olmak (Hudson, 1992; Akt: Yapıcı, 2004) mümkündür. Dil bilgisi öretiminin en önemli ilevi, bireyin ana dilinin yapılarını, olanaklarını örenerek

Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 37 Volume: 8 Issue: 37 Nisan 2015 April Issn: LKOKUL ÖRENCLERNE DL BLGS ÖRETMNDE BR YÖNTEM ÖNERS: YARATICI DRAMA SUGGESTION OF A METHOD FOR TEACHING GRAMMAR TO ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS: CREATIVE DRAMA Pınar BULUT Öz Dil bilgisi dile ait kuralları belirleyen bir bilim dalıdır. Dinleme, konuma, okuma, yazma gibi dil becerilerinin gelitirilmesinde ve etkili olarak kullanılmasında dil bilgisi büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle okullarda, farklı sınıf düzeylerinde dil bilgisi konuları öretilmektedir. Ancak dil bilgisi konularının öretiminde hangi yöntemin ya da yöntemlerin kullanılması gerektii önemli bir sorun olarak karımıza çıkmaktadır. Örencileri kurallar arasında sıkmadan, kuralları farklı dil becerileri ile birlikte kullanabilecekleri yöntemler seçilmelidir. Özellikle ilkokullarda Türkçe Öretim Programının felsefesinde de uygun olarak dil bilgisi konularını örencilerin sezerek örenmelerini salayacak aynı zamanda da örencilerin etkin katılımıyla, sosyal, psikomotor, zihinsel becerilerini de gelitirecek yöntemlerden biri yaratıcı dramadır. Bu nedenle bu çalımada dil bilgisi konularının öretiminde yaratıcı drama yönteminin önemi ve gereklilii tartıılmı ve yaratıcı drama yöntemi ile oluturulmu örnek planlara yer verilmitir. Anahtar Kelimeler: Dil Bilgisi Öretimi, Yaratıcı Drama, lkokul Örencileri. Abstract Grammar is a discipline lying down the rules of a language. Grammar is of a great importance for the development and effective use of language skills such as listening, speaking, reading and writing. Therefore, at schools, grammar subjects are taught at different grade levels. However, deciding which method(s) should be used to best teach grammar is still an important issue of debate. Methods that can enable students to use grammar rules in integration with other skills without getting bored should be selected. Particularly at elementary schools, creative drama is one of the methods that can be used to teach grammar intuitively and develop students social, psychomotor and mental skills by encouraging them to actively participate in grammar teaching activities. Thus, the importance of drama method in teaching of grammar subjects is investigated and sample creative drama plans are presented. Keywords: Teaching Grammar, Creative Drama, Elementary School Student. GR Dil bilgisi Türk Dil Kurumu Sözlüünde bir dilin ses, biçim ve cümle yapısını inceleyip kurallarını tespit eden bilim, gramer olarak tanımlanırken, Ergin (1999) dil bilgisini ses, hece, kök, ek, kelime, kelime grupları, cümle gibi dil birliklerini çeitli açılardan inceleyen ve onların kanunlarını tespit eden bilim dalı olarak ifade etmektedir. Dil bilgisi, dili biçimsel ve anlamsal olarak doru kullanmak için gerekli kuralları içerir (Korkmaz, 2005). Dil bilgisi kurallarının temel amacı bireylerin etkili ve verimli sözlü/yazılı anlatım etkinlikleri gerçekletirmesini salamaktır (Yaman, 2009). Bireylerin dili etkili olarak kullanmaları için farklı dil becerileri ile dil bilgisi kurallarını uygulamaları gerekir. Bunun için dil bilgisi konularının öretimi yapılmaktadır. Dil bilgisi öretimi ile dile ilikin saygıyı ve özgüveni oluturmak, dil baarısını artırmaya yardımcı olmak, yabancı dil öretimini kolaylatırmak, dil ve kültüre ilikin farklılıklara yönelik hogörüyü arttırmak, bilimsel yöntem ve analitik düünmeyi öretmek, dili kötüye kullananlara karı dili korumak, dilin sorunlarını anlamaya yardımcı Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eitim Fakültesi, Sınıf Öretmenlii Anabilim Dalı

2 olmak (Hudson, 1992; Akt: Yapıcı, 2004) mümkündür. Dil bilgisi öretiminin en önemli ilevi, bireyin ana dilinin yapılarını, olanaklarını örenerek açık, salam ve daha etkili iletiim gerçekletirmesini salamaktır (Maden, 2010a: 29) Dilbilgisi öretiminde temel olarak üç yaklaım söz konusudur. Bunlar; kural öretmeye ve tekrara dayalı olan davranıçı yaklaım; bireylerin her dilin dil bilgisini edinebilecek hazır bulunulua sahip olduunu ve sosyal çevre içinde, bu alt yapıyı kullanarak dil bilgisinin edinildii tezini savunan bilisel yaklaım ve dilin edinilmediini, örenildiini savunan yapılandırmacı yaklaımdır (Dolunay, 2014). Yapılandırmacı yaklaımla dil bilgisinde pe pee kurallar öretmek yerine beceriye dönüen örenme ilemlerine aırlık verilmektedir (Güne, 2013: 177). Türkçe Dersi Öretim Programı (1-5 sınıf) (2009) yapılandırmacı yaklaım esas alınarak hazırlanmıtır. Programda dil bilgisi ayrı bir örenme alanı olarak ele alınmamı, bunun yerine dil bilgisi konuları dier örenme alanları içine daıtılmıtır. Programda örenme alanları içinde yer alan dil bilgisi kazanımlarından bazıları unlardır: Dinlediklerinde e ve zıt anlamlı kelimeleri ayırt eder. (2-5. Sınıf) Dinlediklerinde e sesli kelimeleri ayırt eder. (2-5. Sınıf) Önem belirten ifadeleri dikkate alarak okur.(3-5. Sınıf) Yazılarında kelime türlerini ilevine uygun kullanır.(3-5. Sınıf) Anlamlı ve kurallı cümleler yazar.(1-5. Sınıf) Türkçe Dersi Öretim Programında bu türden bir yapılanmanın en önemli sebebi dil bilgisini dinleme, okuma, yazma gibi örenme alanları içinde kullanılabilir hale getirmek yani dilbilgisi kurallarını yalın olarak ezberletmek deil, beceri haline dönütürmektir. Programda dil bilgisi konularının öretiminde sezdirerek, konu adlandırılması yapılmadan öretilmesi yolu benimsenmitir. lkokul örencilerinin bilisel geliim düzeyleri dikkate alındıında bu yolla yapılacak dil bilgisi öretiminin son derece önemli olduu düünülmektedir. Çünkü çocuk için soyut olabilecek kavramların (sıfat, fiil vb.) adlandırılmadan, dilin dier örenme alanları içine yedirilerek ve sezdirme yoluyla daha somut ekilde ve uygulamalı olarak öretilmesi daha etkin bir dil bilgisi öretimini mümkün kılmaktadır. Dil bilgisi öretimindeki en önemli sorunlardan biri konuların öretiminde hangi yöntemin kullanılacaını belirlemektir, çünkü uygun yöntemlerle öretim yapılmadıında örenciler sıkılmakta ve dil bilgisini sevmemektedir (Temizkan, 2014). Birçok örenci için dil bilgisi zorlanılan bir alandır (Korkmaz, 2005). Türkçe derslerinde örencilerin dili, dil bilgisi kurallarına uygun olarak kullanıp kullanmadıklarını belirlemek yerine dile ait kuralları sormak örencilerin dil bilgisi konularına karı olumsuz tutum gelitirmelerine neden olmaktadır (Derman, 2008). Bir örencinin sıfat, edat veya fiilin tanımını ezbere bilmesinin ona hiçbir faydası yoktur. Önemli olan, örencinin Türkçeyi doru, güzel ve etkili bir ekilde uurlu olarak kullanmayı alıkanlık haline getirmesi, okuduu bir metinde veya dinledii bir konuda ilenen fikir ve duyguyu kavrayıp sezebilmesi, ondan zevk alabilmesidir (Özbay, 1997: 15). Dolayısıyla dil bilgisi konularından örencilerin sıkılmasının en önemli sebebi dorudan kural öretimine dayalı bir dil bilgisi öretimidir. Bu nedenle yapıyı açıklama ve örneklendirerek öretime dayalı tümdengelim yöntemi terk edilmelidir (Göçer, 2015). Bu noktadan hareketle örenciyi aktif hale getirecek, aynı zamanda programın felsefesine de uygun olarak, dil bilgisi konularının sezdirme yoluyla öretilebilecei yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Yaman ve Süümlü (2009) yapılandırmacı yaklaıma uygun olarak kullanılan yöntemlerden biri olan senaryo tabanlı öretimin dilbilgisi konularının öretiminde oldukça etkili olduunu, örencinin derse ilgisinin ve motivasyonunun arttıını belirtmektedirler. Yaratıcı drama yöntemi de dil bilgisi öretiminde kullanılabilecek etkili yöntemlerden biridir. Yaratıcı Drama Yöntemi ve Dil Bilgisi Öretiminde Kullanılması Yaratıcı drama, doaçlama, rol oynama vb. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanılarak, bir grup çalıması içinde, bireylerin bir yaantıyı, bir olayı, bir fikri, bir eitim ünitesini, kimi zaman da bir soyut kavramı ya da davranıı, eski bilisel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaantıların gözden geçirildii oyunsu süreçlerde anlamlandırılması, canlandırılmasıdır (San, 1996:149). Drama kendisine özgü yaklaımları ve teknikleri, hedef ve kazanımları olan baımsız bir öretim programına sahip olabilecei gibi, aynı zamanda dier öretim programlarının, öreneni hedeflerine ulatırabilmesi için kullanılabilecek etkili bir yöntemdir (Vural ve Somers, 2012:12). Dolayısıyla drama hem balı baına bir ders hem de derslerin kazanımlarına ulamada kullanılabilecek yöntemlerden biridir.

3 Yaratıcı drama yöntemi katılanlarına yaantılara dayalı, hareket yoluyla, etkileim yoluyla, aktif, sosyal, tartıarak, kefederek, duygusal ve ibirliine dayalı örenme gibi birçok örenme türünü bir arada sunan bir yöntemdir (Karada ve Çalıkan, 2008). Yaratıcı drama eitim sistemi içinde yöntem olarak çok sık kullanılmaktadır. Bunun en önemli nedenlerinden biri eitimin ve yaratıcı dramanın birçok ortak amacının olmasıdır. McCaslin e (2006) göre bunlar: 1. Yaratıcılık ve estetik geliim 2. Eletirel düünme becerisi 3. Toplumsal büyüme ve bakalarıyla ibirlii halinde çalıma becerisi 4. Gelimi iletiim becerileri 5. Ahlaki ve manevi deerlerin geliimi 6. Kendini tanıma 7. Bakalarının deerlerini ve kültürel geçmiini anlama ve takdir etme amaçlarıdır. Dramanın çocukta yaratıcılıı ve hayal gücünü gelitirme, zihinsel kapasiteyi artırma, baımsız düünmeyi salama, duyguları fark etme ve ifade etme ile iletiim becerilerinin gelitirilmesine yönelik olumlu katkıları vardır (Önder, 2012). Dolayısıyla dramanın çocuun zihinsel geliimine, dil geliimine, sosyal geliimine, fiziksel ve pisikomotor geliimine olumlu katkıları olduu söylenebilir (Karada ve Çalıkan, 2008; Maden, 2010a). Bunun yanında drama, örenmenin her aamasında örenme kavramı ile kurduu ba ile kalıcı, etkili ve en önemlisi kullanılabilir bilgi depolanmasını salamaktadır (Uzgören, 2011:33-34). Drama, edilgen olmak yerine katılımcı olmayı, baımlı olmak yerine baımsız olmayı ve karar verebilmeyi ve demokratiklemeyi salar (San, 1996). Drama yönteminin Türkçe dersinde örencilerin okuma, yazma, konuma ve dinleme baarılarını artırdıını ortaya koyan çalımalar vardır (Maden, 2010a). Türkçe dersi öretim programında (1-5. Sınıf) (2009) eletirel düünme, yaratıcı düünme, iletiim, problem çözme, karar verme, kiisel ve sosyal deerlere önem verme becerilerine yer verilmitir. Adı güzel (2012) yaratıcı dramanın bakalarıyla iletiim kurma becerisini gelitirme, eletirel ve baımsız düünme becerilerini gelitirme, yaratıcılıı gelitirme, ibirlii yapabilme-birlikte çalıabilme becerisini gelitirme sosyal duyarlılık oluturma ile sözel ve sözel olmayan dil becerilerini gelitirme amacı olduunu belirtmektedir. Bu noktada programın belirledii becerilerin kazandırılmasında, program ile benzer amaçlar taıyan yaratıcı drama yönteminin kullanılması son derece uygundur. Bunun yanında Türkçeyi doru, güzel ve etkili kullanma becerisi de hem Türkçe hem de ilköretim kademesindeki dier derslerin öretim programlarında yer almaktadır. Dil bilgisi konuları da bu becerinin gelitirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Drama yönteminin kullanıldıı derslerde hem bu amaca hizmet edilebilir hem de dil bilgisi konuları öretilebilir. Drama hangi derste hangi içerik biriminin öretiminde kullanılırsa kullanılsın örenciler temelde dili etkili ve doru kullanma gereksinimi duymaktadır (Vural ve Somers, 2012: 77). Dili doru ve etkili kullanma Türkçe dersinin öncelikli amaçları arasındadır. Dili etkili kullanmanın en önemli artlarından biri de dilbilgisi kurallarını bilmektedir. Göçer (2015) dil bilgisi öretiminde örencilerin bilgiyi hazır bulmamaları gerektiini, bilgi ve kurallara öretmen rehberliinde örenci merakının canlı tutularak bulu yoluyla örenme yaklaımı dorultusunda ulaılması gerektiini belirtmektedir. Yaratıcı drama yöntemi ile örenci aktif, öretmen de rehber olacak ve süreci yönlendirecektir. Bu ekilde bir dil bilgisi öretimi ile örenciye dorudan bilgi ya da kavram öretimi/aktarımı yapılmayacak ve örencinin yapılandırmacı yaklaım dorultusunda programda önerildii gibi sezerek örenmesi salanacaktır. Yine bu yöntemle dilbilgisi konuları ayrı bir ders olarak deil, Türkçe dersinin farklı örenme alanlarıyla oluturulmu bir etkinlikler bütününün içine yerletirilmi olacaktır. Drama yöntemiyle dil bilgisi kurallarını örenme örenci açısından keyifli bir sürece dönüürken, örencinin aktif olmasını da salayacaktır. Ayrıca bu yöntemle soyut olan dilbilgisi konuları daha somut hale getirilebilecektir. Yaratıcı drama ister ders, ister yöntem olarak kullanılsın her iki durumda da üç aamadan oluan bir süreç bulunmaktadır. Wessels (1987) dramanın kullanıldıı derslerde zihinsel ve fiziksel hazırlıın, doaçlamanın, rol oynamanın ve geribildirimin yani deerlendirme ve dönütün gerekli bileenler olduunu belirtmektedir. Adı güzel (2012) bu süreçleri 1.Isınma-Hazırlık, 2. Canlandırma, 3. Deerlendirme-Tartıma olarak ifade etmektedir.

4 Isınma-Hazırlık Aaması: Bu aamanın amacı hem örenciyi etkinlie hazırlamak hem de grubu bir sonraki aamaya hazırlamaktır (Kara, 2010). Bu aama hem fiziksel hem de zihinsel olarak sürece hazırlanılan bir aamadır. Bu hazırlık için kullanılan etkili araçlar ise genellikle oyunlardır. Oyunlar katılımcıları konuya ısındırmalı, hazırlamalı ve bu hazırlıkta kullanılan oyunlar seçilen konunun yapısına göre zihinsel ya da fiziksel aırlıı olan oyunlar olmalıdır. Canlandırma Aaması: Konunun süreç içinde biçimlenip ortaya çıktıı, belirlendii, biçimlendirildii ve dier katılımcılara sergilendii tüm oluum çalımaları (Adıgüzel, 2012: 125) canlandırma aamasında olmaktadır. Bu aama, temel olarak canlandırma ve rol oynama tekniklerinin kullanıldıı, bu tekniklerin yanında donuk imge, fotoraf karesi, sıcak sandalye, aradaki boluk, bilinç koridoru, forum tiyatro, toplantı düzenleme, öretmenin role girmesi ve geriye dönü gibi tekniklerin de kullanılabilecei aamadır. Deerlendirme Aaması: Bu aama sürece ilikin duygu ve düünce paylaımlarının olduu ve yaratıcı dramanın bir yöntem olarak kullanıldıı derslerde kazanımların deerlendirildii aamadır (Adı güzel, 2012). Yaratıcı drama yönteminin kullanıldıı derslerde drama yöntemine ilikin olarak mutlaka bir planlama yapılmalıdır. Her öretim yönteminde olduu gibi yaratıcı dramanın kullanılmasında da yapılacak planları örenci grubunun büyüklüü, özellikleri, seçilen konu, mekân, süre, öretmenin özellikleri vb. unsurlar etkilemektedir. Çalımada yaratıcı drama yöntemi ile iki dil bilgisi konusuna ait örnek etkinlikler yer almaktadır. Bu etkinliklerde dil bilgisi konuları dier dil becerilerini kullanmayı da gerektirecek ekilde oluturulmutur. Nitelikli bir dil bilgisi öretimi için örencilerin dil bilgisi ile ilgili bilgilerini sözlü ve yazılı anlatımlarda kullanmaları ve uygulamaları salanmalıdır (Güven, 2013). Çünkü Türkçe derslerinde dil bilgisi alanı bir amaç deil, dil becerilerinin kazanılmasında ve etkin kullanımında ilevi sezdirilecek, farkındalık kazandırılacak bir rezerv alanıdır (Göçer, 2015). Bu çalımada ilkokul düzeyinde kullanılabilecek, farklı dil bilgisi konuları ile ilgili iki plan hazırlanmıtır. Örnek Drama Planları: 1. Plan: Konu: Fiiller Grup: lkokul 4. Sınıf Örencileri Süre: 60 dakika Yöntem: Yaratıcı Drama Teknikler: Rol oynama, canlandırma, Araç-Gereç: apka, A4 kâıtları, kalemler. Süreç: A-Isınma / Hazırlık: Etkinlik: Öretmen örencilere bir oyun oynayacaklarını söyler. Oyunun kurallarını öyle açıklar: Çocuklar sizlere bazı cümleler söyleyeceim. Söylediim cümlenin baında Pınar (Öretmen bu etkinlikte kendi adını da kullanabilir) diyor ki Varsa o cümlede söyleneni yapmanız gerekiyor, ama cümlenin baında Pınar diyor ki yoksa o zaman hareketsiz olarak yerinizde duracaksınız. Örnein Pınar diyor ki zıplayın dediimde zıplamalısınız, ama sadece zıplayın diyorsam bunu yapmamanız gerekir, eer yaparsanız oyundan çıkarsınız. Önce birkaç fiille deneme yapılır. Örnein: Pınar diyor ki azınız açın, gözünüzü kırpın Öretmenin seçecei ve mekânda rahat yapılabilecek fiillerle oyun 4-5 dakika oynanır. 1. Etkinlik: Örenciler ayakta çember olurlar. Öretmen her örenciden bir hareket düünmesini ister. Örenciler hazır olduunda öretmen gidip bir örenciye dokunur, dokunduu örenci konumadan sadece hareketini yapar. Dier örenciler arkadalarının yaptıı hareketin ne olduunu söylerler. Ardından öretmen baka bir örenciye dokunur ve o da hareketini yapar, sınıf arkadaları tahmin eder. Bu ekilde tüm sınıfın hareketlerini göstermesi salanır. Öretmen örencilerden bir sonraki etkinlik için bu etkinlikte yapılan hareketleri unutmamalarını ister. 2. Etkinlik: Öretmen sınıfı 5 gruba ayırır ve gruplardan önceki etkinlikte yapılan hareketleri düünmeleri ister. Gruplara bo bir kâıt verir ve gruptaki kiilerin yaptıkları hareketlerin mutlaka kullanılacaı kısa bir öykü yazmaları ister. Ardından her grup öyküsünü canlandırır. Öykülerin canlandırmasından sonra B- Canlandırma:

5 öretmen bu öyküde kullanılan ve hareket ifade eden kelimelerin neler olduunu izleyici durumundaki dier örencilere sorar. Tüm grupların canlandırmaları bittikten sonra her grup öyküsünü okur. A- Deerlendirme: 3. Etkinlik: Öretmen baına bir apka takar ve örencilere u açıklamayı yapar: Çocuklar bu apka sihirli bir apka. Onu kim baına takarsa sınıftaki herkes o kiinin söyledii hareketleri yapar. Bu oyun da sihirli bir oyun. Öretmen bir örnek yapar. apkayı baına takar ve örencilere zıplayın der, bir süre sonra sa kolunuzu saat yönünde çevirin der. Bunun dıında çömelip kalkın, kapıya doru koun, tek ayaküstünde durun, sa gözünüzü kapatın vb. birçok komut verebilir. Bir süre sonra öretmen apkayı baka bir örenciye verir. Bu kez tüm sınıf o örencinin söyledii hareketleri yapar. Bir süre sonra öretmenin komutuyla apkayı en yakınındaki baka bir arkadaına verir. Oyun bu ekilde farklı 4-5 kiinin komutlarıyla oynanır. Son olarak öretmen bugün ne örendiniz? sorusunu sorarak örencilerin görülerini alır. 1. Plan: Konu: E anlamlı kelimeler Grup: 2/3. sınıf Süre: 60 dakika Yöntem: Yaratıcı Drama Teknikler: Rol oynama, canlandırma, fotoraf karesi. Araç-Gereç: Torba, renkli kelime kartları, top. Süreç: A- Isınma/Hazırlık: 1. Etkinlik: Öretmen içinde e anlamlı kelimelerin olduu bir torba hazırlar. Bu torbadaki her e anlamlı kelime çifti aynı renkte hazırlanmıtır. Herkes seçtii kartla aynı renkte olan kartı sınıftan bulur ve bu iki kii e olur. Öretmen örencilere oluan elerin kartlarında yazan kelimeyi birbirlerine söylemelerini ister. Sonra eler kol kola girerler ve mekânda dolaırlar. Karılatıkları çiftlere kendi kelimelerini söyleyip ardından onların kartlarında yazan kelimeleri örenirler. Örencilerin bu etkinlikte sınıfta mümkün olduu kadar çok ve farklı grupla karılamaları istenir. 2. Etkinlik: 1. Etkinlik için hazırlanan torba bu etkinlikte de kullanılır. Sınıftan iki örenci dıarı çıkarılır. Kalan örenciler bu torbadan birer kart alırlar ve e anlamlı kelimelerin yazdıı kartlar birbirini bularak ikili elemi olurlar. Öretmen oluan bu elerin kendi aralarında karar vererek bedenlerine ortak bir form vermelerini ama bu formun sınıftaki dier örencilerin yaptıı durulardan farklı olması gerektiini söyler. Eler sınıfın farklı yerlerine daılır. Dıarıdan gelen iki kiinin amacı udur. Sınıfa gelir ve bir arkadalarına dokunurlar. Dokunulan kii önceden belirledii duruu 2-3 saniye yapar ve tekrar elleri iki yanda sabit durua geçer. Ebeler bu ekilde dokunup aynı duruu sergileyen örencileri eletirmeye çalıırlar. En çok çifti bulan oyunu kazanır. Oyun sonunda eler yüksek sesle kartlarında yazan kelimeleri sınıfa söylerler. Bu oyun, kelimeler ve eler deitirilerek 3-4 kez tekrarlanır. Bu etkinlikte örencilerin mümkün olduu kadar çok e anlamlı kelime çifti duymaları salanır. B - Canlandırma: 3. Etkinlik: Öretmen sınıfı dört gruba ayırır. Gruplara e anlamı olan bazı kelimeler ve bu kelimelerle ilgili durumlar vererek doaçlama hazırlamalarını ister. Örnek kelime ve durumlar unlar olabilir: Hatıra: 75 yaında, bir zamanlar kaptan olan, dünyanın birçok yerini gezmi ve çok fazla hatırası olan dedenizle sohbet cat: Birçok icadı olan bir bilim insanı ile bir televizyon programı düzenleme Kılavuz: Oyuncak müzesinde kılavuz ile beraber müzeyi gezme. Öykü: Kısa süre önce basılan ama çok fazla satılan ve çok beenilen bir öykü kitabının yazarı ile bir söylei

6 Örencilerin yapacakları doaçlamalarda kendilerine verilen kelimeleri mümkün olduunca çok tekrar etmeleri istenir. Öretmen her canlandırma sonunda izleyen gruba canlandırmada hangi kelimenin dikkatlerini çektiini sorup tahtaya yazar. Sonrasında o kelime ile aynı anlama gelebilecek baka kelimeler olduunu söyler. Önce sınıfa bilip bilmediklerini sorar, örencilerden cevap gelmezse öretmen söyler. C- Deerlendirme: 4. Etkinlik: Sınıf çember olur. Öretmen örencilere dersle ilgili u soruları sorar: Bu derste neler örendiniz? Gündelik hayatta aynı anlamda kullanılan baka hangi kelimeleri biliyorsunuz? 4. Etkinlik: Sınıftaki tüm örenciler çember olur, öretmen eline bir top alır ve e anlamı olan bir kelime söyleyerek topu bir örenciye atar. Topu tutan örenci öretmenin söyledii kelimenin e anlamlısını söyleyerek topu çemberdeki baka bir arkadaına atar. Topu tutan kii e anlamı olan bir kelime söyleyerek topu baka bir arkadaına atar. Oyun bir süre bu ekilde devam eder. Sonuç Seslerden cümlelere kadar bütün dil birliklerini yapı, anlam, görev ve kaynak bakımından inceleyen bilim dalı dil bilgisidir (Yakıcı, Yücel, Doan, Yelok, 2004). Dil bilgisinin temel amacı dil becerilerini daha doru ve etkili kullanmayı salamaktır. Dramanın bir yöntem olarak Türkçe öretiminde kullanımını, Türkçe öretiminin tek boyutlu olmayan tümleik yapısı gerekli kılmaktadır. Drama, dil becerisi ve okuma-yazmanın çok yönlü öretiminde güçlü ve etkili bir yöntemdir (Maden, 2010b). Dil bilgisi öretiminin temel amacı örencilerin kuralları örenmeleri deil, bu kuralları dilin farklı örenme alanlarına uygulayıp kullanabilmeleridir. Dil bilgisi öretimi tanım ve örnekleri sunarak deil, etkinlikler yoluyla ve uygulamalı olarak yapılmalıdır (Derman, 2008). Yaratıcı drama yöntemi kullanılarak yapılan dil bilgisi öretimi çalımalarında örenciler sıkılmayacak, konular dorudan deil sezdirilerek verilmi olacak, yapılan çalımalarda sadece dil bilgisi konularının öretimi deil örencilerin dilin farklı alanlarında çalımalar yapması ve bu yolla bütün içinde kuralları fark etmesi salanmı olacaktır. Yaratıcı drama yöntemiyle dil bilgisi öretiminin örenciler için daha anlamlı olacaı ve bu yöntemle dil bilgisini sevecekleri ve dil bilgisine karı olumlu tutum gelitirecekleri düünülmektedir. Yaratıcı drama yöntemiyle yapılan bu etkinlikler ile bir bilgi deil becerisi dersi olan Türkçe gerçek anlamda beceri olarak kullanılabilecektir. KAYNAKÇA ADIGÜZEL, Ö. (2012). Eitimde Yaratıcı Drama, Ankara: Naturel Yayınevi. DERMAN, S. (2008) Dil Bilgisi Öretiminde Metinlerin Seçimi Üzerine Bir Aratırma (7. Sınıf), Yayımlanmamı Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. DOLUNAY, S.K. (2014). Türkçe Eitimi Açısından Dil Bilgisi Öretimi (2. Baskı) (Editör: Murat ÖZBAY), Ankara: Pegem Akademi. ERGN, M. (1999). Türk Dili, stanbul: Bayrak Basım Yayım. GÖÇER, A. (2015). Temel Dil Becerilerinin Gelitirilmesinde Dil Bilgisi Örenme Alanının Yeri, levi ve Öretimi: Bütünlük lkesi ve Tümevarım Yöntemi Ekseninde Tematik Bir Yaklaım, Eitim ve Öretim Aratırmaları Dergisi, S.1, s GÜNE, F. (2013). Yapılandırmacı Yaklaımla Dil Bilgisi Öretimi, Eitimde Kuram ve Uygulama, S. 3, s GÜVEN, A.Z. (2013). Dil Bilgisi Konularının Öretim Sorunları, Dil ve Edebiyat Eitimi Dergisi, S. 6, s LKÖRETM TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMI (1-5. Sınıflar) (2009), Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüü Basım Evi. KARA, Ö.T. (2010). Dramayla Öykü Oluturma Yönteminin lköretim kinci Kademe Türkçe Öretimine Etkisi, Yayımlanmamı Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü. KARADA, E., ÇALIKAN, N. (2008). Kuramdan Uygulamaya lköretimde Drama, Ankara: Anı Yayıncılık. KORKMAZ, B. (2005). Dil ve Beyin, stanbul: Yüce Yayım. MADEN, S. (2010a). lköretim 6. Sınıf Türkçe Derslerinde Drama Yönteminin Temel Dil Becerilerinin Kazanımına Etkisi (Sevgi Teması Örnei). Yayımlanmamı Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. MADEN, S. (2010b). Türkçe Öretmenlerinin Drama Yöntemini Kullanmaya Yönelik Öz Yeterlikleri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 14, s McCASLIN, N. (2006). Creative Drama in the Classroom and Beyond. (8. Edition). Pearson. ÖNDER, A. (2012). Yaayarak Örenme çin Eitici Drama (9. Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık. ÖZBAY, M. (1997). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eitimi, Ankara: Akça Yayınevi. SAN,. (1996). Yaratıcılıı Gelitiren Bir Yöntem ve Yaratıcı Bireyi Yetitiren Bir Disiplin: Eitsel Yaratıcı Drama, Yeni Türkiye (Eitim Özel Sayısı), S. 7, s TEMZKAN, M. (2014). Türkçe Eitimi Açısından Dil Bilgisi Öretimi. (Editör: Murat Özbay), Ankara: Pegem Akademi. TÜRK DL KURUMU SÖZLÜÜ, UZGÖREN, S. (2011). Eitimde Drama Uygulamaları, Ankara: Nobel Yayın Daıtım.

7 VURAL, R.A., SOMERS, J.W. (2012). Hümanistik lköretim Programları çin lköretimde Drama: Kuram ve Uygulama, Ankara: Pegem Akademi. WESSELS, C. (1987). Drama (Resource Books for Teachers), Oxford University Press. YAKICI, A.,YÜCEL, M., DOAN, M., YELOK,V.S. (2004). Üniversiteler çin Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, Ankara: Bilge Yayınları. YAMAN, H. (2009). lköretim Ve 8. Sınıflar çin Kavram Haritalarıyla Dil Bilgisi Öretimi, Ankara: Nobel Yayın Daıtım. YAMAN, H., SÜÜMLÜ, Ü. (2009). Dilbilgisi Öretiminde Senaryo Tabanlı Örenme Yaklaımının Etkililii: Kelime Türleri Örnei, Dil Dergisi, S. 144, s YAPICI, M. (2004). lköretim Dil Bilgisi Konularının Çocuun Bilisel Düzeyine Uygunluu, lköretim-online, S. 2, s