ÜNİTE DÖNEMİNDE TÜRKİYE - I. Mutlu ADAK ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ İÇİNDEKİLER HEDEFLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÜNİTE DÖNEMİNDE TÜRKİYE - I. Mutlu ADAK ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ İÇİNDEKİLER HEDEFLER"

Transkript

1 DÖNEMİNDE TÜRKİYE - I BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ İÇİNDEKİLER 27 MAYIS 1960 DARBESİ 1961 ANAYASASI SİYASİ PARTİLER ÖĞRENCİ VE İŞÇİ HAREKETLERİ 1971 DARBESİ HEDEFLER Mutlu ADAK ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ Bu ünitede amaçlanan kazanımlar; Türkiye'nin yakın tarihindeki olayları öğrenir, Darbelerin ve darbe zihniyetinin ülke demokrasisine ve ekonomisine verdiği olumsuz etkileri kavrar, İstikrarsız geçen yılların ülkede anarşiye, terör olaylarına neden olduğunu kavrar. ÜNİTE 12

2 DÖNEMİNDE TÜRKİYE - I Mayıs 1960 Darbesi 27 Mayıs 1960 gününde uygulanan eylem için kimileri "darbe", kimileri "ihtilal", kimileri ise "devrim" tabirini kullanmaktadır. Bu karmaşıklığı önlemek için darbenin tanımını tekrar hatırlatmakta fayda vardır. Darbe, "Ordunun silah gücüyle baskı ve zor kullanıp demokrasinin en temel ilkelerinden birini ihlal ederek sivil yönetimi devirmesi, siyasal iktidarı ele geçirmesi ve devlet yönetimine el koyması" demektir. O halde 27 Mayıs 1960'da uygulanan yöntem bir darbedir. 27 Mayıs askeri darbesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askeri müdahaledir yılında iktidara gelen Demokrat Parti'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü gerekçesi ile Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde bir grup subay 27 Mayıs 1960 sabahı ülke yönetimine bütünüyle el koydu. Birçok subaydan oluşan Milli Birlik Komitesi (MBK) bu harekât ile anayasa ve TBMM'ni feshetti, siyasi faaliyetleri askıya aldı, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes başta olmak üzere birçok Demokrat Partiliyi tutuklattı. Müdahalede, Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Milli Birlik Komitesi üstlendi. Orgeneral Cemal Gürsel Milli Birlik Komitesi'nin başına getirildi. Bu müdahalenin daha sonraki yıllarda meydana gelen askeri müdahalelerden farkı, Türk Silahlı Kuvvetleri emir komuta zinciri içinde yapılmamış olmasıdır. Dönemin genelkurmay başkanının da tutuklanması bunun göstergesidir. Müdahale nedeninin Menderes hükümetinin uygulamaları ve çıkardığı yasalar olduğu askerî yönetim tarafından ileri sürülmüştür. MBK'ya göre darbe kardeş kavgasını durdurmak için yapılmıştır. Kötüye giden ekonomi, yüksek enflasyon, kamu çalışanlarına ödenen düşük maaşlar DP'ye karşı kitlesel hareketlerin oluşumuna neden olmuştur. CHP muhalefeti DP'yi anayasa İhlalleriyle itham etmiş, üniversite çevreleri ve bazı aydınlar bu eleştirilere destek vermişlerdir. Darbeden bir ay önce İstanbul Üniversitesi'nde DP karşıtı eylemler zorlukla bastırılmış, bu eylemlere müdahaleler esnasında ordunun isteksiz tavrı ordunun da DP'den hoşnutsuz olduğu iddialarını akıllara getirmiştir. DP hükümetinin sansür politikaları basınla olan ilişkilerini de büyük oranda zedelemiştir Mayıs 1960 Darbesi Sonrası Darbeden sonra oluşturulan Milli Birlik Komitesi hemen idareyi ele alarak, ilk icraatlarını uygulamaya başlamıştır. 3 Haziran 1960 tarihinde, Orgeneral Ragıp Gümüşpala Genelkurmay Başkanlığına, Orgeneral Cevdet Sunay da Kara Kuvvetleri Komutanlığına atanmıştır. Ancak Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 2

3 Orgeneral Ragıp Gümüşpala, 27 Mayıs darbesine karşı bir tutum izlediği gerekçesiyle görevinden alınarak yerine Orgeneral Cevdet Sunay getirilmiştir. 27 Mayıs 1960 günü Demokrat Partiyi devirerek iktidarı ele geçiren Milli Birlik Komitesi toplam 38 kişiden oluşmaktaydı. Komite üyeleri arasında 5 general, 7 albay, 5 yarbay, 13 binbaşı ve 8 yüzbaşı bulunmaktaydı. 27 Mayıs 1960 darbesi aynı zamanda, devletin en üst kademlerinde bulunan isimlerin de idam istemini beraberinde getirmiştir. Bu isimler arasında en önde gelenler; Celal Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'ydu. Fakat idamı istenen kişiler arasında belki de en ilgi çekici isim Celal Bayar'dır. Türkiye İş Bankası Genel Müdürlüğü yapmış, İktisat Vekili olmuş, Mustafa Kemal Atatürk'ün Başbakanı olan ve 1950 yılına gelindiğinde devletin başına geçerek Cumhurbaşkanı olmuş, Atatürk'ün de iktisadi konularda övgüyle söz ettiği bir isimdi Celal Bayar. Bir insanın görüp görebileceği en büyük mertebelere sahip olan bir isim, özel olarak hazırlanmış Yassıada Mahkemesi'nde idam cezasına çarptırılmıştır. Fakat bu idam kararı Milli Birlik Komitesince onaylanmamış, Celal Bayar'ın idam cezası müebbet hapis cezasına çevrilmiştir. DP milletvekillerinin tümü tutuklanmış, anayasayı ihlal etmekle, Atatürk ilkelerine aykırı tutum ve davranış içinde olmalarıyla, ülkeyi kardeş kavgası içine sürüklemekle ve otoriter tek parti yönetimini kurmakla suçlanmışlardır. Bütün bu yargılamaların hepsi Divanı'nda, "Tarihi Duruşmalar"ın başladığı 14 Ekim 1960 ile sona erdiği 15 Eylül 1961 yıllarını arasını kapsayan bir süreçte alınmıştır. Mahkeme sonunda 282 kişi hakkında idam cezası istenmiş, 31 kişi ömür boyu hapis, 418 kişi de altı aydan yirmi yıla kadar çeşitli hapis cezalarına çarptırılmıştır. Yüksek Adalet Divanı'ndan ise on beş kişinin idamı kararı çıkmıştır. Milli Birlik Komitesi ise yalnızca üç kişinin idamına hüküm vermiştir: Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan. 16 Eylül 1961'de Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın idamları infaz edilmiş, 17 Eylül 1961'de de Adnan Menderes'in idamı infaz edilmiştir Anayasa Çalışmaları 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra Demokrat Parti devrilmiş, Meclisin kapısına kilit vurulmuş ve Anayasa lağvedilmiştir. Artık yeni bir düzen başlayacak ve bu düzenin işleyişi için de yapılacak ilk icraatlar arasında, baştan sona yeni bir anayasa yapmak yer alacaktır. Milli Birlik Komitesi, anayasanın bir Kurucu Meclis tarafından hazırlanmasını öngörmüş, bunun içinde ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu başkanlığında bir bilim kurulu oluşturulmasını istemiştir. Kurucu Meclis kurulup yeni anayasayı yapana kadar da, 12 Haziran Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 3

4 1960'ta geçici anayasa yürürlüğe konarak feshedilen meclisin tüm yetkilerini MBK kullanmıştır. 1961'de toplanarak anayasa komisyonunu seçmiş, anayasa komisyonunca hazırlanan metin de kurucu meclis tarafından kabul edilerek 9 Temmuz 1961'de halkoyuna sunulmuştur. Yapılan halkoylamasında, oy geçerli sayılmış olup, bunlardan kabul, 'i red yönünde olmuştur. Bu sayıyı orana vurduğumuzda %60.4 kabul, %39.4 ise red oyuna tekabül etmektedir. Bu sonuçtan, neredeyse yarı yarıya bir oranla kabul edilen 1961 Anayasası'nın halk tarafından da pek benimsenmediğini söyleyebiliriz Anayasası 1961 Anayasası, 1924 Anayasası'na göre daha özgürlükçü, çağdaş gelişmeleri dikkate alan, liberal açılımlara dayalı bir anayasa niteliğindeydi. Yürürlüğe giren 1961 Anayasası ile beraber iki meclisli bir yasama organının oluşumu sağlanmıştır. Bu durum, anayasanın getirmiş olduğu en önemli yeniliklerden birisidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında birleşen iki meclisli yapının ilkini Millet Meclisi oluşturmuştur. Millet Meclisi; 4 yıllığına seçilen 450 milletvekilinden oluşurken, Cumhuriyet Senatosu ise; 150 seçilmiş senatör, MBK üyeleri, eski cumhurbaşkanları ve cumhurbaşkanının seçtiği üyelerden oluşmuştur. Cumhurbaşkanının seçtiği 15 üyeye kontenjan senatörü, MBK üyeleri ile eski cumhurbaşkanlarına ise doğal (tabii) senatör denmiştir Anayasası ile ortaya çıkan bir kurum da Anayasa Mahkemesi'dir. Yapılan anayasa değişiklikleriyle ordu, devlet yapısı içinde etkinleştirilmeye çalışılmıştır. Askerlerle ilgili yargısal işlemler Danıştay'dan alınarak, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi adıyla oluşturulmuş yeni bir askeri yargı mekanizmasına devredilmiştir. Ayrıca Milli Güvenlik Kurulu'nun danışma kurulu olduğunu belirten 'yardımcılık etmek üzere' ibaresi kaldırılıp, 'tavsiye eder' ibaresi getirilmiştir Anayasası, işçilerin meslek ve çıkar temelinde siyasal olarak örgütlenmelerini de beraberinde getirmiştir. İşçilere; grev, sendika, toplu sözleşme gibi haklar tanınmıştır. Bu anayasa, halk içindeki bazı kitlelerin ekonomik, sosyal ve siyasal haklarını geliştirmelerinde önemli bir dayanak noktası olmuştur Darbe Sonrası Kurulan Koalisyon Hükümetleri Ve Siyasi Partilerin Durumu 15 Ekim 1961 tarihinde yapılan seçimin sonuçlarına göre Millet Meclisi'ne dört parti milletvekili sokabilmiştir. Bunlar; İsmet İnönü'nün genel başkanı olduğu CHP, Ragıp Gümüşpala' nın genel başkanı olduğu AP, Ekrem Alican'ın genel başkanı olduğu YTP ve Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 4

5 Osman Bölükbaşı'nın genel başkanı olduğu CKMP idi. Yine bu seçim sonuçlarına göre; AP 70, CHP 36, CKMP 16, YTP 28 senatör kazanmıştır. 20 Kasım 1961'de, CHP ve AP arasında sandalyelerin iki parti arasında eşit olarak paylaştırıldığı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk koalisyonu olarak tarihe geçen İsmet İnönü başkanlığındaki hükümet kuruldu. Bu zoraki evlilik Mayıs 1962'ye kadar sürdü. İkinci koalisyon hükümetinde AP yer almamış, yine İnönü'nün Başbakanlığında 25 Haziran 1962'de kurulan CHP-CKMP-YTP'den oluşan koalisyon hükümeti 2 Aralık 1963'de sona ermiştir. Üçüncü koalisyon hükümeti ise CHP ve bağımsızlardan oluşmuş ve 25 Aralık 1963 ile 13 Şubat 1965 yılları arasında görev yapmıştır. 22 Kasım 1963 günü Amerikan Başkanı John. F. Kennedy'nin, Teksas'ta suikast sonucu öldürülmesinin ardından dönemin başbakanı olan İsmet İnönü, 27 Kasım 1963 günü Amerika'ya giderek Kennedy'nin cenaze törenine katılmıştır. Ertesi gün ise yeni Başkan Johnson ile görüşmesi vardı. Ancak İsmet Paşa, Johnson ile görüşmeye hazırlanırken, hükümetin iki ortağı CKMP ve YTP koalisyondan çekildiklerini açıklamışlardır. Yani İnönü'nün kurduğu ikinci koalisyon hükümeti de böylece çökmüştür. Bu hükümet krizinden sonra başlayan süreçte yine İnönü Başbakanlığında bir koalisyon hükümeti kurulmuştur. CHP ile bağımsızların kurduğu yeni koalisyon hükümeti de mecliste salt çoğunluğu saylayamamış ve Türkiye'nin ilk azınlık hükümeti olarak tarihe geçmiştir. Bu hükümetin tarih açısından ayrı bir önemi daha bulunmaktadır, o da İsmet Paşa'nın son başbakanlığı olmasıydı Adalet Partisi (AP) Adalet Partisi 11 Şubat 1961 tarihinde Ragıp Gümüşpala tarafından kurulmuştur. Ragıp Gümüşpala, 27 Mayıs darbesine kadar orgeneral olarak askerlik mesleğini devam ettirmekteydi. 27 Mayıs'ın hemen ardından ise Milli Birlik Komitesi tarafından Genelkurmay Başkanlığına atanmıştır. Ancak 27 Mayıs darbesine karşı olduğu gerekçesiyle yaklaşık üç buçuk ay sonra görevinden alınıp emekliye sevkedilmiştir. Adalet Partisi, darbeyle iktidardan indirilen Demokrat Parti'yi destekleyen halkı, kendi çatısı altında birleştiren bir partiydi. Parti tabanının neredeyse hepsini DP seçmeni oluşturmaktaydı. Bu durumda zaten 1961 seçimlerine yansımış, Adalet Partisi beklenmedik bir çıkışla seçimlerden ikinci parti olarak çıkmıştır. Adalet Partisi Türk siyasi hayatındaki asıl çıkışını da 1964'te Süleyman Demirel'in genel başkan seçilmesiyle yapmıştır. Siyasi yelpazede merkez sağda bulunan Adalet Partisi; piyasa ekonomisini benimsemiş, kalkınmacılığı ve büyümeyi hedef almıştı. Toplumsal ilişkilerde dinî öğe ve yapıları kollamakla birlikte temelde laik bir partiydi. Muhafazakâr ve liberal çevrelerin merkezine oturabilmişti. Ancak bu 1970'teki bölünmeyle son buldu ve İslamcı ve liberal kanat Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 5

6 partiden koptu. Buna rağmen Adalet Partisi'nin hem kırsal hem de kentsel alanlarda etkinliği sürmüştür. Parti, döneminde ülkenin en büyük iki siyasi kurumundan biri olmuştur CHP CHP, 27 Mayıs1960 darbesi ile hiçbir zarara uğramamış, aksine ordu, gençlik, basın, üniversiteler CHP'yi destekler hale gelmiştir. CHP'de bu güçlere dayanarak darbeden yaklaşık on yedi ay sonra gerçekleştirilen 1961 yılının Ekim ayındaki genel seçimlere çok büyük beklentilerle gitmiştir. Fakat seçim sonuçları CHP ve taraftarlarının beklediği gibi çıkmamış, çok az farkla kazandığı seçim sonuçları neticesinde tek başına iktidara gelemediği gibi koalisyon hükümeti kurmak zorunda kalmıştır Şubatı'na kadar ülkeyi koalisyonlarla yöneten CHP, bir türlü etkin bir güç olarak politikadaki yerini sağlamlaştıramamıştır. Bu duruma bir de Türkiye İşçi Partisi'nin kurulması ve gelişmesi eklenince CHP yeni arayışlar içine girmek zorunda kalmıştır Öğrenci Ve İşçi Hareketleri 1961 Anayasası'nın getirdiği özgürlüklerin toplumda meydana getirdiği önemli bir değişim, kimi zaman hükümetleri zor duruma düşürebilecek şekilde direniş ve eylemler yapabilen iki yeni ve dinamik gücün ortaya çıkmasıdır. Bu yeni dinamik güçlerden öğrenciler, esasen 27 Mayıs 1960'tan önce Demokrat Parti İktidarına karşı mücadeleleri ile ünlüydüler. Daha o yıllarda aydınların ve ordunun yanında etkin güç olmaya aday görünüyorlardı. İşçiler ekonomik ve sendikal haklarını elde etmek ve korumak için 1961 Anayasasının sağladığı imkânlarla yaptıkları yürüyüş ve grevlerle bir yandan toplumsal işbölümündeki yerlerinin bilincine varırlarken, öte yandan yönetiminde söz ve karar sahibi oldukları yeni sendika birlikleri oluşturarak toplum hayatının her alanında etkili baskı grubu olma arayışı içindeydiler. 13 Şubat 1967'de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) adı ile kurulan yeni işçi birliği böylesi arayışların somut örneğidir. DİSK'e bağlı işçiler Haziran 1970'te İstanbul ve Kocaeli'ndeki eylemleri ile Türkiye siyasetinin hassas dengelerini sosyalistler lehine nasıl etkileyebileceklerini göstermişlerdir. Öğrenciler arasındaki gruplaşmaların iktidar ve muhalefet partileri çevresinde odaklaşmanın ötesinde, düzen yanlısı (sağ) ve düzen karşıtı (sol) şeklinde geliştiği 1960'lı yıllarda, sosyalistlerin parti kurarak (TİP) seçime katılmaları, yine söz konusu partiye bağlı öğrenciler tarafından Fikir Kulüpleri Federasyonu(FKF)'nun oluşturulması oldukça geniş öğrenci kesiminin siyasallaşmasına neden olmuştur. 1969'da kurulan DEV-GENÇ (Türkiye Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu) dünya çapında olay niteliğindeki öğrenci hareketinin (1968 eylemi) Türkiye'de yaygınlaşmasında büyük rol oynamıştır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 6

7 Demokratik hakların dışına çıkarak gelişen bu eylemler, özellikle yılları arasındaki dönemde, üniversitelerde aşırı uç akımların birbirlerine zarar verecek şekilde mücadele vermelerine, derslerin çoğu zaman yapılamamasına, üniversitelerin aşırı uç militanların saklandığı bir barınak haline gelmesine neden olmuştur. Özellikle 1960'lı yılların ikinci yarısından sonra ülkede siyasi sosyal ve ekonomik düzen bozulmuştur. Öğrenci hareketleri, üniversiteleri işgal edecek boyuta kadar ulaşmıştır. Siyaset artık siyasiler tarafından siyasi platformlarda değil, sokakta öğrenciler tarafından yapılır hale gelmiştir. Öğrenciler kendilerince ülke problemlerine çözüm yolları aramaya başlamıştır. Bu çözüm yolları da benimsedikleri ideolojiye göre "sağ" ve "sol" şeklinde ayrılmıştır. Sağda ve solda örgütlenmeler artmıştır. Sol cenahta yer alan komünizm eğilimli öğrencilerin niyeti önce devrimle sosyalizmi gerçekleştirmek ve ardından komünizme ulaşmak idi. Yani Marksist ideolojiyi benimseyerek Türk insanının sahip olduğu neredeyse bütün değerleri yok etme çabası içine girmiştir. Sağ cenah ise, kendilerince Türk milliyetçiliğini ve Türk milletini var eden tüm değerlerini benimseyerek ve sahip çıkarak aşırı sol eğilimli kişilerin faaliyetlerine karşı mücadele vermişlerdir. 1970'e gelindiğinde genelde öğrenci hareketinin, özelde sosyalist eylemin ideolojik ve fiilî önderliği, devrim için silahlı eylem birlikleri şeklinde örgütlenmek isteyen ve silahlı mücadeleyi savunan Marksist-Leninist grupların denetimine geçecektir sonrası dönem, işçi kesiminin bir sınıf çatısı altında mücadele verdiği, meydanlara çıktığı, yürüyüşler düzenlediği, devlet güçleriyle çatışma içine girdiği, işçilerin kendisini etkili bir biçimde gösterdiği bir dönem olması bakımından işçi tarihi açısından önemlidir. 1960'ların başından başlayarak kendisini göstermeye çalışan işçi eylemleri, arası dönemde yoğunlaşarak devam etmiştir. 1964'de olan işçi grevci sayısı, 1966'da 'e, 1969'da ise 'a ulaşmıştır. İlk işçi eylemi, 1962 yılında İstanbul'da Kavel fabrikasındaki işçiler tarafından gerçekleştirilmiştir. Kavel Kablo Fabrikasındaki grevin en önemli özelliği, o tarihte daha grev ve toplu sözleşme yasasının çıkmamış olmasıdır. İşçiler buna rağmen greve gitmişlerdir Mart 1971 Muhtırası Ve Hükümetler 12 Mart 1971 tarihinde verilen muhtıra ile başlayıp 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'ne kadar geçen süreç Türkiye'nin siyasi, ekonomik ve toplumsal açıdan giderek çıkmaza sürüklendiği bir dönemdir. Ülkenin giderek çıkmaza sürüklenmesi askerlerin harekete geçmelerine ve siyasi alandaki ağırlıklarını giderek hissettirmelerine neden olmuştur. Askerler daha da ileri giderek ülke yönetimine müdahaleyi gelenek haline getirmişlerdir. Bu zaman Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 7

8 dilimi içerisinde meydana gelen gelişmeler 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nin köklerini teşkil etmektedirler. Bu nedenle dönemin olaylarının iyi etüt edilmesi gerekmektedir yılında Öğrenci hareketleri ve işçi olayları, siyasi hareketler hızlanmıştı. Sokakta işçi ve Öğrenci hareketleri de yoğunlaşmış, ülke ciddi bir kaosa doğru sürüklenmeye başlamıştır. Ocak 1971'de Türkiye'nin bir kaos durumunda olduğu görülüyordu. Üniversiteler işlevlerini kaybetmişlerdi. Ekonomik ve toplumsal alanlardaki köklü değişimin ortaya çıkardığı köyden kente göç, çarpık şehirleşme, gelir dağılımındaki dengesizlik gibi bir dizi sorun, mevcut krizi besleyip, yaygın bir hale getirmişti. Ekonomik krizlerin aşılamaması, işçi ve öğrenci hareketlerinin durdurulamaması Demirel hükümetinin yıpranmasına ve gözden düşmesine yol açmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart 1971 muhtırasıyla Süleyman Demirel'i başbakanlıktan uzaklaştırdılar, Adalet Partisi'ni de iktidardan düşürdüler. 12 Mart günü muhtıra verilmiş, hükümet devrilmiş, kabine dağılmıştır. Bu durum üzerine, yeni bir hükümet ve yeni bir kabine kurulması gerekmekteydi. 12 Mart Muhtırası, 27 Mayıs Darbesi'nden farklıdır. Çünkü 27 Mayıs'ta parlamento kapatılmış, siyasi partilere ve siyasetçilere yasaklar getirilmiş, ülkeyi geçici bir süre de olsa MGK (Milli Güvenlik Kurulu) yönetmiş ve yepyeni bir anayasa hazırlanmıştır. 12 Mart ise bunların hiçbirisini yapmamıştır. Parlamento faaliyetlerine devam etmektedir; ama iktidarda partiler üstü hükümet vardır. Asker bizzat yönetimde değildir ve yeni bir anayasa hazırlanmamıştır. Anayasa bağlamında sadece muhtıra öncesinde de tartışılan revizyon hareketlerine gidilmiştir. Muhtıra öncesi dönemde de anayasadan şikâyetler vardır. Dönemin Başbakanı Demirel dahi bu anayasa ile devletin yönetilemeyeceğini iddia etmektedir. Bu niteliklerinden dolayı 12 Mart "yarı darbe" olarak isimlendirilmiştir. Muhtıranın 2. maddesinde partiler üstü hükümetten bahsedilmekteydi. Partiler üstü hükümetin başına gelecek kişinin herhangi bir partiye mensup olmaması lazımdı. Bunun yanında başbakan olarak seçilecek kişi bütün partiler tarafından kabul görebilecek kişiler arasından seçilmeliydi. Askerler seçimlerini yapmışlardı. Bu iş için görevlendirilecek kişi CHP'li Nihat Erim idi. Nihat Erim 26 Mart 1971 tarihinde CHP'den istifa ettirilerek bağımsız hale getirilmişti. CHP'li olmasına rağmen vaktiyle hem Demokrat Parti ile hem de Adalet Partisi ile uyum içinde çalışabilmiş olan Erim'in ideal bir isim olacağına karar verilmişti. Yani ne CHP'nin ne de AP'nin Nihat Erim'e karşı çıkmayacakları düşünülmüştü. Partiler üstü hükümet ilkesi doğrultusunda, yılları arasında askeri denetim altında AP hükümetinin Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 8

9 muhtıra üzerine istifasını takiben sivil koalisyonlar oluşturuldu. Bu koalisyon hükümetlerinden ilki ideal isim olarak belirlenen Nihat Erim'inkiydi. Nihat Erim, 19 Mart'ta hükümeti kurmakla görevlendirildi ve bir hafta sonra kabinesini ilan etti. Partiler üstü bir hükümet olması nedeni ile Erim'in kabinesinde parlamento dışından gelen akademisyenler, memurlar ve serbest meslek sahipleri de yerlerini aldılar. Erim bu kişilerin yanında CHP ve AP milletvekillerinden de bakanları kabinesine dâhil etti. Kendisinin ifadesi ile "beyin takımı"nı oluşturmuştu. Bu hükümet teknokrat bir hükümetti. I. Erim hükümetinin güvenoyu alması ile birlikte 12 Mart Ara Dönemi başlamış oluyordu. Bu ara dönemde ikisi Nihat Erim, diğerleri ise Ferit Melen ve Naim Talu başkanlığında olmak üzere dört hükümet görev yaptı. Erim Hükümeti 26 Mart Aralık 1971 tarihleri arasında görev yapmıştır. I. Erim Hükümeti'nin genel amaçları şunlardır: Kısa ve uzun vadeli programların uygulanmasında aşamalı bir yol takip edilecektir. İlk hedef reformların tatbik edilmesidir. Bu amaçla ilk etapta altı aylık bir program uygulanacaktır. Uygulanması düşünülen toprak reformu, eğitim reformu ve malî reformlar daha sonra uygulamaya sokulacak olan uzun vadeli reformların öncülleri olacaktır. II. Erim Hükümeti 11 Aralık Nisan 1972 tarihleri arasında görev yapmıştır. II. Erim Hükümeti'nin genel amaçlarında şunlar yer almaktadır: Hükümet, aşırı solcuların kurmak istedikleri komünizm, aşırı sağcıların kurmak istedikleri teokratik devlete ve her türlü bölücülük faaliyetlerine karşıdır. Cumhuriyetin bütün kuruluşları bütünleşmeli, ülke problemleri demokratik tutum içerisinde çözülmelidir. Siyasi partilerin de aralarındaki çekişmelere son vererek, ülke sorunlarının çözümü için birleşmeleri ümit edilmektedir. Devleti bölmek isteyenlerin, anarşist ve teröristlerin 1961 Anayasası'nın getirdiği hak ve özgürlükleri kötüye kullanmalarını önleyecek Anayasa değişiklikleri yapılacaktır. Melen Hükümeti 22 Mayıs Nisan 1973 tarihleri arasında görev yapmıştır. Melen Hükümeti'nin genel amaçları şu şekilde ifade edilmiştir: Hükümet, normal seçim dönemlerinde kurulan hükümetlerden farklı olup olağanüstü bir hükümettir. Programda öncelikle gerçekleştirilmesi gereken konular ele alınacaktır. Bunlar arasında memleketi huzura kavuşturacak önlemler ilk sırada yer alacaktır. Gelecek seçimlerin huzurlu bir ortamda yapılması da hükümetin başlıca amacıdır. Anarşiyi önleyecek tedbirler alınacak ve her türlü anarşik olayların yeniden doğmasına engel olunacaktır. Devletin güvenlik güçlerini kuvvetlendirmek ve bunların eğitimlerinin tamamlanmasını sağlamak başlıca hedefler arasındadır. Seçimlerden önce seçim mevzuatında birtakım düzenlemeler yapılması zorunlu görülmektedir. Devleti yıkıcı ve gençlerin beyinlerini yıkayıcı her türlü faaliyet ile mücadele Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 9

10 edilecek, yerleştikleri kurum ve kuruluşlar bunlardan kurtarılacaktır. Gerçekleştirilecek sosyal, kültürel ve iktisadî reformlar Atatürkçü bakış açısı ile projelendirilecektir. 15 Nisan Aralık 1973 tarihleri arasında görev yapan Talû Hükümeti'nin genel amaçları ise şu şekilde ifade edilmiştir: Çok yakın bir zamanda yani 14 Ekim 1973'te seçimler yapılacağından hükümet programının uzun vadeli olması beklenilemez yılı programında öngörülen yatırımların zamanında ve program uyarınca gerçekleştirilmesine gayret gösterilecektir. DGM'lerin (Devlet Güvenlik Mahkemeleri) kuruluş kanunu ile asayiş ve huzurun devamı sağlanacaktır. Laik ve demokratik Cumhuriyete karşı girişimlerde bulunanlara karşı ciddi tedbirler alınması düşünülmektedir. Önceki hükümetlerce başlatılmış olan reform çalışmalarının tamamlanmasına gayret edilecektir. 12 Mart Ara Dönemi'nin icraatlarına bakıldığında iki konuda başarılı olduğu görülmektedir. Bunlardan birincisi anarşi ve terörün bir süreliğine de olsa durdurulması, ikincisi ise anayasa revizyonunun gerçekleştirilmesidir. 26 Mart'ta sıkıyönetim ilan edilmiştir. Dev- Genç ve çeşitli dernekler kapatılırken, siyasi partilerden ise Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Necmettin Erbakan'ın Milli Nizam Partisi (MNP) kapatılmıştır. 12 Mart Ara Dönemi'nde Türk siyasi hayatında meydana gelen önemli bir olay da Bülent Ecevit'in CHP Genel Başkanlığı'na seçilmesiydi. Ecevit bir süredir İsmet İnönü ile rekabet halindeydi. 6 Mayıs 1972 tarihinde CHP Olağanüstü Kurultay'ı toplandı. Bülent Ecevit CHP Genel Başkanı seçildi. İsmet İnönü 5 Kasım tarihinde ise CHP'den istifa etti. Böylece CHP'de bir devir kapanmış oldu. 26 Ocak 1974 günü CHP ile MSP, Bülent Ecevit başkanlığındaki karma hükümeti iş başına getirirlerken, Türkiye Cumhuriyeti'nin siyaset anlayışına da yeni ve önemli bir boyut katmışlardır. İslâmî düşünceyi savunan parti böylece meşruiyet kazanıyordu. Devleti kuran ve lâikliği titizlikle yerleştiren CHP'nin günün birinde MSP gibi İslâm'ı ön planda tutan bir akım ile iktidar ortaklığı yapması daha önce düşünülemezdi. Aslında bu gelişme CHP açısından da son derece önemlidir. 1950'de iktidardan halkın oyu ile uzaklaştırılan ve 1961'de ancak ordunun zorlaması sonucu kurulabilen İnönü koalisyonları sayesinde hükümet olan CHP iktidara gelmişti. Koalisyon hükümeti iki parti açısından kazançlı başlamışsa da uzun ömürlü olamamıştır. Kıbrıs Müdahalesi, koalisyonu bitirme noktasına getirmiştir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 10

11 Özet Ordu, Cumhuriyetimizin kuruluşundan 27 mayıs 1960 darbesine kadar siyasi arenada pek gözükmezken, darbeden sonra bir anda kendisini siyasetin içinde bulmuş ve kendisini kolay kolay siyasetten soyutlayamamıştır arasında oluşturulan koalisyon hükümetleri, doğal olarak pek istikrarlı bir dönemi Türkiye'ye yaşatamamıştır. Devamlı olarak pusu da bekleyen ordu ve ordunun gölgesinde icraatlarını yapmaya çalışan hükümetler silsilesi bu döneme damgasını vurmuştur. 12 Mart Muhtırası, Cumhuriyet tarihimizin 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra yaşadığı ikinci bir müdahaledir. Demokrasi bir kez daha, biraz da mecbur kalınarak kesintiye uğramak zorunda kalmıştır. 12 Mart muhtırasından 1973 seçimlerine demokrasinin kesintiye uğradığı bu ara dönemde peşpeşe gelen Nihat Erim Hükümetleri, Ferit Melen ve Naim Talu hükümetleri zamanında sol baskı altına alınmış, 1961 Anayasası'nın gücü kısıtlanarak önemli ölçüde sayılabilecek maddeleri değiştirilmiş, ancak yapılması istenen düzenlemeler bir türlü yapılamamıştır yılının Ekim ayında yapılan seçimlerle beraber yedi yıl sürecek bir demokrasi dönemi başlamıştır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 11

12 DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk darbe aşağıdakilerden hangisidir? a) 27 Mayıs 1960 b) 12 Mart 1971 c) 31 Mart d) 12 Eylül 1980 e) 28 Şubat Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Milli Birlik Komitesi ilk ne zaman kurulmuştur? a) 27 Mayıs 1960 sonrası b) 12 Mart 1971 sonrası c) 31 Mart sonrası d) 12 Eylül 1980 sonrası e) 28 Şubat 1997 sonrası 3. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapan Adnan Menderes in idam edildiği darbe aşağıdakilerden hangisidir? a) 27 Mayıs 1960 b) 12 Mart 1971 c) 31 Mart d) 12 Eylül 1980 e) 28 Şubat Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Anayasa Mahkemesi ilk ne zaman kurulmuştur? a) 1921 Anayasası ile b) 1924 Anayasası ile c) 1961 Anayasası ile d) 1982 Anayasası ile e) 1876 Anayasası ile 5. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde TBMM de iki yapılı MECLİS ilk ne zaman kurulmuştur? a) 27 Mayıs 1960 sonrası b) 12 Mart 1971 sonrası c) 31 Mart sonrası d) 12 Eylül 1980 sonrası e) 28 Şubat 1997 sonrası ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI 6. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk Koalisyon Hükümetleri aşağıdaki hangi partiler arasında kurulmuştur? a) CHF Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası b) CHP Demokrat Parti c) CHP - Adalet Partisi d) CHP Milli Selamet Partisi e) CHP Türkiye İşçi Partisi Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 12

13 7. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk Azınlık Hükümeti aşağıdaki hangi parti tarafından kurulmuştur? a) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası b) Demokrat Parti c) Adalet Partisi d) Milli Selamet Partisi e) Cumhuriyet Halk Partisi 8. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk işçi eylemi aşağıdakilerden hangisidir? a) Şeyh Sait Ayaklanması b) İstanbul'da Kavel fabrikasındaki eylem c) İstanbul da Tütün fabrikasındaki eylem d) İzmir de Liman işçilerinin eylemi e) Zonguldak ta Kömür işçilerinin eylemi 9. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki darbelerden, YARI DARBE olarak isimlendirilen darbe aşağıdakilerden hangisi olmuştur? a) 27 Mayıs 1960 b) 12 Mart 1971 c) 31 Mart d) 12 Eylül 1980 e) 28 Şubat 1997 ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI 10. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Ordunun Hükümetler üzerindeki etkisi hangi darbe sonucu başlamıştır? a) 27 Mayıs 1960 b) 12 Mart 1971 c) 31 Mart d) 12 Eylül 1980 e) 28 Şubat 1997 CEVAPLAR A A A C A C E B B A Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 13

14 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK KAYNAKLAR Aktaş, Elif, (2011), 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi Ve Tarih Öğretimine Etkileri, Basılmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Armaoğlu, F., (1998), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Ankara. Köse, Serdar, (2010), Türk Demokrasi Hayatında 12 Mart 1971 Muhtırası, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Soysuren, Ali Haydar, (2006), 12 Mart Döneminde Nihat Erim Hükümetleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. Turan, R.- Safran, M. vd., (2009), Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Ankara. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 14

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu...

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ...XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu... V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ......XI GİRİŞ... 1 İkinci Meclisler... 1 Osmanlı Âyan Meclisi... 2 1921 ve 1924 Anayasaları... 3 Cumhuriyet Senatosu... 4 I. BÖLÜM OSMANLI DÖNEMİNDE İKİNCİ MECLİS Meclis-i Umumî...

Detaylı

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları

Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Devletin Şefleri Cumhurbaşkanları Cumhuriyetin kuruluşu Anadolu insanının iman, namus, bağımsızlık, özgürlük, vatan ve millete sevgi ile bağlılığının inancı ve iradesi ile kendisine önderlik yapan Mustafa

Detaylı

DP lilerin Seçim Kanununda Değişiklik Önerisinin TBMM ye Sunulması. 20 Eylül 1946 Basın Kanununda Değişiklik Yapılması

DP lilerin Seçim Kanununda Değişiklik Önerisinin TBMM ye Sunulması. 20 Eylül 1946 Basın Kanununda Değişiklik Yapılması 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçimleri 5 Ağustos 1946 Meclis Başkanlığı Seçimi 5 Ağustos 1946 Cumhurbaşkanlığı Seçimi 7 Ağustos 1946 Recep Peker Hükûmetinin Kuruluşu 1 Eylül 1946 İl Genel Meclisi

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BIRINCI BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNUN KISA KONULARI 1. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar...1 2. Üniter, Federal ve Bölgeli

Detaylı

Cumhuriyet Döneminde Kurulan Hükûmetler

Cumhuriyet Döneminde Kurulan Hükûmetler Cumhuriyet Döneminde Kurulan ler Sıra No Göreve Başlama Görevden Ayrılma lerin Ömrü Yıl Ay Gün e Katılan Partiler in Sona Eriş Nedenleri 1 29.10.1923 06.03.1924-4 7 CHP Diğer İsmet İNÖNÜ 2 06.03.1924 22.11.1924-8

Detaylı

MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ

MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 1. DEMOKR AT PARTI İKTIDARININ SONUNA DOĞRU...9 1.1. DP nin Muhalefete Karşı Tutumu...9 1.1.1.

Detaylı

TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR

TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR ANAYASANıN TEMEL ILKELERI 2 1. madde Türkiye devleti bir cumhuriyettir. 2. Madde Cumhuriyetin nitelikleri Cumhuriyetçilik Başlangıç ilkeleri Atatürk

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM ( ) IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM (1957 1960) A. TBMM XI. DÖNEM (27 Ekim 1957 27 Mayıs 1960) XI. Dönem Askerî Müdahaleyle Kesintiye Uğradı... XI. Dönemde

Detaylı

Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti

Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti Süleyman Demirel Hayatını Kaybetti Türkiye Cumhuriyeti nin 9. Cumhurbaşkanı, 40 yılı aşkın siyasi hayatında kendi deyimiyle altı kez gittiği başbakanlığa yedi kez gelen parti lideri, Devlet Su İşleri nin

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM ( ) ARA DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM ( ) ARA DÖNEM ( ) XI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XXIII I. BÖLÜM TBMM XI. DÖNEM (1957 1960) ARA DÖNEM (1960 1961) A. TBMM XI. DÖNEM (27 Ekim 1957 27 Mayıs 1960)... 3 XI. Dönem Askerî Müdahaleyle

Detaylı

TÜRKİYE DE SİYASET VE DEMOKRASİ

TÜRKİYE DE SİYASET VE DEMOKRASİ TÜRKİYE DE SİYASET VE DEMOKRASİ 12 Eylül Darbesi 1973 seçimlerinden 1980 yılına kadar gerçekleşen seçimlerde tek başına bir iktidar çıkmadığından bu dönem hükümet istikrarsızlığı ile geçen bir dönem olmuştur.

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 12. Hafta Ders Notları - 03/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI

Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ 2011 2012 BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI Anlatım soruları: 1- Osmanlı ve Türkiye de bugüne kadar yürürlükte bulunmuş anayasaların nasıl

Detaylı

ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00

ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00 ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00 A. ANLATIM SORUSU (10 puan) Temsilde adalet yönetimde istikrar kavramlarını kısaca açıklayınız. Bu konuda

Detaylı

10. Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç kaç gün içinde yeni bakan atanır? A) 5 gün B) 10 gün C) 15 gün D) 20 gün E) 25 gün

10. Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç kaç gün içinde yeni bakan atanır? A) 5 gün B) 10 gün C) 15 gün D) 20 gün E) 25 gün 1. 1982 Anayasasına göre aşağıdaki organlardan hangisinin iptal davası açma yetkisi yoktur? A) Cumhurbaşkanı B) İktidar partisi meclis grubu C) Anamuhalefet partisi meclis grubu D) TBMM üye tamsayısının

Detaylı

ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018

ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018 ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE SİYASET Erol Tuncer - 23 Mart 2018 ÇOK PARTİLİ DÖNEME GEÇİŞ KOŞULLARI Demokrasi Kültürümüzün Yetersizliği Bedeli ödenmeden demokrasiye girmiş olmamızın sıkıntılarını çekiyoruz. Art

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM ( ) IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM (1950 1954) A. 1950 SEÇİMLERİ... 3 Seçim Sonuçları... 3 Meclis Başkanlığı Seçimi... 4 Cumhurbaşkanlığı Seçimi...

Detaylı

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem NEDEN Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem YERLi VE MiLLi BiR SiSTEM Türkiye, artık daha büyük. Dünyada söz söyleyen ülkeler arasında. Milletinin refahını artırmaya başladı. Dünyanın en büyük altyapı

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM X. DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM X. DÖNEM ( ) IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM X. DÖNEM (1954 1957) A. 1954 SEÇİMLERİ... 3 Seçim Sonuçları... 3 Meclis Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Seçimi... 4 X. Dönemde

Detaylı

ASKERİ DARBELER VE TOPLUMSAL ETKİLERİ: 1960, 1971 ve 1980 DARBELERİ

ASKERİ DARBELER VE TOPLUMSAL ETKİLERİ: 1960, 1971 ve 1980 DARBELERİ ASKERİ DARBELER VE TOPLUMSAL ETKİLERİ: 1960, 1971 ve 1980 DARBELERİ Ercan Sözer Atılım Üniversitesi Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Yükseklisans Öğrencisi Darbe, Türk Dil Kurumu tarafından bir ülkede baskı

Detaylı

2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966

2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966 1-) 1921 Anayasası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Milli egemenlik ilkesi benimsenmiştir B) İl ve nahiyelerde yerinden yönetim ilkesi kabul edilmiştir. C) Yasama ve yürütme kuvvetleri

Detaylı

TÜRK ANAYASA DÜZENİ Bahar dönemi Ara sınavı

TÜRK ANAYASA DÜZENİ Bahar dönemi Ara sınavı TÜRK ANAYASA DÜZENİ 2016 Bahar dönemi Ara sınavı 1. Divan-ı Hümayun hangi Osmanlı padişahı döneminde kurulmuştur? A) I. Osman B) Orhan C) II. Murat D) III. Selim E) II. Mahmut 2. Divan-ı Hümayunun kaldırılmasıyla

Detaylı

Cumhurbaşkanı. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu

Cumhurbaşkanı. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Cumhurbaşkanı Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu 2 3 Cumhurbaşkanı bir ülkede yönetim hakkının kalıtımsal, soya dayalı, kişisel olmadığını Kanyanğının dinsel kaynaklardan ilahi tanrısal

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.02.2016 Türk Hukukunun Bilgi Kaynakları - Mevzuat, Yargı

Detaylı

ANAYASA GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI 5 OCAK 2015 SAAT 09:00

ANAYASA GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI 5 OCAK 2015 SAAT 09:00 ANAYASA 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI 5 OCAK 2015 SAAT 09:00 A. ANLATIM SORUSU Temsilde adalet yönetimde istikrar kavramlarını kısaca açıklayınız. Mevcut seçim barajı hakkındaki görüşünüzü yazınız.

Detaylı

1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır?

1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır? 1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır? A) Cumhurbaşkanlığı B) Başbakanlık C) Adalet Bakanlığı D) Halk E) HSYK 3-Aşağıdakilerden hangisi adli yargının

Detaylı

Hitit Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü 2013-2014 Bahar Dönemi TÜRK ANAYASA DÜZENİ Dersi Ara Sınavı ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR 1/7 3 Nisan 2014 Saat:

Detaylı

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( )

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM TBMM VIII. DÖNEM ( ) V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... XIII GİRİŞ... 1 Muhalefetin İstekleri... 1 Demokratikleşme Adımları... 1 Milletvekilleri Seçimi Kanunu... 2 Hükûmetler... 2 Milletvekili Ara Seçimleri... 2 CHP ve DP nin Kurultay

Detaylı

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler

Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Vekiller Heyeti Kararı, Sıkıyönetim Komutanlığı ve Milli Güvenlik Konseyi'nce Kapatılan Siyasi Partiler Açılış Tarihi Kapanış Tarihi Sona Eriş Nedeni 1 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17.11.1924 05.06.1925

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI TABLOLAR

Detaylı

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi

Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Erdoğan, "OHAL uygulaması kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir" dedi. 21.07.2016 / 09:56 Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından

Detaylı

ANAYASA CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 13.00

ANAYASA CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 13.00 HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ANAYASA CEVAP ANAHTARI 2018-2019 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI --- 9 Ocak 2019 saat 13.00 1. a) Demokrasi sandıktan

Detaylı

SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU

SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU Erol Tuncer TESAV Vakfı Başkanı 26 Ekim 2013 (Ülke Politikaları Vakfı nın düzenlediği Açık Oturum) I.TARİHÇE İki dereceli seçim sistemi: 1877 den 1943 seçimlerine kadar Tek dereceli

Detaylı

ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI

ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI 1 Nasıl bir anayasa yapım süreci? Maddeleri değil ilkeleri temel alan Ayırıcı değil birleştirici Uzlaşmaya zorlamayan Uzlaşmazlık alanlarını ihmal etmeyen Mutabakatı değil ortak

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU XI İÇİNDEKİLER SUNUŞ... V İÇİNDEKİLER... XI I. BÖLÜM CHP NİN SON GENEL YÖNETİM KURULU A. SON GENEL YÖNETİM KURULU NUN SEÇİLMESİ... 3 Cumhuriyet Senatosu Üçte Bir Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri...

Detaylı

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem ÖZETLE Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem MiLLETiN ONAYIYLA Mevcut Anayasa da Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin başıdır. Sistemin işleyişi, devletin bekası ve vatanın bütünlüğü, Türkiye

Detaylı

Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu

Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Yardımcı Kuruluşlar Hükümete veya bakanlıklara görevlerinde yardımcı olmak, belirli konularda görüş bildirmek, bir idari

Detaylı

KAMU YÖNETİMİ. 5.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

KAMU YÖNETİMİ. 5.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER KAMU YÖNETİMİ 5.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 TÜRK KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI (MERKEZ ÖRGÜTÜ) DEVLETİN TEMEL ORGANLARI KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI MERKEZ (BAŞKENT) ÖRGÜTÜ Cumhurbaşkanı Bakanlar kurulu Başbakan

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 10. Hafta Ders Notları - 19/04/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN

TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN TEMEL HUKUK BU DERSTE NELER ÖĞRENECEĞİZ? Yargı nedir? Türk hukukunda yargının bölümleri Anayasa Yargısı İdari Yargı Adli Yargı TEMEL HUKUK YARGI Yargı, devletin hukuk

Detaylı

SARACAĞIZ YARALARIMIZI

SARACAĞIZ YARALARIMIZI BİRBİRİMİZLE KONUŞARAK, DİNLEYEREK, SARACAĞIZ YARALARIMIZI 1 Tek adam rejimi kurulacak, tek adam herşey olacak, devletin tümüne hükmedecek. Bir kişi Başkan seçilecek ve o kişi hem hükümet, hem Meclis,

Detaylı

SİYASET ÜSTÜ DÜŞÜNMEK Pazar, 30 Kasım :00

SİYASET ÜSTÜ DÜŞÜNMEK Pazar, 30 Kasım :00 Türkiye de siyaset yalnızca oy kaygısı ile yapılıyor Siyasete popülizm hakimdir. Bunun adı ucuz politika dır ve toplumun geleceğine maliyet yüklemektedir. Siyaset Demokrasilerde yapılır. Totaliter rejimler

Detaylı

13. ASKERLİK GÖREVİ Ordu Hayatı Savaş Yönetimi ve Siyaset Ordu Okuldur SEÇİM

13. ASKERLİK GÖREVİ Ordu Hayatı Savaş Yönetimi ve Siyaset Ordu Okuldur SEÇİM İÇİNDEKİLER SUNUŞ...1 GENELGE... 5 GİRİŞ... 9 AÇIKLAMA... 23 VATANDAŞ İÇİN MEDENÎ BİLGİLER NEDEN BAHSEDER?25 L MİLLET... 28 1.1. Türk Milletinin İncelenmesi... 28 2. DEVLET...37 2.1. Devlet Şekilleri...

Detaylı

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I 1943 1945 Yılları Kronolojisi 28 Şubat 1943 Milletvekili Genel Seçimleri 8 Mart 1943 M. Abdülhalik Renda Meclis Başkanı İsmet İnönü Cumhurbaşkanı 9 Mart 1943 II. Saracoğlu Hükûmeti 29 Ağustos 1943 Milletvekili

Detaylı

ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 SĠYASET

ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 SĠYASET ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı Ders Adı : Siyaset ÇalıĢma Yaprağı 13 Adı Soyadı : No: Sınıf: 11/ SĠYASET Siyaset; ülke yönetimini ilgilendiren olayların bütünüdür.

Detaylı

İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını

İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını denetleyen en yüksek organ ise devlettir. Hukuk alanında birlik

Detaylı

21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI

21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI 21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI Erol TUNCER / Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı - 1 Kasım 2007 I. 1961 den Günümüze Halk Oylamaları 1961 den günümüze kadar 5 kez halkoylamasına

Detaylı

Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL Pamukkale Üniversitesi Buldan Meslek Yüksekokulu ieturgut@pau.edu.tr, cerdemil@pau.edu.

Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL Pamukkale Üniversitesi Buldan Meslek Yüksekokulu ieturgut@pau.edu.tr, cerdemil@pau.edu. 1980 Lİ YILLARDA YAPILAN GENEL SEÇİMLERİN TÜRKİYE DE VE DENİZLİ GENELİNDEKİ SEÇİM SONUÇLARI VE BULDAN İLÇESİ SEÇİM SONUÇLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI Öğr.Gör. İbrahim Ersin TURGUT, Öğr.Gör.Dr.Cumali ERDEMİL

Detaylı

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI CİFT BASLILIK BİTİYOR Cumhurbaşkanı ile Başbakanın yetkileri birleştiriliyor. Cumhurbaşkanı yürütmenin başı oluyor. Yönetimde çift başlılık ortadan kalkıyor. Cumhurbaşkanları

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x)

En İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x) Ne x t Le v e l Ka r i y e r 250ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Anayasa Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/

Detaylı

Yüksek Öğretim ve İlk Özerk Üniversitenin Kurulması

Yüksek Öğretim ve İlk Özerk Üniversitenin Kurulması Atatürk ün Dünyası Cengiz Önal 86 Yüksek Öğretim ve İlk Özerk Üniversitenin Kurulması İsmet İnönü, özellikle İlköğretim ve Köy Enstitüleri ne verdiği desteği yükseköğretimden de esirgememiş, hatta artırarak

Detaylı

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1

İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 BÖLÜM 1: SEÇİLMİŞ KAVRAMLAR BÖLÜM 2: BÜYÜK DÖNÜŞÜM VE OSMANLILAR BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN İZLERİ...11 DEVRİMLER ÇAĞI VE OSMANLILAR...14 a) Sanayi Devrimi... 14 b) Fransız Devrimi... 17 c)

Detaylı

1: İNSAN VE TOPLUM...

1: İNSAN VE TOPLUM... İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ Metin ÖZ Samsun, 2017 S E Ç İ M S İ S T E M L E R İ N İ N S E Ç M E N İ R A

Detaylı

DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ

DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ 1950-1960 GÜLSEMA LÜYER DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ 1950-1960 1950 Seçimleri ve Demokrat Parti nin İktidara Gelişi Siyasal Gelişmeler Ekonomik Gelişmeler Dış Politika Toplumsal-Kültürel

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI Soru 1 : "Anayasa" deyince ne anlaşılır, ne anlamak gerekir? 7 Soru 2 : Türk tarihindeki anayasa hareketlerinin başlıca aşamaları ve özellikleri nelerdir? 15 İkinci

Detaylı

Anayasa ve İdare Türk idare teşkilatı Anayasal bir kurumdur. 1982 Anayasası belli başlıklar altında idari teşkilatlanmayı düzenlemiştir.

Anayasa ve İdare Türk idare teşkilatı Anayasal bir kurumdur. 1982 Anayasası belli başlıklar altında idari teşkilatlanmayı düzenlemiştir. İDARE HUKUKU Anayasa ve İdare Türk idare teşkilatı Anayasal bir kurumdur. 1982 Anayasası belli başlıklar altında idari teşkilatlanmayı düzenlemiştir. Bu düzenlemede yer alan ilkeler şunlardır; - Hukuk

Detaylı

1921'den Günümüze "TC" Anayasaları...

1921'den Günümüze TC Anayasaları... On5yirmi5.com 1921'den Günümüze "TC" Anayasaları... 1921 Anayasasının resmî adı Anayasa değil, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu ydu... Yayın Tarihi : 16 Aralık 2011 Cuma (oluşturma : 12/10/2018) ÖZEL HABER BİRİMİ/

Detaylı

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi 1. HAFTA: OSMANLI ANAYASAL GELİŞMELERİ [Türk Anayasa Hukukukun Bilgi Kaynaklarının Tanıtımı:

Detaylı

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19

T.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19 09/04/2010 BASIN BİLDİRİSİ Anayasa değişikliğinin Cumhuriyetin ve demokrasinin geleceği yönüyle neler getireceği neler götüreceği dikkatlice ve hassas bir şekilde toplumsal uzlaşmayla değerlendirilmelidir.

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet AYDIN

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet AYDIN 1960-1980 Arası Türk İç Siyaseti Ünite 14 5İ Ortak Dersler ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet AYDIN 1 Ünite 14 1960-1980 ARASI TÜRK İÇ SİYASETİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet AYDIN İçindekiler

Detaylı

Yeni anayasa neyi hedefliyor?

Yeni anayasa neyi hedefliyor? Yeni anayasa neyi hedefliyor? Siyasal iktidar Yeni Anayasanın yazımına kapalı kapılar ardında devam ederken, yeni anayasanın yazılma sürecine dair öğrenebildiğimiz yegâne şey, mecliste oluşturulan uzlaşma

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2014 2015 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.09.2014 TANIŞMA DERSİ TANIŞMA DERSİ 17.09.2014 22.09.2014

Detaylı

TÜRK SİYASAL HAYATI I-II

TÜRK SİYASAL HAYATI I-II Editörler Doç.Dr. Betül Karagöz Yerdelen & Yrd.Doç.Dr. Mehmet Tan TÜRK SİYASAL HAYATI I-II Yazarlar Doç.Dr.İlhan Aksoy Yrd.Doç.Dr. Celal Fatih Türe Yrd.Doç.Dr. Gürbüz Özdemir Yrd.Doç.Dr. Kubilayhan Erman

Detaylı

DERSİMİZİN TEMEL KONUSU

DERSİMİZİN TEMEL KONUSU DERSİMİZİN TEMEL KONUSU 1 1. TÜRK HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARINI TANIMAK 2. TÜRKIYE DE NELER YAPABİLİRİZ SORUSUNUN CEVABINI BULABİLMEK DERSİN KAYNAKLARI 2 SİZE GÖNDERİLEN MATERYAL: 1. 1982 Anayasası: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf

Detaylı

ANAYASA HUKUKU DERSİ

ANAYASA HUKUKU DERSİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ ANAYASA HUKUKU DERSİ ARA SINAVI (11 Kasım 2010 Saat 15:00) 1- Avrupa modeli anayasa yargısıyla ilgili olarak

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ I İÇİNDEKİLER SUNUŞ......IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ A. SEÇİM DÖNEMİNE GİRİŞ... 3 Cumhurbaşkanlığı Seçimi... 3 Erken Seçim Kararı... 4 B. SEÇİM DÖNEMİNDEKİ YASAL DÜZENLEMELER... 5 C. SEÇİM

Detaylı

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, DANIŞTAY - UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ - ANAYASA MAHKEMESİ

Detaylı

İÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI. Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM. Genel Esaslar. I. Devletin şekli... 1...19

İÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI. Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM. Genel Esaslar. I. Devletin şekli... 1...19 İÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM Genel Esaslar I. Devletin şekli... 1...19 II. Cumhuriyetin nitelikleri... 2...19 III. Devletin bütünlüğü, resmî dili,

Detaylı

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ Sınırlı Oy Hakkı 1) Servete ve Vergiye Bağlı Seçme Hakkı 2) Yeteneğe Bağlı Seçme Hakkı (örneğin, İtalya da 1912 seçimleri, İngiltere de 1945 e kadar uygulanan seçimler)

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLÎ YARGI MAHKEMELERİ, BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ,

Detaylı

Anahtar Kelimeler: Laiklik, resmi ideoloji, askeri müdahale, bürokrasi, Demokrat Parti, ordu ÇOK PARTİLİ SİSTEME GEÇİŞ: DEMOKRAT PARTİ

Anahtar Kelimeler: Laiklik, resmi ideoloji, askeri müdahale, bürokrasi, Demokrat Parti, ordu ÇOK PARTİLİ SİSTEME GEÇİŞ: DEMOKRAT PARTİ ÇOK PARTİLİ SİSTEME GEÇİŞ: DEMOKRAT PARTİ Özgür ŞİRİN Atılım Üniversitesi Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Yüksek Lisans Öğrencisi Özet Türkiye'de Demokrat Parti'nin kurulması Cumhuriyet Halk Partisi'nin

Detaylı

10. Hafta: 1960 LARDAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE DE SİYASET, TOPLUM, KÜLTÜR ve EKONOMİ. 9 Temmuz Anayasasının Halkoylamasına Sunulması ve Kabulü

10. Hafta: 1960 LARDAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE DE SİYASET, TOPLUM, KÜLTÜR ve EKONOMİ. 9 Temmuz Anayasasının Halkoylamasına Sunulması ve Kabulü 10. Hafta: 1960 LARDAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE DE SİYASET, TOPLUM, KÜLTÜR ve EKONOMİ 27 Mayıs 1960 Ordunun yönetime müdahalesi DP kapatılmış ve iktidar Kara Kuvvetleri eski komutanı Orgeneral Cemal Gürsel başkanlığındaki,

Detaylı

ÜNİTE:1. Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2. Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3

ÜNİTE:1. Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2. Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3 ÜNİTE:1 Anayasa Kavramı, Anayasacılık Akımı ve Anayasa Çeşitleri ÜNİTE:2 Türkiye de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ÜNİTE:3 Millî Güvenlik Konseyi Rejimi, 1982 Anayasası nın Yapılışı ve Başlıca Özellikleri

Detaylı

Ders Adı : Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi-II Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2. Ders Bilgileri

Ders Adı : Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi-II Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2. Ders Bilgileri Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi-II Ders No : 0690220054 : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği

Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği Türkiye de Seçim Uygulamaları/ Sorunları Işığında Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği Erol TUNCER Seçim sistemlerinin belirlenmesinde temsilde adalet ve yönetimde istikrar (fayda)

Detaylı

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AY EKİM KASIM HAFTA DERS SAATİ 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış

Detaylı

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER SORULAR 1- Demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetimi olarak tanımlayan kimdir? A) Lincoln B) Montesquieu C) Makyavel D) Schumpeter E) Dahl 2- Demokrasi kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

Detaylı

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi

İhvanı Müslimin'in kısa tarihi On5yirmi5.com İhvanı Müslimin'in kısa tarihi Askeri darbeyle devrilen Muhammed Mursi'nin bir yıl önceki seçim zaferi, hareketin doğduğu ve onlarca yıl boyunca yasaklı kaldığı Mısır'da Müslüman Kardeşler

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU A. HAZİRAN 2015 MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ... 3 7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Seçimleri... 3 TBMM nin Açılması...

Detaylı

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini

Detaylı

YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ

YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ YILDIZ TEKNİKTE YENİ ANAYASA PANELİ Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü, 24 Kasım 2011 Perşembe günü Üniversitemiz Merkez Kampüsü Hünkar Salonu nda, hem Üniversitemizin

Detaylı

Bunalımlı Yıllar (1971-1980)

Bunalımlı Yıllar (1971-1980) Bunalımlı Yıllar (1971-1980) ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Ordunun 12 Mart 1971'de hangi gerekçelerle "muhtıra" verdiği hakkında kısaca bilgi edinecek, "12 Mart Muhtırası"ndın sonra aydınlara

Detaylı

ANAYASA HUKUKU DERSĐ ( GÜZ DÖNEMĐ FĐNAL SINAVI) Đktisat ve Maliye Bölümü

ANAYASA HUKUKU DERSĐ ( GÜZ DÖNEMĐ FĐNAL SINAVI) Đktisat ve Maliye Bölümü ANAYASA HUKUKU DERSĐ (2011 2012 GÜZ DÖNEMĐ FĐNAL SINAVI) Đktisat ve Maliye Bölümü 1-1982 Anayasasının yürürlüğe giriş yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kurucu Meclis B) Kurucu Danışma Kurulu C) Kurucu

Detaylı

DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER

DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER Prof. Dr. M. Tuba Ongun Ülke siyasetinin yakıcı gündeminin, yükseköğretim sistemi ve üniversitelerimizin sorunlarının çok önüne geçtiği günler yaşıyoruz. YÖK ün hazırladığı

Detaylı

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL A N A L İ Z 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi Furkan BEŞEL Ekim 2015 7 HAZİRAN DAN 1 KASIM A 7 Haziran 2015 te yapılan 25. Dönem milletvekili genel seçiminde 53.741.838 kayıtlı

Detaylı

Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek

Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek Prof. Dr. Sadi Çaycı Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk AD Öğretim Üyesi Ankara 1 Giriş İlk soru: Ne durumdayız? Neden? Sebepler

Detaylı

KAMU PERSONEL HUKUKU KISA ÖZET HUK303U

KAMU PERSONEL HUKUKU KISA ÖZET HUK303U KAMU PERSONEL HUKUKU KISA ÖZET HUK303U 2 Sayfa 2 1.Ünite Temel Kavramlar ve Anayasal İlkeler KAMU GÖREVLİLERİ Türkiye de Kamu Görevlilerinin Soyağacı Kamu Görevlileri Kamu i Seçilmişler Yükümlüler Gönüllüler

Detaylı

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ. Sorular Cevaplar

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ. Sorular Cevaplar ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ Sorular Cevaplar Soru 1. Halkın oylarıyla seçilen Cumhurbaşkanı görevini yaparken taraflı mı olmalı? Tarafsız mı olmalı? Cevap 1. Tarafsız olmalı. Cumhurbaşkanı cumhur u yani milletin

Detaylı

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.

KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2015 2016 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 28.09.2015 30.09.2015 05.10.2015 07.10.2015 12.10.2015 TANIŞMA

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU

ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU Semih Batur KAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi ANAYASA MAHKEMESİ KARAR GEREKÇELERİNİN BAĞLAYICILIĞI SORUNU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...

Detaylı

TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR

TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) koşullarında, 16 Aralık 2016 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi

Detaylı

Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu..

Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu.. 28 Nisan 2014 Basın Toplantısı Metni ; (Konuşmaya esas metin) Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu.. -- Silahlı Kuvvetlerimizde 3-4 yıldan bu yana Hava Kuvvetleri

Detaylı

KAMU YÖNETİMİ KAMU YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. BİLAL ŞİNİK

KAMU YÖNETİMİ KAMU YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. BİLAL ŞİNİK İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ KAMU YÖNETİMİ YRD.DOÇ.DR. BİLAL ŞİNİK BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan kurulur. Cumhurbaşkanı bakanlar kurulunun

Detaylı

Biz yeni anayasa diyoruz

Biz yeni anayasa diyoruz Biz yeni anayasa diyoruz Ocak 05, 2015-9:32:00 AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, "Biz 'anayasa değişikliği' demiyoruz, 'yeni anayasa' diyoruz. Türkiye'nin anayasayla ilgili sorunu ancak

Detaylı