Sınır ötesi elektrik fiyatları tezgah üstünü yukarı çekti

Transkript

1 Sayı: 19 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar Arz-Talep Genel Bakış Sektörden Haberler Hava Durumu Arıza & Bakım Ekonomik Takvim Sınır ötesi elektrik fiyatları tezgah üstünü yukarı çekti PİYASALAR Gündemden Başlık lar Sınır ötesi elektrik ihalelerinin sonuçlanması ile birlikte tezgah üstü elektrik piyasalarında Haziran kontratı yükselişe geçti. GÜN ÖNCESİ PİYASASI > Mayıs ayının ilk 24 gününde Piyasa Takas Fiyatı 120,15 TL/MWh oldu. > Mayıs ayının ilk 22 gününde Sistem Marjinal Fiyatı 84,8 TL/MWh oldu > TEİAŞ ve ESO tarafından yapılan BG-TR yönlü kapasite ihaleleri sonuçlandı. > Kurulu gücü Nisan ayında 587,4 MW artarak, ,7 MW oldu. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz* Sınır ötesi elektrik ihalelerinin sonuçlanması ile Bulgaristan tarafından elektrik ithalat etmenin bedeli 1,86 olarak belirlenen takas fiyatı ile birlikte 138 TL/MWh bandına geldi. Bu gelişme, haftanın ilk gününde tezgah üstünde Haziran kontratını da yukarı çekti. Tezgah üstü piyasalarda haftanın ilk gününde Haziran ayı kontrat TL/MWh bandında belirlenirken, ürünün işlemi 137,5 TL/MWh'ten gerçekleşti. Aynı kontrat, 20 Mayıs tarihinde 136,25-136,5 TL/MWh seviyesinde belirlenmişti. Montel-Foreks ile görüşen traderlar, tezgah üstü piyasalarda Haziran kontratındaki artışın sebebinin ihale fiyatları olduğunu belirtiyorlar. DENGELEME PİYASASI Nisan ayı için belirlenen Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 108,1 TL/MWh seviyesinde gerçekleşti. Mayıs ayının ilk 22 gününde ise rakam 84,8 TL/MWh olarak belirlendi. Mayıs ayının üçüncü haftası olan Mayıs haftasında en yüksek SMF 130,5 TL/MWh ile 21 Mayıs Cumartesi günü, en düşük SMF ise 25,5 TL/MWh ile 22 Mayıs Pazar günü gerçekleşti.

2

3 KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT 2016 yılının Nisan ayında ani puant ortalaması MW olarak belirlenmişti. Mayıs ayının ilk 19 gününde ise aynı rakamın MW seviyesine yükseldiği tespit edildi. Mayıs ayının ilk 19 gününde en yüksek ani puant MW ile 1 Mayıs Pazar günü, en yüksek ani puant ise 13 Mayıs Cuma günü gerçekleşti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Tezgah üstü piyasalarda haftanın ilk gününde Haziran ayı kontrat TL/MWh bandında değerlenirken, ürünün işlemi 137,5 TL/MWh'ten gerçekleşti. Ürün 20 Mayıs'ta 136,25-136,5 TL/MWh seviyesinde belirlenmişti. Temmuz ayı baz yük kontrat geçen haftaki TL/MWh seviyesinden bu hafta ,25 TL/MWh seviyesine geriledi. Ağustos kontratı ise geçen haftaki 159,5-160,5 bandından bu hafta ,50 TL/MWh seviyesine geriledi. Q316 (2016 Üçüncü Çeyrek) ürünü ,75 TL/MWh, Q416 (2016 Dördüncü Çeyrek) kontratı ise 143,5-145,5 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Tezgah üstü piyasalarda 2016 ikinci yarı kontratı (2016H2) bu hafta ,40 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Ürünün işlemi 147,35 TL/MWh seviyesinden gerçekleşti. Haftanın ilk gününde 2017 yıllık kontrat (CAL17) ise açık bir spread ile ,5 TL/MWh seviyesinde belirlendi. SINIR ÖTESİ TİCARET TEİAŞ tarafından Haziran ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 108 MW kapasitenin tamamı 7 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 1,86 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü ESO tarafından Haziran ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 108 MW kapasitenin tamamı 6 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 4,02 /MWh olarak belirlendi. SEE-CAO tarafından yapılan GR-TR yönlü ihalede ise 168 MW kapasite ihaleye açılırken, ihalede takas fiyatı 0,43 olarak belirlendi. 3

4 ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM Mayıs ayının ilk 19 gününde termik kaynaklardan günlük ortalama MWh seviyesinde üretim gerçekleşti. Termik kaynaklardan elektrik üretiminin MWh'i kömür kaynaklarından gerçekleşirken, MWh'i doğal gaz kaynaklarından üretildi. Ayın ilk 19 gününde hidrolik kaynaklardan günlük ortalama MWh üretim gerçekleşirken, rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi MWh seviyesinde belirlendi. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Nisan ayında lisanslara göre üretime bakıldığında serbest üreticilerin elektrik üretimi toplamı MWh, EÜAŞ'ın ise MWh seviyesinde olduğu tespit edildi. Yap-İşlet santralleri ise ay boyunca MWh elektrik üretti. Mayıs ayının ilk 19 gününde ise serbest üretim şirketlerinin üretimi MWh, EÜAŞ'ın ise MWh seviyesinde gerçekleşti. Mayıs ayının ilk 19 gününde Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimi ortalaması ise MWh seviyesinde belirlendi. 4

5 BARAJLARA GELEN SU Mayıs ayının ilk 19 gününde toplam barajlara gelen su miktarı milyon m3 oldu. Geçtiğimiz ay aynı rakam milyon m3 seviyesinde belirlenmişti yılında barajlara gelen toplam su miktarı milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam milyon m3 seviyesindeydi. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Nisan ayında rüzgar kaynaklarından toplam elektrik üretimi MWh olurken, geçtiğimiz yılın aynı döneminde rakam MWh seviyesinde belirlenmişti. Mayıs ayının ilk 19 gününde ise rüzgar kaynaklarından günlük ortalama MWh elektrik üretimi gerçekleşti. Mayıs ayının ilk 19 gününde en yüksek rüzgardan elektrik üretimi MW ile 13 Mayıs Cuma günü, en düşük üretim ise MWh ile 8 Mayıs Pazar günü gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için MW yarın için ise MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar. ELEKTRİK TÜKETİMİ Türkiye genelinde Nisan ayında toplam elektrik tüketimi MWh oldu. Mayıs ayının ilk 19 gününde ise günlük ortalama MWh elektrik tüketimi gerçekleşti yılınının aynı döneminde rakam MWh seviyesindeydi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin 17,22 derece seviyelerinde belirlenmesi, sonrasında ise 16,5 derece seviyelerine gerilemesi bekleniyor. 5

6 PİYASA HABERLERİ BOTAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE BURHAN ÖZCAN ATANDI Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığına Burhan Özcan atandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına ait atama kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, açık bulunan BOTAŞ Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığına Burhan Özcan'ın atanması kararlaştırıldı. GÖP YAZILIMININ 1 HAZİRAN'DA YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ PLANLANIYOR Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımının 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. EPİAŞ'tan yapılan açıklamaya göre, Piyasa katılımcılarının Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımına geçişte sorun yaşamamaları için eğitimler düzenlenecek. Açıklamada şu bilgiler verildi: "Bilindiği üzere, Şirketimiz öz kaynakları ile yazılımı ve optimizasyon algoritması tamamlanan Yerli Gün Öncesi Piyasası yazılımı test ortamında 18 Mart 2016 tarihinde piyasa katılımcılarının kullanımına açılmış, yazılıma ilişkin kullanıcı kılavuzu 30 Mart 2016 tarihinde EPİAŞ resmi internet sayfasından yayımlanmıştır. Piyasa katılımcılarının Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımına geçişte sorun yaşamamaları için eğitimler düzenlenecektir. Yeni Gün Öncesi Piyasası yazılımının 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. Yeni yazılımın yürürlüğe girmesine kısa bir zaman kalması sebebiyle geçiş sürecinde problem yaşanmaması için Piyasa Katılımcılarının test ortamını aktif olarak kullanmaları önem arz etmektedir. Piyasa katılımcılarının gerekli hassasiyeti göstermeleri hususunda gereğini rica ederiz." ALMANYA'DA DOĞAL GAZ İTHAL FİYATLARI ARTTI Almanya'da doğal gaz ithal fiyatları Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2,4 arttı. Almanya Dış Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, doğal gaz ithal fiyatları belirtilen ayda 15,20 euro /MWh'a çıktı. Mart ayında ithalat ise yıllık yüzde 6,6 azalarak 97,2 TWh'a geriledi. Ocak-Mart döneminde ise yüzde 3 artarak 294 TWh'a çıktı. GAZPROM'UN AVRUPA VE TÜRKİYE'YE GAZ İHRACATI YÜZDE 18 ARTTI Gazprom Başkanı Alexei Miller, Avrupa ve Türkiye'ye yaptıkları doğal gaz ihracatının 1-15 Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,9 artış gösterdiğini bildirdi. Miller'in verdiği bilgiye göre Almanya'la ihracatk yüzde 14,2, İngiltere'ye ihracat yüzde 104,1 ve Hollanda'ya ihrcat yüzde 106,7 yükseldi. İRAN VE ENERJİ DEVİ SHELL MASAYA OTURDU İran Petro Pars şirketi genel müdürü Muhammed Cevad Şems, İran'ın yaptırımların kalkmasının ardından birçok yabancı enerji şirketi ile yeni işbirliği anlaşmaları imzaladığını belirterek, Shell şirketi ile olan görüşmelerimiz devam etmekte ve teknik konular üzerine yoğunlaşmış durumdayız dedi. Şems ayrıca bu çerçevede sadece Shell şirketi değil belki dünyanın tanınmış diğer enerji firmaları ile de müzakerelerin devam ettiği haberini vererek, Petro Pars son dönemde İngiliz Shell, bir İtalyan ve ayrıca bir de Alman enerji şirketi ile İran petrol sahalarında yatırım yapmaları için görüşmelere başlamış dedi. ÇALIK ENERJİ, WATAN PROJESİNDE ŞEBEKEYE İLK ENERJİYİ VERDİ Çalık Enerji'nin Türkmenistan'ın Lebap Eyaleti'nin Büyük Türkmenbaşı şehrinde yapımını üstlendiği 254 MW gücündeki 'Watan Basit Çevirim Elektrik Santrali' projesinde şebekeye ilk enerji verildi. Çalık Enerji'nin internet sitesinde yer alan bilgiye göre, 15 Mayıs 2016 tarihinde, GT-2'nin ilk ateşlemesi gerçekleşen projede, 17 Mayıs 2016 tarihinde ise şebekeye ilk defa GT-2 ile 110 KV şalt sahası üzerinden tam yüke ulaşılarak 120 MW enerji verildi. Açıklamada, "Lokasyon açısından oldukça zorlu bir bölgede bulunan projede, tüm aşamalar yüksek kalitede tamamlanmaya devam etmektedir. Watan Projemizin sözleşme tarihinden 6 ay önce tamamlanarak, Haziran ayı içerisinde hizmete alınması planlanmakta olup, açılışa yönelik çalışmalarımız eşzamanlı olarak devam etmektedir." denildi. TÜRKİYE'NİN KÖMÜR İTHALATI İLK ÇEYREKTE %14 ARTTI Türkiye'nin kömür ithalatı ilk çeyrekte 8.9 milyon ton olarak belirlendi. Rakam geçen yılın ilk çeyreğine göre %14 artış gösterdi. IHS McCloskey'nin bugün yayınladığı verilere göre,türkiye'nin kömür ithalatı ilk çeyrekte 8.9 milyon ton olarak belirlenirken, rakam geçen yılın ilk çeyreğine göre %14 artış gösterdi. IHS McCloskey verilerine göre, artıştaki en büyük payın Kolombiya'dan gelen teslimatlardaki yükseliş olduğu gözlemlendi. Toplam ithalat verilerine bakıldığında termal kömür ve taş kömürü ithalatının ton artarak 7.6 milyon tona yükseldiği ve Kolombiya'dan yapılan ithalatın, geçen yılın aynı dönemine göre iki katına yükselerek 3.3 milyon tona ulaştığı belirtiliyor. Bu kapsamda Güney Afrika ve Amerika'dan kömür ithalatının da düşüş gösterdiği kaydediliyor. 6

7 yaygınlaştırılması için uluslararası işbirliği çağrısı da yapıldı. Diğer yandan İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) yönetiminde üye ülkelerin su yönetimi konusundaki talep ve çözüm önerilerinin bir araya getirileceği bir veri tabanı oluşturulmasına karar verilen organizasyonda üye ülkelerin SESRIC tarafından hayata geçirilen Su Yönetimi Kapasite Geliştirme Programı'ndan (Water CaB) azami ölçüde faydalanması yönünde çağrıda bulunuldu. TÜRKİYE 2022 YILINA KADAR SU KONSEYİ ÜYESİ OLACAK Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın ev sahipliğinde suyun başkenti İstanbul'da Mayıs 2016 tarihlerinde düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 3. Sudan Sorumlu Bakanlar Konferansı tamamlandı. Konferansta, İİT Su Konseyi'nin kurulmasına öncülük eden ve şu ana kadar gerçekleştirilen toplantılara ev sahipliği yapan Türkiye'nin 2022 yılına kadar Su Konseyi üyesi olmasına karar verildi. Açılış konuşmalarını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu'nun yaptığı İİT 3. Sudan Sorumlu Bakanlar Konferansı 38 İİT üyesi ülkeden 18 bakan ve çok sayıda üst düzey memurun katılımıyla başarılı bir şekilde tamamlandı. Konferansta üye ülkeler 2012'de kabul edilen Su Vizyonu belgesinin hayata geçirilmesine yönelik önemli kararlar aldı. Buna göre İİT Su Konseyi'nin çalışma usulünü belirleyen Görev Tanım Belgesi (Terms of Reference) üyelerin öngördüğü değişiklik önerileri dikkate alınarak düzenlendi ve kabul edildi. İİT Su Konseyi'nin kurulmasına öncülük eden ve şu ana kadar gerçekleştirilen toplantılara ev sahipliği yapan Türkiye'nin 2022 yılına kadar Su Konseyi üyesi olmasına karar verilen konferansta, Türkiye'nin yanı sıra Arap, Afrika ve Asya bölgelerinden temsil eşitliğini sağlamak maksadıyla Azerbaycan, Bangladeş, Tunus, Gine, Irak, İran, Mısır, Nijerya ve Suudi Arabistan'ın da 2018 yılına kadar Su Konseyi üyeliğine dahil edilmesi kararlaştırıldı. 4. Konferansın Kendi Ülkelerinde Yapılması İçin Suudi Arabistan ve Mısır'dan İyi Niyet Beyanı Konferansta, Suudi Arabistan Krallığı ve Mısır Arap Cumhuriyeti 2018 yılında düzenlenmesi planlanan İİT 4. Sudan Sorumlu Bakanlar Toplantısı'nın ev sahipliğini üstlenmek üzere niyet beyanında bulundu. Su Konseyi'nin, başta sudan kaynaklanan hastalıkların önlenmesi konusu olmak üzere, kapasite geliştirme stratejilerini hayata geçirilmesi yönünde çağrıda bulunulduğu konferansta ayrıca BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu olarak, herkes için temiz ve yeterli miktarda içme suyu ve hıfzıssıhha hizmetlerine erişim sağlanması hususunda, başta suyun verimli kullanılması, atık su arıtımı ve yeniden kullanımı, desalinasyon ve yağmur suyu hasadı gibi yenilikçi yöntemlerin üye ülkelerde GOLDMAN SACHS, ABD PETROL FİYATLARININ 2020'YE KADAR DOLAR/VARİL BANDINDA KALMASINI BEKLİYOR Goldman Sachs, ABD'de petrol fiyatlarının OPEC üyelerinin arzında artış ve kaya gazı üretiminin iyileşmesine bağlı olarak 2020 yılına kadar dolar/varil aralığında kalmasını beklediğini bildirdi. Goldman Sachs, Cuma günü yayınladığı araştırma notunda, "Kaya gazı üretimi tarafından yönlendirilen uzun vadeli bir deflasyonist petrol görünümüne sahip olmaya devam ediyoruz. Geçtiğimiz yıl kaya gazı verimliliği bizim yüzde 3-10 aralığı olan tahminlerimize paralel gerçekleşti, Petrol fiyatını 2020 yılına kadar dolar/varil aralığında görmeye devam ediyoruz yılına kadar verimlilikte artış, kaya gazı üretimi için başabaş maliyet seviyesini 50 dolar/varil seviyesinin altına iter" ifadelerine yer verdi. ÇİN'İN DOĞAL GAZ İTHALATI %31 ARTTI Çin'in doğal gaz ithalatı Nisan ayında yıllık yüzde 31 arttı. Çin Genel Gümrük Yönetimi tarafından açıklanan verilere göre, doğal gaz ithalatı belirtilen ayda 2,8 milyon ton oldu. Ocak-Nisan döneminde ise ithalat yıllık yüzde 27 artarak 11,2 milyon tona çıktı. LNG ithalatı sadece Nisan ayında yıllık yüzde 22 artarak 1,9 milyon ton, Ocak- Nisan döneminde ise yıllık yüzde 19 artarak 7,9 milyon ton olarak gerçekleşti. LUKOİL: BİR YERE GİTMİYORUZ-HÜRRİYET Rus petrol şirketi Lukoil'in Türkiye Genel Müdürü Alexander Terletskiy, Türkiye'yi terk etme gibi bir düşünceleri olmadığını, Avrupa'daki en iyi pazarlarından birinin Türkiye olduğunu vurguladı. Hürriyet Gazetesi'nden Merve Erdil'in haberine göre, Terletskiy, Biz kendimizi uluslararası global bir enerji devi olarak görüyoruz. Hiçbir yerde kökenimizi veya şirketin bölgesel olarak nerede kurulduğunu ön plana çıkarmıyoruz. Tabii ki ülkelerimiz arasındaki ilişkiler açısından en parlak dönem değil fakat bu durumun düzeleceğini umut ediyoruz. Satışlarımız açısından, son birkaç ayda gerçekten önemli bir etkisi olmadığını söyleyebiliriz. Çok dikkatlice satışlarımızı takip ediyoruz ve gördüğümüz kadarıyla piyasayla az çok aynı çizgideyiz. Bunu kamu tarafından açıklanan piyasa verilerinden takip edebiliyoruz. Tabii ki cüzi bir miktar düşüş olabilir, bunu tam bilemeyiz. Fakat bu önemsiz bir miktar, hatta ölçecek kadar bile değil şeklinde konuştu. 7

8 METEOROLOJİ 8

9 METEOROLOJİ Bu tablodaki veriler MeteoGroup tarafından sağlanmaktadır. Detaylı ve yüksek çözünürlükte hava tahminleri için adresine başvurabilirsiniz. 9

10 BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem:

11 EKONOMİK TAKVİM Dönem:

12