EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİK GÖRÜNÜM

Transkript

1 EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİK GÖRÜNÜM Temmuz 2015 Güncelleme Tarihi: 22/07/2015

2 A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM. 4 B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ. 20 1) MAL TİCARETİ ) HİZMETLER TİCARETİ. 34 C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK.. 40 D- SERBEST BÖLGELER 48 E- İKİLİ, BÖLGESEL, ÇOKLU ve ÇOK TARAFLI TİCARET Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 2

3 A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 3

4 Uluslararası Kuruluşların Büyüme Tahminleri IMF OECD DB Bazı Ülke-Ülke Gruplarına İlişkin Büyüme Tahminleri (%) Dünya Türkiye Avro Bölgesi ABD Brezilya Rusya Hindistan ÇHC ,3 3,1 1,5 2,5-1,5-3,4 7,5 6, ,8 3,6 1,7 3,0 0,7 0,2 7,5 6, ,1 3,1 1,4 2,0-0,8-3,1 6,9 6, ,8 3,9 2,1 2,8 1,1 0,8 7,6 6, ,8 3,0 1,5 2,7-1,3-2,9 7,5 7, ,3 3,9 1,8 2,8 1,1 0,1 7,9 7,0 Kaynak: IMF, OECD, Dünya Bankası Türkiye ekonomisi 2014 yılında %2,9 oranında büyümüştür. IMF, Türkiye nin 2015 yılında %3,1 düzeyinde, 2016 yılında 3,6 oranında büyüyeceğini tahmin etmektedir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 4

5 Dünya Ticaretine İlişkin Tahminler IMF DTÖ Kaynak: IMF ve DTÖ Mal Ticaretine İlişkin Tahminler (%) İhracat İthalat Dünya Ticaret Yıllar Gelişmiş Ekonomiler Yükselen Ekonomiler Gelişmiş Ekonomiler Yükselen Ekonomiler Hacmi ,2 5,3 4,5 3,6 4, ,1 5,7 4,5 4,7 4, ,2 3,6 3,2 3,4 3, ,4 4,1 3,5 5,0 4,0 IMF tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla %4,1 ve %4,4 oranında artacaktır. DTÖ tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla %3,3 ve %4 oranında artacaktır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 5

6 En Büyük 20 Ekonomi (SGP-Cari) Kaynak: IMF 2014 yılı itibarıyla Türkiye Dünya nın 18., Avrupa nın 7. büyük ekonomisidir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 6

7 Orta Vadeli Program Hedefleri 2013* 2014* GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla) Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, $) GSYH Büyümesi (1) 4,2 2,9 4,0 5,0 5,0 İşsizlik Oranı (%) 9,0 9,9 9,5 9,2 9,1 Turizm Gelirleri (Milyar $) 28 34,0 31,5 33,5 35,5 Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) -64,7-45,8-46,0-49,2-50,7 Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) -7,9-5,7-5,4-5,4-5,2 *Gerçekleşme Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı (1) Sabit fiyatlarla yüzde değişimi göstermektedir dönemini kapsayan Orta Vadeli Programın temel amacı; büyüme performansını yükseltirken cari işlemler açığını düşürmeye devam etmek, enflasyon hedefine ulaşmak ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmektir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 7

8 Başlıca Bölgeler ve Ülkeler İtibariyle GSYH Gelişmeleri (2014) Kaynak: TÜİK ve IMF 2013 yılında %4,2 oranında büyüyen Türkiye Ekonomisi, 2014 yılında %2,9 büyümüştür. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 8

9 Dönemler İtibariyle Büyüme Oranları Kaynak: TÜİK döneminde yıllık ortalama büyüme oranı %4,9 olmuştur yılında Türkiye ekonomisi %2,9 oranında büyümüştür yılının ilk çeyreği itibariyle ise ülkemiz, beklentilerin üzerinde bir performans sergileyerek %2,3 büyümüştür. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 9

10 Kişi Başına Düşen GSYH Kaynak: Dolar değeri TÜİK, SGP Dolar değeri ise IMF ve WB Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla, 2014 yılında, 2002 yılına göre 3 kat artarak dolardan dolara yükselmiştir. Satın alma gücü paritesine göre ise kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla, 19 bin doları aşmıştır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 10

11 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: TCMB 2015 Haziran ayında kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,3 puan artarak; geçen yılın aynı ayına göre ise 0,2 puan azalarak %75,1 olmuştur. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 11

12 Sanayi Üretim Endeksi (2010=100) Kaynak: TÜİK Sanayi üretim endeksi, 2015 Mayıs ayında 123,3 (2010=100) olmuş, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8 oranında azalış göstermiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 12

13 Satınalma Yöneticileri Endeksi(PMI) Kaynak: Markit Economics PMI değeri, 2015 Haziran ayında 49 olarak bir önceki aydaki değerin (50,2) altında gerçekleşmiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 13

14 Enflasyon (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre) Kaynak: TÜİK 2015 Haziran ayında, önceki yılın aynı ayına göre, TÜFE de %7,2 oranında, Yİ-ÜFE de ise %6,73 oranında artış gerçekleşmiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 14

15 İstihdam-İşsizlik Kaynak: TÜİK 2015 Nisan döneminde işsizlik oranı % 9,6 mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise %9,9 düzeyinde gerçekleşmiştir yılında işsizlik oranı %9,9 olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, 2015 Mayıs ayında Avro Bölgesi nde %11,1 ve AB(28) ülkelerinde %9,6 olarak gerçekleşmiştir. Ülkelerin mevcut en güncel verileri karşılaştırıldığında, Türkiye nin işsizlik oranı 11 AB üyesinden daha düşük seyretmektedir. Türkiye; Rusya, Almanya, İngiltere ve Fransa dan sonra Avrupa daki 5. büyük işgücüne sahip ülkedir. (2013, Dünya Bankası) Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 15

16 Türkiye-CDS ( ) Kaynak: DB Research * CDS primi yükseldikçe, algılanan risk düzeyi artmaktadır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 16

17 Merkezi Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%) Kaynak: Eurostat, T.C. Maliye Bakanlığı Türkiye nin merkezi yönetim bütçe açığının GSYH ye oranı 2014 yılında %1,3 olarak 23 AB ülkesinden daha iyi konumda gerçekleşmiş ve %3 olan Maastricht kriterini gerçekleştirmiştir yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe fazlası 804 milyon TL olmuştur. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 17

18 AB Tanımlı Kamu Borcu / GSYH (%) Kaynak: Eurostat, T.C. Hazine Müsteşarlığı Türkiye nin AB tanımlı borç oranı, 2013 yılında, Maastricht kriteri olan %60 ın oldukça altında, %33,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye, 25 AB ülkesinden daha iyi performans göstermiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 18

19 Ödemeler Dengesi Milyon Dolar * 2015* I- CARİ İŞLEMLER HESABI A. DIŞ TİCARET DENGESİ B. HİZMETLER DENGESİ C. BİRİNCİL GELİR DENGESİ D. İKİNCİL CARİ TRANSFERLER II- SERMAYE HESABI III- FİNANS HESAPLARI Doğrudan Yatırımlar Net Varlık Edinimi Net Yükümlülük Oluşumu Sermaye Yatırım Tasfiye Diğer Sermaye (Net) Gayrimenkul (Net) Portföy Yatırımları Diğer Yatırımlar Rezerv Varlıklar IV- NET HATA NOKSAN *Ocak-Mayıs Kaynak: TCMB Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 19

20 B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 20

21 I) MAL TİCARETİ Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 21

22 Mal Ticareti Hedefleri (Milyar Dolar) 2013* 2014* 2015** 2016** 2017** 2023*** İhracat 151,8 157,6 173,0 187,4 203,4 500,0 İthalat 251,7 242,2 258,0 276,8 297,5 625,0 D.T. Hacmi 403,5 399,8 431,0 464,2 500,9 1125,0 D.T. Dengesi -99,9-84,5-85,0-89,4-94,1-125,0 İhracat/İthalat (%) 60,3 65,1 67,1 67,7 68,4 80,0 *Gerçekleşme (Kaynak: TÜİK) **Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı ) ***2023 İhracat Stratejisi Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 22

23 Türkiye'nin Küresel Mal İhracatındaki Payı Türkiye nin dünya mal ihracatındaki payı 2014 yılında %0,83 düzeyindedir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 23

24 Türkiye'nin Küresel Mal İthalatındaki Payı Türkiye nin dünya mal ithalatındaki payı 2014 yılında %1,27 düzeyindedir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 24

25 * Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaretin Gelişimi Yıllık (Milyar $) Dönemsel (Milyar $) Değişim (%) / (OCAK-MAYIS) 2015/ (OCAK-MAYIS) 2014/2015 İhracat 151,8 157,6 67,2 61,6-8,4 Enerji İhracatı* 6,7 6,1 2,3 1,9-17,8 Altın İhracatı 3,3 3,2 2,6 5,5 114,1 İthalat 251,7 242,2 99,0 88,5-10,6 Enerji İthalatı* 55,9 54,9 22,8 17,3-24,3 Altın İthalatı 15,1 7,1 1,9 1,0-43,9 Dış Ticaret Hacmi 403,5 399,8 166,2 150,1-9,7 Dış Ticaret Dengesi -99,9-84,6-31,8-27,0-15,2 Enerji Dışı Denge -50,7-35,8-11,3-11,6 2,7 İhracat / İthalat (%) 60,3 65,1 67,9 69,5 2, yılının Ocak-Mayıs döneminde, 2014 yılının aynı dönemine kıyasla; İhracat %8,4 oranında, ithalat ise %10,6 oranında azalış kaydetmiştir. Dış ticaret açığı %15,2 lik azalışla 27 milyar dolara gerilemiştir Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 25

26 İhracatın Aylık Gelişimi Aylara Göre İhracat ve İthalat, Milyar Dolar 2015 yılının Mayıs ayında, 2014 yılının aynı ayına göre, ihracat %18,8 azalarak 11,1 milyar dolar, ithalat ise %14,4 azalarak 17,9 milyar dolar olmuştur. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 26

27 Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (BEC) İHRACAT Mayıs Ocak-Mayıs İHRACAT (Milyon $) Değ. (%) Değ. (%) Pay (%) Yatırım malları , ,6 9,9 Ara mallar , ,1 50,8 Tüketim malları , ,7 38,9 Diğerleri , ,8 0,5 TOPLAM , ,4 100 İTHALAT Mayıs Ocak-Mayıs İTHALAT (Milyon $) Değ. (%) Değ. (%) Pay (%) Yatırım malları , ,4 16,5 Ara mallar , ,1 70,1 Tüketim malları , ,5 13,1 Diğerleri , ,3 0,2 TOPLAM , ,6 100 Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 27

28 Başlıca İhraç Ürünleri (Ocak-Mayıs) Milyon Dolar İHRACAT İTHALAT DENGE DEĞ. % Sıra Fasıl Dönemsel (Ocak-Mayıs) / İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ , MOTORLU KARA TAŞITLARI , KAZANLAR, MAKİNALAR, MEKANİK CİHAZLAR VE ALETLER , ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI , ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR , DEMİR VE ÇELİK , ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI , DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA , PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA , MİNERAL YAKITLAR VE MİNERAL YAĞLAR ,8 Liste Toplamı ,2 Toplam ,4 * Değişim 2015 ihracata göredir. Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 28

29 Başlıca İthal Ürünleri (Ocak-Mayıs) Milyon Dolar İTHALAT İHRACAT DENGE DEĞ. % Sıra Fasıl Dönemsel (Ocak-Mayıs) / Mineral yakıtlar, mineral yağlar , Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar , Elektrikli makina ve cihazlar, , Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, , Demir ve çelik , Plastikler ve mamulleri , Organik kimyasal ürünler , Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi alet , Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksamları , Eczacılık ürünleri ,6 Liste Toplamı ,6 Toplam ,6 * Değişim 2015 ithalata göredir. Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 29

30 İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (Ocak-Mayıs 2015) İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 30

31 İhracatın Bölgesel Dağılımı Ocak-Mayıs (Milyon Dolar) Değişim 2014 Pay (%) 2015 Pay (%) (%) A- AB (28) , ,9-10,6 B- SERBEST BÖLGELER 977 1, ,3-16,3 C- DİĞER ÜLKELER , ,8-6,4 1- DİĞER AVRUPA , ,1 2,4 2- AFRİKA , ,5-14,1 Kuzey Afrika , ,9-17,6 Diğer Afrika , ,6-5,0 3- AMERİKA , ,1-5,1 Kuzey Amerika , ,7 2,8 Orta Amerika ve Karayip 403 0, ,5-18,2 Güney Amerika 790 1, ,9-26,5 4- ASYA , ,6-7,8 Yakın ve Ortadoğu , ,5-8,3 Diğer Asya , ,2-6,2 5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 242 0, ,4 12,9 6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER 37 0,1 34 0,1-7,9 TOPLAM ,4 Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 31

32 İthalatın Bölgesel Dağılımı (Milyon Dolar) Ocak-Mayıs 2014 Pay (%) 2015 Pay (%) Değişim (%) A- AB (28) , ,1-10,6 B- SERBEST BÖLGELER 554 0, ,6-8,5 C- DİĞER ÜLKELER , ,3-10,6 1- DİĞER AVRUPA , ,2-16,0 2- AFRİKA , ,3-13,3 Kuzey Afrika , ,3-17,7 Diğer Afrika 988 1, ,0-7,0 3- AMERİKA , ,1-4,9 Kuzey Amerika , ,1-8,5 Orta Amerika ve Karayip 371 0, ,5 13,3 Güney Amerika , ,6 5,7 4- ASYA , ,5-7,8 Yakın ve Ortadoğu , ,9-26,5 Diğer Asya , ,5-1,0 5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 132 0, ,2 30,7 6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER , ,0-19,4 TOPLAM ,6 Kaynak: TÜİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 32

33 2) HİZMETLER TİCARETİ Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 33

34 Hizmetler Sektörüne İlişkin Hedefler Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 34

35 Türkiye'nin Küresel Hizmet İhracatındaki Payı (%) Kaynak: DTÖ Türkiye nin 2014 yılı küresel hizmet ihracatındaki payı %1,03 düzeyindedir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 35

36 Türkiye'nin Küresel Hizmet İthalatındaki Payı (%) Kaynak: DTÖ Türkiye nin 2014 yılı küresel hizmet ithalatındaki payı %0,49 düzeyindedir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 36

37 Ödemeler Dengesi-Hizmet Kalemleri (Milyon ABD $) * 2015* Değişim (%) Hizmetler Geliri ,9 Taşımacılık Geliri ,9 Seyahat Geliri ,0 İnşaat Hizmetleri Geliri ,8 Sigorta Hizmetleri Geliri ,9 Finansal Hizmetler Geliri ,6 Diğer Ticari Hizmetler Geliri ,3 Resmi Hizmetler Geliri ,6 Diğer Hizmetler Geliri ,8 (Milyon ABD $) * 2015* Değişim (%) Hizmetler Gideri ,4 Taşımacılık Gideri ,2 Seyahat Gideri ,3 İnşaat Hizmetleri Gideri ,0 Sigorta Hizmetleri Gideri ,5 Finansal Hizmetler Gideri ,0 Diğer Ticari Hizmetler Gideri ,0 Resmi Hizmetler Gideri ,0 Diğer Hizmetler Gideri ,4 *Ocak-Mayıs Kaynak: TCMB Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 37

38 Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri Yıl Proje Sayısı Ülke Sayısı Proje Bedeli (Milyon $) Kümülatif Ort. Proje Proje Bedeli Bedeli (Milyon $) (Milyon $) Haziran sonu itibariyle Sektörün ekonomiye katkıları: Döviz girdisi, ihracata katkı, istihdama katkı, teknoloji transferi, makina parkına etki, dışa açılma sürecine etki Dünyanın en büyük 250 müteahhitlik şirketi listesinde 2014 yılında 42 si Türk firmasıdır. Türkiye, bu bakımdan Çin den sonra 2. sırada yer almaktadır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 38

39 C- YATIRIM ORTAMI YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 39

40 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması 94 ülke ile imzalanan ve 75 adedi yürürlüğe giren YKTK Anlaşmaları ile; Taraf ülkeler arasındaki uluslararası doğrudan yatırımların artmasını teşvik etmek; Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde; uluslararası doğrudan yatırımların doğrudan ve dolaylı kamulaştırmalara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde korunmasını sağlamak; Ev sahibi ülkenin yabancı yatırımcılara ve bunların yatırımlarına milli muamele ve en çok kayırılan ulus muamelesi ne tabi olarak adil ve eşit bir muamelede bulunmasını güvence altına almak; Yabancı yatırımcıların elde ettiği karların ve diğer gelirlerin gecikme olmaksızın transfer edilmesini güvence altına almak; Yabancı yatırımcı ile ev sahibi devlet arasında çıkan uyuşmazlıklarda uluslararası tahkim seçeneğini çözüm yolu olarak sunmaktır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 40

41 Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları ABD; Almanya; Arnavutluk; Avusturya; Avusturya (Revize); Azerbaycan; BAE; Bahreyn; Bangladeş; Belçika; Beyaz Rusya; Bosna Hersek; Bulgaristan; Cezayir; Çek Cumhuriyeti; Çin Halk Cumhuriyeti; Danimarka; Endonezya; Estonya; Etiyopya; Fas; Finlandiya; Fransa; Güney Afrika; Güney Kore; Gürcistan; Hindistan; Hırvatistan; Hollanda; İngiltere; İran; İrlanda; İspanya; İsrail; İsveç; İtalya; Japonya; Katar; Kazakistan; Kırgızistan; Kuveyt; K.K.T.C.; Letonya; Litvanya; Lübnan; Lüksemburg; Macaristan; Makedonya; Malezya; Mısır; Moğolistan; Moldova; Norveç; Özbekistan; Pakistan; Polonya; Portekiz; Romanya; Rusya; S. Arabistan; S. Arabistan (Hava Taşıma); Sırbistan-Karadağ; Singapur; Slovakya; Slovenya; Suriye; Sudan; Tacikistan; Tayland; Tunus; Türkmenistan; Ukrayna; Umman; Ürdün; Yemen; Yunanistan Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 41

42 Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kaynak: TCMB döneminde 14,6 milyar ABD doları olan doğrudan yabancı yatırım tutarı, 2003 ten bugüne 152,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır yılının Ocak-Mayıs döneminde doğrudan yabancı yatırım tutarı önceki yılın aynı dönemine göre %16,6 azalarak 4,9 milyar ABD doları olmuştur. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 42

43 Yurtdışına Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kaynak: TCMB Türk yatırımcıların yurtdışında gerçekleştirdiği doğrudan yatırımların toplamı, 2003 ten bugüne kadar 29,4 milyar ABD dolarına ulaşmıştır yılının Ocak-Mayıs döneminde yurtdışına yaptığımız doğrudan yatırımlar %20,9 azalarak 1,6 milyar ABD doları olmuştur. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 43

44 *Ocak-Mayıs Yabancı Yatırımların Sektörlere Göre Dağılımı (Milyon $) * 2015* TARIM SEKTÖRÜ SINAÎ SEKTÖRLER Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve Hizmetler Sektörü TOPLAM *Ocak-Mayıs Temmuz O 2015 Ekonomi Bakanlığı 44

45 Yabancı Yatırımların Ülkelere Göre Dağılımı Milyon Dolar * 2015* 1 Rusya Hollanda Malezya Azerbeycan İngiltere Japonya Çin Lüksemburg Almanya Belçika Fransa İsviçre İtalya ABD Yunanistan İrlanda Güney Kore Avusturya Birleşik Arap Emirlikleri Kuveyt LİSTE TOPLAMI TOPLAM *Ocak- Mayıs Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 45

46 YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Yeni Teşvik Sistemi Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi Haziran 2015 Ekonomi Bakanlığı 46

47 Teşvik Belge Adedi Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Öngörülen İstihdam (Kişi) Toplam Toplam Toplam * BELGE ADEDİ 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge Muhtelif TOPLAM * *Ocak- Haziran Kaynak: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 47

48 D- SERBEST BÖLGELER Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 48

49 Serbest Bölgelerin Sağladığı Avantajlar Üretici Kullanıcılar için Vergi Avantajlarından Yararlanma İmkânı Orta ve Uzun Vadede Geleceği Planlayabilme İmkânı Kâr Transferi İmkânı Ticaret Kolaylığı İmkânı Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari Faaliyet İmkânı AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkânı Eşitlik Prensibi Zaman Kısıtlaması Bulunmaması Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Serbestçe Belirlenecek Ticari Faaliyet İmkânı Gerçekçi Bir Enflasyon Muhasebesi İmkânı Yerli ve Yabancı Tüm Pazarlara Erişim İmkânı Azaltılmış Bürokratik Prosedür ve Dinamik İşletme Yönetimi Stratejik Avantaj Her Türlü Ticari ve Sınai Faaliyete Uygun ve Ucuz Altyapı İmkânı Tedarik Zinciri İmkânlarından Yararlanma Kolaylığı Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 49

50 Serbest Bölgeler 19 Serbest Bölgede 2014 yılında toplam kişi istihdam edilmiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 50

51 Serbest Bölgelerin Ticaret Hareketleri Milyon Dolar Yurtiçinden Bölgelere Bölgelerden Yurtdışına Yurtdışından Bölgelere Bölgelerden Yurtiçine TOPLAM TİCARET HACMİ Kaynak: Serbest Bölgeler, Yurt Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü yılında Serbest Bölgelerdeki toplam ticaret hacmi, bir önceki yıla göre %3,5 oranında azalarak 22,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 51

52 Serbest Bölgelerde Sektörel Yoğunlaşma İstanbul AHL Hizmetler ve yazılım Antalya Yat inşası, medikal aletler Kocaeli Gemi inşası Avrupa Hazır giyim Mersin Hazır giyim Bursa Otomotiv alt endüstrileri İzmir Deri TÜBİTAK-MAM Ar-Ge faaliyetleri Adana-Yumurtalık Gemi tamir ve bakımı Kaynak: Serbest Bölgeler, Yurt Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 52

53 E- İKİLİ, BÖLGESEL, ÇOKLU ve ÇOK TARAFLI TİCARET Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 53

54 Ticari İlişkiler İkili Ticari İlişkiler Avrupa, Asya-Pasifik, Avrasya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Sahra Altı Afrika, Amerika Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler AB, EİT, D8, KEİ, İİT, İSEDAK Çok Taraflı Ticari İlişkiler DTÖ, OECD, G20 Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 54

55 STA Ülkeleri 1. EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda, Liechtenstein) 2. İsrail 3. Makedonya 4. Bosna Hersek 5. Filistin 6. Tunus 7. Fas 8. Suriye 9. Mısır 10. Arnavutluk 11. Gürcistan 12. Karadağ 13. Sırbistan 14. Şili 15. Ürdün 16. Güney Kore 17. Morityus 18. Lübnan* 19. Kosova* 20. Malezya* 21. Moldova* 22. Faroe Adaları* (*) İç Onay Sürecinde Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 55

56 STA Ülkeleri (Devam Eden Müzakereler) 1. Gana* 2. Ukrayna 3. Kolombiya 4. Ekvador 5. Kongo Demokratik Cumhuriyeti 6. Kamerun 7. Seyşeller 8. Körfez İşbirliği Konseyi 9. Libya 10. MERCOSUR 11. Japonya 12. Singapur 13. Peru 14. Meksika * Müzakere süreci tamamlanmıştır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 56

57 Çok Taraflı Ticari İlişkiler Hizmet Ticareti Anlaşması (TISA) Doha Kalkınma Turu müzakerelerinin kesintiye uğraması ve hizmetler alanında rekabetçi ülkelerin iddialı bir anlaşma hedeflemeleri nedeniyle Hizmetler ticaretinin %70 ini oluşturan katılımcılar arasında serbesti düzeyini büyük ölçüde arttıracak bir anlaşma olan TISA müzakereleri Türkiye nin katılımıyla devam etmektedir. Tarım Dışı Ürünlerde Pazara Giriş (NAMA) Toplam dünya mal ihracatının yaklaşık %90 ını oluşturan DTÖ Tarım Anlaşması kapsamı dışında kalan ürünlerde (sanayi ürünleri + yakıt + madencilik ürünleri + balık ve balıkçılık ürünleri + ormancılık ürünleri) tarife ve tarife dışı engellerin azaltılarak ticaretin bu ürünlerde daha fazla serbestleştirilmesi hedeflenmektedir. G-20 Dönem Başkanlığı ABD, Almanya, Arjantin, Avrupa Birliği Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan ve Türkiye den oluşan G-20 ülkeleri, dünya ekonomisinin yaklaşık %90 ını; dünya ticaretinin %80 ini ve dünya nüfusunun üçte ikisini temsil etmektedir. G 20, dönem başkanlığı her sene bir üye ülke tarafından yürütülmektedir. G-20 dönem başkanlığı 2015 yılında Türkiye tarafından deruhte edilecektir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 57

58 İhracatın Ülke Gruplarına Göre Dağılımı (Milyon $) % % Pay % % Pay 2014* 2015* Değişim (2014) Değişim (2014) AB ,7 43, ,6 42,9 Bağımsız Devletler Topluluğu ,7 9, ,5 9,3 Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi ,4 2, ,0 3,9 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ,5 7, ,5 6,3 İslam İşbirliği Teşkilatı ,5 30, ,3 30,9 Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ,3 12, ,4 11,9 Serbest Ticaret Anlaşması Yapılan Ülkeler** ,0 11, ,1 12,4 OECD Ülkeleri ,6 48, ,6 49,3 Türk Cumhuriyetleri ,9 4, ,6 4,1 Genel Toplam , ,4 100,0 *Ocak- Mayıs **Henüz STA ları yürürlüğe girmeyen Lübnan ve Kosova hariç Kaynak: TÜİK 2015 yılı Ocak-Mayıs aylarında, 2014 yılının aynı dönemine göre, EFTA Ülkeleri ne ihracat, seçilen özel bölgeler içerisinde yıllık bazda en hızlı artışı (%61 oranında) gerçekleştirmiştir. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 58

59 Ekonomi Bakanlığı Yurtdışı Teşkilatı Halihazırda 110 ülke 160 Merkez ve 5 ofiste 154 Ticaret Müşaviri/Ataşesi görev yapmaktadır. Temmuz 2015 Ekonomi Bakanlığı 59

60 GEORGETOWN AMERİKA Buenos Aires New York Karakas Sao Paulo Mexico City Şikago Ottava Toronto Santiago Miami Vaşington San Francisco Houston Seattle Los Angeles AFRİKA Abuja Kahire Addis Ababa Nairobi Akra Pretoria Cezayir Rabat Dakar Trablus Darüsselam Tunus Hartum Kazablanka İskenderiye ASYA Astana Aşkabat Bangkok Bişkek Cakarta Duşanbe Hanoi İslamabad Kabil Kuala Lumpur Manila Pekin Seul Singapur AB DTÖ OECD Atina Bakü Belgrad Berlin Bern Bratislava Brüksel Budapeşte Bükreş Dublin Helsinki Kiev Kişinev Kopenhag Lahey Lizbon Lefkoşa Taşkent Tokyo Ulan Bator Yeni Delhi Almatı Guangzhou Hong Kong Karaçi Mumbai Şangay Georgetown AVRUPA/KAFKASYA Londra Lubliyana Madrid Minsk Moskova Oslo Paris Podgorica Prag Priştine Roma Saraybosna Sofya Stokholm Tiflis Tiran Üsküp Varşova Viyana Zagreb Barselona Batum Düsseldorf Hamburg Hannover Kazan Marsilya Milano Münih Novorossisk Odessa Rotterdam Selanik St. Petersburg Stutgart Birmingham Krasnodar Novosibirsk Yekaterinbur g Abu Dhabi Amman Bağdat Beyrut Doha Kuveyt Manama ORTA DOĞU Muskat Riyad Sana Şam Tahran Tel Aviv Basra Cidde Dubai Erbil Halep Kudüs Musul Tebriz EKONOMİ BAKANLIĞI YURT DIŞI TEŞKİLATI AVUSTRALYA Sidney Melbourne Daimi Temsilci Yardımcılığı Ticaret Müşavirliği Ticaret Ataşeliği İrtibat Büroları Nisan 2015 Ekonomi Bakanlığı 60