VAKIFLAR DEVLET LE YOKSUL VATANDAfiLAR ARASINDA KÖPRÜ GÖREV GÖRMEKTED R

Transkript

1 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürü Aziz YILDIRIM VAKIFLAR DEVLET LE YOKSUL VATANDAfiLAR ARASINDA KÖPRÜ GÖREV GÖRMEKTED R Röportaj: Tuncay ENG N T. ENG N- Say n Y ld r m, mülki idare camias - n n büyük ço unlu u sizi tan makla birlikte, kendinizi k saca tan t r m s n z? A. YILDIRIM- Düzce nüfusuna kay tl olmakla birlikte 1963 y l nda Sivrihisar da dünyaya geldim. lk, orta ve lise ö renimimi burada tamamlad ktan sonra, 1981 y l nda stanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ne kay t yapt rd m y l nda mezun olduktan sonra, 1986 y l nda Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Master Program n kazand m ve 1988 y l nda Kamu Yönetimi Uzman olarak mezun oldum y l nda girdi im Kaymakam Adayl s - nav n kazanarak, Afyon Kaymakam Aday oldum. Kaymakam Adayl m s ras nda Bayat, Vakf kebir ve Kiraz ilçelerinde Kaymakam Vekilliklerinde bulundum y l nda 1 y l süreyle ngiltere ye gönderildim. Kaymakaml k Kursu sonras nda 1992 y l Haziran ay nda Saimbeyli ilçesinde asil Kaymakam olarak göreve bafllarken, ayn y l TODA E yi kazand m y l nda askerlik görevimi ifa ettikten sonra, Yozgat ili Saraykent ilçesine; 1995 y l nda ise Kovanc lar Kaymakaml na atand m. 12 Kas m 1999 y l nda meydana gelen deprem sonras nda Düzce Kriz Merkezinde 5 ay; 3 fiubat 2002 tarihinde meydana gelen depremde de Afyon da bir ay süre ile görev yapt m. çiflleri Bakanl E itim Dairesine fiube Müdürü olarak atanmam n üzerine, 19 Nisan 2000 tarihinde bu göreve bafllad m. Bu arada Aksaray Vali Yard mc l nda bir süre görev yapt m. 20 Ekim 2004 tarihinde çiflleri Bakanl Nüfus ve Vatandafll k Genel Müdürlü ü nde Daire Baflkan olduktan sonra, 20 Nisan 2005 tarihinde yine Daire Baflkan olarak ller daresi Genel Müdürlü ü ne atand m; ancak E itim Dairesi nde görev yapmaya da devam ettim. Mülki dare Amirli i görevim süresince yurtiçinde ve yurtd fl nda çeflitli kurs ve seminerlere kat ld m y l nda Japonya da Afet Yönetimi kursu ald m. Ocak 2004 te Japonya ya, May s 2005 te ngiltere ye, 2007 y l nda ise spanya ve Kuzey rlanda ya seminerlere gönderildim. Evli ve iki çocuk babas y m. 6 darecinin Sesi - May s-haziran Say :139

2 T.ENG N- Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Genel Müdürlü ü nün yap s ve iflleyifli hakk nda k saca bilgi verebilir misiniz? A. YILDIRIM- Ülkemizde temel ve en kapsaml kamusal sosyal yard m faaliyetleri, 1986 tarihinde yürürlü e giren 3294 say l Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Kanunu çerçevesinde; Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Fonu (SYDTF) kaynaklar ile Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Genel Müdürlü ü (SYDGM) ve her il ve ilçede kurulan Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Vak flar (SYDV) arac - l yla sürdürülmektedir. Gücünü Türkiye Cumhuriyeti Anayasas n n Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk Devletidir. hükmünden alan Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Fonu tarihinde yürürlü e giren 3294 say l Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Kanunu ile kurulmufltur. Fonun amac, muhtaç durumda bulunan vatandafllar ile gerekti inde her ne suretle olursa olsun Türkiye ye kabul edilmifl veya gelmifl olan kiflilere yard m etmek, sosyal adaleti pekifltirici tedbirler alarak gelir da l m n n adilane bir flekilde tevzi edilmesini sa lamak ve sosyal yard mlaflma ve dayan flmay teflvik etmektir. Fonun hedef kitlesini fakru zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan, kanunla kurulu sosyal güvenlik kurulufllar na tabi olmayan ve bu kurulufllardan ayl k ve gelir almayan vatandafllar, geçici olarak küçük bir yard m veya e itim-ö retim imkan sa lanmas halinde topluma faydal ve üretken duruma geçirilebilecek kifliler ve sosyal güvenlik kurulufllar na tabi olan ve bu kurulufllardan ayl k ve gelir alan özürlülerin, tedavi giderlerinin kurumlarca karfl lanmayan k sm oluflturmaktad r. Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Genel Müdürlü ü nün karar organ Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Fonunu yöneten Fon Kuruludur. Fon Kurulu; Baflbakan taraf ndan görevlendirilen bir Bakan n baflkanl nda Baflbakanl k Müsteflar, çiflleri Bakanl Müsteflar, Sa l k Bakanl Müsteflar, Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Genel Müdürü ve Vak flar Genel Müdüründen oluflmaktad r. Kurul kararlar Baflbakan n onay ile yürürlü e gitmekte ve al nan kararlar, Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Genel Müdürlü ü taraf ndan ülke genelindeki her ilde Vali ve her ilçede Kaymakam baflkanl nda oluflturulmufl 973 Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Vakf arac l yla uygulanmaktad r. Böylece bu Vak flar, devlet ile yoksul vatandafllar aras nda sosyal yard mlar n do rudan ve en k sa sürede vatandafla ulaflt r lmas aç s ndan bir köprü görevi görmektedirler. T.ENG N- G dadan bar nmaya, e itimden sa l a, yakacaktan özürlü yard mlar na kadar oldukça genifl bir hizmet alan n z var. Bu hizmetlerinizden söz edebilir misiniz? A. YILDIRIM- Sosyal yard m programlar m z, aile yard mlar, sa l k yard mlar, e itim yard mlar, özürlü yard mlar ve özel amaçl yard mlar olmak üzere befl bafll k alt nda uygulanmaktad r. Aile yard mlar m z, g da, yakacak ve bar nma yard mlar ndan oluflmaktad r. G da yard mlar kapsam nda htiyaç sahibi ailelerin g da ve giyim gibi temel ihtiyaçlar n n karfl lanmas amac yla Ramazan ay ve Kurban Bayram öncesinde y lda iki kez Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Vak flar na (SYDV) kaynak aktar lmaktad r y l Haziran ay ndan itibaren g da yard mlar 3 er ayl k periyotlarla y lda 4 kez yap lmaya bafllanm flt r y l ndan itibaren Türkiye Kömür flletmelerinden sa lanan kömür ile verdi- imiz yakacak yard mlar, SYD Vak flar arac l - ile ihtiyaç sahibi ailelerimizin k fll k yakacak ihtiyac n n karfl lanmas amac yla hane bafl na en az 500 kg. olmak üzere da t lmaktad r. Bar nma yard mlar m z ise oturulamayacak derecede eski, bak ms z ve sa l ks z evlerde yaflayan muhtaç vatandafllara evlerinin bak m ve onar m için ayni veya nakdi olarak yap lan yard mlard r. E itim yard mlar m z, e itim materyali yard - m, fiartl Nakit Transferi e itim yard mlar, ö le yeme i yard m, yüksek ö renim burslar, ücretsiz kitap yard m, ö renci bar nma yard m darecinin Sesi - May s-haziran Say :139 7

3 ve özürlü ö rencilerin okullar na ücretsiz tafl nmas d r. Sa l k Yard mlar m z tedavi destekleri ve fiartl Nakit Transferi Sa l k Yard m ndan oluflmaktad r. Tedavi destekleri kapsam nda; yeflil kartla karfl lanmayan, yeflil kart olmayanlar n ödeme güçlerini aflan sa l k giderleri, sosyal güvenceden yoksun vatandafllar m z n ilaç ve tedavi giderleri karfl lanmaktad r. Özürlü yard mlar, sosyal güvenceden yoksun özürlü vatandafllar n topluma uyumunu kolaylaflt racak her türlü araç gereç ihtiyaçlar n n karfl lanmas na yönelik yürütülen bir sosyal yard m program d r. Sosyal güvenceden yoksun vatandafllar n yan s ra sosyal güvenlik kurulufllar na tabi olan ve bu kurulufllardan ayl k ve gelir alan özürlü vatandafllar m z n kurumlar nca karfl lanmayan araç-gereç bedelleri de bu program kapsam nda karfl lanmaktad r. Özel amaçl yard mlar m z kapsam nda ise aflevlerimiz ve afet desteklerimiz bulunmaktad r. Aflevleri, Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Vak flar taraf ndan iflsizli in ve yoksullu un belirgin olarak yafland yerlerde, yafll, özürlü, kimsesiz ve muhtaç vatandafllar m za günlük s cak yemek verilmesi amac yla iflletilmektedir. Afet destekleri kapsam nda da deprem, sel, yang n gibi afetlerden zarar gören vatandafllar m za Fondan destek verilmektedir. T.ENG N- Genel Müdürlü ünüzün il ve ilçelerde uygulanan, sosyal yard m ve proje destek programlar olmak üzere iki farkl program mevcut. Bu yard m ve destek programlar yla öncelikli olarak neler hedefleniyor ve yararlanabilme koflullar nelerdir? A. YILDIRIM- Hedeflerimiz, adil bir gelir da l - m n n sa lanmas na katk da bulunmak, yoksullukla mücadele kapsam nda kaynaklar n etkin bir biçimde kullan lmas n sa lamak, temel ihtiyaçlar n karfl lamaktan yoksun nüfusun en yoksul diliminde yer alan vatandafllar m z sosyal yard mlarla desteklemek; üretim ve istihdama yönelik projeleri sürekli k larak vatandafllar n toplumsal hayata entegre olmalar n sa lamak, kamu kurulufllar, sivil toplum kurulufllar, vatandafllar ve di er paydafllar ile eflgüdüm içerisinde çal flarak sosyal yard mlar n etkin bir biçimde da t lmas n sa lamak ve bu do rultuda sosyal yard m politikalar gelifltirmektir. Sosyal yard m ve proje desteklerimizden yararlan labilinmesi için ise 3294 say l Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Kanunu kapsam nda olunmas gerekiyor. Baflka bir deyiflle, muhtaç durumda bulunan, sosyal güvenlik kurulufllar na tabi olmayan ve bu kurulufllardan ayl k ve gelir almayan, geçici olarak küçük bir yard m veya e itim-ö retim imkan sa lanmas halinde topluma faydal ve üretken duruma geçirilebilecek olan kifliler hizmetlerimizden yararlanabilirler. T.ENG N- Vatandafllar n gelir elde etmesi ve bölgesel ekonomik geliflimin sa lanmas amac yla gelir getirici küçük ölçekli projelere de destek veriyorsunuz. Söz konusu projeden k saca söz edebilir misiniz? A. YILDIRIM- Sosyo-ekonomik yoksunluk içinde bulunan vatandafllar m z n toplumsal ihtiyaçlar karfl lanarak topluma entegre olmalar ve ekonomide aktif üretken duruma geçerek, sürdürülebilir gelire ulaflmalar amac yla, kentsel alanda ifl kurmaya yönelik, k rsal alanda yöre flartlar na uygun, sürdürülebilir faaliyetlere yönelik gelir getirici proje desteklerine özel önem verilmektedir. Gelir getirici projelerin amac, yoksul birey ya da hanelerin kendi geçimlerini sa layacak iflleri kurmalar, gelir elde etmeleri ve bafllatt klar çal flmalar uzun süre devam ettirebilmeleridir. Uygulanacak projelerin teknik ve ekonomik olarak yerel koflulara uygunlu unun yan nda üretilecek ürün veya hizmetin yöresel sat fl ve pazarlama olanaklar n n bulunmas da gerekmektedir. Bitkisel - hayvansal üretim, tar msal ürün iflleme, hediyelik-turistik eflya üretimi, market iflletmecili i, kuaförlük, terzilik, elektronik eflya sat fl, el sanatlar, mobilya üretimi ve sat - 8 darecinin Sesi - May s-haziran Say :139

4 fl, konfeksiyon, çiçekçilik, lokantac l k, k rtasiyecilik, elektrikçilik, tornac l k, gümüfl eflya üretimi, do algaz s hhi tesisatç l k vb. konulardaki projelere destek verilmektedir. Haziran 2008 den itibaren gelir getirici projeler için k r-kent ayr m gözetilmeksizin kifli bafl na en fazla TL destek sa lanmaktad r. Gelir getirici projeler, faizsiz 8 y l vade ile geri ödemeli olarak uygulanmaktad r. Gelir getirici projelerde geri dönüfller; ilk iki y l ödemesiz, sonraki alt y l alt eflit taksitte gerçeklefltirilmektedir. T.ENG N- Gelir getirici küçük ölçekli projelerinizin yan s ra, iflbirli ine yönelik sosyal hizmet projeleri ile istihdama yönelik mesleki e itim projelerine de destek sa l yorsunuz. Bu konuda neler söylemek istersiniz? A. YILDIRIM- stihdam e itimi projelerinin amac, yoksul kad nlara, iflsiz gençlere, düzenlenecek k sa süreli kurslarla çeflitli teknik ve sosyal beceriler kazand r lmas ve bu kiflilerin daha nitelikli ifl bulmalar n n sa lanmas d r. E itimlerde benzer konularda çal flma yapan kamu ve sivil toplum kurulufllar (Vak flar, dernekler, sanayi, ticaret ve esnaf odalar, kooperatifler, birlikler vb.) ile iflbirli i yap larak istihdam güvencesi sa lanmaya çal fl lmaktad r. Zaman zaman destek verdi imiz alanlar de iflmekle birlikte; ahflap, tafl, toprak, metal iflleme, dokumac l k, terzilik, elektronik eflya tamiri, forklift operatörlü ü, gemi kaynakç l, sekreterlik-ön muhasebe, tesisatç l k, yafll bak c l vb. konulardaki projelere destek verilmektedir. Sosyal hizmet projelerinin amac, sokakta çal - flan/yaflayan çocuklara, engellilere, yafll lara, korunmas z kad n ve erkeklere, iflsiz gençler ve yoksullara sa lanan düflük maliyetli sosyal hizmetlerin yayg nlaflt r lmas için toplum merkezleri veya sosyal amaçl merkezlerin kurulmas veya mevcut merkezlerdeki programlar n çeflitlendirilmesidir. Projelerde öncülüğün sivil toplum kuruluşları ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tarafından yapılması beklenmekte ve söz konusu kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde projeler yürütülmektedir. Bu kapsamdaki projelerde öncülü ün sivil toplum kurulufllar ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) taraf ndan yap lmas beklenmekte ve söz konusu kurum ve kurulufllar ile iflbirli i içinde projeler yürütülmektedir. T.ENG N- Proje destek programlar n zla bir milyondan fazla vatandafla destek olmuflsunuz. Söz konusu projelerle neyi amaçl yorsunuz? A. YILDIRIM- Proje desteklerinin amac, çal flabilir durumda bulunan fakir ve muhtaç vatandafllar m z n kendi ifllerini kurarak geçimlerini sa lamalar, yoksul vatandafllar m z n sürdürülebilir gelire kavuflturularak do rudan sosyal yard mlar n hedef kitlesi olmaktan ç kar lmas, yoksulluk ve sosyal d fllanmaya maruz veya bu risk alt nda olan birey ve gruplar n ekonomik ve sosyal hayata aktif kat l mlar n n art r lmas ve yaflam kalitelerinin yükseltilerek toplumsal dayan flma ve bütünleflmenin sa lanmas d r. T.ENG N- K rsal Alanda Sosyal Destek Projesi ad alt nda yaln zca k rsala odakl bir projeniz daha var. Bu projeden de söz edebilir misiniz? A.YILDIRIM- K rsal Alanda Sosyal Destek Projesi (KAS- DEP) içerik itibar yla gelir getirici bir proje olup; 3294 say l Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flmay Teflvik Kanunu ile s n rlar çizilen, ülkemizde herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmayan sosyo-ekonomik yoksunluk içinde bulunan ve tar msal üretim için yeterli kayna a sahip olmayan vatandafllar m z projenin hedef kitlesini oluflturmaktad r. Projenin uygulanmas ile k rsal alanda yaflayan ve tar msal üretim yapabilmek için yeterli kayna a sahip olmayan, süt s rc l, koyunculuk ve serac l k yaparak gelir elde etmek isteyen vatandafllar n kooperatifler arac l yla örgütlenerek desteklenmeleri hedeflenmektedir. Hedef kitlenin belirlenmesi ve proje için kooperatif fleklinde koordine edilmesi Vak flar ile l Tar m Teflkilat taraf ndan gerçeklefltirilmektedir. Proje ile koyunculuk ve süt s rc l konular nda kaynak sa lanmaktad r. Kooperatifler; süt s rc l konusunda en fazla 120 ortak için 4'er bafl süt ine i, zorunlu hallerde en az 30 ortak için 4'er bafl inek, koyunculuk konusunda darecinin Sesi - May s-haziran Say :139 9

5 50 ortak için 25'er bafl koyun fleklinde desteklenmektedir. Proje kapsam nda fayda sahiplerine verilen destek faizsiz olup; geri dönüfller; ilk iki y l ödemesiz, sonraki alt y l alt eflit taksitte olmak üzere 8 y l vade ile gerçeklefltirilmektedir. T.ENG N- Yoksulluk toplumsal bir sorun olarak tan mlan rsa bununla mücadelede as l görev kime düflüyor? Devlet ve sivil toplum aras nda nas l bir ba kurulmal? A. YILDIRIM- Devletimizin Anayasam zda ifade edildi i üzere sosyal bir hukuk devleti olmas, gelir da l m ndaki dengesizliklerin giderilmesini ve yoksul kesimlerin desteklenmesine yönelik sosyal politikalar gelifltirilmesini, toplumsal dayan flman n güçlendirilmesini ve sosyal bar fl n korunmas n gerekli k lmaktad r. Sosyal devlet uygulamalar, sosyal güvenli in yan s ra, sa l k hizmetleri, kiflisel sosyal hizmetler (çocuk, genç, yafll, engelli) ile e itim, istihdam ve bar nmay da içerir. Baflka bir deyiflle sosyal devlet olman n gere i, devletin toplumun her kesimini korumaya yönelik özel veya genel sosyal etkinlikler gerçeklefltirebilmesidir. Tabii ki yoksullu un yayg nlaflmas ve toplumsal bir mesele olmas sivil toplum örgütlerini de bu meseleye yönelik çözüm yollar n aramaya itmifl ve devlet ile bir iflbirli i süreci bafllam flt r. Yoksullukla mücadelede as l görev devlete düflmekte olsa da dünyada bu alanda STK lar ve özel sektörün birlikte el ele vermesi ve ortak projelere imza atmas meselenin çözümünde ciddi bir ilerleme kaydedilmesi için büyük önem arz etmektedir. T.ENG N- Türkiye de sosyal yard m hizmetleri birçok kamu kuruluflu, yerel yönetim ve sivil toplum örgütü taraf ndan yürütülüyor. Bu konuda etkin koordinasyon sa lamak için neler yap lmal? Genel Müdürlük olarak Türkiye deki sosyal yard m sisteminin de daha kaliteli, etkin ve h zl olmas için çal flman z var m? A. YILDIRIM- Böyle bir çal flmam z var. projenin ad da Bütünleflik Sosyal Yard m Hizmetleri Projesi. Devlet Planlama Teflkilat taraf ndan Bilgi Toplumu Stratejisi kapsam nda Yüksek Planlama Kurulunca kabul edilerek Resmi Gazetede yay mlanan dönemi Eylem Plan nda da Bütünleflik Sosyal Yard m Hizmetleri ad yla bir eylem öngörülmüfl ve söz konusu eylemde sorumlu kurulufl olarak Genel Müdürlü ümüz belirlenmifltir. Bu proje ile, sosyal yard m veren kurumlar aras nda etkin eflgüdüm sa lanarak ifllevsel anlamda tek çat, baflka bir deyiflle, ortak kullan lacak veri taban oluflturulmas ile hizmetlerin eflgüdüm içinde yürütülmesinin sa lanmas hedeflenmektedir. Söz konusu çal flmalar n ürünü olarak Genel Müdürlü ümüz Sosyal Yard m Bilgi Sistemini (SOYB S) uygulamaya bafllam flt r. Bu sistem, sosyal yard m baflvurusu yapan vatandafllar - m z n muhtaçl klar n ve kiflisel verilerini merkezi veri tabanlar ndan tespit etme ve mükerrer yard mlar n önlenmesine yönelik olarak kurumlar aras (online) veri paylafl m n sa lama amac yla hizmete girmifl olup, flu an 11 farkl kurumdan 25 ayr sorgulama yapabilme kapasitesi ile büyük bir ivme kazanm flt r. Sistemin k sa sürede kazand bu ivme ve baflar, ödülleri de beraberinde getirmifltir. Sistemimiz, bu y l Biliflim Y ld zlar Ödüllerinde ikincilik; e-tr Ödülleri nde ise Kamudan Kamuya kategorisinde birincilik ödülüne lay k görülmüfltür. T. ENG N- Bu keyifli söylefli için çok teflekkür ederim. 10 darecinin Sesi - May s-haziran Say : 139