KATKıSı Nlgün Seçken' F. İnc Morgl" Flz Songül'" ÖZET: Kmya le lgl Yüksek Öğretm Programlarına grşte yıllarına at ÖSYM verler esas alınarak bu programlardan Kmya Eğtm Kmya Mühendslğ ve Kmya Lsans dallarının sınava gren adaylarca terch edlme dereceler ve terch eden adayların ne kadarının stedkler programlara grebldkler araştırılmıştır. Öğretm alanlarına greblen lsans düzeynde öğrenc sayıları belrlendkten sonra bu öğrenclern başarı durumları ncelenmş ve başarıya yeterl sayıda öğretm elemanının olup olmasının etks saptanmıştır. Sonuçların lgl yüksek öğretm programları arasında bazı öneml ve anlamlı karşılaştırmalar yapmada kullanılablmes söz konusudur. Karşılaştırmalar sonucu lgl yüksek öğretm programlarının hang puan aralıklarındak öğrencler tarafından terch edldğ bu öğrenclern mezunyetlerne göre başarı durumları ve başarılarına yeterl öğretm elemanının var oluşunun etks gb konular kesnlk kazanacaktır. Yne bu çalışmada öğrenclern bu üç kmya dsplnn terch etmelernde dsplnlern yabancı dlde veya Türkçe olmasının terche etksnn olup olmadığı da araştırılmış ve yapılan statstksel değerlendrmelerde eğtm dllernn farklı olmasının Kmya Eğtm Kmya Lsans ve Kmya Mühendslğ dallarına grşte farklılıklar yarattığı gözlenmştr. Buradan da kend dlmzde yapılan eğtmn m yoksa yabancı dlde yapılan eğtmn m öneml olduğu sonucunun tartışılması gerektğ ortaya çıkmıştır. ABSTRACT: ANAlITAR SÖZCÜKLER: ÖSYM (Öğrenc Seçme ve Yerleştrme Merkez) Sınav sstem kmya lsans programına grş kmya mühendslğ programına grş kmya eğtm programına grş. Based on the ÖSYM data of the last years ) about entrance nto hgher edu ca ton chemstry programs. ths research nvestgats the degrees of preference of the graduate programs of Chemstry Educaton Chemstry Engneerng and Chemstry and how many of the canddates are placed n the programs selected. Af ter the number of graduate students are found out accordng to the areas of nstructon the achrevement of these students wthn the years was examned and the effect of suffcent faculty members on student successe was nvestgated. t s thought that the results of ths research can be use d n makng same mportant and meanngful comparsons between the related hgher educaton programs. For example the comparsons wll hghlght the students who prefer these programs and ther lowest and hghest scores the achevement rates of these students n graduatng from the r programs and the effect of suffcent faculty members on ther achevement.. In ths research the effect of the medum of nstructon n Turksh or n a foregn language on students' choces about the three Chemstry programs was alsa nvestgated. Statstcal evauatan ndcate that the medum of nstructon plays role n entrance nto Chemstry Educaton Chemstry Graduate and Chemstry Engneerng Programs. Fnally t s concluded whch medum of nstructan n our own language or n a foregn language s mportant. KEY WüRDS: ÖSYM (Center for Student Selecton and 1. GİRİş Placement for Hgher Eduaton) - Examnaton system entrance nto chemstry graduate programs entrance nto chemstry engneerng programs entrance nto chemstry edu ca ton programs. Kmya öğretmenlernn yetştrlmes görev 1982 yılında yürürlüğe gren 2547 sayılı Yüksek Öğretm Kanunu çervesnde Ünverstelern Eğtm Fakü1telerne verlmştr. Geçen on dört yıllık süre çnde kurulan çeştl Eğtm Fakültelernn Fen Blmler Eğtm Bölümü Kmya Eğtm Ana- Dr. NlgÜn Seçken Hacettepe Ünversıes Eğtm FakÜltes Kmya Eğlm Anablm Dalı Araştmna Görevls. Prof. Dr. F. İnc Morgl Hacettepe Ünverstes Eğtm Fakültes Kmya Eğtm Anablm Dalı Öğretm Üyes. Flz Songül Zra Donatım Kurumu Uzmanı.

2 ]. of 232 N. Seçken F.İ. Morgl F. Songül [ Ed. 12 blmdalları bu görev yerne getrmektedrler. Buna bağlı olarak orta öğretrnde Kmya öğretmen olmak steyen lse mezunları her ne kadar Kmya Lsans ve Kmya Mühendslğ Eğtmlernden sonra zorunlu pedagojk eğtmlern alıp tamamladıklarında aynı göreve geleblyorlarsa da esas olarak Kmya Eğtm Anablm dallarına başvurmaktadırlar. Ülkemzde adı geçen dsplnlere başvurular Öğrenc Seçme ve Yerleştrme -Merkezne yapılmakta ve Türkye genelnde uygulanan k basamaklı sınava gren adaylar sonuçta başarı puanlarına ve yaptıkları sıralarnalara göre terchlernden brne greblmektedrler. İlgl dallar Eğtm Fen ve Mühendslk Fakülteler çnde bulunmaktadır. Her üç dalı öğretm programlarında çeren Ünversteler: Atatürk Ünverstes Boğazç Ünverstes Gaz Ünverstes Hacettepe Ünverstes İnönü Ünverstes ve Orta Doğu Teknk Ünverstelerdr. Bunlardan Hacettepe Ünverstes Boğazç Ünverstes ve Orta Doğu "eknk Ünverstes Yabancı Dlde eğtm yapmaktadır. Eğtm Fakültelernde Kmya Öğretmenlğ (Eğtm Fakülteler bünyesnde) Anablm dalını çeren Ünverstelermzde sırasıyla şunlardır: Atatürk Ünverstes Boğazç Ünverstes Dcle Ünverstes Dokuz Eylül Ünverstes Hacettepe Ünverstes İnönü Ünverstes Karadenz Teknk Ünverstes Marmara ÜnverstesAndokuz Mayıs Ünverstes Orta Doğu Teknk Ünverstes Selçuk Ünverstes ve Uludağ Ünverstesdr. Mühendslk Fakültelernde Kmya Mühendslğ bölümüne sahp Ünverstelermzde; Anadolu Ünverstes Ankara Ünverstes Atatürk Ünverstes Boğazç Ünverstes Ege Ünverstes Fırat Ünverstes Gaz Ünverstes Hacettepe Ünverstes İnönü Ünverstes İstanbul Ünverstes İstanbul Teknk Ünverstes Orta Doğu Teknk Ünverstes ve Yıldız Ünverste'erdr. Fen Fakültelernde Kmya lsans bölümüne sahp ünverstelerde sırasıyla şunlardır; Akdenz Ünverstes Anadolu Ünverstes Ankara Ünverstes Atatürk Ünverstes Boğazç Ünverstes Cumhuryet Ünverstes Çukurova Ünverstes Dcle Ünverstes Ege Ünverstes Ercyes Ünverstes Fırat Ünverstes Gaz Ünverstes Hacettepe Ünverstes İnönü Ünverstes İstanbul Ünverstes İstanbul Teknk Ünverstes Karadenz Teknk Ünverstes Marmara ÜnverstesAndokuz Mayıs Ünverstes Orta Doğu Teknk Ünverstes Selçuk Ünverstes Trakya Ünverstes Uludağ Ünverstes Yıldız Ünverstes Yüzüncü Yıl Ünverste'lerdr. 2. MATERYAL VE METOD Çalışma kapsamında değerlendrlen yıllarına at verler Öğrenc Seçme ve Yerleştrme Merkeznden (ÖSYM) alınmıştır. ÖSYM sstematk br şeklde her sene tekrarlanan sınav sonuçlarına göre "Yüksek Öğretme Grşte" okul türü ve öğrenm durumlarına göre başvuran - yerleşen aday sayıları konusunda matematksel verler hazırlamaktadır. Ancak son senelerde lgl blg akışının hazırlanması gecktğnden çalışmalarımızda statksel değerlendrmelern yapıldığı yıllarına at verler değerlendr!mştr. 3. BULGUlAR Öğrenc Seçme ve Yerleştrme Sınavına göre öğrenc almış olan yüksek öğretm programlarından Kmya Eğtm Kmya Mühendslğ ve Kmya Lsans Dallarının sınava gren adaylarca terch edlme de-. receler ve terch eden adayların ne kadarının stedkler yüksek öğretm programlarına yerleştklernn değerlendrmesne başlamadan önce bu dsplnlere ne tür puanlarla öğrenc yerleştğnn araştırılmasında yarar vardır yılına kadar Kmya Lsans ve Kmya Öğretmenlğ Fen (F) Kmya Mühendslğ bölümüne Matematk - Fen (MF) puanına göre öğrenc alınırken 1987 yılından sonra her üç bölüme de öğrencler matematk (M) puanına göre alınmaya başlanmıştır. İlgl durum 1993 yılında tekrar değşmş Kmya Lsans ve Kmya Öğretmenlk bölümler Fen (F) puanı le Kmya Mühendslğ bölümü se gene Matematk (M) puanına göre öğrenc almışlardır. Değerlendrmelcı= göre saptanan sonuçlar aşağıdak Tablolarda ver' nştr. Tablo 1-3'de gösterldğ gb yılları arasında Kmya Öğretmenlklern se':n (her üç dspln beraber bünyesnde bulundufan ünversteler çn) öğrenc sayısı Kmya Mühendslklern seçen öğrenc sayısı ve Kmya Lsansı seçen öğrenc sayısı 70208'dr Bu verler Eğtm Fakülteler bünyesnde bulunan Kmya Eğtm Anablmdalını terch edenlern Kmya Lsans ve Kmya Mühendslğn terch edenlern göre arttığını göstermektedr. İlgl kurumlarda görev yapan öğretm elemanlarının sayısı araştırıldığında yne aynı yıllarda paralel br artış göstermektedr (Tablo 4).

3 1996 ] 6srn VerlernnKmya EğtmnnGelşmesneKatkısı 233 Tablo 1. Kmya Eğtm Anablm Dalının Sınava Gren Aday'larca Terch Edlme Sayıları (Puan Türler Matematktr) YIL Ünverste Ver Toplam Atatürk Ünverstes" Kontenjan Terch eden Yerleşen Boğazç Ünverstes" Kontenjan Terch eden Yerleşen Gaz Ünverstes" Kontenjan Terch eden Yerleşen Hacettepe Ünverstes" Kontenjan Terch eden Yerleşen İnönü Ünverstes" Kontenjan Terch eden Yerleşen Orta Doğu Teknk Kontenjan Ünverstes" Terch eden Yerleşen Dcle Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Dokuz Eylül Kontenjan Ünverstes Terch eden Yerleşen Karadenz Teknk Kontenjan Ünverstes Terch eden Yerleşen Marmara Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Ondokuz Mayıs Kontenjan Ünverstes Terch eden Yerleşen Selçuk Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Uludağ Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen TOPLAM Bünyelernde Kmya Lsans Kmya Mühendslk ve Kmya Eğtm dsplnlern çeren lk altı Ünverstes çn toplam aday sayısı 'dr.

4 234 N. SeçkenF.İ. MorglF. Songül J. of [ Ed. 12 Tablo 2. Kmya Bölümünün Sınava Gren Adaylarca Terch Edlme Sayıları (Puan Türler Matematktr) YIL Ünverste Ver Toplam Atatürk Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Boğazç Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Gaz Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Hacettepe Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen İnönü Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Orta Doğu Teknk Kontenjan Ünverstes Terch eden Yerleşen TOPLAM Tablo 3. Kmya Mühendslğ Bölümün Sınava Gren Adaylarca Terch Edlme Sayıları (Puan Türler Matematktr) Ünverste Ver Toplam Atatürk Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Boğazç Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Gaz Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Hacettepe Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen İnönü Ünverstes Kontenjan Terch eden Yerleşen Orta Doğu Teknk Kontenjan Ünverstes Terch eden Yerleşen TOPLAM Yüksek öğretm kurumlarında her üç kmya dsplnnn Türkçe ve yabancı dlde (İnglzce - Almanca) eğtm gerçekleşmektedr. Eğtm dlnn farklı olması adı geçen dallara grş sonuçlarının farklı değerlere ulaşmasına neden olmaktadır. Şekl 4-6 ve Tablo S-6'da adı geçen dsplnlerd yabancı dln etks verlmektedr. Kmya Eğtm programının eğtm dllerne göre Türkçe İnglzce ve Almanca olarak verldğ durumlarda ortalama yüzdeler en yaygın olan yabancı dln İnglzcede yoğunlaştığı görülmektedr. Her üç kmya programı çn de yabancı dlle eğtm yapan okulların daha çok terch edldğ görülmektedr.

5 1996 ] ÖSYM Verlernn Kmya Eğtmnn Gelşmesne Katkısı 235 Tablo 4. Öğretm Elemanlarının Sayılarının yıllara Göre Dağılımı prof Doç Yrd. Doç. Öğr. Gör. Uzman Ar. Gör. Toplam YIL K E K E K E K E K E K E K E Kmya Eğtm II Kmya Lsans Kmya II Mühendslğ SONUÇ VE TARTIŞMA ÖSYM verler ncelendğnde ülkemzde kurulduğu günden bugüne kadar Kmya Eğtm Anablm Dalının büyük br gelşme gösterdğ saptanmaktadır. Gerek Kmya alanına lg duyan öğrenclern Kmya Öğretmenlğn meslek olarak seçmek stemeler ve gerekse lgl Anablm Dalının eğtm kadroları paralel br artış çndedr. Ayrıca Kmya Eğtm Anablm Dalındak Eğtmn Türkçe'den İnglzce veya Almanca dlne geçmes de terch arttıran dğer br faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Kmya Eğtm Kmya Lsans ve Kmya Mühendslğ dsplnlernn adaylarca terch sıralamaları karşılaştırıldığında açığa çıkan sonuçlar Şekl 1-3 de görülmektedr. Şekl 4-6 se adı geçen dsplnde yabancı dln etks verlmektedr. Görüldüğü gb yılları arasında öğrencler Kmya Öğretmenlğ programlarını daha çok sıralarda terch etmektedrler. Kmya Lsans Kmya Mühendslğ programlarını da sıralarda terch etmektedrler. Bu verler Kmya Öğretmenlğ programlarının öğrencler tarafından Kmya Lsans ve Kmya Mühendslk programları le hemen hemen aynı sıralarda terch ettklern göstermektedr. Öğrencler her üç dspln de lk sıralarda çok fazla terch etmektedrler. Ancak yne üç dspln kend aralarında ncelendğnde Kmya Öğretmenlğ programlarını lk sıralarda terch eden öğrenc sayısının bu yıllar çersnde dğer k dsplnden daha fazla olduğu görülmektedr. Sonuç olarak Kmya Eğtm Anablm Dalı dğer kmya dsplnlerne karşı daha fazla terch edlmekte ve buna paralelolarak da artan öğrenc sayısını eğtecek öğretm kadrosu gelşme göstermektedr.

6 236 N. Seçken F.İ. Morgl F. Songül J. of [ Ed. 12 T""dıa S;ı.~ uen e yt<j ın o IYY(1 ~ [3 IY'J2 CJ YIL) ım )40 1:!O. ırıı. (..:11 ~n..) 7-'1 ~..~ ı erlh :'~.~~ Sır~t" Şekl 1 : yıllarında "Kmya Öğretmenlğ" programlarına yerleştrlen öğrenclern terch sıralamaları karşılaştırılması

7 ÖSYM Verlernn Kmya Eğtmnn Gelşmesne Katkısı 237 (tlu T~~'h 5;lyl". 11 Q mı IYK'I lin ~O E:J ~) el W~ O IY9~ ~(IU Kt J~cı.) 7-'1 U~:! IJol~ ıcı-ik ~')-'1 _o :~-:!.ı 1 cw('tı S.r.ı.. Şekl 2: yıllannda "Kmya Lsans" programlanna yerleştrlen öğrenclern terch sıralamalan karşılaştırmalan

8 238 N. Seçken F.İ. Moı-gl F. Songül T.of [ Ed. 12.T~~'lı S:t~.ı~ 13 '..dy!id I'J'JII a IWI rj I9'JI:! [1 1~3 190 hıl.. lki I ~~; f ~:: ı ~ A. J : ııı.. :! tt.u! JY.:! :!:!.~J T.:ı11ı Sıraı.ı Şekl 3: yıllarında "Kmya Mühendslğ" programlarına yerleştrlen öğrenclern terch sıralamaları karşılaştırmaları

9 1996 ] ÖSYM Verlernn Kmya Eğtmnn Gelşmesne Katkısı 239 ""ıde Dlmler -Türkçc -.-Almanc:! Inglzcc o/0'. / ~. ~ ın ' "" / _.. ylbt YO 91 Şekl yıllarında "Kmya Öğretmenlğ" programı çn eğtm dlnn karşılaştırılması Yllhle' l'ı!ıınkı -Tırkçc n~lzcc '.' ' " "o ~J. lll.. u..'. ~ "tl. Şekl yıllarında "Kmya Lsans" programı çn eğtm dlnn karşılaştırılması

10 240 N. Seçken F.İ. Morgl F. Songül J. of [ Ed.12 ~.- u u ~ ı"._ ~ -.- c::.~.~ t-- ~ J rı o' o. ( ị... ;.c.. tr r". -- r'. ". rı ". - c:... -

11 1996 ] KAYNAKÇA 1) Öğretm Yılı Yüksek Öğretm İstatstkler ÖSYM Yayınları No: ) Öğretm yılı Yüksek Öğretm İstatstkler ÖSYM Yayınları No: ÖSYM Verlernn Kmya Eğtmnn Gelşmesne Katkısı 241 3) Öğrenc Seçme ve Yerleştrme Sınavı Adaylann Yüksek Öğretm Programlanna İlşkn Terchler. ÖSYM Yayınları ) Öğrenc Seçme ve Yerleştrme Sınavı Adaylann Yüksek Öğretm Programlanna İlşkn Terchler. ÖSYM Yayınları