OYA AKTEPE MERVE AYDIN YASEMİN AYDOĞAN MUKADDES BAŞ BETÜL BAY SELÇUK BAYKAL ESRA BEZER HÜLYA BURHAN Haz

Transkript

1 OYA AKTEPE MERVE AYDIN YASEMİN AYDOĞAN MUKADDES BAŞ BETÜL BAY SELÇUK BAYKAL ESRA BEZER HÜLYA BURHAN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATININ OLUŞUMU Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının oluşumu yılları arasında ortaya çıkan sosyal ve siyasi olaylar ile edebî hareketler arasındaki ilişkiler ve Atatürk İlke ve İnkılâplarının edebî eserlere nasıl yansıdığı. Cumhuriyet in ilk yıllarındaki edebî zevk ve anlayış. CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖĞRETİCİ METİNLER Metin Örnekleri (Deneme, Makale, Gezi Yazısı, Hatıra, Fıkra) Cumhuriyet Döneminden seçilmiş öğretici metinlerden hareketle yapı, tema, dil ve anlatım alanlarında gerçekleşen yenilikler. İncelenen metnin yazıldığı dönemin sosyal hayatı, edebî zevk, anlayış ve edebî çevreler hakkında bilgi. Metindeki temel düşünceyle dönemin gerçekliği arasındaki ilişki. Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir ( ) Bu dönemde Serbest nazımla yazılmış Nâzım Hikmet ten bir şiir, Yahya Kemal veya Necip Fazıl dan bir şiir ve Mehmet Âkif ten de manzum bir hikâye. Şiir İnceleme Yöntemi kazanımlarına göre şiirin incelenmesi. Benzer ve farklı yönleri. serbest nazımda ritmin nasıl sağlandığı. Serbest nazımla yazılmış şiirlerin özellikleri. Millî Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir ( ) Millî ve memleketçi edebiyat zevk ve anlayışının kaynakları, özellikleri ve şiirde görünüşü. Millî Edebiyat Dönemi ve 1920 li yıllardaki öz şiir hareketi. Bu dönemin özelliklerini sezdiren Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Kutsi Tecer, Kemalettin Kamu, Orhan Şaik Gökyay, Zeki Ömer Defne, Arif Nihat Asya gibi isimlerden metinler. Şiirlerin, zihniyet yapı, ahenk, tema, dil bakımlarından incelenmesi. Sözü edilen zevk ve anlayışın yenileşen şiirde varlığını nasıl sürdürdüğü. Millî Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir ( ) Millî ve memleketçi edebiyat zevk ve anlayışının kaynakları, özellikleri ve şiirde görünüşü. Millî Edebiyat Dönemi ve 1920 li yıllardaki öz şiir hareketi. millî ve memleketçi edebiyatın özellikleri. Bu dönemin özelliklerini sezdiren Faruk Nafiz Çamlıbel, Ahmet Kutsi Tecer, Kemalettin Kamu, Orhan Şaik Gökyay, Zeki Ömer Defne, Arif Nihat Asya gibi isimlerden eserler sonrasında millî ve memleketçi edebiyat zevk ve anlayışıyla yazılmış şiirler. Millî ve memleketçi edebiyat zevki ve anlayışına bağlı şiirlerle toplumcu şiirlerin ahenk, yapı, tema, dil ve anlatım özellikleri Toplumcu Şiir Zevk ve Anlayışını Ön Plana Çıkaranlar ( ) Rıfat Ilgaz, Cahit Irgat, A.Kadir, Suat Taşer, Mehmet Kemal, Enver Gökçe gibi şairlerin eserlerinden seçilen metin parçalarının, millî edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren, saf şiir anlayışına bağlı olan şiirlerle karşılaştırılması. Tema, dil, ahenk bakımlarından farklılıkları. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir ( ) 1930 lu yılların ortalarından İkinci Yeni ye kadar millî ve memleketçi, toplumcu gerçekçi ve Garip şiiri dışında şiirde gerçekleşen arayışlar, farklı şiir tarzları arasındaki ilişki. Fazıl Hüsnü Dağlarca, Behçet Necatigil, Asaf Hâlet Çelebi, Cahit Külebi gibi 1940 larda eser vermeye başlayan sanatkârların şiirleri; 1950 başlarında Mavi Hareket ine mensup oldukları kabul edilen Attilâ İlhan, Ahmet Oktay ve daha sonra aynı doğrultuda şiir yazan Hilmi Yavuz gibi isimlerin şiirleri; 1960 sonrasında mistik bir duyarlılıkla bu başlık altında belirtilen özellikleri taşıyan şiir yayımlayan Erdem Beyazit, Cahit Zarifoğlu; Millî Edebiyat Dönemi duyarlılığını değişen şartlarda sürdüren Mehmet Çınarlı, İlhan Geçer, Yavuz Bülent Bakiler ve Yahya Akengin gibi şairlerin eserleri. Bu şiirlerin yapı, ahenk, tema, dil bakımlarından incelenmesi. İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir ( ) Toplumcu şiirin gelişmesi sonrasında kendilerini toplumcu olarak nitelendiren; İsmet Özel, Süreyya Berfe, Nihat Behram, Ataol Behramoğlu, Refik Durbaş gibi şairlerin eserleri. Bu şiirlerin, zihniyet, yapı, tema, ahenk, dil ve anlatım bakımlarından incelenmesi. Toplumcu şiirin 1960 sonrasında gelişme çizgisi.

2 AYŞE ÇAKAR EMİNE DEMİR LEYLA DEMİRCİ DAMLA DEMİRKUŞ ÖZGE DİNDAR FATMA DOĞAN DENİZ DURMUŞ FİLİZ DURNA CUMHURİYET DÖNEMİNDE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler (Hikâye-Roman) Toplumcu Gerçekçi Eserler XX. yüzyılda toplumcu gerçekçi anlayışla yazılan hikâye ve romanlar. Sadri Ertem, Sabahattin Âli, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Fakir Baykurt gibi yazarların eserleri. Bu metinlerin zihniyet, yapı, tema, dil ve anlatım bakımlarından incelenmesi ve yorumlanması. Toplumcu gerçekçilerin toplumdaki düzensizlik ve çatışmalar ile köy gibi küçük yerleşim yerlerinin sorunları üzerinde yoğunlaştıkları; ağa-köylü, öğretmen-imam, halk-yönetici, zengin-fakir, güçlü güçsüz, aydın-cahil gibi belirgin farklılıklar üzerine kurdukları eserlerine ait açıklamalar. Toplumcu gerçekçilerin eserlerinde Anadolu coğrafyası ve insanının konu edildiği, büyük şehirlere göçün ortaya çıkardığı problemler. CUMHURİYET DÖNEMİNDE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler (Hikâye-Roman) Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Eserler Abdülhak Şinasi Hisar, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tarık Buğra, Semiha Ayverdi, Mustafa Kutlu gibi yazarların eserlerinden metinler. Bu metinlerin zihniyet, yapı, tema, dil ve anlatım bakımlarından incelenmesi. CUMHURİYET DÖNEMİNDE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER Anlatmaya Bağlı Edebî Metinler (Hikâye-Roman) Modernizmi Esas Alan Eserler Modernizmin geleneksel olanı yeni olana tâbi kılma tavrı, yerleşik ve alışılmış olanı yeni ortaya çıkana uydurma eğilimi ve düşünce tarzı olduğunun açıklanması. Modernizmin şeylerin göründükleri gibi olmadıkları, yerleşik uzlaşımlara, modern toplumun vasatîlik ve bayağılığına isyanı ön plana çıkardığı; insanın dışındaki toplumsal dünyayı yalın bir biçimde yansıtmadan kaçındığının anlatımı. Geleneksel anlatımı ve yapıyı reddetmenin önemi. Metinlerin incelenmesinde, diyalog ve hikâye etme yerine bilinç akışının kullanılması, kişilerin toplum içindeki yer ve değerinden çok psikolojik özelliklerinin öne çıkarılması, efsanenin tarihe tercih edilmesi. Sait Faik, Haldun Taner, Yusuf Atılgan, Vüsat O. Bener, Bilge Karasu, Nezihe Meriç, Attila İlhan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü, Rasim Özdenören, Füruzan, Oğuz Atay ve Orhan Pamuk gibi yazarların eserlerinden metinler. CUMHURİYET DÖNEMİNDE OLAY ÇEVRESİNDE OLUŞAN EDEBÎ METİNLER Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (Tiyatro Metinleri ) Sahne sanatlarındaki metinlerin edebî değerleri. Cumhuriyet Döneminde bu tip metinlerin gelişme çizgisi. Güngör Dilmen, HaldunTaner, Refik Erduran, Turan Oflazoğlu, Recep Bilginer, Necati Cumalı, Cevat Fehmi Başkurt, Turgut Özakman gibi yazarların eserlerinden metinler. Bu metinlerin incelenmesi. İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI İslamî Dönemde İlk Dil ve Edebiyat Ürünleri (XI.-XII. yy.) Kutadgu Bilig, Atebetü l-hakayık, Divan-ı Hikmet, Divanü Lügâti t-türk Bu eserlerden alınan parçaların çözümlenmesi. İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI Oğuz Türkçesinin Anadolu daki İlk Ürünleri (XIII.-XIV. yy.) Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler (Battalnâme, Dede Korkut Hikâyeleri, Dânişmentnâme, Mesneviler) Bu eserlerden alınan parçaların çözümlenmesi. İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI Oğuz Türkçesinin Anadolu daki İlk Ürünleri (XIII.-XIV. yy.) Öğretici Metinler Tasavvufi Metinler, Nasreddin Hoca Fıkraları İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI XIV. Yüzyıldan XIX. Yüzyıl Ortalarına Kadar Osmanlı Edebiyatı / Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (Şiir) Divan Şiiri (Gazel, Kaside, Rubai, Musammatlar, Şarkı, Murabba, Terkib-i Bend...) Divan şiirinin özellikleri ve Divan şiirlerinin incelenmesi. Divan şiirinde ses, dil, yapı ve güzellik gibi konular.

3 GÜLAY EKİNCİ FUNDA GENCER SEMRA GÜRSES UMUT KADİROĞULLARI ÜMMÜHAN KARAKAYA AYŞEGÜL KARAMAN ZUHAL KOCA ZÜLFİYE KOMRAL İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI XIV. Yüzyıldan XIX. Yüzyıl Ortalarına Kadar Osmanlı Edebiyatı / Âşık Tarzı Halk Şiiri (Koşma, Semaî) Âşık tarzı halk şiirinin ahenk, yapı, tema, dil ve benzeri özellikleri. Âşık Tarzı Şiirde İnsan ve Tabiat konusu. İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI XIV. Yüzyıldan XIX. Yüzyıl Ortalarına Kadar Osmanlı Edebiyatı / Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (Temaşa) Karagöz, Meddah, Orta Oyunu Tiyatro ile Türk halk tiyatrosu arasındaki farklar (Öğrencilerin seyrettikleri yakın döneme ait oyunlarla karagöz, meddah ve orta oyunu arasındaki farklar) İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI XIV. Yüzyıldan XIX. yüzyıl Ortalarına Kadar Osmanlı Edebiyatı / Öğretici Metinler (Tezkire, Tarih, Seyahatname, Mektup, İlmî Eserler, Dinî Eserler) Dönemle ilgili öğretici metinlerin özellikleri ve değerleri SERVET-İ FÜNÛN EDEBİYATI (EDEBİYAT-I CEDİDE) ( ) ve FECR-İ ÂTÎ TOPLULUĞU ( ) Servet-i Fünûn Edebiyatının Oluşumu Servet-i Fünûn Edebiyatını tanıtan öğretici kısa yazı parçalarıyla aynı dönem edebiyatının özelliklerini yansıtan kısa şiir ve artistik düzyazı paragrafları. Yenileşen edebiyatın gelişme yönü. Servet-i Fünûn Döneminde edebî ortam. MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ ( ) / Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (Şiir) arasındaki zaman diliminde ortaya konulan eserlerin karakteristik özellikleri, millet hâlinde yaşama iradesinin edebiyata yansıması. Ziya Gökalp, Yahya Kemal ve Mehmet Âkif ten seçilen şiir metinleri arasındaki farklılıklar. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ Dillerin Sınıflandırılması Köken bakımından dünya dilleri, dil haritaları. Türkçenin konuşulduğu yerler. DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ Türk Dilinin Tarihî Gelişimi ve Türkiye Türkçesi Türk dilinin tarihî gelişiminin dönemleri Anadolu da Türkçenin yazı dili olarak gelişimi SES BİLGİSİ VE TELAFFUZ (SÖYLEYİŞ) Türkçenin Ses Özellikleri Farklı kültür ve zevk düzeylerine hitap eden metinlerde kelimelerin söylenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar.

4 MİNE KORMAN HÜLYA KURT ÜMMÜ SEDA MUTLU MERVE NASIR YELİZ ÖZEKİM TUĞÇE PLANYA BURHAN SEVİM LOKMAN SEVİNÇ Kelimede Anlam ve Kavram Kelimenin yapısı. Kelimelerin kullanıldıkları yerde kazandıkları yeni anlam ve değerler ile ilk anlamları arasındaki ilişkiler. Bir cümlede belli kelime ve kelime grubunun aynı anlama gelen diğer dil birliklerine tercih edilme nedenleri. Kelimelerin ilk anlamları ve kullanım anlamlarının yanı sıra birlikte kullanıldıkları diğer dil ögeleriyle ilişkilerinden dolayı kazandıkları yeni değerler. Kelimede Anlam ve Kavram Anlam genişlemesi ve anlam daralması. Anlam birimi olarak kelime Anlam İlişkilerine Göre Kelimeler Eş anlamlı, Zıt anlamlı, Yakın anlamlı ve Eş sesli kelimelerin işlevleri CÜMLE BİLGİSİ Cümlede Anlamın Oluşumu Cümleleri, kendisini meydana getiren dil birliklerinden daha üst seviyede anlamlı birim hâline getiren hususlar. Dil bilgisi kurallarıyla, cümleyi meydana getiren dil birlikleri arasındaki anlam ilişkileri. Cümlelerin anlam oluşturmadaki rolü ve değeri. PARAGRAF BİLGİSİ Paragrafta Düşünceyi Geliştirme Yolları Tanımlama, Karşılaştırma, Tanık gösterme, Örneklendirme KELİME TÜRLERİ: İSİM Metindeki isimler. Metnin oluşumunda isimlerin işlevleri. Metinden hareketle isimleri türlerine göre gruplandırma. Farklı isim türlerini kullanarak metin oluşturma. İsimlerin kelime gruplarının oluşumundaki işlevi. KELİME TÜRLERİ: SIFAT Metindeki sıfatlar. Metnin oluşumunda sıfatların işlevleri. Metinden hareketle sıfatları türlerine göre gruplandırma. Farklı sıfat türlerini kullanarak metin oluşturma. Sıfatların kelime gruplarının oluşumundaki işlevi. KELİME TÜRLERİ: ZAMİR Metindeki zamirler. Metnin oluşumunda zamirlerin işlevleri. Metinden hareketle zamirleri türlerine göre gruplandırma. Farklı zamir türlerini kullanarak metin oluşturma. Zamirlerin kelime gruplarının oluşumundaki işlevi.

5 NURAY SÖNMEZ ARZU ŞEN RUKİYE ŞİMŞEK ARZU TEKİN HAYRİYE ELİF TÜRKER SEVGÜL YILDIZ EMRE ZEBEK PERİHAN ZORBOZAN KELİME TÜRLERİ: FİİL /FİİLİMSİ Kazanımlar Etkinlik Örnekleri Açıklamalar Metindeki fiiller. Metnin oluşumunda fiillerin işlevleri. Metindeki fiillerin çatılarına göre gruplandırılması. Fiillerin kelime gruplarının oluşumundaki işlevi. Metindeki fiilimsiler. Metnin oluşumunda fiilimsilerin işlevleri. Metinden hareketle fiilimsileri türlerine göre gruplandırma. Fiil ve fiilimsileri kullanarak metin oluşturma. Fiilimsilerin kelime gruplarının oluşumundaki işlevi. KELİME TÜRLERİ: ZARF Metindeki zarflar. Metnin oluşumunda zarfların işlevleri. Metinden hareketle zarfları türlerine göre gruplandırma. Farklı zarf türlerini kullanarak metin oluşturma. KELİME TÜRLERİ: ÜNLEM Metindeki ünlemler. Ünlemlerin cümle ve metindeki işlevleri. Ünlemleri kullanarak metin oluşturma. Ünlemlerin kelime gruplarının oluşumundaki işlevi. METİN TÜRLERİ: MEKTUP Her türlü mektubun yazılış amaçları. Her türlü mektupta sayfa düzeni ve önemi. Mektupların şekil özellikleri. Özel mektuplarda hitap ve ifade tarzı. İş mektupları ve özel mektuplar ile bu mektuplarda kullanılan dilin farklılığı. Mektuplardaki anlatım türünün mektup yazanla okuyan kişinin arasındaki ilişkiye göre ne şekilde belirdiği. METİN TÜRLERİ: BİYOGRAFİ (HAYAT HİKÂYESİ), OTOBİYOGRAFİ Biyografisi yazılacak kişiyle ilgili belgeleri ve bilgileri (kişinin yaşadığı çevreyle ilişkisi, ailesi ve çevresi) toplamanın önemi. Biyografi yazmak için gereken ön hazırlıklar. Biyografilerde gerçeklere bağlı kalmanın önemi. Biyografi yazanın kim olduğu, tavrı ve biyografiyi hazırlayan kişi ile ilişkisinin önemi. Biyografilerde ön plana çıkan anlatım türleri. METİN TÜRLERİ: GEZİ YAZISI (SEYAHATNAME) Görülen yerin yazarın dikkatini çeken yönlerinin vurgulanması. Aynı yeri gören kişilerin gezi yazıları arasındaki benzerlik ve farklılıkların nedenleri. Gezi yazılarında tanımlama, betimleme ve açıklamanın önemi. Gezi yazılarında paragraf düzeyindeki parçaları birbirine bağlayan unsurlar ile birliği sağlayan ögeler. METİN TÜRLERİ: DENEME Denemenin yazılış amaçlarının (zevk vererek okuyucuyu düşünmeye yöneltmek; pratik hayatın gerçekleriyle kişi ilişkisini ortaya koymak; kültür alanındaki değişme ve gelişmelerle, zamanın akışını gözden uzak tutmadan, insanın nasıl zenginleştiğini ifade etmek) ve özelliklerinin (düşündürücülüğü, öğreticiliği, gücünü yazarın içtenliğinden alması, inandırıcılığı ve ufuk açıcı olması) vurgulanması.deneme yazılarında bir arada bulunan farklı anlatım türleri. METİN TÜRLERİ: MASAL Masalların (olağanüstü kişilerin başlarından geçen olağanüstü olayların anlatımı, olağanüstü özellikler taşıyan mekân ve zaman gibi) ortak özellikleri ve bu özelliklerin masallara kazandırdıkları. Halk masallarının kaynakları ve kuşaktan kuşağa aktarılma geleneği. Masallarda yararlanılan anlatım türleri.