AB BÖLGESEL POLİTİKASI ADALAR ve GÖKÇEADA

Transkript

1 Çiğdem ŞAHİN AB BÖLGESEL POLİTİKASI ADALAR ve GÖKÇEADA İstanbul Beta

2 Yayın No : 3238 İşletme-Ekonomi Dizisi : Baskı - Haziran İSTANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : Beta Bas m A.fi. Bask -Cilt : Net K rtasiye Tan. ve Matbaa San. Tic. Ltd. fiti. Taksim Cad. Yo urtçu Faik Sok. No: 3 Taksim Beyo lu/ ST. Tel: (0-212) (Sertifika No ) Kapak Tasar m : Yasin Kabalcı Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.Ş. (Sertifika No ) Narl bahçe Sokak No. 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 Gökçeada ya ve Gökçeada MYO Öğrencilerine

4 1978 Artvin doğumlu olan Dr. Çiğdem Şahin, Lisans ve Yüksek Lisans eğitimini Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü nde almıştır. Doktora eğitimini ise, İstanbul Üniversitesi Avrupa Birliği ABD de tamamlamıştır yılları arasında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Gökçeada Meslek Yüksekokulu nda öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Halen Niğde Üniversitesi, İİBF, Siyaset Bilimi ve Uluslararası Bölümü nde Yardımcı Doçent olarak görev yapmaktadır. Alanında yayınlanmış makale, ulusal ve uluslararası bildiri ve çeviri çalışmaları bulunmaktadır.

5 SUNUŞ Avrupa Birliği Bölgesel Politikası ve Ada Bölgeleri hakkında yayın hayatına kazandırılan bu kitap, Avrupa Birliği ile ilişkilerimizin donma noktasına geldiği, Türkiye nin bölgeleriyle ilişkilerinin gerildiği ve ekonomisinin gerileme evresine girdiği bu günlerde çok anlamlı ve gereklidir. Avrupa Birliği Bölgesel Politikası, Birliğinin geri kalmış ya da gelişme bakımından ortalamayı yakalayamayan ve bu nedenle de Avrupa Birliği ile bir arada bulunmaktan umduğu faydayı sağlayamayan devletler bakımından geliştirilmiş, Avrupa coğrafyasının her noktasında aynı kalkınma göstergelerini görmek, bu yaklaşımıyla da Avrupa entegrasyonuna zarar verecek tüm saikleri ortadan kaldırmak, sosyal olanla ekonomik olanı bir arada geliştirmek isteyen ulusüstü örgütün benimsediği bir politika alanıdır. Avrupa Birliği Bölgesel politikası, okuduğunuz kitapta da ayrıntılı ve özgün bir şekilde kaleme alındığını göreceğiniz belli kavramsal kalkış noktalarına sahiptir. Bunlardan en önemlisi ülkemizi de yakından ilgilendiren ve ilk kalkınma planlarımızı kaleme alırken dikkate aldığımız bölgeler arası gelişmişlik farklarını asgariye indirmek ve bölgelerin dengeli kalkınmasını temin etmektir. Bu amaçla 70 li yıllardan itibaren Avrupa Birliği nin 28 üye devletinin toprakları gelişmişlik ölçütlerine göre bölgelere ayrılmış ve her bölge kendi içerisinde değerlendirilmiştir. Gelişmekte geri kalmış ülkeler Birlik ve üye devletlerin kaynaklarından finansal olarak desteklenecek ve Avrupa Birliği ortalamasını yakalayacaklardır. Bu amaçla Hedef Bölgeler belirlenmiş; Birlik ve üye devletlerin bütçelerinden bölgesel fonlar adı altında finansal kaynaklar ayrılmıştır. Milenyum aşamasında -yani 21. Yüzyıla girerken- Avrupa Birliği Bölgesel Politikası da önemli değişikliklere uğramış, bölgelere verilen önem bir kez daha dile getirilmiş; Avrupa Birliği Bölgeleri küreselleşmeyle beraber uluslararası ekonominin belkemiğini oluşturan yeni aktörler olarak siyaset ve ekonomi sahnesindeki yerlerini almışlardır. Bundan böyle bölgelerden beklentiler değişecek Birlik çapında yeni istihdam alanları yaratmak ve kalkınmanın motorunu oluşturmak rolü kendilerine verilecektir. Bu noktada en ücra köşelerde kalmış adalar ve ada bölgeleri ile şehirler de devreye sokulacaktır. Birlik, küreselleşme çağında bölgeleri ile birlikte yenilikçi, rekabetçi, yeni iş alanları yaratıcı ve kalkınmacı retoriği bölge politikasının merkezine oturtacaktır.

6 VI Bu gün bölgesel politika Avrupa Birliği nin en önemli politika alanlarından biridir ve Dr. Çiğdem Şahin kitabında bu politika alanının yukarıda değindiğimiz yanlarına ayrıntısı ile yer verdikten ve kritiğini yaptıktan sonra ada ve ada bölgelerine odaklanmıştır. Çalışmasında oldukça özenli ve ayrıntılı şekilde hem AB Bölgesel Politikasını hem de ada ve ada bölgelerini incelemiş, süreci değerlendirmiş; bu amaçla Avrupa Birliği çapında kurulan ağlara ve araştırma alanlarına dahil olmuş, benzer araştırmaları, Gökçeada özelinde, ülkemiz için de yapabileceğimiz bir çerçeveye oturtmuştur. Bu başarısı kendisine doktora unvanı getirmiş ve kendisinden sonra benzer çalışmalar yapacaklara yol gösterici olmuştur. Bu yanıyla çalışması takdire şayandır. Kitabı okuyacaklar için dikkat edilmesi gereken nokta AB Bölgesel Politikasının gelişim evreleri ve bu aşamada bölgesel politikaların dağıttığı finansal kaynaklardan yararlanmak isteyenler için artık sadece -ada devleti, ada bölgesi, ada şehri gibi- geri kalmışlık ölçütünün desteklenmek için yetmeyeceğini anlamaları olacaktır. Finansal destek, geliştireceğiniz çalışmanın rekabetçi, yenilikçi, istihdam yaratıcı ve büyümeye katkı sağlayıcı olması halinde verilecektir. Bunun da Avrupa Birliği nin sosyal yanıyla ne kadar uyum içinde olacağını takdir etmek okuyucuya bırakılmıştır. Doç.Dr. Sevim BUDAK İstanbul Üniversitesi

7 ÖNSÖZ Avrupa Birliği nin uzun yıllardır karşı karşıya olduğu en önemli sorunlardan biri olan bölgelerarası gelişmişlik farklılıkları ve geri kalmış bölgelerin yoğunluğu konusu, Bölgesel Politika ve son dönemde Uyum Politikası nın ana ekseninde yer almaktadır. Lizbon Stratejisi/Yenilenmiş Lizbon Stratejisi ve ardından son dönemde Avrupa 2020 Stratejisi nin de önemli uygulama alanlarını oluşturan bu politikalar, AB bütçesinin de ciddi bir oranına mal olmaktadır. Dolayısıyla Yapısal ve diğer Fonların tahsisi, bu tahsisin temelini oluşturan tüm yasal, idari ve teknik düzenlemeler birlikte okunduğunda, aslında Avrupa Birliği nde bu politikaların ne kadar önemli olduğu görülmektedir. Avrupa Birliği nde geri kalmış bölgelerin büyük bölümünde adalar yer almaktadır ve ada bölgelerinin sesi, AB mali desteği konusunda 1980 lerin başından itibaren her geçen gün yükselmektedir. Coğrafi olarak dört yanı sularla çevrili kara parçası olarak tanımı yapılan ada kavramı, bu basitlikten kaynaklı aslında oldukça karmaşık bir teknik kavram olarak günümüzde karşımıza çıkmaktadır. Adalar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde, dünyada toplam kaç tane ada olduğu konusunda bir kesinlik olamadığı görülmektedir. Bunun en önemli sebeplerinden biri, ilginçtir ki, her dilin kendi ada kavramını yapılandırması ve bu yüzden neyin/nelerin ada olarak sayılması konusunda kesin uzlaşıya varılmamış olmasıdır. Buradan hareketle Türk dilinin ada sözcüğüyle çok sıkı bir ilişkisinin olmaması, çeviri terminolojinin dışında çok sık başvurulmayan bir sözcük/yapı olması anlaşılabilir bir durum haline gelmektedir. Ülkemizde adalar konusunda çok fazla sosyal bilim merakımız da yoktur. Ancak Avrupa Birliği, bu konuda bir yapılandırma süreci işletmektedir; coğrafi ada tanımının dışında bir teknik ada kavramsallaştırması yaptığı görülmektedir. Bu girişimin görüldüğü Bölgesel Politika kapsamında, Avrupa Birliği üye devletleri adalarının, teknik tanımsal sınırlarla yeniden ele alındığı görülmektedir. Tarihi, sosyal ve hukuksal konularda (Bozcaada ile birlikte) özellikli bir konuma sahip olan, Türkiye nin en büyük adası Gökçeada, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi nin de adaya ilişkin girişimlerinin olması vesilesiyle, bu çalışmanın son kısmında alan araştırması olarak seçilmiştir. Bu örgütlerin daha çok siyasi açıdan yaklaştıkları, göç ekseninde adada yaşayan Rumların adadan ayrılmaları

8 VIII ve hatta günümüzde geri dönüşleri konusuna odaklandıkları Gökçeada, bir ada olarak çok boyutlu ve kapsamlı bir yaklaşımla da ele alınmalıdır. Bölgesel Politika dahilinde daha teknik olarak yaklaşıldığında, genelde geri kalmış bölgelerin büyük çoğunluğunu ada ve ada bölgelerinin oluşturduğu bilgisiyle, Gökçeada nın bu bağlamdaki sorunlarının neler olduğunun ortaya konması, tüm ada halkı ve daha geniş mercekte Türkiye için daha kapsamlı sonuçlar ortaya koyacaktır. Gökçeada gerçekten bir doğa harikasıdır. Tüm bunların yanında, Türkiye Cumhuriyeti nin bu en büyük adasını, turizmin çizdiği yaz salt sezonluk doğa ve kültür harikası imajının ötesindeki gerçeklerle de incelemeye çalışmayı, aslında zor olan bu adada/yapıda sürekli yaşama iradesini gösteren herkese karşı bir borç olarak gördüğümüzü de belirtmeliyiz. Gökçeada, adalar literatürünün çizdiği genel hattın da gösterdiği üzere, salt anakara yaklaşımlarıyla ele alınmaması gereken, ada yapısının içinde yaşanarak gözlenmesi gereken bir analiz konusudur. Mevcut ada içi ilişkilerin kendi yapısını oluşturabilmesi, bir dereceden sonra anakaradan izole durumunun kendi çözümlerini üretebilecek şekilde potansiyellerini harekete geçirebilmesi adına gerekli olanakların neler olabileceğinin belirlenebilmesi için, öncelikle adanın içinden konuya yaklaşılması ve analizin buradan başlaması gereklidir. Ayrıca, genellikle devlet desteğinin tüm adaların ihtiyaç duyduğu bir mekanizma olduğu bilinciyle, bu desteklerin bahsedilen analitik yaklaşımla ele alınarak verilmesi, hem ada için daha uygun, etkin ve verimli mekanizmaların oluşturulabilmesi hem de adanın asli altyapı ihtiyaçlarının önceliklendirilmesi için, daha uygun olacaktır. Geriye dönük analizler, bugünün yapısının temellerini ortaya koyarken, kalkınma amaçlı çalışmaların gelecek odaklı olması gerektiği hatırda tutulmalıdır. Sadece yazarı olarak değil, Gökçeada yaşamını yaklaşık sekiz yıl deneyimlemiş bir gönülden adalı olarak, Türkiye nin çok az sayıdaki yerleşimli adalarından en büyüğüne, Gökçeada ya, kendi çapında bir katkı sağlamak üzere, bu çalışmanın hazırladığını belirtmeliyim. Bu yıllar içinde araştırma aşamalarında başta Gökçeada Kaymakamlığı olmak üzere, Gökçeada Belediyesi ne ve çok sayıdaki kurum ve kuruluşa; ada içindeki yaşam boyunca gerek araştırma için gerekse Gökçeadalılığın nasıl bir yapı olduğunu gözlemleyebilmek için ihtiyaç duyduğum desteği esirgemeyen sayın Mehmet Fuzoğlu na, sayın Öğr.Gör. Hakan Genç e ve sayın Vasiliki Katracı ya; ayrıca çalışmanın son bölümünde yer alan araştırma anketi için zaman ayıran ve geliştirici açıklamalarıyla bu çalışmaya ciddi katkı sağlamış olan Gökçeadalı yatırımcılara ve SPSS analizinde destek olan Öğr.Gör. Serenay Şahin e teşekkürlerimi sunuyorum. Bu kitap İstanbul Üniversitesi, SBE, Avrupa Birliği Anabilim Dalı nda 2014 yılında tamamlanan doktora tez çalışmasından derlenmiştir. Dolayısıyla, başta

9 IX emeği ve desteği çok büyük olan değerli hocam, Tez Danışmanım sayın Doç. Dr. Sevim Budak a; yön gösterici desteklerinden dolayı sayın Prof.Dr. Ercüment Tezcan ve sayın Prof.Dr. Osman Küçükahmetoğlu hocalarıma; doktora yıllarındaki desteklerim, dostlarım sevgili Tülin Yanıkdağ ve Çisem Ergün e; Danimarka ve Yunanistan (Midilli) çalışmalarımızda verdikleri akademik destek dolayısıyla Dr. Godfrey Baldacchino ve Dr. Ioannis Spillanis e teşekkürlerimi sunuyorum. Maddi ve manevi desteğini esirgemeyen sevgili aileme minnetim sonsuzdur. Bu çalışmanın yayınını gerçekleştiren Beta Yayıncılık ın Yönetim Kurulu Başkanı sayın Seyhan Satar a ve emeği geçen tüm Beta çalışanlarına teşekkürlerimle Dr. Çiğdem Şahin Çanakkale, 2014

10

11 İÇİNDEKİLER Sunuş...V Önsöz...VII İçindekiler... XI Kısaltmalar... XXIII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NDE BÖLGESEL POLİTİKA 1.1. TEMEL KAVRAMLAR, YAPILAR VE ARAÇLAR Avrupa Birliği nde Bölge Kavramı Bölge Kavramının Bir Analiz Birimi Olarak Gelişimi Avrupa Birliği nde Bölge Avrupa Birliği Bölge Sınıflandırma Sistemi Bölge Kalkınma Ajansları Yapısal Fonlar ve Diğer Bölgesel Politika Araçları Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu Avrupa Sosyal Fonu Uyum Fonu Avrupa Bölgesel İşbirliği Birleşimi Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) BÖLGESEL POLİTİKANIN HUKUKİ TEMELLERİ VE TARİHİ GELİŞİMİ Roma Antlaşması yla Yapılan Düzenlemeler İlk Genişleme ve Etkileri Yapısal Fonlar Reformu ve 1986 Genişleme Dalgaları Tek Avrupa Senedi...89

12 XII Yapısal Fonlar Reformu Maastricht Antlaşması Yapısal Fonlar Reformu Amsterdam Antlaşması Aday Ülkeler Sorunu ve Gündem BÖLGESEL POLİTİKA PROGRAM DÖNEMLERİ Dönemi Hedefler ve Programın İşleyişi Dönemi Hedefler ve Programın İşleyişi Dönemi Hedefler ve Programın İşleyişi LİZBON STRATEJİSİ VE UYUM POLİTİKASI Lizbon Stratejisi nin Gelişimi ve İçeriği İlk Uygulama Dönemi Yenilenmiş Lizbon Stratejisi Lizbon Stratejisi nin Bölgesel Politikaya Etkileri Dönemi Hedefler ve Programın İşleyişi Belirlenen Hedefler Hedefler Kapsamındaki Bölgeler Programın Mali Yapısı Topluluk Girişimleri Avrupa 2020 Stratejisi ne Giriş İKİNCİ BÖLÜM BÖLGESEL POLİTİKADA ADALAR VE ADA BÖLGELERİ MEKANSAL PLANLAMA YANSIMALARI 2.1. AVRUPA BİRLİĞİ NDE ADALAR VE ADA BÖLGELERİ Kurucu Antlaşmalarda Adalar ve Ada Bölgeleri Amsterdam Antlaşması yla Yapılan Düzenlemeler Lizbon Antlaşması yla Yapılan Düzenlemeler Lizbon Sonrası AB Bölge Tipleri Kentsel-Kırsal Bölgeler Metro (Metropolitan) Bölgeleri Sınır Bölgeleri Dağlık Bölgeler Seyrek Nüfuslu Bölgeler

13 XIII AB Ada Bölgeleri Alternatif Ada Tipolojileri ESPON Tipoloji Derlemesi EUROISLANDS Ada Bölgeleri Tipolojisi AB Üyesi Devletlerin Özel Ada Toprakları ADALAR, SORUNLARI VE EKONOMİK ÖZELLİKLERİ Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri Briguglio nun Kırılganlık Endeksi Armstrong ve Baldacchino: Adalara İki Yaklaşım AVRUPA ADALARI HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME MEKANSAL PLANLAMANIN BÖLGESEL POLİTİKAYA YANSIMALARI Avrupa Mekansal Gelişme Perspektifi INTERREG Programı INTERREG I ( ) INTERREG II ( ) INTERREG III ( ) Avrupa Yersel İşbirliği Hedefi (INTERREG IVC/ ) ESPON PROGRAMI Mekansal Gelişme ve ESPON un Temelleri ESPON un Hukuki Temelleri ESPON Programın Amaç ve Hedefleri Programın Öncelikleri Programın Mali Yapısı Uygulama Döneminde Gerçekleştirilen Çalışmalar ESPON Programın Amaç ve Hedefleri Programın Öncelikleri Programın Mali Yapısı Uygulama Döneminde Gerçekleştirilen Çalışmalar

14 XIV 2.6. EUROISLANDS PROJESİ: ADALARIN GELİŞMESİ, AVRUPA ADALARI VE UYUM POLİTİKASI Projenin Teknik Referansı Projenin Genel Yapısı ve Çıktıları Projenin Amacı, Varsayımları ve Yöntemi Genel Analiz ve Adaların Sınıflandırılması Yöntemi Sürdürülebilirliğe İlişkin Değişkenler ve Veri Toplama Yöntemi Cazipliğe İlişkin Değişkenler ve Veri Toplama Yöntemi Bir Alan Araştırması: AB Adalarında Yatırım Cazipliğini Etkileyen Faktörler Araştırma Hakkında Bilgiler Öncelik Sıralamasına İlişkin Sonuçlar Değerlendirme Sıralamasına İlişkin Sonuçlar ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GÖKÇEADA 3.1. GÖKÇEADA HAKKINDA GENEL BİLGİLER İmbros (İmvros) / İmroz / Gökçeada İsimleri Gökçeada nın Tarihçesi Osmanlı Dönemi Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Gökçeada nın İdari Yapısının Gelişimi Osmanlı Dönemi Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Günümüzde İdari Yapı GÖKÇEADA NIN NÜFUS YAPISI GÖKÇEADA NIN TEKNİK VE SOSYO-KÜLTÜREL ALTYAPISI Teknik Altyapı Durumu Ulaşım Limanlar Haberleşme- Elektrik- Su- Kanalizasyon Altyapıları Sosyo-Kültürel Altyapı Durumu Eğitim

15 XV Sağlık Yerleşim ve Konutlaşma Gökçeada ve Bozcaada Metropolitliği GÖKÇEADA NIN EKONOMİK YAPISI Bitkisel Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Organik Tarım Turizm Agro-turizm Sanayi DEVLET YARDIMLARINDA GÖKÇEADA Kalkınmada Öncelikli Yöreler Kapsamında Gökçeada Sayılı Kanun Kapsamında Gökçeada Teşvik Kararları Kapsamında Gökçeada /15199 Sayılı Karar /3305 Sayılı Karar Devlet Yardımlarında Gökçeada nın Yerinin Değerlendirilmesi TR22 GÜNEY MARMARA BÖLGESİ VE PLANLAMADA GÖKÇEADA TR22 Güney Marmara Bölgesi Güney Marmara Kalkınma Ajansı Güney Marmara Bölge Planı nda Gökçeada Yılı İtibariyle Ajans Desteklerinde Gökçeada Bozcaada-Gökçeada Değerlendirme Raporu TR22 Güney Marmara Bölgesi Bölge Planı Taslağı te Adalar ve Gökçeada Bölge Planlarında Adalara ve Gökçeada ya İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri BİR ALAN ARAŞTIRMASI: GÖKÇEADA DA YATIRIM CAZİPLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Yatırım Cazipliğine İlişkin Faktörler Faktörler Işığında Sorun Alanları Ulaşımla İlgili Faktörler Enerji Kaynakları, Teknolojik ve Doğal Risklerle İlgili Faktörler

16 XVI Yönetim/İdari Konularla İlgili Faktörler Teşvik, Destek ve İşbirliğiyle İlgili Faktörler Arazi, İnşaat ve İşgücü Maliyetleriyle İlgili Faktörler Ara Sonuç...90 SONUÇ Kaynaklar Ekler

17 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1.1. NUTS Düzeyleri Nüfus Eşikleri Tablo 1.2. NUTS 2010 a Göre Üye Ülkelerin Bölge Birim Sayıları Tablo 1.3. EURADA ya Üye Olan AB Ülkelerinde Kurulmuş BKA Sayıları Tablo 1.4. Avrupa Ülkelerinde BKA ların Yasal Statüleri Tablo 1.5. Finansman Kaynakları İtibariyle Avrupa da BKA Örnekleri Tablo 1.6. BKA lar Tarafından Gerçekleştirilen Hizmetler Tablo 1.7. Tablo 1.8. ABKF Kapsamında Üye Devletler İçin Belirlenen Limitler(1984) ABKF Kapsamında Üye Devletler İçin Belirlenen Limitler(1985) Tablo 1.9. Uyum Fonu Yıllık Bütçeleri Tablo Uyum Fonu nda Devletlerin Tahsisat Oranları Tablo Yapısal Fonlar ve Uyum Fonu Farklılıkları Tablo Uyum Fonu Yıllık Bütçeleri Tablo Uyum Fonu nda Devletlerin Tahsisat Oranları Tablo UF Ülkelerinin GNP Oranları Tablo UF Kapsamında Tahsisatlar ( ) Tablo Yeni Üyelerin Uyum Fonu Payları ve Kaynaklara Oranı Tablo Yılları Arasında Yapısal Fonlar Harcamaları Tablo ABİB lerin Ortaklık Dağılımı ( ) Tablo IPA Bütçesinin Ülkelere ve Bileşenlere Göre Dağılımı Tablo Hedefler ve Yapısal Araçlar Tablo En Zengin ve En Fakir Bölgelerde Kişi Başına GSYİH-1983 ve

18 XVIII Tablo Yapısal Fonlar Taahhütleri Tablo Yapısal Fonların Hedef ve Ülke Bazında Dağılımı Tablo En Zengin ve En Fakir Bölgelerde Kişi Başına GSYİH Tablo Yapısal Fonlar Taahhütleri Tablo Artırılmış Yapısal Fonlar Bütçesi Tablo Uyum Politikasının Yapısı ( ) Tablo Bütçe Taahhüdünün Yıllara Dağılımı Tablo Program Döneminde Ülkelere Yapılan Fon Tahsisatlar Tablo 2.1. AB 15 Ada Bölgeleri Tablo 2.2. ESPON Tipoloji Derlemesi Projesi (Öneri Ada Bölgeleri Tipolojisi) Tablo 2.3. Nüfusa Göre AB Adalarının Sınıflandırılması Tablo 2.4. EUROISLANDS Avrupa Ada Tipolojisi Tablo 2.5. EUROISLANDS AB Ada Bölgeleri (2006) Tablo 2.6. Tablo 2.7. INTERREG IVC Dönem Bütçesinin Önceliklere Göre Dağılımı AB Fonlarıyla Desteklenen Yersel İşbirliğinin Gelişimi ve INTERREG Tablo 2.8. ESPON 2006 Programı Öncelikleri ve Önlemleri Tablo 2.9. ESPON 2006 Programı Bütçe Tahsisatı ( ) Tablo ESPON 2006 Programı Sonuçları ( ) Tablo ESPON 2013 Programı Bütçe Tahsisatı ( ) Tablo Adalarda Caziplik Faktörleri Tablo Faktörlerin Sınıflandırılması Tablo İşletmeler İçin Ada Cazibesini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirmesi Tablo Değerlendirme Sıralaması Tablo Düzenlemesine Göre Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti Tablo Arasında Ada Nüfusuna İlişkin Bilgiler Tablo 3.3. Yerleşim Yerlerine Göre İmroz/Gökçeada Nüfusu Tablo 3.4. Gökçeada Nüfusunun Etnik Dağılımı

19 XIX Tablo 3.5. Yerleşik Türk-Rum Nüfus Tablo 3.6. Gökçeada Havalimanı Uçuş İstatistikleri Tablo 3.7. Kabotaj Hattında Taşınan Yolcu Sayıları Tablo 3.8. Kabotaj Hattında Taşınan Araç Sayıları Tablo 3.9. Gökçeada Liman Başkanlığı Elleçleme Miktarları Tablo Gökçeada Köyleri Atık Su Envanteri (KÖYDES), Tablo Gökçeada Köyleri İçme Suyu Envanteri (KÖYDES), Tablo Tablo Gökçeada-KÖYDES Projesi Kapsamında Tamamlanan Projeler Gökçeada da İkamet Edenlerin Nüfusa Kayıtlı Oldukları İller, Tablo Okuma Yazma Durumu ve Cinsiyete Göre Nüfus, Tablo Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus, Tablo Gökçeada Milli Eğitim Müdürlüğü ne Bağlı Okul ve Kurumlar, Tablo Tarım Alanı Kullanımı, Tablo Hayvansal Üretim, Tablo Tablo Tablo Tablo Tablo Gökçeada ve Bozcaada Tarımsal Kalkınma ve İskan Projesi Yıllık Bütçeleri ( ) Yılları Arasında Belediye Belgeli Tesisler- Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranı Yılları Arasında İşletme Belgeli Tesisler- Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranı Teşvik Sistemi Bölgeleri ve Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamaları Teşvik Sisteminde Yatırım Özelliklerine Göre Gökçeada (IV. Bölge) ve TR22 Bölgesi (II. Bölge) Karşılaştırması Tablo /3305 sayılı Karar a Göre Teşvik Araçları Tablo Teşvik Sisteminde Yatırım Özelliklerine Göre Gökçeada (6.Bölge), TR222 Çanakkale (2.Bölge) ve TR221 Balıkesir (3.Bölge) Tablo Teşvik Araçları ve Gökçeada

20 XX Tablo Tablo Tablo İlçeler Araştırmasına Göre Gökçeada ya İlişkin Göstergeler İlçeler Araştırmasına Göre Gökçeada ya İlişkin Göstergeler Yılları Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri (Yatırım İlçesi: Gökçeada) Tablo GMKA Mali Destek Programları Kapsamında Gökçeada da Desteklenen Projeler Tablo Faktörlerin Sınıflandırılması Gökçeada Tablo Gökçeada da Faktörlerin Değerlendirme Sıralaması Tablo En Yüksek- En Düşük Düzey Değerlendirmeleri Tablo S.1. AB Adaları -Gökçeada Karşılaştırmalı Faktörler Tablo S.2. AB Adaları - İlk On Faktör Sıralamaları Tablo S.3. Gökçeada - İlk On Faktör Sıralamaları GRAFİKLER LİSTESİ Grafik 2.1. Grafik 3.1. İşletmeler İçin Ada Cazibesini Etkileyen Faktörlerin Ortalama Değerleri Gökçeada da İşletmeciler İçin Ada Cazibesini Etkileyen Faktörlerin Ortalama Değerleri HARİTALAR LİSTESİ Harita 1.1. AB NUTS 1 Düzeyi Bölgeleri Harita Dönemi Hedef 1 ve 2 Bölgeleri Harita 1.3. Harita 1.4. Harita 1.5. Harita Dönemi ABKF ve ASF Desteği Alacak Yakınsama Bölgeleri Döneminde UF Desteği Alacak Yakınsama Bölgeleri Dönemi Bölgesel Rekabetçilik ve İstihdam Hedefi Bölgeleri NUTS 3 Bölgeleri İçin Uygulanan OECD Kentsel- Kırsal Tipoloji

21 XXI Harita 2.2. Metro Bölgeleri Tipolojisi Harita 2.3. Sınır Bölgeleri Tipolojisi (Sınırötesi İşbirliği Programları Bölgeleri) Harita 2.4. NUTS 3 Düzeyi Dağlık Bölgeler Harita 2.5. Seyrek Nüfuslu Bölgeler Harita 2.6. Ada Bölgeleri Harita 2.7. INTERREG IVC Programı nın Açık Olduğu Ülkeler Harita 3.1. Doğu Ege Denizindeki Ada Grupları Harita 3.2. Piri Reis in Kitâb-ı Bahriye sinde Çanakkale Boğazı Girişi, Semadirek ve İmroz Haritaları Harita 3.3. Karayolları Sorumluluk Alanına Giren Yollar Harita 3.4. Güney Marmara Bölgesi İçin Öngörülen Merkezler ve Etki Alanları Harita 3.5. Güney Marmara Bölgesi Mekansal Gelişme Şeması Harita 3.6. Çanakkale Boğazı Alt Planlama Bölgesi Harita 3.7. TR22 Bölgesi Mekansal Gelişme Şeması ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1.1. NUTS Sistemi Versiyonları Şekil3.1. GMKA Destekleri FOTOĞRAFLAR LİSTESİ Fotoğraf 2.1. Rügen Adası Demiryolları (SpeedyRoland Projesi) Fotoğraf 2.2. Alliance Köprüsü Projesi Fotoğraf 2.3. Lanzarote Havaalanı Projesi Fotoğraf 3.1. Gökçeada 1 Ro-Ro Yolcu Gemisi

22

23 KISALTMALAR AAET AB ABF ABİB ABKF AET AKÇT AKKTF AMGP AMGP AMPÇP ASF ATYGF AYB BKA BM BYKP BYMA CF DPT EAFRD EAGGF ECSC EEC EFF EGTC EIB : Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu : Avrupa Birliği : Avrupa Balıkçılık Fonu : Avrupa Bölgesel İşbirliği Birleşimi : Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu : Avrupa Ekonomik Topluluğu : Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu : Avrupa Kırsal Kalkınma İçin Tarım Fonu : Avrupa Mekansal Gelişme Perspektifi : Avrupa Mekansal Gelişme Perspektifi : Avrupa Mekansal Planlama Çalışma Programı : Avrupa Sosyal Fonu : Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu : Avrupa Yatırım Bankası : Bölge Kalkınma Ajansı : Birleşmiş Milletler : Beş Yıllık Kalkınma Planı : Balıkçılık Yönlendirme Mali Aracı : CohesionFund : Devlet Planlama Teşkilatı : EuropeanAgriculturalFundforRural Development : EuropeanAgriculturalGuidanceandGuaranteeFund : The EuropeanCoaland Steel Community : The EuropeanEconomicCommunity : EuropeanFisheriesFund : EuropeanGrouping of TerritorialCooperation : EuropeanInvestment Bank

24 XXIV ERDF ESDP ESDP ESF ESPON EU EURADA EURATOM EUROISLANDS FIFG GMKA GOKAD IPA ISISA İBBS KMYA KÖY KÖYDES LAU LUZs NUTS OECD RDAs SEA SIDS SPESP SPSS TAS UF UNCED : EuropeanRegional Development Fund : EuropeanSpatial Development Perspective : EuropeanSpatial Development Perspctive : EuropeanSocialFund : EuropeanSpatial Planning Observation Network : EuropeanUnion : TheEuropeanAssociation of Development Agencies : TheEuropeanAtomicEnergyCommunity : The Development of theislands : Financial InstrumentforFisheriesGuidance : Güney Marmara Kalkınma Ajansı : Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri : InstrumentforPre-Accession Assistance : International Small IslandsStudiesAssocciation : İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması : Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı : Kalkınmada Öncelikli Yöreler : Köylerin Altyapısının Desteklenmesi : LocalAdministrativeUnits : Larger Urban Zones : NomenclaturedesUnitesTerritorialesStatistiques (Fr.) Nomenclature of TerritorialUnitsforStatistics (İng.) : OrganisationforEconomicCo-operationand Development : Regional Development Agencies : TheSingleEuropeanAct : Small Island DevelopingStates : StudyProgramme on EuropeanSpatial Planning : Statistical PackagefortheSocialSciences : Tek Avrupa Senedi : Uyum Fonu : United Nations Conference on Sustainable Development