CEYHAN, SEYHAN VE FIRAT NEHİRLERİNİN ÜST KOLLARINDAKİ DOĞAL ALABALIKLARIN POPULASYON ÖZELLİKLERİ. Doç.Dr. Cemil KARA 1, *

Transkript

1 ÇALIŞTAY II. OTURUM Oturum Başkanı: Yrd.Doç.Dr. Ahmet Mutlu GÖZLER, Rize Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi CEYHAN, SEYHAN VE FIRAT NEHİRLERİNİN ÜST KOLLARINDAKİ DOĞAL ALABALIKLARIN POPULASYON ÖZELLİKLERİ Doç.Dr. Cemil KARA 1, * 1 K. Maraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü * cemil@ksu.edu.tr Özet Yukarı Ceyhan Havzası ndaki Fırnız, Terbüzek, Kömür, Hurman, Söğütlü, Nergele ve Aksu çayları ile yukarı Fırat havzasındaki Göksu Çayı nda yaşayan Salmo trutta macrostigma populasyonları ve yukarı Seyhan havzasındaki Zamantı Çayı nda yaşayan Salmo platycephalus populasyonu incelenmiştir. İncelenen 699 S.t. macrostigma bireylerinin çatal boyları mm ve 0-9 yaş gruplarında iken, 113 adet S. platycephalus örneğinde çatal boylar mm dir. S. platycephalus bireylerinin total ağırlıkları g, yaş kampozisyonu ise 0 ile10 arasında değişmiştir. Örneklerin çoğunluğu mm arasındaki çatal boylarda ve 1-3. yaş gruplarında bulunmuştur. Aşırı avcılık, baraj yapımı ve diğer çevresel faktörler söz konusu habitatlardaki alabalık balık populasyonları üzerinde olumsuz etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Salmo trutta macrostigma, Salmo platycephalus, yaş, boy-ağırlık. Giriş Türkiyede alabalıklarla ilgili ilk çalışma Boulunger (1896) tarafından başlatılmıştır (Balık, 1984). Söz konusu bu araştırmacı, İzmir in kuzeyinden topladığı örnekleri Salmo fario var. macrostigma olarak adlandırmıştır. S. t. macrostigma ile ilgili Türkiye tatlısularında yapılmış çok sayıda taksonomik çalışmalar (Tortonese, 1954; Kuru, 1975; Aras, 1976; Ekingen, 1976; Balık, 1984; Balık, 1988; Geldiay ve Balık, 1988; Bardakçı vd., 1994; Çetinkaya, 1996), populasyon yapısı ile ilgili çalışmalar (Geldiay, 1968; Aras vd., 1986; Çetinkaya, 1996; Yüksel ve Kocaman, 1998; Alp vd., 2003; Arslan ve Aras, 2007, Gülle vd., 2007), üreme özellikleri (Karataş, 1997, 1999; Alp vd., 2003) ve beslenme özellikleri (Kara ve Alp, 2005) ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır. S. t. labrax alttürü Anadolu nun kuzey ve kuzeydoğu bölgesindeki akarsularla, Uludağ ve Karadeniz de bulunmaktadır(tabak vd., 2001; Çakmak vd., 2007). Bunların dışında Abant gölü ve etrafındaki derelerde yaşayan S. t. abanticus, Kars daki Çıldır gölü ve çevredeki derelerde S. trutta caspius un dağılım alanı ise sınırlıdır(behnke, 1968; Geldiay ve Balık 1988). Yukarı Seyhan havzasındaki Zamantı çayının kollarından olan Soğuksu ve Karagöz (Behnke, 1968) ile Örenşehir-Uzunyayla (Alp vd., 2003) dan S. platycephalus bireyleri bildirilmiş olup söz konusu akarsu sistemlerinde ise sınırlı bir dağılım göstermektedir. Ayrıca S. platycephalus, balıkçılık baskısı, yerli olmayan rekebetçi türlerin etkisinden dolayı (örneğin, O. mykiss) tehlike altındaki türlerin listesine girmiştir (IUCN, 2003). Son yıllarda S. platycephalus un filogenetik özelliği(sušnik vd., 2004; Bardakçı vd., 2006) ve bu türün tehlike altında olduğunu bildiren (Tarkan vd., 2008) çalışmalar bulunmaktadır. 53

2 Ceyhan, Seyhan ve Fırat Nehirleri Doğal Alabalıkların Populasyon Özellikleri Bu çalışmada, Ceyhan, Seyhan ve Fırat nehirlerinin üst kollarındaki akarsularda yapılan çalışmalar sonucunda( ) alabalıkların dağılım alanları, yaş, boy ve ağırlık değerleri ile populasyonların korunması ile ilgili yapılması gerekenler tartışılmıştır. Materyal ve Metot Bu çalışma Mayıs 2000 ve Nisan 2006 tarihleri arasında Ceyhan, Seyhan ve Fırat havzalarının üst kollarındaki dere ve çaylarda yürütülmüştür. Söz konusu çayların coğrafik konumları ve bazı özellikleri ile incelenen balık sayıları Tablo 1. de verilmiştir. Tablo 1. Çalışmanın yürütüldüğü Ceyhan, Seyhan ve Fırat havzalarındaki dere ve çayların coğrafik konumları, alabalık zonları (kaynaktan itibaren) ve incelenen balık sayıları. (: Salmo trutta macrostigma; S.p.: Salmo platycephalus) Habitat Nehir sistemi Balık türü Enlem Boylam (E) Rakım (m) İncelenen balık sayısı Alabalık zonu (km) Debi (Litre/sn) Zamantı Seyhan S.p. 38 o o Terbüzek Ceyhan 38 o o Kömür Ceyhan 38 o o Hurman Ceyhan 38 o o Söğütlü Ceyhan 38 o o Nergele Ceyhan 38 o o Aksu Ceyhan 37 o o Göksu Fırat 37 o o Ceyhan havzasında yer alan Fırnız, Terbüzek, Kömür, Hurman, Söğütlü, Nergele ve Aksu çayları ile Fırat Havzası ndaki Göksu Çayı nda Salmo trutta macrostigma, Seyhan havzasındaki Zamantı Çayı nda ise Salmo platycephalus örnekleri yakalanmıştır. Alabalık örnekleri su kaynaklarının üç farklı bölgesinden elektroşoker kullanılarak yakalanmıştır. Seçilen her istasyonda yaklaşık 100 er m lik bir mesafede avcılık yapılmış ve GPS kullanarak istasyonların coğrafik konumları belirlenmiştir. Yakalanan balık örnekleri içerisinde %4 lük formaldehit bulunan plastik bidonlarla laboratuvara getirilmiş ve her örneğin total boyu (mm), çatal boyu (mm), total ağırlığı (g) ölçüldükten sonra anteriodorsal bölümden, dorsal yüzgeçle line lateral arasından pul örnekleri alınmıştır. Pullar yaklaşık 24 saat %4 lük sodyum hidroksit solusyonunda tutulduktan sonra suyla yıkanmış ve %96 lık etil alkol solusyonunda tutulmuştur. Alkol solusyonundan çıkartılan pullar saf suyla yıkanarak preparat haline getirilmiş ve stereo mikroskopla yaş tespitleri yapılmıştır (Chugunova, 1959; Polat ve Gümüş, 1995). Boy ağırlık ilişkileri her bireyin çatal boyunun (x) ve total ağırlığının (y) doğal logaritmaları alınarak regrasyon analizine tabii tutulması ile önce doğrusal olarak daha sonra ise üssel olarak incelenmiştir (Sparre ve Venema, 1992). Boy-ağırlık ilişkilerinin incelenmesinde şu formül kullanılmıştır; W= q*fl b. Eşitliklerde verilen ifadelerde; W= Total ağırlık (g); FL = Çatal boy (mm); a ve b regrasyon analizinde hesaplanan değerlerdir. Bulgular Araştırma kapsamında yukarı Seyhan havzasındaki Zamantı Çayı nda yakalanan 113 adet Salmo platycephalus örneklerinde ise çatal boylar mm arasındadır (Tablo 2). S.t. macrostigma bireylerinde ise çatal boylar 57.5 ile mm arasında değişmiştir. Yukarı Ceyhan havzasındaki Fırnız Çayı ndan yakalanan acrostigma örneklerinde çatal boylar (FL) mm, Terbüzek Çayında mm, Kömür Çayı nda

3 mm, Hurman Çayı nda mm, Söğütlü Çayı nda mm, Nergele Çayı nda mm ve Aksu Çayı nda ise mm dir. Yukarı Fırat havzasındaki Göksu Çayı ndan yakalanan S.t. macrostigma bireylerinde ise çatal boylar mm olarak bulunmuştur(tablo 3). Tablo 2. Zamantı Çayı nda yaşayan Salmo platycephalus bireylerinin yaş gruplarına göre ortalama çatal boy(mm) ve ortalama ağırlık (g) değerleri. Yaş grupları Eşey, Birey sayısı ÇB (cm) Min-Max SD Ağırlık Min-Max SD (g) Juvenil: Dişi: Toplam birey: Toplam Juvenil: 3 Dişi: 1 Toplam birey: 5 Dişi: 6 Erkek: 8 Toplam birey: 14 Dişi: 2 Erkek: 2 Toplam birey: 4 Dişi: 10 Erkek: 7 Toplam birey: 17 Dişi: 12 0 Toplam birey: 22 Dişi: 18 0 Toplam birey: 28 Dişi: 3 Erkek: 5 Toplam birey: 8 Dişi: 2 Tolam birey:3 Dişi: 2 Toplam birey:3 Juvenil: 10 Dişi: 57 Erkek: 46 Tolam birey: Populasyonlara ait boy frekans dağılımları habitatlara göre incelendiğinde (Tablo 2 ve 3), Fırnız Çayı S.t. macrostigma populasyonunun büyük bir kısmı mm, Terbüzek Çayı populasyonu mm, Kömür Çayı populasyonu mm, Hurman Çayı nda mm, Söğütlü Çayın da mm, Nergele de mm, Aksu da mm, Göksu da mm ve Zamantı Çayı ndaki S.platycephalus populasyonları ise çoğunlukla mm boy gruplarına sahiptir. İncelenen alabalık örneklerinde yaş dağılım frekansları Tablo 4. te verilmiş olup, S.t. macrostigma bireylerinin 0 ve 9 yaşları arasında, 113 adet S. platycephalus bireyi ise

4 Ceyhan, Seyhan ve Fırat Nehirleri Doğal Alabalıkların Populasyon Özellikleri yaşları arasında bulunmuştur. En yaşlı bireyler Fırnız Çayı S.t. macrostigma populasyonu ile Zamantı Çayı S. platycephalus populasyonlarında tespit edilmiştir. acrostigma populasyonlarındaki bireylerin çoğunluğu 1 ve 3. yaşlarında olduğu tespit edilmiştir. Zamantı Çayı S. platycephalus populasyonunda ise bireylerin çoğunluğunu ise yaşlı bireyler oluşturmaktadır. Tablo 3. Ceyhan, Seyhan ve Fırat nehirlerinin üst kollarındaki alabalık populasyonlarında boy frekans dağılımı(: Salmo trutta macrostigma; S.p: Salmo platycephalus). Çatal boy(mm) S.p Zamantı Törbüzek Kömür Hurman Söğütlü Nergele Aksu Göksu Fırnız Toplam Toplam Tablo 4. Ceyhan, Seyhan ve Fırat havzalarındaki alabalık populasyonlarında yaş frekans dağılımları. (: Salmo trutta macrostigma; S.p.: Salmo platycephalus). Yaş S.p. Zamantı Törbüzek Kömür Hurman S.t. m. Söğütlü Nergele Aksu Göksu Fırnız Toplam Alabalık populasyonlarında ortalama total ağırlıklar Fırnız Çayı nda g, Terbüzek Çayı nda g, Kömür Çayı nda g, Hurman Çayı nda g, Söğütlü Çayı nda g, Nergele Çayı nda g, Aksu Çayı nda g, 56

5 Göksu Çayı nda g ve Zamantı Çayı ndaki S. platycephalus populasyonunda ise g olarak tespit edilmiştir (Tablo 2. ve 5.). Araştırma kapsamında farklı habitatlardaki alabalık populasyonların boy-ağırlık ilişkileri regrasyon analiz sonuçları ile incelenmiş olup, populasyonlara ait b katsayılarının 3 e yakın bulunması söz konusu alabalıklarda büyümenin izometrik olduğunu göstermektedir (Tablo 6). Ayrıca, regrasyon analizleri sonucu tespit edilen korelasyon katsayısının yüksek bulunması ise alabalıklardaki boy ve ağırlıklar arasında güçlü bir ilişki olduğunun ifadesidir. Tablo 5. Ceyhan, Seyhan ve Fırat havzalarındaki alabalık populasyonlarında yaş gruplarına ait ortalama total ağırlıklar (g). (: Salmo trutta macrostigma; S.p.: Salmo platycephalus). Yaş (Yıl) Fırnız(ÇB) Törbüzek(ÇB) Kömür(ÇB) Hurman(ÇB) Söğütlü(ÇB) Nergele(ÇB) Aksu(ÇB) Göksu(ÇB) Ortalama Tablo 6. Ceyhan, Seyhan ve Fırat Havzası alabalık populasyonlarında boy ağırlık ilişkileri (: Salmo trutta macrostigma; S.p.: Salmo platycephalus). Habitat Balık türü N b ± CI (% 95) r Zamantı S.p ± W= *FL Terbüzek ± W= *FL Kömür ± W= *FL Hurman ± W= *FL Söğütlü ± W= *FL Nergele ± W= *FL Aksu ± W= *FL Göksu ± W= *FL Tartışma Salmo trutta macrostigma ile yapılan çalışmalarda maksimim çatal boy kompozisyonları Çatak Çayı nda 39 cm (Çetinkaya, 1996), Kaz Dağları ndaki populasyonlarda 38 cm (Geldiay, 1968), Tekederesi nde 24.1 cm (Yüksel ve Kocaman, 1998), Köprüçay da 24 cm (Küçük vd., 1995) olarak bildirilmiştir. Çalışmamızda ölçülen maksimum çatal boylar Fırnız Çayı nda 48.5 cm, Terbüzek te 26 cm, Kömür de 36.5 cm, Hurman da 29.6 cm, Söğütlü de 36.9 cm, Nergele de 18 cm, Aksu da 26.4 cm, Göksu da 21.7 cm ve Zamantı Çayı ndaki Salmo platycephalus populasyonunda ise cm olarak bulunmuştur. Bu sonuçlara göre, Fırnız Çayı acrostigma populasyonunda tespit edilen 48.5 cm lik çatal boy şu ana kadar bu alttürle ilgili bildirilen en büyük boydur. Bu çalışmada incelenen diğer populasyonlardaki maksimum çatal boylar ise yukarıda verilen önceki çalışmalara benzer değerlerdir. Araştırma sonucunda Zamantı Çayı ndaki Salmo 57

6 Ceyhan, Seyhan ve Fırat Nehirleri Doğal Alabalıkların Populasyon Özellikleri platycephalus populasyonunun ortalama çatal boy değerleri diğer sistemlerdeki acrostigma populasyonlarından daha büyüktür. acrostigma nın farklı sistemlerdeki yaş kompozisyonları Çatak Çayı nda 1-8 (Çetinkaya, 1996); Kaz Dağları ndaki derelerde 0-5 (Geldiay, 1968); Tekederisi nde 1-5 (Yüksel ve Kocaman, 1998); Madrek Deresi nde 0-4 (Aras vd, 1986) ve Köprüçay da 1-4 (Küçük vd., 1995) olarak bildirilmiştir. Çalışmamızda, Fırnız Çayı S.t. macrostigma populasyonunda tespit edilen 9 yaş ve Zamantı Çayı S.platycephalus populasyonunda bulunan 10 yaş Türkiye deki alabalık populasyonları için rapor edilenlerden daha büyüktür. Bu çalışmadaki diğer populasyonlarda tespit edilen yaşlar ise Çatak, Kazdağları, Tekederesi, Madrek Deresi ve Köprüçay da rapor edilenlerle benzerdir. Populasyonlara ait yaş frekans dağılımlarına bakıldığında Zamantı Çayı ndaki S. platycephalus haricindeki populasyonların 2-3 yaşlarından itibaren önemli derecede azaldığı görülmektedir. Zamantı Çayı ndaki S. platycephalus bireylerinde(n=113) juvenil bireylerinin ortalama ağırlıkları g, dişi bireylerin ortalama ağırlıkları g, erkek bireylerin ise g dır. S.t. macrostigma bireylerinin Ceyhan nehrinin kollarından olan Fırnız Çayı ndaki ortalama ağırlığı 96.8 g, Törbüzek te 38.7 g, Kömür çayı nda 49.4 g, Hurman da g, Söğütlü de g, Aksu da ise g, Fırat ın bir kolu olan Göksu Çayı nda ise 37.6 g olarak bulunmuş olup Zamantı Çayı hariç Ceyhan ve Fırat nehirlerinin üst kollarında yaşayan acrostigma bireyleri üzerinde aşırı derecede avcılık baskısının olduğunu söyleyebiliriz. Doğal alabalık populasyonlarına etki eden önemli faktörler ise alabalık işletmeleri, hidroelektrik santralleri(hes), barajlar, aşırı ve kontrolsüz avlama ve akarsu sistemlerinin kirletilmiş olmasıdır. Son yıllarda Fırnız çayı üzerinde hidroelektrik santrali(hes) ve iki adet alabalık işletmesi kurulmuş olup doğal alabalık populasyonları yok denilecek seviyede azalmıştır. Ayrıca doğal alabalık bulunan Söğütlü, Nergele, Törbüzek gibi çaylarda alabalık işletmeleri bulunmakta olup söz konusu işletmelerden kaçan gökkuşağı alabalıklarının doğal alabalık populasyonlarına olumsuz etkilerinin (hibridizasyon, predatörlük, rekabet etkisi gibi) olduğu düşünülmektedir. Alabalık işletmelerinin derenin su kalitesini bozduğu bildirilmektedir (Boaventura vd., 1997). Bölgede yer alan işletmelerin tamamında arıtma tesisi olmadığından kullandıkları kirli suyu mevcut sisteme salmakta ve doğal alabalıklar ise bundan olumsuz yönde etkilenmektedirler. Doğal alabalık populasyonları biyolojik çeşitlilik açısından olduğu kadar ekonomik açıdan da önemli bir kaynak haline getirilebilir. Bu amaçla, Ceyhan, Seyhan ve Fırat havzalarındaki doğal alabalık populasyonlarının iyileştirilmesi, yavru takviyesi ile stoklarının zenginleştirilmesi ve koruma stratejilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Kaynaklar Alp, A., Kara, C., Büyükçapar, H.M Reproductive biology of brown trout, Salmo trutta macrostigma Dumeril 1858, in a tributary of the Ceyhan River which flows into the eastern Mediterranean Sea. J. Appl. Ichthyol. 19: Alp, A., Kara, C., Buhan, E Ceyhan, Seyhan ve Fırat Havzalarındaki Doğal Alabalıklarda Populasyon Özellikleri ve Koruma Gereksinimleri, Türk Sucul Yaşam Dergisi, 1:1, Arslan, M., Aras, N.M Structure and Reproductive Characteristics of Two Brown Trout (Salmo trutta) Populations in the Çoruh River Basin, North-eastern Anatolia, Turkey, Turk. J. Zool., 31, Aras, M.S Çoruh ve Aras havzası alabalıkları üzerinde biyo-ekolojik araştırmalar. Atatürk ünv. Ziraat Fak. Derg, 7.1: Aras, S., Karaca, O., Yanar, M Bio-ecological studies on the brown trouts (Salmo trutta L.) in the stream of Madrek of River Aras, (in Turkish). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 17 (1-4): Balık, S Recherces sur les populations de Truites de La Region Thracienne. Ege University Faculty of Sciences Journal Series B, VII 1,

7 Boaventura, R., Pedro, A.M., Coimbra, J., Lencastre, E Trout farm effluents characterization and impact on the receiving streams. Enviro. Pollut., 95(3): Balık, S Systematic and zoogeographic investigations on inland water fishes of the Mediterranean Region of Turkey, (in Turkish). Turkish Journal of Zoology D 12:2, Bardakçı, F. Tanyolaç, J. and Akpınar, M.A Sivas iç sularında yakalanan alabalık (Salmo trutta L.) populasyonlarının morfolojik karşılaştırılması. Turk. J. Zool., 18: 1-6. Bardakçı, F., Değerli, N., Özdemir, O. and Başıbüyük, H.H Phylogeography of the Turkish Brown Trout Salmo trutta L.: Mitochondrial DNA PCR-RFLP Variation. Journal of Fish Biology, 68: Behnke, R. J (29 Dec.) [Ref ID: 250] Süsswasserfische der Türkei. 6. Teil. A new subgenus and species of trout, Salmo (Platysalmo) platycephalus, from southcentral Turkey, with comments on the classifikation of the subfamily Salmoninae. Mitteilungen aus dem Hamburgischen Zoologischen Museum und Institut v. 66: Chugunova, N. I., Age and growth studies in fish (Trens.From. Russian). Israel Program for Scientific Translations Ltd. 132 p. Çakmak, E. Kurtoğlu, İ. Z., Çavdar, Y., Aksungur, N., Firidin, Ş., Başçınar, N., Aksungur, M., Zengin, B., Ak, O., Esenbuğa, H Karadeniz alabalığı (Salmo trutta labrax Pallas, 1811) nın Yetiştiriciliği, ve Balıklandırma Amacıyla Kullanımı, Proje Sonuç Raporu kitabı, TAGEM/HAYSÜD/2001/07/01/20, Trabzon. 217 s. Çetinkaya, O Çatak çayı (Dicle nehri) dağ alabalıklarının (Salmo trutta macrostigma Dum. 1858) bazı biyolojik özelliklerinin incelenmesi. İ.Ü. Su Ürünleri Dergisi, Cilt 9-13, sayı 1-10: Ekingen, G., Morphological characters of some Turkish Trouts (in Turkish). Fırat University Journal of Veterinarian Faculty, 3:1, Geldiay, R. and Balık, S Türkiye tatlısu balıkları. Ege Ünv. Fen Fak. Kitaplar Serisi No: 97, Ege Ünv. Basımevi, İzmir, 519 s. Geldiay, R., A study on trout (Salmo trutta L.) populations in the streams of Kazdağı, (in Turkish). VI. Milli Türk Biologi Kongresi Tebliğler, s Gülle, İ., Küçük, F., Güçlü, S.S., Gümüş, E., Demir, O Dağ Alabalığı (Salmo trutta macrostigma Dumeril, 1858) nın Türkiye nin Batı Akdeniz Havzası ndaki Yayılış Alanı, Populasyon ve Habitat Özellikleri, Ulusal su Günleri, , Antalya. IUCN, IUCN Red list of Threatened Species. Available at: org/search/details.php.species= Kara, C., Alp, A Feeding habits and diet composition of brown trout (Salmo trutta) in the upper streams of river Ceyhan and river Euphrates in Turkey. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 29: Karataş, M Ataköy baraj gölünde (Tokat) yaşayan alabalıkların (Salmo trutta L.) üreme özelliklerinin incelenmesi. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 21: Karataş, M Age at sexual maturity, spawning time, sex ratio, fecundity of population of trouts (Salmo trutta L.) inhabiting in the Tifi brook (Tokat-Turkey) (Oral presentation). Symposium Development and Growth of Fishes 5-8 July, St. Andrews, Scotland. Kuru, M., Investigations of freshwater fish (Pisces) in Dicle-Fırat, Kura-Aras Van Lake and Black Sea Region with respect to taxonomic and zoogeographic aspects (Ass. Prof. thesis), (in Turkish). Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Bölümü. Küçük, F., M. Özbaş, O. Demir, Determination of spawning season of Salmo trutta macrostigma population in Köprüçay (Antalya), (in Turkish). SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 4, Polat, N.,. Gümüş, A. K Age determination and evaluation of precision using five bony structures of the brond-snout (Chondrostoma regium Heckel 1843). Tr. J. Zool., 19: Sparre, P. and Venema, S.C., Introduction to tropical fish stock assessment. Part 1. Manual FAO Fish. Tech. Pap. No: 306/1, Rev. 1, 376. Sušnik, S., Schöffmann, J. and Snoj, A Phylogenetic position of Salmo (Platysalmo) platycephalus Behnke 1968 from south-central Turkey, evidenced by genetic data. J Fish Biol, 64: Tarkan, A.N., Tarkan, A.S., Bilge, G., Gaygusuz, Ö. and Gürsoy, Ç Threatened fishes of the world: Salmo platycephalus Behnke,1968 (Salmonidae) Environ. Biol. Fish., 81: Tabak, İ., Aksungur, M. Zengin, M. Yılmaz, C. Aksungur, N. Alkan, A. Zengin, B. Mısır, D.M Determinations of the bioeological characteristics of the Blac Sea trout (Salmo trutta labrax Pallas, 1811) and investigation of its cultural conditions, (in Turkish). TAGEM/HAYSUD/98/12/01/007 Projesi Sonuç Raporu. Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Trabzon, 238 p. Tortonese, E., The trouts of Asiatic Turkey. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobioloji Enstitüsü Dergisi, Seri B2, Yüksel, A. Y., E. M. Kocaman, Some of the properties of brown trout (acrostigma Dumeril 1858) in Tekederesi (Erzurum), III. Fisheries Symposium of east Anatolia, Erzurum