5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik ekinin gereksiz kullanılması anlatım bozukluğuna yol açmıştır?

Transkript

1 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanmaktan kaynaklanan bir anlatım A) Galiba muayene uzun sürecek gibi. B) Birkaç gün sonra dönecekmiş. C) İndirimli satışlar başlamış, diyorlar D) Onu ancak yarın arayabilirim. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik ekinin gereksiz kullanılması anlatım bozukluğuna yol açmıştır? A) Bugünkü işimizi yarım bıraktık. B) Bu başarımı biraz da anneme borçluyum. C) Aşçı olmuş, ama yemek yapmasını beceremiyor. D) İşimi çok seviyorum. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde her sözcüğünün yanlış yerde kullanılması anlatım bozukluğu yapmıştır? A) Gördüğü her şeyi almak istiyor. B) Her gün aynı şarkıyı dinlemekten bıktım. C) Önümdeki her dosyayı incelemem gerekiyor. D) Her okula gidişinde bana telefon ediyor. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde teklikçokluk yönünden özne-yüklem uyuşmazlığı vardır? A) Hediyelik paketler masanın üstünde duruyorlar. B) Sınavlar bugün bitti. C) Bu anıtlar turistlerin ilgisini çekiyor. D) Çocuklar salıncakta sallanıyorlar. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım A) Öğrencilerimin hepsi beni kapıda karşıladı. B) Cumartesi günleri de işe gidiyormuş. C) Aldığım çantayı annem beğenmedi. D) Geçen gün de yine aynı şeyi söylemiştin. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne eksikliği anlatım bozukluğuna neden olmuştur? A) Masanın üstündeki dosyaları düzene koydum. B) Annemin canı sıkıldı ve sokağa çıktı. C) Hani bana yardımcı olacaktınız? D) Nihayet beklediğim an geldi. 4. Bu olayın sizinle bir ilişkisi yok. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir? A) Yanlış yerde sözcük kullanılmıştır. B) Yanlış anlamda sözcük kullanılmıştır. C) Anlamca çelişen sözcükler kullanılmıştır. D) Gereksiz sözcük kullanılmıştır? 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem eksikliği var? A) Bisiklet sürmeyi çok, ders çalışmayı hiç sevmiyor. B) Matematik dersini çok seviyor. C) Yaptığı resim güzeldi, herkes beğendi. D) Yarış başladı, herkes merakla sonucu bekliyor. TÜRKÇE 143

2 9. Yeni gömleğini ütülemişti; pantolon yine kırışık görünüyordu. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dolaylı tümleç eksikliği B) Özne eksikliği C) Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması D) Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanılması 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım A) Bizi ne aradı, ne sordu. B) Ne narı ne ayvayı sevmez. C) Buraya gelişinin nedeni ne sen, ne ben. D) Ne o, ne bu güzel. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanılmasından kaynaklanan anlatım A) Bu kitabı mutlaka o unutmuş olmalı. B) Bu romanı iki kez okudum. C) Şu manzaranın güzelliğine bak! D) Bu çantayı ona ben almadım. 14. Hiç kimse onu benim kadar anlayamazlar. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne eksikliği B) Nesne eksikliği C) Özne yüklem uyumsuzluğu D) Gereksiz sözcük kullanımı 11. Ben onu, o da beni gördü. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Gereksiz sözcük kullanımı B) Özne eksikliği C) Nesne eksikliği D) Yüklem eksikliği 15. Çocuklarla ilgilendi ve bir istekleri olup olmadığını sordu. cümlesindeki anlatım bozukluğu nasıl giderilebilir? A) ve sözcüğünden sonra onlara sözcüğü getirilecek B) ve sözcüğü cümleden çıkarılacak C) bir sözcüğü cümleden çıkarılacak D) olup sözcüğü cümleden çıkarılacak 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yanlışlığından kaynaklanan anlatım A) Gece korkulu bir rüya görmüş. B) Yemek tabaklarının ve bardaklarının yerleri değişmiş. C) Size gelecek hafta tekrar uğrarım. D) Canı sıkıldığı için de önce dışarı çıktı. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlam karışıklığı vardır? A) Sabahları spor yapmayı severim. B) Bugün bana telefon edecek misin? C) Hastaysan evine gidebilirsin. D) İyi günde iki saat spor yapmanı beğendim. 144 TÜRKÇE

3 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mantık hatası vardır? A) Sağlık kuruluşları çaresizlik içindeydi. B) Her konuda bir hedefe sahiptir. C) Bu kadar korkmana gerek yok. D) Kitap fuarı oldukça kalabalıktı. 22. Özürlü çocuklar uğruna bir gece düzenlendi. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne-yüklem uyumsuzluğu B) Nesne-yüklem uyumsuzluğu C) Yanlış anlamda sözcük kullanımı D) Tümleç eksikliği 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur? A) Ankara ya gider gitmez halasına uğrayacakmış. B) Bazen dersi genellikle not tutarak dinler. C) Neşeli ve şen günler geride kaldı. D) Seni sevdiğimi herkes biliyor. 19. Bu konuyu onunla karşılıklı görüşeceğiz. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Gereksiz sözcük kullanılmıştır. B) Eş anlamlı sözcükler kullanılmıştır. C) Nesne-yüklem uyumsuzluğu vardır. D) Özne-yüklem uyumsuzluğu vardır. 23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci yanlış yerde kullanılmıştır? A) Trenin gecikmesi yüzünden işe geç kaldı. B) Sabah, kahvaltı yapmaya üşenir. C) Gece geç saatlerde eve dönebildik. D) Kar yağınca çatıyı onaran adam işe ara vermek zorunda kaldı. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım A) Evin inşaatı bitince eve taşınacağız. B) Bir ailenin çocuğun sorunlarına ilgilenmesi gerekir. C) Erken çıkmazsak işe yetişemeyiz. D) Otobüste birçok insan vardı. 24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat gereksiz kullanılmıştır? A) Mazideki eski günler gelmez artık. B) Murat, şirin köyü ardında bıraktı. C) Az sonra burada olur. D) Yemeğine acılı ketçap kattı. 21. Annemler tatile gittiğinde, evde bir ben bir de köpeğim kalmıştı. cümlesindeki anlatım bozukluğu nasıl giderilebilir? A) gittiğinde sözcüğü yerine gittiği zaman getirilerek B) tatile sözcüğü cümleden çıkarılarak C) kalmıştı yüklemi yerine kalmıştık getirilerek D) bir sözcüğü cümleden çıkarılarak 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ad tamlamasında tamlanan eksikliğinden kaynaklanan anlatım A) Toplantıya arkadaşının babası da katılacakmış. B) Ege nin ve kendi babama hediye aldım. C) Çocuklar birçok oyunu severler. D) Çok istedi ama teyzesinin düğününe gidemedi. TÜRKÇE 145

4 1. Yaz mevsimini çok severim. Havasıyla, pırıl pırıl deniziyle, yemyeşil kırlarıyla, cıvıl cıvıl insanlarıyla bir başka güzeldir yaz. Kışın sırtımıza yüklediğimiz giysilerden yazın kurtuluruz. Kışın bulamadığımız meyvelere, sebzelere yazın kavuşuruz. Yazın tıpkı bir kuş gibi cıvıl cıvılız, daldan dala konarız. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı adılla (zamirle) sağlanmıştır? A) Dolaptaki et bozulmuş mu? B) Burada kaç gün kalacaksın? C) Sınav sonuçları ne zaman açıklanacak? D) Bunu sana kim aldı? Paragrafta, aşağıdaki anlatım yollarından hangisi kullanılmamıştır? A) Betimleyici anlatım B) Karşılaştırmalı anlatım C) Benzetme D) Tanık gösterme 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, biri ötekinin açıklayıcısı olan iki yargı verilmiştir? 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti (?) getirilmelidir? A) Üşüdün mü ceketini giyersin B) Telefonunu mu evde unuttun C) Babam eve geldi mi gelmedi mi bilmiyorum D) Yaz geldi mi denize girilir A) Seninle gelirim; ama bana dondurma alacaksın. B) Ödevini bitirmiş, şimdi de televizyon seyrediyor. C) Sınavı kazanmış; demek ki iyi çalışmış. D) Geçen yıl emekliye ayrılmış, bu yıl kahve işletiyor. 7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna (.) konulmalıdır? 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi türemiş eylemdir? A) Anlattıklarının benimle ilgisi yok B) Nerede o güzel günler C) Balkondaki çamaşırları topladın mı D) Öğretmen bana şunu söyledi A) Oraya vardığında bana telefon et. B) Elime iğne battı, elim kanıyor. C) Her sabah üç kilometre koşardı. D) Yıllardır gelmeni bekliyordum. 4. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde sıfat tamlaması yoktur? A) Besle kargayı oysun gözünü B) Her kuşun eti yenmez C) Boş çuval dik durmaz D) Dost kara günde belli olur 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işaretinin kullanılmasına gerek yoktur? A) Endonezya da çok büyük bir deprem oldu. B) Arkadaşım akşam saat, da bize gelecekmiş. C) Babam TEK te çalışıyor. D) Burcu lar köpek besliyorlarmış. 146 TÜRKÇE

5 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama yanlışı yapılmıştır? A) Gitmek mi zor, kalmak mı? B) Bilmiyorum neden böyle olduğunu? C) O adamı tanıyor musun? D) Sen de mi bu kitabı okuyorsun? 14. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde yapılan yanlışlık anlatım bozukluğuna neden olmuştur? A) Acılı başta akıl kalmaz. B) Yoğurdum karadır diyen olmaz. C) Evdeki hesap pazara uymaz. D) Son pişmanlık fayda etmez. 10. Sanat ( ) insanın ruhunu aydınlatan bir ışıktır ( ) Duygulu ( ) yetenekli insanı koşturur peşinden ( ) Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla ağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) (,) (:) (,) ( ) B) (:) (.) (,) (!) C) (,) (.) (,) (.) D) (,) (.) (,) ( ) 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili ek gereksiz kullanılmıştır? 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde söylenişi değiştirilen deyim anlatım bozukluğuna yol açmıştır? A) Ev öyle dağınık ki iğne atsan yere düşmez. B) Şimdi kimbilir ne yapıyor, kulağını çınlatalım. C) Kardeşim evde ense yapıyor. D) Sen nerden çıktın, hangi dağda çakal öldü? A) Sabah kahvaltısını balkonda yaptık. B) Yaralıyı ameliyat masasına yatırıp uyuttular. C) İmza kuyruğundaki gençlere baktım. D) Gerilimli filmlerden birçok insanlar korkar. 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım A) Yıllardır onu görmüyorum. B) Rüzgârın hızı gittikçe artıyor. C) Ceketini almadan sokağa çıkma D) Makale tarafsız ve nesnel olmalıdır. 16. Kendi yemeğini kendisi yapıyor. Cümleden aşağıdakilerden hangisi çıkarılırsa cümlenin anlamında bozukluk olmaz? A) kendi B) yemeğini C) kendisi D) yapıyor 13. Sana gönderdiğim paket eminim eline geçmiş olabilir. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Gereksiz sözcük kullanımı B) Özne-yüklem uyumsuzluğu C) Çelişen sözcüklerin kullanılması D) Nesne eksikliği 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca çelişen sözler bir arada kullanılmıştır? A) Arkadaşımla balkonda çay içtik. B) Akşam bize oturmaya gelecekler. C) Sanırım bu akşam kesinlikle gelirler. D) Eczaneden boğazım için ilaç aldım. TÜRKÇE 147

6 18. Salataya tuz ve limon sıkınca, salata daha lezzetli oluyor. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması B) Değim yanlışlığı C) Yüklem eksiğikliği D) Gereksiz sözcük kullanımı 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur? A) Resim yapmayı çok seviyor ve yapıyor. B) Dün, eski bir dostu görünce heyecanlandım. C) Yazar, öyküleriyle ve hikâyeleriyle tanınmış. D) Çocuklar mutfakta yemek yiyor. 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım A) Bana bakıyor ve söylediklerimi dinliyordu. B) Kuşlar daldan dala konuyorlar. C) Akşam üzeri orada olurum. D) Her söylenene inanırdı. 23. Olayı televizyonda ve gazetede okudum. cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yüklem eksikliği B) Gereksiz sözcük kullanımı C) Dolaylı tümleç eksikliği D) Tamlama yanlışlığı 20. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde söyleniş yanlışlığı yapıldığı için anlatım bozukluğu olmuştur? A) İşleyen demir pas tutmaz. B) Damlaya damlaya göl olur. C) Ağaç yaşken eğilir. D) Sakla parayı gelir zamanı. 24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne eksikliği anlatım bozukluğu yapmıştır? A) Önce bebeğe mamasını yedirdi, sonra uyuttu. B) Kar yolları kapatınca, okullar tatil edildi. C) Evin geçimini amcası sağlıyormuş. D) Karıncalar sıralanmış yuvalarına gidiyor. 21. Yangında herkes dışarı çıkmış, içeride kalmamış. cümlesindeki anlatım bozukluğu nasıl giderilebilir? A) herkes sözcüğü cümleden çıkarılarak B) Cümlenin başına dünkü sözcüğü getirilerek C) içeride sözcüğünden sonra biri bile sözcüğü getirilerek D) içerde sözcüğünden önce hiç kimse sözcüğü getirilerek 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemsi eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım A) Boş zamanlarımı müzik ve resim yaparak geçiririm. B) Birbirinize kardeşçe davranmalısınız. C) Yolculuk boyunca bir şey yemedi. D) Annen, karneni görünce sevindi mi? 148 TÜRKÇE

7 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç sonuç ilişkisi vardır? A) Ders çalışmak için arkadaşıma gittim. B) Karanlıktan korktuğu için ışığı yakmış. C) Çok çalıştığı için sınavı iyi geçti. D) Geç kaldığı için derse alınmadı. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem kipinde anlam kayması yoktur? A) Her sabah bir elma yiyor. B) Yarın İzmir e gidiyoruz. C) Durakta dolmuş bekliyorum. D) Çocukları her gün okula götürüyor. 2. Otobüs durağında başı şapkalı, eli bastonlu, gözleri görmeyen yaşlı bir adam vardı. Yukarıdaki cümlenin öznesi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Yaşlı adam B) Gözleri görmeyen yaşlı bir adam C) Eli bastonlu, gözleri görmeyen yaşlı bir adam D) Başı şapkalı, eli bastonlu, gözleri görmeyen yaşlı bir adam 6. I. Senin için canımı bile veririm. II. Trene yetişmek için acele ediyorum. III. Ödevimi teslim etmek için okula gidiyorum. IV. Tabağı kırdığı için annesi kızdı ona. İçin sözcüğü yukarıdaki cümlelerde kaç değişik anlamda kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ile yerine ve bağlacını kullandığımızda cümlenin anlamında bir bozulma olmaz? A) Tatlı bakışlarıyla etrafı süzüyordu. B) İyiyle kötüyü aynı filmde oynamış C) İçerde telefonla konuşuyor. D) Arabasıyla beni buraya kadar getirdi. 7. Sokakta saatini düşürmüş. cümlesindeki sözcüklerin yapıları aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Türemiş, basit, bileşik B) Bileşik, basit, türemiş C) Basit, Basit, türemiş D) Türemiş, basit, türemiş 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yalnız sözcüğü zarf olarak kullanılmıştır? A) Ayvalar güzel görünüyordu yalnız tadı iyi değildi. B) Elimde yalnız bu kaldı. C) Kravatı beğenmiş yalnız parası yetmediği için alamamış. D) Bu evde iki yıldır yalnız yaşıyor. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük adın -i halinde (durumunda) değildir? A) O kitabı almayı düşünüyorum. B) Arabayı evin arkasına park etmiş. C) Annesi dün merdivenden düşmüş. D) O, çocukları çok sever. TÜRKÇE 149

8 9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi olabilir? A) Böylece ellerindekileri değerlendirmiş olurlar. B) Onun söylediklerine de inanmak gelmedi içimden. C) Yalnızlık insanı sıkar, sanatsa insana arkadaşlık eder. D) Hiçbir dediğine inanmıyorum artık onum. 10. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sesteş bir sözcük yoktur? 13. Aşağıdakilerden hangisi geçişsiz bir fiildir? A) savaşmak B) çalmak C) sürmek D) taşımak 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç yoktur? A) Sabahın erken saatlerinde ekmek alıp gelirdi. B) Yolculardan biri otobüste aniden rahatsızlandı. C) Yerdeki şemsiyeyi alarak adama verdi. D) Kimse görmeden oradan uzaklaştı. A) Kızın yanakları al al olmuştu. B) Eski savaşlarla şimdiki savaşlar arasında çok fark var. C) Bahar gelince kırlar yeşermeye başladı. D) Bu gece bol yağmur yağdı. 15. Aşağıdakilerden hangisi özneleri ortak sıralı cümle değildir? A) Biz seni aradık, bulamadık. B) Dereler doldu, taştı. C) Şarkılar söylendi, hepimiz eğlendik. D) Kimse dinlemedi, çıkıp gitti. 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi çatı yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Gamze saçlarını kestirmiş. B) Bu halıları Isparta da dokutmuş. C) Elbisesini geçen hafta diktirmiş. D) Kitabı elinden düşürdü. 16. Aşağıdakilerin hangisi devrik bir isim cümlesidir? A) Ömrümde böyle şey görmedim. B) Bir gün gelecek anlayacaksın. C) Kocaman balıklar gördüm. D) Güzel kalbiydi bize onu sevdiren. 12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişsizken, ek yardımıyla oldurgan çatılı bir fiil olmuştur? A) Kitapların hepsini ciltletti. B) Bu söz sabrını taşırdı. C) Fotoğrafçıda fotoğraf çektirdik. D) Öğretmen bana şiir okuttu. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisi sıralı cümledir? A) Dün de çadır tiyatrosuna gittim. dedi. B) Bir an içimde bir kıskançlık duydum. C) Bazen bir sessizlik olurdu, insan ondan bir şey koparmaya çalışırdı. D) İnsanları yönlendirebilirsiniz; ama onlara istediğinizi yaptıramazsanız. 150 TÜRKÇE

9 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisi basit yapılı bir isim cümlesidir? A) Kimi paketlerin üzerinde adres yoktu, bunları sahiplerine vermek onun için çok önemliydi. B) Köye dışarıdan bakmıyor, köyden geliyordu. C) Bu roman, yazarın gençlik yıllarında yazdığı küçük bir kitaptır. D) Her sorunun kolay bir çözüm yolu mutlaka vardır. 22. Mahalle sakinleri seslerini duyurmak için belediye başkanını ziyaret ettiler. cümlesinde hangi öge yoktur? A) zarf tümleci B) özne C) nesne D) dolaylı tümleç 23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne kullanılmıştır? 19. Aşağıdaki cümlelerin durum bildiren zarf - fiil kullanılmamıştır? A) Telefonlar şimdi kesildi. B) Şarkıları beğenerek dinledim. C) Konser salonunda hepimiz eğlendik. D) Yaptığı hatayı çabuk fark etti. A) Beslenme çantasını almadan gitmiş. B) Bana gülerek her şeyi anlattı. C) Bana yardım ettiğinde bizi kıskandı. D) Güle oynaya okula gidiyor. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne - yüklem uyumu yoktur? A) Bugün yağmur şiddetini arttırdı. B) Gülüşmeler bizi çok rahatsız ediyorlar. C) Tıp her hastalığa çare buluyor. D) Okullarda iyi eğitim veriliyor. 24. Denize girmek ve hep yüzmek istiyorum. cümlesinde öğelerin sıralanışı hangi seçenekte doğru sıralanmıştır? A) nesne yüklem B) özne yüklem C) zarf tümleci yüklem D) dolaylı tümleç yüklem 21. Aşırı yağışlar nedeniyle Karadeniz de toprak kayması oluyor. cümlesinde yükleme sorulan hangi sorunun cevabı yoktur? A) Nerede? B) Ne? C) Niçin? D) Nasıl? 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım A) Uzun süredir onu göremiyorum. B) Kızını da yanında getirmiş. C) İlk dersimizde bize Ege Bölgesi ni anlattı. D) Yağmur hiç durmadan aralıksız yağıyor. TÜRKÇE 151