SOSYAL SÝGORTA ÝÞLEMLERÝ YÖNETMELÝÐÝ Cumartesi, 30 Aðustos 2008

Transkript

1 SOSYAL SÝGORTA ÝÞLEMLERÝ YÖNETMELÝÐÝ Cumartesi, 30 Aðustos 2008 Sosyal Güvenlik Kurumundan: SOSYAL SÝGORTA ÝÞLEMLERÝ YÖNETMELÝÐÝ BÝRÝNCÝ KISIM Genel Hükümler BÝRÝNCÝ BÖLÜM Amaç Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliðin amacý; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayýlý Sosyal Sigort Genel Saðlýk Sigortasý Kanununun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen hak ve yükümlülükleri v sosyal sigorta iþlemlerine iliþkin usul ve esaslarý düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Saðlýk Sigortasý Kanununa tabi iþyeri, iþverenler, sigortalý, hak sahipleri ile diðer ilgili kiþi ve kuruluþlar açýsýndan, sosyal sigorta iþlemlerinin uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar kapsar. Dayanak Taþpýnar Muhasebe MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortas 107 nci maddesi hükmüne dayanýlarak hazýrlanmýþtýr. Tanýmlar MADDE 4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Alt iþveren: Bir iþverenden, iþyerinde yürüttüðü mal veya hizmet üretimine iliþ veya bir iþin bölüm veya eklentilerinde, iþ alan ve bu iþ için görevlendirdiði sigortalýlarý çalýþtýran üçüncü kiþiyi, b) Araþtýrma: Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluþlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluþlar ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayýlý Kanun kapsamýndaki kuruluþlar tarafýndan ihale mevzuatýna göre yaptýrýlan iþlerden ve özel nitelikteki inþaat iþlerinden dolayý bu iþler yapan iþveren tarafýndan yeterli iþçilik bildirilmiþ olup olmadýðý hususunda Kurumca yapýlan deðerlendirmeyi, c) Bakanlýk: Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýný, ç) Durum tespiti: Sigortalýlýk niteliðini, tescil iþlemlerini, sigorta olaylarýný, iþçiliðin tespiti amacýyla yapýlan denetim ve kontrolleri, d) e-sigorta: Ýþveren, alt iþveren, sigortalý, genel saðlýk sigortalýsý, hak sahib ilgili kiþi ve kuruluþlarca bu Yönetmelikte belirtilen belgelerde yer alan bilgileri internet, elektronik ve benzeri ortamda Kurumun veri tabanýna aktarýlmasýný ve bu þekilde aktarýlan bilgiler ve talepler ile Kurumca yürütülen sosyal sigorta iþlemleri sonuçlarýndan uygun görülenlerin iþveren, sigortalý, hak sahibi ve diðer ilgili kiþi ve kuruluþlara verilmesini saðlayan elektronik portalý,

2 e) Geçici iþ iliþkisi kurulan iþveren: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayýlý Ýþ Kanunun maddesinde yer alan sigortalýyý devralan iþverenler ile kamu iþyerlerinde geçici görevlendirilen sigortalýlarýn iþverenlerini, f) Genel Müdürlük: Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüðünü, tutarýný, g) Genel saðlýk sigortasý primi: Kanunda genel saðlýk sigortalýsý için alýnmasý ön ð) Ýsteðe baðlý sigorta: Kiþilerin isteðe baðlý olarak prim ödemek suretiyle uzun kollarýna ve genel saðlýk sigortasýna tabi olmalarýný saðlayan sigortayý, h) Ýþkolu kodu: Yapýlan iþin, iþ kazasý ve meslek hastalýðý bakýmýndan tehlikenin kýsa vadeli sigorta kollarý prim tarife cetveline göre hangi iþkoluna tabi olduðunu belirleyen numarayý, ý) Ýþveren: Sigortalý sayýlan kiþileri çalýþtýran gerçek veya tüzel kiþiler ile tü kurum ve kuruluþlarý, i) Ýþveren vekili: Ýþveren adýna ve hesabýna, iþin veya görülen hizmetin bütününün yapan kiþiyi, j) Ýþyeri: Sigortalý sayýlanlarýn maddi olan ve olmayan unsurlarý ile birlikte iþl yaptýklarý yerler ile bu yerlerde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden baðlýlý bulunan ve ayný yönetim altýnda örgütlenen yerler ile baðlý yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yýkanma, muayene ve bakým, beden veya meslek eðitimi yerleri, avlu ve büro gibi diðer eklentiler ile araçlarý, k) Ýþyeri sahibi: Kanuna göre sigortalý olanlarýn iþlerini yaptýklarý iþyerlerinin kullanýcýsý olan gerçek ya da tüzel kiþilikler ile tüzel kiþiliði olmayan kurum ve kuruluþlarý, l) Ýþyeri sicil numarasý: Ýþyerinin Kanun kapsamýna alýnmasý üzerine Kurumca veril Kanununu, m) Kanun: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigor n) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Baþkanlýðýný, o) Muafiyet; 1) Kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan gelir vergisinden muaf olup, esn siciline kayýt olanlar için aylýk faaliyet gelirinden bu faaliyetine iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarýn prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katýndan az olma hâ

3 2) Tarýmda kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan tarýmsal faaliyette bulu tarýmsal faaliyet gelirlerinden bu faaliyete iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarýn aylýk ortalamasýnýn prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katýndan az olma hâlini, ö) Prime esas kazanç: Kanunun 80 inci maddesine göre belirlenecek tutarý, p) Sigorta primi: Sigortalýlar için 5510, 5434 ve 2925 sayýlý Kanunlarda belirtile esas kazançlar ve oranlar üzerinden alýnacak tutarý, r) Ünite: Merkezde daire baþkanlýðýný, taþrada sosyal güvenlik il müdürlükleri ile merkezlerini, ifade eder. (2) Birinci fýkrada yer almayan ancak Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan diðer tan Yönetmelik için de yapýlmýþ sayýlýr. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Sosyal Sigorta Kayýt ve Ýþlemlerinin Genel Esaslarý Bilgi ve belgelerin Kuruma verilme usulü MADDE 5 (1) Kurum, Kanun veya bu Yönetmelik gereði verilecek her türlü belge veya e-sigorta ortamýnda gönderilmesi hususunda gerçek ve tüzel kiþiler ile tüzel kiþiliði olmayan idareleri, kurum ve kuruluþlarý zorunlu tutmaya veya zorunluluk esasýný kaldýrmaya yetkilidir. Kanun veya bu Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgelerin e-sigorta ortamýnda Kuruma gönderme zorunluluðu getirilmesine raðmen bu yükümlülüðün yasal süresi içinde veya yasal süresi dýþýnda kâðýt ortamýnda yerine getirilmesi hâlinde de bu belgeler iþleme konulur. (2) Belge veya bilgileri e-sigorta ortamýnda göndermekle zorunlu tutulan kurum ve kuruluþlar ile gerçek ve tüzel kiþiler, Kurumun bilgi iþlem sistemlerinin aþaðýdaki fýkrada belirtilen nedenlerle hizmet dýþý kalmasý sonucu belge ve bilgiyi, öngörülen sürenin son gününd Kuruma gönderememesi ve muhteviyatý primleri de yasal süresi içinde ödeyememesi hâlinde, sorunlarýn ortadan kalktýðý tarihi takip eden beþinci iþgününün sonuna kadar belge veya bilgiyi gönderir ve muhteviyatý primleri de ayný sürede Kuruma öder ise bu yükümlülükleri Kanunda öngör sürede yerine getirmiþ kabul edilir. kaydýyla; (3) Hizmet Sunumu Genel Müdürlüðü yetkililerince imzalanacak bir tutanak ile tevsi a) Kurum bilgisayar sisteminde, e-sigorta uygulamasýnýn çalýþmasýný engelleyecek þ

4 1) Donaným ve yazýlýmdan kaynaklanan arýzalar, 2) Elektrik ve iletiþim alt yapýsýnda meydana gelen arýzalar, 3) Yangýn, yýldýrým, infilak ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve iþlem yapm engelleyici durumlar, 4) Sel veya su baskýný, fýrtýna, yer kaymasý, deprem gibi tabi afetler ile grev, l sabotaj, terör saldýrýlarý, b) Kurumun hizmet satýn aldýðý internet servis saðlayýcýlarýnda meydana gelen arýz c) (a) ve (b) bentleri dýþýnda Kurumca belirlenecek benzeri durumlar, bu Yönetmelikte belirtilen belgelerin Kanunda öngörülen sürenin son gününde Kurumc engelleyici sebep olarak kabul edilir. Merkezi veri tabanýnýn oluþturulmasý MADDE 6 (1) Sosyal sigorta iþlemlerine iliþkin kayýtlarýn elektronik ortamda tutu esastýr. Bu amaçla, Kurumca; a) Sigortalý tescil, b) Sigortalý hizmet, c) Gelir veya aylýk ödeme, ç) Ýþyeri tescil, d) Ýþveren veya sigortalý prim tahakkuk ve tahsilat, e) Geçici iþgöremezlik ödenekleri, f) Genel saðlýk sigortasý tescil,

5 kayýtlarýnýn elektronik ortamda tutulduðu merkezi bir veri tabaný oluþturulur. (2) Sosyal sigorta kayýtlarýnýn tutulmasýna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye, fýkrada belirtilen ana kayýtlarýn alt veya yedek kayýtlarýný oluþturmaya, mevzuat ve iletiþim teknolojisindeki geliþmelere baðlý olarak deðiþtirmeye ve kâðýt ortamýnda tutulan kayýtlarýn elektronik ortamda veya elektronik ortamda tutulan kayýtlarýn kâðýt ortamýnda tutulmasýna karar vermeye Kurum yetkilidir. Sosyal sigorta kayýtlarýnýn tutulmasý ve düzeltilmesine iliþkin esaslar MADDE 7 (1) Bu Yönetmeliðin 6 ncý maddesinde belirtilen sosyal sigorta kayýtlarýn Yönetmelikte belirtilen ve usulüne göre düzenlenmiþ belgelere dayandýrýlmasý zorunludur. (2) Usulüne göre düzenlenmiþ belgeye dayandýrýlarak oluþturulan sosyal sigorta kay a) Dayanak belgesinde bulunduðu hâlde kayýtlara hatalý veya eksik olarak tescil ed da hiç yazýlmayan bilgilerin veya mükerrer kayýtlarýn bulunduðunun Kurumca tespitine, b) Kamu idareleri denetim elemanlarý ile Kurumun denetim ve kontrolle görevli memu tarafýndan yapýlan inceleme ve soruþturma raporlarýna, c) Mahkeme kararlarýna, ç) Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluþlar, 5411 sayýlý Kanun kapsamýndaki k kanunla kurulan kurum ve kuruluþlardan temin edilen bilgi ve belgelere istinaden Kurumca yapýlacak incelemeye, göre düzeltilir, silinir veya yeni kayýt eklenir. Kayýtlarýn paylaþýmý MADDE 8 (1) Kurum, sosyal sigorta kayýtlarýnda tutulan bilgileri iþveren, sigorta sahibi ve diðer ilgili kiþi ve kuruluþlarýn kullanýmýna açabilir. (2) Kurum, internet ve her türlü elektronik ortam ile benzeri elektronik iletiþim üzerinden bilgi alýþveriþinin yapýlmasýna iliþkin koþullarý belirlemek, Kurum ve iþveren ile di ilgili kiþi ve kuruluþlar arasýndaki iliþkiler ile taraflarýn birbirlerine karþý olan hak ve yükümlülüklerini düzenlemek için protokol veya sözleþmeler yapabilir. (3) Sosyal sigorta kayýtlarýndan alýnan bilgilerin iþ ve iþlemlerde kullanýlmasýný sonuçlarý, bilgiyi alan iþveren ve diðer ilgili kiþi ve kuruluþlarýn sorumluluðundadýr.

6 ÝKÝNCÝ KISIM Sigortalýlarýn Tescili ve Hizmet Kayýtlarý BÝRÝNCÝ BÖLÜM Sigortalýlara Ýliþkin Hükümler Sigortalý sayýlanlar MADDE 9 (1) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla iþveren tarafýndan çalýþtýrýlan 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) bendine göre sigortalý sayýlýrlar. (2) Aþaðýda belirtilenler de Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasý (a) bendi kaps sigortalý sayýlýrlar. a) Ýþçi sendikalarý ve konfederasyonlarý ile sendika þubelerinin baþkanlýklarýna v kurullarýna seçilenler. b) Bir veya birden fazla iþveren tarafýndan çalýþtýrýlan ve Kültür ve Turizm Bakan belirlenen Ek-1de yer alan tabloda sayýlan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçýlarý ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diðer uðraþlarý içine alan bütün güz sanat kollarýnda çalýþanlar ile düþünürler ve yazarlar. c) Mütekabiliyet esasýna dayalý olarak sosyal güvenlik sözleþmesi yapýlmýþ ülkeler olanlar hariç, yabancý uyruklu, uyruksuz, göçmenler ve sýðýnmacý kiþiler ile uluslararasý sosya güvenlik sözleþmesi imzalanmýþ ülke sigortalýlarýndan, sözleþmede belirlenen istisna hâlleri dý çalýþmalarýný hizmet akdine tabi sürdürenler. ç) Büyükelçilik, konsolosluk mensuplarýnýn özel hizmetlerinde çalýþtýrýlanlardan g veya üçüncü bir devlette sigortalýlýklarýný belgeleyemeyenler ile Türkiyede ikamet etmekte iken buralarda çalýþtýrýlan Türk vatandaþlarý. d) 2/7/1941 tarihli ve 4081 sayýlý Çiftçi Mallarýnýn Korunmasý Hakkýnda Kanuna gör mallarý koruma baþkanlýklarý veya meclisleri tarafýndan çalýþtýrýlan koruma bekçileri. e) 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayýlý Umumi Hýfzýssýhha Kanununda belirtilen umumi k

7 f) Millî Eðitim Bakanlýðý tarafýndan düzenlenen kurslarda usta öðretici olarak çal idarelerinde ders ücreti karþýlýðý görev verilenler ile 14/7/1965 tarihli ve 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamýnda çalýþtýrýlanlar. (3) Haklarýnda bazý sigorta kollarý uygulanacak sigortalýlar ve sigorta kollarý; a) Hizmet akdi ile çalýþmamakla birlikte, ceza infaz kurumlarý ile tutukevleri bün oluþturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalýþtýrýlan hükümlü ve tutuklular hakkýnda, Ka iþ kazasý ve meslek hastalýðý ile analýk hükümleri, b) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayýlý Meslekî Eðitim Kanununda belirtilen aday çýrak, iþletmelerde meslekî eðitim gören öðrenciler hakkýnda iþ kazasý ve meslek hastalýðý ile hastalý sigortasý, meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öðrenimleri sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan öðrenciler hakkýnda ise iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigortasý hükümleri, c) Vazife malullerinden; 1) Harp malulleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayýlý Terörle Mücadele Kanunu, 3/ tarihli ve 2330 sayýlý Nakdi Tazminat ve Aylýk Baðlanmasý Hakkýnda Kanuna göre vazife malullüðü aylýðý baðlanmýþ malullerden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a) ve (b) bentleri kapsamýnda sigortalý olarak çalýþmaya baþlayanlar hakkýnda iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigort hükümleri uygulanýr, ancak uzun vadeli sigorta kollarýna tabi olmayý istemeleri hâlinde bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay baþýndan itibaren, haklarýnda uzun vadeli sigorta kollarý uygulanýr. 2) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda bir göreve ba vazife malulleri hakkýnda uzun vadeli sigorta kollarý hükümleri uygulanýr. 3) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a), (b) ve (c) bentleri kapsamýnd olarak çalýþmaya baþladýklarý hâlde, aylýklarý kesilmeyen harp ve vazife malullerinden genel sa sigortasý primi alýnmaz. ç) Türkiye Ýþ Kurumu tarafýndan düzenlenen meslek edindirme, geliþtirme ve deðiþti katýlan kursiyerler hakkýnda Kanunun iþ kazasý ve meslek hastalýðý hükümleri, d) Ülkemiz ile uluslararasý sosyal güvenlik sözleþmesi bulunmayan ülkelerde iþ üst iþverenlerce yurt dýþýndaki iþyerlerinde çalýþtýrýlmak üzere götürülen Türk iþçileri hakkýnda k sigorta kollarý ile genel saðlýk sigortasý hükümleri, bu sigortalýlarýn uzun vadeli sigorta kollarýna tabi olmak istemeleri hâlinde ise Kanunun 50 nci maddesinin ikinci fýkrasýnýn Türkiyede yasal olarak ikamet etme þartý ile ayný fýkranýn (a) bendinde belirtilen þartlar aranmaksýzýn haklarýnda genel saðlýk sigortasý primi hariç isteðe baðlý sigorta hükümleri, uygulanýr. (4) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (b) bendine göre, köy veya mahalle m

8 seçilenler ile hizmet akdine baðlý olmaksýzýn kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan; a) Ticari kazanç veya serbest meslek kazancý nedeniyle gerçek veya basit usulde ge vergisi mükellefi olanlar, b) Gelir vergisinden muaf olup esnaf ve sanatkâr siciline kayýtlý olanlar, c) Kollektif þirketlerin ortaklarý, ç) Limited þirketlerin ortaklarý, d) Sermayesi paylara bölünmüþ komandit þirketlerin komandite ortaklarý, e) Adi komandit þirketlerin komandite ve komanditer ortaklarý, f) Donatma iþtirakleri ortaklarý, g) Anonim þirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarý, ð) Tarýmsal faaliyette bulunanlar, sigortalý sayýlýrlar. (5) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (b) bendi hükümleri 10/7/1953 tarihl sayýlý At Yarýþlarý Hakkýnda Kanuna tabi jokey ve antrenörler hakkýnda da uygulanýr. (6) Kamu idarelerinde; a) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) bendine tabi olmayanlardan, kadro pozisyonlarda sürekli olarak çalýþýp, ilgili mevzuatýnda (a) bendi kapsamýna girenler gibi sigortalý olmasý öngörülmemiþ olanlar, b) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) ve (b) bentlerine tabi olmayanlar sözleþmeli olarak çalýþýp ilgili mevzuatýnda (a) bendi kapsamýna girenler gibi sigortalý olmasý öngörülmemiþ olanlar ile 657 sayýlý Kanunun 86 ncý maddesi uyarýnca açýktan vekil atananlar, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda sigortalý sayýlýrla

9 (7) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (c) bendi hükümleri; a) Kuruluþ ve personel kanunlarý veya diðer kanunlar gereðince seçimle veya atama kamu idarelerinde göreve gelenlerden; bu görevleri sebebiyle kendilerine ilgili kanunlarýnda Devlet memurlarý gibi emeklilik hakký tanýnmýþ olanlardan hizmet akdi ile çalýþmayanlar, b) Baþbakan, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye baþkanlarý, encümeninin seçimle gelen üyeleri, c) Bu kapsamda sigortalý iken ayný kapsamdaki kiþilerin kurduðu sendikalar ve konfederasyonlar ile sendika þubelerinin baþkanlýklarý ve yönetim kurullarýna seçilenlerden aylýksýz izne ayrýlanlar, ç) Harp okullarý ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk Silahlý Kuvvetleri hesabýna kendi hesabýna okumakta iken askerî öðrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okullarý ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eðitimine tabi tutulan adaylar, d) Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüðü hesabý veya kendi hesabýna okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüðü hesabýna okumaya devam eden öðrencile hakkýnda da uygulanýr. (8) Bu maddenin yedinci fýkrasýnýn (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen okullarý tama ayrýlanlar ile tamamlamalarýna raðmen görevlerine baþlamadan ayrýlanlarýn, bu okullarda geçen eðitim süreleri sigortalýlýklarýndan sayýlmaz. (9) Kanunun kýsa vadeli sigorta kollarýna iliþkin hükümleri, Kanunun 4 üncü maddes fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda olanlara uygulanmaz. Sigortalý sayýlmayanlar MADDE 10 (1) Kanunun kýsa ve uzun vadeli sigorta kollarý hükümlerinin uygulanmasý a) Ýþverenin iþyerinde ücretsiz çalýþan eþi, b) Ayný konutta birlikte yaþayan ve üçüncü derece dâhil bu dereceye kadar hýsýmlar aralarýna dýþardan baþka kimse katýlmaksýzýn, yaþadýklarý konut içinde yapýlan iþlerde çalýþanl c) Ücretle ve sürekli olarak çalýþanlar hariç ev hizmetlerinde çalýþanlar,

10 ç) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (b) bendinin (1) ve (3) numaralý alt kapsamýnda sigortalýlýklarý devam edenler hariç olmak üzere, muvazzaf askerlik hizmetlerini er ve erbaþ olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okulu öðrencileri, d) Yabancý bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluþ tarafýndan ve o kuruluþ adýna ve Türkiye'ye bir iþ için gönderilen ve yabancý ülkede sosyal sigortaya tabi olduðunu belgeleyen kiþiler ile Türkiye'de kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan, yurt dýþýnda ikamet eden ülke sosyal güvenlik mevzuatýna tabi olanlar, e) Resmî meslek ve sanat okullarý ile yetkili resmî makamlarýn izniyle kurulan mes sanat okullarýnda ve yüksek okullarda fiilen normal eðitim süreleri içinde yapýlan, tatbikî mahiyetteki yapým ve üretim iþlerinde çalýþan öðrenciler, f) Saðlýk hizmet sunucularý tarafýndan iþe alýþtýrýlmakta olan veya rehabilite edi veya maluller, g) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) ve (c) bentleri gereði sigorta gerekenlerden 18 yaþýný doldurmamýþ olanlar, ð) Kamu idareleri hariç olmak üzere, tarým iþlerinde veya orman iþlerinde hizmet a süreksiz iþlerde çalýþanlar, h) Tarýmda kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan; tarýmsal faaliyette bul tarýmsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarýn aylýk ortalamasýnýn, Kanunda tanýmlanan prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katýndan az olduðuna dair beyanlarýný içeren baþvurularý dikkate alýnarak ziraat odalarýndan, bunlarýn bulunmadýðý yerlerde tarým il/ilçe müdürlüklerinden alacaklarý Ek-2deki muafiyet belgesi ile belgeleyenler, ý) Kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan gelir vergisinden muaf olup, esn siciline kayýtlý olanlardan, aylýk faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarý, prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katýndan az olduðun beyanlarýný içeren baþvurularý dikkate alýnarak, Esnaf ve Sanatkârlar Odalarý Birliðinden, bunlarýn bulunmadýðý yerlerde meslek odalarýndan alacaklarý Ek-2deki muafiyet belgesi ile belgeleyenler, i) Kamu idarelerinin dýþ temsilciliklerinde istihdam edilen ve temsilciliðin bulun ülkede sürekli ikamet izni veya bu devletin vatandaþlýðýný da haiz bulunan Türk uyruklu sözleþm personelden, bulunduðu ülkenin sosyal güvenlik kurumunda sigortalý olduðunu belgeleyenler ile kamu idarelerinin dýþ temsilciliklerinde istihdam edilen sözleþmeli personelin uluslararasý sosyal güvenlik sözleþmeleri çerçevesinde ve temsilciliðin bulunduðu ülkenin ilgili mevzuatýnýn zorunlu kýldýðý hâllerde, iþverenleri tarafýndan bulunulan ülkede sosyal sigorta kapsamýnda sigortalý yapýlanlar, sigortalý sayýlmazlar. (2) Birinci fýkranýn (g) bendinin uygulanmasýyla ilgili olarak, bir meslek veya sa okulunu bitirenlerden, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayýlý Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre

11 mahkemece ergin kýlýnmak suretiyle, öðrenimleriyle ilgili görevlerde çalýþanlar hakkýnda 18 yaþ bitirilmiþ olmasý þartý aranmaz. Sigortalýlýðýn baþlangýcý ve bildirim yükümlülüðü MADDE 11 (1) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) bendi kapsamýnda sigor sayýlanlar için çalýþmaya, meslekî eðitime veya zorunlu staja baþladýklarý tarihten itibaren sigortalý hak ve yükümlülükleri baþlar. (2) Ýþverenler, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn; a) (a) bendi kapsamýnda sigortalý sayýlanlarý, çalýþmaya baþladýklarý tarihten önc b) (c) bendi kapsamýnda sigortalý sayýlanlar, göreve baþladýklarý veya okullarýnda baþladýklarý tarihten, kendi hesabýna okumakta iken Türk Silahlý Kuvvetleri veya Emniyet Genel Müdürlüðü hesabýna okumaya baþlayanlar ise bu tarihten itibaren sigortalý sayýlýrlar ve bu tarihten itibaren on beþ gün içinde, Kuruma e-sigorta yoluyla bildirmekle yükümlüdür. (3) Ýþverenlerce Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) bendi kapsamýnda si sayýlanlardan; a) Ýnþaat, balýkçýlýk ve tarým iþyerlerinde hizmet akdiyle iþe baþlatýlacak sigort çalýþmaya baþlatýldýðý gün, b) Yabancý ülkelere sefer yapan ulaþtýrma araçlarýna sefer esnasýnda alýnarak çalý Kuruma ilk defa iþyeri bildirgesi verecek iþyerlerinde; ilk defa sigortalý çalýþtýrmaya baþlanýlan tarihten itibaren bir ay içinde çalýþmaya baþlayan sigortalýlar için, çalýþmaya baþl tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylýk sürenin dolduðu tarihe kadar, c) Kamu idarelerince istihdam edilen 8/9/1999 tarih ve 4447 sayýlý Ýþsizlik Sigort Kanununa göre iþsizlik sigortasýna tabi olmayan sözleþmeli personel ile kamu idarelerince yurt dýþý görevde çalýþmak üzere iþe alýnanlarýn, çalýþmaya baþladýklarý tarihten itibaren bir ç) Ýlk iþyerindeki çalýþmasýna ait sigortalý iþe giriþ bildirgesi Kuruma verilerek yapýlmýþ olan sigortalýnýn, naklen ve hizmet akdi sona ermeden ayný iþverenin ayný ya da baþka ünitede tescil edilmiþ diðer iþyerinde çalýþmaya baþlamasý hâlinde, yasal süresi dýþýnda, d) Kanunda belirtilen sürede Kuruma bildirilme imkâný olmamakla birlikte; 1) Maliye Bakanlýðý vizesine baðlý olarak kamu idarelerinde çalýþacak sigortalýlar iþleminin gerçekleþtirildiðine iliþkin yazýnýn, ilgili kamu idaresine intikal ettiði günü izley

12 ikinci iþ günü sonuna kadar, 2) 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayýlý Özelleþtirme Kanunu uyarýnca özelleþtirilen i diðer kamu kurum ve kuruluþlarýna naklen atanan sözleþmeli veya kapsam dýþý personelin nakledildikleri kamu idarelerinde iþe baþladýklarý tarihi takip eden ikinci iþ günü sonuna kadar, Kuruma yapýlan bildirimler de süresinde yapýlmýþ sayýlýr. (4) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýnda sigortalý sa a) Ticari kazanç veya serbest meslek kazancý nedeniyle gerçek veya basit usulde ge vergisi mükellefi olanlarýn sigortalýlýklarý, bu mükellefiyetlerinin baþlangýç tarihi itibarýyl baþlar ve bu tarih vergi dairelerince, b) Gelir vergisinden muaf olanlarýn sigortalýlýklarý, esnaf ve sanatkâr sicil müdü tescil tarihi itibarýyla baþlar ve bu tarih esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerince, c) Þirket ortaklarýndan; 1) Kollektif þirket, adi komandit þirketlerin komandite ve komanditer ortaklarý il donatma iþtiraki ortaklarýnýn sigortalýlýklarý, vergi mükellefiyetlerinin baþladýðý tarihte baþ ve bu tarih vergi dairelerince, 2) Anonim þirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarýnýn sigortalýlýklarý, yön üyeliðine seçildikleri tarihte baþlar ve bu tarih þirket yetkililerince, 3) Limited þirket ve sermayesi paylara bölünmüþ komandit þirketlerin komandite ort sigortalýlýklarý, þirketin ticaret siciline tescil edildiði tarihte baþlar ve bu tarih ticaret sicil memurluklarýnca, 4) Limited þirket ve sermayesi paylara bölünmüþ komandit þirketlerin komandite ort hisse devri alan yeni ortaklarýnýn sigortalýlýklarý, ortaklar kurulunca devrin yapýlmasýna karar verildiði tarihte baþlar ve bu tarih ortaklar kurulu kararýnýn, hisse devrine iliþkin tanzim edilen noter devir sözleþmesinin, devrin yapýldýðýnýn iþlendiði pay defterinin birer sureti veya devir ticaret sicil memurluðunca tescil edilmiþ ise ticaret sicil gazetesinde ilan edildiði nüshasýnýn ibraz edilmesi kaydýyla þirket yetkililerince, ç) Köy ve mahalle muhtarlarýnýn sigortalýlýklarý, muhtar seçildikleri tarih itibar bu tarih il veya ilçe mülki amirliklerince, onbeþ gün içinde,

13 d) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasý (b) bendi kapsamýnda sigortalý sayýlanla kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlarýn sigortalýlýklarý, baðlý olduklarý ziraat odalarýn kendilerince bir yýl içinde bildirilmesi hâlinde odaya kaydedildikleri tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi hâlinde ise bildirimin Kuruma yapýldýðý tarihten baþlar ve bu tarih meslek kuruluþuna kayýtlarýnýn yapýldýðý tarihten itibaren bir ay içinde ziraat odalarýnca veya ziraat odalarýnýn bulunmadýðý yerlerde tarým il/ilçe müdürlüklerince, e) 6132 sayýlý Kanuna tabi jokey ve antrenörlerin sigortalýlýklarý lisans belgesin fiilen çalýþmaya baþladýklarý tarihte baþlar ve bu tarih, kaydýn yapýldýðý tarihten itibaren bi içinde Türkiye Jokey Kulübünce, Kuruma e-sigorta yoluyla bildirilmek zorundadýr. f) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendinin dört numaralý alt ben kapsamýndaki sigortalýlardan Kanunun 6 ncý maddesinin (ý) bendi kapsamýna girmeleri nedeniyle sigortalýlýklarý sona erenlerden muafiyet þartlarýnýn ortadan kalktýðýný, ziraat odalarýndan, ziraat odalarýnýn bulunmadýðý yerlerde tarým il/ilçe müdürlüklerinden alacaklarý belge ile birl bir yýl içinde Kuruma bildirenlerin sigortalýlýklarý belgenin düzenlendiði tarihten bu süreyi geçirenlerin sigortalýlýklarý ise bildirimin Kurum kayýtlarýna intikal ettiði tarihten baþlar. Bu tarih sigortalýlarca ve ilgili kuruluþlarca Kuruma bildirilir. g) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýndaki sigortalýla vergisinden muaf olup, Kanunun 6 ncý maddesinin (k) bendi kapsamýna girmeleri nedeniyle sigortalýlýklarý sona erenlerden muafiyet þartlarýnýn ortadan kalktýðýný esnaf ve sanatkârlar odalarý birliðinden alacaklarý belge ile birlikte 15 gün içinde Kuruma bildirenlerin sigortalýlýklarý, belgenin düzenlendiði tarihten, 15 günlük süreyi geçirenlerin ise, bildirimin Kurum kayýtlarýna intikal ettiði tarihten itibaren baþlar. Bu tarih sigortalýlarca ve ilgili kuruluþlarca Kuruma bildirilir. ð) Muafiyet þartlarýnýn ortadan kalktýðýna iliþkin olarak ilgili kuruluþlardan alý adi posta veya kargo ile gönderilmesi hâlinde Kurum kayýtlarýna intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapýlan bildirimlerde postaya veriliþ tarihi Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir. (5) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýndaki sigortalýl bildirim yükümlülüðü bulunan kurum ve kuruluþlar, bildirimlerini merkez birimlerince yapmalarý durumunda, bildirim zorunluluðu yerine getirilmiþ sayýlýr. Kurum bildirimden itibaren bir ay içinde tescili yapýlan kiþilere, sigortalýlýk hak ve yükümlülüklerinin baþladýðýný ve yaptýðý i kodunu bildirir. (6) Hizmet akdi ile çalýþmamakla birlikte 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayýlý Meslekî Kanununda belirtilen aday çýrak, çýrak ve iþletmelerde meslekî eðitim gören öðrenciler ile mesl liselerinde okumakta iken veya yüksek öðrenimleri sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan öðrencilerin bildirimleri, Millî Eðitim Bakanlýðý veya bu öðrencilerin eðitim gördükleri okulla yüksek öðrenim sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan öðrenciler için ise öðrenim gördükleri yüks öðretim kurumlarýnca yapýlýr. Sigortalýlarýn kendilerini bildirmesi MADDE 12 (1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a) bendi kapsamýndaki sigortalýlar, çalýþmaya baþladýklarýný, çalýþmaya baþladýklarý tarihten itibaren en geç bir ay

14 örneði Ek-3te bulunan sigortalý bildirim belgesi ile doðrudan veya internet ya da benzeri ortamda Kuruma bildirirler. Kurumca, sigortalýnýn ilgili iþveren tarafýndan bildirilmediðinin ya da bildirildiði hâlde sigortalý bildirimi arasýnda farklýlýk bulunduðunun tespiti hâlinde, durum, taahhütlü bir yazýyla sigortalýya, gerekirse iþverene bildirilir. Yapýlan bildirimlerin sonucunda farklýlýk giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre iþlem yapýlýr. Sigortalýnýn kendini bildirmemesi, sigortalý aleyhine delil teþkil etmez. (2) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendinin (4) numaralý alt ben belirtilen tarýmsal faaliyette bulunanlar faaliyetlerine baþladýklarý tarihten itibaren bir ay içinde sigortalýlýklarýný sigortalý bildirim belgesi ile doðrudan veya internet ya da benzeri ortamda Kuruma bildirirler. Bu kapsamdaki kiþilere iliþkin yapýlan bildirimlerde farklýlýk olmasý hâlinde yapýlacak yazýþmalar sonucunda farklýlýk giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre iþlem yapýlýr. Sigortalýlarýn kamu idareleri ile bankalarca bildirilmesi MADDE 13 (1) Kamu idareleri ile 5411 sayýlý Kanun kapsamýndaki kuruluþlar, Kurumc saðlanacak elektronik altyapýdan yararlanmak suretiyle, Kurumca belirlenecek iþlemlerde, iþlem yaptýðý kiþilerin sigortalýlýk bakýmýndan tescilli olup olmadýðýný kontrol etmek ve sigor olduðunu tespit ettiði kiþileri, Kuruma bildirmekle yükümlüdürler. (2) Bu maddenin uygulamasýna iliþkin usül ve esaslar teblið ile düzenlenir. Sigortalýlýðýn sona ermesi ve bildirim yükümlülüðü MADDE 14 (1) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) bendi kapsamýnda sigor olanlarýn sigortalýlýklarý hizmet akdinin sona erdiði tarihte sona erer ve bu tarih iþverenleri tarafýndan, (2) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýnda sigortalý sa a) Ticari kazanç veya serbest meslek kazancý nedeniyle gerçek veya basit usulde ge vergisi mükellefi olanlarýn sigortalýlýklarý mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son verdikleri tarihte sona erer ve bu tarih ilgili vergi dairelerince ve sigortalýlarca, b) Gelir vergisinden muaf olanlarýn sigortalýlýklarý esnaf ve sanatkâr sicil müdür kayýtlarýnýn silindiði tarihte sona erer ve bu tarih esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüklerince ve sigortalýlarca, c) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýndaki gelir vergi olanlardan, Kanunun 6 ncý maddesinin birinci fýkrasýnýn (k) bendi kapsamýna girenlerin bir önceki aya ait faaliyet gelirlerinden bu faaliyete iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarýn aylýk ortalamasýnýn Kanunla tanýmlanan prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katý az olduðunu esnaf ve sanatkârlar odalarý birliklerinden alacaklarý (Ek-2) muafiyet belgesi ile belgeleyerek on gün içinde Kuruma intikal ettirenlerin sigortalýlýklarý belgenin düzenlendiði tarihten, bu süreyi geçirenlerin sigortalýlýklarý ise belgenin Kurum kayýtlarýna intikal ettiði tarihten itibaren sona erer bu tarih sigortalýlarca,

15 ç) Þirket ortaklarýndan; 1) Kollektif þirket, adi komandit þirketlerin komandite ve komanditer ortaklarý il donatma iþtiraki ortaklarýnýn sigortalýlýklarý vergi mükellefiyetlerinin bittiði tarihte sona erer ve bu tarih vergi dairelerince ve sigortalýlarca, 2) Anonim þirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarýnýn sigortalýlýklarý bu g bittiði tarihte sona erer ve bu tarih þirket yetkililerince ve sigortalýlarca, 3) Limited þirket, sermayesi paylara bölünmüþ komandit þirketlerin komandite ortak sigortalýlýklarý hisse devrine iliþkin alýnan ortaklar kurulu kararý ile hissenin devrine iliþkin tanzim edilen noter devir sözleþmesinin ve devrin pay defterine iþlendiði sayfanýn birer suretlerinin birlikte ibraz edilmesi veya hisse devri ticaret sicil memurluðuna tescil edilmiþ ise ticaret sicil gazetesinde ilan edildiði nüshasýnýn ibraz edilmesi kaydýyla ortaklar kurulu karar tarihi itibarýyla sona erer ve bu tarih, sigortalýlar ve þirket yetkililerince, d) Ýflasýn açýlmasýna mahkemece karar verilen þirketlerin ortaklarýnýn sigortalýlý talebi hâlinde mahkemenin karar tarihinde, sigortalýnýn talebinin olmamasý hâlinde ise mahkemece iflasýn kapatýlmasýna karar verildiði tarihte sona erer ve bu tarih sigortalýlar ve þirket yetkililerince, e) Tasfiyenin açýlmasýna mahkemece karar verilen þirketlerin ortaklarýnýn sigortal sigortalýnýn talebi hâlinde mahkemenin karar tarihinde sona erer, bu tarih sigortalýlarca, sigortalýnýn talebinin olmamasý hâlinde tasfiye kurulu kararýnýn ticaret sicil memurluðunca tescil edildiði tarihte sona erer ve bu tarih ticaret sicil memurluðunca ve sigortalýlarca, f) Tasfiyesine þirketin ortaklar kurulu tarafýndan karar verilen þirketlerin ortak sigortalýlýklarý sigortalýnýn talebi hâlinde tasfiyenin baþlanmasýna karar verildiði tarihte so erer, bu tarih sigortalýlarca, sigortalýnýn talebinin olmamasý hâlinde ise tasfiyenin sonuçlandýðýna iliþkin tasfiye kurulu kararýnýn ticaret sicil memurluðunca tescil edildiði tarihte sona erer ve bu tarihler sigortalýlarca ve ticaret sicil memurluklarýnca, g) Münfesih duruma düþen þirketlerin ortaklarýnýn sigortalýlýklarý sigortalýnýn ta þirketin münfesih duruma düþtüðü tarih itibarýyla sona erer, bu tarih sigortalýlarca, sigortalý talebinin olmamasý hâlinde münfesih duruma düþen þirketin tasfiyesinin sonuçlandýðýna dair tasf kurulu kararýnýn ticaret sicil memurluðunca tescil edildiði tarihte sona erer ve bu tarihler sigortalýlarca ve ticaret sicil memurluklarýnca, ð) Mahkeme kararý ile iflasýn, tasfiyenin açýlmasýna, ortaklar kurulu kararý ile t baþlamasýna veya münfesih duruma düþmesine karar verilen þirketlerin ortaklarýndan hizmet akdi ile çalýþmaya baþlayanlarýn sigortalýlýklarý, çalýþmaya baþladýklarý tarihte sona erer ve bu ta sigortalýlarca, h) Gelir vergisinden muaf olarak sigortalýlýklarý devam ederken hizmet akdi ile ça baþlayanlarýn sigortalýlýklarý, çalýþmaya baþladýklarý tarihte sona erer ve bu tarih sigortalýl ý) Köy ve mahalle muhtarlarýnýn sigortalýlýklarý muhtarlýk görevinin bittiði tarih

16 bu tarih il ve ilçe mülki amirliklerince ve sigortalýlarca, i) Köy ve mahalle muhtarlarýndan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasý (b) ben kapsamýnda gelir vergisi mükellefi olanlar hariç, ayný zamanda hizmet akdi ile çalýþmaya baþlayanlarýn sigortalýlýklarý, çalýþmaya baþladýklarý tarihte sona erer ve bu tarih sigortalýl j) Tarýmda kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlarýn sigortalýlýklarý tarýmsal tarihte sona erer ve bu tarih ziraat odalarýnca, ziraat odasý bulunmayan yerlerde ise tarým il/ilçe müdürlüklerince ve sigortalýlarca, k) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendinin 4 numaralý alt bendi tarýmda kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan, Kanunun 6 ncý maddesinin birinci fýkras (ý) bendi kapsamýna girenlerin bir önceki yýla ait tarýmsal faaliyet gelirlerinden bu faaliyete iliþkin masraflar düþüldükten sonra kalan tutarýn aylýk ortalamasýnýn Kanunla tanýmla prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn otuz katýndan az olduðunun ziraat odalarýndan, ziraat odalarýnýn bulunmadýðý yerlerde ise tarým il/ilçe müdürlüklerinden alacaklarý (Ek-2) muafiyet belgesi ile belgeleyerek on gün içinde Kuruma intikal ettirilenlerin sigortalýlýklarý belgenin düzenlendiði tarihten, bu süreyi geçirenlerin sigortalýlýklarý ise belgenin Kurum kayýtlarýna intikal ettiði tarihten itibaren sona erer, bu tarih sigortalýlarca, l) Herhangi bir yabancý ülkede ikamet eden ve o ülke mevzuatý kapsamýnda çalýþmaya ikamet esasýna baðlý olarak o ülke sosyal güvenlik sistemine dâhil olanlarýn sigortalýlýklarý, çalýþmaya veya ilgili ülke sosyal güvenlik sistemine dâhil olduklarý tarihte sona erer ve bu tarih sigortalýlarca, m) 6132 sayýlý Kanuna tabi jokey ve antrenörlerin sigortalýlýklarý, fiilî çalýþmal tarihte sona erer ve bu tarih Türkiye Jokey Kulübü ve sigortalýlarca, (3) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda sigortalý sa sigortalýlýklarý; ölüm hâlinde veya aylýk baðlanmasýný gerektiren hâllerde, görev aylýklarýnýn tarihi, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayýlý Kanunun 40 ýncý maddesinde belirtilen yaþ hadleri ile sýhhi izin sürelerinin doldurulmasý hâlinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduðu tarihleri takip eden aybaþýndan, diðer hâllerde ise görevden ayrýldýklarý tarihten itibaren sona erer ve bu tarih, sigortalý iþe giriþ bildirgesini düzenlemekle yükümlü olan idare tarafýndan, (4) Kanunun 5 inci maddesi gereði bazý sigorta kollarýna tabi tutulanlardan: a) Ceza infaz kurumlarý ile tutukevleri bünyesinde oluþturulan tesis, atölye ve be ünitelerde çalýþtýrýlan hükümlü ve tutuklularýn sigortalýlýðý çalýþmalarýnýn sona erdiði veya i verildikleri tarihten itibaren sona erer ve bu tarih, Ceza Ýnfaz Kurumlarý ile Tutukevleri Ýþ Yurtlarý Kurumunca, b) 3308 sayýlý Kanunda belirtilen aday çýrak, çýrak ve iþletmelerde meslekî eðitim öðrenciler, meslek liselerinde okuyanlar, yüksek öðrenimleri sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan öðrencilerin sigortalýlýðý eðitim veya öðretimlerinin/staj sürelerinin bittiði tarihten itibaren sona erer ve bu tarih, eðitim ve öðretim gördükleri kurumlarca, c) Harp malulleri ile 3713 veya 2330 sayýlý kanunlara göre vazife malullüðü aylýðý olanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasý kapsamýnda sigortalý olanlarýn

17 sigortalýlýklarý, sigortalý çalýþmalarýnýn sona erdiði tarihten itibaren sona erer ve bu tarih, iþverenlerince, ç) Harp malulleri ile 3713, veya 2330 sayýlý kanunlara göre vazife malullüðü aylýð olanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a) ve (b) bentleri kapsamýnda çalýþanlardan uzun vadeli sigorta kollarýna tabi olup bu sigorta kollarýndan çýkmak isteyenler hakkýnda isteklerine dair yazýlý taleplerini takip eden ayýn baþýndan itibaren sadece iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigortasý hükümleri uygulanmaya devam edilir ve bu tarih, iþverenlerince, on gün içinde Kuruma bildirilir. (5) 4447 sayýlý Kanun gereðince iþsizlik ödeneði ve ilgili kanunlarý gereðince kýs ödeneðinden yararlandýrýlan kiþiler için genel saðlýk sigortasý prim bilgileri, ödenek baþlama bitiþ tarihleri Türkiye Ýþ Kurumu ile Kurum arasýnda oluþturulacak veri transferi yoluyla gerçekleþtirilir. (6) Kanunun 6 ncý maddesinin birinci fýkrasýnýn (l) bendi kapsamýnda olanlardan, ç iken bulunduðu ülkenin sosyal güvenlik kurumu ile irtibatlandýrýlanlarýn, uluslararasý sosyal güvenlik sözleþmeleri çerçevesinde, seçimini bu yönde kullananlar için sigortalandýklarý tariht itibaren; Kanunun 8 inci maddesi birinci fýkrasýnýn (c) bendine göre kamu idarelerinin yurtdýþý görevinde çalýþanlar, görevlerinden ayrýldýklarý tarihten itibaren, iþverenlerince üç ay içinde Kuruma bildirilir. (7) Hastalýk ve analýk hükümlerinin uygulanmasýnda sigortalýlýk niteliði; a) Ýlgili kanunlar gereði sigortalýnýn ücretsiz izinli olmasý, greve iþtirak etmes iþverenin lokavt ilan etmesi hâlinde, bu hâllerin sona ermesini, b) Diðer hâllerde ise birinci fýkrada belirtilen tarihleri, takip eden onuncu günden baþlanarak yitirilmiþ sayýlýr. Sigortalýlýðýn sona ermesi bildirimlerde bu husus göz önünde bulundurulur. (8) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýnda olanlarýn, m kuruluþlarýna ya da vergi dairelerine olan yükümlülüklerini yerine getirmemiþ olmalarý, sigortalýlýðýn sona ermesine iliþkin belge ya da bilginin verilmesine engel teþkil etmez. ÝKÝNCÝ BÖLÜM Sigortalýlarýn Tescili Sigortalý iþe giriþ bildirgesi

18 MADDE 15 (1) Bu Yönetmeliðin 11 inci maddesinde belirtilen sigortalýlýk baþlangýc bildirim yükümlülüðü, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn; (a) ve (b) bentlerine tabi olanlar için Ek-4, (c) bendine tabi olanlar için ise Ek-4-Ada bulunan sigortalý iþe giriþ bildirgelerinin, Kuruma e-sigorta ile verilmesiyle yerine getirilir. Sigortalý iþe giriþ bildirgesi dýþýnda, baþka biçimlerde yapýlan bildirimler geçerli sayýlmaz. (2) Süresi içinde veya sonradan elden veya posta yoluyla gönderilen sigortalý iþe bildirgeleri Kurum gelen evrak kaydýna alýndýktan sonra sigortalýlarýn tescil iþlemleri sonuçlandýrýlýr. Sigortalý tescili ve sosyal güvenlik sicil numarasý MADDE 16 (1) Sigortalýlar, Kuruma verilen ilk veya tekrar sigortalý iþe giriþ bildirgelerine göre Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarý ile bilgisayar ortamýnda tutulan tescil kütüðüne kayýt edilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasý, ayný zamanda sigortalýlarýn sosyal güvenlik sicil numarasýný oluþturur. Sigortalýlarýn tescil, hizmet ve her türlü bilgisayar kayýtlarý ile diðer sosyal sigorta iþlemleri, sosyal güvenlik sicil numarasý altýnda tutulur. (2) Yabancý uyruklulara Nüfus ve Vatandaþlýk Ýþleri Genel Müdürlüðünce verilecek k ayný zamanda bunlar için sosyal güvenlik sicil numarasý olarak kullanýlýr. (3) Sigortalý tescil iþlemlerinde kayýtlarýn hatasýz, tam ve güncel olmasý esastýr Sigorta sicil dosyalarý elektronik arþivi MADDE 17 (1) Sigortalýlarla ilgili Kurum dýþýndan alýnan veya Kurumca düzenlenen ortamýndaki belgelerden gerekli görülenlerin muhafazasý ve bu belgelere eriþimi saðlamak üzere elektronik arþiv oluþturulur. Bunlara Kurumca belirlenen usullerle birer numara verilir. Sosyal güvenlik iþlemlerinde manyetik özellikli kart kullanýlmasý MADDE 18 (1) Kurum, ihtiyaç hâlinde Kurum iþlemlerinde manyetik özelliklere sahip kullanýlmasýný zorunlu tutmaya buna iliþkin usul ve esaslarý belirlemeye yetkilidir. Sigortalýlarýn resen tescili MADDE 19 (1) Kanun kapsamýnda sigortalý olmasý gerektiði hâlde; a) Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarýnca fiilen yapýlan denetimler vey kayýtlarýndan yapýlan tespitler ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarýnca kendi mevzuatlarý gereðince yapacaklarý soruþturma, denetim ve incelemeler veya kamu kurum ve kuruluþlarý ile 5411 sayýlý Kanun kapsamýndaki kuruluþlar tarafýndan düzenlenen belge veya alýn bilgiler sonucu,

19 b) Kanunun 8 inci maddesinin yedinci fýkrasýna göre kamu idareleri ile Kanunun 100 maddesine göre 5411 sayýlý Kanun kapsamýndaki kuruluþlar, döner sermayeli kuruluþlar, diðer gerçek ve tüzel kiþilerden doðrudan kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluþlarla yapýlan protokoller çerçevesinde alýnan bilgiler sonucu, c) Hizmet tespitine iliþkin kesinleþen yargý kararlarýna göre, Kuruma bildirilmediði tespit edilenlerin, (2) 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayýlý Yurtdýþýnda Bulunan Türk Vatandaþlarýnýn Yurtd Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakýmýndan Deðerlendirilmesi Hakkýnda Kanun uyarýnca yapýlan hizmet borçlanmalarýnda, Türkiyede Kanuna veya Kanunla yürürlükten kaldýrýlan sosyal güvenlik kanunlarýna tabi hizmetleri bulunmayanlarýn, (3) Kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandýklardan devir alýnan sandýk ü tescil iþlemleri Kurumca resen sonuçlandýrýlýr. (4) Türkiyede, Kanuna veya Kanunla yürürlükten kaldýrýlan sosyal güvenlik kanunlar hizmetleri bulunmayanlarýn, 3201 sayýlý Kanun uyarýnca yapýlan hizmet borçlanmalarýnda tescil iþlemleri, sigortalý iþe giriþ bildirgesi düzenlenmeden sonuçlandýrýlýr. Sigortalýlarýn yersiz tescili MADDE 20 (1) Kanuna göre sigortalýlýk niteliði taþýmadýðý hâlde, gerçeðe aykýrý o yapýldýðý bu Yönetmeliðin 25 inci maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre tespit edilen tescil kayýtlarý, ayný maddenin ikinci fýkrasýndaki usul dâhilinde iptal edilir. Yersiz tescil yapýlan sigortalýlara iliþkin Kurumca yapýlan her türlü masraf ve ödemeler, ilgili mevzuat hükümlerine göre tahsil olunur. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sigortalý Hizmet Kayýtlarý Sigortalý hizmet kayýtlarýnýn oluþturulmasý MADDE 21 (1) Kýsa ve uzun vadeli sigorta kollarý ile genel saðlýk sigortasý kapsa bulunan sigortalý veya hak sahiplerine yapýlacak ödemeler ile baðlanacak gelir ve aylýklardan, genel saðlýk sigortasý yardýmlarýndan yararlanma þartlarýnýn oluþup oluþmadýðý, bu ödemeler ile gelir ve aylýk miktarlarý, bilgisayar ortamýnda her bir sigortalý için oluþturulan hizmet kütüðündeki kayýtlar kullanýlarak belirlenir. Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüðünce yapýla iþlemler için de bu kayýtlar kullanýlabilir.

20 (2) Hizmet kayýtlarý, sigortalýlarýn zorunlu sigorta kapsamýndaki çalýþmalarýna, y dýþý hizmet borçlanmalarýna, isteðe baðlý sigorta kapsamýndaki sürelere ait giriþ ve çýkýþ tari prim ödeme gün sayýlarýný ve prime esas kazançlarý ile diðer bilgileri kapsar. (3) Sigortalý hizmet kayýtlarý, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (a) ve ( kapsamýndaki sigortalýlar için aylýk prim ve hizmet belgesinde yer alan bilgilerin, Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýndaki sigortalarýn sigortalýlýða esas kayýtlarýnýn, hizmet borçlanmasý yapan veya isteðe baðlý sigortaya devam eden sigortalýlar için ise prim tahsilat bilgilerinin, bilgi iþlem ortamýna aktarýlmasý suretiyle oluþturulur. Sigortalý tescil ve hizmet kayýtlarý arasýnda mutabakat saðlanmasý MADDE 22 (1) Tescil kaydý bulunmayan bir kimse adýna hizmet kaydý oluþturulmaz. T hizmet kayýtlarýndaki sigortalýnýn adý, soyadý, sosyal güvenlik sicil numarasý gibi ortak bilgilerde mutabakat saðlanmadan hizmet kayýtlarýna bilgi giriþi yapýlmaz veya bilgi aktarýlmaz. Kayýtlarýn güncel ve doðru tutulmasý amaçla; MADDE 23 (1) Sigortalý hizmet kayýtlarýnýn doðru, güncel ve eksiksiz oluþturulmas a) Sigortalýnýn adý, soyadý ve sosyal güvenlik sicil numarasý bulunmayan veya bulu önceki hizmet kayýtlarý ile mutabakatý saðlanamayan bilgiler, prime esas kazancýn alt ve üst sýnýrlarý dýþýnda kalan miktarlar, iþe giriþ ve çýkýþ tarihleri ile tutarlý olmayan prim ödeme sayýlarý, doðrusu tespit edilmeden veya eksiði tamamlanmadan hizmet kayýtlarýna aktarýlmaz. b) Bir sigortalý adýna ayda 30u, yýlda 360ý aþan prim ödeme gün sayýsý bulunan ve sigortalýnýn hizmetini gösteren hizmet kaydý oluþturulmaz. Hizmet kayýtlarýnýn paylaþýmý MADDE 24 (1) Kurumla bir yazýþma yapýlmadan üretilecek barkodlu çýktý alýnarak re olarak kullanýlmak üzere, sigortalý hizmet kayýtlarý, Kurumun internet sayfasý üzerinden sigortalý, iþveren, kamu idaresi, meslek kuruluþlarý ile diðer kiþi ve kuruluþlarýn paylaþýmýna açýlabilir. (2) Hizmet kaydý paylaþýmýnda yer alacak bilgilerin kapsamýný belirlemeye Kurum ye (3) Sigortalý dýþýnda, birinci fýkrada belirtilen kiþi, kurum ve kuruluþlarýn hizm resmî bir belge ile bildirilmesine iliþkin yazýlý baþvurular, ayrýca Kurumca cevaplandýrýlmaz. Ancak, hizmet kayýtlarý ile ilgili tereddütlü konular hakkýnda, yazýlý talepte bulunulmasý hâlinde, yazýþma yoluyla gerekli bilgi verilir.

21 Hizmet kayýtlarýnýn düzeltilmesi MADDE 25 (1) Hizmet kayýtlarý; a) Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarýnca veya kamu idarelerinin deneti elemanlarýnca düzenlenen raporlarda gerçeðe aykýrý hizmet kazandýrýldýðýnýn veya hatalý ve eksi bulunduðunun tespit edilmesi, b) Sigortalýnýn prime esas kazançlarý, gün sayýlarý ve prim tahsilatýna iliþkin bi veya eksik aktarýldýðýnýn tespit edilmesi, c) Kesinleþen yargý kararlarý ile sigortalýya hizmet kazandýrýlmasý veya Kurum kay olan hizmet veya prime esas kazançlarýn yeniden belirlenmesi, hâllerinde düzeltilir, iptal edilir veya yeni kayýt oluþturulur. (2) Birinci fýkra gereðince, hizmet kayýtlarýnda yapýlacak güncelleme, iptal ve ye oluþturma iþlemleri, ünite amirinden alýnacak olur üzerine, konu ile ilgili bilgisayara giriþ yetkisi verilen ünite personelince yerine getirilir. Bu þekilde güncellenen bilgisayar kayýtlarý, her gün alýnacak çalýþma listeleri ile karþýlaþtýrýlarak mutabakatý saðlandýktan son ve yeni kayýtlara ait hizmet dökümlerinin onaylý birer örneði sigortalýlarýn dosyalarýnda muhafaza edilir. Ancak birinci fýkra (b) bendi gereðince hizmet kayýtlarýnda yapýlacak iptal ve yeni kayýt oluþturma iþlemleri, üyeleri Kurumca belirlenecek komisyon kararýna göre yapýlýr. Sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi MADDE 26 (1) Sigortalýlýðýn sona ermesine iliþkin bildirimler, Kanunun 4 üncü mad fýkrasýnýn (a) ve (b) bentlerine tabi olanlar için Ek-5, (c) bendine tabi olanlar için ise Ek- 5-Ada bulunan sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesiyle sigortalýlýðýn sona ermesini takip eden on içinde e-sigorta ile yapýlýr. (2) Sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesine kaydedilen bilgiler, ayrýca ilgili aylýk hizmet belgesinde de gösterilir. Aylýk prim ve hizmet belgesi ile sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi arasýndaki mutabakatsýzlýk, iþverenle yapýlacak yazýþma sonucunda giderilir. (3) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasý (b) bendi kapsamýndaki sigortalýlardan iþten ayrýlýþ bildirgesini kâðýt ortamýnda verenler için, sigortalýlýðýn sona ermesini takip ed gün içinde sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi iki nüsha düzenlenir. Biri düzenleyen kuruluþta k diðeri ilgili üniteye gönderilir. Sigortalýya, sigortalýlýðýnýn sona erdiði ilgili ünite tarafý yazý ile bildirilir. (4) Yasal süresi dolmadýðý için henüz Kuruma verilmeyen aylýk prim ve hizmet belge alacak sigortalý çalýþmalarýnýn Kurumca bilinmesini gerektiren diðer hâllerde de bu madde gereðince iþlem yapýlýr. Ancak, on günlük süre dolmadan aylýk prim ve hizmet belgesi verilmiþ i ayrýca sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi verilmez.

22 (5) Kanunun 4 üncü maddesi birinci fýkrasý (c) bendine göre sigortalý sayýlanlarda deðiþtirme suretiyle bir kurumdan diðer bir kuruma nakledilenler hakkýnda sigortalý iþe giriþ bildirgesi ve sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi ile gerekli bildirimler yapýlýr. Bu sigortalýlarýn, malullük veya yaþlýlýk aylýðý baðlanmasý taleplerinde emekliye sevk onayý, ölüm taleplerinde ise sigortalý iþten ayrýlýþ bildirgesi gönderilmesi yeterlidir. (6) Kanunun 8 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) ve 9 uncu maddesinin birinci (e) bendinde belirtilenlerin sigortalýlýðýnýn sona ermesine iliþkin bildirimler üç aylýk süre içinde yapýlýr. Sigortalýlýk hâllerinin birleþmesi veya çakýþmasý MADDE 27 (1) Sigortalýnýn, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a), (b) bentlerinde yer alan sigortalýlýk hâllerinden birden fazlasýna ayný anda tabi olmasýný gerektirecek þekilde çalýþmasý hâlinde; öncelikle ayný maddenin birinci fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda, (c) bendi kapsamýnda çalýþmasý yoksa ilk önce baþlayan sigortalýlýk iliþkisi esas alýnarak sigortalý sayýlýr. Bu sigortalýlýk hâli kesintiye uðrayýncaya kadar sigortalýlýk devam ettirilir. Kesintiye uðramasý hâlinde, sonra baþlayan sigortalýlýk hâli devreye girer. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendi kapsamýnda sayýlanlar, kendilerine ait veya ortak olduklarý iþyerlerinden, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýrkasýnýn (a) bendi kapsamýnd sigortalý bildirilemezler. (2) Sigortalýnýn, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a), (b) ve (c) ben alan sigortalýlýk hâlleri ile 5 inci maddenin (a) ve (e) bentlerine tabi sigortalýlýk hâllerinin çakýþmasý hâlinde, Kanunun 4 üncü madde kapsamýnda sigortalý sayýlýr ve birinci fýkr uygulanýr. (3) Sigortalýnýn, bu madde hükmüne göre sigortalý sayýlmasý gereken sigortalýlýk h sigortalýlýk hâli için prim ödemiþ olmasý durumunda, ödenen primler birinci fýkraya göre esas alýnan sigortalýlýk hâli için ödenmiþ ve esas alýnan sigortalýlýk hâlinde geçmiþ kabul edilir. (4) Bu maddede belirtilen statü deðiþikliklerinde, bu Yönetmeliðin 14 üncü maddesi belirtilen sigortalýlýðýn sona erdiði tarihi takip eden günden itibaren, yeni statüye göre hak ve yükümlülükler baþlar. Hizmetlerin tespiti MADDE 28 (1) Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarýnca, iþyeri kayýtlarýn incelenmesi sonucunda yapýlan tespitlerden çalýþtýðý belirlendiði hâlde, hizmetleri Kuruma bildirilmediði veya eksik bildirildiði saptanan sigortalýlarýn geriye yönelik hizmetleri dikkate alýnýr. (2) Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarýnýn iþyerinde yaptýklarý durum t sýrasýnda, sigortalý, iþyerinde çalýþan diðer sigortalýlar, iþyeri mahallinde bulunanlar veya iþveren beyanýna dayanýlarak yaptýklarý ve tespit tarihinden önceki bir yýllýk süreye iliþkin hizmetler de sigortalýlýkta dikkate alýnýr.