İÇİNDEKİ L E R. 80. Giriş. Özel borç ilişiklerinin konusu ve sözleşme tiplerine genel bakış... 1

Transkript

1 İÇİNDEKİ L E R <Parentez içindeki sayılar sahifeleri gösterir.) Sahife 80. Giriş. Özel borç ilişiklerinin konusu ve sözleşme tiplerine genel bakış... 1 I. Genel olarak (1). II. Borçlar kanunumuzun ve özel kanunların düzenlediği sözleşme tipleri (1). 1) Borçlar kanunumuzun düzenlediği sözleşme tipleri (1). 2) Özel kanunların düzenlediği sözleşme tipleri (2). 3) Borçlar Kanunumuz ile Ticaret Kanunumuz arasındaki ilgi (3). III. Borçlar Kanunumuzun düzenlemediği sözleşme tipleri (5). 1) Borçlar Kanunumuzun ve özel kanunların düzenlemediği tek sözleşme tipleri (adsız sözleşmeler). (5). a. Satış için bırakma sözleşmesi (6). b. Sulh 'sözleşmesi (8). 2) Borçlar Kanunumuzun ve özel kanunların düzenlemediği geniş anlamda karma sözleşme tipleri (9). a. ikiz sözleşme (tiplerin birleştirilmesi sözleşmesi) (10). aa) Açıklanması (10). bb) Hükümleri (10). b. İki tipli sözleşme (melez sözleşme) (11). aa) Açıklanması (11). bb) Hükümleri (12). c. Çeşitli tipleri bir arada toplamış sözleşme (dar anlamda karma sözleşme) (13). aa) Açıklanması (13). bb) Hükümleri (13). V. Borçlar Kanunumuz yönünden elden sözleşme (aynî sözleşme) ile borçlandın«sözleşme (taahhüt sözleşmesi) arasındaki ilişik (14). 1) Elden sözleşme ve borçlandırıcı sözleşme ayırımı (14). 2) Bu ayırımın faydasızlığı (14). V. Borçlar Kanunumuzun ikinci kısmının başlığı ve sistematiği (15). 1) Başlık (15). 2) Sistematik (16). a. Devir borcu doğuran sözleşmeler (16). b. Kullandırma borcu doğuran sözleşmeler (16). c. İş yapma borcu doğuran -sözleşmeler (16). d. Bir tehlike yüklenme borcu doğuran sözleş- aıeler (16).

2 BİRİNCİ KISIM DEVİR BORCU DOÜURAN SÖZLEŞMELER BİRİNCİ BÖLÜM SATIM SÖZLEŞMESİ Birinci Fasıl SATIM SÖZLEŞMESİNE GENEL BAKIŞ 81. Satım sözleşmesinin doğurduğu mes eleler ' I. Satım sözleşmesinin önemi (17). II. Satım sözleşmesi ile ilgili hükümlerin (satım hukukunun) yayılması (18). 1) Satım hukukunun genel kaideleri meydana getirmesi (18). 2) Satım hukukunun eşya satımı dışına yayılması (18). III. Satım sözleşmesi ve devir muamelesi arasındaki ilişik (20). 1) Alman Hukukundaki durum (20). 2) Fransız Hukukundaki durum (23).. 3) İsviçre/Türk Hukukundaki durum (25). 4) Mes elelerin hukuk politikası yönünden takdiri (26). IV. Borçlar Kanunumuzun satışı düzenleyen hükümlerine toplu bakış (28). Saliifc İkinci Fasıl EŞYA SATIMI SÖZLEŞMESİ 82. Satım sözleşmesinin meydana gelmesi ve tehlike ile yararın (hasar ve nef iıı) alıcıya geçişi... I. Genel olarak (29). II. Satım sözleşmesinin meydana gelmesi (30). 1) Eşya (satılan - mebi) (30). 2) Fiat (bedel - semen) (31). a. Yabancı para ile fiat tesbiti (32). b. Fiatm belirli olması (33). c. Fiatm yüksekliğini serbestçe tayin serbestîsi (36). d. Eşyanın değeri ile satış bedeli arasında uygunluk gerekmemesi (36). 3) Değiştirme (Mübadele) taahhüdü (37). a. Taahhüdün şekli (37). b. Değiştirme taahhüdünün borçlândırıcı mahiyeti (38). III. Satım sözleşmesinin doğurduğu borçlara toplu bakış (38). 1) Satım sözleşmesinin doğurduğu karşılıklı borçlar (38). a. Satıcının borçlan (39). b. Alıcının borçları (39). 2) Satım sözleşmesinden doğmuş borçların ifa sırası (39).. IV. Satım sözleşmesinde tehlike ve yararın (Hasar ve nefin) alıcıya geçmesi (40). 1) Tehlike (Hasar) kavramı (40). 2) Tehlikenin, alıcıya geçişi konusunda uygulanan başlıca sistemler- (42). a. Çeşitli sistemler (42). b. Çeşitli sistemlerin, hukuk.

3 Sahife politikası yönünden tenkidi ve sonuç (43). 3) Borçlar Kanunumuza göre satım sözleşmesinde tehlikenin (Hasarın) alıcıya geçmesi (44). a. Tehlikenin alıcıya geçmesi için gerekli şartlar (45). aa. Satım sözleşmesinin tamamlanmış olması (45). bb. Tehlikenin meydana gelmesi (45). cc. Satılanın belirli bir eşya olması (46). aaa. Özel vasıfları ile belirtilmiş eşya satımında (46). bbb. Cinsi ile belirtilmiş (nev en muayyen) eşya satımında (47). ccc. Mesafeli satımda (uzak satımda - gönderme suretiyle satımda) (50). bb. Tehlikenin (hasarın) alıcıya geçişi (53). aa. Kaide (53). bb. İstisnaları (55). aaa) Tarafların anlaşması (hususî şartlar) (55). bbb) Halin icabı (56). ccc) Ticaret Kanunumuzun koyduğu istisnalar (57). 4> Borçlar Kanununuza göre tehlike ile birlikte yararın (nef in) de alıcıya geçmesi (59). 83. Satıcının satılanı teslim ve satılandaki maddî bozuklukları sağlama (maddî ayıpları tekeffül) borçları I. Satıcının borçlan (60). 1) Genel olarak (60). 2) Satılanı teslim borcu (61) 3) Satıcının yan (fer î) borçları (62). a. Satılanı gönderme borcu (62). b. Satılanı muhafaza borcu (63). c. Teslim masraflarını ödeme borcu (64). II. Satıcının borçlarını ifadan kaçınması (temerrüdü) (64). 1) Genel olarak satımda i satıcının (borçlunun) temerrüdü (64). a. Temerrüdün şartları (65). b. Temerrüdün hükümleri (66). 2) Vâdeli ticarî satım sözleşmesinde satıcının temerrüdü (66). a. Temerrüdün şartları (67). aa) Satım sözleşmesinin ticarî mahiyet taşıması (67). bb) Satım sözleşmesinde belirli bir teslim süresinin kararlaştırılması (68). cc) Satıcının belli süre içinde satılanı teslim etmemiş olması (68). b. Temerrüdün hükümleri (68). aa) Kesin vâdeli muamele karinesi (68). bb) Gecikmiş ifanın reddolunmuş sayılması karinesi (69). aaa) Tazminatın genel hükümlere göre hesaplanması (71). bbb) Tazminatın BK. 188 deki özel hükme göre hesaplanması (71). III. Satıcının satılandaki bozuklukları sağlama (maddî ayıpları tekeffül) borcu (73). 1) Genel olarak (73). 2) Gerekli vasıfların bulunmamasından doğan sağlama (kanundan doğan sağlama - kanunî tekeffül) (74). a. Hukukî mahiyeti (74). b. Şartları (74). aa) Satılanın henüz tehlike geçmeden bozuk! (ayıplı) olması (74). bb) Satılandaki bozukluğun önemli olması (78). cc) Satılandaki bozukluğun gizli olması (79). aaa) Alıcının bildiği bozukluklar (79). bbb) Alıcının bilmesi gerekli bozukluklar (80). dd) Satılanın muayene edilmiş ve bozuklukların satıcıya bildirilmiş (ihbar edilmiş) olması (80). aaa) Alıcının satılanı muayene etmiş olması (81). bbb) Alıcının bozukluğu satıcıya bildirmesi (ihbarı) (83). ccc) Alıcının mesafeli satımlar

4 daki ek görevleri (86). 3) Bildirilmiş (garanti edilmiş) vasıflardan doğan sağlama (89). a. Vasıf bildirmenin hukukî mahiyeti (90). b. Vasıf bildirmenin şekli (91). c. Vasıf bildirmenin konusu (93). 4) İsbat yükü (94). 5) Gerekli veya bildirilmiş vasıfların bulunmamasından doğan sağlamanın hükümleri (95). a. Alıcının parça (özel vasıflarıyla belirtilmiş eşya) satımındaki haklan (95). aa) Alıcının seçim hakkı (96). bb) Alıcının sözleşmeden dönmesi (fesih) (96). aaa) Sözleşmeden dönmenin özellikleri (96). bbb) Dönmenin (feshin) câiz bulunmaması (98). ccc) Sözleşmeden dönmenin (yani feshin) sonuçları (100). cc) Satış bedelinin indirilmesi (semenin tenzilini) isteme hakkı (103). aaa) Hukukî mahiyeti (103). bbb) İndirmenin hesaplanması tarzı (104). b) Alıcının cins (eşya) satımındaki hakları (105). aa) Satılanın değiştirilmesini istemek hakkı (105). bb) Fesih veya satış bedelinin indirilmesini isteme hakkı (106). c) Alıcının genel hükümlerden faydalanabilme hakkı (106). aa) Alıcının irade bozukluğuna dayanarak sözleşmeyi iptal edebilmesi (106). aaa) Alıcının temelde yanılmaya dayanabilmesi, bbb) alıcının aldatmaya (hileye) dayanabilmesi (108). bb) Alıcının eksik ifaya dayanarak tazminat isteyebilmesi (108). 6) Sağlamadan (Tekeffülden) doğan haklarda yıllanma (109). a) Yıllanma (müruru zaman) süresi (109). aa) Bir yıllık süre (109). bb) Bir yıldan uzun süre (110). aaa) Tarafların anlaşması ile sürenin uzaması (110). bbb) Aldatma (hile) sonucu sürenin uzaması (110). ccc) Taşınmaz (gayrimenkul) satımında sürenin uzaması (110). cc) Bir yıldan kısa süre (111). b) Yıllanmanın öne sürülememesi (111). c) Def i hakkı (111). 7) Sağlamadan (Tekeffülden) doğan sorumluluğun bir anlaşma ile sınırlanması (112). 84. Satıcının satılan üzerindeki mülkiyeti devir ve haktaki bozuklukları sağlama (zapta karşı tekeffül) borçları I. Genel olarak (112). II. Satıcının satılan üzerindeki mülkiyeti devir borcu (113). III. Satıcının hakkı sağlama (zapta karşı tekeffül) borcu (114). 1) Sağlama hükümlerinin genel hükümlerle ilişiği (114). 2) Sağlama hükümlerinin önemi ve uygulama alanı (115). 3) Hakkı sağlama borcunun doğması için gerekli şartlar (116). a. Satılanın alıcıya teslim edilmiş olması (116). b. Satılana üçüncü kişinin el koymuş (zaptetmiş) veya alıcının onun hakkını tanımış olması (117). c. Satım yapıldığı zamanda mevcut bir hak sebebiyle satılana el koyulmuş olması (118). d. Alıcının üçüncü kişinin dâvasından (veya iddiasından) satıcıyı haberdar etmesi (118). aa) Alıcının üçüncü kişinin hakkına itiraz etmesi halinde (119). bb) Alıcının üçüncü kişinin hakkını kabul etmesi halinde (120). 4) Hakkı sağla-

5 ma borcunun doğurduğu hükümler (Alıcının hakları) (121). a. Alıcının tamame elkoyma halindeki hakları (121). aa) Sözleşmenin ortadan kalkması (münfesih olması) (121). bb) Tazminat (122). b. Alıcının kısmen elkoyma Halindeki hakları (123). aa) Tazminat (123). bb) Sözleşmeden dönme (fesih) (123). 5) Sağlama ile ilgii hükümlerin uygulanamıyacağı haller (124). a. Alıcının elkoyma tehlikesini bilmesi (124). b. Sağlama borcunu kaldıran bir anlaşmanın bulunması (125). 6) Haktaki bozukluğu sağlamada isbat yükü ve yıllanma süresi (126). a. İsbat yükü (126). b. Yıllanma (müruru zaman) (126). 85. Alıcının borçları ve alıcının temerrüdü I. Genel olarak (127). II. Alıcının borçları (127). 1) Satış bedelini ödeme borcu (127). a. Satış bedelinin tayini (127). b. Satış bedelinin muacceliyet anı (127). c. Satış bedelinin faizi (128). 2) Eşyayı teslim alma borcu (129). 3) Alıcının yan (fer i) borçları (130). III. Alıcının satış bedelini ödememede direnmesi (temerrüdü). (130). 1) Peşin satımda alıcının temerrüdü) (130). a. Şartları (130). aa) Peşin satım bulunması (130). bb) Alıcının satış bedelini ödemede temerrüde düşmesi (130). b. Hükümleri (satıcının hakları) (131). aa) Fesih (131). bb) Tazminat (131). 2) Satılanın önceden teslim edildiği satımda (132). a. Şartları (132). aa) Satılanın önceden teslim edilmiş olması (132). bb) Alıcının temerrüdü (132). b. Hükümleri (132). aa) Kaide: Tazminat (132). aaa) Genel olarak (132). bbb) Ticarî satımda (132). bb) İstisnaları: Dönme (fesih) (134). 86. Eşya satımının başlıca çeşitleri I. Genel olarak (134). II. Taşınmaz (gayrimenkul) satımı sözleşmesi (135). 1) Satımın konusu (135). a. Arazi (135). b. Madenler (136). c. Tapu siciline sürekli ve bağımsız olarak kaydedilmiş haklar (136). 2) Taşınmaz satımı sözleşmesinin şekli (137). a. Satım sözleşmesinin resmen tanzimi (137). b. Satım sözleşmesinin resmen düzenlenecek kısımları (138). c. Taşınmaz satımı için verilmiş vekillik sözleşmesinin şekli (140). d. Tapuya kayıtlı olmayan taşınmaz satımında şekil (140). e. Şekle uyulmamış olmanın sonucu (142). 3) Tapuya tescil (yazım) (143). 4) Satıcının bozuklukları sağlama (maddî ayıpları tekeffül) borcu (144). 5) Tehlike ve yararın (hasar ve nef in) alıcıya geçişi (146). III. Taşınmaz (gayrimenkul) satım vaadi sözleşmesi ve satım hükümleri doğuran diğer sözleşmeler (147). 1) Taşınmaz satım vaadi sözleşmesi (147). a. Konusu (147). b. Şekli (149). 2) Satım hükmü doğuran diğer sözleşmeler (150). a. Geri alım sözleşmesi (bey i bilvefa) (150). aa) Konusu (150). bb) Şekli

6 (151). b. Alım sözleşmesi (iştira mukavelesi (151). aa) Konusu (151). bb) Şekli (151). c. Ön alım sözleşmesi (şüf a mukavelesi (151). aa) Konusu (151). bb) Şekli (153). IV. Nümune üzerine satım sözleşmesi (153). 1) Açıklanması (153). 2) Hükümleri (154). V. Deneme veya sınama ile satım (tecrübe veya muayene şartı ile satım) (155). 1) Açıklanması (155). 2) Hükümleri (156). a. Satılanın satıcıda bulunması halindeki durum (156). b. Satılanın alıcıya teslim edilmiş olması halinde durum (157). VI. Taksitle satım (158). 1) Açıklanması (158) 2) Hükümleri (160). a. Satıcının seçim hakkı (160). b. Satıcının sözleşmeden dönme (fesih) hakkı (161). aa) Sözleşmeden dönebilme için gerekli şartlar (161). aaa) Sözleşmeden dönme hakkının saklı tutulması (161). bbb) Alıcının ödemede temerrüde düşmesi (161). ccc) Son süre tayini (161). bb) Sözleşmeden dönmenin hükümleri (162). aaa) İfa edilmiş edimlerin karşılıklı olarak geri verilmesi (162). bbb) Satıcının ek talepleri (162). cc) Sözleşmeden dönmenin (feshin) sonuçlarını düzenleyen hükmün emrediciliği (162). VII. Arttırma (müzayede) (162). 1) Genel olarak (162). 2) Arttırmanın çeşitleri (163). a. Özel arttırma (hususî müzayede) (163). aa) Açıklanması (163). bb) Satım sözleşmesinin meydana gelmesi (163). 3) İhtiyarî açık arttırma (ihtiyarî alenî müzayede) (164). a. Açıklanması (164). b. Arttırma yolu ile satımın meydana gelmesi (164). aa) Teklif (164). bb) İhale (165). c. Arttıranın hukukî durumu (165). aa) Arttıranın teklifi ile bağlılığı (165). bb) Arttıranın ihale bedelini ödeme borcu (166). d) Arttırmayı yaptıranın hukukî durumu (sağlama borcu) (167). e) Arttırma yolu ile satımın hükümleri (167). aa) Taşınır arttırmasında mülkiyetin geçiş anı (168). bb) Taşınmaz arttırmasında mülkiyetin geçiş anı (168). f) Arttırmanın iptali (müzayedenin butlanı) (169). aa) İptalin şartları (169). bb) İptale yetkili olan ve iptal süresi (170). cc) İptalin hükmü (170). 4) Cebrî açık arttırma (cebrî müzayede) (171). a) Açıklanması (171). 6) Mülkiyeti geçiren muamelenin meydana gelmesi (171). c) Sağlama (Tekeffü) (171. d) Mülkiyetin geçiş anı (172). Sayfa Üçüncü Fasıl HAKLARIN SATIMI SÖZLEŞMESİ 87. Hakların ve diğer maddî olmayan konuların satımı sözleşmesi 173 I. Genel olarak (173). II. Hakların satımı (174). 1) Satım sözleşmesinin konusu (174). 2) Satım sözleşmesinin doğurduğu borçlar (174) a. Satıcının sağlama (tekeffül) borcu (174). aa)

7 Hakkın varlığından sorumlu buunma (174). bb) Borçlunun ödeme gücünden sorumlu bulunma (175). b) Satıcının eşyanın zilyetliğini sağlama borcu (175). III. Diğer maddî olmayan konuların satımı (176). İ K İ N C İ B Ö L Ü M TRAMPA SÖZLEŞMESİ 88. Trampa sözleşmesi I. Trampa kavramı (177). 1) Genel olarak (177). 2) Benzer sözleşmelerden ayrılması (178). II. Trampa sözleşmesine uygulanacak hükümler (178). 1) Satıcı ve ahcinın borçları ile ilgili satım hükümlerinin kıyasen uygulanması (179). 2) Sağlama ile ilgili satım hükümlerinin kıyasen uygulanması (179). a. Maddî bozuklukları sağlama (maddî ayıpları tekeffül) (179). b. Haktaki bozukluklar yüzünden sağlama (zapta karşı tekeffül) (180). ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ 89. Bağışlama sözleşmesinin tarifi, meydana gelmesi ve çeşitleri 181 I. Genel olarak (181). II. Tarifi ve unsurları (182). 1) Bir malvarlığın tevcihi (182). 2) Malvarlığı tevcihinin karşılıksız (ivazsız) olması (184). 3) Tarafların anlaşması (185). III. Bağışlama sözleşmesinin meydana gelmesi için gerekli şartlar (186). 1) Tarafların ehil olması (186). a) Bağışlayanın ehliyeti (186). b) Bağışlananın ehliyeti (187). 2) Bağışlamanın bağışlanan tarafından kabulü (187). 3) Bağışlamada uyulması gerekli şekil (188). a) Elden bağışlamada (188). b) Bağışlama vaadinde (189). IV. Bağışlama sözleşmesinin çeşitleri (190). 1) Şartlı ve yükümlü (mükellefiyetli) bağışlama (190). a) Yüküm (mükellefiyet) kavramı (190). b) Yükümün ifası (191). aa) Yükümün ifasını istemeğe yetkili olanlar (191). bb) yükümü yerine getirmek zorunda olan (192). 2) Ölüme bağlı bağışlama (192). a) Bağışlayanın ölümü halinde hüküm doğuran bağışlama (192). b) Dönme şartıyla yapılmış bağışlama (vahibe rücu şartıyla hibe) (193). 3) Karma (muhtelit) bağışlama (194).

8 90. Bağışlama sözleşmesinin hükümleri ve sona erimesi I. Bağışlama sözleşmesinin hükümleri (194). 1) Bağışlayanın ifa etmeme yüzünden sorumluluğu (195). 2) Bağışlayanın maddî bozukluk (ayıp) ve haktaki bozukluk (zapta karşı tekeffül) sebebiyle sorumluluğu (195). II. Bağışlama sözleşmesini sona erdiren sebepler (196). 1) Bağışlama sözleşmesinden dönme (rücu) (196). a) Elden bağışlama ve ifa edilmiş bağışlama vaadinden dönme (196). aa) Dönme sebepleri (196). bb) Dönmeyi öne sürmeye yetkili olanlar (197). cc) Dönme (rücu) beyanının hukukî mahiyeti (197). b) Bağışlama vaadinden dönme (199). aa) Dönme sebepleri (199). bb) Dönmenin hükmü (199). 2) Bağışlayanın ölümü (200). İKİNCİ KISIM KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER BİRİNCİ BÖLÜM EŞYAYI KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER Birinci Fasıl KARŞILIK MUKABİLİNDE KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER 91. Alelâde kira sözleşmesi kavramı, meydana gelmesi ve hükümleri I. Genel olarak (201). II. Kira sözleşmesinin tarifi ve unsurları (203). 1) Bir eşyanın bulunması (203). 2) Eşynm kullanılmasının terkolunması (203). 3) Eşyanın kullanılması için bir karşılık (ivaz) tayin olunması (204). a) BK. muza göre kiranın yüksekliği (205). b) Hâlen yürürlükteki sisteme göre kiranın yüksekliği (205). 4) Tarafların anlaşması (207). a) Şekil (207). b) Tarafların ehliyeti (208). III. Alelâde kira sözleşmesinin hükümleri (209). 1) Kiralayanın borçları ve kiracının hakları (209). a) Kiralayanın borçları (210). aa) Kiralananı sözleşme uyarınca kullanmağa everişli durumda teslim (maddî bozuklukları sağlama - maddî ayıpları tekeffül) borcu. (210). bb) Kiralananı kira süresince sözleşme uyarınca kullanmağa elverişli durumda bulundurma borcu (211). cc) Haktaki bozuklukları sağlama (zapta karşı tekeffül borcu) (212). dd) Vergi ve tamir masraflarını ödeme borcu (212). b) Kiracının hak-

9 lan (213). aa) Kiracının, kiralananın gerektiği şekilde teslim edilmemesi halindeki hakları (213). aaa) Bozukluğun giderilmesini isteme (213). bbb) Kira sözleşmesinden dönme (rücu). (214). ccc) Kira bedelinin indirilmesi (214). ddd) Tazminat (215). eee) Kiracının bu haklarından vazgeçmesi (215). bb) Kiracının kira konusuna üçüncü kişinin elkoyması halindeki hakkı (216). 2) Kiracının borçları ve kiralayanın hakları (216). a) Kiracının borçları (216). aa) Kiralananı özenle kullanma borcu (216). bb) Kiralanandaki bozukluğu ve üçüncü kişinin iddialarım bildirme (ihbar) borcu (218). cc) Kira bedelini ödeme borcu (218). aaa) Genel olarak (218). bbb) Kullanmanın imkânsızlığına rağmen kira bedelini ödeme (220). dd) Kiralananın tamirine katlanma borcu (221) ee) Temizlik ve küçük tamir masraflarını ödeme borcu (221). ff) Kiralananı zarardan koruma borcu (222). b) Kiralayanın hakları (222). aa) Kiralayanın kira konusunu özenle kullanmayan kiracı karşısındaki hakları (222). aaa) İfa ve tazminat hakkı (222). bbb) Sözleşmeden dönme (rücu) ve tazminat hakkı (222). bb) Kiralayanın bildirme borcunu ifa etmeyen kiracıdan tazminat isteme hakkı (223). cc) Kiralayanın kiranın ödenmemesi sebebiyle sözleşmeyi fesih hakkı (224). dd) Kiralayanın kirayı ödemeyen kiracının eşyasını hapis hakkı (224). aaa) Şartları (224). bbb) Hükümleri (228). ccc) Sona ermesi (229). ee) Kiralayanın zarurî tamirata izin vermeyen kiracısını boşaltma hakkı (229). 3) Kiracının kira hakkını devir yetkisi (229). a) B.K. muza göre (229). aa) Alt (ikinci) kira sözleşmesi (230). aaa) Alt kiralayan (kiracı) ve alt kiracı arasındaki ilişik (230). bbb) Kiralayan ile alt kiralayan (kiracı) arasındaki ilişik (231). ccc) Kiralayan ile alt kiracı arasındaki ilişik (231). bb) Kiranın devri (231). aaa) Kiracı ile devrolunan arasındaki ilişik (232). bbb) Kiralayan ile kiracı arasındaki ilişik (232). ccc) Kiralayan ile devrolunan arasındaki ilişik (232). b) GKK. na göre (232). 4) Kiracının kiracılık hakkının korunması (234). a) BK. muza göre (234). aa) Kiralanana el koyulması (zapt) halinde (234). bb) Kiralananın satımı halinde (234). aaa) Kiralanan üzerindeki mülkiyetin üçüncü kişiye geçmesi halleri (235). bbb) Kiralanan üzerindeki mülkiyetin üçüncü kişiye devrinin doğurduğu hukukî sonuçlar (236). ccc) Taşınmaz kirasındaki özel durum (237). ddd) Taşınmaz kirasının tapu siciline şerhi (238), cc) Kira sözleşmesinin yenilenmesi halinde (239). b) GKK. na göre (240). aa) Kiralayanın satımı halinde (240). bb) Kiranın yenilenmesi halinde (241). Sahife 92. Alelade kira sözleşmesinin sona ermesi I. Genel olarak (242). II. Borçlar kanunumuza göre kira sözleşmesini sona erdiren sebepler (242). 1) Sürenin bitmesi

10 (242). 2) Sözleşmenin feshi ihbarı (243). a) Feshi ihbar süresi (243). aa) Sürenin uzunluğu (243). bb) Süreye uymamanın sonuçları (244). aaa) Vaktinden önce yapılmış feshi ihbar (245). bbb) Geciktirilmiş feshi ihbar (245). cc) Feshi ihbara yetkili olanlar (245). 3) Kira sözleşmesinin kiranın ödenmemesi sebebiyle feshi (246). a) Feshin şartları (246). aa) Kira bedelini ödememe (246). bb) Kira sözleşmesinin fesholunacağı tehdidi altında süre tayini (246). b) Hükümleri (247). 4) Kira sözleşmesinin muhik sebepler yüzünden feshi (247). a) Şartları (247). aa) Kira sözleşmesinin belirli süreli olması (247). bb) Kiralananın taşınmaz olması (247). cc) Haklı (muhik) bir sebebin ortaya çıkması (247). b) Hükümleri (248). 5) Kiracının iflâsı (249). a) Kiralayanın teminat isteme hakkı (249). b) Kiralayanın sözleşmeden dönme (fesih) hakkı (250). 5) Kiracının ölümü (250). a) BK. na göre (250). b) GKK. na göre (251). III. GKK. na göre kira sözleşmesini sona erdiren sebepler (252). 1) Kiracının borca aykırılıkta bulunmamasına rağmen kiralayana boşaltma (tahliye) hakkı veren sebepler (253). a) Konut ihtiyacı (253). aa) Konut (ikametgâh) kavramı (253). bb) Konut ihtiyacının çevresi (253). cc) Konut ihtiyacının gerçek olması (256). b) İşyeri ihtiyacı (256). aa) İş yeri kavramı (256). bb) İş yeri ihtiyacının çevresi (257). cc) İş yeri ihtiyacının gerçek olması (257). c) Sonradan edinilmiş taşınmazlarda konut ve iş yeri ihtiyacı (258). d) ^Yeniden inşa ve tamir ihtiyacı (261). aa) Yeniden inşa veya esaslı tamir kavramı (261). bb) Yeniden inşa ve esaslı tamir ihtiyacının gerçek olması (262). e) Kiracı veya eşinin aynı belediye hudutları içinde oturabileceği bir yerinin bulunması (263). aa) Kiracı veya eşinin aynı belediye hudutları içinde bir yerinin bulunması (263). bb) Kiracı veya eşine ait olan bu yerin konut olarak kullanılmaya elverişli olması (264). 2) Borca aykırılık bulunmamasına rağmen çıkarılmış kiracıyı korumak amacı güden hükümler (265). a) Kiracının boşalttığı yeri öncelikle kiralama hakkı (265). b) Kiracının öncelikle kiralama hakkını kullanmasını engelleyen kiralayanın sorumluluğu (266). aa) Cezaî sorumluluğu 266). bb) Hukukî sorumluluğu (267). 3) Borca aykırılıktan ötürü kiralayana boşaltma dâvası açma hakkı veren sebepler (267). a) Kiracının yazılı boşaltma (tahliye) vaadinde bulunması (267), aa) Boşaltma vaadini bizzat kiracının yapması (268). bb) Boşaltma vaadinin yazılı olması (269). b) Kiracının kira bedelini ödememesi (269). aa) Kiracının kirayı zamanında ödemekten kaçınması (269). aaa) Kira bedelinin ödenmemesi (269). bb) Bir kira yılı içinde iki haklı ihtar çekilmesi (271). aaa) İhtarın haklı olması (271). bbb) Bir kira yılı içinde iki defa çekilmesi (271). cc) İhtarın yazılı ve açık olması (272). c) Kiracının kiralananı yetkisiz başkasına kiralaması (272). 4) Bo-

11 Sahife şaltma dâvasında usulle ilgili hükümler (273). a) Görevli mahkeme (273). b) Dâva açma zamanı (274). IV. Kira sözleşmesinin sona ermesinn doğurduğu hükümler (276). 1) Geri vermenin konusu (276). 2) Geri verme zamanı (277). 3) Geri verme yeri (277). 93. Ürün (hasılat) kirası sözleşmesi... I. Genel olarak (277). II. Ürün kirası sözleşmesinin tarifi, unsurları ve benzerlerinden ayrılması (278). 1) Tarifi ve unsurları (278). a) Ürün veren bir eşya veya hakkın bulunması (278). b) Eşya veya haktan ürün toplamanın birine bırakılması (280). c) Eşya ve hak terkinin bir karşılık mukabilinde yapılması (282). d) Tarafların anlaşması (283). 2) Ürün kirası sözleşmesinin benzerlerinden ayrılması (284). a) Alelâde kira ve ürün kirası (284). b) Satım ve ürün kirası (285). III. Ürün kirası sözleşmesinin hükümleri (285). 1) Kiralayanın borçları (285). a) Kiralananı sözleşme uyarınca kullanmaya elverişli durumda teslim borcu (285). b) Kiralanandaki bozuklukları sağlama (zapta karşı tekeffül) borcu (286). c) Esaslı tamir masraflarını ödeme borcu (286). d) Yüküm ve vergileri ödeme borcu (287). 2) Kiracının borçları (287). a) Kiralananı iyi işletme borcu (287). b) Kiralananı iyi halde muhafaza borcu (288). c) Kiralanandaki bozukluğu ve üçüncü kişinin iddialarını bildirme borcu (288). d) Kira bedelini ödeme borcu (289). aa) Genel olarak (289). bb) Kullanmanın imkânsızlığına rağmen kira bedelini ödeme borcu (289). cc) Kiracının kira bedelinde indirim isteme hakkı (290). aaa) Şartları (290). bbb) Hükümleri (291). 3) Kiralananın satımı (292). a) Genel olarak (292). b) Taşınmaz üzerinde yapılmış ürün kirasının tapu siciline şerhi (292). 4) Kiranın devri (292). IV. Ürün kirasını sona erdiren sebepler (293). 1) Sözleşmenin feshi ihbarı (293). 2) Sözleşmenin haklı (muhik) sebepler yüzünden feshi (294). 3) Sözleşmenin kira bedelinin ödenmemesi yüzünden feshi (294). 4) Sözleşmenin kira bedeli dışındaki hükümlerine aykırılık yüzünden dönme (fesih) (294). 5) Kiracının iflâsı (295). 6) Kiracının ölümü (295). V. Ürün kirasının sona ermesinin doğurduğu sonuçlar (296). 1) Kiracının borçları (296). 2) Kiralayanın borçları (296). 277

12 İkinci Fasıl KARŞILIKSIZ KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞME 94. Ariyet sözleşmesi I. Ariyet sözleşmesinin tarifi ve unsurları (298). 1) Bir eşya veya hakkın bulunması (298). 2) Eşya veya hakkı kullanmanın birine terki (299). 3) Kullanma terkinin parasız (karşılıksız) olması (299). 4) Tarafların anlaşması (299). II. Ariyet sözleşmesinin hükümleri (300). 1) Ariyet alanın (müsteîrin) borçları (300). a) Ariyet konusunu (müstearı) sözleşme uyarınca kullanma (300). b) Ariyet konusunu muhafaza etme (301). c) Birlikte ariyet alanların sorumluluğu (301). 2) Ariyet verenin (muîrin) borcu (301). III. Ariyet sözleşmesinin sona ermesi (302). 1) Ariyet sözleşmesini sona erdiren sebepler (302). a) Sürenin dolması (302). b) Feshi ihbar (302). c) Dönme (rücu) (303). d) Ariyet alanın ölümü (303). 2) Ariyet alanın geri verme borcu (303). Sahife İKİNCİ BÖLÜM SERMAYEYİ KULLANDIRMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞME 95. Ödünç (karz) sözleşmesi I. Genel olarak (304). II. Ödünç sözleşmesinin benzer hukukî ilişiklerden ayrılması (305). 1) Ödünç sözleşmesi ve misli eşyayı saklama (usulsüz tevdi) sözleşmesi (305). 2) Ödünç sözleşmesi ve bankaya para yatırma (mevduat) sözleşmesi (306). 3) Ödünç sözleşmesi ve tasarruf sandıklarına para yatırma sözleşmesi (307). 4) Ödünç sözleşmesi ve kredi açma sözleşmesi (307). 5) Ödünç sözleşmesi ve resmî istikraz tahvili alma (308). III. Ödünç sözleşmesinin tarifi ve unsurları (308). 1) Bir miktar para veya mislî şeyin bulunması (308). 2) Bir miktar para veya mislî eşyanın mülkiyetini terketmeyi vaad etme (309). 3) Ödünç alman para veya mislî eşyayı geri vermeyi vaad etme (309). 4) Bir miktar para veya mislî eşyanın mülkiyetini karşılıksız veya bir karşılık için terketme (309). a) Para veya eşya terkinin karşılıksız yapılması (309). b) Para veya eşya terkinin bir karşılık için yapılması (310). aa) Faiz kavramı (310). bb) Faizin yüksekliği (311). aaa) Alelâde ödünç sözleşmesinde faiz miktarı (311). bbb) Ticarî ödünç sözleşmesinde faiz miktarı (312). 5) Tarafların anlaşması (314). IV. Ödünç sözleşmesinin hükümleri (315). 1) Ödünç verenin (mukrizin) borçları (315). a) Ödünç konusunu teslim borcu

13 xvn Sahife (315). aa) Genel olarak (315). bb) Ödünç alanın borç ödeyemez duruma düşmesi halinde (316). b) Sağlama borcu (316). c) Temerrüt faizi ödeme borcu (317). 2) Ödünç alanın (müstakrizin) borçları (317). a) Ödünç konusunu geri verme borcu (317). aa) Genel olarak (317). bb) Geri verme borcunun mislî eşyanın teslimi anındaki borsa veya piyasa fiyatına göre tayini (318). cc) Geri verme zamanı (319). b) Faiz ödeme borcu (319). c) Masrafları ödeme borcu (319). d) Ödünç konusunu teslim alma borcu (319). 3) Yıllanma (320). V. Ödünç sözleşmesinin sona ermesi (320). 1) Sona erdiren sebepler (320). a) Sürenin bitmesi (320). b) Feshi ihbar (320). 2) Ödünç alanın geri verme borcu (321). ÜÇÜNCÜ KISIM BAŞKASININ HİZMETİNDE VEYA ÇIKARI İÇİN ÇALIŞMA BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER BİRİNCİ BÖLÜM HİZMET (İŞ) SÖZLEŞMESİ 96. Hizmet (iş) sözleşmesi kavramı ve hükümleri Genel olarak (322). 1) Konuya giriş (322). 2) Uygulama alanı (324). 3) Terim (326). II. Hizmet sözleşmesinin tarifi ve unsurları (326). 1) Bir hizmet ediminin bulunması (326). 2) Hizmet ediminin bir süre için vaad olunması (328). 3) Hizmet ediminin bir karşılık (ivaz) için vaad olunması (329). a) Karşılığın çeşitleri (329). b) Karşılığın hesaplanması (333). c) Karşılık ödeme niyeti (333). 4) Tarafların anlaşması (335). a) Tarafların ehliyeti (335). b) Şekli (336). c) Konusu (338). d) Toplu iş sözleşmesi yapılması halinde konunun tesbiti (339). III. Hizmet sözleşmesinin benzerlerinden ayrılması (340). 1) Hizmet sözleşmesi ve eser (istisna) sözleşmesi (340). 2) Hizmet sölzeşmesi ve vekâlet sözleşmesi (341). IV. Hizmet sözleşmesinin hükümleri (342). 1) İşçinin borçları (342). a) İşçinin kanunda açıkça belirtilmiş borçları (342). aa) Şahsen ifa borcu i342). bb) Özenle (htimamla) ifa borcu (344). aaa) Özenle ifa kavramı (344). bbb) Özenle ifa etmemeden ötürü tazminat borcu (345). cc) Götürü hizmet sözleşmesinde işçinin borçları (346). dd) Fazla iş yükleme borcu (347). b) İşçinin hizmet sözleşmesinin mahiyetinden çıkan borçları (349). aa) İş verene ait eşyayı saklama borcu (349). bb) İşverenin talimatını din-

14 xvrıı leme ve denetimine katlanma borcu (349). cc) Sır saklama borcu (350). dd) Bilgi ve hesap verme borcu (351). ee) Tehlike anında yardım borcu (351) 2) İşverenin borçları (351). a) İşi bizzat kabul borcu (351). b) Ücret ödeme borcu (352). aa) Ücretin yüksekliği (352). bb) Götürü hizmet sözleşmesinde ücret (352). cc) İş sahbinin kabulde temerrüdü halinde ücret (354). aaa) Kabulde temerrüdün şartları (355). bbb) Kabulde temerrüdün hükümleri (357). ccc) İş K. na tâbi hizmet sözleşmelerinde kabulde temerrüdün hükümleri (360). dd) İşi yapma imkânsızlığına rağmen ücret (361). aaa) Şartları (361). bbb) Hükümleri (363). ee) Fazla iş yapma halinde ücret (364). ff) Ücreti ödeme (365). aaa) Ödeme günü (365). bbb) Ödeme yeri (366). ccc) Ödemeyi kabule yetkili olan (367). ddd) Ödemenin isbatı (367). gg)) Ücretin bir kısmının avans verilmesi (367). hh) Ücretin teminat altına alınması (368). aaa) İşçinin hapis hakkı (368). bbb) İşçinin işverenin mallarının haczi ve iflâsı halindeki imtiyazlı durumu (368). ccc) Ücretin mahsup edilmezliği (369). ddd) Ücretin bir kısmının alıkonması (370). c) Çırağa san atı öğretme borcu (371). d) İşçiye âlet ve malzeme verme borcu (372). e) İşçiyi koruyucu tedbirleri alma borcu (373). aa) Başlıca koruyucu tedbirler (374). bb) Koruyucu tedbirleri almayan işverenin sorumluluğu (375), cc) BK. 332 ile işçiyi koruyucu kamu hukuku hükümleri arasındaki ilişik (377). f) İşçiye serbest zaman bırakma borcu (377). aa) İşçiye mutad serbest zamanı bırakma borcu (378). bb) iş bulma için zaman verme borcu (379). g) İşçiye hizmet belgesi (şehadetname) verme borcu (380). h) Keşif yapan işçiye bir karşılık ödeme borcu (381). V. Rekabet yasağı sözleşmesi (383). 1) Rekabet yasağının kuruluş şartları (384). a) İşçinin işverenin müşteri çevresi ve sırlarına nüfuz etmesi (384). b) İşverenin rekabet halinde önemli bir zarara uğrayacak olması (385). c) Tarafların anlaşması (387). aa) Ehliyet (387). bb) Şekil (387). cc) Rekabet yasağının sınırlanması (388). dd) Rekabet yasağının devri (389). 2) Rekabet yasağının hükümleri (390). a) İşverenin cezaî şartsız rekabet yasağındaki hakkı (390). b) İşverenin cezaî şarta bağlanmış rekabet yasağındaki hakları (390). 3) Rekabet yasağının sona ermesi (391). a) Çıkarın kalmaması (391). b) İşverenin haksız olarak sözleşmeyi ortadan kaldırması (392). c) İşçinin haklı bir sebeple sözleşmeyi feshetmesi (393). 97. Hizmet (iş) sözleşmesinin sona ermesi I. Genel olarak (394). II. Hizmet sözleşmesini sona erdiren sebebler (394). 1. Sürenin dolması (394). a) Süreli sözleşme kavramı (394). b) Süreli hizmet sözleşmesinde süre dolmasının hükmü (395). c) Süreli hizmet sözleşmesinin zımnen yenilenmesi

15 (396). aa) Sözleşme süresinin dolması (396). bb) Feshi ihbarda bulunmama (396). 2) Feshi ihbar (397). a) Belirsiz süreli hizmet sözleşmesinin feshi ihbarı (397). aa) Feshi ihbar beyanı (398). bb) Feshi ihbar süresi (400). aaa) Sürenin anlaşma ile tesbiti (400). bbb) Sürenin BK. na göre tesbiti (401). ccc) Feshi ihbar hakkının kullanılmasının sınırlanması (402). b) Belirli süreli sözleşmelerin feshi ihbarı (403). aaa) Deneme (tecrübe) süreli hizmet sözleşmesi (403). bb) Hayat süresince veya on yıldan fazla için yapılmış hizmet sözleşmesi (404). c) Feshi ihbarın hükümleri (405). aa) Geçerli bir feshi ihbarın hükümleri (405). aaa) Hizmet sözleşmesinin sona ermesi (405). bbb) Birikmiş ücretin istenmesi (406). ccc) Kıdem tazminatı (406). bb) Geçerli olmayan bir feshi ihbarın hükümleri (408). cc) Kötüye kullanılmış bir feshi ihbarın hükmü (408). 3) Haklı (muhik) sebeble fesih (409). a) Mahiyeti (410), b) Şartları (410). aa) Bir haklı sebebin bulunması (410). aaa) Feshedilenin (karşı tarafın) şahsından doğan sebebler (412). bbb) Feshedenin şahsından doğan sebebler (416). ccc) Objektif sebebler (416). bb) Haklı sebep yüzünden hizmet ilişiğine devamın imkânsızlaşması (417). cc) Fesih beyanı (418). c) Hükümleri (420). aa) Geçerli bir haklı sebeble feshin hükümleri (420). aaa) Hizmet sözleşmesinin sona ermesi (420). bbb) Tazminat (421). oû Haklı sebebin sözleşmeye aykırı bir davranıştan ibaret olması (421). jj) Haklı sebebin sözleşmeye aykırılık dışında kalan bir olaydan doğması (422). y) I K. na tâbi hizmet sözleşmelerinde tazminat (kıdem tazminatı) (423). bb) Geçersiz bir haklı sebeble feshin hükümleri (423). 4) Ücretin tehlikeye düşmesinden ötürü fesih (424). a) İşverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi halindeki durum (424). aa) Şartları (424). bb) Hükümleri (425). aaa) Teminat verilinceye kadar işi yapmaktan kaçınma (425). bbb) Hizmet sözleşmesini fesih (425). ccc) İşverenin iflâsı halindeki özel durum (425). b) İşçinin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi halindeki durum (426). 5) Ölüm (426). a) İşçinin ölümü (426). b) İşverenin ölümü (427). Sahife İ K İ N C İ B Ö L Ü M ESER (İSTİSNA) SÖZLEŞMESİ g 98. Eser (İstisna) sözleşmesi kavramı ve hükümleri I. Genel olarak (427). II. Tarifi ve unsurları (428). 1) Bir eser meydana getirme (428). a) Eser kavramı (428). b) Meydana getirme (imal) (430). 2) Eser için bir karşılık (ücret) vaadetme (431). 3) Anlaşma (433). a) Ehliyet (433). b) Şe

16 kil (433). III. Eser sözleşmesinin benzerlerinden ayrılması (435). 1) Eser sözleşmesi ve satım sözleşmesi (435). 2) Eser sözleşmesi ve vekâlet sözleşmesi (436). IV. Eser sözleşmesinin hükümleri (438). 1) Ismarlananın (müteahhidin) borçları (438). a) Eseri hazırlama borcu (438). aa) Özen gösterme borcu (438). aaa) Özen gösterme kavramı (438). bbb) Özen göstermeme halindeki sorumluluk (440). bb) Şahsen ifa ve şahsen yürütme (sevk) borcu (440). aaa) Şahsen ifa ve şahsen yürütme (sevk) (440). bbb) Şahsen ifa vera şahsen sevk etmemenin doğurduğu sorumluluk (442). cc) Çalışma araçları ve âletleri sağlama borcu (442). aaa) Çalışma araçları ve âlet kavramı (442). bbb) Yetersiz çalışma araçları ve âletleri kullanmadan doğan zararlardan sorumluluk (443). dd) İyi malzeme kullanma borcu (444). aaa) Malzemeyi ısmarlananın vermesi halinde (444). bbb) Malzemeyi ısmarlayanın vermesi halinde (445). ccc) Genel ihbar borcu (446). ee) İşe zamanında başlama ve sözleşmeye uygun surette imal borcu (447). aaa) işe zamanında başlama borcu (447). bbb) Eseri sözleşmeye uygun surette imal borcu (448). b) Eseri teslim borcu (449). aa) Teslim kavramı (449). bb) Eserdeki bozuklukları sağlama borcu (450). aaa) Şartları (450). cc) Eserin teslim edilmiş olması (450). 3) Eserin bozuk olması (450). y) Muayene ve ihbarın yapılmış olması (451). g) Eserin kabul edilmemiş olması (454). bbb) Hükümleri (455). cc) Sözleşmeyi fesih (kabulden kaçınma) (456). ^) Ücretin indirilmesini veya eserin tamirini isteme hakkı (458). y) Tazminat (459). ccc) Sağlama borcunun düşmesi (459). ddd) Yıllanma süresi (460). cc) Teslimden evvel eserin yok olması (463). aaa) Eserin kusursuz yokolması (tehlikenin geçişi) (463). bbb) Eserin ısmarlayanın kusuru ile yokolması (465). 2) Ismarlayanın borçları (465). a) Ücreti ödeme zamanı (muacceliyeti (466). b) Ücret tayini biçimleri (467). aa) Götürü ücret (467). aaa) Götürü ücret kavramı (467). bbb) Götürü ücretin hükmü (468). ccc) Götürü ücretin yükseltilmesi (veya sözleşmenin feshi) (469). a) Şartları (469). 3) Hükümleri (471). bb) Takribi gider tayini veya birim fiyatlarına göre tayin edilmiş ücret (473). cc) İşin değerine ve ısmarlananın yaptığı giderlere göre belirtilmiş ücret (474). c) Ücreti ödememenin sonuçları (425). aa) Sözleşmeyi fesih ve tazminat (475). bb) Ücret alacağı için icra veya mahkeme yolu ile takip (475). g 99. Eser sözleşmesini sona erdiren sebebler ve ısmarlananın kanunî ipotek lıakkı (inşaatçı ipoteği) I. Genel olarak (476). II. Eser sözleşmesini sona erdiren sebebler (477). 1) Ismarlayanın sözleşmeyi feshetmesi (477). a)

17 Sahit'e Ismarlayanın takribi gider miktarının çok aşılması sebebiyle feshi (477). aa) Şartları (477). bb) Fesih ve diğer hükümler (478). aaa) Genel olarak (478). bbb) Ismarlayanın arsası üzerine yapılmış inşaatta (479). b) Ismarlayanın tazminat karşılığında feshi (480). aa) Ismarlayanın fesih hakkı (480). bb) Ismarlayanın tazminat ödeme borcu (481). 2) Ismarlayan yüzünden ifanın imkânsızlaşması (481). a) Kusursuz imkânsızlık (482). bb) Kusurlu imkânsızlık (483). 3) Ismarlanan yüzünden ifanın imkânsızlaşması (483). aa) Şartları (484). bb) Hükümleri (484). III. Ismarlananın kanunî ipotek hakkı (inşaatçı ipoteği) (485). 1) Anlamı (485). 2) Kanunî ipoteğin tescili için gerekli şartlar (486). a) Taşınmaz inşaatla ilgili bir alacağın bulunması (486). b) Alacağın tanınmış olması (488). c) Kanunî süresi içinde tescilin istenmesi (489). aa) İpoteğin tescilinde süre (489). bb) İpoteğin tescili (491). aaa) Kesin tescil (491). bbb) Geçici (muvakkat) tescil (492). 3) Hükümleri a) Kesin tescilin hükümleri (495). aa) İnşaatçı ipoteğinin sırası (495). bb) İnşaatçı ipoteği sahiplerinin alacaklarını tahsil yönünden eşit hakka sahip bulunmaları (495). cc) İnşaatçı ipoteği sahibinin önceki sıradaki rehinli alacaklılar karşısındaki hakları (imtiyazları) (495). aaa) Şartları (496). bbb) Hükümleri (496). b) Geçici tescilin hükümleri (497) Yayın (neşir) sözleşmesi... 49«I. Genel olarak (498). II. Yayın sözleşmesinin tarifi ve unsurları (499). 1) Bir edebiyat ve sanat eserinin bulunması (499). 2) Edebiyat veya sanat eserinin üzerindeki yazar hakkının devri (500). a) Yazar hakkının hukukî mahiyeti (500). b) Yazar hakkının devri meselesi ve yayın hakkı (501). 3) Tarafların anlaşması (502). a) Sözleşmenin tarafları (502). b) Sözleşmenin şekli (503). c) Sözleşmenin konusunun kanun ve ahlâka aykırı olmaması (504). III. Yayın sözleşmenin benzerlerinden ayrılması ve özellikleri (505). 1) Yayın sözleşmesinin benzerlerinden ayrılması (505). a) Gerçek yayın sözleşmesi ve gerçek olmayan yayın sözleşmesi (505). b) Yayın sözleşmesi ve komisyon yolu ile yayın sözleşmesi (506). c) c) Yayın sözleşmesi ve satım sözleşmesi (506) d) Yayın sözleşmesi ve eser (istisna) sözleşmesi (507). e) Yayın sözleşmesi ve vekâlet sözleşmesi (507). f) Yayın sözleşmesi ve âdi ortaklık (şirket) sözleşmesi (507). 2) Özellikleri (508). IV. Yayın sözleşmesinin hükümleri (509). 1) Yayınlatanın borçları ve hakkı (509). a) Eseri yayınlayana teslim borcu (509). b) Yazar hakkını devretme ve bu hakkın varlığını sağlama borcu (510). c) Eseri başka suretle çoğaltma ve yaymadan kaçınma borcu (511). d) Eserin kusursuz yok olması halinde ikinci

18 ı nüshasını verme veya yeniden yazma borcu (512). e) Düzeltme ve değişiklik yapma hakkı (513). 2) Yayınlayanın borçları (515). a) Eseri çoğaltma borcu (515). b) Yayma borcu (516). c) Yokolmuş nüshaları yeniden basma borcu (517). d) Eserin yeni baskısını yapma borcu (518). e) Eser metnini geri verme borcu (519) f) Yazarlık ücreti ödeme borcu (520). V. Yayın sözleşmesinin sona ermesi (522). 1) özel sona eriş sebepleri (522). a) Maddî sona eriş sebepleri (522). aa) Eser metninin yokolması (522). b) Kişisel sona eriş sebepleri (524). aa) Yazarın şahsından doğan sona eriş sebepleri (524). bb) Yayınlayanın şahsından doğan sona eriş sebepleri (525). c) Sözleşmenin konusu ile ilgili sona eriş sebepleri (526). aa) Sözleşme amacının ortadan kalkması veya tayin edilmiş sürenin dolması (526). bb) Sözleşmenin feshi (cayma) (526). 2) Genel sona eriş sebepleri (528). Sahife