ŞUBAT 2013 SAYI:14 KONFORLU, ENERJİ TASARRUFLU ÇEVRE DOSTU. YEŞiL BiNALAR

Transkript

1 KONFORLU, ENERJİ TASARRUFLU ÇEVRE DOSTU YEŞiL BiNALAR ŞUBAT 2013 SAYI:14

2

3

4 SÖYLE DİLLERİN OLAYIM Beni sonu olmayan Bir sevdaya ısmarla Bir şarkı söyle bana Bak yüzüme ezberle Etle tırnak gibiyiz Sen bana leyli söyle Ben umutla dolayım İçimde söylenmemiş Kelimeyi yakala Bana derdini söyle Söyle dillerin olayım

5 "KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ GÖZÜMÜZ KESİYOR, ASIL ZOR OLAN KAFALARI DÖNÜŞTÜRMEK" Başlıktaki söz, Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği tarafından düzenlenen 2. Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi'nin açılışında konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar a ait. Konforlu, enerji tasarruflu, çevresi park ve bahçelerle donanmış yeşil binalardan oluşan yerleşim birimleri üreteceklerini belirten Bakan Erdoğan Bayraktar, Fakat buna karşı çıkan kesimlerin dönüşümünü nasıl yapacağız, bizim kafamızı yoran o diyerek, gelişmenin önüne set çekmeye çalışan anlayışın artık sona ermesi gerektiğine dikkat çekiyor. Çevre yatırımlarıyla göz kamaştıran, cumhuriyet tarihin en önemli kentsel dönüşüm hamlesini başlatan Türkiye, bazı çevrelerin tüm engelleme çabalarına rağmen, geleceğe umut ve güvenle bakıyor Kentsel dönüşümü önemli bir fırsat olarak gören Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hülagü Kaplan, ayın röportajında bazı konuların altını özenle çiziyor. Kentlerin aşırı nüfusa teslim edilmemesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Kaplan, Kentin tüm mekânları herkes için erişilebilir olmalı. Görme, işitme ve ortopedik engeli bulunanlar, kent mekânında kendi başlarına, refakatsiz hareket edebilme özgürlüğüne kavuşmalı diyerek konunun bir başka yönüne dikkat çekiyor. Kadim Şehirler de Mardin in üzerindeki sır perdesini aralayan Mehmet Ali Abakay, Anlatılması, yaşanmadığı zaman oldukça güç bir şehir olarak nitelendiği Mardin in davetini şu satırlarla iletiyor: Mardin, sizi güzelliklerini içinde saklayan gül bahçesi misali beklemektedir. Güzellikleri görme adına sizi davet etmektedir, lisân-ı hâl ile. Kültürüyle, folkloruyla, inanç zenginliğiyle, mimarîsiyle, zengin mutfağıyla, tarihin içinde asırlara yolculuğun merkezinde Mardin, gelen misafirlerini bekliyor. Kyoto Başarıya Ulaşamadı başlıklı yazısında Yılmaz Deniz Aydemir, küresel sera gazı emisyonunu azaltmak amacıyla 2007 de yürürlüğe giren ve ilk dönemi 2012 de sona eren Kyoto Protokolü nün başarısızlığındaki en büyük etkenin, hızla gelişmekte olan Çin, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelerin ekonomik çıkarları olduğunu kaydediyor. Özel Çevre Koruma Bölgelerinde bu ay Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi Denizel Alan Biyolojik Çeşitlilik Araştırması ele alınıyor. Araştırmanın, bölgenin turizm ve balıkçılık açısından da öneme sahip olması nedeniyle, sürdürülebilir kaynak yönetimine ciddi katkı sağladığına dikkat çekiliyor. Aydın Derin, Mimar Kuşlar dosyasıyla bizleri kanatlı uygarlığın büyüleyici görsel şölenini izlemeye çağırıyor. Aytekin Aydın, Şehri Düşünmek başlıklı denemesinde şu ifadeleri kullanıyor: Şehri düşünmek, yapay kavramlara ve onlarla düşünen insanlara ve onların yönetimi olan sınırlarla belirlenmiş daracık -geniş olsa bile bunaltıcı- yerleşimlerine karşı, bir güzel site ve şehirlerin kardeşliği arayışıdır. Bir Yüzümüz Şehirdir Bizim başlıklı denemesinde Mustafa Karaosmanoğlu, Her şehir kendi ismini kazımak ister insanın künyesine diyor; ancak bunun tam zıddının da kabil olabildiğinin altını çiziyor: Lakin bazen hikâye değişir. Bir büyük anlam gelir, şehrin bütün kodlarını dönüşüme uğratarak. Şehir boyun eğer, ram olur, itirazdan itaate geçer apansız. İnsan büyür, insanla birlikte büyür şehir. İnsan ve Eser de Antoni Gaudi yi mercek altına alan Osman Mimaroğlu, Taşlar da şiir söyler kendi dilince diyor ve Gaudi nin tarzını, şehrin eskiyen yüzünden büyülü bir dünyanın eşiğine geçiş denemesi olarak nitelendiriyor. Her bahar ayrı bir heyecan ve taze bir başlangıçtır. Çevre ve Şehir in baharı ve yenilikleri müjdeleyen Mart sayısında buluşmak üzere Saygılarımızla

6 YIL: 2 SAYI: 14 ŞUBAT 2013 Türkiye Çevre Koruma Vakfı İktisadi İşletmesi (TUÇEV) adına Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ümit Kaçar Yayın Koordinatörü Ahmet Usta Yayın Kurulu Hüseyin Güç Mustafa Karaosmanoğlu Yılmaz Deniz Aydemir Haber Merkezi Arif Mehmet İpek Veli Yıldız Sevilay Esen Hazal Çelik Metin Kakar Reklam Serdar Uyanık Tasarım DB Yapım Mehmet S. Fidancı Fotoğraflar Selahattin Aydınlı Mustafa Demirel Sıtkı İlanbey Yönetim Yeri Mustafa Kemal Mah Sokak No: 5/9 Çankaya, Ankara Tel: BAKANLIKTAN KISA HABERLER...10 ÇAMLICA CAMİİ PROJESİNDE BAZI DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI BİR YÜZÜMÜZ ŞEHİRDİR BİZİM Mustafa KARAOSMANOĞLU KYOTO BAŞARIYA ULAŞAMADI Yılmaz Deniz AYDEMİR KIŞIN ILIK GEÇMESİ GRİP SALGININI ARTIRIYOR Aydın DERİN Doç. Dr. HÜLAGÜ KAPLAN İLE SÖYLEŞİ GÖKYÜZÜNDE DANS EDEN RUHLAR MİMAR KUŞLAR Aydın DERİN ŞEHRİ DÜŞÜNMEK Aytekin AYDIN ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ KÖYCEĞİZ-DALYAN KADİM ŞEHİRLER MARDİN... BİR TUTAM MARDİN RİLKE'YE AĞIT TAŞLAR DA ŞİİR SÖYLER KENDİ DİLİNCE ANTONI GAUDI Osman MİMAROĞLU ŞEHRİN ÇOCUKLARI Hüseyin GÜÇ KİTAP TANITIM BİLİNÇ TESTİ / EV ALETLERİ Türü Yaygın Süreli Baskı Fersa Ofset Baskı Tesisleri, Ankara Tel: Basım Tarihi Şubat 2013 Ankara ISSN (Ücretsizdir) Doç. Dr. HÜLAGÜ KAPLAN İLE SÖYLEŞİ Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hülagü Kaplan a göre, kentler aşırı nüfusa teslim edilmemeli. İstanbul un nüfusunu artırmak şöyle dursun, mümkünse nüfusu çevre illere aktarılmalı ve bundan kimse korkmamalı. KANATLI UYGARLIĞIN GÖRSEL ŞÖLENİ MİMAR KUŞLAR Kanatlı uygarlık olarak anılan kuşlar, her türlü koşulu hesaba katarak özenle oluşturdukları yuvalar ile hem usta mimarları aratmıyorlar, hem de doğayı süslüyorlar.

7 06 2. ULUSLARARASI YEŞiL BiNALAR ZiRVESi NDE KONUŞAN BAKAN BAYRAKTAR: Kentsel Dönüşümü Gözümüz Kesiyor, Asıl Zor Olan Kafaları Dönüştürmek Konforlu, enerji tasarruflu, çevresi park ve bahçelerle donanmış yeşil binalardan oluşan yerleşim birimleri üreteceklerini belirten Bakan Erdoğan Bayraktar, Fakat buna karşı çıkan kesimlerin dönüşümünü nasıl yapacağız, bizim kafamızı yoran o diye konuştu ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ KÖYCEĞİZ - DALYAN Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi Denizel Alan Biyolojik Çeşitlilik Araştırması, bölgenin turizm ve balıkçılık açısından da öneme sahip olması nedeniyle, sürdürülebilir kaynak yönetimi açısından ciddi katkı sağlamıştır. MARDİN... BİR TUTAM MARDİN... Mezopotamya Tarihi'nin kâdîm şehirlerinden biridir, Mardin. Güneydoğu Anadolu'nun farklı kültürleriyle herc u merc olduğu, birçok egemenliğin, inancın hüküm sürdüğü toprakların ipek yolu güzergâhında bir merkezdir, Mardin. TAŞLAR DA ŞİİR SÖYLER KENDİ DİLİNCE ANTONI GAUDI 25 yaşında vasat bir öğrenci seviyesinde, lakin sektirmeden 4 yılda mimarlık bölümünü bitirdi.

8 KAPAK KONUSU 2. ULUSLARARASI YEŞiL BiNALAR ZiRVESi NDE KONUŞAN BAKAN BAYRAKTAR: Kentsel Dönüşümü Gözümüz Kesiyor, Asıl Zor Olan Kafaları Dönüştürmek Konforlu, enerji tasarruflu, çevresi park ve bahçelerle donanmış yeşil binalardan oluşan yerleşim birimleri üreteceklerini belirten Bakan Erdoğan Bayraktar, Fakat buna karşı çıkan kesimlerin dönüşümünü nasıl yapacağız, bizim kafamızı yoran o diye konuştu. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği tarafından düzenlenen 2. Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi'ne katılan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye'de şehirlerin ve yapı stokunun büyük kısmının dayanıksız, sağlıksız, enerjiyi savuran binalardan oluştuğunu anlattı. Kentlerin alt yapısının eski ve yetersiz olduğunu kaydeden Bakan Bayraktar, bu çerçevede 14 milyon konutun ısı yalıtımı, mantolama, enerji sertifikası almaları yönünden gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. 6,5 milyon konutu 20 sene içinde mutlaka yenileyecek tarzda program yaptıklarını hatırlatan Bakan Bayraktar, Gayemiz, sadece binaları yenilemek değil, önümüzdeki süreçte ülkenin gelişme ve ilerleme grafiğini de yükseltecek en önemli çalışma, dönüşüm seferberliğimiz olacak diye konuştu. Uygulamayla birlikte afet sonrası oluşan can ve mal kayıplarının çok büyük ölçüde azalacağını, salaş yapıların yerine enerji tasarruflu modern binalar inşa edileceğini kaydeden Bakan Bayraktar, inşaat sektörünün gelişeceğini ve istihdamın artmasına katkı sağlanacağını da belirtti. Türkiye'nin gelişimine paralel şehircilik anlayışıyla marka kentler oluşturacaklarına değinen Bayraktar, kentsel dönüşümü bu çerçeveye oturtarak çalışmalarını yürüttüklerini söyledi. Bayraktar, yeni binalarda rüzgâr ve güneş enerjisi ile yağmur suyundan istifade etme şeklinde yenilikler ortaya konulacağını vurguladı. KAYABAŞI, SEATTLE İLE YARIŞACAK Kentsel dönüşüm sonrasında ekolojik şehirlerin sayısının artacağını dile getiren Bakan Bayraktar, dünyada genel olarak kişi başına yeşil alan 8-12 metrekare arasında iken, dönüşüm çalışmalarında yeşil alan kriterinin 18 metrekare olacağını söyledi. Türkiye'nin enerjiye yıllık milyar dolar ödediğini belirten Bakan Bayraktar, Binalarımızın tamamını enerji tasarruflu hale getirdiğimiz takdirde 8 milyar dolar ile 15 milyar dolar arasında enerji tasarrufu sağlamış olacağız dedi. İstanbul'da gerçekleştirilecek iki yeni projeden bahseden Bakan Bayraktar, Kayabaşı projesinde iddialı olduklarını ifade etti. Bayraktar, Dünyada kurulan şehirlere baktığımız zaman, Kuala Lumpur 6 ÇEVRE ve ŞEHİR ŞUBAT 2013

9 Ben bunlarına o kadar fazla kızmıyorum. Fakat bunların söylemlerine takılanlara çok üzülüyorum. Hakikaten bugün dönüşümü artık bizim gözümüz kesiyor. Bu milletin desteği, projeyi sahiplenmesi oldukça, biz ülkemizi salaş yapılardan, kaçak yapılardan kurtaracağız. Konfor bahşeden, yeşil bina olan ve enerji tasarruflu olan, çevresi parklarla, bahçelerle donanmış yerleşim birimlerini üreteceğiz. Fakat buna karşı çıkmak isteyen kesimlerin dönüşümünü nasıl yapacağız bizim kafamızı yoran o. Kurum olarak belli bir kulvarda olan, pozisyon olarak destek vermesi gerektiği yerde olup da hala daha bu projeye destek vermeyenleri nasıl dönüştüreceğiz. Gerçekten bu bizi düşündürüyor ve bu konuda çözüm üretmiş değiliz. Müteahhitlik firmalarının İzmir, Bursa, Diyarbakır gibi gelişmekte olan şehirlere yatırım yapmaları gerektiğini dile getiren Bakan Bayraktar, yenilenecek 6,5 milyon konutun büyük bölümünün yeşil bina tarzında tasarlanacağını söyledi. YENİ BİNALARA ENERJİ KİMLİK KARTI 2. Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi ni izleyen gazetecilerin sorularını da cevaplandıran Bakan Bayraktar, Ispartakule'de yeri Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar, Afet Riski Altındaki Binaların Dönüştürülmesi Kanunu kapsamında başlattıkları kentsel dönüşüm çalışmaları sırasında önümüzdeki 20 yıl içerisinde binalarımızın tamamını enerji tasarruflu bina haline getirmeyi planladıklarını söyledi. gibi, hatta geçmişte çok iddialı kurulan Vancover, Seattle gibi şehirlere baktığımız zaman, Kayabaşı'nın da onlarla mukayese olabilecek durumda olduğunu görmekteyiz dedi. Kayabaşı projesini, üçüncü havaalanını içine alacak şekilde ve 1,5 milyon insanı barındıracak tarzda modern bir şehir olarak inşa edeceklerini kaydeden Bayraktar, ihale çalışması biten projenin, İstanbul'un kentsel dönüşüm sürecine katkı yapacağını ifade etti. KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ GÖZÜMÜZ KESİYOR Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi projesine karşı çıkanlar olduğunun altını çizen Bakan Bayraktar, şöyle devam etti: ŞUBAT 2013 ÇEVRE ve ŞEHİR 7

10 Kuala Lumpur, Vancover, Seattle gibi şehirlerle yarışacak olan Kayabaşı projesini, üçüncü havaalanını içine alacak şekilde ve 1,5 milyon insanı barındıracak tarzda modern bir şehir olarak inşa edeceklerini kaydeden Bayraktar, ihale çalışması biten projenin, İstanbul'un kentsel dönüşüm sürecine katkı yapacağını ifade etti. olanlar, evi olanlar veyahut orada proje yapmak isteyenler zaman içerisinde çok kârlı çıkacak, onu söyleyebilirim dedi. Yeni ruhsat alan binalarda mutlaka enerji kimlik belgesi alınması gerektiğini hatırlatan Bakan Bayraktar, 2011'de başlattıkları uygulamaya göre, eski binalarda mantolama ve çatı izolasyonunun yapılması durumunda enerji kimlik belgesi verildiğini kaydetti. Bayraktar, Afet Riski Altındaki Binaların Dönüştürülmesi kapsamında yaptığımız kentsel dönüşümde, 20 yıl içerisinde binalarımızın yüzde 90'ını, yüzde 100'ünü enerji tasarruflu bina haline getirmeyi planlıyoruz dedi. Türkiye'nin enerjiye yıllık milyar dolar ödediğini belirten Bakan Bayraktar, şunları söyledi: Binalarımızı enerji tasarruflu hale getirdiğimiz takdirde binalarımızda yüzde 30 ile yüzde 40 arasında enerji tasarrufu sağlayacağız. Toplamda da yüzde 10 ile yüzde 15 arasında enerji tasarrufu elde edeceğiz. Binalarımızın tamamını enerji tasarruflu hale getirdiğimiz takdirde 8 milyar dolar ile 15 milyar dolar arasında enerji tasarrufu sağlamış olacağız. TÜRKİYE'NİN MARKA DEĞERİ ARTACAK Bakan Bayraktar, bir soru üzerine, TOKİ'nin Kayaşehir'de yaklaşık 20 bin konutu bitirdiğini ifade ederek, şunları kaydetti: Pahalı bir şehir değil, her gelir grubunun barınabileceği bir şehir. Metro geldikten sonra, diğer bütün sosyal donatılar bittikten sonra, alternatif yollar yapıldığında, üçüncü boğaz köprüsünden gelen çevre yolu da oradan geçtiği zaman Kayabaşı, Kemerburgaz'la, havaalanıyla, yeni yapılacak olan kanalla birlikte dünya ölçeğinde çok iddialı bir şehir olacak. Türkiye'nin ve İstanbul'un marka değerini artıracak. Ispartakule ile ilgili gelişmeler olduğunu ve buranın önemli bir merkez olacağını anlatan Erdoğan Bayraktar, Ispartakule'de yeri olanlar, evi olanlar veyahut orada proje yapmak isteyenler zaman içerisinde çok kârlı çıkacak, onu söyleyebilirim diye konuştu. BİRAZ PARA BİRİKTİRECEKSİNİZ Maketten konut satışı konusunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın yetkilendirildiğini hatırlatan Bakan Bayraktar, maketten satış yapılmasının sigorta altına alınması ve maketten konut alan vatandaşların mağdur edilmemesi konusunda çalışmalar yapıldığını bildirdi. Kayaşehir'de gazeteciler için yapılacak konutlara ilişkin bir soru üzerine Bakan Bayraktar, Çalışma bizim dönemimizde başlamıştı, devam ediyor. Mehmet Atalay'la beraber, TOKİ ile beraber, biz de yardımcı oluyoruz devam ediyor. Hiç parası olmayana konut yok, biraz para biriktireceksiniz ifadesini kullandı. 8 ÇEVRE ve ŞEHİR ŞUBAT 2013

11

12 KISA HABERLER KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA ÇEVRE MÜFFETİŞİ ÇOCUKLAR GELİYOR! Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler ile birlikte yürüteceği Temiz Türkiyem Pilot Eğitimi Projesi ni başlatıyor. Toplumun her kesiminde, çevre bilinci oluşturmak için eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarını yapacak olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilk etapta belirlenen, 15 belediyedeki 4. Sınıf öğrencilerini adeta birer çevre müfettişi olarak yetiştirecek. Bu kapsamda başlatılan Temiz Türkiyem Pilot Eğitim projesiyle, öğrencilerin çeşitli aktivitelerle eğitilerek birer çevre müfettişi olması sağlanacak. Özel kimlik kartları dağıtılacak öğrenciler için çevre konulu eğitim seminerleri, geri dönüşüm çalışmaları, tiyatro gösterileri, çevre gezileri ve yarışmalar yapılacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler ve il müdürlükleriyle ortak yürütülecek olan projeye ilk etapta Küçükçekmece, Bağcılar, Esenler, Üsküdar, Fatih, Altındağ, Keçiören, Sincan, Şahinbey, Adapazarı, Trabzon, Denizli, Adıyaman, Uşak ve Bilecik belediyelerinden başlanacak. SAROS KÖRFEZİ NİN SIRRI ARAŞTIRILIYOR Özel Çevre Koruma Bölgelerindeki kara ve deniz alanlarındaki biyolojik çeşitliliğin haritasını çıkararak bu bölgelerdeki araştırmalarına hızla devam eden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dünyada kendini temizleyebilen 5 körfezden biri olan Saros Körfezi nin denizel ve karasal biyolojik çeşitliliğini tespit ediyor. Bakanlık Kurulu karasıyla 2010 yılında Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) ilan edilen Saroz Körfezi nin doğal, kültürel, ve tarihi değerlerinin korunması amacıyla, denizel ve karasal biyolojik çeşitliliğini araştıracak olan Bakanlık, Saros Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesinde yapılacak Yönetim Planına altlık oluşturmak üzere, biyolojik açıdan kıyı ve deniz ortamı değerlendirilerek önceliklerin belirlenmesi için mevcut makroskobik denizel ve karasal biyolojik çeşitliliğin tespitini gerçekleştirmeyi amaçlıyor. BALKONDA ÇANAK ANTEN DEVRİ SONA ERİYOR Yeni yapılacak binaların balkonlarına çanak anten koydurmayacaklarını belirten Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, eski binalardaki benzer uygulamaların da 2014 yılı sonuna kadar kaldırılacağını ve böylece görüntü kirliliğine son verileceğini söyledi. Bu konuyla Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile görüştüklerini kaydeden Bayraktar, şunları söyledi: Biz çok ciddi bir kentsel dönüşüm yapıyoruz. Binalarımızın fotoğrafını güzelleştirmemiz lazım. Şehirlerimizi güzelleştirmemiz lazım. Bu bağlamda, balkonlarımızdaki çirkin görüntüleri de mutlaka ortadan kaldıracağız. İnsanımızı incitmeden, kırıp dökmeden başaracağız bunu. Görüntü kalitesini artıracak önlemleri RTÜK ile birlikte alacağız. Yeni yapılacak binaların balkonlarına kesinlikle çanak anten koydurmayacağız. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın talimatı doğrultusunda RTÜK Başkanı Davut Dursun ile bir araya geldiklerini belirten Çevre Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Baş ise, bu rahatsız edici görüntüyü ortadan kaldırmak için Kurul ile birlikte komisyon oluşturarak çalışma başlattıkları dile getirdi YILINDA 497 TON ATIK PİL TOPLANDI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2012 yılında 497 ton atık pil topladı. Atık pillerin yüzde 34 lük kısmı okullarda toplanırken, atık pil toplama oranında İstanbul yüzde 36 ile en çok atık pil toplayan il oldu. Bakanlıkça yetkilendirilen ve Türkiye de atık pil konusunda tek yetkili kuruluş olan Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) 2004 yılından beri atık pil toplama çalışmalarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda yürütüyor. Uygulamanın başladığı 2004 ten 2012 ye kadar bin 762 ton atık pil toplandığını kaydeden Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye, atıkların dönüşümünde, birçok Avrupa ülkesinden ileri bir seviyededir dedi. Atıkların geri kazanım faaliyetleri sonucu sağlanan katma değerin yıllık 1 milyar lirayı aştığını belirten Bakan Bayraktar, Atıktan geri dönen kazanç altın gibi değerli, gerek geri kazanım malzemeleri gerekse enerji elde edilerek ekonomik kazanç sağlıyoruz. PTT noktalarından alışveriş merkezlerine, camilerden devlet dairelerine 10 ÇEVRE ve ŞEHİR ŞUBAT 2013

13 KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA oradan parklara kadar birçok toplama noktası oluşturmuş durumdayız dedi. GERİ KAZANIMLA 21 MİLYON AĞAÇ KURTARILDI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı, kâğıt ambalaj ve ambalaj atık yönetim sistemini kontrol etmek, veri oluşturmak amacıyla ambalaj elektronik yazılım programı geliştirdi. Kâğıt ambalaj üreticileri ve ürünlerini kâğıt ambalajı olarak piyasaya süren işletmeler, 2012 yılında 2 Milyon 874 Bin 998 ton kâğıt ambalaj veri girişi yaptı. Bakanlık ambalaj atığı üreticilerinin yanı sıra, ambalaj atığını toplayan ayıran ve geri dönüştüren işletmelerinde veri girişi yapmasını sağladı. Bu sistem sayesinde 2012 yılında ambalaj atığı geri dönüşüm tesislerinde 1 Milyon 252 Bin 117 ton kâğıt ambalaj atığı geri dönüşümü yapıldığı gözlendi. Bakanlık olarak atık geri dönüşümüne çok önem verdiklerini belirten Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, 1 ton kâğıdın geri kazanılmasında 17 adet çam ağacının kurtarıldığını hatırlattı yılında yaklaşık 21 milyon adet yetişmiş çam ağacını kurtararak 192 dekar orman alanını koruduklarını kaydeden Bayraktar, ambalaj atığı oluşturanların, ambalaj atıklarını diğer atıklardan ayrı biriktirerek, belediyelerin sistemine vermeleri gerektiğini söyledi. Bakan Bayraktar şöyle devam etti: Belediyelerimiz bu çalışmalarını ambalaj atığı yönetim planları kapsamında geçici faaliyet belgeli/çevre lisanslı işletmelerle gerçekleştiriyorlar. Kaynağında ayrı toplanan ambalaj atıkları, toplama, ayırma tesislerinde cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine gönderiliyor. Kâğıt geri dönüşüm tesislerinde ihtiyaca göre orijinal hammaddeye belirli oranlarda karıştırılarak tekrar kâğıt üretiliyor. Kâğıt geri kazanımı ile %50 enerji tasarrufu sağlanmakta, daha az ağaç kesileceğinden doğal kaynaklarımız daha çok korunmaktadır. NAYLON POŞET YERİNE BİYOBOZUNUR POŞET Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, naylon poşet yerine doğa dostu biyobozunur poşetlerin kullanımını teşvik edecek. Konuyla ilgili konuşan Çevre Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Baş, doğada kısa sürede yok olması nedeniyle biyobozunur poşet imalatını sağlamak üzere poşet üreticileriyle görüşmelerinin devam ettiğini söyledi. Bakanlık olarak bu poşetlerin sponsorluğunu yaparak üreticilere ve marketlere destek vermeyi planladıklarını ifade eden Baş, Marketler naylon poşetleri parayla alıyor. Biyobozunur poşetlerin fiyatı, normal poşetlerin iki katı kadar. Market mesela 100 bin liralık poşet aldığında, bunun belli bir miktarını Bakanlık olarak karşılayıp, teşvik edici noktada olacağız. Dolayısıyla da rakamlar aşağıya düşmüş olacak dedi. Naylon poşetlerin parayla, biyobozunur poşetlerinse bedava alabileceğini anlatan Baş, Plastik poşet alanlara da bedel koyalım diyoruz. Plastik poşet, Avrupa'nın tümünde ve Türkiye'deki bazı büyük marketlerde parayla satılıyor. Vatandaşımız illaki plastik poşet isterse onun bedelini ödeyecek. Bu yönde bir planlama yapıyoruz dedi. TÜRKİYE NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FOTOĞRAFI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile TÜBİTAK TÜSSİDE nin ortaklaşa yürüttükleri İklim Değişikliği nin Etkileri ve İklim Değişikliğine Uyum Konusunda Farkındalık Geliştirme Projesi kapsamında Edirne, İzmir, Trabzon ve Konya da İklim değişikliği ve Uyum Çalıştayları gerçekleştirdi. Çalıştaylarda iklim değişikliğinin etkileri ve çözüm önerileri tartışıldı. Dört ilde gerçekleştirilen çalıştaylarda katılımcılara yöneltilen "iklim değişikliği denilince aklınıza ilk ne geliyor" sorusuna verilen cevaplar ise şaşırtıcıydı. Çalıştay sonuçlarına göre, iklim değişikliği dendiğinde katılımcıların aklına gelen ilk kavramlar, kutup ayısı, tufan, kasırga gibi Türkiye' de rastlanmayan ancak küresel ısınma/ iklim değişikliği ile özdeşleşmiş küresel simgeler oldu. Çalıştaylarda, bölgesel farklılıklar nedeniyle bazı kavramların daha çok öne çıktığı görüldü. Edirne ve Konya gibi karasal iklim özelliklerinin görüldüğü iç bölgelerde iklim değişikliği denildiğinde, susuzluk/kuraklık, çölleşme, tarımsal verimlilikte azalma ve hatalı tarım uygulamaları ilk akla gelenler oldu. Edirne de Arda, Tunca ve Meriç nehirlerinin varlığı nedeni ile sel ve taşkınlar, Konya da toz fırtınası, kuru-nemsiz hava, gri gökyüzü gibi kavramların öne çıktığı görüldü. ŞUBAT 2013 ÇEVRE ve ŞEHİR 11

14 KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA Trabzon çalıştayı katılımcıları, sel, taşkın ve heyelan gibi doğal/beşeri afetleri, balık ölümleri ve turizm gibi kavramları öne çıkarırken; İzmir çalıştayı katılımcıları ise uzun yaz mevsimi, karbon ayak izi, su kaynaklarında azalma, geri dönüşüm gibi kavramları daha çok vurguladılar. İklim değişikliğinin olumlu ve olumsuz etkilerinin ve çözüm önerilerinin tartışıldığı oturumlarda ise, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri olarak en çok dile getirilenler Çölleşme, içilebilir su kaynaklarının azalması, kuraklık, su savaşları, enerji tüketiminin artması, endemik türlerin yok olma tehlikesi, orman yangınlarında, sel ve heyelanlarda artış gibi ifadeler oldu. İklim değişikliğinin toplumsal etkilerine de değinilen çalıştaylarda katılımcılar mutluluğun azalması, kara duyulan özlemdeki artış, uluslararası kuruluşların baskısının daha da artması gibi ifadelere yer verdi. Katılımcıların iklim değişikliğinin olumlu etkileri hakkındaki görüşleri Yeşil ekonomiye yönelme, yenilebilir enerji kaynakları, kentsel planların iklim değişikliği etkilerinin göz önünde bulundurularak yapılması, suyun ve enerjinin bilinçli tüketilmesi gibi konular olduğu ortaya çıktı. İklim değişikliğine uyum kapsamında katılımcılardan gelen öneriler arasında ise; bisiklet gibi çevreci taşıtların kullanımının yaygınlaştırılması, kuraklığa ve tuzluluğa dayanıklı bitki ve tohum türlerinin yetiştirilmesi, suyun bilinçli kullanımında eğitimler verilmesi, doğal kaynaklardan yararlanma oranının arttırılması, kentsel planlamalarda ve binalarda ekolojik süreçlerin dikkate alınması, hassas türlerin korumaya alınması ve gen bankalarının yaygınlaştırılması, alternatif geçim kaynaklarının geliştirilmesi, yağmur sularının değerlendirilmesi gibi konular bulunuyor. Katılımcılardan gelen diğer dikkat çekici öneriler ise şöyle: Denizlere rüzgâr tribünlerinin kurulması, ilkokullarda suyun önemi üzerinde eğitim verilmesi, kendi enerjisini üreten ve sıfır atık politikası izleyen site ve evlerin yapılması, satın alınan tüm ürünlerin etiketlerine karbon salınımlarının yazılması, endemik bitkilerin yetiştiği alanların milli park ilan edilmesi ve daha az su isteyen bitki türlerinin geliştirilmesi... IHLARA NIN DOĞAL VE KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, doğal güzelliğiyle beraber kültürel açıdan da büyük bir mirasa sahip olan Ihlara Vadisi Özel Çevre Koruma Bölgesinin, karasal biyolojik çeşitliliğinin tespit çalışmalarını tamamladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü nce yürütülen araştırmada, Ihlara Vadisi'nin yoğun, değişken bir bitki örtüsüne sahip olduğunu, bunların çoğunun yöreye özgü (endemik) özellik taşıdığı belirlendi. Tespiti yapılan 55 familyadan 185 cinse ait 256 bitki türünün 32 sinin (%12,5) yöreye özgü olduğu kaydedilirken, bölgenin en önemli akarsuyu niteliğinde olan Melendiz Irmağı nda 5 balık türü kayıtlara geçti. Bu türlerden en çok yakalanan, yöresel adı Pullu olan Tatlısu Kefali oldu. Dere kayası balığı ise bölgeye özgü bir balık türü olarak gözlemlendi. Bölgede ayrıca 20 memeli türü tespit edildi. Dünyada eşine az rastlanır doğal ve tarihi zenginliklere sahip olan Ihlara Vadisi, tamamıyla doğal ve arkeolojik sit alanı kapsamında bulunuyor. TAPU HAZİNE NİN KASASINI DOLDURDU Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 2012 yılı verilerine göre, geçen yıl tapuda gerçekleştirilen 6 milyon 190 bin 454 işlemin yüzde 30.9 u satış şeklinde oldu ve bu işlemlerden Hazine ye 4 milyar 637 milyon 488 bin 907 TL para aktarıldı. Tapu ve Kadastro verilerine göre, yüzde ile Marmara Bölgesi tapu işlemlerinde birinci olurken, elde edilen harç miktarı 2 milyar 197 milyon TL ile Türkiye genelinin yüzde ini oluşturdu. İl bazında 793 bin işlem sayısı ile İstanbul birinciliği alırken, bu ilde yapılan işlemlerden elde edilen harç miktarı 1 milyar 628 milyon 137 TL yi buldu. İstanbul u Ankara (491 milyon), İzmir (283 milyon), Antalya (196 milyon), Bursa (171 milyon), Konya (102 milyon), Adana (89 milyon), Trabzon (57 milyon) takip etti. Yapılan işlem ve harç miktarı en düşük iller Gümüşhane, Bingöl, Hakkâri, Ardahan ve Bayburt oldu. Bayburt ta geçen yıl 5 milyon işlem yapıldı ve 802 bin harç geliri elde edildi. YAVRU VATAN YENİ KADASTROSUNA KAVUŞUYOR Barış Harekatı sırasında kadastro planlarının asılları Rum kesiminde kalan KKTC, Türkiye'nin desteğiyle yeni kadastrosuna kavuşuyor. Türkiye ve KKTC arasında yapılan görüşmeler sonrasında imzalanan protokolle yavru vatan Kıbrıs ın kadastro çalışmalarının yenilenmesine karar verildiği ifade edildi. Bu kapsamda, KKTC'nin sabit noktalarını belirlenmesi (nirengi ağının) oluşturulması, kadastral haritaların yenilenmesi, tapu ve ka- 12 ÇEVRE ve ŞEHİR ŞUBAT 2013

15

16 KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA > KISA dastro otomasyonuna geçilmesi için çalışmalar başlatıldı. Protokoller kapsamında, şimdiye kadar KKTC'de birinci derece nirengi ağı, Harita Genel Komutanlığı'nca yapıldı. Diğer taraftan, ülke savunması ve kalkınması amacıyla coğrafi bilgi ile belgelerin üretilebilmesi için gerekli hassas koordinat bilgilerinin hızlı ve ekonomik şekilde elde edilmesini amaçlayan Türkiye Ulusal Sabit GPS Ağı-Aktif (TUSAGA-Aktif) sistemi, Türkiye ile paralel KKTC'de de hayata geçirildi. BİNALARA AFET RİSKİ PUANI GELİYOR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşümün öncelikli olarak nerelerde yürütüleceğini belirlemek için hazırlayacağı veri tabanıyla konutlara ilişkin afet riski haritası oluşturacak. Haritada hangi konutun ne kadar dayanıklı olduğu, deprem, sel ve heyelan gibi risklere maruz kalma ihtimali yer alacak. Her bir konut için bir afet puanı verilecek. Afet riski yüksek konut öncelikli olarak yıkılacak. Belediyeler ve vatandaşın oluşturulacak haritayı göreceğini ve oturduğu bölgenin risk durumunu öğrenebileceğini kaydeden Konuyla ilgili bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye'de ilk defa havalimanı ile sanayi tesislerine yakın olan konutların da afet riski kapsamına alınacağını ifade etti. Kentsel dönüşümü Türkiye'nin her yerinde aynı anda yürütülemeyeceğini, öncelik sırası gerektiğini belirten Bayraktar, Bu nedenle, 81 il için bir afet riski haritası oluşturacağız dedi. Bayraktar, şunları söyledi: Türkiye'deki konutların deprem riskinin ölçülmesi için Kandilli Rahathanesi ile protokol imzaladık. Kandilli Rasathanesi, mahalle ve il bazında konutların deprem riskinin ölçülmesi için bir sistem hazırlayacak. Deprem haritasında, biz fay hatlarına değil, konutların dayanıklılık durumlarına bakacağız. Bu haritada, her ilin deprem riski ile binaların dayanıklılık durumlarına birer not verilecek. Böylece, tüm Türkiye'deki konutların deprem puanı çıkacak. Bakan Bayraktar, bu konudaki iş ve işlemlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, belediyeler ve valiliklerle birlikte yürütüleceğini söyledi. SEL VE TAŞKIN RİSKİ ALTINDAKİ BODRUM KATLARA 1.5 METRE AYARI Samsun Canik te meydana gelen sel felaketinden sonra gündeme gelen bodrum katlarıyla ilgili düzenlemede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sona geldi. Bakanlık, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği nde yaptığı değişiklikle, daha öce yönetmelikte bulunmayan su taşkın seviyesine esas, dere kenarlarına inşa edilen duvar veya düzenleniş, yükseltilmiş zemin anlamına gelen dere kret kotu tanımını getirdi. Buna göre, iskan edilen katın taban kotu ile bina girişi, otopark girişi kotlarının dere kret kotunun en az 1.50 metre üzerinde olması, bu seviye altında otopark giriş çıkışına, bina cephesinde tabii zemin veya tesviye edilmiş zemin altında kapı açılmaması ve pencere boşluklarının bu seviyeden itibaren en az 90 cm yukarıda bırakılması öngörülüyor. Bakanlık, sel ve taşkın riski taşımayan yerlerde kuralına uygun iskân edilmiş bodrum katlarını yasaklamaya gitmeyecek. Arazinin fiziki yapısı, eğimli yörelerde zemin üzerinde kalan sel ve taşkın riski taşımayan bodrum katlarına iskân verilecek. GAYRİMENKUL SAHİPLİĞİNDE ERKEKLER ÖNDE Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Türkiye genelinde gayrimenkullerin sahipliği oranı üzerinde bir araştırma yaptı. Araştırma sonucunda, Türkiye deki gayrimenkullerin yüzde 65 inin erkeklerin üzerine kayıtlı olduğu belirlendi. Türkiye genelindeki toplam 131 milyon gayrimenkulün 80 milyonunun sahibinin erkek, 43 milyon 468 bin gayrimenkulün sahibinin kadın olduğu belirlenirken, 7 milyon 412 bin arsa ve konutun sahibinin cinsiyeti ise belirlenemedi. Araştırmaya göre; erkek sahiplik oranı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde daha yüksek. Bu oran Hakkâri de yüzde 86, Mardin de yüzde 82, Siirt te yüzde 81. Kadınların en fazla gayrimenkul sahibi olduğu illerin başında ise sayısal olarak Ankara ve İstanbul, oransal olarak da Bayburt, Yalova ve Çankırı geliyor. Bayburt'ta bulunan daire, arsa ve tarlaların yüzde 41,71'inin sahibi kadınlardan oluşurken, aynı oran Yalova'da yüzde 41,40, Çankırı'da ise yüzde 41,7 de kaldı. Ankara'da bulunan 6,5 milyon gayrimenkulün 2 milyon 433 bininin tapusu kadınlara ait. İstanbul'da ise kadınların üzerinde 1 milyon 859 bin gayrimenkul görünüyor. Aynı rakam İzmir'de 1 milyon 142 bin. 14 ÇEVRE ve ŞEHİR ŞUBAT 2013