İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2016

Transkript

1 (Bin kişi) İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak Ocak 2016 İŞSİZLİKTE ARTIŞ Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal ve Mine Durmaz 2015 Yönetici Özeti Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik, Ekim 2015 döneminde bir önceki döneme kıyasla 0,2 yüzde puan artarak yüzde 12,7 olarak kaydedilmiştir. Ekim 2015'te Eylül ayına kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü 118 bin, istihdam ise 54 bin artarken, tarım dışı işsiz sayısı 64 bin artmıştır. Betam tahmin modeli Kasım 2015 dönemi için mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 12,7 olacağını tahmin etmektedir. İstihdamda ve işgücünde paralel artışlar TÜİK in açıkladığı işgücü verilerine göre Ekim 2015 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla tarım dışı işgücü 770 bin (yüzde 3,2), tarım dışı istihdam 649 bin (yüzde 3,1), tarım dışı işsiz sayısı ise yıllık 121 bin kişi artmıştır. İşsiz sayısındaki bu artış tarım dışı işgücünün tarım dışı istihdamdan daha hızlı artmasından kaynaklanmıştır. Şekil 1 Tarım dışı işgücü ve tarım dışı istihdamın tarım dışı işsiz sayısına etkisi (yıllık) Tarım dışı istihdam değişimi Tarım dışı işgücü değişimi* Tarım dışı işsiz sayısı değişimi * İşgücündeki artış işsiz sayısını arttırıcı etki yaptığından iş gücündeki değişim negatif olarak gösterilmiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik arttı Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Ekim 2015 döneminde Eylül 2015 dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 118 bin artarak 24 milyon 434 bin, tarım dışı istihdam ise 54 bin artarak 21 milyon 331 bin olmuştur (Şekil 2, Tablo 1). Eylül 2015 dönemine kıyasla Ekim 2015 döneminde tarım dışı işsiz sayısı 64 bin artmış, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 12,5'ten 12,7'e yükselmiştir. * Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Betam, Direktör, seyfettin.gursel@eas.bahcesehir.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal, Betam, Direktör Yardımdıcısı, gokce.uysal@eas.bahcesehir.edu.tr Mine Durmaz, Betam, Araştırma Görevlisi, mine.durmaz@eas.bahcesehir.edu.tr 1

2 Tarım dışı işgücü ve istihdam (bin kişi) Tarım dışı işsizlik oranı Şekil 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü, istihdam ve işsizlik oranı Tarım dışı işgücü Tarım dışı istihdam Tarım dışı işsizlik oranı Önümüzdeki ay tarım dışı işsizliğin sabit kalmasını bekliyoruz Betam tahmin modeli Kasım döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının değişmeyerek yüzde 12,7 olarak kalacağını tahmin etmektedir. Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir. 1 Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net 2 verilerinden ilan başına başvuru sayısı Şekil 3'de gösterilmektedir. Kariyer.net'in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır. Bütün etkenler değerlendirilerek oluşturulan tahmine göre Kasım 2015 döneminde tarım dışı işsizliğin sabit kalması öngörülmektedir. Betam tahmin modeli Eylül döneminde yüzde 12,4 olan mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin Ekim döneminde de yüzde 12,4 seviyesinde kalacağını öngörmekteydi. Ekim döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin yüzde 12,7 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Diğer taraftans TÜİK mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik Eylül dönemi verisini yüzde 12,5 olarak revize etmiştir. 1 Betam'ın kullandığı tahmin modeli "Kariyer.net Verisiyle Kısa Vadeli Tarım Dışı İşsizlik Tahmini" başlıklı Betam Araştırma Notu 168'de ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Modeldeki yenilikler ise "Mevsim Etkilerinden Arındırılmış İşsizlik Tahmini" başlıklı Betam Bilgi Notu 14'te açıklanmıştır. Soybilgen, B., "Kariyer.net Verisiyle Kısa Vadeli Tarım Dışı İşsizlik Tahmini", Betam Araştırma Notu Soybilgen, B., "Mevsim Etkilerinden Arındırılmış İşsizlik Tahmini", Betam Bilgi Notu Betam Kariyer.net tarafından sağlanan verilerden açık bulunan iş pozisyonu başına yapılan başvuru sayısını hesaplıyor. Bu seri hem mevsim hem takvim etkilerinden arındırılmıştır. İlan başına başvuru sayısının azalması bir yandan münhal işlerin artmasına diğer yandan da başvuru sayısının azalmasına bağlıdır. Münhal işlerin artması büyümenin hızlanmasına bağlanırken, başvuruların azalması iş arayan sayısının azalmasına bağlı olacaktır. 2

3 ilan başına başvuru sayısı Tarım dışı işsizlik oranı Şekil 3 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ve ilan başına başvuru sayısı Kaynak: Kariyer.net, TÜİK, Betam Kariyer.net ilan başına başvuru sayısı Tarım dışı işsizlik oranı Sektörel istihdam artışları yavaşladı Mevsimsellikten arındırılmış sektörel verilere göre Ekim 2015 döneminde Eylül 2015 dönemine kıyasla tarım sektörü hariç diğer tüm sektörlerde istihdam artışları gözlenmiştir. İstihdam sanayi sektöründe 36 bin artarken hizmetlerde artış çok sınırlı kalarak 16 bin olarak gerçekleşmiştir. Keza inşaat sektöründe istihdam artışı da 2 bin seviyesindedir. Tarımda ise istihdam 93 bin azalmıştır (Şekil 4, Tablo 2). 3 3 Sektörel istihdam serileri teker teker mevsim etkilerinden arındırılmaktadır. Dolayısıyla sektörel istihdam rakamlarının toplamı, mevsim etkilerinden arındırılmış toplam istihdam rakamından farklı olabilmektedir. Aradaki fark mevsim etkilerinden arındırma prosedürünün lineer olmamasından kaynaklanmaktadır. 3

4 Şekil 4 Sektörlerin istihdam değişimi (bin kişi) TARIM SANAYİ İNŞAAT HİZMETLER 4

5 Tablo 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü göstergeleri (bin kişi)* İşgücü İstihdam İşsizlik İşsizlik Oranı Aylık değişimler Eylül % İşgücü İstihdam İşsizlik Ekim % Kasım % Aralık % Ocak % Şubat % Mart % Nisan % Mayıs % Haziran % Temmuz % Ağustos % Eylül % Ekim % Kasım % Aralık % Ocak % Şubat % Mart % Nisan % Mayıs % Haziran % Temmuz % Ağustos % Eylül % Ekim % Kasım % Aralık % Ocak % Şubat % Mart % Nisan % Mayıs % Haziran % Temmuz % Ağustos % Eylül % Ekim %

6 Tablo 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel istihdam (bin kişi)* Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler Aylık değişimler Eylül Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim