ATATÜRK ve SPOR Paris Olimpiyatı

Transkript

1 İlyas ÇOKAY Bağımsız At Sahipleri Derneği Başkanı İlyas Çokay Haraları Sahibi Yüksek Mühendis Mimar İTÜ ATATÜRK ve SPOR 1924 Paris Olimpiyatı Rahmetli ATATÜRK modern türkiyeyi kurmak yolunda ilk adımları atarken Sporu teşvik için Spor Tesislerinin yapılması gereğini de ihmal etmemiştir. Nitekim bu özelliğini ölümünde Pariste intişar eden günlük spor gazetesi L Auto şöyle yazmıştı: "Dünyada ilk defa beden eğitimini mecburi kılan devlet adamı o oldu. Yalnız kağıt üzerinde ve nutuklarda değil, bunu bilfiil yerine getirdi. Stadyumlar ve çeşitli spor merkezleri tesis ettirdi. Halkevlerinin spor kollarını bizzat murakabe etti ve milletin mukadderatına hakim olduğu günden itibaren Türkiye'de spor, gittikçe artan bir önem ve değer kazandı..." Milletçe ezberlediğimiz ünlü Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur vecizesi Atatürke aittir. Osmanlı Dönemi Türkiyesinde 1915 yılında Mustafa Kemal Gençlik Dernekleri Genel Müfettişliği görevine atandı. Gençlerin eğitimiyle ilgisi o yaşlarda başlamıştı ki kendisi de henüz 34 yaşında ve bekardı. Sarayın damat adaylarından birisiydi ve sarayın yakın çevresindendi. Damatlığa Enver Paşa tercih edildi. Bu tercih Türk Milletinin kaderini tayin etmiştir. Enver Paşa Genel Kurmay Başkanı olmuş Mustafa Kemal Anadoluya Ordunun Genel Teftişi için gönderilmişti. Bu tayin kurtuluş harekatının başlamasına vesile olmuştur. Şimdi yine 1915 lere dönelim: Mustafa Kemal Gençlik Dernekleri Genel Müfettişi olarak Babıali Hükumetine takdim ettiği raporda şu hususlara yer vermişti: 1-Yeni neslin fikri ve bedeni eğitimi için Gençlik Dernekleri ve İzcilik ele alınmalıdır. 2-Beden Eğitimi okullarda programlı olmalıdır. 3-Spor kulüplerinde sağlığın korunması, spor fizyolojisi ele alınmalıdır. 4-Spor kulüp başkanları siyasetin dışında kalmalıdır. 5-Beden Eğitimi ders saatleri artırılmalıdır.

2 6-Gençler 12 yaşından sonra esaslar dahilinde yetiştirilmelidir. Miralay Mustafa Kemal o günlerde Esas olan bütün her yerdeki Türkler için beden terbiyesini sağlamaktır sözüyle sporda hedefin halkın sağlığı ve toplum sporu olduğunu işaret ederek, günümüzde tüm toplumlarca benimsenen Herkes için Spor hedefini tespit etmiş ve zamanın görevlilerini bu konuda uyarmıştır. Rahmetlinin Fenerbahçe Kulübünü ziyareti herhalde bu yıllara rastlar. Mustafa Kemal o günlerde Miralay rütbesiyle Milli Mücadele yi başlatma kararını zihnen olgunlaştırıyordu dersek yanlış olmaz yılının Mayıs ayında Fenerbahçe Kulübü nü ziyaret ediyor. Kulübü gezerken arka tarafındaki KURBAĞALIDERE yi görüyor ve uzun uzun bakıyor. Kurbağalıdere 1918 lerde herhalde bu haldeydi İşte o anda kurtuluş savaşı sırasında Anadolu ya sevk edilecek silahların, buradan Anadoluya kaçırılış planlarını düşündüğü söylenir. Takriben bir yıl sonra Genel Müfettişlik görevi ile Anadoluya geçişi ve Kurtuluş Savaşı nı başlatışının o günkü ziyaretten neşet oduğu söylenir ki sağlığında Fenerbahçeli oluşunun, Fenerbahçe Spor Kulübü ne olan özel ilgi ve sevgisinin o günkü ziyaretten kaynaklandığı aşikardır. Şimdi dikkat! *Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FİFA nin 26.cı üyesi olmuştur. *FİFA üyesi Türkiye, ilk Milli maçını Cumhuriyet in ilanından üç gün önce oynamıştır. *26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadında oynanan İLK Milli Maç ın sonucu: TÜRKİYE 2 ROMANYA 2 *Türkiye 1912 ve 1916 olimpiyatlarına katılmış ve bazı yarışmalara iştirak etmiştir. Ancak yokluk ve boşluk içindeki ülke DEVLET Statüsünde kabul edilmediğinden ambargo faktörü ne tabi tutulmuştu. Varlığı kabul edilmemişti. *Türkiye 1920 olimpiyatlarına katılmak için kişisel müracaatta bulundu. Ancak ülke SAVAŞ SUÇLUSU kabul edilerek BOYKOT edildi. *Lozan görüşmelerinde, Atatürkün ısrarlı dayatmaları sonucu boykot kaldırılmış, Türkiye nin İlk kez Devlet Statüsünde Katılma sı kabul edilmiştir.

3 Birinci Dünya Savaşını kaybeden Almanya ve İtalya gibi ülkeler, kendilerine dayatılan her türlü anlaşmaya imza atmak zorunda kalırlarken, savaşı kaybeden ülkeler grubunda olmasına rağmen Türkiye, anlaşma için şart koyan ve sunumları, ısrarı teklifleri kabul edilen Tek Ülke olmuştur. *Türkiye 1924 Paris Olimpiyatına katıldı. Hükumet hazırlıklar için lira tahsisat ayırdı lira şimdiki ölçülere göre komik ama o tarihte 1 altın 10 lira idi, tahsisat 1700 altın eder ki bu günün parasıyla 1700 x 670 TL = TL dir Paris Olimpiyat Amblemi O günlerde bu kadar paraya sahip bir zenginimiz hatta şirketimiz yoktu ülkede. Ayrıca ayni yıl bütçeye spor için lira ödenek ayrılmıştır. O günlerde altın 10 lira olduğuna göre ödenek miktarı 5000 altın eder ki bu günkü değeri 5000 x 670 TL/adet = TLdir. Düşünün, henüz 7 aylık bir devlet 1924 Paris Olimpiyatlarında temsil edildi. Bunun manasını anlamak kolay değil. *Sporcularımız; atletizm, eskrim, futbol ve güreş dallarında yarıştılar ve dünya sporunu yakından tanıdılar. Takımımız; 3 Atlet, 3 Bisikletçi, 1 Eskrimci, 4 Güreşçi ve 19 Futbolcu ile temsil edildi ve hiçbir başarı elde edilemedi. Şimdiki basın ne yazardı acaba? O günkü basın Olimpiyata katılan sporcuların Avrupa da dolaşıp, görgülerini artırma imkanı sağlanması fikrini destekledi ve yurda dönüşlerinde kazanmışçasına göklere çıkardı. Tüm ülke hepsini ayrı ayrı bağrına bastı. Bu sporcular her vilayete davet edildi büyük şölenlerle karşılandılar, Zenginlerimiz kendilerine birer ev hediye etti. Evet bu büyük Millet böyleydi. Son Londra Olimpiyatlarında iyi sonuçlar alındı Metrede altın ve gümüş madalya kazanan kızlarımıza devlet vaad ettiği altınları verdi. Helal olsun

4 Sivil toplum kuruluşları, mesela zenginler kulübü TUSİAD ne verdi? Acaba!.. Paris 1924 te FUTBOL: 1924 Paris Olimpiyatlarına iştirak eden Futbol takımını hazırlamak için İskoçya dan antrenör Billy Hunter getirildi. Türkiyeye çağdaş futbolu getiren ilk teknik adam olarak Türk futbol tarihine geçti. *25 Mayıs 1924 de oynanan birinci tur futbol maçında Çekoslovakya ile karşılaştık. Yurt dışında ilk maçımız budur seyircinin izlediği bu maçı Türkiye 5 2 kaybetti ve elendi. Olimpiyatlardan sonra futbol takımı geriye çağrılmadı bilakis Avrupa Turnesi ne çıktı ve bir ay zarfında 4 maç yaptı, üçünü KAZANDI. Bakınız daha Cumhuriyet yeni kurulmuş Ata ne diyor; "Açık ve kati söyleyeyim ki, sporda muvaffak olmak için her türlü muavenetten ziyade, bütün milletçe sporun mahiyeti ve kıymeti anlaşılmış olmak ve ona kalben muhabbet ve onu vatani vazife telakki eylemek lazımdır" spor, aynı zamanda bir "vatan vazifesi" dir. Orta okul yıllarımda tarih dersinde öğretirlerdi; Çanakkale Savaşı sırasında bir asker yakaladığı İngilizi Mustafa Kemal in karşısına getirir. Ata sorar, -Buralara niye geldin? İngiliz askeri, Spor için der. Mustafa Kemal: -Bizim neferi (askeri) nasıl buldun? diye sorar. Esir asker, -Spor bilmiyor der. Yıllar sonra Atatürk; "Bana spor nedir? diye sorarlarsa vereceğim cevap şudur demiştir. Spor, vatan ve milletin yüksek menfaatlerine tecavüz edenleri yakalayıp memleket ve millet hadimlerinin huzuruna getirebilmek kabiyet-i maddiyesi ve maneviyesidir" Şimdi Atatürkün emriyle yapılan Ankara Hiporomundan bahsedelim: Ankara Hipodromu Ata nın at ve koşu sevgisinin bir eseridir denilebilir. Atatürk atı çok severdi. Bir ara koşturdu da..(devam edecek) Saygılarımla,

5