Konserve terimi, dar ve geniş kapsamlı olmak üzere, iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Dar anlamı; gıdaların, yalnız hermetik kapatılmış kaplarda

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Konserve terimi, dar ve geniş kapsamlı olmak üzere, iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Dar anlamı; gıdaların, yalnız hermetik kapatılmış kaplarda"

Transkript

1 Konserve Üretim Teknolojisi

2 Konserve terimi, dar ve geniş kapsamlı olmak üzere, iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Dar anlamı; gıdaların, yalnız hermetik kapatılmış kaplarda (teneke kutularda veya cam kavanozlarda) ısı uygulamasıyla dayanıklı hale konulmaları olgusunu, geniş anlamı ise; gıdaların örneğin, dondurma, kurutma, koruyucu maddelerlvb. gibi her çeşit yöntemle dayandırılmaları olgusunu kapsamaktadır. Bu bölümde konserve terimi, yaygın olarak benimsendiği gibi dar anlamda kullanılacak ve yalnız hermetik kapatılmış kaplarda pastörizasyon veya sterilizasyon uygulaması gibi ısıl yolla dayanıklı duruma getirilen meyve ve sebzeler söz konusu edilecektir. Gıdaların bu anlamda konserve edilmelerini diğer yöntemlerden ayırmak üzere, birçok dilde kutu konserveciliği teriminin yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir

3 Konserve üretimi, elverişli nitelikteki hammaddenin bir takım ön işlemlerden sonra teneke kutulara, cam kavanozlara veya amaca uygun benzer kaplara doldurulması, kapların hava almayacak şekilde (hermetik) kapatılması ve ısıl işlemlerle (pastörizasyon ve sterilizasyon) bozulma yapabilen mikroorganizmaların öldürülmesi gibi başlıca temel işlemleri kapsar.

4 Sebze konservesi işlem akım şeması Sebze Yıkama Ayıklama Kabuk soyma, çekirdek çıkarma, dilimleme, parçalama vb. Haşlama Kaplara dolum ve dolgu suyu ilavesi Hava çıkarma ve hermetik kapama lsıl işlem Soğutma Depolama

5 Meyve konservesi işlem akım şeması Meyve Yıkama Ayıklama Kabuk soyma, çekirdek çıkarma, dilimleme, vb. Kaplara dolgu suyu ilavesi (şeker şurubu) Hava çıkarma ve hermetik kapama Isıl işlem Soğutma Depolama

6 1745 yılında, yaşamın canlılardan mı (biogenesis), cansızlardan mı (abiogenesis) oluştuğu konusunda incelemeler yapılırken İngiltere de John Needham ın, ağzı kapalı bir cam kap içinde bulunan et suyunun, kaynayan su içinde bir süre tutulması sonucunda normal koşullara göre daha uzun süre dayandığını, fakat yine de birkaç hafta içinde bozulduğunu ortaya koyması, belki de modern konserveciliğe atılan ilk adımdır. Ancak bu deneyler yaşamın kaynağını saptamak amacıyla yapıldıklarından, konserveciliğin ilk olarak Fransız Nicholas Appert tarafından bulunduğu kabul edilmektedir.

7 Başlangıçta konserve edilecek gıdalar yalnızca cam kavanozlara konulduğu halde, 1810 yılında İngiltere de bu amaçla ilk defa teneke kutular kullanılmaya başlamış ve bunun patenti alınmıştır. Bundan sonra konservecilikte teneke kutu kullanılması kısa sürede yaygınlaşmıştır. Avrupa dan Amerika kıtasına göçlerin başlamasıyla, konservecilik Amerika da yaygınlaşmış ve bu ülkede konserve üretimi ticari boyutlar kazanmıştır yılında Isac Salmon, konservelerin ısıtılmasında kullanılan suyun içine CaC l2 ilave ederek, suyun kaynama noktasını 115 C ye kadar yükseltmeyi başarmıştır. Böylece bu uygulamada, kaynar suda (100 C) ısıtılan konservelere göre daha az bozulma görüldüğü, ısıtma süresinin ise 5-6 saatten dakikaya indirilebildiği gözlenmiştir. Uygulamadaki bu yenilik konserve fabrikalarının üretimini önemli ölçüde arttırmıştır. Otoklavın ilk bulunuşu ve bu alanda kullanılışı ise 1874 de gerçekleşmiş ve bu buluş kısa sürede konservecilikte adeta bir devrim yaratmıştır.

8 2.1. Konserve Kapları Teneke ambalajlar Konserve endüstrisinde kullanılan tenekeler karbonlu çelikten üretilmektedir. Karbon miktarı % düzeyindedir. Çeliğin yapısında karbondan başka Mn, Si, Sn ve P da bulunur. Şekilde kalaylı tenekenin kesiti verilmektedir. Teneke levhaların kalınlıkları mm ile ifade edilir. Konserve endüstrisinde genellikle mm kalınlıktaki tenekeler kullanılır. Çelik levhanın üzeri korozyona karşı korunmak üzere kalay kaplanır. Kaplamada kullanılan kalay gıda ile doğrudan temas ettiğinden toksik madde içermemesi ve %99.75 düzeyinde saf olması istenir. Ancak kalay da korozyona çok dayanıklı bir metal değildir.bu nedenle kalayın üzeri ayrıca bir lak tabakası ile kaplanır.

9 Kalaylı tenekenin kesiti Çelik, 25 x 10-2 mm Alaşım, 25 x 10-5 mm Kalay, 25 x 10-4 mm Kalay oksit, 25 x 10-7 mm Yağ, 25 x 10-7 mm Kalay Çelik Alaşım

10 Teneke Kapların Kalaylanması Çelik levhanın gıda ambalajı olarak kullanılabilmesi için yüzeyinin kalay ile kaplanmış olması gerekir. Kalay kaplamada sıcak daldırma ve elektrolitik yöntem olmak üzere iki yöntem kullanılır. 1. Sıcak daldırma yöntemi Yüzeyi düzgünleştirilmiş çelik levhalar önce asit çözeltisinden geçirilerek temizlenir ve su ile durulanır. Daha sonra kalay kaplama ünitesine gönderilir. Burada valsler arasında ilerlerken kalay banyosuna batırılarak kalay ile kaplama işlemi gerçekleştirilir. Sonra yine valsler yardımıyla hareket ettirilerek palmiye yağı banyosundan geçirilir. Daha sonra hava akımında soğutulur ve temizlenip parlatılır. Sıcak yöntemle levhaların yüzeyi fazla miktarda kalayla kaplandığından maliyeti yüksektir ve yaygın olarak kullanılmaz. Ancak yüzeyde gözenek miktarı az olduğundan korozyona dayanıklıdır.

11 2. Elektrolitik yöntem Bu yöntemde levhanın temizlenmesi, kalay kaplama, ısıtma ve yağ banyosundan geçirerek yüzeyin pasive edilmesi gibi aşamalarda gerçekleşir. İşlem kontinu olarak devam eder. Yüzeye kaplanan kalay miktarı azdır ve gözenek sayısı fazladır. Ancak işlem hızı yüksektir ve levhanın iki yüzeyi isteğe göre farklı miktarlarda kalay ile kaplanabilir. Elektrolitik yöntem ile kalay kaplamada çelik levha elektrolit içinden geçerken katot, aynı elektrolit içine daldırılmış bulunan saf kalay çubuklar anot olarak yüklenirler.

12 Çelik levha üzerindeki kalay tabakası çok stabil değildir. Bu nedenle üzerinde koruyucu bir oksit tabakası oluşturulmalıdır. Sıcak daldırma yönteminde yüzeydeki oksit tabakası hızla oluştuğu halde, elektrolitik yöntemde kalay kaplı levhaya kimyasal ve elektrokimyasal yöntemlerle pasivasyon işlemi uygulanır ve yüzeyde ince bir kalay oksit tabakası oluşturulur. Eğer pasivasyon işlemi yapılmazsa, yüzeyde kontrolsüz kalay oksit tabakası oluşacağından aşırı oksit tabakası ortaya çıkar. Bu da depolamada, laklamada ve litografide sorunlara yol açar. Ayrıca levhanın lehim tutma özelliği de iyi değildir. Lehimlemede teneke rengi bozulur.

13 Laklar Konserve üretiminde kullanılan teneke kutunun kalay miktarı ve çelik tipi ne olursa olsun içerisine gıda konulduktan sonra korozyon kaçınılmazdır. Korozyonu önlemek için teneke kutunun gıda ile temas edeceği yüzeyinde kalay üzerine lak ile kaplama yapılır. Antosiyanince zengin vişne, kiraz ve pancar gibi gıdaların kalaylı teneke kutulara konulması halinde antosiyanin kalay tarafından indirgendiğinden renk açılır. Lak kalayın gıda ile ilişkisini kestiği için bu gibi ürünlere mutlaka kullanılmalıdır. Meyve suları gibi asitçe zengin gıdalar elektrolitik kutularda ambalajlanırsa kalay tabakası kolayca sıyrılarak tenekenin demir tabakasının gıda ile teması sonucu gıdaya ağır metal iyonları geçebilir. Ayrıca üründe bulunabilen kükürt ile demir siyah renkli FeS oluşturur ve renk siyahlaşır. Lak kullanılması ile bu olumsuzluk ortadan kaldırılabilir.

14 Özellikle bezelye konservesi ve et konservelerinde üründeki kükürtlü proteinler kalay ile meneviş renkli bileşikler yaparlar ve kutunun iç yüzeyinde harelenmelere neden olur. Bu oluşumun sağlık açısından bir sakıncası olmamakla beraber görünüşü iyi olmadığından tüketici tarafından tercih edilmez. Uygun bir laklama ile bu durum engellenebilir. Bu amaçla örneğin bezelye konservelerinde yapısında çinko içeren laklar kullanılabilir. Çinko, ısıl işlem sırasında üründen ayrılan kükürt ile birleşerek beyaz renkli ZnS oluşturur. Proteince zengin et ve balık konservelerinde ise çinkolu laklar gıdaya yapışabilir. Bu nedenle kullanılmaz.

15 Laklar sıcaklığa karşı dayanıklılıklarına göre termoplastik ve termosetting laklar olarak da sınıflandırılırlar. Et ve balık konserveleri yüksek sıcaklıkta sterilize edildiklerinden bu tip konservelerde termosetting laklar kullanılmalıdır. Oleoresin lakları ve bazı sentetik laklar termoplastik özellik gösterirler ve ısıl işlem sırasında, sıcaklık etkisiyle yumuşarlar. Pratikte en yaygın olarak kullanılan laklar fenolik, epovinil, alkid ve wax orijinli laklardır. Laklar bileşimlerinde bulunan hammaddeye göre iki gruba ayrılırlar. Ancak patentli olduklarından bileşimleri tam olarak bilinmemektedir.

16 Yağ-reçine (Oleoresin) lakları Bu laklar esas bileşimi bitkisel yağ (keten tohumu yağı) ile sentetik veya doğal reçinelerden oluşur. Bu lakların katı madde oranı yüksek olduğu için ekonomik laklardır. Ancak sentetik lakların kullanımı ile eski önemlerini yitirmişlerdir. Yağlı reçine esaslı laklarda laklama kalınlığı çok önemli değildir.oleoresin lakların olumlu tarafları aşağıdaki gibi özetlenebilir; Kapak imalinde preslemeye aside dayanıklıdır. Çinko oksit katılarak amino asitlerce zengin gıdaların ambalajlanmasında kullanılabilir. Ucuzdur. Uygulanmaları kolaydır ve teneke levha yüzeyinde homojen bir film oluşturur. Yüksek sıcaklıkta (>160 o C) fırınlanabilir. Bu laklar termoplastik özellikte olduklarından bazı tipleri ısıl işlemlerde sorun oluşturabilmektedir.

17 Sentetik laklar Kimyasal yollarla elde olunan bu laklarda fenolik, vinil ve epoksi reçinelerin değişik kombinasyonları kullanılır. Sentetik laklar, vinil grubu haricinde termosetting özellik gösterirler ve aşağıda belirtilen olumlu özelliklere sahiptirler; Termosetting özellikleri olduğundan ısıl işlem sırasında yumuşamaz ve erimezler. Elektrolitik tenekeye iyi yapışırlar. Derin çekmeye dayanıklıdırlar. Asit ve kükürde karşı dirençlidirler. Yan kenet yapımında uygulanan sıcaklıklara dirençlidirler. Gıdalara tat ve koku vermezler. Fiziksel ve kimyasal dirençleri iyi olup fırınlamada çabuk kururlar. Sentetik laklar alkid, poliester, vinil, organosol, vinil-alkid, fenolik, epoksifenolik ve akrilik esaslı olabilirler.

18 Su esaslı laklar Yukarıda açıklanan laklar organik çözücü esaslı laklardır. Lakın yapısının %30-40 kısmını organik çözücüler oluşturur. Ancak bunların gerek maliyetlerinin yüksek olması ve gerekse çevreye olumsuz etkilerinden dolayı su esaslı laklar konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde içecek kutularının tümünde su esaslı laklar çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Henüz konserve kutusu üretiminde su esaslı laklar kullanılmamaktadır.

19 Laklama Kalayın çok pahalı olması lak kullanımını gerekli hale getirmektedir. Lak kullanımı ile demir levhanın ince bir kalay tabakası ile kaplanması uygulanabilir. Daha önce viskozitesi ayarlanan lak, laklama makinesi yardımıyla kalaylı tenekeye kaplanır. Ancak bu sırada metrekareye düşecek lak miktarı ayarlanmalı ve lakın teneke yüzeyine homojen yayılmasına dikkat edilmelidir. Laklanan levhalar daha sonra uygun bir fırında kurutulur.

20 Kalaysız teneke Kalay pahalı bir materyal olduğu için daha uygun fiyatlı teneke imali için kalaysız teneke üretilmektedir. Tin free steel (TFS) adı verilen tenekeler kalaylı tenekenin tüm mekanik özelliklerini taşır. Kalaysız tenekenin kalay ile kaplanan yüzeyi kalay yerine ince krom veya kromoksit tabakası ile kaplanır. Bu işlem dört farklı şekilde yapılabilir: Yalnızca kromoksit ile kaplama Krom ve kromoksit ile birlikte kaplama Saf krom ile kaplama Önce krom sonra üzerine kromoksit kaplama

21 Kalaysız tenekenin kendine göre olumlu ve olumsuz özellikleri bulunmaktadır. Olumlu özellikleri şöyle özetlenebilir; Mat veya parlak üretilebilir. Çok iyi lak tutar (elektrolitik tenekelerden daha iyi). Lak altı korozyonu azdır, bu nedenle kükürdün neden olduğu renk değişimleri önlenir. Laklı kalaysız tenekeler sıvama kutu üretimine elverişlidir. Kalaysız tenekelerin olumsuz özellikleri ise şunlardır; Laksız olarak kullanılamaz, çok kısa süre sonra hidrojen bombajı ortaya çıkar. Teneke levhanın iki yüzü de laklanmalıdır. Alkaliye dayanıklı olmakla birlikte, aside karşı daha az dayanıklıdır. Lehim tutmaz, gövdeye kenet yapılamaz. Gövde yapıştırılarak oluşturulur, bu amaçla özel yapıştırıcılar kullanılır. Kalaysız tenekeler sıvama (derin çekme) kutu üretimine uygundur. Şişe kapsülü, bira CO 2 içeren içecek ambalajı olarak kullanılır.

22 Teneke kutu üretimi Konserve kutusunun yapıldığı materyale göre farklı teknolojiler uygulanarak konserve kutusu üretimi yapılır. Bazı konserve kapları iki parçalı olarak üretildiği halde bazıları üç parçalı olarak üretilmektedir. Üç parçalı kutular alt ve üst kapak ile yan kenet olmak üzere üç parçadan oluşmaktadır. Üç parçalı kutularda önce gövde yan kenedi oluşturulur veya yapıştırılır, sonra alt kapak kenetlenir. Böylece kutu doluma hazırlanır. Dolum yapıldıktan sonra üst kapak kenetlenir. Kapaklar preste hazırlanır. Kapak üzerinde değişik profilde halkalar bulunur. Bu halkalar kutuda ısıl işlem sırasında iç basıncın artması halinde esneyerek kenet yerlerinin zorlanmasını önler.

23

24

25

26

27 İki parçalı kutuda gövde pres yardımıyla ve tek parça halinde üretilir. Kapak ikinci parçadır ve ayrıca üretilir Bu tip kutulara sıvama kutu, çekme kutu veya derin çekilmiş kutu gibi isimler de verilmektedir. Konserve kutuları belli standartlara uygun olarak üretilirler. Silindirik kutu boyutları genellikle çap ve yükseklik olarak verilir. Bazen ayrıca kutu hacmi de verilebilir. Metrik sistem kullanılan ülkelerde çap ve yükseklik mm olarak verilir.

28 Cam kavanozlar Cam, kum, soda, kireç ve diğer bazı maddelerin 1500 o C ye kadar ısıtılıp eritilmesiyle elde edilir. Gıda ambalajı olarak kullanılan cam kaplara çoğunlukla şişirme yoluyla şekil verilmektedir. Çok üstün özelliklerine karşın bazı olumsuzlukları nedeniyle konserve endüstrisinde cam kapların kullanılma miktarı teneke kutuların oldukça gerisinde kalmıştır. Camın gıda ambalajı olarak başlıca olumlu özellikleri şunlardır : Cam kimyasal açıdan inert bir maddedir, gıda ile tepkimeye girmesi ve korozyona uğraması söz konusu değildir. Cam içini gösterdiği için tüketici nasıl bir ürün aldığını görebilir. Aynı nedenle üretici iyi bir sınıflandırma, doldurma gibi önlemlerle ürününü dekore ederek satabilme şansına sahiptir. Gaz geçirmez, UV ışığı geçirmez (normal yeşil cam hariç). Üründe oluşan bozulma kolaylıkla görülebildiğinden üreticinin bunları ayırdıktan sonra piyasaya sunma, tüketicinin de bozuk konserveleri satın almama şansı vardır. Buna karşın teneke kutulardaki gıdalarda bozulma olup olmadığı, sadece bombaj oluşmasıyla anlaşılabilmektedir. Cam kaplar defalarca kullanılabilmektedir.

29 Cam kapların olumsuz özellikleri ise aşağıda verilmiştir; İçini gösterdiği için üreticinin ayıklama, sınıflandırma ve dolum gibi işlemlerde çok titiz davranması gerekmektedir. Cam ağır olduğundan taşımada sorun oluşturmaktadır. Darbe, termal şok ve aşırı iç basınç gibi etkilerle kolaylıkla kırılabilir.konserve üretimi sırasında meydana gelen kırılmalar, bazen işlenmekte olan ürüne cam kırıklarının karışma olasılığı gibi önemli bir sakınca oluşturmaktadır. Kavanozların sterilizasyonunda birçok kapak tipleri, oluşan iç basıncı yenemediklerinden kavanozlar kırılabilmektedir. Camın ışık geçirmesi içerdiği gıdanın renginin bozulmasına neden olmaktadır. Gerçekten camın en olumsuz özelliği kolaylıkla kırılabilmesidir. Camın kırılma niteliği üzerine kimyasal bileşimi, cam kabın şekli, şekil verme sırasında uygulanan sıcaklık ve süre, tavlama ve soğutma gibi üretim aşamalarıyla ilgili birçok faktör etkili olmaktadır ve bazı uygulamalarla değiştirişlebilir.

30 Dolgu sıvısı ve hazırlanması Dolgu sıvısı, konserve kabındaki meyve ve sebzelerin arasındaki boşlukları doldurarak, ısıl işlem (sterilizasyon, pastörizasyon) sırasında hızlı bir ısı aktarımını sağlamakta ve ayrıca ürüne, uygun bir tat vermektedir. Dolgu sıvısı, konserve kabı içinde, meyve ve sebzelerin aralarındaki boşluklarda bulunan havanının yerini alarak, teneke kaplarda hava oksijeninin neden olduğu korozyonun önlenmesine de yardımcı olmaktadır. Diğer taraftan meyve ve sebzelerin tat ve aromaları dolgu sıvısı ile daha iyi korunabilmektedir. Özellikle şurubun şeker konsantrasyonu yükseldikçe, meyvelerin aroma ve rengi daha iyi bir şekilde korunabilmektedir.

31 Salamura Bazı sebze konservelerinde dolgu sıvısı olarak yalnızca %1-2 yemek tuzu içeren su kullanıldığı halde, bazı sebze konservelerinde domates suyu, sulandırılmış salça veya sitrik asit katılmış tuzlu su kullanılmaktadır. Salamura hazırlanmasında kullanılan tuzun içindeki bazı maddeler, konservenin niteliklerini olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin MgSO4 gibi bazı yabancı maddeler içeren tuzlarla hazırlanan konserveler, acımsı bir tat almaktadırlar. Bu nedenle salamura hazırlamada rafine edilmiş üstün nitelikte tuz kullanılmalı ve hazırlanan salamura kaynatılmalıdır. Kullanılan suda bulunan bikarbonatların kaynama sırasında karbonatlara dönüşmesi sonucu karbonat çökebileceğinden, bu çökeltinin uzaklaştırılması amacıyla salamura filtre edilmelidir.

32 Şeker Şurubu Meyve konserveleri yapılmasında farklı oranlarda şeker içeren şeker şurubu kullanılır. Şuruptaki şeker konsantrasyonu elde edilecek üründe istenen son briks derecesine bağlıdır. Her meyve konservesinde istenen son briks derecesi tüzük ve standartlarla belirlenmiştir. Hatta standartlarda bazen aynı meyvenin değişik sınıflara ayrılmış konservelerinde farklı şeker konsantrasyonu öngörülmektedir. Bazı amaçlarla kullanılmak üzere birçok meyvenin konservesinde dolgu sıvısı olarak doğrudan su kullanılmaktadır. Bu ürüne su içinde konserve (water pack) denir. Aynı şekilde, vişne gibi bazı meyvelerin kendi suyunun içinde konserve edilmesi de yaygın bir uygulamadır.

33 Meyve konservelerinin dolgu sıvılarının son briks dereceleri tüzüklerde belirtilmiştir. Son şeker miktarına göre, kullanılacak şurubun uygun konsantrasyonda hazırlanması için, çekirdekli ve çekirdeksiz olarak işlenen meyvelerde farklı eşitlikler kullanılır. Meyve konservelerinde kullanılan dolgu sıvısı yani şeker şurubu, ülkemizde sakarozdan hazırlanmaktadır. Şuruptaki şeker miktarının saptanmasında refraktometreler kullanılır. Salamura hazırlamada olduğu gibi şurup hazırlamada da kullanılan suyun niteliği çok önemlidir. Ülkemizde meyve konseveleri hafif şuruplu (14 Briks) veya koyu şuruplu (18 Briks) olarak üretilmektedir.

34 Meyve konservelerinde, meyve üzerine konulan şurup ile meyve arasında zamanla ozmoz yoluyla madde alış verişi olmakta ve meyve hücrelerinin öz suları dışarı çıkmakta, şeker ise meyve tarafından emilmektedir. Böylece meyve tatlanırken şurubun şeker oranı (kuru madde oranı veya briks derecesi) düşmektedir. Bu madde alış verişi, şurup belli bir şeker derişimine gelince yani, meyve ile şurup arasında bir denge oluşana kadar devam eder. Dengeye erişme çeşitli faktörlere bağlı olarak yaklaşık 3-15 gün sürer. İşte standartlarda ve diğer kontrollerde söz konusu edilen son şeker konsantrasyonu (veya son briks), belli bir süre sonra oluşan kuru madde konsantrasyonudur. Bu nedenle istenen son şeker konsantrasyonunu tutturabilmek için kullanılması gereken şeker şurubunun konsantrasyonu önceden dikkatle hesaplanmalıdır.

35 Örnek. briks derecesi 13 olan kayısıdan, 1/1 lik kutulara 500 g çekirdeği çıkarılmış meyve konularak konserve yapılmaktadır. Kutunun net içeriğinin 900 g, konservenin son briks derecesinin 18 olması gerektiğine göre, kullanılacak şurubun şeker konsantrasyonu ne olmalıdır? (500 x 13) + (400 x X) = 900 x X = Şeker şurubunun briks derecesinin 24.2 olması gerektiğinin hesaplanmasına rağmen; dolumda, kutudan kutuya değişecek meyve ve şurup miktarlarının, son şeker konsantrasyonunun bazı kutularda istenen düzeyin altına düşmesine neden olmaması için, şurubun briks derecesinin, hesaplanandan biraz yüksek olarak örneğin, 24.5, hatta 25 olarak hazırlanması gerekebilir.

36 Örnek. briks derecesi 16 olan vişnelerden çekirdekli olarak konserve yapılmakta ve bu amaçla 1/1 lik kutulara 610 g vişne doldurulmaktadır. Net ağırlığı 870 g olan bu vişne konservelerinde son şeker konsantrasyonunun %19 olması istenmektedir. Üretimde kullanılması gereken şurup konsantrasyonu ne olmalıdır? İşlenen vişnelerde çekirdek oranının %9 olduğu saptanmıştır g çekirdek = 555 g vişne = 815 son konserve miktarı (555 x 16) + (260 x X) = 815 (19) X = Buradan; son Briks miktarı 25.4 olmaktadır.

37 Konserve Kaplarına Doldurma Uygun şekilde hazırlanmış bulunan meyve ve sebzeler; cam, teneke veya benzeri uygun nitelikte bir materyalden yapılmış kaplara doldurulurlar. Her ürün ve her boyut ambalaj için doldurma miktarları farklıdır ve doldurma standartlarda belirtilen normlara göre yapılır. Konserve kaplarına doldurulan meyve ve sebzelerin üzerine çoğu zaman dolgu suyu, daha doğru deyimle dolgu sıvısı ilave edilir. Hazır yemek konservelerinde dolgu sıvısı olarak çeşitli soslar kullanılır. Dolgu sıvısı olarak, meyve konservelerinde genellikle şeker şurubu sebze konservelerinde ise çoğunlukla salamura kullanılır. Dolgu suyunun bileşimi, ürünün niteliğine ve tüketicinin isteğine göre değişebilir. Ancak bazı amaçlarla, meyve veya sebzeler herhangi bir dolgu sıvısı kullanılmaksızın da konserve yapılabilmektedir. Buna kuru dolum (solid pack) denir.

38 Tepe Boşluğu Ürünün cinsine göre değişik işlem aşamalarından sonra hazırlanan meyve ve sebzeler, hemen biraz önce yıkanıp temizlenmiş konserve kaplarına doldurulurlar. Üzerine dolgu sıvısı denilen şurup veya salamura ilave edilerek dolum tamamlanır. Ancak, konserve kabı hiçbir zaman ağzına kadar tam olarak doldurulmaz, içerikle kapak arasında bir boşluk bırakılır. Bu boşluğa tepe boşluğu adı verilir. Tepe boşluğu, ısıl işlem sırasında konserve kabı içinde bulunan maddelerin genleşmelerini dengelemek için bırakılır. 20 C deki su 120 C ye ısınınca, hacminin yaklaşık %5.85 oranında arttığı dikkate alınınca bu boşluğun önemi ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte tepe boşluğu miktarı, gıda maddesinin cinsine, kabın büyüklük ve şekline vb. gibi değişik faktörlere bağlıdır.

39 Yeterince tepe boşluğu bırakılmayan konserve kutularının taban ve kapak kısımlarında, sterilizasyon sırasında oluşan basınç sonucu, şişkinlik belirir. Bunun sonucu bazen kenetler ayrılır veya gevşer. Tepe boşluğunun gereğinden fazla bırakılması halinde, kutu içinde kuvvetli bir vakum oluşur ve taban ile üst kapak iç tarafa doğru çöker. Bazen özellikle büyük kutularda gövdede de yer yer göçmeler görülür. Bu durumda yine kenet yerlerinde açılmalar ve gevşemeler ortaya çıkabilir. Diğer taraftan fazla bırakılan tepe boşluğundaki havanın tümü, daha sonra uygulanacak olan hava çıkarma işlemiyle dışarı çıkarılamadığından, içeride kalan fazla miktardaki oksijen, teneke kutularda korozyona neden olabildiği gibi, ayrıca gıda maddesinde değişik oksidatif reaksiyonlara, örneğin renk değişimlerine yol açar.

40 Eskiden küçük kapasiteli işletmelerde kaplara doldurma elle yapılırken günümüzde gelişen endüstride, elle dolum hemen hemen ortadan kalkmıştır. Bu amaçla çeşitli ilkelere göre çalışan doldurma makinaları geliştirilmiştir. Bununla birlikte kuşkonmaz gibi duyarlı bazı ürünlerin hala elle doldurulması, en uygun yöntem niteliğindedir. Elle doldurmada dolum ağırlığı sürekli olarak kontrol edilmelidir. Buna karşın otomatik miktarlarla yapılan doldurmada sabit dolum ağırlığı oldukça duyarlı olarak sağlanabilmektedir. Doldurma düzenleri, yarı otomatik ve tam otomatik olarak çalışırlar.

41 Hava Çıkarma ve Yöntemleri Meyve sebzelerin konserveye işlenmelerinde önemli aşamalardan biri de, kap içinde kalan havanın ve dolayısıyla oksijenin dışarı çıkarılmasıdır. Böylece teneke kutuların iç kısımlarında oksijenin etkisiyle şiddetlenen korozyon önlendiği veya sınırlanabildiği gibi, konserve kabındaki meyve ve sebzelerde yine oksijenin etkisiyle oluşacak istenilmeyen değişimler de engellenir. Özellikle oksijene karşı duyarlı olan aroma ve renk gibi öğelerin niteliklerinin korunması sağlanır.

42 Diğer taraftan kutu içinde kalan gaz miktarı azaldığından, ısıl işlem sırasında kutu içeriği hacminin ısı etkisiyle aşırı derecede artarak kenetlerin zorlanıp bozulması önlenir. Isıl işlemden sonra kutular soğutulduğunda, kutu içeriği normal sıcaklıktaki hacmini alır, içeride buharlaşan su yoğuşur ve kutuda vakum oluşur. Vakumun etkisiyle kutuların taban ve kapak kısımları içe basık olarak kalır. Böylece dağlık yörelere veya tropik bölgelere gönderilecek konservelerde, dış basıncın azalması veya sıcaklığın yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkan yalancı bombaj oluşumu önlenir. Ayrıca konserve kabında normal olarak bulunmaması gereken ancak herhangi bir şekilde kalmış bulunan aerobik mikroorganizmalar, kapta gerekli oksijen olmadığından gelişemezler, konservenin bozulmasına neden olamazlar.

43 Konserve kaplarından havanın çıkarılması şu yöntemlerle gerçekleştirilmektedir: 1. Sıcak dolum 2. Mekanik yöntem 3. Tepe boşluğuna buhar enjeksiyonu 4. Termik yöntem

44 1. Sıcak dolum Konserve kabında vakum sağlanabilmesi için akışkan gıdalara uygulanan en basit ancak, en etkili yöntemdir. Pulp ve sıvı haldeki gıdalar örneğin; salça, meyve suları, çocuk mamaları gibi çeşitli akışkan gıdalar, ısıtılarak kaplara istenilen sıcaklıkta doldurulurlar. Dolum sıcaklığı ürünün özelliğine göre değişmekle beraber, genellikle C dolaylarındadır. Sıcak dolumda ürünün kaplara doldurulma sıcaklığıyla, bunlara daha sonra uygulanacak ısıl işlemin sıcaklığı arasında önemli fark olmadığı için, ısıl işlem sırasında kap içinde aşırı bir basınç oluşmaz. ph değeri 4.5 in altında olan sıvı gıdaların, kaplara sıcak olarak doldurulmaları ve hemen kapatılmalarından sonra çoğunlukla bir ısıl işleme dahi gerek kalmamaktadır.

45 2. Mekanik yöntem Bu yöntemin ilkesi, konserve kabındaki havanın ve gazların vakumlu bir kapatma makinasında kapatma sırasında emilerek uzaklaştırılmasıdır. Bu düzende kaplar tek tek vakum kamarasına alınarak mmhg lık bir vakum altında kapatılır. Uygulanan vakum kap içeriğinin dışarı çıkmasına neden olmayacak düzeyde olmalıdır

46 3. Tepe boşluğuna buhar enjeksiyonu Bu yöntemle hava çıkarma işlemi genellikle kavanozlara uygulanır. Kavanozların tepe boşluğuna, yüksek sıcaklıktaki buhar verilerek buradaki gazlar uzaklaştırılır ve kapaklar hemen kapatılır. Buhar daha sonra soğuduğunda yoğuşarak dolgu sıvısına karışır. Böylece tepe boşluğunda vakum sağlanmış olur. Ancak bu yöntemle konserve kaplarının yalnızca tepe boşluklarındaki gazlar uzaklaştırılabilir. Ürünün içinde parçaların yüzeyine takılı gaz kabarcıklarını uzaklaştırmada bu işlem yetersizdir. Bu nedenle çoğu zaman vakum uygulaması ile birlikte yürütülür

47 4. Termik yöntem Henüz kapatılmamış veya daha sonra tam olarak kenetlenmek üzere sadece gevşek şekilde kapatılmış bulunan konserve kaplarının tepe boşluğundaki, ürünün dokularındaki veya parçacıklar arasındaki havanın ve gazların bir ön ısıtma ile uzaklaştırılması işlemine termik yöntem veya ekzost denir. Ekzost işlemi genellikle ekzostör olarak isimlendirilen düzenlerde yürütülür. Ekzostörlerin en yaygın kullanılan tipleri ekzost tünelleridir. Buharlı ekzost tünelleri yanında, su banyosu ilkesine göre çalışan basit yapılı ekzostörler de bulunmaktadır. Su banyosunun sıcaklığı genellikle C arasındadır.

48 Konserve Kaplarının Kapatılmaları Konserve gıdaların uzun süre bozulmadan korunmaları, onlara yeterli bir ısıl işlem uygulanması yanında, hermetik olarak kapatılmaları ile sağlanabilir. Konserve üretiminde veya genelde ısıl işlemle gıdaların dayanıklı hale getirilmelerinde en önemli noktalardan birisi olan, kabın hermetik kapatılmasıdır. Hermetik kapatma kavramı; kapatılmış kap içeriği ile dış ortamın tüm ilişkisinin kesilmesi demektir. Bu basit bir kapatma değildir. Kap içerisinde, örneğin kutu içerisinde, sterilizasyon sırasında basıncın yükselmesine karşın dışarıya en ufak bir sızıntı olmamalı, aksine kutunun soğutulması sonunda kutuda oluşan vakum etkisiyle içeriye herhangi bir sızıntı geçekleşmemelidir. Böyle bir kapatmayı tanımlayan hermetik kapatma teriminin karşılığı olarak dilimizde, hava geçirmez, hava almaz veya sızdırmaz terimleri kullanılmaktadır. Ancak bu alanda hemen her dilde hermetik kelimesi kullanılmakta ve bu terim amacı tam anlamıyla kapsamaktadır. Kutu kapatma hatalarının neden olduğu bozulmalar, konservelerde karşılaşılan tüm bozulmaların yaklaşık %90 ını oluşturduğu genellikle kabul edilmektedir.

49 1. Teneke kutuların kapatılmaları Değişik firmalar tarafından üretilen kutu kapama makinaları, öncelikle yarı otomatik ve tam otomatik olmak üzere iki tipte bulunurlar. Bir kapatma makinasında genel olarak 2 çift makara vardır. Çiftler karşılıklı olarak yer alırlar. Dönen başlık üzerinde 90 aralıklı, 4 tane makara vardır. Ancak bazı yüksek kapasiteli kapatma makinalarında her operasyon için bir tane makara olmak üzere toplam 2 makara bulunmaktadır. Makaralarla kapatma olayı, birbirini izleyen 2 aşamada gerçekleşir. Birinci aşamaya birinci operasyon, ikinci aşamaya ise ikinci operasyon denir. Birinci operasyon, çengelin oluşturularak gevşek bir kenetlenmenin sağlandığı, ikinci operasyon ise; oluşan bu çengelin sıkıştırılarak gerçek bir kenetlenmenin, yani; hermetik kapatmanın sağlandığı aşamadır. Birinci operasyon makaraları ile ikinci operasyon makaralarının farkı sadece profillerindedir.

50 1.operasyon

51 2.operasyon

52 Kenet kontrolünde ölçülecek boyutlar

53 Birinci makaraların çok sıkı, normal ve gevşek ayarlanmaları sonucu oluşan kenetler

54 2. Cam kavanozların kapatılmaları Konserve kabı olarak cam kavanozlar da yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu kapların hermetik olarak kapatılmalarında da, teneke kutularda olduğu gibi, kavanoz ağzı ile kapak arasında kauçuk veya benzeri bir maddeden yapılmış conta bulunmalıdır. Cam konserve kaplarının kapatılmalarında, çeşitli tipte kapaklar kullanılmaktadır. Bu kapaklar iki grupta incelenebilir. Birinci gruptaki kapaklarda kapama, conta kısmı kavanoz ağzının üst kenarına yerleşerek gerçekleşir. Bu tip kapaklara top-seal (tepeden kapama) adı verilmektedir. Twist-off, kapaklar bu grupta yer alırlar. Twist-off kapaklar, kavanozlarda sıcak dolum tekniği, pastörizasyon ve sterilizasyon yöntemlerinin uygulanmasına elverişli kapaklardır. Kapak, 1/4 devir geri döndürülünce açılmakta ve açılmış kapaklar tekrar sızdırmaz bir şekilde kapatılabilmektedir. Kapak, içi çevresinde bulunan genellikle 4 adet tırnakla kavanoz boğazındaki çıkıntılara tutunarak kavanoz ağzına yerleşmektedir.

55 İmra özel kapak

56 Hildener kapak

57 Özel bebek maması kapak

58 İkinci grupta bulunan kapaklarda ise kapama, contanın kavanoz ağzına ve ağız kısmının kenarlarına gelecek şekilde yerleşmesiyle gerçekleşir. Bu tip kapaklara side-seal (yandan kapama) adı verilir. Vakum kapakları ayrıca ısıl işlem sırasındaki davranışlarına göre, soluyabilen kapaklar, soluyamayan kapaklar olarak iki tipe ayrılırlar. Soluyabilen kapaklarla kapatılmış kavanozların tepe boşluğunda bulunan hava, ısıl işlem sırasında hafifçe aralanan kapaktan dışarı kaçar. Bu sırada içeride oluşmuş buhar da kaçar. Kavanozlar daha sonra soğutulurken, içeride vakum oluşur. Soluma yapmayan kapakların kapatılmalarında ise, tam kapatma anında tepe boşluğuna buhar enjekte edilir. Böylece bunlarda hermetik kapama, hemen kapama sonunda sağlanmış olur.

6.01.2016 KONSERVE ÜRETİM ŞEMASI KONSERVE. Konservenin dar ve geniş anlamı:

6.01.2016 KONSERVE ÜRETİM ŞEMASI KONSERVE. Konservenin dar ve geniş anlamı: KONSERVE Konservenin dar ve geniş anlamı: 1745 (biogenesis ve abiyogenesis) Pasteur'ün hayat ancak hayattan gelir görüşü, biyogenesis olarak ifade edilir Hayat inorhanik maddelerden türemiştir görüşü,

Detaylı

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve suları genel olarak %80-95 düzeyinde su içerirler. Çok iyi koşullarda depolansalar bile, bu süre içinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar ürünün kalitesini

Detaylı

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning)

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning) Boya sisteminden beklenilen yüksek direnç,uzun ömür, mükemmel görünüş özelliklerini öteki yüzey temizleme yöntemlerinden daha etkin bir biçimde karşılamak üzere geliştirilen boya öncesi yüzey temizleme

Detaylı

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler STERİLİZASYON Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş Sütleri Tebliği ne göre sterilizasyon; oda sıcaklığında

Detaylı

İLAÇLARIN AMBALAJLANMASI 14. HAFTA

İLAÇLARIN AMBALAJLANMASI 14. HAFTA İLAÇLARIN AMBALAJLANMASI 14. HAFTA Tanım Ambalaj malzemesi; ürünü dış etkilerden korumak, depolamak ve nakletmek amacıyla kullanılan materyallerdir. İlaç kapları ise farmasötik kullanıma yönelik olarak

Detaylı

KONSERVE ÜRETİMİ DERSİ. Konserve üretmek. Sebze konserveleri üretmek. Meyve konserveleri üretmek. Hazır yemek konserveleri üretmek

KONSERVE ÜRETİMİ DERSİ. Konserve üretmek. Sebze konserveleri üretmek. Meyve konserveleri üretmek. Hazır yemek konserveleri üretmek KONSERVE ÜRETİMİ DERSİ Dersin Modülleri Konserve Üretimi1 Konserve Üretimi2 Sebze Konservesi Çeşitleri Meyve Konservesi Çeşitleri Hazır Yemek Konservesi Üretimi Salça Üretim Teknolojisi Kazandırılan Yeterlikler

Detaylı

GERİ DÖNÜŞÜM VE GERİ KAZANIM

GERİ DÖNÜŞÜM VE GERİ KAZANIM GERİ DÖNÜŞÜM VE GERİ KAZANIM Cam, metal, plastik, kağıt / karton gibi değerlendirilebilir. Gıda ambalaj atıkları çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek yeni bir hammaddeye veya ürüne dönüştürülebilirler.

Detaylı

GIDA AMBALAJLAMA. Yrd.Doç. Dr. H. ALİ GÜLEÇ ggulec@gmail.com

GIDA AMBALAJLAMA. Yrd.Doç. Dr. H. ALİ GÜLEÇ ggulec@gmail.com GIDA AMBALAJLAMA Yrd.Doç. Dr. H. ALİ GÜLEÇ ggulec@gmail.com Aseptik ambalajlama tekniği; Ambalaj malzemesinin sterilizasyonu, Steril atmosferde ambalajın oluşturulması veya daha önceden hazırlanmış steril

Detaylı

KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ

KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ KOROZYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ Belli bir ortam içinde bulunan metalik yapının korozyonunu önlemek veya korozyon hızını azaltmak üzere alınacak önlemleri üç ana grup altında toplanabilir. Korozyondan Korunma

Detaylı

Meyve Sularının Tüketime Hazırlanması

Meyve Sularının Tüketime Hazırlanması Meyve Sularının Tüketime Hazırlanması Berrak meyve suları konsantrasyon sırasında yapıdan ayrılan su kadar suyun ve aromanın ilavesi ile hazırlanmaktadır. Meyve nektarları ise meyve suyu konsantesi veya

Detaylı

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS

EVDE BİYOTEKNOLOJİ. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS EVDE BİYOTEKNOLOJİ Yrd. Doç. Dr. Hüseyin UYSAL ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ 5. DERS STERİLİZASYON; BİTKİ DOKU KÜLTÜRLERİNDE KULLANILAN STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ VE BU STERİLİZASYON

Detaylı

MEMM4043 metallerin yeniden kazanımı

MEMM4043 metallerin yeniden kazanımı metallerin yeniden kazanımı Endüstriyel Atık Sulardan Metal Geri Kazanım Yöntemleri 2016-2017 güz yy. Prof. Dr. Gökhan Orhan MF212 Atıksularda Ağır Metal Konsantrasyonu Mekanik Temizleme Kimyasal Temizleme

Detaylı

Salça Üretim Teknolojisi

Salça Üretim Teknolojisi Salça Üretim Teknolojisi İyi kaliteli bir salça ancak, dalında tam olarak olgunlaşmış, sağlıklı ve olabilldiğince kırmızı renkli domateslerden elde edilebilir. Bu yüzden, salça üretimine elverişli çeşitlerin

Detaylı

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim

Detaylı

ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN

ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN Prof.Dr.Muzaffer ZEREN Bir çok metal (yaklaşık 60) elektroliz ile toz haline getirilebilir. Elektroliz kapalı devre çalışan ve çevre kirliliğine duyarlı bir yöntemdir. Kurulum maliyeti ve uygulama maliyeti

Detaylı

ALÜMİNYUM KOMPOZİT PANELLER

ALÜMİNYUM KOMPOZİT PANELLER ALÜMİNYUM KOMPOZİT PANELLER YAPI MARKET SAN.TİC.LTD.ŞTİ. Formlandırılmış alüminyum kompozit panel kaplamalarının alt taşıyıcı strüktürlerinin yardımı ile mimarinize farklı yenilikler katması, sadece formları

Detaylı

BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ

BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ Yüzey Teknikleri Hakkında Genel Bilgiler Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek malzemelerden istenen ve beklenen özellikler de her geçen gün artmaktadır.

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Sofralık zeytin Sofralık Zeytin; kültüre alınmış zeytin meyvelerinin belirli teknik usullerle acılığının giderilmesinden

Detaylı

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir.

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir. Hidrolize engel olmak veya hidroliz hızını yavaşlatmak için alınabilecek önlemler nelerdir? 1-pH ayarlanabilir. 2-Çözücü tipi değiştirilebilir. 3-Kompleks oluşturulabilir. 4-Yüzey aktif maddeler ilave

Detaylı

Akımsız Nikel. Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir"

Akımsız Nikel. Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir Akımsız Nikel Eğitimi Akımsız Nikel Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir" Akımsız Nikel Anahtar Özellikler Brenner &

Detaylı

Konsantre Elde Edilmesi

Konsantre Elde Edilmesi Süttozu,Üretimi ve Kalite Süt tozu yapımındaki işlem basamakları şunlardır: Süt seçimi ve ön işlemler Homojenizasyon Konsantratın elde edilmesi (koyulaştırma) Kurutma Paketleme Süt Seçimi ve Ön İşlemler

Detaylı

THERMAL SPRAY KAPLAMA

THERMAL SPRAY KAPLAMA THERMAL SPRAY KAPLAMA ANTİ KOROZYON UYGULAMALARI Tel malzemenin ısıtılıp, eriyik veya yarı eriyik halde, itici gaz aracılığı ile iş parçasına püskürtülmesi ile yapılan kaplamalardır. Thermal Spray sistemleri,

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek

Detaylı

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ 1 Gıdaların bazı fiziksel özellikleri: Yoğunluk Özgül ısı Viskozite Gıdaların kimyasal bileşimi ve fiziksel yapılarına bağlı olarak BELLİ SINIRLARDA DEĞİŞİR!!! Kimyasal

Detaylı

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV

KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ Arş. Gör. Emre MANDEV 1. Giriş Pek çok uygulama alanında sıcak bir ortamdan soğuk bir ortama ısı transferi gerçekleştiğinde kaynama ve yoğuşma olayları gözlemlenir. Örneğin,

Detaylı

MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI

MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 KOMPOZİT ATIKLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ Farklı malzemelerden yapılmış, elle birbirinden ayrılması mümkün olmayan ambalajlara, kompozit ambalaj adı

Detaylı

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 KOROZYON DERS NOTU Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 v Korozyon nedir? v Korozyon nasıl oluşur? v Korozyon çeşitleri nelerdir? v Korozyona sebep olan etkenler nelerdir? v Korozyon nasıl önlenebilir? Korozyon

Detaylı

DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi.

DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. TEORİK BİLGİ: Metal ve alaşımlarının, faz diyagramlarına bağlı olarak

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Çok kalın kaplamalarda bile esnek kaplamlara imkan verir.

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Çok kalın kaplamalarda bile esnek kaplamlara imkan verir. SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları ALKALİ ÇİNKO KAPLAMA PROSESİ AK 16 HI-Z ÜRÜN TANIMI ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Düzgün çinko kaplamalar elde etmek için kullanılan, çoklu poliamid özel katkı maddeleri içeren

Detaylı

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ

SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZU TEKNOLOJİSİ SÜT TOZLARININ TANIMI VE BİLEŞİMİ Süt tozu, yağlı ve yağsız taze sütlerin suyunun mümkün olduğu kadar uçurulması suretiyle elde edilen kurutulmuş bir süt ürünüdür FAO ve WHO standartlarına

Detaylı

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.

Detaylı

Konserve Endüstrisinde Kullanılan Otaklavlar

Konserve Endüstrisinde Kullanılan Otaklavlar Otoklavlar 100 C nin üzerindeki sıcaklıklarda yürütülen tüm ısıl işlemler, otoklav adı verilen ve atmosferik basınç üzerindeki basınçta çalışan kapalı düzenlerde gerçekleştirilebilir.diğer bir deyimle,

Detaylı

Isı Cisimleri Hareket Ettirir

Isı Cisimleri Hareket Ettirir Isı Cisimleri Hareket Ettirir Yakıtların oksijenle birleşerek yanması sonucunda oluşan ısı enerjisi harekete dönüşebilir. Yediğimiz besinler enerji verir. Besinlerden sağladığımız bu enerji ısı enerjisidir.

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları

2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları B) RADYASYON UYGULAMALARI Radyasyon = enerji yayılması 1)Elektromanyetik radyasyon. UV, X ve γ ışınları 2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları İyonizan ışınların canlı hücreler üzerine

Detaylı

Meyve nektarları, meyve pulpundan (meyve püresi) belli miktarda şeker şurubu ve sitrik asit gibi tüketilebilir bir asit ilavesi ile hazırlanmaktadır.

Meyve nektarları, meyve pulpundan (meyve püresi) belli miktarda şeker şurubu ve sitrik asit gibi tüketilebilir bir asit ilavesi ile hazırlanmaktadır. Meyve pulpu üretimi Meyve nektarları, meyve pulpundan (meyve püresi) belli miktarda şeker şurubu ve sitrik asit gibi tüketilebilir bir asit ilavesi ile hazırlanmaktadır. Pulp parçacıkları tüm bitkisel

Detaylı

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek FERMENTASYON Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır Fermantasyon anaerobik şartlarda, glikoliz

Detaylı

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR

GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR GIDALARDAKİ M.O LARIN KONTROLÜNDE 4 TEMEL İLKE UYGULANIR 1. Kontaminasyonun önlenmesi 2. Mikroorganizmaların uzaklaştırılması a) Yıkama b) Kesme ve ayıklama c) Santrifüje etme d) Filtrasyon 3. Mikrobiyal

Detaylı

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler

Detaylı

SAF MADDELER SAFİYE TUT

SAF MADDELER SAFİYE TUT SAF MADDELER Tek çeşit maddeden oluşan varlıklara saf madde adı verilir. Bakır tel daha küçük parçalara ayrıldığında hep bakır özelliği gösterir. Demir bir kütle ufalanıp demir tozu haline getirildiğinde

Detaylı

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Gıdaların Dondurularak Muhafazası İçerik Gıda dondurma ve donma olayı Gıda dondurma sistemleri 1 GIDALARIN DONDURULARAK MUHAFAZASI Bir gıdanın donması,

Detaylı

Gıdalarda Temel İşlemler

Gıdalarda Temel İşlemler Gıdalarda Temel İşlemler Gıdaların işlenmesi; gıda endüstrisinde uygulanan işlemlerin yanı sıra evde gıdaların hazırlanması ve pişirilmesi sırasında uygulanan işlemleri de kapsar. İşlenmemiş gıdaların

Detaylı

Özellikler: Vakum tüpü ve ısıtma borusunun mükemmel bileşimi.

Özellikler: Vakum tüpü ve ısıtma borusunun mükemmel bileşimi. Özellikler: Vakum tüpü ve ısıtma borusunun mükemmel bileşimi. 1) Daha yüksek ısı verimliliği: Isı borusunun ileri ısı iletme tarzı, mükemmel seçici, emici kaplama ve yüksek vakumlu ısı korunması ile eksiksiz

Detaylı

AtılımKimyasalları ALKALİ ÇİNKO DEMİR ALAŞIM KAPLAMA AK 25 ÜRÜN TANIMI

AtılımKimyasalları ALKALİ ÇİNKO DEMİR ALAŞIM KAPLAMA AK 25 ÜRÜN TANIMI SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları ALKALİ ÇİNKO DEMİR ALAŞIM KAPLAMA AK 25 ÜRÜN TANIMI % 0.2-0.8 demir içeren, alçak, yüksek ve orta akım bölgelerinde eşit dağılım sağlayan, parlak, esnek Çinko- alaşımı

Detaylı

Elektron ışını ile şekil verme. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Elektron ışını ile şekil verme. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Elektron ışını ile şekil verme Prof. Dr. Akgün ALSARAN Elektron ışını Elektron ışını, bir ışın kaynağından yaklaşık aynı hızla aynı doğrultuda hareket eden elektronların akımıdır. Yüksek vakum içinde katod

Detaylı

Meyve eti parçacıkları arasındaki havanın uzaklaştırılması amacı ile uygulanan

Meyve eti parçacıkları arasındaki havanın uzaklaştırılması amacı ile uygulanan Sıra sizde cevap anahtarı Sıra sizde 1 Meyvelerdeki polisakkaritler genel olarak nişasta, selüloz, hemiselüloz ve pektinden oluşmaktadır. Selüloz ve hemiselüloz meyve eti, çekirdek ve kabuk hücre çekirdeklerinin

Detaylı

Dişhekimliğinde MUM. Prof Dr. Övül KÜMBÜLOĞLU. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Dişhekimliğinde MUM. Prof Dr. Övül KÜMBÜLOĞLU. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dişhekimliğinde MUM Prof Dr. Övül KÜMBÜLOĞLU Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi MUM Dişhekimliğinde kullanılan mumlar genellikle 2 veya daha fazla

Detaylı

KOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur.

KOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur. KOROZYON KOROZYON VE KORUNMA KOROZYON NEDİR? Metallerin bulundukları ortam ile yaptıkları kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonları sonucu meydana gelen malzeme bozunumuna veya hasarına korozyon adı

Detaylı

sağlık ve kalite garantisi AMBALAJ

sağlık ve kalite garantisi AMBALAJ ultra bariyerli ı s ı l dirençli Filmler l Esnek filmlerde teknolojinin son geldiği nokta; ultra bariyerli ALOx fimler ile fırın ve mikro-dalga kullanımına da uygun, ısıl direnci yüksek (-40 C/+200 C)

Detaylı

Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir.

Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir. 1 Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir. 2 Neden Kaynaklı Birleşim? Kaynakla, ilave bağlayıcı elemanlara gerek olmadan birleşimler

Detaylı

STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır.

STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır. STERİLİZASYON 1 STERİLİZASYON Sterilizasyon: Bir üründeki tüm yaşayan mikroorganizmaların ve sporları ile virüslerin öldürülmesi veya uzaklaşerılmasıdır. Hücre kültüründe; kullanılan besi yeri, malzeme,

Detaylı

KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT

KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT KATI YALITIM MALZEMELERİ KALSİYUM SİLİKAT Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi KALSİYUM SİLİKAT Yüksek mukavemetli,

Detaylı

ARC - RELAXTIVE OIL. Gelismis, Güvenilir, Kimyasallar YAĞLAYICI VE GEVŞETİCİ

ARC - RELAXTIVE OIL. Gelismis, Güvenilir, Kimyasallar YAĞLAYICI VE GEVŞETİCİ ARC - RELAXTIVE OIL YAĞLAYICI VE GEVŞETİCİ RELAXTIVE OIL HANGİ AMAÇLA GELİŞTİRİLDİ? RELAXTIVE OIL sıkışmış, paslanmış cıvataları, somunları, bağlantı elemanlarını, uzun süre kullanılmadığı için paslanarak

Detaylı

Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar. ön ve son işlemler. Prof. Dr. Gökhan Orhan

Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar. ön ve son işlemler. Prof. Dr. Gökhan Orhan Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / 2016-2017 bahar ön ve son işlemler Prof. Dr. Gökhan Orhan istanbul üniversitesi / metalurji ve malzeme mühendisliği bölümü Temizleme Yağ Giderme Yüzey Şartlama Ön İşlemler

Detaylı

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ ERİME VE DONMA NOKTASI

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ ERİME VE DONMA NOKTASI MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ KAYNAMA NOKTASI ERİME VE DONMA NOKTASI YOĞUNLUK Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza yarayan özelliklere denir. K A Y N A M A MADDENİN

Detaylı

Çeşitli ortamlarda değişik etkilerle ve mekanizmalarla oluşan korozyon olayları birbirinden farklıdır. Pratik olarak birbirinden ayırt edilebilen 15

Çeşitli ortamlarda değişik etkilerle ve mekanizmalarla oluşan korozyon olayları birbirinden farklıdır. Pratik olarak birbirinden ayırt edilebilen 15 Çeşitli ortamlarda değişik etkilerle ve mekanizmalarla oluşan korozyon olayları birbirinden farklıdır. Pratik olarak birbirinden ayırt edilebilen 15 ayrı korozyon çeşidi bilinmektedir. Bu korozyon çeşitlerinin

Detaylı

Termal Enerji Depolama Nedir

Termal Enerji Depolama Nedir RAŞİT AYTAŞ 1 Termal Enerji Depolama Nedir 1.1. Duyulur Isı 1.2. Gizli Isı Depolama 1.3. Termokimyasal Enerji Depolama 2 Termal Enerji Depolama Nedir Termal enerji depolama sistemleriyle ozon tabakasına

Detaylı

CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU

CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU Kadıköy Sicil Ticaret : 20707 CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU 1. Kaplama Pürüzlü ve Koyu Kırmızı - Kahve Renkli Kaplama a) Çözeltide Karbonat konsantrasyonunun aşırı miktarda oluşu.

Detaylı

1) Isı Alır Genleşir, Isı Verir Büzülür

1) Isı Alır Genleşir, Isı Verir Büzülür 1) Isı Alır Genleşir, Isı Verir Büzülür Bir bardak suyun içine buz parçaları koyduğumuzda suyun sıcaklığının azaldığını gözlemleriz. Sonuç olarak ısının maddeler üzerindeki en belirgin etkisi sıcaklık

Detaylı

ÜRÜN ISITMA TESİSLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK PROF. DR. MUSA AYIK

ÜRÜN ISITMA TESİSLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK PROF. DR. MUSA AYIK ÜRÜN ISITMA TESİSLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK PROF. DR. MUSA AYIK ÜRÜN ISITMA TESİSLERİ Gıda ürünlerinin işlenmesinde ısıl işlem aşamaları kaçınılmazdır. Ürün içinde bulunan mikroorganizmalar, ısıl işlem

Detaylı

9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI

9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI 9.7 ISIL İŞLEM SIRASINDA GIDA BİLEŞENLERİNİN PARÇALANMASI 9.7.1 Sabit Sıcaklıkta Yürütülen Isıl işlemde Bileşenlerin Parçalanması 9.7.2 Değişen Sıcaklıkta Yürütülen Isıl İşlemde Bileşim Öğelerinin Parçalanması

Detaylı

ISI,MADDELERİ ETKİLER

ISI,MADDELERİ ETKİLER ISI,MADDELERİ ETKİLER Isı Alır Genleşir, Isı Verir Büzülür Maddelere verilen ısı,sıcaklığı artırırken maddelerin boyutlarında da değişime neden olur.isının etkisiyle maddelerin boyutlarındaki bu değişime

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu

Detaylı

POLİÜRETAN KAPLAMA TEKNİK ŞARTNAMESİ

POLİÜRETAN KAPLAMA TEKNİK ŞARTNAMESİ 1 Genel Notlar : Betonun mukavemeti epoksi kaplamalar için uygun olmalıdır, dolayısıyla kaplama yapılacak beton en az C 25 tercihen C 30 C 35 standardında olmalı, yüzeyde ( kaymak tabakası ) gevşek kısım

Detaylı

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ İLERİ SOL JEL PROSESLERİ Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Kaplama ve İnce Filmler Sol-jel kaplamalar birçok fonksiyona sahiptir. Bunlardan en belli başlı olanı, görünür ışık dalga boyunda transparan oksitlerin

Detaylı

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. : 1.5 2.5 m/dak katod hareketi gerekir. Büyük yüzeyli parçalar için iki boyutlu hareket önerilir.

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. : 1.5 2.5 m/dak katod hareketi gerekir. Büyük yüzeyli parçalar için iki boyutlu hareket önerilir. SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları SATINE NİKEL KAPLAMA AK 5000 ÜRÜN TANIMI Satine Nikel AK 5000 prosesi, ince taneli ve mat görünümlü dekoratif nikel kaplamalar için kullanılmaktadır. Genel olarak parlak

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda

Detaylı

Paint School JPS-E / Corrosion / 1 KOROZYON

Paint School JPS-E / Corrosion / 1 KOROZYON JPS-E / Corrosion / 1 KOROZYON Korozyonun Tanımı Korozyon, Malzeme ve Onu Çevreleyen Şartların Korozyon ürünleri üreterek reaksiyonudur. JPS-E / Corrosion / 2 Çeliğin Üretimi ve Degradasyonu Malzeme ve

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

Turunçgil üretimi dünyada üzümden sonra ikinci sırayı almaktadır.

Turunçgil üretimi dünyada üzümden sonra ikinci sırayı almaktadır. Turunçgil üretimi dünyada üzümden sonra ikinci sırayı almaktadır. Turunçgil meyveleri, diğer meyvelerden farklı yapıdadırlar. Bu nedenle, turunçgillerin meyve suyuna işleme teknolojisi (özellikle meyve

Detaylı

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem

Detaylı

DOĞRAMA ÜRÜNLERİ. DOĞRAMA YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER ve ÖZELLİKLERİ MALZEME TÜRÜ OLUMLU ÖZELLİKLER OLUMSUZ ÖZELLİKLER

DOĞRAMA ÜRÜNLERİ. DOĞRAMA YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER ve ÖZELLİKLERİ MALZEME TÜRÜ OLUMLU ÖZELLİKLER OLUMSUZ ÖZELLİKLER DOĞRAMA ÜRÜNLERİ AHŞAP METAL PLASTİK CAM BETON ALÇI DOĞRAMA YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER ve ÖZELLİKLERİ MALZEME TÜRÜ OLUMLU ÖZELLİKLER OLUMSUZ ÖZELLİKLER AHŞAP Masif ahşap Lamine ahşap Yapay ahşap levha

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

Besinleri Saklama Yöntemleri

Besinleri Saklama Yöntemleri Besinleri Saklama Yöntemleri Besinleri Saklama Yöntemleri Besinlerdeki enzimatik ya da mikroorganizmalara bağlı olarak meydana gelen olumsuz değişmeleri yavaşlatmak veya durdurmak için çeşitli yöntemler

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI I DERSİ ISIL İŞLEM (NORMALİZASYON, SU VERME, MENEVİŞLEME) DENEY FÖYÜ DENEYİN ADI: Isıl İşlem(Normalizasyon,

Detaylı

HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN

HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN HAYVAN BESLEMEDE ENKAPSÜLASYON TEKNOLOJİSİ VE ÖZELLİKLERİ Prof.Dr. Seher KÜÇÜKERSAN Enkapsülasyon katı, sıvı ve gaz malzemelerin kaplanarak kapsüller içinde tutulması ile çok küçük bir maddeyi veya tüm

Detaylı

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ HADDELEME (Calendering) İLE İŞLEME TEKNİĞİ HADDELEMEYE(Calendering) GİRİŞ Bu yöntem genellikle termoplastiklere ve de özellikle ısıya karşı dayanıklılığı düşük olan

Detaylı

Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2

Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2 METALĠK KAPLAMALAR Uygulamada metalik kaplamalar yalnız korozyondan korunma amacı ile dahi yapılmış olsalar bile diğer önemli bazı amaçlara da hizmet ederler: Dekoratif görünüşü çekici kılarlar. 1 Kaplama

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Malt yapma Malt yapma sırasında arpaya uygulanan işlemler * Arpanın Hazırlanması (Depolanması, Temizlenmesi ve

Detaylı

Kanalizasyonlarda CAC Kullanımı Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Kanalizasyonlarda CAC Kullanımı Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Günümüzde farklı sektörlerde doğan farklı ihtiyaçlar için (aside karşı dayanım, kararlı boyutsal yapı, yüksek sıcaklık, erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı)

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları

Detaylı

KOROZYON. Teorik Bilgi

KOROZYON. Teorik Bilgi KOROZYON Korozyon, metalik malzemelerin içinde bulundukları ortamla reaksiyona girmeleri sonucu, dışardan enerji vermeye gerek olmadan, doğal olarak meydan gelen olaydır. Metallerin büyük bir kısmı su

Detaylı

SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ

SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin

Detaylı

Alaşımların Ergitilmesinde Kullanılan Gereçler Eritme ocakları Potalar ve maşalar Tel ve plaka şideleri

Alaşımların Ergitilmesinde Kullanılan Gereçler Eritme ocakları Potalar ve maşalar Tel ve plaka şideleri ERİTME Tanımı ve Önemi Cisimlerin herhangi bir ısı yardımıyla katı hâlini kaybedip akışkan hâle gelmesi işlemine eritme denir. Kuyumculukta en çok yapılan işlemlerden birisi de eritme işlemidir. Altına

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 HAVA

Detaylı

MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ

MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ ISINMA-SOĞUMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Sirke Değişik şekerli meyve şıralarının önce alkol, sonra asetik asit fermantasyonuna tabi tutulması ile elde

Detaylı

ELEMENT VE BİLEŞİKLER

ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere

Detaylı

Kütle dengesine dayalı hesaplamalardan:

Kütle dengesine dayalı hesaplamalardan: KÜTLE DENKLİĞİ 1 Kütle dengesine dayalı hesaplamalardan: Reçete düzenlemede (formülasyon), Yeni karışımdaki çeşitli maddelerin konsantrasyonlarının belirlenmesinde, Randıman saptamada, Mekaniki ayırma

Detaylı

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).

Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997). SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,

Detaylı

AtılımKimyasalları AK 5120 E/N PARLAK AKIMSIZ NİKEL KAPLAMA ÜRÜN TANIMI

AtılımKimyasalları AK 5120 E/N PARLAK AKIMSIZ NİKEL KAPLAMA ÜRÜN TANIMI SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları AK 5120 E/N PARLAK AKIMSIZ NİKEL KAPLAMA ÜRÜN TANIMI AK 5120 : Birçok değişik metaller, alaşımlar, ve iletken olmayan malzemeler üzerine, orta fosforlu ve mütecanis akımsız

Detaylı

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü

Prof. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mayşenin Süzülmesi Mayşelemeden sonra şıranın, katı kısımlardan (küspe) ayrılması ve küspede kalan ekstraktın

Detaylı

Şekilde görüldüğü gibi Gerilim/akım yoğunluğu karakteristik eğrisi dört nedenden dolayi meydana gelir.

Şekilde görüldüğü gibi Gerilim/akım yoğunluğu karakteristik eğrisi dört nedenden dolayi meydana gelir. Bir fuel cell in teorik açık devre gerilimi: Formülüne göre 100 oc altinda yaklaşık 1.2 V dur. Fakat gerçekte bu değere hiçbir zaman ulaşılamaz. Şekil 3.1 de normal hava basıncında ve yaklaşık 70 oc da

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI 01 03 09 01 03 07 dışındaki alüminyum oksit üretiminden çıkan kırmızı çamur 01 04 10 01 04 07 dışındaki tozumsu ve pudramsı atıklar 01 05 04 Temizsu sondaj ı ve

Detaylı

MADDENİN HAL DEĞİŞİMLERİ

MADDENİN HAL DEĞİŞİMLERİ MADDENİN HAL DEĞİŞİMLERİ Maddenin 3 hali vardır. örnek 1.KATI HALİ buz Maddenin hal değiştirmesinin sebebi ısı alışverişi yapmasıdır. 2.SIVI HALİ 3.GAZ HALİ su su buharı Maddenin ısı alarak katı halden

Detaylı

ODE R-FLEX PRM/STD LEVHA

ODE R-FLEX PRM/STD LEVHA (HVAC) 4 ODE RFLEX PRM/STD LEVHA ELASTOMERİK KAUÇUK KÖPÜĞÜ YALITIM LEVHALARI Isı İletkenlik Katsayısı (λ λ) (W/mK) (0 C) Yangın Sınıfı (TS EN 11) Yangın Sınıfı (BS 47) Sıcaklık Dayanımı ( C) Kimyasallara

Detaylı

Bu sunumda yer alan konular;

Bu sunumda yer alan konular; Bu sunumda yer alan konular; Trend Cephe hakkında. Kompakt laminat tanımı, nerelerde kullanılır. Uygulama teknikleri. Fundermax dış cephe kartela Teknik Özellikler Fundermax dış cephe referans görselleri.

Detaylı

Maddenin Fiziksel Özellikleri

Maddenin Fiziksel Özellikleri ÜNİTE 5 Maddenin Fiziksel Özellikleri Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, maddeyi yakından tanıyacak, maddenin hallerini bilecek, maddenin fiziksel özelliklerini öğrenecek, fiziksel değişmeleri kavrayacaksınız.

Detaylı