GEÇERLİ FESİH NEDENİ OLARAK YETERSİZ (KÖTÜ VE EKSİK) İŞ GÖRME

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. Mahmut KABAKCI Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi GEÇERLİ FESİH NEDENİ OLARAK YETERSİZ (KÖTÜ VE EKSİK) İŞ GÖRME

2 II Yay n No : 2773 Hukuk Dizisi : Baskı - Kasım 2012 İSTANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Baskı - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Net Kırtasiye Tan. ve Matbaa San. Tic. Ltd. Şti. Taksim Cd. Yoğurtçu Faik Sok. No: 3 Taksim Beyoğlu/İSTANBUL (Sertifika No: 13723) Tel: ( ) : Gökhan Ayrancı Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Narl bahçe Sokak Damga Binas No: 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 Sevgili Semra ya Kaç günümüz varsa şunun şurasında O kadar güneşimiz var Her günlük hakkımızdır mutluluk Anla Dün bugün eksilen güneşler Ödenmez yarınla * *) Eksik Güneşler (Necati Cumalı nın Güneş Çizgisi adlı kitabından).

4 IV

5 V ÖNSÖZ Türk İş Hukukunda iş görme borcu, iş güvencesinin kabulüne kadar işçinin özen borcu ve sorumluluğuyla sınırlı incelenmiştir. Çünkü bu dönemde işverenin, gördüğü işten memnun olmadığı işçisini, ihbar ve kıdem tazminatlarını ödeyerek işten çıkarmasında bir engel yoktu. Ancak tarihinde yürürlüğe giren iş güvencesi sistemimizde, işçinin yetersizliğinin geçerli fesih nedenleri arasında sayılması, iş görme borcunun içeriğinin hukuki yönden somutlaştırılmasını gerektirmiştir. İşçi hangi kalite ve miktarda iş görmeli ki, ifası iş sözleşmesine uygun olsun, işçi yetersiz olarak nitelendirilmesin? Öğreti ve Yargıtay konu hakkında, insan kaynakları biliminde işçinin performansıyla ilgili kabul gören ilkelerden hareket etmiş, Performans Değerlendirmesini kötü, eksik iş görmenin ispatında tek araç olarak değerlendirmiştir. İş sözleşmesi uyarınca işçinin, eser sözleşmesinden farklı olarak bir eser ve bununla bağlantılı ayıba karşı tekeffül sorumluluğu yoktur. Bu nedenle iş görme borcunun içeriğinin, aynı işte çalışan işçiler açısından standartlaştırma anlamına gelen performans değerlendirmesi bağlamında ele alınması, bunun hukuki yönden değerinin sorgulanmasını gerektirmektedir. Yine, performans değerlendirmesinde iş sözleşmesinin ayırt edici unsuru, işçinin kişiliği kısmen ya da tamamen göz ardı edilmiş olmaktadır. İşte bu kaygı nedeniyle, hukuki yönden iş görme borcunun içeriği, başka deyişle işçinin iş görme borcu kapsamında kalite ve miktar bakımından karşılamakla borçlu olduğu düzey ve yetersiz (kötü ve eksik) iş görmenin geçerli fesih nedeni oluşturması şartları, doçentlik tez konusu olarak tercih edilmiştir. Konu hakkında Alman Hukukundaki tartışmaların başlangıcı 1950 li yıllar olup, bu nedenle çalışmada Alman ve ayrıca Avusturya ile İsviçre Hukuklarından geniş ölçüde yararlanılmıştır. Tez büyük oranda, tarihleri arasında misafir öğretim üyesi olarak bulunduğum Trier Üniversitesi (Almanya) İş Hukuku Enstitüsü nde ( hazırlanmıştır. Yararlanılan kitap, makale ve Yargıtay kararları, Ağustos 2012 itibariyle günceldir. Bu vesile ile YÖK bursu sağlanmasındaki ve bir yıllık yurtdışı görevlendirmesindeki yapıcı destekleri için Yalova Üniversitesi Rektörü Sn. Prof.Dr. Niyazi Eruslu ya, Hukuk Fakültesi Dekanı Sn. Prof.Dr. Seyithan Deliduman a, Mühendislik Fakültesi Dekanı Sn. Prof.Dr. Rafet Bozdoğan a ve Almanya da rahat bir çalışma ortamı sağlayan Trier Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve İş Hukuku Enstitüsü Müdürü Sn. Prof. Dr.Dr.h.c. Monika Schlachter ile Enstitü Sekreteri Bayan Ulrike Kuhn a teşekkürlerimi sunuyorum. Akademik kariyerin tez yazmaktan ibaret olmadığı, asıl olarak Hocalarımızdan aldığımız bir kültür, gelenek olduğu, yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle katkıları ile akademik açıdan yetişmemde ve bugünlere gelmemde emeği geçen değerli Hocalarıma, burada teşekkür etmekten onur duyuyorum.

6 VI Beta Basım ın yöneticisi Sn. Seyhan Satar a ve şahsında kitabın yayımlanmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim. Eşim Semra ve kızım Ayşe, her zaman olduğu gibi Almanya da da yanımdaydılar, bana çalışma azmi ve gücü verdiler. Eşim, bu kadar uzun süre ile çalışma hayatının dışında kalmaktan, hiç tereddüt etmedi. İyi ki, varsınız. Yalova, Ekim 2012 Yrd. Doç. Dr. Mahmut Kabakcı

7 VII İÇİNDEKİLER 1. Giriş...1 Birinci Bölüm İŞ GÖRME BORCU VE İHLALİ 2 İş Görme Borcu...5 I. İş Görme Borcu: Fiilen çalışma ya da iş görmeye hazır olma İş görmeye hazır olma Fiilen çalışma Borcun ifası: İşçinin çalıştığı ve iradesi dışında çalışamadığı süreler...8 II. İş görme borcu: Somut işin amacıyla sınırlı ya da genel işletme amacına dönük çalışma İş Görme Borcunun İhlali Olarak Yetersiz İş Görme...13 I. İfa Etmeme...14 II. Sözleşmeye Aykırı İfa (Yetersiz İş Görme) Kavram ve ortaya çıkma şekilleri...17 a) Kötü iş görme...19 b) Eksik iş görme Yetersiz iş görmenin sınırlandırılması Yetersiz iş görmenin karşı edim ücretle olan ilişkisi...23 III. Yetersiz İş Görme Nedenleri ve Geçerli Fesih Nedeniyle İlişkisi İş Görme Borcunun İçeriği...29 I. İş Görme Borcunun Kendine Özgülüğü ve Sözleşme Dışında Sonradan Somutlaştırılması Gereği Performans esaslı bir ücret sisteminin uygulanması Görülecek işin türünden hareketle...32

8 VIII 3. Yönetim hakkı çerçevesinde belirlenebilmesi...33 II. Görev Tanımının Önemi...35 III. Normal Performans...38 İkinci Bölüm İŞÇİNİN BORÇLU OLDUĞU PERFORMANS DÜZEYİ 5. İfanın Nitel ve Nicel Yönlerden Yeterlik Öölçütleri...41 I. Karşılaştırmalı Hukukta Alman Hukukunda...42 a) Federal İş Mahkemesinin içtihadı...42 b) Öğreti görüşleri...45 aa) Sübjektif performans ölçütü...45 bb) Sübjektif-en iyi performans ölçütü...46 cc) Objektif performans ölçütü...47 dd) Karma performans ölçütü Avusturya Hukukunda İsviçre Hukukunda İngiliz Hukukunda...52 II. Türk Hukukunda İşin özenle yapılması bağlamında...56 a) Özen borcu ile işçinin sorumluluğu arasındaki ilişki...56 b) Özen borcu ile iş görme borcunun içeriği arasındaki ilişki...57 c) Objektif-sübjektif karma ölçüt niteliği İşçiyle ilgili geçerli fesih nedeni bağlamında...62 a) Madde gerekçesi...63 b) Yargıtay uygulaması...66 c) Öğreti görüşleri...70 III. Sübjektif ve objektif performans ölçütleri arasındaki paradoks...73

9 IX 6. Sübjektif ve Objetif Performans Ölçütlerinin Dederlendirilmesi...76 I. Performans Ölçütü Tercihinde Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler Sübjektif performans ölçütü hakkında...76 a) Karşılıklı edimler arasındaki denkliğin bozulması...76 b) İşçinin iş sözleşmesi ile olan iş görme taahhüdünün yorumlanması...79 c) İşyeri performansını olumsuz etkilemesi...81 d) İşçinin kapasitesi üzerinde çalışmaya zorlanması Objektif performans ölçütü hakkında...83 a) İş görme borcunun kendine özgü niteliği...83 b) İşçinin sonuç sorumluluğunun olmaması...85 c) İşçinin ayıba karşı tekeffül borcunun olmaması...87 d) Motivasyon eksikliği Genel sınır: iş sağlığı ve güvenliği...89 II. İş görme Borcunun Bütünsel İçeriği...90 III. Sübjektif Performans Ölçütünün Eleştirisi Yetersizlikten kaynaklanan fesihlerde Davranıştan kaynaklanan fesihlerde İşçi ve işverenin karşılıklı menfaatlerinin adil şekilde dengelenmesi gereği...95 IV. İş Görme Borcunun Çeşit Niteliği ve Objektif Performans Ölçütünün Eleştirisi İş görmenin çeşit borcu niteliği Çeşit borcuna ilişkin yasal düzenlemenin, iş görme borcu hakkında uygulanabilirliği İş görme borcunun çeşit borcu olarak kabulünün sonuçları İş Güvencesi Açısından Objektif Performans Ölçütünden Hareket Zarureti I. Yetersizlikten Kaynaklı Fesihlerde İşçinin Kusurunun Değil, İş Sözleşmesinin İktisadi Edimlerin Değişimi Temelinin Belirleyici Olduğu...102

10 X II. Objektif Performans Ölçütü Hakkında Dayanak Gösterilebilecek Mevcut Yasal Düzenlemeler Dürüstlük kuralı ve aşırı yararlanma İşçi ve işverenin iş görme borcuna ilişkin gerçek iradeleri Çeşit borcuna ilişkin yasal düzenlemenin amacı III. Edim Kalitesine Uygun Olmayan Kötü İfanın Ölçülebilirliği Hata sayısından hareket ile Ortalamanın üzerinde hatanın geçerli feshe imkan vermesi şartları Hatanın ve olumsuz etkilerinin ispatı Yargıtay uygulaması Üçüncü Bölüm YETERSİZ İŞ GÖRMENİN İSPATI 8. Ortalama Performans Düzeyi I. Ortalama Performans Düzeyinden Hareket Zorunluluğu II. Ortalama Performans Düzeyi Hakkında Mutlak Bir Objektifliğin İmkansız Olması III. Karşılaştırma Usulü Hakkında Şartlar Karşılaştırma işleminde şeffaflık Karşılaştırma grubunun büyüklüğü Karşılaştırma zaman dilimi IV. Aynı ya da Benzer İşte Çalışan İşçilerin Karşılaştırılabilirlik Ölçütleri Karşılaştırmanın kişiler bakımından kapsamı Karşılaştırmanın yer bakımından kapsamı Karşılaştırmanın iş şartları bakımından kapsamı V. Bireysel Performansı Etkileyen Unsurlar Eğitim ve iş tecrübesi Ücret sistemi ve yüksekliği Yaş...136

11 XI 9. Yetersiz İş Görmenin İspatı Araçları I. Performans Değerlendirmesi II. İşçinin Kendi Önceki Ortalama Performansı III. Uzman Görüşü IV. Sıralama V. İşverence Tek Taraflı Belirlenen Hedefler VI. Hedef Sözleşmeleri İş şartı niteliği ve bağlayıcılığı Hedefe ulaşılamamasının iş sözleşmesinin feshiyle ilişkisi Dördüncü Bölüm YETERSİZ İŞ GÖRMENİN GEÇERLİ FESİH NEDENLERİ ARASINDAKİ YERİ 10. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Sebep Olarak I. Genel olarak II. Yetersiz İş Görmenin Önemli Derecede Olması ve Olumsuz Öngörü Yetersiz iş görmede fesih için eşik değer a) Türk Hukukunda ve karşılaştırmalı hukuktaki durum aa) bb) cc) Türk Hukukunda Alman Hukukunda Avusturya Hukukunda b) Somut bir eşik değerden hareket edilmesi gereği aa) bb) cc) dd) İşverenlik riski ve iş sözleşmesinin feshe karşı korunan özü Ücretin saklı kısmına ilişkin yasal düzenlemenin ölçüt niteliği Yetersiz iş görmenin oranı ile devam süresi arasındaki ilişki Yetersizliğin görülen işin niteliğiyle ilgili olduğu hallere farklı bakış gereği Olumsuz öngörü...178

12 XII III. IV. a) Objektif yetersizlik halleri b) Sübjektif yetersizlik halleri c) Değerlendirme şartları ve usulü İşyerinde Olumsuzluklara Neden Olma İşçi ile İşverenin Karşılıklı Menfaatlerinin Denkleştirilmesi Karşılaştırmalı hukukta menfaatler denkleştirilmesi Yargıtay uygulaması ve öğreti görüşleri Görüşümüz Değerlendirmede göz önünde bulundurulması gereken menfaatler İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Sebep Olarak III. IV. I. Genel Olarak II. Objektif Şart: Sözleşmeye Aykırı Davranış Uyarıya rağmen yetersiz iş görme ve haklı fesihle ilişkisi a) İşi yapmaktan kaçınma hakkının kullanılması b) Haklı fesih nedeni olarak yetersiz iş görme c) Değerlendirme ölçütleri olarak kusurun derecesi ile zararın büyüklüğü d) Kusurun objektifleştirilmesi İş görme borcunun içeriğinde sonradan ortaya çıkan değişiklere uyum aracı olarak eğitim yükümlülüğü? a) İş görme borcunun dinamik içeriği b) Eğitim yükümlülüğü ve sınırları Yetersiz iş görmede eşik düzey Olumsuz Öngörü: Sözleşmeye aykırılığın tekrarı tehlikesi İş sözleşmesini ayakta tutma çabasının sonuçsuz kalması V. Karşılıklı Menfaatlerin Denkleştirilmesi İşletme Gereklerine Dayanan Fesih Gerekçesi Olarak I. Genel Olarak II. III. İşin Niteliğinde Değişiklik Sonucunda Yetersiz İş Görme Sosyal (Objektif) Seçim Kriteri Olarak Yetersiz İş Görme...227

13 XIII 1. Yargıtay uygulaması Öğreti görüşleri Yapılan seçimin haklılaştırılması Beşinci Bölüm SON ÇARE İLKESİ VE İŞ İLİŞKİSİNİN AYAKTA TUTULMASI 13. Son Çare İlkesi ve İşçiden Kaynaklanan Fesihlerde Uygulanışı I. Sözleşmenin Devamlılığını Sağlama Borcu ve Son Çare İlkesi Yargıtay uygulaması ve öğreti görüşleri Fesih ile sözleşmeyle bağlılık ilkesinin bağdaştırılması II. Son Çare Kapsamında Olası Tedbirlerin Fesih Nedenine Göre Değişmesi Çatışan menfaatlerin denkleştirilmesi amacı İşçiden kaynaklı fesihlerde olası tedbirler İşçinin Savunmasının Alınması ve Uyarılması I. İşçinin Savunmasının Alınması İhtardan önce Fesihten önce Fesih usulü olarak disiplin hükümleri II. İhtar İşlevi ile hukuki dayanağı İhtarı gereken haller İçeriği İhtarda süreler Eğitim Önlemleri I. Mevcut Görevde Devamı Mümkün Kılan Eğitim Amacına göre eğitim türleri Eğitimin uygulanması şartları II. Yeni Bir Göreve Nakli Mümkün Kılan Eğitim...280

14 XIV 16. Çalışma Koşullarında Değişiklik Yapılması I. Yetersiz İş Görme İle Çalışma Koşullarında Değişiklik Arasındaki İlişki II. Çalışma Koşulu ve Çalışma Koşullarında Değişiklik İş sözleşmesi ile oluşan çalışma koşulları ve yönetim hakkı ile ilişkisi Esaslı olan ve olmayan değişiklik III. Çalışma Koşullarında Esaslı Olmayan Değişiklikler Ücrette değişiklik a) Ücretin görülen işteki yetersizlik oranında eksik ödenmesi b) Ücret düzeyinde indirim Başka göreve nakil a) İşverenden başka göreve naklin beklenebilirliği aa) Naklin mümkün olduğu görevler bb) Naklin mümkün olabileceği süre cc) İşyerinde başka işverenin işçileri tarafından görülen işler dd) İşverenin iş organizasyonu ile sınırlı olma b) Başka göreve nakil ile yönetim hakkı arasındaki ilişki IV. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Esaslı değişiklik usulü Değişiklik usulü ile değişiklik nedeni arasındaki ilişki Değişik yapma hakkının saklı tutulması Sonuç...309

15 XV ABGB AP ArbVG Art. AÜHFD BAG BB BGB bkz KISALTMALAR : Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch (Avusturya Medeni Kanunu) : Arbeitsrechtliche Praxis (dergi) : Arbeitsverfassungsgesetz (Avusturya Toplu İş İlişkileri Kanunu) : Artikel (madde) : Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi : Bundes Arbeitsgericht (Alman Federal İş Mahkemesi) : Betribs- Berater (dergi) : Bürgerlichesgesetz (Alman Medeni Kanunu) : Bakınız C. : Cilt ÇT DB DEÜHFD dn. : Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi : Der Betrieb (dergi) : Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi : Dipnot E. : Esas EÜHFD EzA HMK Hrsg. İBD İHU. İşK. : Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi : Entscheidungssammlung zum Arbeitsrecht : Hukuk Muhakemeleri Kanunu : Herausgegeben (yayıma hazırlayan/lar) : İstanbul Barosu Dergisi : İş Hukuku Uygulamaları (YH. Ekonomi, Münir / Ulucan, Devrim) : İş Kanunu K. : Karar Kap. : Kapitel (Bölüm)

16 XVI KSchG Legal İHSGHD m. : Madde MK. NJW NZA OR RdA RG Rn. Rz. S. : Sayı s. : Sayfa TBK. vd. Vorb. YH. Yarg...HD. YHGK. YKİ. ZPO : Kündigunsschutzgesetz (Alman Feshe Karşı Koruma Kanunu) : Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi : Türk Medeni Kanunu : Neue Juristische Wochenschrift (dergi) : Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht (dergi) : Obligationenrecht (İsviçre Borçlar Kanunu) : Recht der Arbeit (dergi) : Resmi Gazete : Randnummer (kenar -paragraf- numarası) : Randzahl (kenar -paragraf- sayısı) : Türk Borçlar Kanunu : ve devamı, ve diğerleri : Vorbemerkung (ön açıklama) : Yayıma hazırlayan(lar) : Yargıtay... Hukuk Dairesi : Yargıtay Hukuk Genel Kurulu : İş Hukukuna ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Yargı Kararları ve İncelemeleri Dergisi : Zivilprozessordnung

17 XVII KAYNAKÇA Akı, Erol/Altıntaş, Ayhan/Bahçıvancılar, İbrahim: Uygulamada İş Güvencesi, İstanbul Akı, Erol/Demirbilek, Tunç: Performans Değerlendirme Sistemi ve Performans Düşüklüğü Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi, Prof. Dr. Ali Güzel e Armağan, İstanbul 2010, s. 5 vd. Aktay, A. Nizamettin/Arıcı, Kadir/Senyen Kaplan, Emine Tuncay: İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Baskı, Ankara Akyiğit, Ercan: İş Hukuku, 8. Basım, Ankara Akyiğit, Ercan: İçtihatlı ve Açıklamalı 4857 sayılı İş Kanunu Şerhi, C. 1, 2. Baskı, Anakara 2006 (Şerh). Alp, Mustafa: İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi, Ankara Alp, Mustafa: İşçinin Feshe Karşı Korunması (İş Güvencesi Yasası), DEÜHFD, 2003, C. 5, S. 1, s (İş Güvencesi). Alp, Mustafa: Tıbbi Tanıtım Sorumlusunun İş Sözleşmesinin Feshi, YKİ, Mart 2007, S. 3, s (Tanıtım Sorumlusu). Alp, Mustafa: Bireysel İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı, Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2006, Ankara 2009 (Değerlendirme 2006). Alp, Mustafa: Otuz Hizmet Yılını Doldurmuş ve Emekliliğe Hak Kazanmış Olmak İş Sözleşmesinin Feshi İçin Geçerli Sebep midir? YKİ, Aralık 2006, S. 2, s (Emekliliğe Hak kazanma). Alpagut, Gülsevil: İş Sözleşmesinin Feshi ve İş Güvencesi, III. Yılında İş Yasası, İstanbul 2005, s Alpagut, Gülsevil: İş Sözleşmesinin Feshinde Sosyal Seçim Yükümlülüğü Mevcut Mudur? Karar İncelemesi, Sicil, Aralık 2006, S. 4, s (Sosyal Seçim). Alpagut, Gülsevil: İş Sözleşmesinin Feshinde Haklı-Geçerli Neden Ayrımı ve Yargıtay ın Konuya İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, Sicil, Mart 2006, S. 1, s (Haklı-Geçerli Neden). Alpagut, Gülsevil: İş Kanununun 22. Maddesinin Uygulama Alanı - Sözleşme Hükümlerinin Geçerliliği Sorunu ve Yargıtay ın Konuya İlişkin Kararları, Legal İHSGHD, 2006/1, S. 9, s. 49 vd. (Sözleşme Hükümlerinin Geçerliliği).

18 XVIII Alpagut, Gülsevil: İş Sözleşmesinin Esaslı Şartlarında Değişiklik ve Yargıtay ın Konuya İlişkin Bir Kararının Düşündürdükleri, Çimento İşveren, Eylül 2004, s. 52 vd. (Esaslı Şartlarda Değişiklik). Alpagut, Gülsevil: Bireysel İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı, Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2005, Ankara 2007 (Değerlendirme 2005). Arslan Ertürk, Arzu: Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, İstanbul Ascheid, Reiner/Preis, Ulrich/Schmidt, Ingrid (Hrsg.): Kündigungsrecht Großkommentar zum gesamten Recht der Beendigung von Arbeitsverhaeltnissen, 4., neu bearbeitete Auflage, München 2012 (Ascheid/Preis/Schmidt- Yazar,...). Astarlı, Muhittin: İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışları Nedeniyle Geçerli Feshinde İhtar, Legal İHSGHD, Temmuz-Eylül 2009, S. 23, s. cc Ataay, Aytekin: Medeni Hukukun Genel Teorisi, Temel Bilgiler-Genel Kavramlar, 4. Basım, İstanbul Aydın, Ufuk: İşçinin Sürücü Belgesine El Konulması ve İş Hukuku Bakımından Sonuçları, Sicil, Haziran 2010, s. 232 vd. (Sürücü Belgesi). Aydın, Ufuk: Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklikler ve Değişiklik Feshi, Sicil, Eylül 2011, s. 22 vd. (Esaslı Değişiklik). Başbuğ, Aydın: İşverenin Yönetim Hakkı ve Çalışma Şartlarında Değişiklik, Ankara Başterzi, Süleyman: Türkiye de Feshe Karşı Koruma Hukuku Reformunun Sosyal Hukuk ve İstihdam Üzerine Etkileri, AÜHFD, C. 54, S. 3, s. 53 vd. Baycık, Gaye: İş Hukukunda Yenilik Doğuran Haklar, Ankara Baysal, Ulaş: İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Sebeple İş Sözleşmesinin Feshi, Ankara Baumgartl, Christina Claudine: Gestaltungsraum des Arbeitsgebers bei betriebsbedingten Kündigungen im Rahmen von 1 Abs. 3 S. 2 KSchG im Hinblick auf Minderleister und ältere Arbeitnehmer, Inaugural-Dissertation der Universität Trier, 2010 (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bengelsdorf, Peter: Anmerkung zu BAG, Urteil vom AZR 667/02, EzA, No. 62 zu 1 KSchG Verhaltensbedingte Kündigung, s. 15 vd. Berkowsky, Wilfried: Die personen- und verhaltensbedingte Kündigung, Unter Berücksichtigung des Betriebverfassungsrechts und des Arbeitsgerichtsverfahrens, 4., neubearbeitete Auflage, München Birben, Erhan: İşletme Gerekleri Nedeniyle İşten Çıkarılacak İşçilerin Belirlenmesinde İşverenin Seçim Serbestisi ve Sınırları, DEÜHFD, 2006, S. 2, s (Seçim Serbestisi).

19 XIX Canbolat, Talat: İşe İade Kararının Uygulanmasında Dürüstlük Kuralı, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi-İstanbul Barosu, Seminer-29 Mayıs 2010, İstanbul 2010, s. 83 vd. Canbolat, Talat: Psiko-Teknik Muayenede Yetersiz Görülen İşçinin Şoför Olarak Çalıştırılması (Karar İncelemesi), Sicil, Mart 2008, s. 62 vd. (Yetersiz İşçi). Canbolat, Talat: İşçi Buluşları, İstanbul 2007 (İşçi Buluşları). Caniklioğlu, Nurşen: Hastalık ve Sakatlığın Hizmet Akdine Etkisi, İstanbul Centel, Tankut: İş Hukuku, C. I, Bireysel İş Hukuku, 2. Bası, İstanbul Çelik Nuri: İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 24. Bası, İstanbul Çelik, Nuri: İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gerekleri Sebebiyle İş Sözleşmesinin İşverence Feshinde Eşit Davranma Borcu, Sicil, Aralık 2006, s (Eşit Davranma). Demir, Fevzi: Sorularla Bireysel İş Hukuku, 1. Cilt, Sorularla Hukuk Dizisi 2, Ankara Doğan Yenisey, Kübra: İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, İstanbul Doğan Yenisey, Kübra: İşverenin Sözleşmenin Feshinde Eşit Davranma Borcuna İlişkin İki Yargıtay Kararının Düşündürdükleri, Sicil, Haziran 2006, S. 2, s (Fesihte Eşitlik). Doğan Yenisey, Kübra: Çalışma Koşullarında Değişiklik, III. Yılında İş Yasası, İstanbul 2005, s. 104 vd. (Değişiklik 1). Doğan Yenisey, Kübra: Çalışma Koşullarında Değişiklik ve İş Sözleşmesinin Feshi, ÇT, S. 2010/3-26, s. 93 vd. (Değişiklik 2). Doğan Yenisey, Kübra: Hizmet Akdine Tek Taraflı Müdahale ve İş Şartlarının Esaslı Tarzda Değiştirilmesi, İstanbul Barosu Çalışma Hukuku Komisyonu Bülteni, S. 5, İstanbul 2001, s. 113 vd. (Tek Taraflı Müdahale). Dörner, Klemens/Luczak, Stefan/Wildschütz, Martin/Baeck, Ulrich/Hoß, Axel: Handbuch des Fachanwalts Arbeitsrecht, 9. Auflage, Köln 2011 (Dörner/Luczak/ Wildschütz- Yazar, Kap...., Rn....). Ekmekçi, Ömer: Performans Nedeniyle İş Akdinin Feshi ve Fesihten Kaynaklanan İşe İade Davaları Toplantısı, 14 Mayıs 2005, Tüsiad İş Kanunu Toplantı Dizisi III, İstanbul, Ağustos Ekmekçi, Ömer: Yargıtay ın İşe İade Davalarına İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, Legal İHSGHD, Ocak-Mart 2004, S. 1, s (İade Davaları). Ekonomi, Münir: İş Hukuku, C. 1 Ferdi İş Hukuku, Yenilenmiş 3. Bası, İstanbul Ekonomi, Münir: Hizmet Akdinin Feshi ve İş Güvencesi Konulu Toplantının Konuşma Metni ve Genel Görüşmeler, Çimento İşveren Dergisi, Mart 2003, Özel Ek (İş Güvencesi).

20 XX Ekonomi, Münir: Yeni İş Kanunu Çerçevesinde İş Sözleşmesinin Feshi ve İş Güvencesi, 25 Haziran 2004, Tüsiad İş Kanunu Toplantı Dizisi I, İstanbul, Mart 2005 (Sözleşmenin Feshi). Ekonomi, Münir: Belirli Hizmet Süresini Doldurmanın (Yaş Sınırına Gelmenin) ve Emekliliğe Hak Kazanmanın Geçerli Sebep Sayılabilmesi, YKİ, Aralık 2006, S. 2, s. 125 vd. (Yaş Sınırı). Emmert, Angela/Küsters, Tim A.: LAG Düsseldorf: Küngigung wegen Minderleistung, Arbeitsrecht Aktuell 2009, s. 23. Engin, Murat: İş Sözleşmesinin İşletme Gerekleri İle Feshi, İstanbul Engin, Murat: İş Sözleşmesinin Feshinde İspat Sorunları, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İstanbul Barosu Çalışma Hukuku Komisyonu - Galatasaray Üniversitesi, İstanbul 2007, s. 163 vd. (İspat Sorunları). Engin, Murat: Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik ve Yeni İş Kanunu Tasarısı, İÜHFM, 2003, S. 1-2, s. 313 vd. (Esaslı Değişiklik). Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 11. Bası, İstanbul (ErfK) Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht: Müller-Glöge, Rudi/Preis, Ulrich/ Schmidt, Ingrid (Hrsg.), 12., neu bearbeitete Auflage, München 2012 (ErfK/ Yazar). Ergin Hediye: Türk ve Alman Hukukunda İş Sözleşmesinin Sağlık Nedeniyle Sona Ermesi, İstanbul Erman Bürgerliches Gesetzbuch: Westermann, Harm Peter/Grunewald, Barbara/Maier- Reimer, Georg (Hrsg.), 13. neu bearbeitete Auflage, Köln 2011 (Erman/Yazar,...) Eyrenci, Öner: 4857 Sayılı İş Kanunu ile Getirilen Yeni Düzenlemeler (Genel Bir Değerlendirme), Legal İHSGHD, Ocak-Mart 2004, S. 1, s. 15 vd. (Yeni Düzenlemeler) Eyrenci, Öner: Feshin Geçerliliğinin Denetiminde Ölçülülük İlkesi, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi-İstanbul Barosu, Seminer-29 Mayıs 2010, İstanbul 2010, s. 34 vd. (Ölçülülük İlkesi). Eyrenci, Öner/Taşkent, Savaş/Ulucan, Devrim: Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Bası, İstanbul Fahl, Katja: Arbeit ist Leistung, Die Leistungspflicht des Arbeitnehmers, Hamburg Friemel, Kilian/Walk, Frank: Die Kündigung wegen Schlecht- und Minderleistung, NJW 2005, s vd. Friemel, Kilian/Walk, Frank: Neues zur Kündigung wegen Schlecht- und Minderleistung, NJW 2010, s vd. (Neues zur Kündigung).

21 XXI Geiser, Thomas/Müller, Roland: Arbeitsrecht in der Schweiz, 2. Auflage, Bern Glanz, Peter: Kündigung von leistungsschwachen Mitarbeitern ( Low Performer ), NJW - Spezial (özel sayı) 2008, s. 82 vd. Göpfert, Burkard: BAG: Kündigung eines Low Performers wegen qualitativer Minderleistung in standardisiertem Massengeschät, Fachdienst Arbeitsrecht (FD- ArbR) 2008, S Greiner, Stefan: Störungen des Austausch- und Äquivalenzverhältnisses als Kündigungstatbestand, RdA 2007, s. 22 vd. Güven, Ercan/Aydın, Ufuk: Bireysel İş Hukuku, Eskişehir Güzel, Ali: İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi, İş Güvencesi Sendikalar Yasası Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası Semineri, İstanbul 2004, s Güzel, Ali: İş Sözleşmesinin Geçerli Nedenler Feshinde Ultima Ratio (Son Çare) İlkesi ve Uygulama Esasları, A. Can Tuncay a Armağan, İstanbul 2005, s. 57 vd. (Son Çare). Güzel, Ali: İşletmesel Kararların Keyfilik Denetimine Tabi Olması ve Geçerli Nedenle Fesihte Son Çare (Ultima Ratio) İlkesinin Getirilmesi, ÇT, 2005/1, S. 4, s. 159 vd. (Keyfilik Denetimi). Güzel, Ali / Ertan, Emre: Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Sosyal Seçim Ölçütleri, Legal İHSGHD, 2007, S. 16, Hammen, Horst: Die Gattungshandlungsschulden, Frankfurt am Main Hellfeier, Martin: Die Leistungszeit im Arbeitsverhältnis, Eine Untersuchung zum Fixschuldcharakter der Arbeitspflicht und zu den Folgen ihrer Nichterfüllung, Frankfurt am Main Henssler, Martin/Willemsen, Heinz Josef/Kalb, Heinz Jürgen (Hrsg.): Arbeitsrecht Kommentar, 5. Auflage, Köln 2012 (Henssler/Willemsen/Kalb- Yazar,...). Honold, Wolf/Wetzling, Frank: Umgang mit leistungsschwachen Mitarbeitern, 2., aktualisierte und erweiterte Auflage, Frankfurt am Main Kar, Bektaş: İş Güvencesi ve Uygulaması, Genişletilmiş, Yenilenmiş ve Son İlke Kararları Eklenmiş 2. Baskı, Ankara Kılıçoğlu, Mustafa/Şenocak, Kemal: İş Güvencesi Hukuku, İstanbul Kılıçoğlu, Mustafa/Şenocak, Kemal: İş Güvencesinde Ölçülülük İlkesinin İçeriği ve Ultima Ratio Prensibinin Ölçülülük İlkesi Karşısındaki Konumu, Osman Güven Çankaya ya Armağan, Ankara 2010, s. 181 vd. (Ölçülülük İlkesi). Kittner, Michael/Däubler, Wolfgang/Zwanziger, Betram (Hrsg.): KSchR Kündigungsschutzrecht, Kündigungen und andere Formen der Beendigung des Arbeitsverhältnisses, 8., überarbeitete und aktualisierte Auflage, Frankfurt am Main 2011 (Kittner/Däubler/Zwanziger-Yazar,...)

22 XXII Köseoğlu, Ali Cengiz: İş Sözleşmesinin İşçiden Kaynaklanan Nedenlerle Bildirimli Feshi, İstanbul (KR) Gemeinschaftskommentar zum Kündigungsschutzgesetz und sonstigen kündi- gunsschutzrechtlichen Vorschriften: Bader, Peter/Etzel, Gerhard/Fischermeier, Ernst/Friedrich, Hans-Wolf/Griebeling, Jürgen/Lipke, Gert-Albert (Hrsg.), 9. Auflage, 2009 (KR/Yazar,...). Lischka, Sabine: Führen und Entlohnen mit Zielvereinbarungen, BB 2007, s Manav, Eda: İş Hukukunda Geçersiz Fesih ve Geçersiz Feshin Hüküm ve Sonuçlar, Ankara Marhold, Franz/Friedrich, Michael: Österreichisches Arbeitsrecht, 2., vollständig überarbeitete Auflage, Wien Maschmann, Frank: Die mangelhafte Arbeitsleistung, NZA 2006, Beilage (Ek) 1, s. 13 vd. Mauer, Reinhold: Anmerkung zu BAG, Urteil vom AZR 667/02, AP, No. 48 zu 1 KSchG 1969, s. 160 vd. Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin: İş Hukuku, 4. Bası, Ankara Motzer, Stefan: Die positive Vertragsverletzung des Arbeitnehmers - Zugleich ein Beitrag zur Bestimmung von Inhalt und Rechtsnatur der Arbeitnehmerpflichten, Köln Müller, Judith: Leistungsintensivierung des Arbeitnehmers, Ein Verstoß zu den Grenzen der Leistungspflicht, Hamburg (MünchArbR) Münchener Handbuch zum Arbeitsrecht: Richardi, Reinhard/Wlotzke, Otfried/Wißmann, Hellmut/Oetker, Hartmut (Hrsg.), Band 1, 3. Auflage, München 2009 (MünchArbR/Yazar). Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku I, Ferdi İş İlişkileri, 3. Bası, İzmir Narmanlıoğlu, Ünal: İşverenin Çalışma Koşullarında Değişiklik Yapma Hakkını Saklı Tutan Sözleşme Hükümleri Bağlayıcı Mıdır? Sicil, Eylül 2006, s. 9 vd. (Çalışma Koşullarında Değişiklik). Narmanlıoğlu, Ünal: İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı, Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2007, İstanbul 2009 (Değerlendirme 2007). Nazlı, Seçkin: İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenle Feshi, Karar İncelemesi, Tühis, C. 20, Kasım 2006/Şubat 2007, S. 4-5, s. 83 vd. Odaman, Serkan: Fransız Hukukunda ve Türk İş Hukukunda İşçinin Davranışları Açısından Geçerli Sebep Haklı Sebep Ayrımı, Çimento İşveren, Mayıs 2003, s Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Bası, İstanbul 2005.

23 XXIII Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, 8. Bası, İstanbul Özdemir, Erdem: İş Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda İspat Yükü ve Araçları, İstanbul Özdemir, Erdem: Feshin Geçerliliğinin Denetiminde Dürüstlük Kuralı, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi-İstanbul Barosu, Seminer-29 Mayıs 2010, İstanbul 2010, s. 56 vd. (Dürüstlük Kuralı). Preis, Ulrich/Hamacher, Anno: Das Recht der Leistungsstörungen im Arbeitsverhältnis (Schluß), Juristische Ausbildung - Jura 1998, s. 116 vd. Portmann, Wolfgang/Stöckli, Jean-Fritz: Schweizerisches Arbeitsrecht, 2. Auflage, Zürich - St. Gallen Raif, Alexander/Ginal, Jens: Low Performer - kann er nicht oder will er nicht? Sammlung Arbeitsrechtlicher Entscheidungen (SAE), S. 04/2009, s. 181 vd. Rabe, Hanspeter: Schlecht- und Minderleistung des Arbeitnehmers? Köln Rehbinder, Manfred: Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht (Hrsg. Meier-Hayoz, Arthur), Band VI Das Obligationenrecht, 2. Abteilung Die einzelnen Vertragverhältnisse, 2. Teilband Der Arbeitsvertrag, Art OR, 1. Abschnitt Einleitung und Kommentar zu den Art a OR, Bern Rost, Friedhelm: Verhaltensbedingte Kündigung, Kündigung und Kündigungsschutz in der betrieblicleb Praxis, Köllner Tage des Arbeitsrecht, Hrsg. Henssler, Martin / Moll, Wilhelm, Köln 2000, s. 35 vd. Römermann, Volker/Haase, Björn: Unzureichende Leistung im Arbeitsrecht, Monatsschrift für Deutsches Recht (MDR) 2006, s. 853 vd. Schaub, Günter/Koch, Ulrich/Linck, Rüdiger/Treber, Jürgen/Vogelsang, Hinrich: Arbeitsrecht-Handbuch, Systematische Darstellung und Nachschlagewerk für die Praxis, 14., neu bearbeitete Auflage, München 2011 (Schaub/Yazar,...). Schul, Asusa/Wichert, Joachim: Schlechtleistung des Arbeitnehmers als Grund für verhaltens-, personen- oder betriebsbedingte Kündigung, DB 2005, s vd. Sedlmeier, Johannes: Unzureichende Arbeitsleistung, Voraussetzungen und Rechtsfolgen, Baden-Baden Singer, Reinhard/Schiffer, Florian: Sanktionen für Schlechtleistungen von Arbeitnehmern, Juristische Arbeitsblätter (JA) 2006, s. 833 vd. Soyer, Polat: İşçinin İş Görme Borcu, İzmir 1979 (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Soyer, Polat: Feshe Karşı Korumanın Genel Çerçevesi ve Yargıtay Kararları Işığında Uygulama Sorunları, iş Güvencesi Kurumu ve İşe İade Davaları, İstanbul 2005, s. 27 vd. (Feshe Karşı Koruma).