4 t İSTANBUL MENKUL KIYMETLER. Genelge No: 232 Değerleme ve istatistik Müdürlüğü Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü. İstanbul, 23 Aralık 2004

Transkript

1 4 t Genelge No: 232 Değerleme ve istatistik Müdürlüğü Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü İSTANBUL MENKUL KIYMETLER Emirgan İstanbul Tel : (0212) Faks: (0212) İstanbul, 23 Aralık 2004 Konu : Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi Hk. İlgi : Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü ile Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü'nün 19 Temmuz 2004 tarih ve 203 sayılı Ortak Genelgesi. Sayın Genel Müdür / Sayın Üyemiz, Yönetim Kurulumuzun tarihli toplantısında, Yeni Türk Türk Lirasına geçilmesi kapsamında, Hisse Senetleri Piyasasında 1 YTL nominal değerin işlem birimi olarak kabul edilmesi, devir alma ve devrolma işlemlerinde uygulanacak esasların belirlenmesi, ayrıca mevzuatta meydana gelen değişmelere uyum sağlanması ve bazı maddelere açıklık getirilmesi amacıyla "Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi"nde, tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, ekte koyu ve italik olarak gösterilen değişiklik ve ilavelerin yapılmasına karar verilmiştir. Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. Saygılarımla, İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI BAŞKANLIĞI Ani SEREN Başkan (V.) Ek: 7 sayfa. SB/EYA/AC/HT

2 1/7 TANIMLAR SERMAYE ARTIRIMLARI VE TEMETTÜ ÖDEMELERİNDE HİSSE SENETLERİNİN BAZ/REFERANS FİYATLARININ BELİRLENME YÖNTEMİ F ey = Mevcut ve artan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin ortak baz fiyatı. F e F y F b F k = Mevcut sermayeyi temsil eden eski hisse senedinin baz fiyatı. = Sermaye artırımı nedeniyle verilen yeni hisse senedinin baz fiyatı. = Rüçhan hakkı kullanılmış, bedelsiz hakkı üzerinde hisse senedinin baz fiyatı. = Yeni pay alma kuponunun referans fiyatı. F ağ = Sermaye artırımı ve/veya temettü ödemesi öncesi en son seanstaki ağırlıklı ortalama fiyat. n } n 2 = Bedelsiz hisse alma oranı. = Rüçhan hakkı kullanma oranı. T = Brüt temettü = 1 YTL nominal değerli bir hisse senedi için, yönetim kurulu toplantısında genel kurula önerilmesi veya genel kurul toplantısında nakit olarak ödenmesi kararlaştırılan net temettü ile varsa dağıtım sırasında yapılan gelir vergisi tevkif atı toplamı. R =7 YTL nominal değerli bir hisse senedinin rüçhan hakkı kullanma fiyatı. Baz Fiyat : Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil eden fiyattır. Formüllerde bulunan fiyatın en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilir. Referans Fiyat : Bir hisse senedinin ve/veya yeni pay alma kuponunun işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil etmeyen, fiyat tescili yapılıncaya kadar üyelerce referans değer olarak kullanılması amaçlanan fiyattır. 1 - TEMETTÜ ÖDEMELERİNDE BAZ FİYATIN BELİRLENME YÖNTEMİ 1.1 Temettünün tamamının nakit olarak dağıtılması: a) Tedavülde yeni hisse senedi bulunmuyorsa, baz fiyat, en son ağırlıklı ortalama fiyattan brüt temettü bedeli çıkarılarak bulunur. b) Tedavülde yeni hisse senedi de bulunuyorsa baz fiyat hesaplanmayarak hisse senedinin fiyatı serbest bırakılır.

3 2/7 1.2 Temettünün tamamının hisse senedi olarak dağıtılması: Temettünün hisse senedi olarak dağıtılması, bedelsiz sermaye artırımı olarak değerlendirilir ve baz fiyat, b ve 2.2.l.b şıklarındaki formüllerde T=0 yazılmak suretiyle ve e, 2.2.l.h şıklarına göre hesaplanır. 1.3 Temettünün kısmen nakit, kısmen hisse senedi olarak dağıtılması: Temettünün nakit olarak dağıtılan kısmı brüt temettü ödemesi, hisse senedi olarak dağıtılan kısmı da bedelsiz sermaye artırımı olarak dikkate alınır ve baz fiyat, sermaye artırımlarında baz/referans fiyatların belirlenme yöntemi 2.1.l.b, e ve 2.2.l.b, h şıklarındaki formüllere göre hesaplanır. 1.4 Temettünün taksitli olarak dağıtılması: Temettünün taksitli olarak dağıtılması durumunda, her bir taksit ödemesi ayrı bir temettü ödemesi olarak dikkate alınır. 1.5 Tedavülde yeni hisse senedi bulunan bir şirketin genel kurul toplantısında temettü dağıtılmamasının kararlaştırılması: Tedavülde yeni hisse senedi bulunan bir şirketin genel kurul toplantısında, temettü dağıtılmamasına karar verilmesi halinde; söz konusu genel kurul toplantı sonucunun Borsa'ya bildirildiği tarihi izleyen iş günü, baz fiyat hesaplanmayarak hisse senedinin fiyatı serbest bırakılır. 2 - SERMAYE ARTIRIMLARINDA BAZ/REFERANS FİYATLARIN BELİRLENME YÖNTEMİ 2.1 Kayıtlı Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde Ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda, a) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ise; F ağ + n 2 R Fal + n 2 R ı + n, + n '2 ı + n, + n L 2

4 3/7 b) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri de ödeniyorsa; F ağ + n 2 R-T F ey = ' = [F I ağ + n 2 R-T R 1 ı + n, + n 2 1 ı + ' n rij + r\ n 2 J xn 2 c) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranının belirlenmiş, ancak sermaye artırımından sonraki bir tarihte ödenecek olması durumunda-, F ağ + n 2 R - T F e = + T, F y = F e -T, F k =(F y -R)xn 2 =(F e -T-R)xn 2 ı + ıij + n 2 d) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranı belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse veya mevcut hisse senetlerine temettü ödenip ödenmeyeceği belirlenmemiş ise; eski, yeni hisse senetleri ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest bırakılır. e) Hisse senedinin "Brüt temettü, bedelli ve bedelsiz hakları üzerinde" fiyatı rüçhan hakkı kullanma fiyatının altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak hesaplandığında rüçhan hakkı kullanma fiyatının altına düşüyorsa, baz fiyatın tespitinde, rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukarıdaki formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir Ortakların rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak, hisse senetlerinin Borsa birincil piyasada halka arz edilmesi veya Toptan Satışlar Pazarı'nda (TSP) satılması durumunda; a) Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak hisse senetlerinin Borsa'da halka arzına veya TSP'de satışına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat olarak alınır. b) Rüçhan hakları tamamen kısıtlanarak yapılan bedelli artırım ile birlikte bedelsiz artırım ve/veya brüt temettü ödemesi de yapılıyorsa, hisse senetlerinin Borsa'da halka arzına veya TSP'de satışına başlandığı gün ikincil piyasada baz fiyat, brüt temettü ödeme tarihine göre b, c, d şıklarındaki formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir. o t

5 4/7 2.2 Esas Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde Ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda; a) Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı yapılması, rüçhan haklarının kullanılıp, bedelsiz hakların ileri bir tarihte kullanılacak olması ve brüt temettülerin daha önceki bir tarihte ödenmiş olması durumunda, rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senedinin "bedelsiz hakları üzerinde" baz fiyatı; r F ağ + n 2 R "1 r F ağ + n 2 R "1 Fh= I! I x(i+nı), Fk= I Ş _. R lxn 2 L -I L 1 o. n _ı_ rı J ı +n, +n 2 ı + n ı +n 2 b) Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı yapılması, rüçhan haklarının kullanılıp, bedelsiz hakların ileri bir tarihte kullanılacak olması ve brüt temettülerin de ödeniyor olması durumunda, rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" baz fiyatı; r F ağ + n 2 R-Tİ r F ağ + n 2 R-T T Fb = I I x(l+nı), ~ I R I X 2 L ı + rij + n 2 j L ı + nj + n 2 J c) Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı yapılması, rüçhan haklarının kullanılıp, bedelsiz hakların ileri bir tarihte kullanılacak olması ve rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranının belirlenmiş, ancak sermaye artırımından sonraki bir tarihte ödenecek olması durumunda, rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senedinin "bedelsiz hakları üzerinde" baz fiyatı; [F ag + n? R -T T r F a s + n? R -T T l+nj+ı^ g 2 ı + nj + n x(l +n,) + T, 2 R ı+n, J L i ±n J d) Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı yapılması, rüçhan haklarının kullanılıp, bedelsiz hakların ileri bir tarihte kullanılacak olması ve rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranı belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse veya mevcut hisse senetlerine temettü ödenip ödenmeyeceği belirlenmemiş ise; rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senedinin "bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest bırakılır. xn 2 (İ c

6 5/7 e) Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ve artan sermayenin tescili aynı yıl içinde yapılmışsa, F = 1 ey ı +n f) Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranının belirlenmiş, ancak hisse senetlerinin dağıtımından sonraki bir tarihte ödenecek olması durumunda; F b -T F e = + T, F y = F e -T 1 +IİJ g) Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü oranı belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse veya mevcut hisse senetlerine temettü ödenip ödenmeyeceği belirlenmemiş ise; eski ve yeni hisse senetlerinin fiyatları, fiyat oluşuncaya kadar serbest bırakılır. h) Hisse senedinin "Brüt temettü, bedelli ve bedelsiz haklan üzerinde" fiyatı rüçhan hakkı kullanma fiyatının altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak hesaplandığında rüçhan hakkı kullanma fiyatının altına düşüyorsa, bu durumda, baz fiyatın tespitinde rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukarıdaki formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir Ortakların rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak, hisse senetlerinin Borsa birincil piyasada halka arz edilmesi veya TSP'de satılması durumunda; a) Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak, hisse senetlerinin Borsa'da halka arzına veya TSP'de satışına başlandığı gün, mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat olarak alınır. b) Rüçhan hakları tamamen kısıtlanarak yapılan bedelli artırım ile birlikte bedelsiz bir sermaye artırımı da yapılıyorsa; hisse senetlerinin Borsa'da halka arz veya TSP'de satış işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı ikincil piyasada baz fiyat olarak alınır. Bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığında; bedelsiz sermaye artırımını temsil eden hisse senetlerinin temettü haklarının olup olmadığı ve temettü ödeme tarihine göre, baz fiyat e, f, g şıklarına göre hesaplanır.

7 6/7 3 - DEVRALMA/DEVROLMA SURETİYLE BİRLEŞME İŞLEMLERİNDE BAZ/REFERANS FİYATLARIN BELİRLENME YÖNTEMİ 3.1 Hisse senetleri Borsa'da işlem gören bir şirketin, hisse senetleri Borsa'da işlem gören bir şirketi/şirketleri devralması durumunda; Devralma nedeniyle artırılan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dağıtımına başlandığı gün, hisse senetleri serbest marjla işlem görür. Referans fiyat, birbirlerine olan iştirak payları hariç, devralan şirket ile devrolan şirketin/şirketlerin hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatlarına göre hesaplanan piyasa değerleri toplamının, devralan şirketin devralma işlemi sonrasındaki sermayesini temsil eden pay sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. 3.2 Hisse senetleri Borsa'da işlem gören bir şirketin, hisse senetleri Borsa'da işlem görmeyen bir şirketi/şirketleri devralması durumunda; Devralma nedeniyle artırılan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dağıtımına başlandığı gün, devralan şirketin hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı baz fiyat olarak alınır. 3.3 Hisse senetleri Borsa'da işlem gören bir şirketin, hisse senetleri Borsa'da işlem görmeyen bir başka şirkete devrolması ve devir sonrası devralan şirket hisse senetlerinin Borsa'da işlem görmeye başlayacak olması durumunda; Devrolma nedeniyle artırılan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin devrolan şirket ortaklarına dağıtılmasına başlandığı gün, devralan şirketin hisse senetleri serbest marjla işlem görür. Referans fiyat, devrolan şirket hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatının 1 YTL nominal değerli 1 adet devrolan şirket hisse senedi karşılığında verilen 1 YTL nominal değerli devralan şirketin hisse senedi adedine bölünmesi suretiyle hesaplanır. 4 - DİĞER DURUMLAR Yukarıda 1, 2 ve 3. bölümlerde belirtilen durumların dışında, hisse senetlerinin baz/referans fiyatları Borsa Başkanlığı tarafından belirlenir ve duyurulur. 5 - SERMAYE ARTIRIMLARI VE/VEYA TEMETTÜ ÖDEMELERİNE BAŞLAMA TARİHLERİNİN UYGULAMA ESASLARI: 5.1 Sermaye artırımı ve/veya temettü ödemesine ilişkin başlama tarihleri, Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri: VIII No:39 sayılı "Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar TebliğV'nde belirtilen süre içinde Borsa'ya bildirilir.

8 7/7 5.2 Borsa'ya yapılmış olan bildirimler dikkate alınarak bir sonraki gün sermaye artırımı ve/veya temettü ödemesine başlayacak şirketleri gösteren liste, her gün saat 16:30 itibarıyla kesinleştirilerek adresinde ve Günlük Bülten'de ilan edilir ve yalnızca bu listede bulunan şirketlerin hisse senetleri, başlama tarihinde ilgili hakları kullanılmış olarak işlem görür. Bu listede yer almayan tüm şirketlerin hisse senetleri ilgili hakları üzerinde işlem görür.