Teknoloji Üretiminde Proje Kültürünün Yeri

Transkript

1 Teknoloji Üretiminde Proje Kültürünün Yeri Lise Öğretmenleri-Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik- Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı (LİSE-4 [Çalıştay 2014]) Doç.Dr.Kıvanç SEL ÇOMÜ, Fizik Bölümü

2 Yıl 1959 Richard Feynmann There is plenty of room at the bottom (Aşağıda daha çok yer var) Bir konuda gelişme sağlanabilmesi için özellikle gençleri bilgilendirmek ve rekabete sokmak gerekir. Bir hayal: Bir yarışma düzenlenir vebir lisenin öğrencileri bir toplu iğne başına iyi mi yazısı yızıp rakip liseye gönderirler sonrasında rakip lisenin öğrencileri bu yazının i harflerinden birinin üzerine o kadar da değil yazıp geri gönderirler.

3 Temel Bilim Bölümlerinin Önemi: Üniversite Endüstride Eğitimde Ülke Geleceğinde

4 Teknolojik Yeniliğin Belirlenmesi: İhtiyaçların Belirlenmesi Gözlem Hayal etme Mevcut Teknolojilerin Araştırılması Soru Sormak Araştırma yapmak ve hipotez kurmak, Hipotezi test etmek (gözlem ve deney tasarlamak), Analiz yapmak ve sonuç çıkarmak, Sonuçları tartışmak, Yeni sorular sorarak yeni araştırmalar planlamak.

5 Üniversite Temel Bilim Bölümlerinde Okuyan Öğrencilerinde Gördüğümüz Eksiklikler: Matematik ve Fen derslerinde Bilgi Eksikliği Öz Disiplin ve Motivasyon Eksikliği Özgür Düşünememe Kendini İfade Edememe Kompozisyon Yazamama Kopyala-Yapıştırcılık Uygulama Becerilerinde Eksiklikler

6 Temel Bilim Bölümlerinin Öğrenciler Tarafından Tercih Edilmemesi! Matematik, Fen Dersleri Endişeler, Neler yapılabilir?

7 Günümüzde her alanda teknolojinin çok yoğun kullanılmasına karşın teknoloji üretememenin sebepleri nelerdir? Üretime uygun kültür ve iklimin oluşturulması. Kabiliyetlerin belirlenmesi ve Yönlendirme

8 Sınav sistemi Not ve Puan Kaygısı Uygulama Laboratuvarlarının Liselerde Kurulması Bilgi ve İletişim Çağına Uygun eğitim! Yaratıcı ve Üretken Düşünme

9 İcat yapma Bilimsel Proje Üretme ve Gerçekleştirme Teknolojiye Uygulama

10 Üniversitelerde akademik yaşam: Lisans Yükseklisans Doktora Yrd.Doç.Dr. Doç.Dr. Prof.Dr.

11 Teknolojik Yeniliğin Hayata Geçirilmesi (PROJE): Amaç Konu ve Kapsam Gerekli Temel Bilim ve Mühendislik Bilgilerinin Belirlenmesi (Literatür Taraması) Özgün Değer: Proje önerisi ne ölçüde mevcut bilim ve teknolojideki eksiklikleri ve problemleri ortaya koymaktadır? Bu eksikliklerin giderilmesi veya problemlerin çözümüne yönelik özgün ve yaratıcı/yenilikçi öneriler sunmaktadır? ilgili bilim/teknoloji alanlarına metodolojik/kavramsal/kuramsal olarak özgün katkılarda bulunmaktadır?

12 Yöntem: Proje ekibi, projenin kapsadığı faaliyet ve disiplin(ler) dikkate alındığında nitelik ve nicelik yönünden ne ölçüde yeterli ve uygundur? İş ve görev dağılımı kişilerin yetkinlikleri ve iş paketleri dikkate alınarak ne ölçüde doğru planlanmıştır? Projede öngörülen iş-zaman planlaması, iş paketleri, her bir iş paketinin önem derecesi ve başarı ölçütleri ne kadar uygulanabilir ve ölçülebilir/izlenebilirdir? Proje ekibinin (birden fazla disiplinin yer aldığı projelerde ekiplerin) işbirliği ve koordinasyonu iş paketleri dikkate alınarak ne kadar gerçekçi ve uygulanabilir şekilde planlanmıştır? Altyapı ve Ekipman Projenin yürütüleceği kuruluş(lar) projenin yürütülmesi için gerekli altyapı ve ekipmana (laboratuvar, cihazlar, elektronik ortam v.b.) ne ölçüde sahiptir?

13 Yöntem: Projede uygulanacak yöntem(ler) ve araştırma teknikleri ilgili literatüre atıf yapılarak ne ölçüde belirgin ve doğru olarak açıklanmış ve öngörülen amaçlara ve hedeflere ulaşmaya ne kadar uygundur? Projede önerilen yöntem(ler)le ilerleme kaydedilememesi durumunda uygulanacak alternatif yöntemler (B planı) projede öngörülen amaçlara ve hedeflere ulaşmaya ne ölçüde uygundur?

14 Araştırma Olanakları: Laboratuvar Teçhizatları Sarf Malzemeleri Hizmet ve Destek Alımı Laboratuvarın Sürekliliği

15 Yaygın ve Katma Değer: Proje başarıyla gerçekleştirildiği takdirde projeden nitelikli akademik yayın, patent/tescil, faydalı model, lisans, yeni şirket kurulması, araştırmacı yetiştirilmesi, yeni proje üretilmesi, farklı bilim/teknoloji alanlarında kullanılabilme v.b. gibi çıktı ve sonuçların elde edilebilme potansiyeli ne düzeydedir? Proje çıktı ve sonuçlarının toplumsal sorunları çözme, ticarileştirilme, ilgili alanda ülkenin yurtdışına bağımlılığı azaltma ve/veya rekabet gücünü arttırma potansiyeli ne düzeydedir?

16 Çalışma Takvimi: Projede yer alacak başlıca iş paketleri ve bunlar için önerilen zamanlama, İş-Zaman Çizelgesi halinde verilmelidir. Ayrıca, projenin belli başlı aşamaları ve bunlardan herbirinin ne zaman gerçekleşeceği, bu aşamalarda görev alacak proje personeli ve iş tanımları ek sayfa kullanılarak ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Personelin niteliği (yürütücü, araştırmacı, danışman ve bursiyer) belirtilmelidir. Gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları proje çalışmalarına paralel olarak yürütülmeli ve ayrı bir iş paketi olarak gösterilmemelidir.

17 Proje ekibi: Projenin kapsadığı faaliyet ve disiplin(ler) dikkate alındığında nitelik ve nicelik yönünden ne ölçüde yeterli ve uygundur? İş ve görev dağılımı kişilerin yetkinlikleri ve iş paketleri dikkate alınarak ne ölçüde doğru planlanmıştır? Projede öngörülen iş-zaman planlaması, iş paketleri, her bir iş paketinin önem derecesi ve başarı ölçütleri ne kadar uygulanabilir ve ölçülebilir/izlenebilirdir? Proje ekibinin (birden fazla disiplinin yer aldığı projelerde ekiplerin) işbirliği ve koordinasyonu iş paketleri dikkate alınarak ne kadar gerçekçi ve uygulanabilir şekilde planlanmıştır? Altyapı ve Ekipman Projenin yürütüleceği kuruluş(lar) projenin yürütülmesi için gerekli altyapı ve ekipmana (laboratuvar, cihazlar, elektronik ortam v.b.) ne ölçüde sahiptir?

18 BAŞARI ÖLÇÜTLERİ: Projenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabilmesi için hangi iş ve işlemlerin ne ölçüde gerçekleşmesi gerektiği Çalışma Takvimi bölümündeki İş-Zaman Çizelgesinde yer alan her bir iş paketi için ayrı ayrı belirtilmelidir. Her bir iş paketinin önem derecesi açıklanmalı ve projenin başarısına yapacağı katkı ifade edilmelidir. B PLANI: Projenin başarıya ulaşmasını olumsuz yönde etkileyecek ne gibi durumların/risklerin ortaya çıkabileceği ve bu durumlarda projenin başarıyla yürütülmesini sağlamak için nelerin yapılacağı, ne tür tedbirlerin alınacağı, yani devreye sokulacak B Planı İş Zaman Çizelgesinde yer alan her bir iş paketi de dikkate alınarak ortaya konulmalıdır.

19 Gelelim İşin Kilit Noktasına: Bütçe Proje Yazılacak Kurumun ve Türünün Belirlenmesi

20 TÜBİTAK Araştırma Projeleri Yarışması: Ortaöğretime devam etmekte olan öğrencileri temel ve sosyal bilim alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve bilimsel gelişmelerine katkıda bulunmak amacıyla TÜBİTAK-Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığınca Bilgisayar, Biyoloji, Fizik, Kimya, Matematik, Coğrafya, Psikoloji, Sosyoloji ve Tarih dallarında ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YARIŞMASI düzenlenmektedir.

21 Başvuru Koşulları: Yarışmaya, Türkiye ve K.K.T.C. de öğrenim gören tüm ortaöğretim öğrencileri katılabilir. Yarışmaya her öğrenci yalnızca bir proje ile katılabilir ve her proje en çok iki öğrenci tarafından hazırlanır. Bir projede sadece bir danışman görev alabilir ve danışman istediği sayıda projeye danışmanlık yapabilir. Projede danışman olması zorunlu değildir. Yarışmaya gönderilecek projelerin 2014 yılı Proje Yarışmaları Kitapçığı nda bulunan Proje Rehberi ne(*) göre hazırlanması gerekir. Aynı ya da başka isimlerle ve/veya aynı ya da benzer içerikle (konuyla) herhangi bir proje yarışmasına, bu yarışmanın son başvuru tarihinden önce katılmış veya başvurmuş olan projeler, bu yarışmaya katılamaz. Son başvuru tarihinden önce aynı projeyle bu veya başka bir yarışmaya katıldığı ya da başvurduğu belirlenen projeler, hangi aşamada olursa olsun yarışmadan eleneceklerdir yılı Enerji Verimliliği proje yarışmasına katılanlar, aynı projeyle bu yarışmaya da katılırlar ise her iki yarışmadan da diskalifiye edilirler.

22 Proje ön değerlendirmesinde jüri üyeleri - Sorunu tanımlamadaki ve soruna yaklaşımdaki orjinallik ile yaratıcılık, - Proje planının hazırlanışı - Sorun ile projede uygulanan materyal ve yöntemlerin uygunluğu, - Sorun tasarımında ve incelenmesindeki beceri, dikkat ve özen, - Sorunun tanımlanmasından çözümüne kadar çalışmanın sürdürülmüş olması, - Sonuçların irdelenmesindeki sebep-neden ilişkisi ve açıklık, - Raporun yazım kalitesi, - Yardım alınan kurum, kuruluşların ve kaynakların referans verilmesi gibi hususlara önem vermektedir. Projede özgünlük ve ilgili öğrenci/ler tarafından yapılmış olması çok önemlidir

23 PROBLEM ÇÖZME, Bilinmeyenler, Bilinenler, Değişkenker, İstenenler: Bilimsel araştırmalarda üç tip değişken vardır; 1- Bağımsız değişken; bilimsel bir çalışmada deneyin sonucuna etki edebilen yani sebep olan değişkendir. Örneğin, sıcaklığın çözünürlüğe etkisi araştırılıyorsa, sıcaklık burada bağımsız değişkendir. Farklı sıcaklıklar denenir. 2- Bağımlı değişken; bilimsel bir çalışmada bağımsız değişkenden etkilenen yani sebep olan değişkendir. Örneğin, sıcaklıktan etkilenerek değişen çözünürlük miktarı. Sıcaklık arttıkça çözünürlük artar. Bağımlı değişken burada çözünürlüktür. 3- Kontrol değişken (kontrol grubu); araştırma sırasında kontrol edebildiğimiz sabit tutulan faktör.

24 Sonuçları tartışmak: Sonuçların diğer araştırmalarda elde edilmiş sonuçlar ile karşılaştırılması. Benzerlik ve farklılıklarının analiz edilmesi.

25 Üniversitelerde ve Sanayi de Proje Geliştirme ile İlgili Durum.

26 Teşekkürler