KROM OCAĞI (IV. GRUP MADEN) PROJE TANITIM DOSYASI

Transkript

1 DÜLGER İNŞAAT MÜHENDİSLİK TAŞIMACILIK TURİZM OTOMOTİV GIDA ZİRAAT HAYVANCILIK DEPOCULUK MADENCİLİK PETROL ÜRÜNLERİ İTHALAT İHRACAT SANAYİ. VE TİCARET LTD. ŞTİ. KROM OCAĞI (IV. GRUP MADEN) PROJE TANITIM DOSYASI CEVİZ TEPE VE YURT TEPE CİVARI ((İR) , ERİŞİM NO: ) EKOL-6 ÇEVRE JEOTEKNİK MADENCİLİK - MÜHENDİSLİK - MÜŞAVİRLİK LİMİTED ŞİRKETİ Proje Tanıtım Dosyası Nihai Proje Tanıtım Dosyası BU RAPOR, T ARİH VE SAYILI RESMİ GAZET EDE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİREN ÇEVRESEL ET Kİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNET MELİĞİ EK-4 FORMAT INDA HAZIRLANMIŞT IR Ocak 2014

2 BAŞLIK SAYFASI Proje Sahibinin Adı Dülger İnşaat Mühendislik Taşımacılık Turizm Otomotiv Gıda Ziraat Hayvancılık Depoculuk Madencilik Petrol Ürünleri İthalat İhracat Sanayi. Ve Adresi Telefon Numarası GSM Numarası Faks Numarası E-Posta Projenin Adı Proje Bedeli Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi, Mevkii) Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) Ticaret Ltd. Şti. İlkiz Sok No:12/19 Çankaya/ANKARA adnanoguz2011@hotmail.com Krom Ocağı TL Denizli İli, Çameli İlçesi, Karabayır Köyü, Ceviz Mahallesi, Ceviz Tepe Ve Yurt Tepe ((İR) , Erişim No: ) EK II Listesi 55- Madencilik projeleri: a) Madenlerin çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar), Projenin NACE Kodu Raporu Hazırlayan Çalışma Ekol-6 Çevre Jeoteknik Madencilik Mühendislik Müşavirlik Limited Şirketi Grubunun/Kuruluşun Adı Adresi Aşağı Öveçler Mahallesi 1326 Sokak No:6/12 Çankaya / ANKARA Telefon ve Faks Numaraları Tel. No : Proje Tanıtım Dosyasının Sunum Tarihi Faks No : /01 /2014 I

3 Tablolar İndeksi Şekiller İndeksi Ekler İndeksi İÇİNDEKİLER Sayfa No III III IV Projenin Teknik Olmayan Özeti 1 1. Projenin özellikleri 2 1.a. Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) 1.b. Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı 1.c. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü, vb.) 1.ç. Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz ve benzeri) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri 1.d. Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski Projenin Yeri ve Etki Alanının Mevcut Çevresel Özellikleri 37 2.a. Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi ve benzeri) 2.b. EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar 3. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevresel Etkileri ve Alınacak Önlemler Notlar ve Kaynaklar 62 Ekler 63 II

4 TABLOLAR İNDEKSİ Sayfa No Tablo.1. Krom Ocağı İçin Planlanan Üretim Miktarları 4 Tablo.2- Ruhsat Alanlarının Koordinatları 6 Tablo.3-1 Numaralı İzin Alanı Koordinatları 7 Tablo.4-2 Numaralı İzin Alanı Koordinatları 8 Tablo.5-3 Numaralı İzin Alanı Koordinatları 9 Tablo.6-4 Numaralı İzin Alanı Koordinatları 10 Tablo.7-1,2,3,4 numaralı ÇED izin alanları patlatma hesabı 14 Tablo.8- Çalışacak Personel Sayısı 17 Tablo.9-Üretim Esnasında Kullanılacak Ekipman Sayısı 18 Tablo.10- Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri 23 Tablo.11- Kirletici Miktarları 23 Tablo.12-Makinelerden Kaynaklanacak Gaz Emisyonlarının Sınır 23 Değerleri Tablo.13 Oluşması Muhtemel Tehlikeli Atık Listesi 25 Tablo.14-Toz Emisyon Faktörleri 26 Tablo.15- Bina Temeli Titreşim Hızı (V0) Değerine Bağlı Patlatma 29 Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri (Forssbland.1981) Tablo.16- Faaliyet Sahasında Bulunan Gürültü Kaynakları 30 Tablo.17-Faaliyet Sahasında Gürültü Kaynaklarının Lwt Değerleri 30 Tablo.18-Faaliyet Sahasında Oluşacak Ses Basınç Düzeyi 31 Tablo.19-Mesafelere Göre Lgag Değerleri 31 Tablo.20- Denizli de hasara neden olan depremler 44 Tablo.21- Proje çevresinde bulunan bitki türleri 48 Tablo.22- Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama 59 Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri ŞEKİLLER İNDEKSİ Sayfa No Şekil.1- Galeri içi patlatma Tasarımı 16 Şekil.2- Açık Ocak patlatma Tasarımı 16 Şekil-3 : Mesafeye Göre Lgag Dağılım Grafiği 31 Şekil.4- Doğal Afet ve Kaza, Sabotaj ve Benzeri Durumlarda Uygulanacak 36 Müdahale Planı Şekil.5-Yapısal Jeolojisi 40 Şekil.6- Denizli ve yakın çevresinde son yüzyılda meydana gelen 43 depremler ve faylarla olan ilişkisi III

5 EKLER İNDEKSİ EK No Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları 1 Yer Bulduru Haritası 2 IV. Grup Arama Ruhsatı 3 1/25000 Ölçekli Topografik Harita 4 İş Akım Şeması 5 1/ Çevre Düzen Planı 6 Orman Kadastro Haritası 7 Sızdırmasız Fosseptik Projesi 8 Acil Eylem Planı 9 Denizli Ve Çevresinin Jeolojik Haritası 10 Denizli Deprem Haritası 11 Türkiye Deprem Haritası 12 Türkiye nin Sismotektonik Haritaları 13 Denizli Deprem Oluşum Grafiği 14 İmza Sirküsü ve Vekaletname 15 Fatura Bilgi Formu 16 Taahhütname 17 IV

6 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Proje, Denizli İli, Çameli İlçesi, Karabayır Köyü, Ceviz Mahallesi, Ceviz Tepe ve Yurt Tepe civarında Dülger İnş. Müh. Taş. Turz. Oto. Gıda Zir. Hayv. Dep. Mad. Petr. Ür. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından (İR) Ruhsat, erişim numaralı ruhsat alanı içinde krom ocağı faaliyetini içermektedir. Proje, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK II LİSTESİ, 55- Madencilik projeleri: a) Madenlerin çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar), kapsamında kaldığından Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır. İşletme, bölge ve ülke içinde ihtiyaç olan Krom üretmeyi planlamaktadır. Faaliyet, Krom ihtiyacının karşılanmasını veya ihtiyacın karşılanmasında üretimi katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Proje Tanıtım Dosyası, işletmenin üretim ve faaliyeti esnasında çevreye olası etkileri incelemeyi ve bu etkileri en aza indirme yollarını araştırmayı amaçlamaktadır. 1

7 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1.a. Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) : 1.a.1. Projenin Alternatifleri : Maden ocağı faaliyetlerinin bulunduğu yerde işletilmesi gerektiğinden alternatif yer söz konusu değildir. Bu sebeple bu faaliyet için başka bir alternatif yer düşünülmemiştir. Kullanılan üretim yöntemi maden ocaklarında kullanılan en uygun yöntem olduğundan başka alternatif teknoloji ve işletme yöntemi düşünülmemiştir. 1.a.2. Yerin Alternatifleri : İzin alanı ruhsatı faaliyet sahibine aittir. Madenin bulunduğu alandan çıkarılması gerektiğinden yer alternatifi sahadaki maden zenginliğine bağlı olarak değişmektedir. Madenin bulunduğu noktalar alternatifsiz yer olarak değerlendirilmektedir. 1.b. Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı : 1.b.1. Projenin İş Akım Şeması : İş Akım Şeması Proje, Denizli İli, Çameli İlçesi, Karabayır Köyü, Ceviz Mahallesi, Ceviz Tepe ve Yurt Tepe civarında, IV. Grup Maden (Krom) Ocağı faaliyetidir(ek-2). Faaliyet gösterilecek saha, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tarihinde verilen (İR) Ruhsat, erişim numaralı sahası içindedir (Ek-3). Faaliyet sahibi Dülger İnş. Müh. Taş. Turz. Oto. Gıda Zir. Hayv. Dep. dir. Ruhsat alanının bir kısmı Denizli, bir kısmı Muğla İl sınırları içinde kalmaktadır. İzne konu olan faaliyet Denizli İl sınırları içinde gerçekleştirilecektir. Ruhsat sahası 1428,43 ha dır. Proje kapsamında 15,82 ha lık alanda çalışma yapılması planlanmaktadır. Ruhsat sahası 1/ ölçekli haritada O22.a2 paftasında yer almaktadır. ÇED izin talebi 4 parçadır. İzin talep alanı Ek-4 de verilen topografik harita üzerinde gösterilmiştir. Proje kapsamında açık ve kapalı (galeri) işletme yöntemi uygulanacaktır. İşletme yöntemi işletme aşamasında kesinleşecek, ekonomik ve verimi yüksek olan yöntem seçilecektir. Üretim alanında krom cevherinin sertliğine göre patlayıcı kullanılacaktır. Proje kapsamında izin talep edilen faaliyetin üretim yöntemi, kapasitesi ve teknolojisinde değişiklik yapılması planlaması halinde yeniden proje tanıtım dosyası hazırlanacaktır. 2

8 Ocak alanlarında çıkarılan maden ikinci bir işleme tabi tutulmayacaktır. ÇED izni istenilen saha içinde stok ve pasa stok alanları bulunacaktır. Çıkarılan maden, ocak alanı içinde belirlenen stok sahasında geçici olarak depolanacak ve kamyonlar ile alıcıya sevkiyatı yapılacaktır. Faaliyet alanı içinde kırma vb. işlemler yapılmayacak, yapılması planlanırsa gerekli başvurular yapılacak, proje hazırlanacak ve izinler alınacak, izini alınmadan faaliyete geçilmeyecektir. İşletme alanında çalışma planlanan 4 alanda; 1 numaralı alanda galeri ve açık ocak yöntemi 2 numaralı alanda galeri ve açık ocak yöntemi 3 numaralı alanda açık ocak 4 numaralı alanda galeri ve açık ocak yöntemi ile üretim planlanmaktadır. Sahada çalışmaların başlaması ile izin alanları içinde yukarıda verilen yöntemlerin ikisi birlikte veya ayrı olarak uygulanmasına karar verilecek, belirlenen yöntem Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bildirilecektir. Faaliyet Denizli İli, Çameli İlçesi, Karabayır Köyü, Ceviz Mahallesi, Ceviz Tepe ve Yurt Tepe civarında planlanmaktadır. Ocak alanlarında görsel incelemeler sonucu krom varlığına rastlanmıştır. Halihazırda ÇED süreci devam ettiğinden arama çalışmaları ve ilgili planlamalar ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmesinden sonra sondaj vb. araştırmalar yapılacak, üretimin galeri veya açık ocak olarak yapılması maden damarlarının durumuna göre belirlenecek ve imalat haritaları yapılacaktır. İmalat haritaları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır. İşletmede sahanın durumuna göre uygulanacak üretim yöntemleri aşağıda verilmiştir. Galeri Yöntemi İzin sahasını gösteren 1/ ölçekli haritada 1, 2 ve 4 numaralı alan olarak gösterilen izin alanlarında galeri yöntemi ile üretim yapılacaktır. Galeri yönteminde üretim yeraltında yapılacaktır. Maden alanında bir galeri girişi açılacak ve bu galeri girişinden yeraltına doğru maden varlığına göre galerilerin yönleri belirlenecektir. Galeri içlerinde çökmeye karşı tahkimat yapılacak, madenin taşınması için raylar döşenerek vagonlar ile maden dışarı çıkarılacaktır. Maden içinde galeri açma esnasında oluşan pasalar galeri içinde maden alınarak boşalan hacimlere doldurulacağından, pasalar dışarı çıkarılmayacaktır. Galeri açma ve madenin alınması esnasında patlatma yapılarak aletler ile vagonlara yüklenecektir. Galeri yöntemi ile işletilen sahalarda üretim sırasında geçilen formasyonun niteliğine göre sızıntı su ve/veya tünek su oluşacaktır. Yeraltında su tahliyesi için ocak içinde taban- tavan yolunu birleştiren merkez ana yolun, taban yolu ile birleştiği kesimde drenaj havuzu oluşturulacaktır. Galeri içinde açılan drenaj kanalı ile ve oluşan eğimle su burada toplanır ve kademeli pompa ile havuzdan galeri dışına yapılan çökeltme havuzuna nakil olur. Su oluşacağından her galeri ağzına, 1x1x1 metre (en x boy x yükseklik) boyutlarında kademeli çökeltme havuzları yapılacaktır. Çökeltme havuzu betondan 3

9 yapılarak sızdırmazlık sağlanacaktır. Çökeltme havuzunda bekletilen su partiküllerinden büyük ölçüde arınır. Bu su tozumaya karşı kullanılacaktır. Alıcı ortama direkt deşarj yapılmayacaktır. Açık Ocak Yöntemi İzin sahasını gösteren 1/ ölçekli haritada 1,2,3 ve 4 numara olarak verilen izin alanlarında açık ocak işletmesi, stok, bitkisel toprak ve pasa alanı planlanmaktadır. Açık Ocak yönteminde yarma yapılarak üretim yapılacaktır. Sahanın üst kısmında bulunan bitkisel toprak alınarak pasa sahasına götürülecek, bitkisel toprak altında kalan katmanda patlatma ve iş makineleri ile üretim yapılacaktır. Yarma esnasında basamaklar oluşturulacak, patlatma ile maden gevşetilecek ve iş makineleri ile alınacaktır. Üretim esnasında toz oluşumunu engellemek için spreyleme yapılacaktır. Ocak alanından çıkarılan maden doğrudan alıcıya veya Kırma-eleme-zenginleştirme tesisine gönderilecektir. Galeri ve açık ocak yöntemi ile üretim iş akım şeması Ek-5 de verilmiştir. 1.b.2. Projenin Kapasitesi : Ruhsat alanı içinde 4 adet alan için ÇED izni talep edilmektedir. Hedeflenen üretim kapasitesi izin sahasının tümü için hesaplanmaktadır. Dülger İnş. Müh. Taş. Turz. Oto. Gıda Zir. Hayv. Dep. Mad. Petr. Ür. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. uhdesinde bulunan (İR) ruhsat numaralı sahada krom cevheri üretilecektir. Yapılan görsel inceleme neticesinde görünür rezerv ton dur. Yılda ton/yıl (krom yoğunluğu yaklaşık 6,9 ton/m 3 )= 3478 m 3 /yıl üretim yapılması planlanmaktadır. Görünür rezerv dikkate alındığında işletmenin ömrü yaklaşık olarak 12 yıldır. Sahada yapılacak yıllık üretim miktarları yıl sonlarında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bildirilecektir. Kapasite artırımı, işletme yöntemi değişikliği veya alanda genişletme yapılması planlanması halinde öncelikle ÇED Yönetmeliği kapsamında yükümlülükler yerine getirilerek gerekli kurum ve kuruluşlardan izinler alınacaktır. İzin alınmadan kapasite artırımı ve işletme yöntemi değişikliği yapılmayacaktır. Projeye konu gerçekleştirilmesi planlanan üretim miktarı aşağıda belirtilmiştir. Tablo.1. Krom Ocağı İçin Planlanan Üretim Miktarları Toplam (Ton) Yıllık Aylık Günlük 80 Saatlik 8 Talep alanı için ÇED Gerekli Değildir Belgesi, Orman kiralaması yapılıktan ve İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı alındıktan sonra işletmeye başlanılabilecektir. İşletme İzninin süresi 12 yıldır. Ancak sahada üretim devam ettiği sürece izin süresi uzatılabilecektir. 4

10 Yatırım Maliyeti Araç Kira Bedeli Sosyal Tesisler Ekipmanlar TOPLAM : TL : TL : TL : TL Uygulanacak projede kullanılacak malzeme türlerine, arazi düzenlemelerine, zemin özelliklerine bağlı olarak yukarıdaki yatırım bedelinde değişikliler olacaktır. 1.b.3. Projenin Kapladığı Alan : Ruhsat sahası 2 parçadan oluşmakta ve 1/ ölçekli topografik haritasının O22.a2 paftasında yer almaktadır. Faaliyet T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri genel Müdürlüğü tarafından tarih ve (İR) nolu ruhsat sahasının 15,82 ha lık kısmında gerçekleştirilecektir. ÇED ruhsat alanları, izin alanları ve ÇED izin alanları içindeki muhtemel ocak, pasa ve stok alanları belirlenmiş ve aşağıda tablo olarak verilmiştir. 5

11 Tablo.2- Ruhsat Alanlarının Koordinatları UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Datum ED-50 Datum WGS-84 Projeksiyon 6 Derece Türü Derece.Kesir Elemanların Sırası Sağa, Yukarı Elemanların Sırası Enlem, Boylam DOM ZON Nokta Y X Y X Ruhsat Alanı( Poligon 1) (526,72 ha) R , , R , R R R R R R R R R R Ruhsat Alanı (Poligon 2) (901,71 ha) R , R R R R R

12 1 Numaralı ÇED İzin Alanı Tablo.3-1 Numaralı İzin Alanı Koordinatları UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Datum ED-50 Datum WGS-84 Projeksiyon 6 Derece Türü Derece.Kesir Elemanların Sırası Sağa, Yukarı Elemanların Sırası Enlem, Boylam DOM ZON Nokta Y X Y X 1 Numaralı ÇED Alanı ( m 2 ) R Numaralı Açık Ocak Alanı (471,10 m 2 ) Numaralı Galeri Giriş Alanı ( m 2 ) Numaralı Stok Alanı ( m 2 ) Numaralı Bitkisel Toprak ve Pasa Alanı (69,80 m 2 )

13 2 Numaralı ÇED İzin Alanı Tablo.4-2 Numaralı İzin Alanı Koordinatları UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Datum ED-50 Datum WGS-84 Projeksiyon 6 Derece Türü Derece.Kesir Elemanların Sırası Sağa, Yukarı Elemanların Sırası Enlem, Boylam DOM ZON Nokta Y X Y X 2 Numaralı ÇED Alanı ( m 2 ) Numaralı Açık Ocak Alanı ( m 2 ) Numaralı Galeri Giriş Alanı ( m 2 ) Numaralı Stok Alanı (413,71 m 2 ) Numaralı Bitkisel Toprak ve Pasa Alanı (554,23 m 2 )

14 3 Numaralı ÇED İzin Alanı Tablo.5-3 Numaralı İzin Alanı Koordinatları UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Datum ED-50 Datum WGS-84 Projeksiyon 6 Derece Türü Derece.Kesir Elemanların Sırası Sağa. Yukarı Elemanların Sırası Enlem. Boylam DOM ZON Nokta Y X Y X 3 Numaralı ÇED Alanı ( m 2 ) Numaralı Açık Ocak Alanı ( m 2 ) Numaralı Stok Alanı ( m 2 ) Numaralı Bitkisel Toprak ve Pasa Alanı (1319,07 m 2 )

15 4 Numaralı İzin Alanı Tablo.6-4 Numaralı İzin Alanı Koordinatları UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Datum ED-50 Datum WGS-84 Projeksiyon 6 Derece Türü Derece.Kesir Elemanların Sırası Sağa, Yukarı Elemanların Sırası Enlem, Boylam DOM ZON Nokta Y X Y X 4 Numaralı ÇED Alanı ( m 2 ) Numaralı Açık Ocak Alanı ( m 2 ) Numaralı Galeri Giriş Alanı ( m 2 ) Numaralı Stok Alanı ( m 2 ) Numaralı Bitkisel Toprak ve Pasa Alanı ( m 2 ) ÇED iznin kapsamında toplam ÇED alanı 15,82 ha olup, bu alanın muhtemel açık ocak alanı 2,254 ha, muhtemel galeri girişi alanı 0,072 ha, planlanan pasa alanı 0,4 ha ve planlanan stok alanı 0,379 ha olarak planlanmıştır. ÇED sahası onay tarihli 1/ ölçekli Aydın-Muğla-Denizli Çevre Düzeni planında Orman Alanı olarak belirtilen saha içinde kalmaktadır(ek-6). ÇED sahası köşe kazıkları çakılarak belirgin bir şekilde işaretlenecektir. Orman Bölge Müdürlüğü nden kiralama yapılacak ve gerekli izinler alınacaktır. 10

16 Tesis alanında 10 m sağlık koruma bandı bırakılacaktır. Bu alan içinde hiçbir faaliyet gerçekleştirilmeyecektir. Proje için ÇED Gerekli Değildir kararına müteakip gerekli izinler alınacaktır. Tesis için Denizli İl Özel İdaresinden 10/08/2005 tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik B) İkinci Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler 3- Maden Sanayii, (Değişik: 23/05/ /1900 S.Yön./10. md.) Her türlü madenin çıkarılması (birinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhi müesseseler kapsamında yer almayanlar) ve (Değişik: 23/05/ /1900 S.Yön./10. md.) Yeraltı maden ocakları kapsamında İşyeri Açma Ve Çalışma ruhsatı başvurusu yapılacak ve gerekli izinler alınacaktır. 1.b.4. Projenin Teknolojisi : Sahada Krom cevheri, ocak çıkışında herhangi bir işleme tabi tutulmadan kırma eleme veya zenginleştirme tesisine nakil edilecektir. Krom kayaç içinde düzenli dağılım göstermediğinden, işletme maliyeti ve işletme kolaylığı dikkate alınarak 1, 2, 3, 4 numaralı izin sahasında acık ocak, yine 1, 2 ve 4 numaralı izin sahasında galeri yöntemiyle üretim gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. - Galeri Yöntemi Krom fiziksel olarak sert yapıdadır, ana kayaçtan alınması için kırıcılar kullanılmaktadır. Çok sert ve büyük kütlelerde gevşetme amaçlı patlatma yapılacak olup, bunun için gerekli izinler ve güvenlik önlemleri alınacaktır. İşletim safhasında galeri içerisinde su birikecektir. Galeri içinde açılan drenaj kanalı ile ve oluşan eğimle su, havuzlarda toplanarak kademeli pompa ile galeri dışına yapılacak beton çökeltme havuzuna nakledilecektir. Çökeltme havuzunda dinlendirilerek arıtılan su, tozumanın önlenmesi amacıyla sulama işlemlerinde kullanılacaktır. Krom damarına en yakın noktalardan galeri (anayol) sürülerek cevhere ulaşılacaktır. Cevher içerisinde sağa sola nakliye yolları yapılarak, cevher damarına rekuplarla bağlanacak ve cevher içerisinde sürülecek baş yukarılar (fereler) her metrede bir adet tekrarlanarak, birbirleri ile irtibatlandırılacaktır. Nakliye yolundan sürülen başyukarılar ile yüzey (surface) delinerek havalandırma ve emniyet kaçamakları sağlanacaktır. Ferelerin altlarına cevher olukları yapılarak nakliye yolunun üzerindeki kattan 2 şer m. dilimler halinde cevher gevşetilerek üretilecektir. Cevherin gevşetilmesi dinamitle yapılacaktır. Kompresör basıncı ile çalışan martoperfaratörlerle (delici tabanca) delinen delikler, lağımcı ustalar tarafından doldurulup patlatılarak cevherin aynalardan kazılması sağlanacaktır. Cevheri alınan bölgeler ise ilerleme yapılmadan önce ahşap tahkimatla emniyete alınarak ilerleme sağlanacaktır. Aynalardan üretilen cevherler sırası ile (geriden başlayarak), ferelere dökülerek, ferelerin ana nakliye yolu üzerindeki oluklara dolması sağlanacaktır. Oluklara dolan cevher, altlarına yerleştirilen vagonlara doldurularak nakliye yoluna getirilecektir. Ana nakliye yolundan dışarıya çıkartılarak işlem tamamlanmış olacaktır. Cevheri alınan topuklar emniyet kuralları dâhilinde pasa ile (ramble) doldurulacaktır. Ramble malzemesi taban taşında sürülen galerilerden, yantaşta sürülecek pasa galerilerinden veya arama maksadı ile sürülen arama bacalarından alınan pasalardan sağlanacaktır. 2 m. lik yatay 11

17 dilim (kat) cevheri alınıp ramble işlemi tamamlanan ceplerin arasında kalan baş yukarı bölümleri, yani oluklar, tahkimatları tamamlanarak bir üst kata çıkılacak ve işlem tekrarlanarak üretim devam edecektir. Tahkimat: Ruhsat sahasında galeri içlerinde stabilitenin sağlanması amacıyla, tahkimat kullanılacaktır. Tahkimatta ağaç malzemeden olup, yığma bağ (çintili bağ) şeklinde uygulanacaktır. Yığma bağ, tavana uzatılan bir direk (boyunduruk) ile onu tutan iki yan direğin çintiler açılarak bir birine oturtulması ile hazırlanan bir ağaç tahkimat şeklidir. Drenaj: Üretim sırasında geçilen formasyonun niteliğine göre sızıntı su ve/veya tünek su söz konusu olabilir. Yan kayaçlar çatlak ve kırık sistemlerde su taşıyabilirler, çatlak sızıntılarından gelen su ve alterasyonun yoğun olduğu kesimlerde, kil içinde olması olası kum çakıl mercekleri yeraltı suyu taşıyabilir. Yeraltında su tahliyesi için ocak içinde taban- tavan yolunu birleştiren merkez ana yolun, taban yolu ile birleştiği kesimde drenaj havuzu oluşturulabilecektir. Galeri içinde açılan drenaj kanalı ile oluşan eğimle su burada toplanır ve pompa ile havuzdan galeri dışına yapılan çökeltme havuzuna nakledilir. Su oluşması muhtemel durumlarda galeri ağzına, 1x1x1 metre boyutlarında çökeltme havuzları yapılır. Ayrıca işletme aşamasında yapılabilecek havuzlar için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün görüşler alınarak havuz inşa edilecektir. Havuzdan çıkan suların ağır metal analizleri düzenli olarak yapılacaktır. Analiz sonuçlarının uygun çıkmaması halinde ilave arıtma sistemi kurulmadan herhangi bir şekilde deşarj edilmeyecek ve sistem kuruluncaya kadar çalıştırılmayacaktır. Çökeltme havuzu betonarme yapılarak, sızdırmazlık sağlanacaktır. Su analizleri düzenli olarak yaptırılıp, uygun olması halinde tozumaya karşı kullanılabilecektir. Analiz sonuçlarının uygun çıkmaması halinde ilave arıtma sistemi kurulmadan herhangi bir şekilde deşarj edilmeyecek ve sistem kuruluncaya kadar çalışma yapılmayacaktır. İzin alınmadan, alıcı ortama direkt veya dolaylı olarak deşarj yapılmayacaktır. Havalandırma: Ocakta havalandırmada genellikle doğal yolla sağlanacaktır. Metal madeni içeren ocaklarda sıklıkla bu yöntem kullanılır, yöntemin ana prensibi ısı farkına dayalıdır. Isınan havanın yükselerek vakum etkisi yaratması sonucu, ocak dışındaki daha düşük ısıdaki temiz havanın yeraltına doğru hareketlenmesi ilkesine dayanır. Üretim çalışmaları sırasında taban yolu ve tavan yolu merkez kuyu ile bir birine bağlanacaktır. Merkez kuyu, aynı zamanda nakliye yolu olarak kullanılacak ve ocak ağızlarından içeriye giren havanın tavan-taban yolu arasındaki sirkülasyonunu sağlayarak, galeri içerisinde doğal havalandırmayı gerçekleştirecektir. 12

18 Stoklama: Galerilerin içinden, vagonlarla galeri ağzına getirilen cevher yükleyiciler ile stok sahasına aktarılacaktır. Stok sahasına getirilen cevher tane boyutuna, toz ihtivasına ve tenörlerine göre ayrı ayrı stoklanacaktır. Stok alanında toplanan malzeme ağır metal içermesi sebebi ile yer altı ve yerüstü su kaynaklarını etkilemeyecek şekilde, beton zemin üzerinde, yağmurdan korunacak şekilde üzeri branda ile kapatılarak stok yapılacaktır. Çevreden gelebilecek su akıntılarından dolayı, malzeme stokunun su ile temasının oluşmaması için stok çevresine su giriş-çıkış kanalları yapılarak stokun su ile teması engellenecektir. Malzemenin toz halinde yayılarak su kaynaklarına ve çevrede yaşayan canlılara etkisi olabileceğinden rüzgardan etkilenmeyecek şekilde önlemler alınacaktır. Yüzey suları, yağmur suları vb. her türlü suyun, maden ile muamelesi önlenerek bununla ilgili gerekli her türlü tedbir alınacaktır. Nakliye - Satış: Stok sahasına getirilen cevherler, alıcı firma veya şahısların talep ettiği tenör ve parça boyutunda olur ise ocak başında satışı yapılarak, kamyonlarla alıcı firmanın stok sahasına nakledilir. Alıcının istemiş olduğu cevher özelliklerini sağlamaz ise kırma eleme ve zenginleştirme tesisine gönderilecektir. Proje kapsamında galeri tipi tünellerden çıkarılan mineral, herhangi bir işleme tabi tutulmadan stok sahasına alınacaktır. - Açık Ocak Yöntemi ÇED izni talep edilen alanlardan 1 tanesinde uygulanacaktır. Faaliyet sahasında açık vagondrill ile delikler açılacak, açılan deliklere patlayıcı yerleştirilerek gevşetme patlatması yapılacak, gevşetilen malzeme ekskavatör ile sökülecek ve yükleyici ile kamyonlara yüklenecektir. Tüvenan cevher zenginleştirilmek üzere kırma eleme zenginleştirme tesisine sevk edilecektir. Sevk esnasında toz oluşan alanlarda su ile nemlendirme yapılacak, araçların üstü branda ile örtülecektir. Basamak Sayısı, Yüksekliği, Genişliği, Şev Açısı, Delme-Patlatma Tasarımları Bu çalışmada gerekli olan genel ocak eğim açısı yamaç eğimlerinden ve yapılan kısmi çalışmalardaki ampirik gözlemlerden 45, basamak şev açısı ise 60 olarak planlanmıştır. Faaliyetle ilgili olarak yüksekliği 10 m, genişliği 5-10 m. olan bir basamak oluşturulması planlanmıştır. Basamak genişliği 5-10 m. arasında olacak şekilde planlanmıştır. Fakat saha içinde topografyaya uygun olarak bazı basamak arası düzlükler 50 metre olabilecektir. - Patlatma Galeri ve açık ocak alanında aynalara delinecek olan (20 delik) delikler, orta çekme sistemine göre yapılır ve delikler birer adet, gerekirse yedeklenerek, dinamit (Powergel magnum kapsüle duyarlı emülsiyon patlayıcı) lokumu ile doldurulur, dinamit bir adet kapsül ile yemlenir, fitil ilavesi ile tamamlanan patlayıcı düzenek sulu naylon kartuş ile 13

19 sıkılanır ve patlatılır. Sulu kartuş toz, gaz gibi sorunların minimize edilmesine yardımcı olur. Ocak alanında uygulanacak patlatma yönteminde formasyonun yapısına göre ortalama 20 delik açılacaktır. Deliklerin doldurulması esnasında hazırlanmış deliğe önce yastık çamuru konulur. Daha sonra dinamit kartuşu, kapsül ön tarafa gelecek şekilde yerleştirilir. Daha sonra killi çamurla deliğin tamamı doldurulup, sıkıştırılır, delikler ateşlenir. Kullanılacak patlayıcı madde miktarı aşağıda sunulmuştur. Sahada 4 adet ocak bulunacaktır. Dört ocak için ayrı ayrı patlatma yapılacağı kabul edilmiştir. Dört ocak aynı bölgede olduğundan ocakların tümü için aynı modelleme kullanılmıştır. Tablo.7-1,2,3,4 numaralı ÇED izin alanları patlatma hesabı PARAMETRELER Mevcut durum Talep edilen Birim Formasyon : Kayaç Yoğunluğu : 6900 kg/m3 Yıllık Çalışma Süreleri : 300 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı : ton/yıl Aylık Üretim Miktarı : ton/ay Aylık Üretim Miktarı : 289,9 m³/ay Günlük Üretim Miktarı : 80 ton/gün Günlük Üretim Miktarı : 12 m³/gün Kaç günde bir patlatma yapacağı : 1 gün Aylık Patlatma Sayısı : 225 adet Yıllık Patlatma Sayısı : 900 adet Delik Paterni : 6-5 Delik Çapı : 89 mm Delik Eğimi : 90 o Basamak Boyu : 1 m Dip Delgi : 0,6 m Delik Boyu : 11 m Sıkılama Boyu : 0,4 m Yük Mesafesi : 10 m Delikler Arası Mesafe : 0,6 m Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri : 500/25 ms Sıralar Arası Gecikme Süresi : 42 ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 0,19 m 3 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 1,3 ton 14

20 Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları Ana Şarj (ANFO) Miktarı : 0,25 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 0,1 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı : 1,00 adet Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı : 0,35 kg Birim Tüketimler ANFO : 0,45 kg/m 3 Yemleyici (Dinamit) : 0,122 kg/m 3 Elektriksiz Kapsül : 0,050 ad/m 3 Elektrikli Kapsül : 0,025 ad/m 3 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 0,025 ad/m 3 Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : 0,025 m/m 3 Delgi : 0,265 m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir atımdaki üretim : 3,87 m³/atım ANFO : 5,0 kg/atım Dinamit : 2,0 kg/atım Elektriksiz Kapsül : 20 adet/atım Elektrikli Kapsül : 20 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 20 adet/atım Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : 300 m/atım Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı : 20 adet/atım Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları ANFO : 4500 kg/yıl Dinamit : 1800 kg/yıl Elektriksiz Kapsül : adet/yıl Elektrikli Kapsül : adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : adet/yıl Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için : m/yıl İşletmede patlatma esnasında, patlayıcı madde olarak dinamit kullanılacaktır. Patlayıcı maddelerin sahaya taşınması ve kullanılması sırasında 29 Eylül 1987 Tarih Ve Sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle, Av Malzemesi Ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşıması Ve Saklanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi, Usul Ve Esasları Tüzüğü hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan 15

21 Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli Ve Zararlı Maddelerle Çalışan İşyerlerinde Ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük hükümlerine uyulacaktır. 1,70 m. 2,00 m. Şekil.1- Galeri içi patlatma Tasarımı 2,40 m. Şekil.2- Açık Ocak patlatma Tasarımı 16

22 Şekil 2- Patlatma Tasarımında Kullanılan Simgeler H : Basamak yüksekliği, D : Delik çapı, L : Delik boyu, B : Dilim kalınlığı, S : Delikler arası mesafe, LV : Patlatma alanı boyu, AV : Patlatma alanı genişliği, T : Sıkılama Boyu, J : Dip delgi boyu, l : Şarj boyu, Patlayıcı maddelerin teslim alınması, taşınması, dağıtılması, geri alınması vb. işler bu amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi tarafından görevlendirilmiş kimselerce ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Günde 3 kez patlatma yapılacaktır. Emniyet Müdürlüğünden Patlayıcı Madde Ruhsatı alınacaktır. Patlatma işlemi yapıldıktan sonra patlayıcı firmasından getirilen patlayıcının tamamının kullanıldığına dair tutanak düzenlenecektir. Düzenlenen tutanakların birer örneği faaliyet alanında bulundurulacaktır. Proje alanına patlayıcı madde deposu kurulmayacaktır. Projede üretim yapılacak alan orman alanı olduğundan; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği nin 2. maddesi gereğince Doğaya Yeniden Kazandırma Planı hazırlanmamıştır tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanacak olup, Orman Bölge Müdürlüğü ne Rehabilitasyon projesi sunulacak, Orman Bölge Müdürlüğünce onaylanan Rehabilitasyon projesinin bir örneği de Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacaktır. Ocak alanında makine ve insan gücüne dayalı üretim yapılacaktır. Çalışma alanı içinde makine ve ekipman kullanımı yoğun olduğunda kaza riskleri daha çok insan dikkatsizliğine ve ekipman hatalarına bağlı olup bunun için gerekli eğitim verilecektir. 1.b.5. Çalışacak Personel Sayısı ve Kullanılacak Ekipmanlar : ÇED İzni için başvuru yapılan Proje kapsamında izin istenilen alanda 3 vardiyada toplam 15 kişi çalıştırılması planlanmaktır. Tablo.8- Çalışacak Personel Sayısı GÖREVİ VASFI 2 Numaralı Alan TEKNİK NEZARETÇİ MADEN MÜHENDİSİ 1 ŞANTİYE ŞEFİ 1 OPERATÖR İŞ MAKİNASI OPR. 2 ŞOFÖR VASIFSIZ 2 İşçi VASIFSIZ 6 Bekçi vb. yardımcı elemanlar 3 TOPLAM 15 17

23 Tablo.9-Üretim Esnasında Kullanılacak Ekipman Sayısı MAKİNE-EKİPMAN Kompresör 2 Ray Vagon 4 Delici Kırıcılar 4 Jeneratör 1 Ekskavatör 1 Kamyon 1 TOPLAM 13 ADET 1.c. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü, vb.) : 1.c.1. Arazi Kullanımı : Projeye konu olan sahada 15,82 ha lık alanda krom ocağı açılması planlanmaktadır. Ocak işletilmesi sırasında pasalar oluşacaktır. Yıllık ortalama ton civarı pasa çıkacağı öngörülmektedir. Ortaya çıkacak pasa, ocak ağızında oluşturulacak pasa döküm sahasında biriktirilecek olup, toz oluşumunun engellenmesi amacıyla üzeri yeşillendirilerek veya iri parçalar üstte kalacak şekilde, sulama yapılmak suretiyle saklanacaktır. Proje sahası; Denizli İli, Çameli İlçesi, Karabayır Köyü, Ceviz Mahallesi, Ceviz Tepe ve Yurt Tepe Civarında yer almaktadır. Dülger İnş. Müh. Taş. Turz. Oto. Gıda Zir. Hayv. Dep. tarafından işletilmesi planlanan alanın tamamı ormanlık alandır. (İR) numaralı ruhsat toplam 1428,43 hektar olup; bu alanın toplam 15,82 hektarında proje gerçekleştirilecektir. Üretim orman mülkiyetindeki sahada yapılacaktır. Projeye konu olan sahanın 2,254 ha lık alanda açık ocak, 0,379 ha kısmında stok sahası, 0,4 ha kısmında bitkisel toprak ve pasa alanı kurulması planlanmaktadır. Proje kapsamında yıllık ortalama ton pasa çıkacağı öngörülmektedir. Ortaya çıkacak pasa, pasa döküm sahalarında biriktirilecek, toz oluşumunun engellenmesi amacıyla üzeri yeşillendirilerek veya iri parçalar üstte kalacak şekilde, sulama yapılmak suretiyle stoklanacaktır. Proje alanları orman kadastro haritasında Orman Mülkiyeti içindeki alanda kalmaktadır. Galeri içerisinde destek sağlayacak ağaç tahkimatlar Orman Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihalelerden temin edilecektir. Üretilecek krom cevheri, projeye konu olarak kullanılması planlanan doğal kaynaktır. Orman kadastro haritası Ek-7 de sunulmuştur. Galeri içerisinde destek sağlayacak ağaç tahkimatlar Orman Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihalelerden temin edilecektir. Üretilecek krom cevheri, projeye konu olarak kullanılması planlanan doğal kaynaktır. 18

24 Çalışma alanı onay tarihli 1/ ölçekli Aydın-Muğla-Denizli Çevre düzeni planında Orman Alanı olarak belirtilen saha içinde kalmaktadır. Proje alanı orman alanı içerisinde kalmaktadır. Denizli Orman Bölge Müdürlüğü nden orman izni alınacaktır. Galeri içerisinde destek sağlayacak ağaç tahkimatlar Orman Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihalelerden ve piyasadan ticari olarak temin edilecektir. Üretilecek krom cevheri, projeye konu olarak kullanılması planlanan doğal kaynaktır. 1.c.2. Su Kullanımı : Faaliyet alanında ocak açma ve işletme bir bütün olduğundan ayrıca değerlendirme yapılmamıştır. Faaliyet esnasında toplam 15 kişi çalışacaktır. Kişi başına kullanılacak su miktarı 80 lt/gün kabul edildiğinde toplam kullanılacak su miktarı; Kişi başı su ihtiyacı Çalışacak kişi sayısı Günlük su kullanım miktarı hesaplanmıştır. :80 1 lt/kişi-gün : 15 kişi :80lt/kişi-gün x 15 kişi= 1.2 m 3 /gün : 1,2 m³/gün X 300 gün = 360 m³/yıl olacağı İçme ve kullanma suyu proje alanı çevresinde bulunan yüzeysel su kaynaklarından veya Karabayır Köyünden tankerler ile taşınarak temin edilecektir. Su kullanımı ile ilgili gerekli izinler alınarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ÇED, İzin ve Denetim Şube Müdürlüğü ne bildirilecektir. Yol sulamada kullanılacak olan su için bölgede bulunan yüzey suyu kaynaklarından veya Karabayır Köyü su kaynaklarından temin edilecektir. Suyun teminde yüzey suyu kaynaklarından temin için DSİ 21. Bölge Müdürlüğü nden, Karabayır Köyü su kaynaklarından temin için Karabayır Köy Muhtarlığından gerekli izin ve muvafakat name alınacaktır. Su temininde alınan izin ve/veya muvafakat name Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecektir. 1.c.3. Kullanılan Enerji Türü : Sahada işletme aşamasında akaryakıt kullanılacaktır. Yıllık 450 ton/yıl yakıt kullanılacağı hesaplanmıştır. Sahada 20 tonluk yakıt depolama tankı bulunacaktır. Proje kapsamında jeneratör kullanılması planlanmaktadır. İleriki dönemlerde 1 İçmesuyu Projesine Ait Şehir Ve Kasaba İçme Suyu Projelerinin Hazırlanmasına Ait Yönetmelik (Tarih: R. G. S.: 18783), Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği ( , R.G.S:27527) 19

25 şebekeden sahaya enerji nakil hattı çekilmesi halinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bilgi verilecektir. Faaliyet sırasında yüklemeden dolayı meydana gelen toz emisyonlarının azaltılması için gerekli önlemler alınacak ve 03/ 07/ 2009 tarihli sayılı Resmi Gazetede yayınlan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Çalışacak iş makineleri ve araçlar için motorin kullanılacaktır. Çalışma sahasında malzemenin yüklenmesi ve nakli sırasında kullanılan iş makinelerinde yakıt kullanılacaktır. Bir İş makinesi yaklaşık 50 lt/sa. mazot kullanılacaktır. Saha içinde iki iş makinesi sürekli bulunacağından 100 lt/sa. motorin kullanacaktır. 1.ç. Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz ve benzeri) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri : Faaliyet kapsamında ayrıca bir inşaat faaliyeti gerçekleşmeyecek, üretim öncesi ve üretim aşamasındaki faaliyetler aynı olduğundan birlikte değerlendirilmiştir. İşletmede çalışacak personelin Karabayır Köyünde barınması, gerekli durumda çalışılacak alanlarda taşınabilir konteynerlerde barınması planlanmaktadır. Sosyal tesisler konteyner malzemelerden temin edilecektir. Personelin ihtiyaçları genel olarak Karabayır köyünden sağlanacaktır. Personel ile ilgili hesaplamalar, tüm personelin işletme içinde kalacağı kabulü ile yapılmıştır. 1.ç.1- Atık su 1.ç.1.1- Evsel Atık Sular Tesiste proje alanında çalışma izin süreçleri sonunda başlayacaktır. tüketilecek su miktarı kişi başı 80 lt/kişi-gün olarak alındığında gerekli su miktarı: Günlük Qsu= ( q ) x ( N ) Burada: Qsu: Su Miktarı (lt/gün), q=birim su tüketimi (lt/kişi.gün ), N= Kişi sayısı olmak üzere; Q Atıksu = 15 kişi x 80 lt/kişi.gün =1200 litr/gün= 1200 / 1000 =1,2 m 3 /gün olacaktır. Proje kapsamında kullanılacak su miktarı yaklaşık olarak 1.2 m 3 /gün olacaktır. Bu amaçla gerekli olan içme suyu çevrede bulunan su kaynaklarından taşıma ile sağlanacaktır. Tesiste oluşacak evsel nitelikli atık sular lavabo, tuvalet ve duşlardan kaynaklanacaktır. Evsel nitelikli atık sularda kirletici özellikleri Biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOI), kimyasal oksijen ihtiyacı (KOI), askıda katı maddeler ve Ph dır. Bu sular arıtılmadan alıcı ortamlara deşarj edilemezler. Projede çalışan işçilerin kullanımı için sızdırmasız fosseptik yapılacaktır(ek-8). Her çalışma alanında WC-duş ve bu tesisler için sızdırmasız fosseptik 20

26 yapılacak, oluşacak atık sular faaliyet sahibi tarafından vidanjörle alınarak GFB/Çevre İzni olan bir atık su arıtma tesisine verilerek arıtılması sağlanacaktır. 1.ç.1.2-Proses Atık Suları - Galeri İçi Sular Galeri yöntemi ile işletilen sahalarda üretim sırasında geçilen formasyonun niteliğine göre sızıntı su ve/veya tünek su oluşacaktır. Yeraltında su tahliyesi için ocak içinde taban- tavan yolunu birleştiren merkez ana yolun, taban yolu ile birleştiği kesimde drenaj havuzu oluşturulacaktır. Galeri içinde açılan drenaj kanalı ile ve oluşan eğimle su burada toplanır ve kademeli pompa ile havuzdan galeri dışına yapılan çökeltme havuzuna nakil olur. Su oluşacağından her galeri ağzına, 1x1x1 metre (en x boy x yükseklik) boyutlarında kademeli çökeltme havuzları yapılacaktır. Çökeltme havuzu betondan yapılarak sızdırmazlık sağlanacaktır. Çökeltme havuzunda bekletilen su partiküllerinden büyük ölçüde arınır. Bu su tozumaya karşı kullanılacaktır. Alıcı ortama direkt deşarj yapılmayacaktır tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre (tablo 7) maden sanayii atık sularının alıcı ortama deşarj standartları başlığı altında (tablo 7.1) maden sanayii (kadmiyum metali, demir ve demir dışı metal cevherleri ve endüstrisi, çinko madenciliği, kurşun ve çinkonun rafinize edildiği tesisler, kalsiyum, florür, grafit ve benzeri cevherlerin hazırlanması) sektörüne göre analizleri yapılacaktır. Analiz sonucunun uygun olmaması durumunda uygun olmayan parametre/ parametreler dikkate alınarak ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden görüş alınarak arıtma teknolojisi geliştirilecektir. Arıtmada değişiklik yapılması durumunda Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bilgi verilecektir. Analizlerin uygun çıkmaması halinde çıkış suyunu arıtacak teknolojiye sahip arıtma sistemi kurulmadan herhangi bir şekilde deşarj edilmeyecek ve çalışma yapılmayacaktır. 1.ç.2- Katı Atıklar Sahada çalışan işçilerden Oluşacak katı atık miktarı; kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Personel Sayısı Birim katı atık miktarı Katı atık miktarı : 15 kişi : 1,34 kg/kişi.gün : 15x 1,34 = 15 x 1,34 =20,1 kg/gün olacağı hesaplanmıştır. Çalışan personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar genel olarak cam, kağıt, plastik, metal vb. türündedir. İşletme içinde oluşacak bu atıkların bir kısmı organik atık, bir kısmı inert, bir kısmı ambalaj atığı olacaktır. ambalaj atıkları ayrı bir başlık altında incelenmiştir. Katı atıklar prosese bağlı katı atıklardan ayrı olarak değerlendirilecektir. Bu atıklar personelin beslenme, temizlik, iş giysileri, şahsi ihtiyaçlarının karşılanması için ocak alanına getirdikleri özel ihtiyaçlarından kaynaklanacaktır. 21

27 Çöplerin fazla beklemesi koku problemine neden olacağından, çöp toplama kabı düzenli aralıklarla Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin 20. maddesine istinaden işletmeci firma tarafından, Denizli İli Çameli Belediyesi katı atıkları ile birlikte bertaraf edilecektir. Evsel nitelikli katı atıkların depolanmasında sızdırmasız ve kapalı biriktirme kabı kullanacaktır. İşletmede galeri çıkışında galeri içi suların çöktürülmesi amacı ile 1x1x1x(m) boyutlarında çöktürme havuzu yapılacaktır. Bu havuzlarda çökecek kum (katı) miktarı kayaç özelliğine bağlı olarak değişecektir. 1.ç.3- Ambalaj Atıkları Evsel nitelikli katı atıkların %12 sini ambalaj atıkları oluşturmaktadır. Tesiste 20,1 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacağından bu atığın 2,41 kg/gün olan kısmı ambalaj atığı olacaktır. İşletmede oluşacak kağıt, cam, plastik ve metal malzemeler türlerine göre ayrı kaplarda biriktirilecektir tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin 23. maddesinin 6 fıkrasında (6) Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan ambalaj atığı üreticileri, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde diğer atıklardan ayrı olarak biriktirerek çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine veya istemeleri halinde belediyenin toplama sistemine bedelsiz şartı aranmaksızın verirler. denilmektedir. Faaliyet sahibi yönetmeliğe uygun şekilde ayrı biriktirdiği ambalaj atıklarını Toplama-ayırma lisansı bulunana bir toplayıcıya kendi araçları ile götürerek teslim edecektir. Teslim ettiğine dair kantar fişi ve faturasını işletme içinde bulunduracaktır. 1.ç.4- Tıbbi Atıklar Proje alanında tıbbi atık oluşması beklenmemektedir. İlk yardım esnasında oluşması muhtemel tıbbi atıklar sızdırmasız tıbbi atık poşetlerine koyularak Lisanslı tıbbi Atık taşıma araçlarına verilecektir 1.ç.5- Kullanılmış Aküler ve Piller Tesiste çalışan personelin galeri içerisinde baretleri üzerinde aydınlatma lambası bulunacaktır. Baretlerde şarj edilebilir bataryalar kullanılacağından atık pil oluşmayacaktır. Şarj edilebilir bataryaların kullanım ömrü tamamlandığında diğer atıklardan ayrı olarak sızdırmasız kaplarda en fazla 180 gün biriktirilecek pil toplama noktasına bırakılacaktır. İş makinelerinden ötürü kullanılmış aküler oluşabilecektir. Bu aküler AKÜDER e üye olan akü satıcılarına verilecek ve yerine yeni akü alınacaktır. 1.ç.6-Patlayıcı Kapları Proje kapsamında patlatma yapılacaktır. Patlayıcıların boş kapları canlılar için tehlike arz edebilir. Bunun sebebi patlayıcının ambalajının delinmesi, yırtılması sonucu patlayıcı kapları yanıcı ve/veya patlayıcı etki gösterebilir. Patlayıcı madde boş kapları Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (TAKY) kapsamında (atık mühimmat) ve (diğer atık patlayıcılar) kod numaraları ile tehlikeli atık olduğu 22

28 belirlenmiştir. Bu atıklar ayrı biriktirilecek ve tehlikeli atık taşıma lisansı olan bir araç ile bertaraf merkezlerine gönderilerek bertaraf edilecektir. Bertaraf işlemi TAKY hükümlerine uygun olarak yerine getirilecektir. 1.ç.7- Emisyon Miktar ve Özellikleri Tesiste çalışacak olan araçlarda yakıt olarak motorin kullanılacaktır. Tesiste 1 adet ekskavatör, 2 adet kamyon ve 1 adet Wagon drill olmak üzere toplam 4 adet araç kullanılacaktır. Yükleyici ve kamyonun günde yaklaşık olarak saatte 100 litre motorin kullanılacağı kabul edilirse, saatte tüketilecek motorin miktarı: Yapılacak hesaplamalarda kullanılacak kirlilik faktörleri kg/saat olarak verildiğinden 1 lt motorin = 0,85 kg motorin olarak hesabı yapılacaktır. Tüm makinelerin aynı anda çalıştığı varsayılarak yapılan hesaplamalarda tüketilecek yakıt miktarı (0.85 kg/lt x 100 lt/sa = 85 kg/sa) 85 kg/sa olarak bulunur. Tablo.10- Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri KİRLETİCİ DİESEL(kg/lt) Karbonmonoksit 9.7 Hidrokarbonlar 29.0 Azot Oksitler 36.0 Kükürt Oksitler 6.5 Yukardaki değerlere göre kirletici miktarları Tablo-10 da verilmiştir. Tablo.11- Kirletici Miktarları Kirletici Kg/lt Hesaplanan Değer Karbonmonoksit 9,7 9,7 kg/l x 85kg/saat /1000 kg/l = 0,82 kg/h Hidrokarbonlar 29,0 29 kg/l x 85kg/saat/1000 kg/l = 2,465 kg/h Azot Oksitler kg/l x 85kg/saat/1000 kg/l = 3,060 kg/h Kükürt Oksitler 6,5 6,5 kg/l x 85kg/saat/1000 kg/l = 0,552 kg/h Emisyon faktörleri, Prof.Dr. Aysen Müezzinoğlu nun Hava Kirliliği ve Kontrolünün Esasları-1987 adlı eserinden alınmıştır. Tablo.12-Makinelerden Kaynaklanacak Gaz Emisyonlarının Sınır Değerleri Kirletici Parametreler Makinelerden Kaynaklanacak Emisyon Miktarları(kg/saat) Sınır (kg/saat) Karbonmonoksit 0, Hidrokarbonlar 2,465 - Azot Oksitler 3,06 40 Kükürtdioksit 0, Değeri Yapılan hesaplamalar neticesinde iş makinelerinin kullanımından kaynaklanacak kütlesel emisyon miktarının, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği nde bu emisyonlar için belirlenen sınır değerlerin altında kaldığı görülmektedir. Patlatmadan dolayı oluşacak emisyon için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne müracaat edilecektir. 23